pobierz - WordPress.com

Historia ekonomii
Mgr Robert Mróz
Makroekonomia w XX wieku – 17.01.2017
Keynes




To od jego „Ogólnej teorii” możemy mówić o
nowoczesnej makroekonomii
Sprzeciw wobec twierdzenia poprzednich
ekonomistów, że rynki samoczynnie wracają do
równowagi
Problem dla teorii ekonomii: wg mikro rynki
konkurencyjne osiągają równowagę, więc jeśli
chcemy uznać i mikro, i Keynesa, to chyba mamy
sprzeczność
Dodatkowo: brak mikropodstaw
Synteza neoklasyczna




Przede wszystkim J. Hicks i jego model IS-LM
(1937), także P. Samuelson, potem np. krzywa
Phillipsa
Idea: teoria klasyczna, z jej ogólną równowagą
konkurencyjną, dobrze wyjaśnia zachowanie
gospodarki w długim okresie, ale płace i ceny są
wystarczająco sztywne w krótkim okresie, by
interwencja państwowa w duchu Keynesa również
miała rolę do odegrania
Paradoks zapobiegliwości również miałby działać
tylko w krótkim okresie
Dominująca idea aż do lat 70. i stagflacji, która
wyniosła na piedestał monetaryzm
Synteza neoklasyczna



Modele powstające w tym czasie, nawet jeśli
zmieniały pewne pojedyncze założenia tak
zdefiniowanego keynesizmu, akceptowały jego ogólną
strukturę
Przykłady: teorie konsumpcji Friedmana
(podkreślanie roli oczekiwanego, a nie tylko obecnego
dochodu w decyzjach konsumenta) i Modiglianiego
(rola bogactwa i zmiennych demograficznych), model
popytu na pieniądz Tobina (transakcyjny motyw
trzymania pieniądza)
Problem: brak mikropodstaw, nie wiadomo też
dokładnie, jak gospodarka przechodzi z krótkiego do
długiego okresu
Krytyka Lucasa




Krytyka modeli opartych wyłącznie na agregatach, w
tym badań ekonometrycznych opartych na
makroekonomii keynesowskiej
Sedno: nie można przewidzieć skutków
wprowadzenia danej polityki na podstawie modeli
wykorzystujących wyłącznie dane historyczne
Parametry tych modeli nie są bowiem strukturalne,
tzn. niezmienne względem zmian, które wprowadzi
akcja polityczna
Oznacza to, że wprowadzenie jakiejś zmiany zmienia
również reguły gry, czyli założenia modelu też
powinny się zmienić
Krytyka Lucasa


Przykład: krzywa Phillipsa – bank centralny może
próbować obniżyć bezrobocie za pomocą inflacji,
ale wystarczy, że podmioty gospodarcze zmienią
swoje oczekiwania inflacyjne (tzn. zmieni się
właśnie to, co model traktuje jako niezmienne), by
akcja okazała się nieskuteczna
Skutek krytyki: zwrot ku dynamicznym modelom
makroekonomicznym opartym na
mikropodstawach, tzn. na analizie preferencji,
założeniach dot. technologii, ograniczeń w
dostępności surowców itd.
Nowa ekonomia klasyczna



Neoklasyczna mikroekonomia jako podstawa
modeli makro, w szczególności równowaga ogólna
Podmioty (reprezentatywni agenci) maksymalizują
oczekiwaną użyteczność, mają tzw. racjonalne
oczekiwania – przewidywania podmiotów
stanowią optymalne prognozy: nie są zawsze
prawdziwe, ale, średnio rzecz biorąc, są trafne
Racjonalne oczekiwania oznaczają, że podmioty w
modelu używają wszelkiej dostępnej informacji i
nie mają stałych błędów poznawczych – błędy
przewidywań są losowe
Nowa ekonomia klasyczna


Dalsze założenia zgodne z ekonomią
(neo)klasyczną: gospodarka zawsze ma jakiś stan
równowagi, ku któremu dąży dzięki
dostosowaniom elastycznych płac i cen
Wynikiem takich założeń jest np. teoria realnych
cykli koniukturalnych – w przeciwieństwie do
keynesizmu, twierdzi się tu, że fluktuacje w
gospodarce są wynikiem szoków
technologicznych (czyli „realnych”), a recesja z
konieczności jest optymalną odpowiedzią
gospodarki na szok → brak interwencji
Nowa ekonomia keynesowska



Krytyka nowej ekonomii klasycznej przede
wszystkim za założenie, że ceny i płace są
elastyczne
Poszukiwanie źródeł sztywności cen i płac w
niedoskonałej konkurencji (przy jednoczesnym
wykorzystaniu racjonalnych oczekiwań)
Przykład dla płac: staggered contracts – dwa
związki zawodowe, w każdym okresie tylko jeden
podpisuje kontrakty, czyli połowa płac w
gospodarce pozostaje taka sama → bank centralny
może wpływać na zatrudnienie poprzez inflację
Nowa ekonomia keynesowska

Przykład dla cen: menu costs w sytuacji
niedoskonałej konkurencji – zmiana cen nie będzie
ciągła, bo firmy ponoszą pewien niewielki koszt
tej zmiany (muszą wydrukować nowe menu), stąd
pewna sztywność cen w gospodarce
Nowa synteza neoklasyczna





Nowa ekonomia klasyczna to modele dynamiczne
(zaleta), ale krytykowane za założenie o
elastycznych cenach i doskonałej konkurencji
Nowa ekonomia keynesowska to modele statyczne
(wada), ale modelujące sztywność cen i
niedoskonałą konkurencję
Więc może by je tak połączyć?
Rezultat to dzisiejszy mainstream w makro
Rola państwa ograniczona, ale jest: pewne zyski z
polityki fiskalnej przy niedoskonałej konkurencji
oraz z polityki monetarnej w krótkim okresie
Modele DSGE





Dynamic Stochastic General Equilibrium –
dynamiczna stochastyczna równowaga ogólna
Bardzo modne obecnie w stosowanej makroekonomii,
radzą sobie z krytyką Lucasa
Zawierają specyfikację: preferencji, technologii,
instytucji
Od kilku równań w artykułach teoretycznych po setki
w bankach centralnych – zastosowanie w praktyce
Krytyka: oparte na reprezentatywnych agentach (czyli
problem przechodzenia z poziomu mikro na makro),
nie sprawdziły się przy ostatnim kryzysie
Heterodoksja: postkeynesizm




M.in. Joan Robinson, Michał Kalecki, Nicholas
Kaldor
Utrzymywali, że synteza neoklasyczna oraz nowa
ekonomia keynesowska nie oddają dobrze istoty
dzieła Keynesa
Podkreślają rolę efektywnego popytu tak w krótkim,
jak i w długim okresie
Wpływ na politykę monetarną: banki centralne nie
mogą bezpośrednio kontrolować podaży pieniądza,
ponieważ ona odpowiada też na popyt na kredyt
bankowy; dziś banki centralne koncentrują się na
stopach procentowych