arkusz_gjp_grudzień_2015

Transkrypt

arkusz_gjp_grudzień_2015
WPISUJE UCZEŃ
KOD
IMIĘ I NAZWISKO *
* nieobowiązkowe
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ
JĘZYK POLSKI
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 11 stron (zadania 1–22). Ewentualny brak
stron zgłoś nauczycielowi nadzorującemu egzamin.
2. Na końcu zestawu znajduje się karta przeznaczona na rozwiązania zadań
21. i 22., a także karta odpowiedzi.
3. Sprawdź, czy karta rozwiązań zawiera 4 strony.
4. Na tej stronie, na karcie rozwiązań i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod
oraz imię i nazwisko.
5. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie
z poleceniami.
6. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem.
Nie używaj korektora.
7. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Rozwiązania zadań od 1. do 20.
zaznacz na karcie odpowiedzi w następujący sposób:
• wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej
literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A:
B
C
D
E
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
Uprawnienia ucznia do:
dostosowania
kryteriów oceniania
nieprzenoszenia
zaznaczeń na kartę
GRUDZIEŃ 2015
Czas pracy:
90 minut
• wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np.
gdy wybierzesz odpowiedź FP (Fałsz, Prawda) lub NT (Nie, Tak):
PP
PF
lub
FF
TT TN
Arkusz zawiera teksty
liczące więcej niż 250 słów.
NN
• do informacji oznaczonej właściwą literą dobierz informację oznaczoną
cyfrą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybierzesz
literę B i cyfrę 1 lub litery BC:
A1
A2
A3
B2
B3
lub
AC AD
BD
8. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się
pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź, np.
A
C
D
E
9. Rozwiązania zadań 21. i 22. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych
miejscach na karcie rozwiązań zadań. Pomyłki przekreślaj.
10.Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1.–6.
Szczęście [fragmenty]
Podobno jeszcze w XIX wieku zaznaczano na mapach tajemnicze Wyspy Szczęśliwe1. Jedna z nich –
Ziemia Obietnicy Świętych – miała zostać odkryta na Oceanie Atlantyckim przez świętego Brendana2
po siedmiu latach poszukiwań. Niestety, jak głosi legenda, gdy święty wraz z innymi mnichami dotarł
do cudownej rzeki, ukazał się anioł, który nakazał wędrowcom powrót do domu. […]
Chyba w każdej kulturze funkcjonuje obraz szczęśliwej krainy – fantastycznej, a zarazem tak bliskiej
naszemu doświadczeniu. Najczęściej jest to ogród (rzadziej miasto) na górze, panuje w nim łagodny,
wiosenny klimat, wytryskują wspaniałe źródła […], płyną spokojne rzeki, z drzew spadają znakomite
owoce, wokół pełno szlachetnych kamieni. […] Do tego dochodzi brak konieczności fizycznej pracy
oraz nieustanne zdrowie i młodość […].
W polskiej literaturze filozoficznej […] istnieje książka wyjątkowa. Mam na myśli dzieło O szczęściu
Władysława Tatarkiewicza3. Jest to swoista summa4 wiedzy o szczęściu – uwzględniająca bogate
doświadczenie ludzkości, zawarte zarówno w nauce (zwłaszcza w psychologii), jak i w filozofii […]
oraz literaturze pięknej. Tatarkiewicz napisał ją, gdyż „pełna książka o szczęściu nigdy nie była jeszcze
ogłoszona, rzecz prawie nie do wiary wobec tego, że istnieje tyle książek w sprawach mniej dla ludzi
doniosłych”. Co ciekawsze, dzieło Tatarkiewicza powstało w czasie II wojny światowej, bo „w nieszczęściu
więcej się o szczęściu myśli, niż w szczęściu”. […]
Znamy cztery pojęcia szczęścia: szczęście1 (sprzyjający los lub traf), szczęście2 (intensywna radość),
szczęście3 (najwyższe dobro), szczęście4 (zadowolenie z życia). […]
Nieraz powiadamy – częściej o innych niż o sobie – że ktoś „miał szczęście”. Znaczy to, że miał
p o w o d z e n i e , że udało mu się, że „s p r z y j a ł m u l o s ”. Tak ludzie mawiali chyba zawsze. Już
starożytni Grecy używali słów: eutoksia (dobry los) lub eudaimonia (bycie pod opieką dobrego bóstwa).
I my wierzymy, że jakiś bezosobowy los (przypadek? przeznaczenie?) lub osobowy Bóg […] sprawia, iż
jednym się szczęści, a innym nie. Nie zależy to od nas, lecz od sił zewnętrznych.
Inny potoczny zwrot, w którym występuje analizowane słowo, brzmi: „ogarnęło kogoś szczęście”.
Sugeruje on, że szczęście przychodzi z zewnątrz, ogarnia nas; wypowiadamy go jednak po to, by wyrazić,
że szczęście jest przeżyciem czy uczuciem, które tkwi w nas. […]
Trzecie znaczenie nazwy „szczęście” było typowe dla filozofii starożytnej. Wiązało się z terminem
eudaimonia, który u wielu greckich filozofów […] uzyskał specjalny sens. Dla nich szczęście to
n a j w i ę k s z a m i a r a d ó b r dostępna człowiekowi. Choć […] ową miarę dóbr osiąga się dzięki
wewnętrznemu usposobieniu, to jest ona czymś obiektywnym […].
I ostatnie znaczenie. Szczęście jako zadowolenie, dokładniej: „pełne i trwałe z a d o w o l e n i e
z c a ł o ś c i ż y c i a ”. I właśnie to znaczenie Tatarkiewicz wyróżnia, choćby dlatego, że występuje
ono i w mowie potocznej, i w dyskursie filozofów. I […] jest pojęciem pełnym, obejmującym zarówno
subiektywną stronę szczęścia (zadowolenie), jak i obiektywną (to, z czego zadowolenie powstaje lub
czego dotyczy).
Jacek Wojtysiak, Szczęście, [w:] tegoż, Filozofia i życie, Kraków 2007.
1 Wyspy Szczęśliwe – w mitologii greckiej część Hadesu – miejsce, dokąd mieli się udawać zmarli, by tam zaznawać wiekuistego spokoju.
Później miejsce to nazywano Polami Elizejskimi. Wyspy Szczęśliwe obecnie są symbolem rzeczywistości wymarzonej, wolnej od
cierpień, symbolem życia wypełnionego sensem oraz marzeń godnych spełnienia.
2 Święty Brendan (V–VI w.) – irlandzki mnich, żeglarz i podróżnik, przypisuje mu się pobyt m.in. na Azorach, Grenlandii,
w Islandii i Ameryce Północnej.
3 Władysław Tatarkiewicz – polski filozof i historyk filozofii, autor m.in. Historii filozofii.
4 Summa – utwór, który jest całościowym podsumowaniem jakiegoś zagadnienia, podręcznikiem mającym obejmować jakąś kompletną
dziedzinę wiedzy albo ogół myśli na dany temat.
2 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 1. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Termin Wyspy Szczęśliwe powstał w kulturze
A. antycznej
i oznaczał
pierwotnie
B.
chrześcijańskiej
1.
miejsce przebywania świętego Brendana.
2.
ogród o rajskim i sielankowym charakterze położony
na górze.
3.
miejsce przebywania zmarłych zasługujących
na nagrodę po śmierci.
Zadanie 2. (0–1)
Na podstawie tekstu oceń prawdziwość poniższych informacji. Wybierz P przy zdaniu prawdziwym.
1.
Idealna kraina szczęśliwości jest przedmiotem poszukiwań i marzeń w wielu kulturach.
P
2.
Obecnie wiadomo, że Wyspy Szczęśliwe są położone na Oceanie Atlantyckim.
P
3.
Badania naukowe potwierdzają, że odkrywcą Wysp Szczęśliwych jest święty Brendan.
P
Zadanie 3. (0–1)
Oceń prawdziwość informacji dotyczących książki Władysława Tatarkiewicza. Wybierz P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.
Książka Władysława Tatarkiewicza zawiera obszerne informacje
i przemyślenia na temat szczęścia.
P
F
Na powstanie dzieła O szczęściu miały wpływ wydarzenia II wojny światowej.
P
F
Zadanie 4. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A.
Jacek Wojtysiak uważa książkę
O szczęściu za wyjątkową, ponieważ
jest ona _____
B.
C.
bogatym źródłem historycznym z okresu II wojny
światowej.
pierwszym całościowym opracowaniem
zagadnienia szczęścia.
uporządkowanym zbiorem myśli na temat
ludzkiego losu.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
3 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 5. (0–1)
Oceń prawdziwość poniższych informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli
jest fałszywa.
Jacek Wojtysiak przywołuje w swoim tekście greckie terminy związane z pojęciem
szczęścia, aby szczegółowo wyjaśnić jego znaczenie.
P
F
W starożytnej Grecji pojęcie szczęścia wiązane było z religią.
P
F
Zadanie 6. (0–1)
Który z poniższych związków frazeologicznych jest synonimem użytego w tekście zwrotu mieć
szczęście? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. mieć duszę na ramieniu
B. mieć głowę na karku
C. być w czepku urodzonym
D. być w siódmym niebie
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 7.–11.
Co będzie świadectwem1
Krystynie i Ryszardowi Krynickim2
Nie nasze podręczniki historii, których nikt
nie otworzy, bo i po co, nie
gazety, które nigdy nie były otwarte
na rzeczywistość (jeśli nie liczyć niektórych
nekrologów i prognoz pogody), nie listy,
które tak często bywały otwierane, że
niczego w nich nie mogliśmy pisać otwarcie,
i nawet nie literatura, też zamknięta
w sobie, w szufladach urzędników albo
w tekturowych trumienkach okrojonych wydań;
jeśli co pozostanie, to otwarte oczy
tego dziecka, co dzisiaj nie może zrozumieć
naszego świata zamkniętego – i
otwiera usta, aby zadać nam pytanie;
i jeśli nie przestanie powtarzać swych pytań,
da kiedyś naszej prawdzie otwarte świadectwo
Stanisław Barańczak, Co będzie świadectwem, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, Kraków 2007.
1 Wiersz powstał w czasie, kiedy Polska po II wojnie światowej pozostawała pod wpływem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Obowiązywała wówczas lojalność wobec władzy, a wolność, w tym możliwość wyrażania własnych poglądów, była mocno ograniczona.
To rzeczywistość nieustannego narażenia na represje, aresztowania i rewizje. Sam Stanisław Barańczak z powodu swoich przekonań
musiał wyemigrować.
2 Krystyna i Ryszard Kryniccy – Ryszard Krynicki to współczesny poeta, razem z żoną, Krystyną, właściciel Wydawnictwa a5, wydającego
wiersze m.in. S. Barańczaka.
4 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 7. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Z wiersza wynika, że dotarcie do prawdy o życiu narodu zniewolonego jest możliwe dzięki
A. dogłębnej analizie podręczników do nauki historii.
B. wnikliwemu czytaniu prywatnej korespondencji.
C. dobrej znajomości prasy i literatury.
D. ciągłemu zadawaniu pytań.
Zadanie 8. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Wiersz ma charakter
A. rozważań na temat II wojny światowej.
B. pochwały ówczesnej twórczości literackiej.
C. apelu o poszanowanie prywatności obywateli.
D. refleksji nad rzeczywistością powojennej Polski.
Zadanie 9. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Występująca w wierszu opozycja
otwarty – zamknięty służy _____
A.
podkreśleniu sytuacji człowieka zniewolonego.
B.
nadaniu utworowi uroczystego charakteru.
C.
ukazaniu poetyckiej zabawy słowem.
Zadanie 10. (0–1)
Oceń prawdziwość poniższych informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli
jest fałszywa.
W wersach Gazety, które nigdy nie były otwarte / na rzeczywistość zastosowano
metaforę.
P
F
Zastosowane w wierszu środki stylistyczne nadają utworowi rytmiczność
i melodyjność.
P
F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
5 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 11. (0–1)
Uzupełnij artykuł hasłowy tak, aby powstał związek frazeologiczny, którego znaczenie jest zgodne
z podanym objaśnieniem. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Dawać ____________________ – dać przykład swoim zachowaniem.
A. do myślenia
B. komuś posłuch
C. do wiwatu
D. świadectwo
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 12.–15.
Potop [fragmenty]
Wieczór już był, gdy do piwnicy, w której siedzieli, wszedł oficer z latarnią w ręku i rzekł:
– Zbierajcie się, waszmościowie, iść ze mną.
– Dokąd? – pytał niespokojnym głosem pan Zagłoba1.
– To się pokaże… Prędzej! Prędzej! […]
Zagłoba coraz był niespokojniejszy.
– Przecie na śmierć by nas nie prowadzili bez księdza, bez spowiedzi – szepnął do ucha Wołodyjowskiego.
Po czym zwrócił się do oficera:
– Jakże godność, proszę? […]
– […] Jestem Roch Kowalski2, jeśli waćpan chcesz wiedzieć. […]
Kowalski zatrzymał konwój i więźniów przed ogromnym wozem drabiniastym zaprzężonym we cztery
konie.
– Siadajcie, waszmościowie! – rzekł. […]
– A kto tu siedzi? – pytał Zagłoba wpatrując się w ciemne postacie wyciągnięte na słomie.
– Mirski, Stankiewicz, Oskierko! – ozwały się głosy.
– Wołodyjowski, Jan Skrzetuski, Stanisław Skrzetuski, Zagłoba! – odpowiedzieli rycerze. […]
Więźniowie poczęli rozmawiać z cicha.
– Szwedom nas wydadzą! – rzekł Mirski. […]
– Wolę siedzieć między nieprzyjaciółmi niż między zdrajcami! – odpowiedział Stankiewicz.
– A ja bym wolał kulą w łeb! – zawołał Wołodyjowski – niż siedzieć z założonymi rękami w czasie
takiej wojny nieszczęsnej.
– Nie bluźń, panie Michale – odpowiedział Zagłoba – bo z woza, byle pora sposobna przyszła, możesz
dać nura, a z kulą we łbie ciężko uciekać. […]
Tu zwrócił się do starych pułkowników.
– Waszmościowie mało mnie znacie, ale spytajcie się moich towarzyszów, w jakich bywałem opałach,
a dlategom się zawdy wydostał na pole. Powiedzcie no mnie, co to za oficer, któren nad konwojem ma
komendę? Zaliby3 mu nie można wyperswadować, żeby się zdrajcy nie trzymał, jeno4 przy ojczyźnie
stanął i z nami się połączył?
– To Roch Kowalski z Korabiów Kowalskich – odrzekł Oskierko – Ja go znam. Tak samo mógłbyś
waszmość jego koniowi perswadować, bo dalibóg, nie wiem, który głupszy. […] A zrobili go oficerem,
bo się księciu z pięści podobał, gdyż podkowy łamie i z chowanymi niedźwiedziami wpół się bierze. […]
– Okrutnie mi się ten oficer podoba – rzekł Zagłoba – bo zawsze lubię wiedzieć, z kim mam sprawę.
To rzekłszy, zwrócił się do Kowalskiego.
– A przybliż no się waćpan! – zawołał protekcjonalnym tonem. […]
– Hę? – rzekł zdumiony pan Roch – jako żywo! a cóż to mi – mus?
6 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
– Mus nie mus, ale ci wolno, a godzi się krewnego wspomóc i starszego, któren gdyby się był
z waściną matką ożenił, mógłby jak nic być twoim ojcem. […] Mów mi: wuju! – rzekł Zagłoba.
– Masz, wuj, gorzałki! – rzekł pan Roch – To mi wolno. […]
Kowalski […] wkrótce potem siedział już na wozie koło pana Zagłoby, a raczej rozciągnął się na
słomie, którą wóz był wyładowany.
Pan Zagłoba uściskał go serdecznie.
– Jakże się miewa twój stary?... bodajże cię!... zapomniałem, jak mu na imię.
– Też Roch.
– I słusznie, i słusznie. Roch spłodził Rocha... To jest wedle przykazania. Powinieneś swego syna także
Rochem nazwać, aby każdy dudek miał swój czubek. A żonaty jesteś?
– Pewnie, że żonaty! Ja jestem Kowalski, a to jest pani Kowalska, innej nie chcę.
To rzekłszy młody oficer podniósł do oczu panu Zagłobie głownię ciężkiej dragońskiej szabli i powtórzył:
– Innej nie chcę!
– Słusznie! – rzekł Zagłoba – Okrutnie mi się podobasz, Rochu, synu Rocha. Żołnierz najlepiej
akomodowany5, gdy nie ma innej żony jak taka; i to ci jeszcze powiem, że prędzej ona po tobie niż ty
po niej owdowiejesz. […]
– Hę? – spytał sennym głosem Kowalski […] – Ja jestem Kowalski, a to pani Kowalska – mówił coraz
senniej oficer.
– Kiedy chcesz, niech i tak będzie! – odpowiedział Zagłoba – Lepiej to nawet, że nie będziesz miał
dzieci, bo mniej kpów6 będzie po świecie grasowało. Nieprawda, Rochu?
Zagłoba nadstawił ucho, ale nie usłyszał już żadnej odpowiedzi.
– Rochu! Rochu! – zawołał z cicha.
Pan Roch spał jak zabity. […]
Henryk Sienkiewicz, Potop [rozdz. XVII], Warszawa 1998.
1 Jan Onufry Zagłoba – jeden z głównych bohaterów Trylogii Henryka Sienkiewicza. Jest znany z dobroduszności, humoru i pomysłowości,
która często ratuje go z opresji.
2 Roch Kowalski – bohater powieści Henryka Sienkiewicza Potop, oficer wojsk w służbie księcia Janusza Radziwiłła, który uznał
zwierzchnictwo króla Szwecji nad Litwą w czasie najazdu Szwedów na Rzeczpospolitą w drugiej połowie XVII w.
3 Zaliby – czyżby.
4 Jeno – tylko.
5 Akomodowany – tu: przystosowany.
6 Kpów – liczba mnoga od: kiep – staropolskie: człowiek głupi, nierozgarnięty.
Zadanie 12. (0–1)
Oceń prawdziwość poniższych informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli
jest fałszywa.
Roch Kowalski był człowiekiem wykształconym i inteligentnym.
P
F
Roch Kowalski został komendantem, ponieważ doceniono jego wyjątkową siłę
fizyczną.
P
F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
7 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 13. (0–1)
Który z poniższych rzeczowników nie charakteryzuje Zagłoby? Wybierz właściwą odpowiedź
spośród podanych.
A. gadatliwość
B. spryt
C. naiwność
D. odwaga
Zadanie 14. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Użyte przez Zagłobę sformułowanie
każdy dudek ma swój czubek oznacza,
że _____
A.
każdy ma jakąś osobliwą cechę, która go
charakteryzuje i odróżnia od innych.
B.
życie człowieka to źródło niekończących się
kłopotów, smutków lub nieszczęść.
C.
ktoś jest w kłopotliwym położeniu.
Zadanie 15. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Wyrazy waćpan i jeno to
A.
archaizmy,
ponieważ
B.
neologizmy,
1.
zostały utworzone w ostatnim czasie i nazywają nieznane
wcześniej osoby, przedmioty lub sytuacje.
2.
pochodzą z minionej epoki i wyszły już z użycia.
3.
zastępują słowo lub zwrot, których z różnych względów
nie można używać.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
8 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 16.–20.
Pasta kiwi but ożywi.
Hasło reklamowe, lata międzywojenne XX wieku [fragmenty]
Jedno z kilku najgłośniejszych przedwojennych haseł reklamowych. Nazwanie pasty do butów
egzotycznym mianem nowozelandzkiego ptaka nielota mogło być uznane za równie kontrowersyjne
jak związanie jej z nazwą oryginalnego owocu tropikalnego. Ale dla wielu Polaków nazwa „kiwi” przez
wiele dziesięcioleci kojarzyła się głównie z pastą do obuwia. […]
Reklamowe zapewnienia o takich właściwościach są bezpieczne. Nie mogą być uznane za nieprawdziwe.
Po pierwsze, jest to czas przyszły, a w ogóle mówienie o prawdziwości i, tym samym, o nieprawdziwości
zdań o przyszłości jest w zasadzie niemożliwe. […]
Po drugie, mamy tutaj metaforę. Metafora nie może być literalnie prawdziwa. Kiedy mówimy
o żywych kolorach, nie uważamy ich za organizmy. Nie oczekujemy, że nasze buty w wyniku działania
pasty zaczną się zachowywać jak zwierzęta czy rośliny.
I po trzecie, nie wiadomo, co to ma znaczyć, że but zostanie ożywiony. Może się będzie świecił?
Ale co żywego się świeci? Świetliki może jakieś… Może koloru dostanie? Takiego żywego koloru,
przypominającego jakoś to, co żyje, może życie w ogóle?
W reklamie ważne są konotacje1. Słowa mają dobrze się kojarzyć, ich zakres znaczeniowy odgrywa
mniejszą rolę. Promienny świt może zachwalać czekoladowy batonik, a pogodny uśmiech – ostrze do
golenia. Kiedy słyszę o cichym zapachu jasnej miękkości, to wiem, że ma to działać na zmysły, a nie
opisywać rzeczywistość reklamowanego przedmiotu. Ożywienie buta to i tak całkiem porządny związek
znaczeniowy.
Zabawna jest w tym haśle natomiast pojedynczość tego buta. Owszem, but występuje często
w pojedynkę, może być lewy czy prawy, może mieć dziurę czy plamę, ale rzadko mówimy o jednym
bucie wtedy, gdy to, co mówimy odnosi się do pary butów. Bo dlaczego niby jeden? Jeden tylko but
będzie ożywiony? A jednak ta liczba pojedyncza daje pewien efekt. Dynamizuje całe hasło i przewrotnie
je uwiarygodnia. Jak się zdaje, przez odbanalizowanie. Ożywienie butów brzmi płasko i trywialnie2,
ożywienie buta – dziarsko i jakoś oryginalnie. […]
No i, oczywiście, co chyba decydujące, rytm przy dwóch butach byłby niedobry. A tak mamy klasyczne
dla reklamy parzyste trocheje3: akcent – brak, akcent – brak… i wierzymy jeszcze bardziej.
Że ożywi, cokolwiek to znaczyć może.
Jerzy Bralczyk, Pasta kiwi but ożywi, [w:] tegoż, 444 zdania polskie, Warszawa 2007.
1 Konotacje – skojarzenia.
2 Trywialnie – w sposób mało wyszukany, pospolity.
3 Trochej – układ sylab, w którym po sylabie akcentowanej następuje sylaba nieakcentowana, np. sło-wik.
Zadanie 16. (0–1)
Oceń prawdziwość poniższych informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli
jest fałszywa.
W reklamie słowa powinny wywoływać pozytywne skojarzenia.
P
F
Metafora używana w reklamie odzwierciedla świat rzeczywisty.
P
F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
9 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 17. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Aby podnieść wiarygodność reklamy, stosuje się
A. wyrazy wieloznaczne.
B. wyszukane przymiotniki.
C. egzotyczne nazwy i pojęcia.
D. czasowniki w czasie przyszłym.
Zadanie 18. (0–1)
W tabeli zamieszczono informacje dotyczące funkcji składniowych wyrazów w wypowiedzeniu
Reklamowe zapewnienia o takich właściwościach są bezpieczne. Wybierz F przy zdaniu fałszywym.
1.
Rzeczownik zapewnienia pełni funkcję podmiotu.
F
2.
Zaimek takich pełni funkcję dopełnienia.
F
3.
Zwrot są bezpieczne to orzeczenie imienne.
F
Zadanie 19. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Użycie w reklamie wyrazu but
w liczbie pojedynczej wynikało
z _____
A.
reguł dotyczących zasad tworzenia metafor.
B.
chęci uzyskania właściwego rytmu wypowiedzenia.
C.
norm językowych obowiązujących w polskiej
gramatyce.
Zadanie 20. (0–1)
W którym słowniku sprawdzisz dokładne znaczenie słowa konotacja? Wybierz właściwą odpowiedź
spośród podanych.
A. W słowniku poprawnej polszczyzny.
B. W słowniku ortograficznym.
C. W słowniku wyrazów obcych.
D. W słowniku frazeologicznym.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
10 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Zadanie 21. (0–2)
W Twojej szkole odbędzie się spotkanie ze znanym językoznawcą, profesorem Jerzym Bralczykiem.
Napisz ogłoszenie, w którym zachęcisz koleżanki i kolegów do udziału w tym spotkaniu. Podpisz
się jako AB.
!
Rozwiązanie zadania 21. zapisz w wyznaczonym
miejscu na karcie rozwiązań zadań.
Zadanie 22. (0–10)
Co – według Ciebie – sprawia, że człowiek jest szczęśliwy? Napisz rozprawkę, w której uzasadnisz
swoje stanowisko. Argumenty zilustruj przykładem z literatury i odwołaniem do własnych
doświadczeń.
Pamiętaj, że Twoja praca nie może być krótsza niż połowa wyznaczonego miejsca.
!
Rozwiązanie zadania 22. zapisz w wyznaczonym
miejscu na karcie rozwiązań zadań.
11 z 11
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
KARTA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ 21. i 22.
WPISUJE UCZEŃ
KOD
IMIĘ I NAZWISKO *
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
* nieobowiązkowe
Uprawnienia ucznia
do dostosowania
kryteriów oceniania
Poniżej zapisz rozwiązanie zadania 21.
Zadanie 21. (0–2)
W Twojej szkole odbędzie się spotkanie ze znanym językoznawcą, profesorem Jerzym Bralczykiem.
Napisz ogłoszenie, w którym zachęcisz koleżanki i kolegów do udziału w tym spotkaniu. Podpisz
się jako AB.
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
Karta rozwiązań zadań
1z4
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Poniżej zapisz rozwiązanie zadania 22.
Zadanie 22. (0–10)
Co – według Ciebie – sprawia, że człowiek jest szczęśliwy? Napisz rozprawkę, w której
uzasadnisz swoje stanowisko. Argumenty zilustruj przykładem z literatury i odwołaniem do
własnych doświadczeń.
Pamiętaj, że Twoja praca nie może być krótsza niż połowa wyznaczonego miejsca.
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
Karta rozwiązań zadań
2z4
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
Karta rozwiązań zadań
3z4
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
Brudnopis (nie podlega ocenie)
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
Karta rozwiązań zadań
4z4
Próbny egzamin gimnazjalny z Nową Erą
Język polski
WPISUJE UCZEŃ
KOD
IMIĘ I NAZWISKO *
* nieobowiązkowe
1
A1
A2
A3
2
1P
2P
3P
3
PP
PF
FP
4
A
B
C
5
PP
PF
FP
6
A
B
7
A
8
Odpowiedzi
11
A
B
C
D
12
PP
PF
FP
FF
13
A
B
C
D
14
A
B
C
FF
15
A1
A2
A3
B1
C
D
16
PP
PF
FP
FF
B
C
D
17
A
B
C
D
A
B
C
D
18
1F
2F
3F
9
A
B
C
19
A
B
C
10
PP
PF
FP
20
A
B
C
B1
B2
B3
FF
FF
B2
B3
D
WYPEŁNIA SPRAWDZAJĄCY
Zad. Kryterium
21
22
Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Punkty
0
1
2
I
0
1
2
II
0
1
III
0
1
IV
0
1
V
0
1
VI
0
1
2
3
4
nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę
Nr
zad.
Odpowiedzi
Uprawnienia ucznia do:
dostosowania kryteriów oceniania
Nr
zad.
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY
KARTA ODPOWIEDZI