Postępowanie w stosunku do osób nadużywających alkoholu

„Qui rogat non errat – kto pyta nie błądzi”
POSTĘPOWANIE
W STOSUNKU DO OSÓB
NADUŻYWAJĄCYCH ALKOHOLU
Rzeszów 2008
1
Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa
Obywatelskiego
ul. Fredry 4/58
35-959 Rzeszów
tel/fax (0-17) 86 20 122
[email protected]
www.porso.yoyo.pl
Broszura opracowana przez Dorotę Wolak
Broszura sfinansowana przez
Polsko-Amerykańską Fundację Wolności
w ramach programu „Obywatel i Prawo IV”
2
Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu prowadzą
stacjonarne i niestacjonarne zakłady lecznictwa odwykowego oraz inne
zakłady opieki zdrowotnej.
Skutki,
jakie
wywołuje
uzależnienie
od
alkoholu
należy
rozpatrywać jednocześnie z możliwościami odwrócenia tychże skutków
i radzenia sobie z problemem uzależnienia od alkoholu zwłaszcza na
płaszczyźnie rodzinnej i z uwzględnieniem faktu, że niejednokrotnie
osoba uzależniona nie radzi sobie z problemem i potrzebuje pomocy
z zewnątrz – choć sama takiej potrzeby nie widzi. Z pomocą rodzinom
osoby uzależnionej w takiej sytuacji przychodzi w pewnym zakresie
ustawodawca w ustawie z dnia 26 października 2008r. o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2007. 70 . 473)
przewidując pewne możliwości i środki prawne, z jakich może
skorzystać osoba uzależniona i jej rodzina dobrowolnie, ale także środki
prawne, z jakich można wobec osoby uzależnionej wbrew jej woli. Co do
zasady jednak poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne, zaś
wyjątki od tej zasady określa wyżej wymieniona ustawa.
Od osób uzależnionych od alkoholu nie pobiera się opłat
za świadczenia w zakresie leczenia odwykowego udzielane w zakładach
opieki zdrowotnej, przy czym zorganizowanie na terenie województwa
całodobowych zakładów lecznictwa odwykowego oraz wojewódzkiego
ośrodka terapii uzależnienia i współuzależnienia należy do kompetencji
zarządu województwa, natomiast zorganizowanie na obszarze powiatu
3
innych niż wymienione wyżej zakłady lecznictwa odwykowego należy
do kompetencji starosty.
ZAKŁADY LECZNICTWA ODWYKOWEGO
Zakłady lecznictwa odwykowego realizują programy psychoterapii
uzależnień i współuzależnień oraz udzielają indywidualnych świadczeń
zapobiegawczo-leczniczych i rehabilitacyjnych osobom uzależnionym
od alkoholu i członkom ich rodzin.
Indywidualne świadczenia zapobiegawczo-lecznicze obejmują:
6
1) działania
diagnostyczne
w
zakresie
uzależnienia
lub
współuzależnienia oraz związanych z tym szkód zdrowotnych,
2) postępowanie
medyczne
ukierunkowane
na
leczenie
szkód
zdrowotnych, a w szczególności:
a) leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych,
b) oddziaływania farmakologiczne wspomagające psychoterapię
uzależnień.
Przez
psychoterapię
uzależnień
rozumie
się
indywidualne
i grupowe oddziaływania psychologiczne ukierunkowane na zmianę
patologicznych mechanizmów uzależnień oraz uczenie umiejętności
potrzebnych do utrzymywania abstynencji, natomiast psychoterapia
współuzależnień
obejmuje
oddziaływania
psychologiczne
ukierunkowane na usunięcie lub złagodzenie zaburzeń funkcjonowania
4
u członka rodziny, powstałych wskutek przewlekłego stresu związanego
z życiem w rodzinie z osobą uzależnioną od alkoholu.
Świadczenia
psychospołeczne
przywrócenie
rehabilitacyjne
i
pomocnicze
zdolności
obejmują
medyczne,
oddziaływania
ukierunkowane
funkcjonowania
społecznego
specjalistycznego
leczenia
na
osobie
uzależnionej.
Pacjenci
wymagający
innego
niż
odwykowe leczeni są w zakładach opieki zdrowotnej, które mają
odpowiednie warunki do diagnostyki i terapii.
Zakładami lecznictwa odwykowego są:
1) wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia od alkoholu
i współuzależnienia,
2) przychodnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia,
3) poradnia dla osób z problemami alkoholowymi,
4) oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych,
5) całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu,
6) dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu,
7) ośrodek terapii uzależnień od alkoholu.
Do zadań wojewódzkiego ośrodka terapii uzależnienia od alkoholu
i współuzależnienia należy w szczególności:
1) wykonywanie zadań przychodni terapii uzależnienia od alkoholu
i współuzależnienia dla ludności określonego terenu,
2) udzielanie konsultacji specjalistycznych dla zakładów lecznictwa
5
odwykowego,
3) koordynacja pracy zakładów lecznictwa odwykowego na terenie
województwa,
4) działalność metodyczno-organizacyjna w zakresie zbierania
i pracowywania
danych
statystycznych
dotyczących
rozpowszechnienia uzależnienia od alkoholu i związanych z nim
problemów oraz lecznictwa odwykowego na terenie województwa,
a także ocena tych danych,
5) inicjowanie i prowadzenie działań podnoszących kwalifikacje
zawodowe
pracowników
merytorycznych
zatrudnionych
w lecznictwie odwykowym oraz osób współdziałających z zakładami
lecznictwa odwykowego w realizacji zadań programowych, w tym
organizowanie staży i szkoleń.
Do zadań kierownika wojewódzkiego ośrodka terapii uzależnienia
od alkoholu i współuzależnienia należy między innymi współpraca
z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz
ze specjalistą krajowym w dziedzinie terapii uzależnień.
Przychodnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia
realizuje:
1) programy psychoterapii dla osób uzależnionych od alkoholu
i współuzależnionych,
2) pełny zakres indywidualnych świadczeń zapobiegawczo-leczniczych,
3) świadczenia rehabilitacyjne.
6
W skład przychodni wchodzą poradnia dla osób z problemami
alkoholowymi orz poradnia dla osób współuzależnionych. Poradnię dla
osób z problemami alkoholowymi tworzy się w miastach powyżej 25000
mieszkańców, a ponadto dla mieszkańców terenu, na którym czas
dojazdu do poradni publicznym środkiem transportu przekracza
1 godzinę.
Do zadań poradni dla osób z problemami alkoholowymi należy
w szczególności:
1) realizacja programów psychoterapii uzależnienia od alkoholu,
2) udzielanie indywidualnych świadczeń zapobiegawczo-leczniczych
osobom uzależnionym od alkoholu.
3) prowadzenie działań konsultacyjno-edukacyjnych dla członków
rodzin osób uzależnionych.
4) wspieranie działań placówek podstawowej opieki zdrowotnej
w zakresie wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji oraz udzielanie
w razie potrzeby konsultacji lekarzom,
5) współpraca z placówkami zajmującymi się rozwiązywaniem
problemów alkoholowych oraz z grupami samopomocowymi.
Do
zadań
abstynencyjnych
oddziału
należy
leczenia
udzielanie
alkoholowych
zespołów
indywidualnych
świadczeń
zapobiegawczo-leczniczych dla osób uzależnionych od alkoholu,
a ponadto prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych mających
na celu motywowanie pacjentów do podjęcia psychoterapii uzależnienia.
7
Do zadań całodobowego oddziału terapii uzależnienia od alkoholu
należą:
1) realizacja programów psychoterapii uzależnienia od alkoholu,
2) udzielanie indywidualnych świadczeń zapobiegawczo-leczniczych
osobom uzależnionym od alkoholu,
3) prowadzenie działań konsultacyjno-edukacyjnych dla członków
rodzin osób uzależnionych,
4) przygotowanie pacjenta kończącego podstawowy program
terapeutyczny do kontynuowania terapii w programie
ambulatoryjnym.
Oddziały terapii uzależnienia od alkoholu we współdziałaniu
z poradniami dla osób z problemami alkoholowymi mogą realizować
programy terapeutyczne dla osób współuzależnionych.
Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu realizuje zadania
całodobowego oddziału terapii uzależnienia od alkoholu dla osób
uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych, które nie wymagają
całodobowej hospitalizacji.
Warunki udzielania świadczeń zdrowotnych przez zakłady
lecznictwa odwykowego są opracowywane przez Państwową Agencję
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
z Instytutem Psychiatrii i Neurologii.
8
w
porozumieniu
Całodobowymi zakładami lecznictwa odwykowego są oddziały
leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych oraz całodobowe
ośrodki terapii uzależnienia od alkoholu.
Przyjmowanie i wypisywanie pacjenta z całodobowego zakładu
lecznictwa odwykowego odbywa się zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 23 listopada 1995 r.
regulującym szczegółowy sposób działania szpitala psychiatrycznego
w sprawach
przyjmowania
oraz
wypisywania
ze
szpitala
psychiatrycznego (Dz. U. Nr 150, poz. 736) lub na podstawie orzeczenia
sądowego
dla
osób
zobowiązanych
do
leczenia.
Jeżeli
osoba
zobowiązana do leczenia w całodobowym zakładzie lecznictwa
odwykowego opuszcza zakład przed zakończeniem leczenia, kierownik
dokonuje wypisu i zawiadamia o tym niezwłocznie sąd, który
postanowił o obowiązku leczenia.
Do zadań placówek udzielających świadczeń podstawowej
opieki zdrowotnej (przychodni, ośrodków zdrowia i poradni) należą
w szczególności:
1) wczesne rozpoznawanie ryzykownego i szkodliwego picia alkoholu
przez osoby nieuzależnione i wynikających z tego szkód zdrowotnych
oraz podejmowanie interwencji w celu ograniczenia picia alkoholu
przez tych pacjentów,
2) stosowanie
wykrywaniu
procedur
przesiewowych
uzależnienia
od
alkoholu
służących
i
wczesnemu
kierowanie
osób
z podejrzeniem uzależnienia do konsultacji w poradniach lub
przychodniach lecznictwa odwykowego,
9
3) leczenie osób doznających szkód zdrowotnych z powodu picia
alkoholu oraz udzielanie podstawowych świadczeń leczniczych
osobom uzależnionym od alkoholu i współuzależnionym.
W realizacji powyższych zadań placówki podstawowej opieki
zdrowotnej współdziałają z poradniami dla osób z problemami
alkoholowymi oraz z przychodniami terapii uzależnienia od alkoholu
i współuzależnienia, a także z punktami konsultacyjno-informacyjnymi
tworzonymi przez organy samorządu terytorialnego oraz organizacje
społeczne.
Pracownicy zakładów lecznictwa odwykowego obowiązani są do
doskonalenia zawodowego i dokształcania w zakresie udzielania
świadczeń leczniczych osobom uzależnionym i współuzależnionym.
Osoby prowadzące terapię uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia
powinny posiadać kwalifikacje zawodowe uzyskane w specjalistycznych
programach szkoleniowych w zakresie terapii uzależnień, potwierdzone
certyfikatem specjalisty psychoterapii uzależnień lub instruktora terapii
uzależnień.
Ustawa gwarantuje członkom rodziny osoby uzależnionej od
alkoholu, dotkniętym następstwami nadużywania alkoholu przez osobę
uzależnioną uzyskanie w publicznych zakładach opieki zdrowotnej
świadczeń
zdrowotnych
współuzależnienia
oraz
w
zakresie
profilaktyki.
terapii
Za
i
rehabilitacji
świadczenia
te
od
wymienionych osób nie pobiera się opłat. Podobnie dzieci osób
uzależnionych od alkoholu, dotknięte następstwami nadużywania
alkoholu przez rodziców, uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną
10
i socjoterapeutyczną w publicznych zakładach opieki zdrowotnej
i publicznych
poradniach
opiekuńczo-wychowawczych
specjalistycznych
oraz
i resocjalizacyjnych.
placówkach
Pomoc
niesiona
dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielona wbrew woli
rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym.
PRZYMUSOWE LECZENIE ODWYKOWE
Zobowiązanie do leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym
zakładzie
lecznictwa
odwykowego
ustawodawca
uzależnia
od
wystąpienia jednej z 4 przesłanek:
1.spowodowanie rozkład życia rodzinnego,
2.demoralizacja małoletnich,
3.uchylanie się od pracy albo
4.systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego, przy
czym muszą być one następstwem nadużywania alkoholu.
O takim obowiązku orzeka postanowieniem sąd rejonowy
właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której
postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.
Sąd wszczyna postępowanie na wniosek prokuratora lub gminnej
komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Do wniosku dołącza
się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez
biegłego zostało przeprowadzone.
11
Prokurator może żądać wszczęcia postępowania, jak również
wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu, jeżeli wg jego oceny
wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu
społecznego. Prokurator będzie kierował taki wniosek przede wszystkim
z uwagi na systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego
przez daną osobę, w związku z nadużywaniem przez nią alkoholu
Wiedzę o zasadności takiego wniosku prokurator może czerpać z racji
prowadzenia innych postępowań karnych, np. o znęcanie się nad
członkami rodziny przez osoby dotknięte problemem uzależnienia od
alkoholu.
Wszczęcie postępowania przez gminną komisja rozwiązywania
problemów alkoholowych może nastąpić z inicjatywy każdej osoby,
która posiada wiedzę o przesłankach zastosowania przymusowego
leczenia, najczęściej będzie to najbliższa rodzina osoby uzależnionej.
Wniosek do komisji powinien zawierać wskazanie okoliczności
uzasadniających skierowanie na przymusowe leczenie oraz dowody na
ich poparcie - czyli wnioski o przesłuchanie świadków, którzy mogą
potwierdzić fakt nadużywania alkoholu oraz będącą jego następstwem
1 z 4 wymienionych wyżej przesłanek skierowania na przymusowe
leczenie, wskazanie na istniejącą dokumentację z ewentualnego pobytu
w izbie wytrzeźwień, istniejące orzeczenia w sprawach karnych
i w sprawach o wykroczenia z tytułu popełnienia czynów mających
związek z nadużywaniem alkoholu, wskazania protokołów z interwencji
policji
i wszczętych
procedur
„niebieskiej
karty”,
zaświadczenia
z zakładu pracy osoby uzależnionej; natomiast do kompetencji komisji
należy ocena czy po stronie konkretnej osoby istnieją przesłanki
12
zastosowania takiego środka. W sytuacji, kiedy w ocenie komisji istnieją
przesłanki do zobowiązania osoby uzależnionej do poddania się
leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego komisja kieruje wniosek
o wszczęcie postępowania do sądu rejonowego właściwego wg miejsca
zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy.
Podstawowym dowodem we wskazanym wyżej postępowaniu jest
dowód z opinii biegłego – lekarza mającego odpowiednie kwalifikacje,
także psychologa klinicznego zatrudnionego w zakładzie służby
zdrowia.
W razie gdy w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy,
brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd
zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom. Sąd może, jeżeli
na podstawie opinii biegłego uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie
badanej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie
dłuższy niż 2 tygodnie. W wyjątkowych wypadkach, na wniosek
zakładu, sąd może termin ten przedłużyć do 6 tygodni.
Przed
wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, której postępowanie
dotyczy. Na postanowienie zarządzające oddanie pod obserwację do
zakładu przysługuje zażalenie.
W razie zarządzenia przez sąd badania przez biegłego lub oddania
pod obserwację w zakładzie leczniczym osoba, której postępowanie
dotyczy, obowiązana jest poddać się badaniom psychologicznym
i psychiatrycznym
oraz
zabiegom
niezbędnym
do
wykonania
podstawowych badań laboratoryjnych pod warunkiem, że dokonywane
są przez uprawnionych do tego pracowników służby zdrowia
13
z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu tej
osoby.
Opinia biegłego powinna zawierać:
1) imię, nazwisko i adres zamieszkania biegłego,
2) miejsce i datę sporządzenia opinii,
3) określenie organu kierującego na badanie, datę skierowania oraz
sygnaturę akt sprawy,
4) miejsce i czas przeprowadzonego badania,
5) imię i nazwisko, imię ojca, datę urodzenia oraz adres zamieszkania
osoby skierowanej na badanie, z podaniem dokumentu lub innych
okoliczności stwierdzających jej tożsamość,
6) opis przeprowadzonego badania uwzględniający w szczególności:
a)informację uzyskaną od badanego
b)dokumentację z dotychczasowego leczenia, łącznie wywiadem
środowiskowym
c)wynik badania ogólnego
d)wyniki badań psychiatrycznych i psychologicznych
e)wyniki badań specjalistycznych i dodatkowych, przeprowadzonych
przez inne zakłady lub innych pracowników medycznych
7. wnioski oparte na dokonanych czynnościach i spostrzeżeniach
zawierające wyczerpujące wyjaśnienia w zakresie wskazanym przez
organ kierujący na badania wraz z uzasadnieniem,
8. wskazanie zakładu lecznictwa odwykowego, do którego w razie
stwierdzenia uzależnienia od alkoholu osoba powinna być skierowania
na leczenie,
14
9. podpis przeprowadzającego badanie.
Podkreślenia wymaga, że stosowna opinia może być wydana
zarówno na etapie postępowania sądowego na podstawie zarządzenia
sądu jak i na etapie postępowania prowadzonego przed komisją - na
podstawie
skierowania
komisji
rozwiązywania
problemów
alkoholowych właściwej według miejsca zamieszkania lub pobytu
osoby, której postępowanie dotyczy, z inicjatywy tejże osoby lub na
wniosek komisji. Skierowanie to będzie miało formę uchwały komisji,
która nie podlega zaskarżeniu. Zastosowanie się do tej uchwały
kierującej na badania nie jest zabezpieczone sankcją, jednakże w sytuacji
niezastosowania się do skierowania, komisja ma dyspozycji środek
w postaci skierowania wniosku do sądu o wszczęcie postępowania
w sprawie przymusowego leczenia. Przesłanki skierowania przez
komisję na badanie przez biegłego to nadużywanie alkoholu, które
skutkuje rozkładem życia rodzinnego, demoralizacją małoletnich,
uchylaniem się od pracy albo systematycznym zakłócaniem porządku
lub spokoju publicznego, natomiast celem badania jest wydanie opinii
w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazanie rodzaju zakładu
leczniczego.
Orzeczenie o obowiązku poddania się leczeniu zapada po
przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie
jednego
miesiąca
od
dnia
wpływu
wniosku.
W
razie
nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawę lub uchylania się
od zarządzonego poddania się badaniu przez biegłego albo obserwacji
w zakładzie
leczniczym
sąd
może
doprowadzenie przez organ Policji.
15
zarządzić
przymusowe
Dodatkową orzekając o obowiązku poddania się leczeniu sąd
może ustanowić na czas trwania tego obowiązku nadzór kuratora.
Osoba, wobec której ustanowiony został nadzór, ma obowiązek
stawiania się na wezwanie sądu lub kuratora i wykonywania ich
poleceń, dotyczących takiego postępowania w okresie nadzoru, które
może się przyczynić do skrócenia czasu trwania obowiązku poddania się
leczeniu.
Sąd wzywa osobę, w stosunku do której orzeczony został
prawomocnie obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, do
stawienia się dobrowolnie w oznaczonym dniu we wskazanym
zakładzie lecznictwa odwykowego w celu poddania się leczeniu,
z zagrożeniem zastosowania przymusu w wypadku uchylania się od
wykonania tego obowiązku. Osoba, w stosunku do której orzeczony
został obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, związanemu
z pobytem w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego, nie może
opuszczać terenu tego zakładu bez zezwolenia kierownika zakładu. Sąd
zarządza przymusowe doprowadzenie do zakładu leczniczego osoby
uchylającej się od wykonania obowiązku stawienia się w zakładzie
lecznictwa odwykowego lub też osoby, która nie opuściła zakład
lecznictwa odwykowego bez zezwolenia kierownika zakładu, przez
organ Policji.
Co do zasady obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak
tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż 2 lata od chwili
uprawomocnienia się postanowienia. Przymusowe leczenie odwykowe
16
zakończyć się może jednak wcześniej na skutek orzeczenia sądu.
W czasie trwania obowiązku poddania się leczeniu sąd może na wniosek
kuratora, po zasięgnięciu opinii zakładu leczącego, bądź na wniosek
zakładu leczącego zmieniać postanowienia w zakresie rodzaju zakładu
leczenia odwykowego.
W czasie trwania obowiązku poddania się leczeniu także
stacjonarny zakład leczący może ze względów leczniczych skierować
osobę zobowiązaną do innego zakładu w celu kontynuowania leczenia
odwykowego, powiadamiając o tym sąd. O ustaniu obowiązku
poddania się leczeniu przed upływem okresu 2 lat od uprawomocnienia
się postanowienia o nałożeniu obowiązku poddania się leczeniu
decyduje sąd na wniosek osoby zobowiązanej, zakładu leczącego,
kuratora, prokuratora lub z urzędu, po zasięgnięciu opinii zakładu,
w którym osoba leczona przebywa. W wypadku ustania obowiązku
poddania się leczeniu ponowne zastosowanie tego obowiązku wobec tej
samej osoby nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od jego
ustania.
Sąd, który nałożył na osobę uzależnioną od alkoholu obowiązek
poddania się leczeniu odwykowemu, jeśli uzna, że na skutek takiego
uzależnienia zachodzi potrzeba całkowitego ubezwłasnowolnienia tej
osoby - zawiadamia o tym właściwego prokuratora.
W
razie
orzeczenia
ubezwłasnowolnienia
sąd
opiekuńczy,
określając sposób wykonywania opieki, orzeka o umieszczeniu tej osoby
w domu pomocy społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu, chyba
że zachodzi możliwość objęcia tej osoby inną stałą opieką.
17
Do stacjonarnego zakładu leczniczego i domu pomocy społecznej
ma prawo wstępu o każdej porze sędzia w celu kontroli legalności
skierowania i przebywania w takim zakładzie lub domu osób, na które
został nałożony obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, oraz
warunków, w jakich osoby te przebywają.
LECZENIE ODWYKOWE NIELETNICH
Osoby umieszczone w zakładach poprawczych i schroniskach dla
nieletnich, uzależnione od alkoholu, mają obowiązek poddania się
zarządzonemu leczeniu odwykowemu. Leczenie odwykowe zarządza
administracja zakładu lub schroniska w stosunku do małoletniego za
zgodą przedstawiciela ustawowego, a w razie jej braku, jak również
w stosunku do osoby pełnoletniej - za zezwoleniem sądu wykonującego
orzeczenie, wydanym po zasięgnięciu opinii biegłego.
IZBY WYTRZEŹWIEŃ
Organy saorządu terytorialnego w miastach liczących ponad 50
000 mieszkańców i organy powiatu mogą organizować i prowadzić izby
wytrzeźwień. Osoby w stanie nietrzeźwości, które swoim zachowaniem
dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy,
znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo
zagrażają życiu lub zdrowiu innych osób, mogą zostać doprowadzone
do izby wytrzeźwień, zakładu opieki zdrowotnej lub innej właściwej
18
placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu
terytorialnego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu. W razie braku
izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki
Policji.
Osoby doprowadzone do izby wytrzeźwień lub jednostki Policji
pozostają tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do
lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób
dorosłych. Osobie doprowadzonej do izby wytrzeźwień, jednostki Policji,
zakładu opieki zdrowotnej lub innej właściwej placówki utworzonej lub
wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, przysługuje
zażalenie do sądu. W zażaleniu osoba doprowadzona lub zatrzymana
może domagać się zbadania zasadności i legalności doprowadzenia, jak
również decyzji o zatrzymaniu oraz prawidłowości ich wykonania.
Zażalenie
doprowadzenia
przekazuje
lub
się
zatrzymania
sądowi
w
rejonowemu
terminie
7
dni
miejsca
od
daty
doprowadzenia bądź zatrzymania. Do rozpoznania zażalenia stosuje
się przepisy Kodeksu postępowania karnego.
W przypadku stwierdzenia bezzasadności lub nielegalności
doprowadzenia lub zatrzymania albo poważnych nieprawidłowości
związanych z ich wykonywaniem sąd rejonowy zawiadamia o tym
prokuratora i organy przełożone nad organami, które dokonały
doprowadzenia bądź zatrzymania.
O
wypadkach
postępowania o zastosowaniu
uzasadniających
obowiązku
19
poddania
wszczęcie
się
leczeniu
odwykowemu zawiadamia się niezwłocznie właściwą gminną komisję
rozwiązywania problemów alkoholowych.
O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie:
1) w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd
opiekuńczy;
2) w przypadku innych osób - na ich żądanie, wskazane przez nie osoby.
Wobec osób przyjętych do izb wytrzeźwień, które stwarzają
zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby, niszczą
przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, może być zastosowany
przymus
bezpośredni,
unieruchomieniu.
polegający
na
przytrzymywaniu
lub
Przytrzymywanie jest doraźnym, krótkotrwałym
unieruchomieniem osoby z użyciem siły fizycznej, unieruchomienie jest
dłużej trwającym obezwładnieniem osoby z użyciem pasów, uchwytów,
prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa. Przymus bezpośredni może
trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania. Za
doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień lub jednostce Policji
pobierane są opłaty.
20