dziewczynka odzież

III RC 18/16
UZASADNIENIE
A. W. (1) (dawniej S. - k. 5), w pozwie z dnia 10 lipca 2015 roku, wniosła o podwyższenie alimentów na rzecz jej
małoletniej córki M. S. (1) z kwoty po 350 złotych miesięcznie do kwoty po 900 złotych miesięcznie. Wskazała, że po
dacie ostatniego wyrokowania w tej sprawie zaszła istotna zmiana okoliczności polegająca na tym, że małoletnia M. S.
(1) uczęszcza do prywatnego przedszkola, korzysta z zajęć dodatkowych. Ponadto tylko matka finansuje wypoczynek
córki. Zdaniem powódki zwiększyły się także potrzeby odzieżowe dziecka, koszty jej wyżywienia, co jest związane ze
wzrostem fizycznym małoletniej. Dziewczynka zapada także na infekcje sezonowe co łączy się z koniecznością zakupu
leków.
Pozwany M. S. (2) uznał powództwo do kwoty po 400 złotych miesięcznie.
Sąd Rejonowy poczynił następujące ustalenia faktyczne:
M. S. (1) urodzona (...) pochodzi z związku małżeńskiego M. S. (2) i A. W. (2), rozwiązanego przez rozwód (k. 4).
Rodzice małoletniej powódki nie mieszkają wspólnie. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia
10 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 1481/12, pozwany M. S. (2) został zobowiązany do łożenia na rzecz małoletniej
córki kwoty po 350 złotych tytułem alimentów (k. 6).
Małoletnia powódka uczęszcza do niepublicznego przedszkola (...) w P., za które opłata wynosi 990 złotych
miesięcznie (k. 20 – 27, k. 32- 33, k. 59 – 60 i k. 92). Koszt zakupu podręczników to kwota około 400 złotych rocznie (k.
58 i k. 93). Nadto małoletnia uczęszcza na zajęcia dodatkowe – balet co generuje miesięczny koszt w kwocie 50 złotych
miesięcznie (k. 28 – 29, k. 31 i k . 92). Koszt wycieczek przedszkolnych to średnio 50 złotych miesięcznie (k.8 i k. 93).
Koszt utrzymania dziecka stron kształtuje się na poziomie 2000 złotych. W tej kwocie – oprócz wyżej wskazanych
wydatków – koszt wyżywienia to suma od 300 do 400 złotych miesięcznie, koszt zakupu odzieży to kwota 200
złotych miesięcznie, koszt zabawek i książek edukacyjnych to kwota 100 złotych miesięcznie. Małoletnia powódka jest
alergikiem, ma(...), a koszt jej leczenia to kwota około 100 złotych miesięcznie. Ojciec ma kontakt z córką – droga
internetową, zabiera córkę na ferie i wakacje. Przekazuje córce drogie prezenty np. tablet, klocki lego (k. 93).
Na datę rozwodu dziecko mieszkało wraz z matką, uczęszczało do żłobka, za które opłata wynosiło od 300 do 400
złotych miesięcznie. (k. 93). Córka stron nie chodziła na balet. Koszt jej utrzymania wynosił wówczas około 1400
złotych miesięcznie (k. 93).
Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki A. W. (2) ma obecnie 33 lata, z zawodu jest nauczycielką, pracuje w
Zespole Szkół Publicznych w J. i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w kwocie około 3000 złotych netto miesięcznie.
(k. 9 i k. 61 oraz k. 93). Mieszka wraz z córką w lokalu wynajętym za kwotę 1600 złotych miesięcznie (wraz z opłatami).
Koszt jej utrzymania to kwota 1000 złotych miesięcznie jako opłata za telefon, 100 złotych miesięcznie jako koszt
zakupu odzieży oraz od 300 do 400 złotych miesięcznie jako koszt wyżywienia. Nie choruje przewlekle. (k. 93).
Na datę rozwodu mieszkała wraz z dzieckiem w T., w domu swojej mamy i ponosiła koszty mieszkaniowe na kwotę od
300 do 400 złotych miesięcznie. Uzyskiwała dochód w kwocie około 2000 złotych miesięcznie (k. 93).
Pozwany M. S. (3) ma obecnie 40 lat, z zawodu jest technikiem dentystycznym. Mieszka i pracuje w K. P., a jego
zarobki wynoszą około 1000 £ miesięcznie. (k. 93) ponosi koszty dojazdu do pracy to kwota 100 £ miesięcznie. (k.
94). Mieszka w lokalu wynajętym za kwotę 360 £ miesięcznie (k. 40). Ponosi opłaty związane z użytkowanym lokalem
na kwotę 130 £ raz na kwartał oraz uiszcza opłatę za Internet 31 £ miesięcznie (k. 93). Koszt jego wyżywienia to kwota
240 £ miesięcznie (k. 94). Jest zdrowy, nie posiada innych osób na utrzymaniu. (k. 93) Ma kontakt z córką przez
Internet oraz w roku kalendarzowym od trzech do czterech razy – osobiście (k. 93). Kupuje córce drogie prezenty –
także odzież oraz opłaca jej Internet w tablecie (k. 94). Płaci zasądzone alimenty. (k. 58 i k. 94).
Na datę ostatniego wyrokowania mieszkał w Ł. w lokalu wynajmowanym za kwotę 800 złotych miesięcznie. Uzyskiwał
wówczas dochód w kwocie około 1250 złotych miesięcznie. (k. 93).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron postępowania, wskazanych dokumentów oraz
dokumentów zawartych w aktach akt sprawy rozwodowej o sygn. I C 1481/12, w szczególności zeznań stron k. 223
i następne. Sąd wziął pod uwagę wszystkie wyżej wymienione dowody. Uznał je za wiarygodne, spójne i logiczne.
Zarówno matka jak i ojciec dziecka zeznali, że ich córka uczęszcza do przedszkola i na zajęcia dodatkowe z baletu.
Jednakże Sąd wziął pod uwagę, że strony mają odmienne interesy w niniejszej sprawie. Nadto Sąd nie wziął pod uwagę
dołączonych do akt sprawy bezimiennych rachunków i biletów. (k. 14 – 16, k. 19, k. 41- 46, k. 48 – 51), na ich podstawie
Sąd bowiem nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić komu faktycznie służyły dobra w nich opisane.
Sąd nie wziął pod uwagę rachunków za m. tenis (k. 30, k. 34) ponieważ jak wynika z zeznań przedstawicielki ustawowej
małoletniej powódki obecnie dziecko nie uczęszcza już na te zajęcia.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku
alimentacyjnego. Należy wskazać, iż w myśl postanowienia Sądu Najwyższego powództwo o zmianę przewidziane w
art. 138 k.r.o. wchodzi w grę w razie zmiany stosunków. Przez pojęcie "stosunków" w tym wypadku należy rozumieć
okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art. 133
i 135 k.r.o). Zmiana zatem "stosunków" tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi,
jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 r.).
Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt niniejszej sprawy należy zaznaczyć, iż przez zmianę stosunków
rozumie się istotne zwiększenie się potrzeb uprawnionego do alimentacji lub istotne pogorszenie się możliwości
zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. W przedmiotowej sprawie zadaniem Sądu było ustalenie czy od
daty wydania poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego do chwili obecnej nastąpiła istotna zmiana okoliczności
uprawniająca do podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej powódki. Innymi słowy, do Sądu należało ustalenie,
wysokości alimentów, które pozwany winien płacić na rzecz powódki oraz zestawienie ich z alimentami ustalonymi
na podstawie poprzednio wydanego orzeczenia.
W kontekście wysokości świadczenia alimentacyjnego, należnego powódce od pozwanego należy przytoczyć
stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 6 stycznia 2000 r. wskazujące, iż rozważając przepisy art.
135 § 1 k.r.o. i art. 138 k.r.o. nie można abstrahować od obowiązków wynikających z innych przepisów. Art. 96 k.r.o.
nakłada na rodziców obowiązek troski o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, zaś wedle art. 133 § 1 k.r.o. rodzice
obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie
także wtedy, gdy nie znajduje się w niedostatku. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2000 r. w sprawie
o sygn. akt I CKN 1077/99).
Zgodnie z art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz
od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Odnosząc się do pierwszego kryterium należy uznać, iż
usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających
jego wiekowi, stanowi zdrowia. W doktrynie i w orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że jakkolwiek pojęcia
usprawiedliwionych potrzeb małoletniego nie da się jednoznacznie zdefiniować, z uwagi na brak stałego punktu
odniesienia, to zarazem zakres tychże potrzeb określać należy przez pryzmat dyrektywy z art. 96 kro, zgodnie z którą
rodzice mają obowiązek troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio
do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do powyższego zatem rodzice w zależności od
swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (takich,
jak: wyżywienie, mieszkanie, odzież, higiena osobista, opieka medyczna), jak i duchowych (kulturalnych), a także
środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku (por.
uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z 16 grudnia 1987 r., M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60). Rodzaj
i rozmiar tych potrzeb uzależniony jest od cech osoby uprawnionej, w szczególności od wieku i jej sytuacji życiowej.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej
niewątpliwe wzrosły. Obecnie jej koszt utrzymania to kwota około 2000 złotych. Sąd wziął pod uwagę fakt,
że uprawniona obecnie uczęszcza do przedszkola, którego miesięczny koszt ponoszony przez matkę jest ponad
dwukrotnie wyższy, jak uiszczane poprzednio opłaty za żłobek. Ponadto małoletnia uczęszcza na dodatkowe lekcje
baletu, na które nie chodziła wcześniej. Nieznacznie wzrosły także ogólne koszty utrzymania takie jak wyżywienie
czy odzież. W ocenie Sądu zatem realnie koszt utrzymania małoletniej, od czasu ostatniego wyrokowania w kwestii
alimentów wzrósł o sumę około 800 złotych miesięcznie. Wzrosły również koszty ponoszone w związku ze zmianą
miejsca zamieszkania matki i małoletniej, bowiem w dacie poprzedniego wyrokowania mieszkały one u dziadków
powódki, co generowała miesięczny koszt w granicach 300 - 400 zł. Obecnie natomiast matka z córką przeprowadziły
się do wynajętego mieszkania, za które ponoszą koszty w kwocie 1600 złotych miesięcznie. Nie bez znaczenie jest
również okoliczność, że ojciec ma z dzieckiem głównie kontakt internetowy, a widuje córkę zaledwie kilka razy w roku,
nie wspierają matki w codziennych wychowywaniu dziewczynki, która poprzez bezpośrednią opiekę nad dzieckiem w
części realizuje swój obowiązek alimentacyjny.
Odnosząc się do drugiej przesłanki z art. 135 kro, która uzależnia wysokość alimentów od możliwości zarobkowych i
majątkowych zobowiązanego, wskazać należy, iż uległy on poprawie. Podczas poprzedniego wyrokowania pracował
on w P. i zarabiał 1250 złotych. W chwili obecnej pracuje w Wielkiej Brytanii i osiąga zarobki na poziomie 1000
funtów. Zatem faktycznie realne osiągane przez niego dochody wzrosły. O wyższych niż podczas poprzedniego
orzekania możliwościach zarobkowych pozwanego świadczy niewątpliwie okoliczność, że ojciec przekazuje dziecku
drogie prezenty i ubrania. W ocenie Sądu jednak poziom życia dziecka i zobowiązanego nie pozwala na takie
prezenty, w sytuacji gdy pozostają nie zaspokojone potrzeby dziecka na poziomie podstawowym. Należy również
mieć na względzie, że pozwany nadal jest jeszcze człowiekiem stosunkowo młodym, na chwilę obecną - nie posiada
innych osób na utrzymaniu. Jednakże Sąd miał na względzie, że pozwany ponosi wyższe niż w Polsce bieżące
koszty swojego utrzymania. Ponadto opłaca Internet dla córki. W ocenie Sądu, w takim stanie rzeczy, należy
przyjąć, że możliwości zarobkowe pozwanego wzrosły, ale nie do poziomu postulowanej przez przedstawicielkę
ustawową wysokości alimentów. Sąd miał również na uwadze okoliczność, iż dochody matki dziecka również wzrosły
z miesięcznej kwoty 2000 złotych do kwoty 3000 złotych.
Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 j.t)
kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo
prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy
odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wobec faktu, że strona powodowa
jest ustawowo zwolniona od kosztów sądowych w niniejszej sprawie, sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu
kosztów sądowych w tym zakresie w jakim przegrał on niniejszy proces tj. co do kwoty 400 złotych miesięcznie, a
zatem opłata od pozwu, która została na niego przeniesiona wynosiłaby 240 złotych.
Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 138 kro i 135 § 1 kro, orzeczono jak w sentencji.
Rygor natychmiastowej wykonalności nadano na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.
(...)