Dziękuję za uwagę

Transkrypt

Dziękuję za uwagę
Opiekun stażu
Rola opiekuna stażu utożsamiana jest z rolą mentora.
W tradycyjny rozumieniu mentor to: „doświadczony, mądry doradca,
nauczyciel i wychowawca”
Model mentoringu rozwijającego zakłada pomoc mentora w osiąganiu
samodzielności zawodowej przez podopiecznego.
Kim jest opiekun stażu?
Pomocnik i
przewodnik
mentor
Proponuje rozwiązania
doradca
ekspert
Pomaga dojść do
samodzielnego
wypracowania
rozwiązań
Opiekun
stażu
terapeuta
szkoleniowiec
Ćwiczy niezbędne
umiejętności
coach
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Inspiruje do
rozwoju
Wspiera
emocjonalnie
Kim jest opiekun stażu?
•
•
•
•
•
•
27 września 2012
jest mentorem, ponieważ jako osoba doświadczona pełni rolę
przewodnika i pomocnika w planowaniu kariery zawodowej
pomaga n-lowi dojść do samodzielnego wypracowania rozwiązań
problemów, jako doradca
wspomaga planowanie indywidualnego rozwoju zawodowego nla w zgodzie z interesem szkoły oraz analizuje jego realizację,
służącą podwyższaniu efektywności pracy, jako coach
może proponować n-lowi jako ekspert, odwołując się do własnej
praktyki zawodowej, rozumienie sytuacji dydaktycznowychowawczych i rozwiązań napotykanych trudności i
problemów
może ćwiczyć z n-lem umiejętności niezbędne w pracy jako
szkoleniowiec (trener warsztatu)
wspiera emocjonalnie n-la, pomaga w zapobieganiu jego stresom
związanym z pracą, co jest jednym z zadań terapeuty
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ćwiczenie:
Zadaniem opiekuna jest wspierania
podopiecznego. Proszę zaznaczyć
poprawnie skonstruowane
(wg Państwa) wypowiedzi wspierające.
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Zadania opiekuna wynikające
z przepisów prawa oświatowego
Opiekun
n-la
stażysty
Opiekun
n-la kontrakt.
pomoc w przygotowaniu i realizacji w okresie
stażu planu rozwoju zawodowego n-la
TAK
TAK
udział w komisji dla n-la odbywającego staż na
wyższy stopień
TAK
NIE
prowadzenie i omawianie zajęć raz na miesiąc
TAK
NIE
obserwowanie i omawianie zajęć raz na miesiąc
TAK
NIE
opracowanie projektu oceny dorobku
zawodowego n-la za okres stażu w terminie 14
dni od zakończenia stażu
TAK
TAK
Zadania
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Zadania w pracy opiekuna
W etapie początkowym:
• Wprowadzenie podopiecznego w życie szkoły
• Przedstawienie systemu awansu zawodowego i związanych z
tym wymagań stawianych nauczycielowi
• Wspomaganie w przygotowaniu PRZ
Etap środkowy obejmuje:
• Omawianie z nauczycielem realizacji planu i udzielanie mu
konstruktywnych, rzeczowych informacji zwrotnych
• Pomoc w samodzielnym rozwiązywaniu zaistniałych problemów
• Wsparcie emocjonalne
Na etap końcowy składają się zadania:
• Przygotowanie projektu oceny stażu
• Wspomaganie n-la w przygotowaniu się do wystąpienia przed
komisja
• Przygotowanie się i udział w komisji
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Pomoc w przygotowaniu
Planu Rozwoju Zawodowego
Konstruując plan powinniśmy wziąć pod
uwagę:
• czas trwania stażu
• możliwości nauczyciela
• wymagania wynikające z rozporządzenia
dot. awansu
• specyfikę szkoły
• program rozwoju szkoły, z którym plan
musi być zgodny
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Propozycja jedna z wielu…
Cele
Zadania
Formy
realizacji
Poznanie
dokumentów
prawnych
szkoły
1. Poznanie
statutu
szkoły
-Analiza
dokumentów
-Omówienie
treści z
opiekunem
2.Poznanie
WSO
27 września 2012
Terminy
Realizacji
-Analiza
dokumentu
-Zaprojektowanie
scenariusza
spotkania z
rodzicami
dot. WSO
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ewentualnie
osoby
wspierające
Uwagi
Dodatkowo opiekun stażu może:
• Spisać z n-lem kontrakt, w którym zapisze
obowiązki i zasady ich przestrzegania
• Sporządzi przewidywany harmonogram
lekcji obserwowanych i prowadzonych
• Doradzać w prowadzeniu dokumentacji
• Prowadzić konsultacje np. raz w miesiącu
• Omawiać literaturę
• Wspierać emocjonalnie
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Zasady i normy współpracy
•
•
•
•
•
•
•
•
27 września 2012
Przestrzegamy ustalonych terminów spotkań
Stażysta ma prawo do dodatkowych spotkań w
uzasadnionych przypadkach
Stażysta przestrzega terminów realizacji zadań
wynikających z planu
Stażysta na bieżąco gromadzi dokumentację, raz w
miesiącu przedstawia ją opiekunowi
Stażysta w swojej pracy uwzględnia uwagi i wskazówki
opiekuna
Opiekun wspiera stażystę w realizacji zadań
Opiekun nie krytykuje wykonanych zadań, ale rzetelnie je
omawia i udziela wskazówek
Opiekun systematycznie i jawnie prowadzi notatki z
przebiegu stażu
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Obserwacja lekcji
Wspólne ustalenie zasad dotyczących obserwacji może
wiązać się z odpowiedzią na następujące pytania:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
27 września 2012
Kto będzie decydował o tym, kiedy ma odbywać się
obserwacja?
W jaki sposób formułowane będą cele obserwacji?
Kto i w jaki sposób będzie decydował o tym, co ma być
obserwowane?
Jak będzie podejmowana decyzja o tym, które zajęcia
obserwować i kto będzie obserwowany (stażysta czy
opiekun)?
Jakiego rodzaju wyjaśnienia otrzymają uczniowie w
związku z obecnością obserwatora na zajęciach?
Jak obserwator będzie się zachowywał podczas zajęć
(aktywnie, biernie)?
Jaki będzie przebieg omawiania?
Gdzie i kiedy będzie się ono odbywać?
Kto będzie miał dostęp do zapisów z obserwacji?
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Cele obserwacji (przykładowe)
• Nabywanie podstawowych kompetencji związanych
z nauczaniem
• Radzenie sobie z utrzymaniem dyscypliny w klasie
• Sposoby oceniania kompetencji uczniów
• Etapy lekcji, organizacja czasu
• Stosowane metody nauczania, korzystanie z
pomocy dydaktycznych
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ćwiczenie:
Proszę wpisać w tabele, na co można
zwrócić uwagę obserwując zajęcia
podopiecznego zgodnie
z sugerowanymi celami.
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Co poddawać obserwacji?
Sposoby oceniania kompetencji uczniów
Na co zwrócę uwagę, np.:
 metody oceniania, rodzaje narzędzi
 możliwość poprawia oceny
 sposoby informowania o tym, jaką ocenę otrzymują
uczniowie
 sposoby uzasadniania oceny
 reakcje uczniów na poszczególne sposoby oceniania
 zachowania uczniów świadczące o ich emocjach
związanych z ocenianiem
 proporcje czasowe – czyli jaka część lekcji poświęcona
jest na ocenianie, a jaka na nauczanie nowych zagadnień
 cele oceniania, np. czy oceniane jest to, co naprawdę
ważne, czy to, co łatwo ocenić
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Kontakt podopiecznego z uczniami
Na co zwrócę uwagę, np.:
 zwracanie się nauczyciela do uczniów (po imieniu
czy nie)
 słuchanie przez nauczyciela wypowiedzi uczniów
 dostosowanie się n-la do możliwości percepcyjnych
uczniów
 otwarte (czy brak) komunikowanie przez uczniów
opini, stanów emocjonalnych, itp.
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Stosowane metody nauczania, korzystanie z pomocy
dydaktycznych
Na co zwrócę uwagę, np.:
 stosowność metod w zależności od celów zajęć i
możliwości uczniów
 zróżnicowanie stosowanych metod
 radzenie sobie z daną metodą
 celowość użytych pomocy
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Utrzymanie dyscypliny przez podopiecznego
Na co zwrócę uwagę, np.:
 odwoływanie się n-la do norm ustalonych wcześniej
 reagowanie w sytuacjach naruszania norm
 panowanie nad emocjami
 konsekwencja w przestrzeganiu norm
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Etapy lekcji, organizacja czasu
Na co zwrócę uwagę, np.:
 wyodrębnianie poszczególnych elementów struktury
lekcji
 elastyczne reagowanie na zmieniającą się sytuację
podczas zajęć, korygowanie przyjętego planu
 czasowe rozłożenie poszczególnych elementów
lekcji
 zachowanie odpowiedniego czasu na
podsumowanie zajęć
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Motywowanie uczniów
Na co zwrócę uwagę, np.:
 werbalne docenianie osiągnięć uczniów
 wyrażanie przekonania, że dane zadanie leży w
zakresie możliwości uczniów
 informowanie uczniów o celach pracy
 pozwalanie na wybór metody pracy prowadzącej do
realizacji celu
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Organizacja przestrzeni w klasie
Na co zwrócę uwagę, np.:
 ustawienie mebli a możliwość komunikowania się z
uczniami
 wykorzystanie ścian w klasie
 dostęp uczniów do pomocy dydaktycznych
zgromadzonych w klasie
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Komunikaty werbalne
Na co zwrócę uwagę, np.:
 rodzaje pytań zadawanych uczniom przez n-la
(otwarte, zamknięte, pytania o emocje, pytania o
informacje)
 proporcja wypowiedzi n-la i uczniów
 klarowność instrukcji podawanych przez n-la
 możliwość zadawania pytań przez uczniów
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Narzędzia obserwacji
Obszar obserwacji:
Komunikaty werbalne
 rodzaje pytań zadawanych
uczniom przez n-la (otwarte,
zamknięte, pytanie o emocje)
proporcja wypowiedzi n-la i
uczniów
klarowność instrukcji
podawanych przez n-la
możliwość zadawania pytań
przez uczniów
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Spostrzeżenia
Narzędzia obserwacji
Przedmiot
obserwacji
27 września 2012
Notatki
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
O czym
wspomnieć przy
omówieniu
Narzędzia obserwacji
Cel: Organizacja czasu
Czas
Zachowania
nauczyciela
1 -5 min
6 -11min
12 -17min
itd.
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Zachowania
uczniów
Omawianie obserwowanych zajęć
„Informacje powinny być dawane i słuchane jako
coś, co ofiarowujesz, a nie jako coś, co narzucasz
drugiej osobie”
David W. Johnson
„Nie oceniaj! Informuj! Oceny można przyjąć lub
odrzucić – z informacji można skorzystać”
T. Garstka, J. Marszałek,
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Informacja zwrotna powinna…
•
•
•
•
•
•
•
•
•
27 września 2012
dotyczyć konkretnych zachowań w konkretnych
sytuacjach
zawierać spostrzeżenia i informacje
zawierać opis zachowań
opisywać zachowania w kategoriach stopniowalnych –
mniej/bardziej
opisywać własne uczucia i reakcje na zachowania drugiej
osoby
dotyczyć nie tylko zachowań, wywołujących w nas
negatywne, ale również pozytywne emocje
dotyczyć tego, co odbiorca może zmienić
uwzględniać korzyści, jakie może wynieść słuchacz z
uzyskania informacji zwrotnej oraz zawierać tyle
informacji ile dana osoba może spożytkować
przede wszystkim dotyczyć tego, co dzieje się „tu i teraz”
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ćwiczenie:
Proszę zaznaczyć
według Państwa prawidłowo
skonstruowane informacje zwrotne
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Gdy ktoś udziela ci informacji
zwrotnych…
•
•
•
•
•
27 września 2012
Wysłuchaj tego, co mówi do końca. Nie wdawaj się z nim w
polemikę, nawet gdy masz inne zdanie
Skup się na treści informacji ( a nie na snuciu domysłów na temat
ukrytych intencji nadawcy)
Pamiętaj, że nie musisz bezrefleksyjnie przyjmować wszystkiego,
co mówią inni i zmieniać się pod wpływem informacji zwrotnych
Możesz poprosić o przerwanie udzielania informacji zwrotnych,
gdy czujesz się przeciążony ich ilością lub nie jesteś gotów ich
wysłuchać
Nie zapominaj, że informacje zwrotne nie zawierają prawd
absolutnych na twój temat, a jedynie subiektywny punkt widzenia
drugiej osoby. Jeśli jednak w wypowiedziach wielu osób
powtarzają się podobne treści, warto zwrócić na te informacje
szczególną uwagę
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Rady dla osób prowadzących
obserwacje:
•
•
•
•
•
•
•
27 września 2012
dobrze przyglądajcie się uczniom – jakim mówią językiem, jakie mają
nawyki pracy, jaki mają stosunek do nauczyciele, co potrafią i co
umieją;
nie podważajcie autorytetu nauczyciela w obecności uczniów, nie
wtrącajcie się i nie ingerujcie w przebieg zajęć;
róbcie notatki, zapisujcie obserwacje /uwagi, projekty wskazówek,
jakich później udzielicie/;
nie odkładajcie dyskusji po obserwacji – zaraz po lekcji jest najlepsza
motywacja do przyjęcia wskazówek, najlepsza pamięć szczegółów
dotyczących przebiegu lekcji;
zadbajcie o odpowiednią atmosferę i miejsce do rozmowy;
zaczynajcie od pozytywów, o słabościach mówcie w kategoriach
doskonalenia warsztatu pracy;
występujecie w roli tego, który ma więcej doświadczenia – to wymaga
doskonalenia zawodowego, orientacji we współczesnej literaturze
pedagogicznej, psychologicznej, metodycznej.
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ukryty program mentoringu
„…wszystko, co zostaje przyswojone podczas nauki w
szkole obok oficjalnego programu”
„Mam nad tobą władzę”
Opiekun odwołuje się w relacji z podopiecznym do swojej
przewagi i władzy – wydaje polecenia, korzysta z ocen i
kar. (Pamiętaj, kto tu ważniejszy.)
„Jestem autorytetem”
Opiekun realizuje własną potrzebę bycia autorytetem,
przewodnikiem. (Jestem jeden doskonały model bycia
nauczycielem. To co powinieneś robić, to naśladować
mnie we wszystkim i okazywać mi wdzięczność, że chcę
się dzielić z tobą moją wysokiej klasy wiedzą o zawodzie.)
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Ukryty program mentoringu
Będę nauczycielem dyplomowanym
Dla opiekuna jest to okazja do własnego awansu. Zajmuje się
gromadzeniem dokumentacji i innych działań związanych
z realizacją własnego planu. (Możesz robić co chcesz,
bylebyś nie oczekiwał zbyt wiele ode mnie.)
Potrzebuję współczucia
Jest to doskonała okazja na pożalenie się na swój trudny los
zawodowy. (Pracuje już 20 lat i nikt mnie nie docenia. Czy
wiesz, ile dostaję za opiekę nad tobą?)
Zaopiekuję się tobą
Tak bardzo chce się zaopiekować stażystą, że nie pozwoli,
by ten cokolwiek zrobił samodzielnie. W zamian oczekuje
okazywania przywiązania, wychwalania jego
opiekuńczości. (Czyż nie jestem opiekunem? A zatem
opiekuję się tym młodym, bezradnym adeptem zawodu)
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN
Dziękuję za uwagę
Teresa Ogniewska
27 września 2012
Teresa Ogniewska
Konsultant CEN