Projekt stanowiska rządu do projektu tak zwanego rozporządzenia

Projekt stanowiska rządu do projektu tak zwanego rozporządzenia

PROJEKT STANOWISKA RP
przygotowany w związku z art. 7 ustawy z dnia 8 października 2010 r.
o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 213, poz. 1395)
Dotyczy
Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenia (UE)
nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 w odniesieniu do
propagowania łączności internetowej w społecznościach
lokalnych
Data przekazania Polsce
dokumentu przez
instytucje UE
3 października 2016 r.
Sygnatura dokumentu
Komisja Europejska
COM(2016) 589
Numer międzyinstytucjonalny 2016/0287 (COD)
Procedura decyzyjna
zwykła procedura ustawodawcza
Tryb głosowania
w Radzie UE
Instytucja wiodąca
Ministerstwo Cyfryzacji
Instytucje
współpracujące
UKE, UOKiK, MR, MSWiA
Data przyjęcia
przez KSE
I.
Cel projektu aktu prawnego
Proponowane rozporządzenie jest częścią nowego pakietu telekomunikacyjnego i ma na celu
wsparcie realizacji nowych celów w zakresie łączności elektronicznej stawianych przez Komisję
Europejską. Nowy pakiet telekomunikacyjny zawiera komunikat „Towards a European Gigabit
Society”, wskazujący kierunki i cele rozwoju łączności elektronicznej, a także Komuniat o
planie działań w zakresie rozwoju łączności 5G oraz akty legislacyjne: propozycję Dyrektywy
Europejski kodeks łączności elektronicznej, w którym dokonano przeglądu ram regulacyjnych
w zakresie łączności elektronicznej, rozporządzenie zmieniające rolę BEREC (organu
europejskich regulatorów łączności elektronciznej) oraz omawiane rozporządzenie.
Komisja w swoich dokumentach podkreśla, że w związku z tym jak dalece internet i łączność
cyfrowa zmieniają życie prywatne i praktyczne aspekty działalności zawodowej wewnątrz Unii
i poza nią, istnieje potrzeba zagwarantowania, że obywatele są zachęcani do korzystania z
szans, jakie oferuje im ta zmiana.
W związku z tym, jednym z celów strategicznych Komisji, które Unia powinna osiągnąć do 2025
r., jest wyposażenie w gigabitowe łącza internetowe miejsc, gdzie są świadczone usługi
publiczne, takich jak placówki administracji publicznej, biblioteki i szpitale. Połączenie tych i
innych ośrodków życia społecznego, w tym przestrzeni zewnętrznych dostępnych publicznie,
z internetem o przepustowości znacznie powyżej funkcjonalnego dostępu do internetu
umożliwi obywatelom ze wszystkich środowisk czerpanie korzyści płynących z połączeń
nowych generacji.
Wśród środków wspierających ten cel nowy pakiet proponuje tworzenie lokalnych punktów
dostępu bezprzewodowego poprzez uproszczenie procedur planowania i mniej rygorystyczne
obowiązki regulacyjne, między innymi, gdy taki dostęp jest zapewniany na zasadach
niekomercyjnych lub dodatkowo w stosunku do świadczenia innych usług publicznych.
Zaproponowany we wniosku środek uzupełnia te starania poprzez wprowadzenie zmian do
ram prawnych dotyczących telekomunikacji w ramach instrumentu „Łącząc Europę”,
określonych w rozporządzeniach (UE) nr 1316/2013 (zwanym dalej „rozporządzeniem Łącząc
Europę”) i (UE) nr 283/2014 (zwanym dalej „rozporządzeniem w sprawie wytycznych”).
Zmiany te mają zachęcić podmioty realizujące zadania publiczne, takie jak organy publiczne i
dostawcy usług publicznych, do udostępniania bezpłatnej lokalnej łączności bezprzewodowej
w ośrodkach lokalnego życia społecznego (np. w placówkach administracji publicznej,
bibliotekach, ośrodkach zdrowia i przestrzeniach zewnętrznych dostępnych publicznie). W
tym celu przewiduje on zachęty finansowe dla podmiotów, które chcą bezpłatnie zapewniać
lokalną bezprzewodową łączność o bardzo wysokiej przepustowości w miejscach publicznych
w obrębie ich własnej jurysdykcji lub w miejscach świadczenia przez nie usług. Na ten cel
przeznaczone zostaje 120 mln EUR, w formie dotacji lub innego wsparcia (jednak nie w formie
instrumentów finansowych).
Proponowana interwencja uzupełnia również nową legislacyjną koncepcję usługi powszechnej
przewidzianą w Europejskim kodeksie łączności elektronicznej, zgodnie z którą każdy obywatel
UE ma prawo do funkcjonalnego połączenia z internetem, co najmniej w stałej lokalizacji, które
byłoby przystępne cenowo i umożliwiałoby pełne uczestnictwo w cyfrowej gospodarce i
społeczeństwie.
Aby zapewnić szybkość i skuteczność, interwencja zostanie zrealizowana z wykorzystaniem
uproszczonych procedur administracyjnych przy użyciu standardowej dokumentacji (np.
vouchery) oraz za pomocą narzędzi internetowych na potrzeby rozpatrywania wniosków oraz
monitorowania i kontrolowania stworzonych lokalnych punktów dostępu bezprzewodowego.
II.
Stanowisko RP
Rząd RP pozytywnie odnosi się do zaproponowanego wniosku, wprowadzającego zmiany do
Rozporządzeń 1316/2013 i 283/2014 mających na celu zachęcenie instytucji publicznych do
zapewnienia darmowego lokalnego dostępu do sieci WiFi w ośrodkach życia społecznego, w
tym w przestrzeniach zewnętrznych dostępnych publicznie takich jak placówki administracji
publicznej, biblioteki i szpitale.
Rząd RP popiera koncepcję aby finansowanie było przyznawane w sposób równomierny pod
względem geograficznym tak, aby przyczyniać się do spójności gospodarczej, społecznej i
terytorialnej w Unii poprzez szczególne uwzględnienie potrzeb społeczności lokalnych. W tym
kontekscie Rząd RP wskazuje jednak na potrzebę uściślenia szczególnych warunków/wymagań
dla efektywnej i spójnej na gruncie europejskim realizacji tego instrumentu, w tym kwestii
geograficznego podziału środków. Jest to szczególnie istotne w kontekście przyjętej zasady
„kto pierwszy ten lepszy”. Rząd RP pozytywnie odnosi się do propozycji aby w celu efektywnej
implementacji tego instrumentu zastosować uproszczone procedury administracyjne,
wykorzystujące zestandaryzowaną dokumentację oraz oprogramowanie on-line, dzięki
któremu będzie można składać wnioski i jednocześnie monitorować i kontrolować powstałe
punkty. Rząd RP wskazuje jednak, że w celu przyspieszenia wdrożenia inicjatywy, przepisy
rozporządzenia powinny wskazywać na procedury związane z uruchamianiem punktów WiFi,
tak aby w realizowanych projektach nie następowało dublowanie procedur lub stosowanie
wykluczających się regulacji. Rozporządzenie powinno zawierać opis działań jakie należy
podjąć przed uruchomieniem punktu WiFi (z wyłączeniem konieczności uzyskiwania zgód
Regulatora). Obowiązujące w chwili obecnej regulacje krajowe nie są dostosowane do
proponowanych rozwiązań co może doprowadzić do opóźnienia we wdrożeniu inicjatywy,
bądź braku możliwości skorzystania ze wsparcia finansowego przez podmioty z Polski.
Zaproponowana przez Komisję inicjatywa wpisuje się w cele Rządu RP w zakresie szeroko
rozumianej informatyzacji (cyfryzacji), w tym budowy sieci szerokopasmowych i tym samym
oceniana jest przez Rząd RP pozytywnie.
Rząd RP zwraca również uwagę na konieczność doprecyzowania kwestii wpływu nowego
rozwiązania na konkurencję poprzez wskazanie jakie działania ma podjąć podmiot realizujący
punkt WiFi w celu weryfikacji czy na danym obszarze nie istnieją rozwiązania zapewniające
zbliżone same funkcjonalności.
Rząd RP wskazuje również na konieczność uzupełnienia/doprecyzowania zapisów
odnoszących się możliwości uruchamiania kolejnych faz projektu, co jest obecnie jedynie
wspomniane w sekcji „przyczyny i cele” wniosku.
III.
Uzasadnienie stanowiska RP
Zdaniem Rządu RP zaproponowana inicjatywa (w skrócie WiFi4EU), pozwoli na zwiększenie
swobody w dostępie do internetu obywatelom, co będzie miało pozytywny wpływ na
świadczone drogą elektroniczną usługi, w tym usługi świadczone przez administrację
publiczną, a także ich rozwój na rzecz obywateli. Rząd RP wyrażając swoje pozytywne
stanowisko do przedstawionej propozycji wskazuje ponadto, że instrument ten przyczyni się
do szybszej i efektywnej realizacji celów Europejskiej Agendy Cyfrowej, a także nowych celów
stawianych w pakiecie telekomunikacyjnym w zakresie dostępu do szybkiego internetu i
szerszego wykorzystania przez obywateli technologii informacyjno – komunikacyjnych.
Wynika to z przyjętego założenia, że tylko te projekty, które opierają się na bardzo szybkich
łączach szerokopasmowych mogą otrzymać finansowanie. Oznacza to, że użytkownicy
końcowi będą mieli swobodny dostęp do internetu o wysokiej jakości (prędkości) w miejscach
do tej pory pozbawionych odpowiedniej infrastruktury.
Komisja Europejska przewiduje przeznaczyć na realizację celu Rozporządzenia 120 mln EUR, z
czego kwota w wysokości 70 mln EUR zostanie przeniesiona w ramach kwot zaplanowanych
dla działań w sektorze telekomunikacyjnym objętych instrumentem „Łącząc Europę” w latach
2017–2019, a 50 mln EUR zostanie przeniesionych do koperty finansowej przeznaczonej dla
sektora telekomunikacyjnego poprzez zmianę art. 5 ust. 1 rozporządzenia „Łącząc Europę”.
Zakładając, że maksymalny grant wyniósłby ok. 20 tyś EUR powyższa kwota starczy na
przynajmniej 6 000 punktów. Zgodnie z założeniami środki powinny być przyznawane w
sposób równomierny pod względem geograficznym, co ma przyczyniać się do spójności
gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii poprzez szczególne uwzględnienie potrzeb
społeczności lokalnych.
Obecnie w Polsce działa ok. 4468 bezprzewodowych punktów dostępu do internetu,
realizowanych przez samorządy1. Niektóre z nich mają nałożone limity odnośnie prędkości
transferu (np. 512 kb/s, ale też nawet 20 Mb/s) lub czasu dostępu, jednak sytuacja w tej
kwestii nie jest jednolita, a parametry zależą od indywidualnych decyzji Prezesa UKE2. Tym
1
2
Źródło: https://www.uke.gov.pl/hotspoty/
Na podstawie Art. 7, Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
samym inicjatywa Komisji może w znacznym stopniu przyczynić się do rozszerzenia oferty
bezpłatnego, otwartego dostępu do internetu o wysokiej przepustowości.
Przesunięcie środków w ramach inicjatywy CEF jest z punktu widzenia Polski korzystne.
Dotychczas wykorzystanie środków przeznaczonych na rozwój sieci telekomunikacyjnych było
niewielkie, ze względu na ograniczenie wsparcia do instrumentów finansowych, natomiast
przeznaczenie ich na konkretny cel, jakim jest finansowanie punktów bezprzewodowego
dostępu do internetu (w formie grantu), w połączeniu z kluczem geograficznym, może
przynieść realną korzyść.
1. Ocena skutków prawnych
W związku z tym, że rozporządzenie stosuje się bezpośrednio, należy dążyć do takiego
uregulowania projektowanej inicjatywy, żeby jego zapisy pozwalały na jasne określenie
procedur jakie mają być stosowane przy realizacji punktu WiFi.
Niejasność w zakresie stosowania dotychczasowych procedur w zakresie uruchamiania
punktów WiFi w połączeniu z nową regulacją opóźni wdrożenie przewidywanych rozwiązań i
może doprowadzić do braku możliwości skorzystania ze wsparcia przez podmioty z Polski.
Mając na uwadze sygnalizowane przez Komisję Europejską dążenie do jak najszybszego
uruchomienia inicjatywy, zaproponowane rozwiązania prawne powinny regulować kwestię
uruchamiania punktów WiFi w tym w zakresie konieczności uzyskiwania zgód i decyzji
Regulatora oraz przeprowadzania pogłębionych analiz w zakresie ewentualnego wpływu na
konkurencję. W chwili obecnej decyzje Prezesa UKE w zakresie uruchamiania hotspotów przez
jednostki samorządu terytorialnego dotyczą o wiele niższych parametrów usług niż te o
których mowa w projektowanym rozporządzeniu. Rozpoczęcie świadczenia takich usług
wymaga także uprzedniego uzyskania zgody Prezesa UKE. W toku dalszych prac konieczne
będzie wyjaśnienie w jakim terminie po uzyskaniu grantu konieczne jest uruchomienie usługi.
Jeśli termin ten będzie zbyt krótki na dopełnienie procedur wynikających z prawa krajowego,
konieczne będzie zapewnienie zwolnienia ze stosowania tych regulacji na gruncie
proponowanego rozporządzenia lub szybkie wprowadzenie do prawa krajowego przepisów
umożliwiających uzyskanie zgody Prezesa UKE już po rozpoczęciu świadczenia usług.
2. Ocena skutków społecznych
Inicjatywa WiFi4EU przyczyni się do ułatwienia w dostępie do internetu w ośrodkach życia
społecznego. Celem interwencji jest osiągnięcie maksymalnego krótkoterminowego wpływu
poprzez wspieranie zainteresowania obywateli dostępem do internetu oraz ułatwienie
korzystania z publicznych usług cyfrowych, w tym dostępu do infrastruktury usług cyfrowych.
Oceniając skutki społeczne należy zgodzić się z oceną Komisji Europejskiej, zgodnie z którą
dzięki wspieraniu integracji z istniejącymi usługami publicznymi proponowana interwencja
będzie zwiększać zainteresowanie obywateli usługami szerokopasmowego internetu i tym.
Bezpłatna lokalna łączność bezprzewodowa udostępniona w miejscach, z których korzysta
wielu obywateli podczas załatwiania codziennych spraw, może stanowić znaczną wartość
dodaną poprzez umożliwienie produktywnego, odprężającego i bardziej interesującego
spędzania czasu oczekiwania i podróży. Ponadto takie lokalne punkty dostępu
bezprzewodowego mogą zapewnić gęstszy zasięg w trudno dostępnych miejscach lub tam,
gdzie w przeciwnym razie sama liczba użytkowników w znacznej mierze utrudniałaby łączność
bezprzewodową. Poprzez zapewnienie użytkownikom stałej łączności z internetem oraz
polączenie całej inicjatywy z udostępnianiem coraz szerszego zakresu usług publicznych on
line, punkty te przyczynią się do zwiększenia mobilności, elastyczności i zainteresowania
korzystaniem z usług oferowanych przez podmioty realizujące zadania publiczne oraz mogą
umożliwić lepsze zarządzanie czasem. Korzyści będą przy tym odczuwane przez obie strony –
zarówno użytkowników usług publicznych jak i urzędy i podmioty oferujące takie usługi.
Warto również zwrócić uwage, że ze wskazanych ośrodków życia społecznego korzystają w
dużej mierze osoby starsze, których znaczny odsetek nie korzysta z internetu. W przypadku tej
grupy społecznej inicjatywa może mieć szczególne pozytywny skutek. Należy jednakże brać
pod uwagę ograniczony budżet propozycji, oraz wprowadzoną zasadę „kto pierwszy ten
lepszy”. Takie podejście może ograniczyć zakres pozytywnych skutków, gdyż nie premiuje
obszarów, w których potrzeby dostępu do internetu jest w największym stopniu
niezaspokojona.
3. Ocena skutków gospodarczych
Inicjatywa WiFi4EU przyczyni się do ułatwienia w dostępie do internetu w ośrodkach życia
społecznego. Zgodnie z założeniami Komisji Europejskiej, z „uwagi na ograniczony zasięg
poszczególnych lokalnych punktów dostępu bezprzewodowego oraz niewielką wartość
poszczególnych projektów, punkty dostępu korzystające z pomocy finansowej na mocy
niniejszego rozporządzenia nie powinny stanowić konkurencji dla ofert handlowych” (motyw
9). Wartość unijnej pomocy finansowej, która ma zostać przyznana na poszczególne działania,
spadnie poniżej progu 60 000 EUR przewidzianego w odniesieniu do dotacji o niskiej wartości
zgodnie z rozporządzeniem finansowym, nie przewiduje się istotnego wpływu interwencji na
konkurencję. Zgodnie z propozycją, dofinansowanie może zostać udzielone „podmiotom
realizującym zadania publiczne, posiadającym zdolność do planowania i nadzorowania
tworzenia wewnętrznych i zewnętrznych lokalnych punktów dostepu bezprzewodowego w
miejscach publicznych”.
Jednocześnie liczba możliwych do uruchomienia punktów będzie stosunkowo niewielka (kilka
tysięcy w skali UE, odpowiednio mniej w Polsce). Wnioskujący o fundusze ma też obowiązek
sprawdzić, czy w pobliżu nie ma ofert o „podobnej charakterystyce”, co również ma
zminimalizować ryzyko zakłócenia konkurencji. Jednocześnie pewne obawy w zakresie
wpływu na konkurencję może wywołać powiązanie proponowanych środków finansowych z
proponowanymi zapisami Kodeksu europejskiej łączności elektronicznej, który ma
wprowadzić ułatwienia w zakresie otwierania dostępu do lokalnych sieci bezprzewodowych,
a także ich łączenia. Dostęp oferowany w ramach projektów, które otrzymają dofinansowanie
musi być oparty o bardzo szybkie łącza szerokopasmowa, być bezpłatny i łatwo dostępny.
Jednocześnie proponowane zapisy Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej (art. 55)
wskazują, że odpowiednie organy nie powinny ograniczać dostępu do sieci tworzonych przez
organy administracji. W sytuacji, gdy w bezpośrednim sąsiedztwie podmiotu oferującego
bezprzewodowy dostęp szerokopasmowy sfinansowany w ramach niniejszej inicjatywy, i w
zasięgu takiej sieci WiFi, znajdują mieszkania lub obiekty komercyjne, proponowana inicjatywa
może mieć wpływ na wybór komercyjnej oferty dostępu do internetu przez właścicieli takich
lokali.
4. Ocena skutków finansowych
Projekt rozporządzenia zakłada przesunięcie 120 mln EUR w ramach środków przeznaczonych
na instrument „Łącząc Europę” oraz przeznaczenie ich na dotacje mające sfinansować zakup
sprzętu umożliwiającego uruchomienie punktów bezprzewodowego dostępu do internetu w
ośrodkach życia społecznego. Inicjatywa zakłada pełne finansowanie w formie dotacji lub inne
formy pomocy inne niż instrumenty finansowe. W związku z tym nie przewiduje się
bezpośredniego wpływu proponowanej inicjatywy na finanse publiczne.
IV.
Informacja w sprawie zgodności projektu aktu z zasadą pomocniczości
Poprzez szczególne uwzględnienie potrzeb społeczności lokalnych w szerszym kontekście
strategii jednolitego rynku cyfrowego, niniejszy wniosek przyczynia się do stworzenia rynku
wewnętrznego łączności elektronicznej oraz umożliwia społecznościom lokalnym
uczestniczenie w tym rynku. Ponieważ objęcie całego obszaru UE wysokiej jakości łącznością
bezprzewodową nie może być w wystarczającym stopniu osiągnięte przez działania państw
członkowskich, wniosek jest zgodny z zasadą pomocniczości przewidzianą w art. 5 TFUE.
Przewiduje się, że interwencja wspierana będzie między innymi przez unijną sieć biur
kompetencji w zakresie łączności szerokopasmowej, co powinno przyczynić się do
odpowiedniego zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnych oraz do ograniczenia do
minimum obciążeń administracyjnych.
V.
Przedstawiciel Rządu upoważniony do prezentowania stanowiska
wypełnia ministerstwo/urząd właściwy merytorycznie dla danego dokumentu unijnego
[W tym miejscu należy sprecyzować imię i nazwisko, stanowisko, nazwę instytucji oraz dane
teleadresowe osoby, która jest upoważniona do reprezentowania Rządu w związku z realizacją
zobowiązań wynikających z ww. ustawy]