sprzedaż - PKPP Lewiatan

Jaka jest sytuacja w polskich firmach?
Jaka b dzie w zwi zku z tym sytuacja bud etu pa stwa?
Czy Pakiet antykryzysowy jest potrzebny?
ZAKLINANIE RZECZYWISTO CI?
Wyniki monitoringu kondycji przedsi biorstw,
badanie na losowej próbie 358 przedsi biorstw,
czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
dr Ma gorzata Starczewska-Krzysztoszek
Warszawa, 22 czerwca 2009 r.
[email protected]
SPRZEDA
1
W okresie II-IV 2009 r. sprzeda by a ni sza w 54% firm, a wy sza w 17%
firm. Jednak przedsi biorstwa oczekuj , e druga po owa roku b dzie
lepsza. Oczekiwaniom tym towarzyszy jednak bardzo du a niepewno .
Jak ocenia Pan(i) dynamik sprzeda y w Pana(i) firmie w okresie
I-IV 2009 r. w stosunku do analogicznego okresu 2008 r. ?
Jakiej spodziewa si Pan(i) dynamiki sprzeda y w 2009 r. w
stosunku do 2008 r. ? (% firm)
20,0
Nie w iem
26,0
Ni sza ni w tym samym
okresie 2008 r.
54,0
10,0
Taka sama jak w tym
samym okresie 2008 r.
27,0
44,0
Wy sza ni w tym
samym okresie 2008 r.
17,0
0
20
I-IV. 2009
40
60
2009 - prognoza
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
We wszystkich firmach, niezale nie od klasy wielko ci, ro nie odsetek
firm, któ
które przewiduj popraw sytuacji w 2. po owie 2009 r. Jednak
bardzo du y odsetek firm nie potrafi przewidzie zmian sprzeda y.
W sposó
sposób najwi kszy niepewno odczuwaj firmy du e.
Zmiany sprzeda y w okresie I-IV.2009 w
stosunku do tego samego okresu 2008 r.
(% firm)
Zmiany sprzeda y w 2009 r.
stosunku do 2008 r. – prognoza (% firm)
Liczba
pracowników:
0-9
10-49
50-249
250+
Liczba
pracowników:
Zmiany na plus
18%
22%
12%
14%
Zmiany na
minus
60%
49%
60%
Brak zmian
19%
29%
Odmowa
odpowiedzi
4%
-18,30
rednia
ogólna
przychodów
0-9
10-49
50-249
250+
Zmiany na
plus
41%
49%
48%
40%
48%
Zmiany na
minus
28%
25%
27%
24%
26%
36%
Brak zmian
10%
13%
6%
9%
0%
2%
2%
Nie wiem
21%
14%
20%
27%
-10,33
-19,94
-2,07
Prognoza
sprzeda y na
2009
9,30
12,05
7,41
6,25
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
2
Do tej pory spadki sprzeda y w najmniejszym stopniu dotkn y firmy z sektora
gospodarka magazynowa i czno oraz z sektora hotele i restauracje. Wi cej
firmy z obu tych sektoró
sektorów przewiduje, e w 2. po owie 2009 r. uda im si
zwi kszy sprzeda . Tak e firmy handlowe oczekuj wzrostu sprzeda y.
Najwi ksza niepewno co do rozwoju sytuacji w 2. po owie 2009 r. jest w
sektorze transportowym.
Zmiany sprzeda y w okresie I-IV.2009 w
stosunku do tego samego okresu 2008 r. (%
firm)
Bran a:
Zmiany na
plus
Zmiany na
minus
Brak
zmian
Odmowa
odpowiedzi
Przetwórstwo
przemys owe
17
61
20
2
Budownictwo
2
63
31
4
Handel
hurtowy i
detaliczny
19
46
36
Transport
29
31
37
Zmiany sprzeda y w 2009 r.
stosunku do 2008 r. – prognoza (% firm)
Bran a:
Zmiany na
plus
Zmiany
na minus
Brak
zmian
Nie
wiem
Przetwórstwo
przemys owe
40
32
9
19
Budownictwo
30
42
9
19
0
Handel
hurtowy i
detaliczny
54
18
9
19
4
Transport
49
8
4
30
79
0
0
21
Gospodarka
magazynowa i
czno
40
60
0
0
Gospodarka
magazynowa i
czno
Hotele i
restauracje
37
44
19
0
Hotele i
restauracje
55
9
9
27
5
Obs uga
nieruchomo
ci i firm
34
24
24
17
Obs uga
nieruchomo c
i i firm
10
61
24
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
ZATRUDNIENIE
3
W okresie II-IV 2009 r. 1/3 firm zmniejszy a zatrudnienie. W przypadku 55%
tych firm by to efekt os abienia gospodarczego.
W drugiej po owie 2009 r. planuje zmniejszenie zatrudnienia 23% firm.
Jak zmieni o si zatrudnienie w Pana(i) firmie w okresie I-IV 2009
r. w stosunku do analogicznego okresu 2008 r. ?
Jak zmieni si zatrudnienie w Pan(i) firmie w 2009 r. w stosunku
do 2008 r. ? (% firm)
23,0
Ni sze ni w tym samym
okresie 2008 r.
33,0
53,0
Takie samo jak w tym
samym okresie 2008 r.
52,0
15,0
Wy sze ni w tym
samym okresie 2008 r.
14,0
0
20
I-IV. 2009
40
60
2009 - prognoza
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
Zatrudnienie zmniejsza y w 1. po owie 2009 r. przede
wszystkim firmy rednie, a tak e du e. Tak te b dzie w 2.
po owie 2009 r. Ale redukcje zatrudnienie przewiduje ju
znacznie mniejszy odsetek firm rednich. Netto zatrudnienie
wzro nie w firmach mikro i ma ych.
Zmiana zatrudnienia w okresie I-IV.2009 w
stosunku do tego samego okresu 2008 r.
(% firm)
Liczba
pracowników:
0-9
10-49
50-249
250+
Wzros o
8%
22%
19%
9%
Nie zmieni o si
70%
50%
32%
Zmniejszy o si
20%
29%
49%
Odmowa
odpowiedzi
rednia ogólna
zmiany
zatrudnienia
Zmiana zatrudnienia w 2009 r.
stosunku do 2008 r. – prognoza (% firm)
Liczba
pracowników:
0-9
10-49
50-249
250+
Zwi kszy si
16%
21%
11%
10%
54%
Nie zmieni si
76%
59%
59%
56%
37%
Spadnie
9%
19%
30%
34%
rednia ogólna
zmiany
zatrudnienia
15,42
1,60
-4,54
-8,39
3%
0%
0%
0%
-15,89
-1,58
-10,20
-5,13
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
4
Zatrudnienie zmniejsza y przede wszystkim firmy z sektora gospodarka
magazynowa i czno , firmy przemys owe oraz transportowe. Jednocze nie
firmy cz
firm transportowych zwi kszy a w 1. po owie 2009 r. zatrudnienie.
W 2. po owie roku spadki zatrudnienia przewiduj dalej firmy przemys owe, ale
tak e sektor us ug rynkowych.
Wzrost zatrudnienia przewiduj najliczniej firmy budowlane.
Zmiana zatrudnienia w okresie I-IV.2009 w
stosunku do tego samego okresu 2008 r.
(% firm)
Bran a:
Zmiany na
plus
Zmiany na
minus
Brak
zmian
Odmowa
odpowiedzi
Przetwórstwo
przemys owe
12
40
47
1
Budownictwo
21
35
43
2
Handel
hurtowy i
detaliczny
15
22
62
Transport
22
40
38
Zmiana zatrudnienia w 2009 r.
stosunku do 2008 r. – prognoza (% firm)
Bran a
Zmiany na
plus
Zmiany
na minus
Przetwórstwo
przemys owe
15
33
55
Budownictwo
27
17
55
1
Handel
hurtowy i
detaliczny
14
12
74
0
Transport
12
21
67
23
0
77
64
Gospodarka
magazynowa i
czno
18
42
40
0
Gospodarka
magazynowa i
czno
Hotele i
restauracje
9
19
72
0
Hotele i
restauracje
8
8
0
Obs uga
nieruchomo
ci i firm
5
29
Obs uga
nieruchomo c
i i firm
5
37
59
Brak
zmian
66
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
INWESTYCJE
5
Ca kowicie zrezygnowa o z planowanych na 2009 r. inwestycji 11%
przedsi biorstw. 30% zmniejszy o inwestycje przeci tnie o 1/3.
Ale ci gle 36% firm realizuje inwestycje zgodnie z planami na 2009 r.
Czy w zwi zku z os abieniem gospodarczym inwestycje w
Pan(i) firmie realizowane s obecnie zgodnie z planami na
2009 r. ? (% firm)
Powy ej planów na 2009 r.
2,0
Ca kowicie zrezygnowali my z inwestycji w
2009 r.
11,0
Poni ej planów na 2009 r.
30,0
Nie planowali my inwes tycji w 2009 r.
21,0
36,0
Zgodnie z planami na 2009 r.
0
20
40
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
Mamy do czynienia z bardzo du ym zró
zró nicowaniem zmian dotycz cych
inwestycji wewn trz ka dej grupy przedsi biorstw (wyodr bnionych wg klas
wielko ci). Natomiast ocena inwestycji wg bran jest bardziej jednoznaczna –
najwi kszy odsetek firm transportowych i budowlanych zrezygnowa i ograniczy
inwestycje> zgodnie z planem, mimo trudno ci ze sprzeda , realizuje najwi kszy
odsetek firm przemys owych. A 9% firm z sektora hotele i restauracje zwi kszy o
inwestycje w stosunku do planó
planów na 2009 r.
Zmiana inwestycji stosunku do tego samego
okresu 2008 r. (% firm)
Liczba
pracowników
0-9
10-49
50-249
Nie
planowali
my
inwestycji w
2009
Poni ej
planów
na 2009
Przetwórstwo
przemys owe
43
14
Budownictwo
28
14
Handel hurtowy i
detaliczny
37
Transport
Ca kowicie
zrezygnowa
li my z
planów na
2009
Powy ej
planów na
2009
32
8
1
40
17
1
28
21
11
3
31
16
27
27
0
Gospodarka
magazynowa i
czno
21
18
43
0
0
4%
Hotele i
restauracje
36
19
28
8
9
Obs uga
nieruchomo ci i
firm
15
51
29
5
0
Bran a
24%
35%
44%
44%
powy ej planów
przygotowanych na
2009 rok
3%
2%
1%
2%
poni ej planów
przygotowanych na
2009 rok
22%
nie planowali my
inwestycji w 2009 r.
Zgodnie z
planem na
2009
250+
zgodnie z planami
przygotowanymi na
2009 rok
ca kowicie
zrezygnowali my z
inwestycji
planowanych na 2009
Zmiana inwestycji stosunku do tego samego
okresu 2008 r. (% firm)
13%
37%
31%
4%
27%
23%
20%
11%
43%
6%
odmowa odpowiedzi
1%
1%
1%
0%
rednia ogólna
zmiany zatrudnienia
9,13
-13,06
-9,44
-27,70
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
6
JAK SYTUACJA W FIRMACH
WP YNIE
NA BUD ET PA STWA ?
Ponad 30% firm zak ada, e odprowadzi do bud etu pa stwa w 2009 r. mniej
podatku VAT ni w 2008 r. To efekt spadku sprzeda y w tych firmach. Prawie ¼
firm planuje tak e mniejsze zyski lub w ogó
ogóle brak zyskó
zysków - uwa aj one, e nie
odprowadz do bud etu pa stwa podatku CIT w wysoko ci poró
porównywalnej do tej
z 2008 r. Istotny wzrost odsetka firm mó
mówi cych o tym, e odprowadz mniej
podatku PIT wynika z obni enia jego stawek.
Jak, z dzisiejszej perspektywy, b dzie si kszta towa a si
w 2009 r. warto zap aconychprzez firmy podatków w
stosunku do 2008 r. (% firm)
32,0
PIT
18,0
23,0
CIT
12,0
4,0
akcyza
3,0
31,0
VAT
21,0
0
20
Wy sze ni w 2008 r.
40
Ni sze ni w 2008 r.
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
7
Informacje dotycz ce odprowadzania przez przedsi biorstwa sk adek na
FUS pokazuj z jednej strony, e ze wzgl du na ograniczenie zatrudnienia,
warto sk adek zmniejszy si . Z drugiej strony cz
przedsi biorstw
b dzie zwi ksza a zatrudnienie, a tak e wynagrodzenia - zatem
odprowadz wi ksz warto sk adek na ubezpieczenia spo eczne.
Nale y si jednak spodziewa , e wp ywy do ZUS b d w 2009 r. mniejsze.
Jak, z dzisiejszej perspektywy, b dzie si kszta towa a si
w 2009 r. warto zap aconych przez firmy sk dej na FUS
w stosunku do 2008 r. (% firm)
28,0
Sk adki na FUS
24,0
0
15
Wy sze ni w 2008 r.
30
Ni sze ni w 2008 r.
ród o: Monitoring kondycji przedsi biorstw, badanie na losowej próbie 358 firm, czerwiec 2009, PKPP Lewiatan
PODSUMOWANIE (1/2)
Dotychczasowe wyniki firm pokazuj , e os abienie
gospodarcze wp ywa na nie w niektórych bran ach w
sposób bardzo silny.
Jednak przedsi biorstwa oczekuj , e sytuacja poprawi
si w drugiej po owie roku i ca y 2009 r. zamkn w
przypadku wi kszo ci z firm – pozytywnie w stosunku do
2008 r.
Przedsi biorstwa zbyt optymistycznie podchodz do
zmiany sytuacji gospodarczej w 2. po owie 2009 r. Ci gle
bowiem niepewno w dzia alno ci gospodarczej jest
bardzo du a. Same to zreszt potwierdzaj (du y
odsetek odpowiedzi „nie wiem” na pytanie o zmiany
sprzeda y w 2009 r.). To wygl da na zaklinanie
rzeczywisto ci, a nie rzeczywisto .
8
PODSUMOWANIE (2/2)
Przedsi biorstwa odprowadz w 2009 r. do bud etu pa stwa mniej
podatków oraz sk adek do FUS ni w 2008 r.
Najmniejsze ubytki we wp ywach powinny dotyczy akcyzy (jej udzia w
dochodach bud etu pa stwa, z uwzgl dnieniem rodków z UE, to ponad
18%, zatem prognozy przedsi biorstw dotycz ce akcyzy wskazuj , e z
tego tytu u bud et pa stwa bardzo „nie ucierpi”) .
Najwi ksze ubytki we wp ywach b
prawdopodobnie dotyczy y podatku
PIT, który jednak nie jest baz dla bud etu pa stwa (udzia dochodów z PIT
w dochodach bud etu pa stwa, z uwzgl dnieniem rodków z UE, stanowi
ponad 12%).
Najwa niejsze s wp ywy z VAT, które dostarczaj bud etowi ok. 40%
dochodów. Netto 10% firm odprowadzi mniej podatku VAT ni w 2008 r.
Najwi kszy odsetek firm, które przewiduj , e warto odprowadzonego do
bud etu pa stwa podatku VAT b dzie mniejsza ni w 2008 r.jest w ród
przedsi biorstw budowlanych (47%)
Trudno oszacowa skal obni onego wp ywu podatków bezpo rednich i
po rednich p aconych przez przedsi biorstwa do bud etu pa stwa. Przy
spadku sprzeda y u 54% firm w ci gu 4. pierwszych miesi cy 2009 r.
wp ywy do bud etu by y mniejsze w stosunku do harmonogramu „tylko” o 3
mld z (maj). Jednak w tym roku harmonogram jest zupe nie nietypowy
(zaplanowano przyspieszenie wp ywów w stosunku do wydatków w drugiej
po owie roku).
PODSUMOWANIE (3/2)
Aby „zaklinanie rzeczywisto ci” chocia w cz ci
uda o si , a bud et pa stwa mia szanse na
wi ksze wp ywy – pracownicy i przedsi biorstwa
MUSZ dosta wsparcie pozwalaj ce utrzyma
zatrudnienie oraz móc elastycznie kszta towa czas
pracy, dostosowuj c go do zmieniaj cych si
warunków w okresie os abienia gospodarczego.
Bez przyj cia przez Sejm ustaw „Antykryzysowych”
nie uda si podtrzyma dynamiki konsumpcji
indywidualnej na poziomie ponad 3%. A tylko taki
poziom gwarantuje nam, e wp ywy do bud etu z
podatków po rednich nie za ami si .
9
DZI KUJ .
10