Ecolabel - oznakowanie ekologiczne w Unii Europejskiej

Ecolabel - oznakowanie ekologiczne w Unii Europejskiej
Wprowadzenie
Oznakowanie ekologiczne Ecolabel ustanowiono w roku 1992, kiedy to Wspólnota
Europejska zdecydowała się opracować ogólnoeuropejski dobrowolny system prośrodowiskowy, któremu mogliby zaufać konsumenci. Od
tego czasu liczba produktów i usług, którym przyznano
unijne oznakowanie Ecolabel rośnie z roku na rok.
Do końca roku 2011 pozwolenia na stosowanie
oznakowania
ekologicznego
wydano
ponad
1300
organizacjom. Obecnie znak Ecolabel widnieje na ponad
17000 produktów.
Firmy, które uzyskały certyfikat Ecolabel mogą oznaczać
swoje wyroby zamieszczonym obok logo. Pozwolenie
umoŜliwia organizacji stosowanie logo Ecolabel w
odniesieniu do ściśle określonych grup wyrobów.
Podstawą przyznawania oznakowania poszczególnym grupom wyrobów jest obecnie
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 66/2010 z dnia 25 listopada 2009
r. w sprawie oznakowania ekologicznego UE.
Grupy wyrobów
Oznakowanie Ecolabel zostało ustanowione przez Komisję Europejską jako dobrowolny
„zielony znak”, mający na celu zachęcenie firm do wytwarzania i/lub wprowadzania na rynek
wyrobów, które są mniej szkodliwe dla środowiska, niŜ konkurencyjne wyroby o takich
samych własnościach uŜytkowych.
Europejski znak ekologiczny na wyrobach wskazuje, Ŝe są one mniej szkodliwe dla
środowiska w ciągu całego cyklu Ŝycia, poniewaŜ spełniają opublikowane kryteria
środowiskowe uzgodnione przez państwa członkowskie UE. Kryteria środowiskowe
uzgodniono w porozumieniu z zainteresowanymi stronami, takimi jak: przedstawiciele
przemysłu i handlu, konsumenci, organizacje ekologiczne, władze publiczne itp.
Systemem oznakowania ekologicznego Ecolabel objęte są obecnie następujące grupy
wyrobów:
• detergenty do ręcznego zmywania
naczyń
• detergenty do zmywarek
• detergenty pralnicze
• drewniane pokrycia podłogowe
• farby i lakiery do stosowania wewnątrz
pomieszczeń
• farby i lakiery do stosowania na
zewnątrz pomieszczeń
• komputery osobiste
• komputery przenośne
• materace
• meble drewniane
• mydła i szampony
• obuwie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
odbiorniki telewizyjne
papier do kopiowania i papier graficzny
papier higieniczny
podłoŜa uprawowe
polepszacze gleby
pompy ciepła
smary
włókiennicze pokrycia podłogowe
twarde pokrycia podłogowe
uniwersalne środki czystości
usługi hotelarskie
usługi kempingowe
wyroby włókiennicze
Ŝarówki.
W trakcie opracowania są kryteria obejmujące kolejne grupy wyrobów. PoniŜej zestawiono
przewidywane nowe grupy wyrobów, dla których opracowane zostaną kryteria
środowiskowe:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
akcesoria wykończeniowe
elementy budowlane
izolacje
klimatyzacja
kopiarki
małe elektryczne urządzenia
gospodarstwa domowego
naczynia kuchenne, osprzęt
gospodarstwa domowego
opakowania
papier drukowy
pralnie chemiczne
przybory do pisania
rękawice
samochody
sprzęt sportowy
systemy ogrzewania
systemy ogrzewania wodą
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
tapety
telefony
torby na zakupy – torby z uchwytami
usługi budowlane
usługi dostawcze
usługi finansowe
usługi naprawy pojazdów
usługi sprzedaŜy detalicznej
usługi transportowe
worki na odpady/torby plastikowe
wyroby sanitarne (podpaski
higieniczne i pieluchy)
wyroby z papieru drukowanego
wyroby z papieru przetworzonego,
artykuły piśmienne
wyroby ze skóry
wyroby dla domu
zabawki i gry.
Rozwój systemu Ecolabel – dane statystyczne
W poniŜszej tabeli przedstawiono rozwój systemu oznakowania ekologicznego Ecolabel w
latach 1997 ÷ 2011. Tabela obrazuje liczbę organizacji, które w poszczególnych latach miały
moŜliwość uŜywania znaku Ecolabel w odniesieniu do wytwarzanych przez siebie produktów
bądź świadczonych usług.
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Liczba pozwoleń w roku:
11
33
39
53
95
128
166
224
249
386
514
754
1015
1064
1357
Jak wspomniano wcześniej system Ecolabel obejmuje obecnie szeroki zakres produktów i
usług. Systemem nie są objęte produkty lecznicze, wyroby medyczne oraz artykuły
Ŝywnościowe i pasze. Wyroby z papieru tissue (papier higieniczny) oraz uniwersalne środki
czyszczące stanowią odpowiednio około 11% i 12% wszystkich produktów, którym
przyznano Ecolabel. Około 14% stanowią farby i lakiery do stosowania wewnątrz
pomieszczeń. Największą grupę produktów oznakowanych Ecolabel stanowią twarde
pokrycia podłogowe, a ich udział w liczbie oznakowanych produktów sięga około 35%.
Dotychczas znak Ecolabel przyznano setkom odbiorników telewizyjnych oraz mydeł i
szamponów.
W kolejnej tabeli przedstawiono orientacyjną liczbę produktów i usług, którym przyznano
oznakowanie ekologiczne Ecolabel w poszczególnych grupach wyrobów (dane aktualne na
dzień 31 grudnia 2011 r.).
Lp.
Grupa wyrobów
Liczba
produktów
1
Twarde pokrycia podłogowe
6250
2
Farby i lakiery do stosowania wewnątrz pomieszczeń
2470
3
Uniwersalne środki czystości
2120
4
Papier higieniczny
2000
5
Wyroby włókiennicze
1370
6
Papier do kopiowania i papier graficzny
720
7
Odbiorniki telewizyjne
680
8
Mydła i szampony
410
9
Detergenty do ręcznego zmywania naczyń
370
10
Usługi hotelarskie
360
11
Detergenty pralnicze
260
Krajami przodującymi w liczbie przyznanych produktom i usługom oznakowań ekologicznych
Ecolabel są: Włochy, Francja i Niemcy. We Włoszech znak Ecolabel nadano wyrobom, które
stanowią ponad 50% wszystkich produktów
Liczba
nagrodzonych w Unii Europejskiej. We Francji Lp.
Kraj
produktów
i Zjednoczonym Królestwie udział produktów
oznakowanych ekologicznie to odpowiednio
1 Włochy
9070
około 22% i 9% całkowitej liczby certyfikatów
2 Francja
3840
w Unii. Kolejne miejsca na tej liście
rankingowej zajmują: Holandia, Hiszpania i
3 Zjednoczone Królestwo
1620
Szwecja. ChociaŜ przedstawione dane
statystyczne odnoszą się do poszczególnych
4 Holandia
660
krajów Unii Europejskiej to naleŜy mieć
5 Hiszpania
440
świadomość, Ŝe wyróŜnione znakiem wyroby
sprzedawane są na całym kontynencie
6 Szwecja
320
europejskim.
7 Niemcy
320
W zamieszczonej obok tabeli zebrano
8 Finlandia
290
orientacyjne
dane
dotyczące
liczby
produktów, którym przyznano oznakowanie
9 Dania
290
ekologiczne Ecolabel w poszczególnych
280
krajach Unii Europejskiej (dane aktualne na 10 Węgry
dzień 31 grudnia 2011 r.).
Krajowe oznakowanie ekologiczne
Znak ekologiczny EKO jest zastrzeŜonym na rzecz PCBC S.A.
znakiem, który moŜe zostać przyznany w drodze dobrowolnej
certyfikacji usługom i wyrobom krajowym lub zagranicznym, które nie
powodują (w odniesieniu do wcześniej ustalonego akceptowanego
poziomu) negatywnych skutków dla środowiska oraz spełniają ustalone
kryteria dotyczące ochrony zdrowia, środowiska i ekonomicznego
wykorzystania zasobów naturalnych w trakcie całego Ŝycia wyrobu
Zgodnie z decyzją Komitetu ds. Eko-znaku i Ecolabel, z dnia 20 czerwca 2005 r., system
przyznawania znaku EKO w Polsce jest oparty na tych samych kryteriach, które są zawarte
w decyzjach Komisji ustanawiających kryteria ekologiczne w ramach programu
przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego Ecolabel. Wnioskodawca moŜe
otrzymać obydwa znaki jednocześnie.
Poza kryteriami wspólnotowymi mogą być równieŜ opracowane - na wniosek i przy
współudziale np. grupy producentów, stowarzyszeń czy innych zainteresowanych stron kryteria krajowe, na potrzeby krajowego znaku EKO. Kryteria mogą być zgłoszone do
Komitetu Unii Europejskiej ds. Oznakowania Ekologicznego (EUEB) w celu przyjęcia ich,
jako kryteria wspólnotowe dla oznakowania Ecolabel. Przykładami kryteriów krajowych są
kryteria ekologiczne dla betonowych i Ŝelbetowych rur i studzienek kanalizacyjnych,
ustanowione w 2003 r.
O znak EKO ubiegają się najczęściej producenci nawozów, wyrobów włókienniczych,
papierniczych i chemicznych. Do tej pory wydano ponad 80 certyfikatów upowaŜniających do
oznaczania wyrobów znakiem EKO. Certyfikaty zostały wydane nie tylko przez PCBC, ale
równieŜ przez inne jednostki, które otrzymały od PCBC zezwolenie na działanie w tym
systemie. (JB)
Materiały źródłowe:
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 66/2010 z dnia 25 listopada 2009 r. w
sprawie oznakowania ekologicznego UE,
• http://www.ecolabel.eu,
• http://www.pcbc.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=321&Itemid=639,
• http://www.pcbc.gov.pl/ecolabel/