Przeciwlotnicza rakieta kierowana

R Z E C Z P O S P O L IT A
POLSKA
(12) OPIS PATEN TO W Y
(21) Numer zgłoszenia:
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej Polskiej
(22) Data zgłoszenia:
314016
25.04.1996
(11)179739
(13) B1
(51) IntCl7:
F42B 15/00
F42B 8/24
Przeciwlotnicza rakieta kierowana
(54)
(73)
(43)
(19)PL
Uprawniony z patentu:
Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
Zielonka, PL
Zgłoszenie ogłoszono:
27.10.1997 B U P 22/97
(72)
(45)
O udzieleniu patentu ogłoszono:
31.10.2000 W UP 10/00
PL 179739
B1
(5 7 )
Przeciwlotnicza rakieta kierowana, wyposażona w radiozapalnik usytuowany przed samolikwidatorem znajdującym
się w mechanizmie zabezpieczająco-wykonawczym oraz w
obwód kontroli zrzutu silników startowych połączony funkcjonalnie z siecią pokładową, znam ienna tym, że wyposażona jest w czasowe urządzenie zabezpieczające (2) przed
niekontrolowanym lotem, analizujące sygnały napięciowe:
zasilania, zrzutu silników startowych (11) i radiosterowania,
występujące w sieci pokładowej oraz ich przebieg w czasie,
włączone funkcjonalnie między mechanizm zabezpieczająco-wykonawczy ( 1) i radiozapalnik (3 ) za pomocą kabla
(8) 1 zawierające układ zabezpieczeń (6) posiadający regulowany koder ( 7) do nastawiania maksymalnego czasu samolikwidacji rakiety, a ponadto wyposażona jest w sterowany
klucz elektroniczny (12) generujący sygnał napięciowy zrzutu silników startowych (11) w przypadku gdy ich zrzut nie
nastąpi w wymaganym czasie, który usytuowany jest w obwodzie (10) kontroli zrzutu silników startowych (11) w zespole przełączeniowym (4 ) połączonym z radiozapalnikiem
(3) 1 urządzeniem zabezpieczającym (2 ), przy czym urządzenie zabezpieczające (2 ) połączone jest z obwodem (9 ) kontrolującym
występowanie
sygnału
radiosterowania,
usytuowanym w zespole przełączeniowym (4 ) oraz ze sterowanym kluczem elektronicznym (12) za pomocą pojedynczej
linii sygnałowej (5)
Tw órcy wynalazku:
Ryszard Kostrow, Zielonka, PL
Grzegorz Zasada, Zielonka, PL
Tomasz Głogowski, Zielonka, PL
Sławomir Stępniak,
Skarżysko-Kamienna, PL
Jerzy Kowalewski, Zielonka, PL
Przeciwlotnicza rakieta kierowana
Zastrzeżenie
patentowe
Przeciwlotnicza rakieta kierowana, wyposażona w radiozapalnik usytuowany przed
samolikwidatorem znajdującym się w mechanizmie zabezpieczająco-wykonawczym oraz w obwód kontroli zrzutu silników startowych połączony funkcjonalnie z siecią pokładową, znam ienna tym, że wyposażona jest w czasowe urządzenie zabezpieczające (2) przed niekontrolowanym
lotem, analizujące sygnały napięciowe: zasilania, zrzutu silników startowych (11) i radiosterowania, występujące w sieci pokładowej oraz ich przebieg w czasie, włączone funkcjonalnie
między mechanizm zabezpieczająco-wykonawczy (1) i radiozapalnik (3) za pomocą kabla (8) i
zawierające układ zabezpieczeń (6) posiadający regulowany koder (7) do nastawiania maksymalnego czasu samolikwidacji rakiety, a ponadto wyposażona jest w sterowany klucz elektroniczny (12) generujący sygnał napięciowy zrzutu silników startowych (11) w przypadku gdy ich
zrzut nie nastąpi w wymaganym czasie, który usytuowany jest w obwodzie (10) kontroli zrzutu
silników startowych (11) w zespole przełączeniowym (4) połączonym z radiozapalnikiem (3) i
urządzeniem zabezpieczającym (2), przy czym urządzenie zabezpieczające (2) połączone jest z
obwodem (9) kontrolującym występowanie sygnału radiosterowania, usytuowanym w zespole
przełączeniowym (4) oraz ze sterowanym kluczem elektronicznym (12) za pom ocą pojedynczej
linii sygnałowej (5).
*
*
*
Przedmiotem wynalazku jest przeciwlotnicza rakieta kierowana, wyposażona w urządzenie zabezpieczające ją przed niekontrolowanym lotem, zwłaszcza podczas strzelań szkolno-bojowych na zmniejszonym poligonie.
Znane są przeciwlotnicze rakiety kierowane, zabezpieczone przed niekontrolowanym lotem za pomocą samolikwidatora usytuowanego w mechanizmie zabezpieczająco-wykonawczym rakiety. Samolikwidator uaktywniany jest za pom ocą mechanizmu zegarowego
umieszczonego w mechanizmie zabezpieczająco-wykonawczym po upływie maksymalnego
czasu lotu przewidzianego dla rakiety.
Znane są również przeciwlotnicze rakiety kierowane, wyposażone w układy zabezpieczające je przed niekontrolowanym lotem, które włączone są funkcjonalnie przed radiozapalnik i
uruchamiane są po starcie rakiety w bezpiecznej odległości od wyrzutni. Znane układy zabezpieczające wykorzystują w algorytmie swej pracy sygnały napięciowe pojawiające się w sieci
pokładowej rakiety w czasie startu i lotu. Układy zabezpieczające wykonują analizę czasow ą w ystępowania w/w sygnałów napięciowych i w przypadku przekroczenia przez nie dopuszczalnych, ustalonych wartości, układy te wysyłają impuls do radiozapalnika, który pobudza do
wybuchu etatowy ładunek bojowy rakiety, powodując jej likwidację.
Znane przeciwlotnicze rakiety kierowane, wyposażone w samolikwidator nie spełniają
wymogów bezpieczeństwa podczas strzelania na stosunkowo małych poligonach, przede w szystkim ze względu na zbyt długi czas wypracowania sygnału wyjściowego w przypadku niekontrolowanego lotu rakiety.
Istota rozwiązania według wynalazku polega na tym, że rakieta wyposażona jest w czasowe urządzenie zabezpieczające przed niekontrolowanym lotem, analizujące sygnały napięciowe: zasilania, zrzutu silników startowych i radiosterowania, występujące w jej sieci pokładowej
oraz ich przebieg w czasie. Urządzenie zabezpieczające połączone jest funkcjonalnie między
mechanizm zabezpieczająco-wykonawczy i radiozapalnik za pomocą kabla. Urządzenie zabezpieczające posiada układ zabezpieczeń, zawierający regulowany koder do nastawiania maksymalnego czasu samolikwidacji rakiety. Ponadto rakieta wyposażona jest w sterowany klucz
179 739
3
elektroniczy generujący sygnał napięciowy zrzutu silników startowych w przypadku gdy ich
zrzut nie nastąpi w wymaganym czasie, który usytuowany jest w obwodzie kontroli zrzutu silników startowych w zespole przełączeniowym połączonym z radiozapalnikiem i urządzeniem zabezpieczającym. Urządzenie zabezpieczające połączone jest z obwodem kontrolującym
występowanie sygnału radiosterowania, usytuowanym w zespole przełączeniowym oraz ze sterowanym kluczem elektronicznym za pomocą pojedynczej linii sygnałowej.
Usytuowanie urządzenia zabezpieczającego przed mechanizmem zabezpieczająco-wykonawczym umożliwia wykorzystanie do likwidacji rakiety jej etatowego ładunku bojowego pobudzanego do wybuchu przez obwód bojowy mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego.
Urządzenie zabezpieczające generuje napięciowy impuls wyjściowy przesyłany do obwodu bojow ego w przypadku wykrycia różnic czasowych kontrolowanych sygnałów większych od
dopuszczalnych, ustalonych wartości. Obwód kontroli zrzutu silników startowych rakiety służy
do wytworzenia sygnału napięciowego po zrzucie silników. Sygnał ten uruchamia proces uzbrajania mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego i przygotowuje obwody sterowania lotem
rakiety. Sterowany klucz elektroniczny usytuowany w obwodzie kontroli zrzutu silników startowych umożliwia wygenerowanie sygnału zrzutu silników startowych, gdy wcześniej zrzut silników nie nastąpi po upływie wymaganego czasu. Pojedyncza linia sygnałowa wykorzystywana
jest do dwukierunkowego przesyłania sygnałów tzn. od urządzenia zabezpieczającego do sterowanego klucza elektronicznego oraz od obwodu kontrolującego występowanie sygnału radiosterowania do urządzenia zabezpieczającego. Dzięki temu, rakieta według wynalazku jest
skutecznie zabezpieczona przed niekontrolowanym lotem od startu do chwili osiągnięcia celu
albo samolikwidacji. Ustalone, dopuszczalne różnice czasowe występowania kontrolowanych
sygnałów napięciowych umożliwiają bezpieczny lot rakiety w ograniczonym sektorze strzelania
przy zmniejszonym dopuszczalnym zasięgu.
Przedmiot wynalazku pokazany jest na przykładzie wykonania na rysunku przedstawiającym blokowy schemat budowy rakiety w aspekcie jej zabezpieczenia przed niekontrolowanym lotem.
Rakieta zawiera zespół zabezpieczający ją przed niekontrolowanym lotem, który składa
się z mechanizmu zabezpieczająco wykonawczego 1, urządzenia zabezpieczającego 2 , radiozapalnika 3, zespołu przełączeniowego 4 oraz pojedynczej linii sygnałowej 5. Urządzenie zabezpieczające 2 składa się z układu zabezpieczeń 6 zawierającego regulowany koder 7 i kabla 8.
W zespole przełączeniowym 4 znajduje się obwód 9 kontrolujący występowanie sygnału radiosterowania oraz obwód 10 kontroli zrzutu silników startowych 11, w którym usytuowany jest sterowany klucz elektroniczny 12. Obwód 9 oraz sterowany klucz elektroniczny 12 łączą się z
urządzeniem zabezpieczającym 2 za pomocą pojedynczej linii sygnałowej 5, z tym, że pojedyncza linia sygnałowa 5 wykorzystywana jest do przesyłania sygnałów w dwóch kierunkach tzn. od
urządzenia zabezpieczającego 2 do sterowanego klucza elektronicznego 12 oraz od obwodu 9 do
urządzenia zabezpieczającego 2.
Kabel 8 urządzenia zabezpieczającego 2 służy do włączania układu zabezpieczeń 6 w sieć
pokładową rakiety między radiozapalnik 3 i mechanizm zabezpieczająco-wykonawczy 1. Kabel 8
zapewnia doprowadzenie do wejść układu zabezpieczeń 6 trzech następujących, kontrolowanych sygnałów napięciowych: sygnału zasilania o wartości + 27 V uruchamiającego urządzenie
zabezpieczające 2 podczas startu rakiety z wyrzutni, sygnału zrzutu silników startowych 11 o wartości + 27 V uruchamiającego proces uzbrajania mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1 i
przygotowania aparatury pokładowej do sterowania lotem rakiety oraz sygnał radiosterowania o
wartości + 27 V oznaczający występienie tego sygnału w sieci pokładowej.
Ponadto kabel 8 zapewnia bezpośrednie przekazywanie sygnału w yjściow ego radiozapalnika 3 do mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1. Układ zabezpieczeń 6 jest modułem
elektronicznym realizującym algorytm pracy urządzenia zabezpieczającego 2 i kontrolującym
przebiegi czasowe w/w sygnałów napięciowych doprowadzanych do wejść układu zabezpieczeń 6.
Regulowany koder 7 jest dołączany z zewnątrz do układu zabezpieczeń 6 umożliwiając nastawę
czasu samolikwidacji rakiety poprzez ustalenie początkowego stanu licznika rewersyjnego tego
4
179 739
układu. Sterowany klucz elektroniczny 12 w postaci tranzystorowego modułu elektronicznego
uaktywniany jest sygnałem przesyłanym z układu zabezpieczeń 6 i umożliwia przerwanie obwodu 10 kontroli zrzutu silników startowych 11, a tym samym wytworzenie sygnału napięciowego
zrzutu silników startowych 11.
Po odpaleniu rakiety, w chwili opuszczania przez nią wyrzutni, pojawia się napięciowy sygnał zasilania, który uruchamia urządzenie zabezpieczające 2. Po upływie ustalonego czasu od
chw ili opuszczenia wyrzutni przez rakietę pow inien nastąpić zrzut silników startowych 11.
W przypadku, gdy nie zachodzi zrzut silników startowych 11 po ustalonym czasie, układ zabezpieczeń 6 odlicza czas awaryjnego zrzutu silników startowych 11 i wysterowuje poprzez pojedynczą linię sygnałową 5 sterowany klucz elektroniczny 12, który wytwarza napięciowy sygnał
zrzutu silników startowych 11. Sygnał ten uruchamia proces uzbrajania mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1 oraz uruchamia proces przygotowania aparatury pokładowej rakiety
do sterowania jej lotem. Jednocześnie, z układu zabezpieczeń 6 wysłany jest do obwodu bojowego, mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1 impuls likwidacji rakiety, który po całkowitym uzbrojeniu mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1 powoduje detonację ładunku
bojowego 13. W przypadku, gdy zachodzi zrzut silników startowych 11 po wymaganym, ustalonym czasie, układ zabezpieczeń 6 rozpoczyna odliczanie czasu samolikwidacji ustalonego za pom ocą regulowanego kodera 7, przed odpaleniem rakiety. Po upływie ustalonego czasu od chwili
zrzutu silników startowych 11 powinien pojawić się sygnał radiosterowania, który przekazywany jest za pom ocą pojedynczej linii sygnałowej 5 z obwodu 9 zespołu przełączeniowego 4 do
wejścia układu zabezpieczeń 6.
W przypadku, gdy nie wystąpi sygnał radiosterowania w wymaganym w /w czasie, układ
zabezpieczeń 6 wysyła do obwodu bojowego, mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1
impuls likwidacji rakiety, powodujący detonację ładunku bojowego 13. W czasie kierowanego
lotu rakiety do celu m ogą nastąpić zaniki sygnału radiosterowania lub zasilania. Wtedy, po ustalonym, zaprogramowanym czasie, lecz przed upływem maksymalnego czasu samolikwidacji,
układ zabezpieczeń 6 wysyła impuls likwidacji rakiety do obwodu bojowego, mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1, powodując detonację ładunku bojowego 13. Gdy rakieta
osiągnie rejon celu, radiozapalnik 3 wysyła impuls do obwodu bojowego, mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1, powodując detonację ładunku bojowego 13. W przypadku minięcia
celu przez rakietę, układ zabezpieczeń 6 odlicza ustalony, maksymalny czas samolikwidacji liczony od wystąpienia sygnału zrzutu silników startowych 11 i po upływie tego czasu, wysyła do
obwodu bojowego, mechanizmu zabezpieczająco-wykonawczego 1 impuls samolikwidacji, powodując detonację ładunku bojowego 13, a tym samym samolikwidację rakiety.
179 739
179 739
Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.
Cena 2,00 zł.