nr 5/2013

Budapeszt, 10 maja 2013 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 5/2013
1. Rada Monetarna zdecydowała 23 kwietnia 2013 roku o obniżeniu bazowej stopy
oprocentowania o kolejne 25 pb, z poziomu 5,00% do 4,75% (wcześniej stopę bazową Rada
redukowała już w ostatnich ośmiu miesiącach, za każdym razem o kolejne 25 pb).
2. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w marcu 2013 roku wyższe o 2,2% w stosunku do
cen z marca 2012 roku. W szybkim tempie drożała żywność - o 3,4% r/r (przy czym tłuszcz
wieprzowy o 11,1%, mąka o 14,7%, olej spożywczy o 6,2%, żywność sezonowa o 11,7%,
staniał zaś cukier o 6,9%, czekolada i kakao o 5,8%, mleko 3,2%, jaja o 8,0%. O 11,7%
zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii
dla gospodarstw domowych obniżyły się o 8,1%, koszt gazu i elektryczności był niższy o
10%, ogrzewania centralnego o 11,7%. Odzież staniała o 0,4%, a usługi zdrożały o 3,8%, w
tym wywóz śmieci o 7,6%, opłaty za komunikację lokalną 5,4%. O 2,2% spadły natomiast
ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny w
marcu 2013 roku były wyższe przeciętnie o 0,1%. (KSH)
3. W okresie styczeń-marzec 2013 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 11,8%. W badanym
okresie liczba bezrobotnych stanowiła 509 tysiące osób. W grupie wiekowej 25-54 lat
bezrobocie pozostało zasadniczo bez zmian i wyniosło 10,8%, w grupie wiekowej 55-64
obniżyło się o 1,4% r/r (do poziomu 7,8%), a wśród osób młodszych (15-24 lat) wynosiło
30,5% (wzrost o 2,7% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu
bezrobotnych 44,7% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres
przebywania bez zatrudnienia wynosił 15,8 miesięcy. (KSH)
4. W okresie styczeń-marzec 2013 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.818 tys. osób, co
oznacza o 26 tys. osób więcej niż w analogicznym okresie przełomu roku 2012. (KSH)
5. W okresie styczeń-luty 2013 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie
wzrosła o 2,6% r/r i wyniosła 223.100 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca
brutto wzrosła o 2,1% (do 229.400 HUF), a w sektorze publicznym o 2,8% (do 212.500
HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w
badanym okresie o 3,9% r/r i wyniosła 146.100 HUF. (KSH)
6. W lutym 2013 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek na poziomie
5,4% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych wykazywała spadek 1,1%). W
stosunku do stycznia br., po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych,
wskaźnik wzrósł w lutym 2013 roku o 0,3%. Eksport produktów przemysłowych skurczył się
w lutym 2013 roku o 2,1% r/r. Sprzedaż krajowa produktów przemysłowych w lutym 2013
roku skurczyła się o 12,6% r/r. (KSH)
7. W lutym 2013 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były wyższe o 0,8% w stosunku
do lutego 2012 roku, a w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny wzrosły o 0,4%, przy
czym ceny sprzedaży krajowej wzrosły w lutym o 0,6% r/r, a sprzedaży na eksport wzrosły o
0,8% r/r. (KSH)
8. Węgierski przemysł budowlany odnotował w lutym 2013 roku wzrost o 7,2% w porównaniu
z lutym 2012 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 10,5% r/r, zaś wykonanie
robót budowlanych innego typu było wyższe o 1,6% r/r. W stosunku do lutego 2012 roku w
lutym 2013 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 14,6%, a
skumulowana liczba zamówień była wyższa o 17,6%. (KSH)
9. W lutym 2013 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 6 558,2 mln EUR (spadek o
1,3% w stosunku do lutego 2012 roku), a importu 5 918,7 mln EUR (wzrost o 0,3% r/r), co
oznacza, że - dodatnie dla Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie
639,4 mln EUR. (KSH)
10. W lutym 2013 roku wolumen obrotów handlu detalicznego zmniejszył się o 1,4% r/r. W
stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych, wolumen obrotów handlu detalicznego wzrósł o 0,4%. Wartość obrotów
handlu detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) w lutym 2013 roku
wyniosła 555,4 mld HUF. (KSH)
11. W stosunku do lutego 2012 roku ceny produktów rolnych wzrosły w lutym 2013 roku o
17,0%, przy czym ceny upraw roślinnych wzrosły o ponad 20,0% r/r, zwierząt żywych i
produktów pochodzenia zwierzęcego o 6,5%. (KSH)
12. Deficyt budżetowy. Wg danych resortu gospodarki deficyt budżetowy w marcu 2013 roku
wyniósł 493,6 mld HUF, co stanowi 56% deficytu budżetowego założonego na cały 2013 rok
(841,3 mld HUF). Dla porównania: w roku ubiegłym na koniec analogicznego kwartału
odnotowany deficyt stanowił 517,5 mld HUF, tj. 85% deficytu budżetowego założonego na
cały 2012 rok (607,5 mld HUF). Z kolei w kwietniu br. deficyt budżetowy wyniósł 35 mld
HUF, a w okresie styczeń-kwiecień 2013 roku 528,6 mld HUF, co stanowi 60% całego
deficytu budżetowego założonego na cały 2013 rok.
13. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec
marca 2013 roku 35.466,9 mln EUR (w analogicznym okresie 2012 roku rezerwy wynosiły
34.697,0 mln EUR).
14. W kwietniu 2013 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
(BÉT) wyniosły 175.450 mln HUF (spadek o 4,3% w stosunku do poprzedniego miesiąca;
spadek o 10,2% w stosunku do kwietnia 2012 roku), a średnia wartość dziennej transakcji
wyniosła 8.354,8 mln HUF.
15. Węgierski plan konwergencji. Rząd w terminie przekazał do Brukseli Plan Konwergencji
Węgier na lata 2013-16. Minister gospodarki przedstawił szczegóły programu (tekst
węgierski dostępny jest on-line na stronie rządowej:
http://www.kormany.hu/download/2/d9/d0000/Magyarorsz%C3%A1g%20konvergencia%20
programja%202013-2016.pdf).
Tegoroczny plan oparto na założeniu, że wzrost gospodarczy w bieżącym roku będzie
wyższy od zera, a deficyt budżetowy utrzyma się poniżej progu 3% PKB, bez wprowadzania
kolejnych środków oszczędnościowych. Gabinet dostrzega przy tym prawdopodobieństwo
niższych od zakładanych wpływów do budżetu z np. podatku transakcyjnego (o 80 mld HUF
2
mniej – głównie z powodu wyjątkowo szybkiej reakcji rynku na wprowadzony od nowego
roku podatek i natychmiastowe przeniesienie przez większe przedsiębiorstwa swoich
obrotów pieniężnych za granicę), odwróconego podatku VAT w sektorze hodowli
wieprzowiny (o 10 mld HUF mniej), tzw. utility tax (o 5 mld HUF mniej), a także z powodu
konieczności dokonania korekty danych makroekonomicznych – obniżenia założonej
wcześniej inflacji i wzrostu PKB (-164 mld HUF). Ze względu na ww. ryzyka kryjące się po
stronie wpływów do budżetu rząd zamierza zamrozić ponad połowę (o wartości 0,6% PKB)
wolnych rezerw budżetowych (400 mld HUF).
W ocenie analityków obniżenie danych makroekonomicznych może podwyższyć deficyt
budżetowy o 0,5% PKB. Ponadto gabinet nie ustosunkował się do obaw KE dotyczących
realności uzyskania przewidywanych przychodów budżetowych z tytułu wprowadzenia
systemu e-toll i kas fiskalnych, co w konsekwencji może zmusić rząd do dokonania jeszcze
najpóźniej w maju br. dodatkowych poprawek przed czerwcowym posiedzeniem Ecofin.
Zdaniem analityków decyzja o ewentualnym uchyleniu EDP wobec Węgier może być oparta
bardziej nawet na względach politycznych, niż ekonomicznych (nawet takie czynniki będą
mogły odgrywać rolę, jak opinia KE w sprawie modyfikacji Konstytucji), ponieważ - w
ocenie KE - lepszy od prognozowanego wynik deficytu budżetowego za 2012 rok (1,9%
PKB) ma charakter jednak jednorazowy i Komisja, podobnie jak uczyniła to w swoim
poprzednim raporcie, po raz kolejny sformułuje swe wątpliwości co do trwałości
stosowanych rozwiązań oraz perspektyw uzyskania zaplanowanych dochodów w latach
2013-14.
Rządowy Program Konwergencji (%)
PKB
Deficyt budżetowy (% PKB)
Dług publiczny (% PKB)
Inflacja
2012
2013
2014
2015
2016
-1.7
0.7
1.9
2.3
2.5
2.0
2.7
2.7
2.2
1.3
79.2
78.1
77.2
76.1
73.4
5.7
3.1
3.2
3.0
3.0
16. Malejące szanse na zamknięcie EDP wobec Węgier. Z tzw. „wiosennej prognozy” KE na
temat gospodarek europejskich, w tym i węgierskiej, wynika, że postępowanie EDP
najprawdopodobniej nie zostanie jeszcze uchylone wobec Węgier, gdyż Komisja jest zdania,
że państwo węgierskie ani w obecnym, ani w następnym roku nie spełni wymogu utrzymania
deficytu
budżetowego
poniżej
3%
(http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2013_spring/hu_en.pdf).
Bruksela
prognozuje na 2013 rok deficyt budżetowy na poziomie 3% PKB (zamiast przewidywanego
przez rząd 2,7%), a na 2014 rok już jednak 3,3% PKB (więcej danych w poniższej tabeli).
Komisarz O. Rehn na konferencji prasowej pozostawił rządowi szansę na wyjście spod EDP,
warunkując ją jednak dokonaniem dodatkowych przesunięć budżetowych (z uwagi na
niepewność zaplanowanych wpływów budżetowych). M. Varga, węgierski minister
gospodarki, w reakcji na prognozę KE stwierdził, że jej przewidywania są błędne i rzadko się
sprawdzają. Dodał, że np. w ubiegłym roku KE przeszacowała deficyt, w wyniku czego rząd
węgierski zmuszony był do wprowadzania restrykcyjnych pakietów oszczędnościowych. Jak
stwierdził, nie rozumie dlaczego Bruksela wypowiada się o budżecie na 2014 rok, którego
jeszcze nie stworzono i nie uchwalono, na dodatek stosując wobec państw członkowskich
podwójne standardy. Zdaniem Vargi, z wyjątkowo wysokich rezerw budżetowych
zaplanowanych na 2013 rok na poziomie 400 mld HUF pozostało jeszcze 170-180 mld HUF
(ok. 0,6% PKB), które stanowić będą wystarczające pokrycie dla ewentualnych dodatkowych
działań podejmowanych dla zapewnienia wymaganego przez UE poziomu deficytu. Minister
przypomniał, iż rząd Orbána przedkładał w ostatnich latach tylko takie ustawy budżetowe,
3
które uwzględniały wymóg pozostawania deficytu poniżej progu 3% PKB. Tak też ma się
stać w roku bieżącym i kolejnym. Zadeklarował jednocześnie, że budżet na 2014 rok nie
będzie budżetem wyborczym. Zwrócił uwagę na zbliżanie się stanowisk Brukseli i rządu w
kwestii wzrostu PKB w 2013 roku: w niedawno przedstawionym programie konwergencji
rząd obniżył swe oczekiwania z 0,9%-owego wzrostu gospodarczego do poziomu 0,7%, KE
zaś podwyższyła swe prognozy z 0,1% do 0,2%. Zdaniem komentatorów może się zdarzyć,
że podczas posiedzenia ECOFIN pod koniec maja br. nie zostanie podjęta decyzja w kwestii
uchylenia EDP wobec Węgier, a O. Rehn złoży wniosek o przesunięcie o pół roku terminu jej
podjęcia, celem obserwacji zachodzących na Węgrzech trendów gospodarczych.
Wiosenna prognoza KE dla Węgier (%)
2012
2013
2014
-1.7
0.2
1.4
Eksport
2.0
3.2
6.2
Import
0.1
3.0
6.1
Zatrudnienie
0.1
0.0
0.4
Bezrobocie
10.9
11.4
11.5
Inflacja
5.7
2.6
3.1
Deficyt budżetowy
1.9
3.0
3.3
Zadłużenie państwa
79.2
79.7
78.9
PKB
17. Gazdaságkutató nie przewiduje wzrostu gospodarczego w tym roku. Wg Instytutu Badań
nad Gospodarką Gazdaságkutató Zrt. gospodarka węgierska w 2013 roku pozostanie w
stagnacji. Wysokie bezrobocie, trudności związane ze spłatami rat kredytów i niepewna
przyszłość hamują konsumpcję, której wzrost jest bardziej, niż niepewny. Zdaniem Instytutu
deficyt budżetowy może pozostać w tym roku poniżej 3% PKB, gdyż rząd przypuszczalnie w
okresie następnych tygodni poczyni kroki w kierunku zapewnienia wymaganego poziomu.
Pozostałe wskaźniki ekonomiczne Gazdaságkutató ocenia następująco: produkcja
przemysłowa 1%, inwestycje -2%, eksport 3%, import 2,5%, inflacja 2,5%, bezrobocie
10,7%.
18. Węgierski deficyt budżetowy w 2012 wg Eurostat. Eurostat opublikował dane dotyczące
deficytu budżetowego Węgier w 2012 roku, nieznacznie odbiegające od przekazanego
wcześniej przez węgierski centralny Urząd statystyczny (KSH) w ramach raportu EDP (2%
PKB). W rezultacie odmiennego rozliczenia przychodów państwa (35 mld HUF) z konkursu
rozpisanego w zeszłym roku na częstotliwości dla operatorów komórkowych, Eurostat
wyliczył deficyt budżetowy Węgier na poziomie 1,9% PKB, a zadłużenie kraju na 22.381
mld HUF, czyli 79,2% PKB.
2009
2010
2011
2012
PKB
25.627
26.607
27.886
28.276
Deficyt budżetowy
-1.187
-1.143
1.195
-0.532
-4.6
-4.3
4.3
-1.9
20.448
21.775
22.691
22.381
79.8
81.8
81.4
79.2
% PKB
Zadłużenie państwa
% PKB
4
19. Kandydat na wiceprezesa MNB zapowiada ‘ortodoksyjną’ politykę monetarną.
Parlamentarna komisja ekonomiczna, przesłuchująca desygnowanego przez premiera na
drugiego wiceprezesa MNB Ferenca Gerhardta, poparła jego kandydaturę, który będzie mógł
objąć funkcję wiceprezesa z dniem 22 maja br. (w wyniku rezygnacji Júlii Király - ostatniego
członka Rady Monetarnej i wiceprezesa MNB mianowanego jeszcze przez poprzedni rząd).
Gerhardt stwierdził, iż osiągnięty poziom obecnie zbilansowanej bazowej stopy procentowej
sprzyja udzielaniu kredytów, nie nakręca inflacji i może się przyczynić do wzrostu
gospodarczego. Jako zadanie na przyszłość określił stawianie ostrożnych, konserwatywnych
kroków, akceptowalnych przez rynek, zgodnych z regułami zawodu, czynionych w celu
obniżenia kosztów obsługi zadłużenia. Odnośnie połączenia MNB i instytucji nadzoru
finansowego (PSZÁF) poparł ideę fuzji tych dwóch organizacji. Zadaniem drugiego
wiceprezesa MNB, zapisanym w ustawie o banku centralnym, będzie walka z inflacją i
zachowanie stabilności cen.
20. Porozumienie z bankami ws. kredytowania mśp coraz bliższe. Po serii spotkań prezesa
MNB z przedstawicielami sektora bankowego (w tym bankowości spółdzielczej) prezes
Węgierskiego Związku Banków M. Patai podkreślił, iż dźwignięcie gospodarki węgierskiej z
obecnego kryzysu jest wspólnym celem wszystkich banków funkcjonujących na Węgrzech.
Dodał, że bank centralny do połowy maja br. ma zamiar zawrzeć porozumienia ramowe z
bankami komercyjnymi i instytucjami finansowymi ws. tzw. Pro-wzrostowego Programu
Kredytowania. Celem programu jest: a/ udzielanie kredytów na rzecz mśp (250 mld HUF)
oraz b/ zamiana zaciągniętych przez mśp kredytów denominowanych w walutach obcych na
kredyty forintowe (250 mld HUF). Udzielone kredyty spożytkować będzie można na
inwestycje, zakup środków obrotowych, czy sfinansowanie udziału własnego w projekcie
wspieranym przez UE. Minimalna kwota przyznanego kredytu wynieść ma 3 mln HUF,
maksymalna 3 mld HUF, maksymalny okres spłaty wynosi 10 lat, a koszt kredytu dla mśp
ma wynieść 2,5%. Banki będą mogły ubiegać się od banku centralnego o kredyt z zerowym
oprocentowaniem w kwocie odpowiadającej co najmniej 5% wartości skumulowanej
kredytów udzielonych przez nich na rzecz mśp. Pilotażowy program trwać będzie od czerwca
do sierpnia br.
21. Oddala się perspektywa wprowadzenia Euro. Premier V. Orbán zapowiedział, że Węgry
nie przystąpią do strefy euro, dopóki parytet siły nabywczej Węgier nie ukształtuje się na
poziomie powyżej 90% średniej dla UE.
22. Węgry odstają od regionu. W aktualnym wydaniu World Economic Outlook MFW
opublikował informacje dot. również gospodarki węgierskiej. Autorzy raportu zakładają tu w
roku bieżącym stagnację, a w 2014 roku 1,2%-owy wzrost gospodarczy (rząd przewiduje
1,9%), wzrost inflacji do 3,5%, ponowny wzrost bezrobocia (po umiarkowanym spadku w
obecnym roku), a także zwiększenie deficytu budżetowego do 3,4% PKB. Dokument,
podobnie jak w przypadku wydanej w marcu br. szczegółowej prognozy gospodarczej dla
Węgier, kieruje uwagę na wysokie zadłużenia państwa oraz erozję zaufania i permanentny
spadek inwestycji spowodowany prowadzeniem przez państwo nieprzewidywalnej polityki
gospodarczej.
23. Rozmowy M. Varga i Gy. Matolcsyego w Waszyngtonie. Podczas wiosennego walnego
zgromadzenia MFW i Banku Światowego M. Varga, minister gospodarki, spotkał się z
dyrektorem europejskiego departamentu MFW, szefem delegacji MFW prowadzącej
negocjacje z Węgrami ws. kredytu MFW, ministrem gospodarki Szwajcarii, a także
sekretarzem stanu w ministerstwie finansów USA. Ze szwajcarskim odpowiednikiem M.
Varga rozmawiał o liberalizacji rynku pracy, strona węgierska podniosła też kwestię
udzielania informacji o szwajcarskich kontach bankowych obywateli węgierskich, prosząc
5
szwajcarskiego rozmówcę o pośrednictwo w tym względzie. Prezes MNB spotkał się w
Waszyngtonie prezesem banku centralnego Chin, informując go o założeniach i celach
ogłoszonego ostatnio pro-wzrostowego programu kredytowego MNB dla sektora mśp.
24. Rozmowy gospodarcze z Rosją. P. Szijjártó przeprowadził rozmowy z rosyjskim ministrem
rolnictwa (przewodniczącym węgiersko-rosyjskiej komisji gospodarczej) o możliwościach
wyrównania salda obrotów handlowych (obecnie ujemne saldo dla Węgier kształtuje się na
poziomie 5 mld USD) poprzez zwiększenie węgierskiego eksportu rolno-spożywczego
(warzywa, owoce, wołowina). Węgierski wiceminister poinformował, że strona węgierska
zamierza rozbudować sieć swoich przedstawicielstw w Rosji, rozważana jest możliwość
utworzenia nowej jednostki, jak i zwiększenie istniejących misji w Rostowie, Irkucku,
Nowosybirsku i Krasnodarze. Sekretarz stanu prowadził też uzgodnienia z wicedyrektorem
ds. międzynarodowych Sberbanku ws. finansowania projektów energetycznych na Węgrzech
oraz z wiceprezesem Wnieszekonombanku (głównym udziałowcem Dunaferr), który
zapewnił kontynuację bieżącej produkcji w hucie w Dunaújváros. Szijjártó podpisał też
porozumienie o współpracy gospodarczej z gubernatorem Kaluga, które jest ośrodkiem
rosyjskiego przemysłu motoryzacyjnego.
25. Rozmowy gospodarcze z Mołdawią. Sekretarz stanu ds. stosunków gospodarczych z
zagranicą P. Szijjártó spotkał się w Budapeszcie z wiceministrem gospodarki Mołdawii O.
Calmicem. Po posiedzeniu węgiersko-mołdawskiej komisji gospodarczej P. Szijjártó wyraził
przekonanie, że w zacieśnionej współpracy dwóch krajów największe znaczenie będzie miał
sektor energetyczny. Zaznaczył, że w prywatyzacji mołdawskich firm mogą wziąć udział
również węgierskie przedsiębiorstwa (wymienił Grupę MVM, jako firmę zainteresowaną
inwestycjami w krajach wschodnich i bałkańskich). Podczas spotkania podjęto również temat
uruchomienia bezpośredniego połączenia lotniczego między Budapesztem a Kiszyniowem
(P. Szijjártó poinformował, że węgierski rząd prowadzi rozmowy w tej sprawie z liniami
Wizzair).
26. Wzmocnienie współpracy ze światem arabskim. Na konferencji prasowej zorganizowanej
po zakończeniu dwudniowego posiedzenia węgiersko-kuwejckiej komisji roboczej ds.
gospodarki (pod kierownictwem sekretarza stanu w ministerstwie finansów Kuwejtu oraz P.
Szíjjártó) węgierski gospodarz poinformował, że jednym z najważniejszych filarów rządowej
polityki „Otwarcia na Wschód” jest intensyfikacja współpracy ze światem arabskim, w
ramach której Kuwejt odgrywa szczególną rolę.
27. Otwarcie Biura Handlowego w Mongolii. Zs. Németh, wiceminister SZ, zapowiedział
podczas wizyty w Mongolii, że węgierski rząd powoła specjalnego komisarza, którego
zadaniem będzie nadzór nad gospodarczymi stosunkami węgiersko-mongolskimi. Komisarz
będzie pełnił swoją funkcję do czasu ponownego otwarcia Ambasady Węgier w Ułan Bator.
28. Sieć Biznesowa Regionu Niecki Karpackiej. W Słowenii otwarto jedenaste biuro sieci i
tym samym, trwający od roku proces tworzenia sieci biur doradczych w regionach
zamieszkiwanych przez Węgrów w krajach ościennych, dobiegł końca. Zadaniem biur jest
stymulacja rozwoju transgranicznego oraz pogłębianie regionalnych kontaktów handlowoinwestycyjnych. Przedsiębiorcom krajowym i zagranicznym oferuje się pośrednictwo w
znalezieniu partnera biznesowego, informacje na temat możliwości inwestycyjnych,
eksportowych, kanałów sprzedaży, przepisów lokalnych oraz prawno-podatkowych. Sieć biur
zorganizowano we współpracy resortu gospodarki, Węgierskiej Izby PrzemysłowoHandlowej (MKIK) i HITA. Biurami zarządza Kárpát Régió Üzleti Hálózat Zrt., a niektóre
biura działają przy udziale terenowych oddziałów MKIK i izb handlowych krajów
ościennych.
6
29. Stan wykorzystania funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój. Wg informacji
przekazanej przez wiceministra ds. programów rozwojowych w resorcie rozwoju do połowy
bieżącego roku ma dobiec końca proces ogłaszania tegorocznych konkursów (których
wartość w obecnym roku wyniesie 140 mld HUF), a od lipca rozpisywanie nowych
przetargów będzie możliwe jedynie w przypadku wcześniej odrzuconych ofert. Z kwoty
8.200 mld HUF przyznanej na lata 2007-13 ogłoszono już 97-98% całej puli, a 90%
wypłacono. W tym celu, aby terminowo wykorzystać całą przyznaną kwotę środków
unijnych należy w 2013 roku wypłacić o połowę więcej środków niż w roku 2012 (1.041 mld
HUF). W latach 2014-20 zasoby mają być wykorzystane w sposób bardziej skoncentrowany:
60% na rozwój gospodarczy, a pozostała część na inwestycje branżowe.
30. Bank centralny a rynek obligacji. W odpowiedzi na zapytanie poselskie prezes
Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) Gy. Matolcsy stwierdził, że bank centralny na
bieżąco monitoruje stan płynności systemu bankowego oraz rynku obligacji skarbowych i w
sytuacjach nadzwyczajnych jest gotów do interwencji na rynku papierów wartościowych. Gy.
Matolcsy zaznaczył, że MNB ostatnio interweniował na rynku wtórnym w 2008 r. kupnem
papierów skarbowych o wartości 213 mld HUF.
31. Redukcja kosztów energii dla społeczeństwa cd. Po posiedzeniu frakcji parlamentarnych
partii rządzących A. Rogán potwierdził, iż „mimo narastającej presji w kraju i za granicą
przeciwko przeprowadzaniu redukcji cen energii dla gospodarstw domowych” proces ten
będzie kontynuowany i od 1 lipca br. cena wody oraz wywozu śmieci zmniejszyć się ma o
10%. W podobnym stopniu obniżone mają zostać ceny gazu w butlach, wobec których
wprowadzone zostaną ceny urzędowe, a także usług jednorazowego odbioru płynnych
nieczystości. W odniesieniu do usług kominiarskich frakcja złożyła wniosek o
przeprowadzenie 20%-owej redukcji cen. Wnioski o zmianę odnośnych ustaw trafić mają do
parlamentu w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Co do usług kominiarskich padł też ostatnio
pomysł by uczynić je zupełnie bezpłatnymi, a przewodniczący komisji nadzorującej proces
przeprowadzania redukcji cen J. Fónagy oświadczył niedawno, że do zmniejszenia cen butli i
pojemników z gazem propan butan mogłoby dojść już nawet w czerwcu br. W przypadku
dostaw energii (gaz, prąd, centralne ogrzewanie) rząd może zarządzić następną obniżkę cen
już równolegle z ruszeniem w październiku br. kolejnego sezonu grzewczego, lecz jej stawka
jest jeszcze nieokreślona. Wcześniej J. Lázár sekretarz stanu w kancelarii premiera
wielokrotnie wypowiadał się w tym temacie, wyrażając konieczność 30%-owej redukcji tych
cen.
32. Nowelizacja ustawy o grach. Wg komentatorów rząd, przedkładając parlamentowi
modyfikację ustawy o grach losowych, hazardowych i zakładach wzajemnych typu on-line,
wybrał niezliberalizowany model funkcjonowania rynku gier. Przepisy miałyby
obowiązywać od 1 lipca br. i przynieść budżetowi państwa 10 mld HUF wpływów do końca
tego roku. Podmioty funkcjonujące na rynku gier prowadziłyby działalność na podstawie
koncesji. Do gier on-line zaliczone zostały klasyczne gry karciane, gry uprawiane w
kasynach, zakłady sportowe, ale także wyścigi konne i psów (chartów). Przyszłemu
podmiotowi ubiegającemu się w urzędzie podatkowym (NAV) o 5-letnią koncesję ustawa
stawia wymóg dysponowania kapitałem zakładowym na poziomie 200 mln HUF. Roczna
opłata koncesyjna rewaloryzowana będzie co roku o aktualną stawkę inflacyjną (na obecny
rok proponowana jest minimalna stawka 100 mln HUF). Organizatorzy gier objęci zostaną
restrykcyjnymi regułami, m.in. obowiązkiem identyfikacji graczy poniżej 18-go roku życia
oraz filtracji osób podejrzanych o pranie brudnych pieniędzy, wymogiem podłączenia swoich
serwerów bezpośrednio do urzędu skarbowego, któremu zobowiązani będą zdawać raporty w
cyklu dwutygodniowym na temat swoich obrotów. Podatek od gier (o 20%-owej stawce)
uiszczany będzie także z częstotliwością dwutygodniową, a kwartalnie powstawać będzie
7
obowiązek odprowadzania 2,5%-owej ‘opłaty nadzorczej’ wymierzonej od opłat za gry (od
100 tys. HUF do 50 mln HUF). Wygrane graczy z gier hazardowych zwolnione zostaną z
podatku od dochodów od osób fizycznych.
33. Konta inwestycyjne dla Węgrów z zagranicy. Parlament przyjął poprawki resortu
gospodarki złożone do ustawy nr CXXXVI z 2007 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy
i finansowaniu terroryzmu. Poprawki, które zaczną obowiązywać od lipca br., rozluźniają
rygory dotychczasowej ustawy, upraszczając - w stosunku do Węgrów mieszkających za
granicą - warunki otwierania kont inwestycyjnych w instytucjach finansowych na Węgrzech.
W wyniku poprawek instytucje finansowe będą mogły otwierać konta na rzecz swoich
klientów bez konieczności ich osobistego pojawienia się w biurze. Kontrola tożsamości
klienta zastąpiona zostanie podaniem danych ich rachunków prowadzonych w innych
krajach, gdzie faktyczna identyfikacja ich posiadaczy podczas zakładania konta już się
odbyła. Otwieranie kont w trybie on-line rząd wprowadził w celu ułatwienia zakupu
państwowych papierów wartościowych.
34. Podczas dłuższej zimy zużyto mniej gazu. Wg Węgierskiego Urzędu ds. Energii MEKH,
pomimo dłuższego o 20 dni sezonu grzewczego, zużyto 7,32 mld m³ gazu (o 250 mln m³
mniej niż w sezonie 2011/12 – 7,57 mld m³). Konsumpcja gazu na Węgrzech z roku na rok
spada.
35. Rosatom bada płaszczyzny współpracy. W wywiadzie dla prasy B. Arsejew, wiceprezes
filii koncernu Rosatom Oversea oświadczył, że na Węgrzech i w regionie dostrzega
perspektywy zarówno w dziedzinie energetyki tradycyjnej, jak i odnawialnej. W przypadku
wygrania konkursu rozpisanego na rozbudowę nowych bloków jądrowych w Paks Rosatom
deklaruje chęć nawiązania współpracy o charakterze długookresowym z lokalnymi firmami
węgierskimi. Firma z Rosji widzi też dla siebie szansę na rynku węgierskim w charakterze
dostawcy urządzeń energetycznych, technologii do elektrowni oraz ich konserwacji, zamierza
też rozpoznać możliwości w sferze dystrybucji i handlu energią elektryczną, a w segmencie
energii odnawialnej rozważa swe zaangażowanie w zakresie produkcji elektrowni
wiatrowych. Rosatom Oversea zorganizował dla potencjalnych węgierskich partnerów pod
koniec kwietnia br. specjalne warsztaty, obejmujące - oprócz tematyki energetyki jądrowej także energetykę tradycyjną i odnawialną.
36. Posiedzenie Komitetu Nabucco w Budapeszcie. Stali członkowie Komitetu Nabucco
(przedstawiciele państw uczestniczących w projekcie: Węgry, Rumunia, Bułgaria, Austria i
Turcja) potwierdzili swą dalszą polityczną wolę kontynuacji prac nad projektem Nabucco
West.
37. System e-toll. Po tym jak konkurs na budowę elektronicznego systemu poboru opłat
drogowych zakończył się w styczniu br. fiaskiem (w wyniku rezygnacji zwycięzcy, firmy
Getronics), przeprowadzone zostało ponowne postępowanie konkursowe, tym razem w trybie
utajnionym (powołując się na bezpieczeństwo narodowe dla przyspieszenia procesu wyboru).
Jego zwycięzcą zostało małe przedsiębiorstwo węgierskie o nazwie i-Cell Kft. – deweloper
komórkowych aplikacji biznesowych, zatrudniający 21 osób, z wynikiem finansowym w
2011 roku rzędu 23 mln HUF i przychodami rzędu 420 mln HUF. W projekcie
prawdopodobnie wezmą udział także chińska CITCC (China International
Telecommunication Construction Corporation) oraz węgierski Synergon, partnerzy i-Cell. Na
temat wysokości zwycięskiej oferty nic nie wiadomo, jak i o szczegółach oraz dacie oddania
elektronicznej sieci, mającej pokryć 6.318 km dróg publicznych na Węgrzech. Resort
rozwoju zapewnił, że krajowy system będzie zgodny z międzynarodowymi standardami.
8
38. Konkurs na rozbudowę autostrady M4. Ministerstwo rozwoju narodowego poinformowało
o rozpisaniu przetargu na budowę 29 kilometrów odcinka autostrady M4 pomiędzy
miejscowościami Abony i Fegyvernek, która ma być oddana do użytku do 2016 roku. Oferty
konkursowe mają być składane odrębnie na 13,4 km-owy odcinek pomiędzy Abony (woj.
Pest) i rzeką Cisą, na 2,3 km-owy odcinek obejmujący również budowę mostu nad Cisą oraz
13,3 km-owy odcinek do Fegyvernek (woj. Jász-Nagykun-Szolnok).
39. Podpisanie listu intencyjnego ws. budowy obwodnicy kolejowej Budapesztu przez
chińską firmę. Szefowie Węgierskich Kolei Państwowych (MÁV Zrt.) oraz chińskiego
przedsiębiorstwa budowy kolei (CCECC) podpisali list intencyjny ws. budowy kolejowej
obwodnicy Budapesztu (linia V0). Środki finansowe mają być zapewnione z linii kredytowej,
jaki rząd Chin zaoferował Węgrom na inwestycje w maju 2012 r. (łącznie 1 mld EUR).
Sekretarz stanu ds. stosunków gospodarczych z zagranicą w Kancelarii Premiera P. Szijjártó
podkreślił, że jednym z głównych celów strategii węgierskiego „otwarcia na Wschód” jest to,
by towary z Dalekiego Wschodu transportowana były do Europy Zachodniej poprzez Węgry.
Stwierdził, że po oddaniu do użytku obwodnicy Węgry będą najbardziej konkurencyjnym
krajem tranzytowym w Europie Środkowo-Wschodniej. Poinformował, że wg planów
budowa powinna się rozpocząć wiosną 2014 roku i potrwać trzy lata.
40. Lotnisko w Budapeszcie (BA) w rękach kanadyjskich emerytów. Niemiecka firma
Hochtief pozbyła się swojego całego portfolio ‘lotniskowego’ - spółki Hochtief Airport zawiadującej sześcioma lotniskami (Ateny, Düsseldorf, Hamburg, Sidney, Tirana,
Budapeszt), przenosząc ich prawa własności (za kwotę 1,1 mld EUR) na rzecz kanadyjskiego
Public Sector Pension Investment Board. Od czasu prywatyzacji Budapest Airport Zrt.
(2005), firma będąca operatorem lotniska już drugi raz trafia do nowego właściciela. BA
zatrudniała w 2011 roku 760 osób, jej przychody osiągnęły 180 mln EUR, a z lotniska
korzystało rocznie ponad 8 mln pasażerów.
41. Sprzedaż nowych samochodów w kwietniu wyższa. Liczba nowych samochodów
oddanych do ruchu drogowego wzrastała - podobnie do danych marcowych - również w
kwietniu br. i wyniosła w 4.623 sztuk, co oznacza 7,8%-owy wzrost r/r. W pierwszych
czterech miesiącach roku liczba samochodów oddanych do ruchu wyniosła 17.180 sztuk, co
w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku oznacza 6%-owy spadek.
42. Lista najbogatszych Węgrów. Skumulowana wartość majątku stu najbogatszych Węgrów
wzrosła w 2012 roku z 2.224 mld HUF do 2.280 mld HUF, co - przy prawie 6%-owej
ubiegłorocznej inflacji - oznacza de facto stagnację. Liście najbogatszych Węgrów,
opublikowanej przez Napi Gazdaság, niezmiennie przewodzi Sándor Csányi, prezes banku
OTP (135 mld HUF), po nim następuje László Bige (130 mld HUF, produkcja nawozów
sztucznych, przemysł chemiczno-spożywczy), a potem György Gattyán – właściciel
Holdingu Dockler (118 mld HUF, branża IT).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr.: Wydział Poliyczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,7
2013
bd.
-5,4 (luty)
2,2 (marzec)
11,8 (styczeń-marzec)