Lista tematów na egzamin wewnętrzny z języka polskiego w

Lista tematów na egzamin wewnętrzny
z języka polskiego w Zespole Szkół nr 1 w Cieszynie
na rok szkolny 2016 /2017( stara matura)
I Literatura
1. Konflikt rozumu i serca. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów z literatury.
2. Jakie prawdy o XX w ukazali Czesław Miłosz i inni poeci współcześni (np. Tadeusz Różewicz, Zbigniew
Herbert, Wisława Szymborska)? Odpowiedz analizując i interpretując wybrane wiersze.
3. Co oznacza słowo „ojczyzna”? Odpowiedz na pytanie odwołując się do analizy wybranych utworów.
4. Twórczość wybranego poety w pryzmacie autobiografii oraz osobistej geografii i historii. Omów temat,
odwołując się do wybranych utworów poety.
5. Uroda i okrucieństwo świata. Omów temat odwołując się do wybranych utworów.
6. Autobiografia jako tworzywo literackie. Omów jej funkcje na wybranych przykładach utworów z różnych epok.
7. Rola pracy w kreowaniu obrazu bohatera literackiego. Przedstaw na wybranych przykładach.
8. Góry jako arkadia, azyl czy siły okrutnej natury? Określ ich funkcje w wybranych utworach literackich.
9. Rola muzyki i sposoby jej ukazywania w literaturze. Rozważ problem na wybranym materiale literackim.
10. Rola tańca i sposoby jego ukazywania w literaturze. Rozważ problem na wybranym materiale literackim.
11. Kostium, maska, przebranie. Rozważania o bohaterach literackich ukrywających swą tożsamość. Omów problem
na wybranych przykładach.
12. Inspiracje romantyczne i ich znaczenie w literaturze późniejszych epok. Omów temat, odwołując się do
twórczości wybranego autora lub do wybranej epoki literackiej.
13. Porównaj sposoby walki z wrogiem w literaturze XIX wieku. Omów na wybranych przykładach.
14. Dzieciństwo – Arkadia, z której odchodzimy i do której wracamy. Zanalizuj problem odwołując się do
wybranych utworów prozatorskich.
15. Konflikt pokoleń jako powtarzający się motyw i jego funkcja w utworach literackich. Omów problem na
wybranych przykładach.
16. Tradycja i obyczaje w literaturze polskiej. Omów sposób i celowość ich przedstawienia w wybranych utworach
literackich.
17. Indywidualizm – wyraz dumy i wielkości człowieka, przejaw jego pychy, manifestacja inności... Oceń postawy
wybranych bohaterów literackich, których nazwałbyś indywidualistami.
18. Motyw przebaczenia w literaturze. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach literackich.
19. Scharakteryzuj i oceń, na wybranych przykładach, jaką rolę wyznaczyli inteligencji twórcy różnych epok
literackich.
20. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia
takiego obrazu.
21. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Omów na wybranych przykładach dzieł
literackich polskich i obcych.
22. Motyw starości w literaturze. Omów problem, ze szczególnym uwzględnieniem różnych obrazów starości.
23. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach.
24. Deformacja świata i jej funkcje w różnych tekstach kultury. Omów problem, odwołując się do wybranych
przykładów.
25. Czy poezja Z. Herberta może się stać przygodą współczesnego młodego człowieka? Odpowiedz na pytanie,
odwołując się do analizy wybranych tekstów poety.
26. Tolerancja jako sposób współistnienia ludzi różnych poglądów, wyznań, kultur. Przedstaw zagadnienie,
odwołując się do wybranych dzieł literackich.
27. Jednostka wobec zbiorowości. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
28. Omów konflikt między artystą a kołtunem, odwołując się do wybranych utworów literackich.
29. Cytaty i aluzje literackie w utworach i ich funkcja. Zinterpretuj je, odwołując się do wybranych przykładów z
różnych epok.
30. Omów na wybranych przykładach literackich różne przejawy buntu.
31. Scharakteryzuj poezję wybranego twórcy dwudziestolecia międzywojennego , zwracając uwagę na oryginalność
i niepowtarzalność wierszy (Tuwim, Pawlikowska-Jasnorzewska lub Leśmian).
32. Problem powinności twórcy wobec ojczyzny w dobie romantyzmu. Omów temat, odwołując się do wybranych
utworów literackich.
33. Człowiek jako świadek wydarzeń wojennych. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
34. Dekadenci, frustraci, przewrażliwieni- przedstaw galerię postaci literackich zdeterminowanych własnymi
emocjami..
35. Omów mechanizmy i skutki działania systemu totalitarnego, analizując wybrane utwory literackie.
36. Wykaż na wybranych przykładach prawdziwość sądu, że przeżycia osobiste pisarza mają wpływ na jego
twórczość artystyczną.
37. Poeta wyklęty – omów temat na przykładach literatury polskiej i obcej.
38. Pełnię świata mogą oddać tylko paradoksy. Odnieś tę tezę do poezji Jana Twardowskiego.
39. Portret kobiety w literaturze polskiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.
40. Bóg w literaturze. Porównaj różne jego kreacje w wybranych utworach literackich.
41. Od paraboli biblijnej do współczesnej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
42. Arcydzieło, bestseller, czytadło - trzy słowa, którymi określa się książki. Przedstaw na wybranych przykładach,
co decyduje o popularności utworów literackich.
43. „Wartość człowieka polega na postanowieniu, by być silniejszym niż warunki czasu i życia”. Odwołując się do
wybranych utworów literackich, uczyń powyższe słowa mottem rozważań na temat cierpienia.
44. Jak kobiety-poetki mówią o miłości? Uzasadnij dobór utworów do Twojej antologii.
45. Topos raju w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach sposoby kreowania i funkcje tego
motywu.
46. Otaczająca nas rzeczywistość w świetle felietonów Pilcha. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych
tekstów.
47. Krzysztof Kamil Baczyński jako reprezentant pokolenia Kolumbów. Zanalizuj temat, odwołując się do
twórczości poety.
48. Świat widziany oczyma reportera. Przedstaw temat na przekładzie analizy utworów ulubionych pisarzy.
49. Pasja reportera. Czym jest ten zawód według Ryszarda Kapuścińskiego? Odpowiedz na pytanie, odwołując się
do analizy wybranych tekstów.
50. Emigracja – wyzwanie czy nieszczęście? Odnieś swe rozważania do twórczości Cz. Miłosza i jednego z
wybranych twórców (A. Mickiewicz, C. K. Norwid lub S. Barańczak)..
51. „Pan Tadeusz” jako źródło odwołań literackich. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory.
52. Oceny rozwoju cywilizacyjnego wyrażone w tekstach literackich dwudziestolecia międzywojennego. Przedstaw
je, analizując wybrane utwory.
53. Gombrowiczowska koncepcja świata i człowieka. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów
i wypowiedzi pisarza.
II Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
54. Motyw bohatera obłąkanego w literaturze, malarstwie i w filmie. Omów sposoby kreacji postaci w wybranych
tekstach kultury.
55. Wybitne postacie historyczne i sposób ich kreacji w literaturze malarstwie i filmie. Omów na wybranych
przykładach.
56. Scharakteryzuj, jak reklama telewizyjna i prasowa wykorzystuje motywy literackie
i kulturowe. Rozważ problem, dokonując analizy dowolnie dobranych materiałów reklamowych.
57. Impresjonistyczne obrazy w literaturze i sztukach plastycznych. Ukaż różnorodność ujęcia tego motywu.
58. Od postaci literackiej do kreacji scenicznej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych adaptacji
teatralnych.
59. Komiks - ilustrowanie literatury czy kreowanie autonomicznego świata? Omów problem na wybranych
przykładach polskich i obcych.
60. Artystyczne inspiracje historii w literaturze i malarstwie (np. Henryk Sienkiewicz i Jan Matejko). Analiza
porównawcza dzieł.
61. Tradycja górnicza na Śląsku w literaturze, sztuce i muzyce. Omów na wybranych przykładach.
62. Tragedia narodu żydowskiego w literaturze, malarstwie i filmie. Omów na wybranych przykładach.
63. Postać czarownicy w literaturze i sztuce. Omów sposób kreacji i funkcjonowanie tego motywu na wybranych
przykładach.
64. Filmy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady.
65. Na podstawie literatury i innych dziedzin sztuki wykaż, iż barok to epoka kontrastów.
66. Czego wymagasz od dobrej adaptacji? Omów przykłady udanych, Twoim zdaniem, adaptacji filmowych i
teatralnych. Uzasadnij swój sąd.
67. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła.
68. Świat prowincji w opowiadaniach Brunona Schulza i obrazach Marca Chagalla. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł.
69. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł.
70. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w literaturze i filmie. Dokonaj analizy wybranych dzieł.
71. Wykaż, które ze znanych Ci dzieł literackich i malarskich, oddały najpełniej grozę XX wieku. Odwołaj się do
wybranych przykładów.
72. Miasto - przestrzeń przyjazna człowiekowi, labirynt, dżungla? Porównaj obrazy miasta wpisane w literaturę i
film.
73. Porównaj różne oblicza rewolucji występujące w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
74. Przedstaw wpływ secesji na poezję Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
75. Syberia- polskie piekło. Analizując wybrane utwory nie tylko literackie, przedstaw różne ujęcia tego
zagadnienia.
III Język
76. Specyfika języka internautów. Omów temat na wybranych przykładach.
77. Stylizacja biblijna w literaturze późniejszych epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
78. Język lagrów i łagrów. Na wybranych przykładach omów jego cechy i funkcje.
79. Funkcja ironii w wierszach W. Szymborskiej i St. Barańczaka. Dokonaj analizy języka wybranych wierszy.
80. Wykorzystywanie frazeologizmów w poezji W. Szymborskiej lub/i St. Barańczaka. Dokonaj analizy języka
wybranych wierszy.
81. Nazwy barów, restauracji, klubów, sklepów, itp. Omów zjawiska językowe, których są przykładem.
82. Od koteczka do kociska. Omów zagadnienie barwy uczuciowej wyrazu na wybranych przykładach.
83. Język miłości: zakochanych, zdradzonych i cyników w wybranych utworach literackich (Szekspir, Bursa,
Hłasko) i w tekstach współczesnych piosenek.
84. Wyjaśnij istotę komizmu językowego. Gra słów, kalambur i jej funkcje.
85. Gwara a stylizacja gwarowa. Wykorzystując wybrane teksty, omów sposoby użycia gwary ludowej w tekstach
artystycznych.
86. Wyjaśnij pojęcie stylizacji. Omów jej rodzaje w wybranych tekstach. Wskaż środki językowe służące stylizacji.
87. Język i funkcje tekstów reklamowych w kreowaniu współczesnego obrazu świata.
88. Badając charakterystyczne cechy gwary cieszyńskiej, wyjaśnij obecność w niej wyrazów obcego pochodzenia.
89. Nowomowa- obowiązujący język propagandy i środków masowego przekazu. Omów na wybranych
przykładach.
90. Omów modne zapożyczenia z języka angielskiego – czy zawsze są uzasadnione?
91. Przedstaw na wybranych przykładach tendencję do ekonomii (oszczędzanie wysiłku) w fonetyce,
słowotwórstwie i składni. .
92. Język środowiska uczniowskiego tworem oryginalnym i niepokojącym. Omów zagadnienia na wybranych
przykładach np. powieści młodzieżowych i własnych obserwacji.
93. List jako gatunek literacki (epistolografia, powieść epistolarna). Dokonaj analizy cech językowych tego gatunku.