Recenzja dr hab. inż. M. Szkodo, prof. nadzw. PG

Recenzja dr hab. inż. M. Szkodo, prof. nadzw. PG

dr hab. inż.Marek Szkodo,prof. nadzw.PG.
KatedraInżyni.
|'' \IJler|alo\\ś'l
spaiunia
WydziałMechalli:zIr1
Politechnika(ldariska
Gdansk'dllia l3.06.201ór.
RECENZJA
l.rzprawydoktorskicjPanamgr inż.Krzysztofasamsona
z|ączyróżnoimiennychstoli odpornych na
,,wpływwarunkóri spawania!lł $'|nśCiwości
korozję''
podkierunkiernc1rhab.inż.JerzegoŁabanowskiego.
!rykonanei.\ KatedrzeInzuicrii Materiałowej
i spajaniana WydzialeMechanicznym
Gdańskiej.
Politechniki
wstęp
w
ostarl]ich latach obserrłrtje się wzrost zainteresowania oraz coraz większe
wykorzystanic *tali |irrytvczno.arrsterilycznychlypu dupleks. Z tego względu coraz częśr'J.iej
występujekonicclnośćłączeniastali dupleks z innymi gatunkamistali odpomych na korozję.
Typowymi ki;:;li.ukcjami. gd;l;err1slępujc poffzcba spa\\'aniastali dupleks z innymi stalami
są statki do pr'zl:r',.lzuclrenikali.ilt
() ile rv pru)'padku technologii spawania złączy
jednorodnych :;talillrpleks pccz;..lillnl)\\ ostatnichletach dużępostępy'tojuż spawanietych
stali z inny..] .,tlIl.ln]inieic7g''Jl1Yr1io strukturze eustenit1'cznejsprawia nadal więlę
problemów. l).)i.(iIliśrc. ']': ..łilj.i\ości ot:z1nen1'chzłączy niekiedy nie spełniają
pŹepisów tc|..zr.;trr lllas. Ijl:l:}i;.rch. :x.ie nra ró$'nieŹ fozeznania co do możliwości
dopuszczenia .. . . .'l:o\Ę'd3].).l.
l.l-.hnik sFa\,'.xlnicz]'.c!]
Do$szęchnię stosowanych w
,l]]ż}'ch
przemyśle
sk]!]..]..1\.j \\'h|'',;o.'i(]
sck.ji. zbio.r.ikóu'ładunkowychiruIociągów.
Zatęm tęmal i].:l^\ djk cjrskici Pana mqr inż. K|z)'sztof.aSamsona wpisuje się dobrze w
główny nun hi!{l'].il']d t]ożli.1o.l:.ia:]na\\;rnia
stali t],pudt.oleksz innymi stalami odpomymi
rrakorozję o .' . . '' .'c aLlstel].,'.:ln:] )ociete n?cz ni.go brdani. zmierzajądo opracowania
technologii ',r''r"'i.c':o :ral.nia
1'11:hzc srrli -.ustenit),cznychze stalami dupleks tak, by
si:.'r,iarelrzez ok.e1o\'e lowarzystwa klasyfikacyjne.
ualskane złac' .. j]:'3ł-''\l r i1a9źu1i,l
Uzyskane pr:.,, ':-,ra \'.\r:l::m7.r'c'ra.iilzaf:resr.iedzJ n1 temat przemian fazowych i
proc€sów wydzieleniowych w spoinie i SWC złączyróznoimiennych oraz pńbują wyjaśnić
wpływtych przemian na właściwości
mechanicznei odpomość
korozy1nąz}ęzy.
Cbarekterystvka rozprawy doktoNkiej
Rozpnwa doktorska liczy 154 stron i składasię z dwóch części.Na początku tozprawy
?Ąmleszczono spis symboli i skrótów' po których znajduje się wstęp. Rozprawa zawiera w
swojej początkowej części omówienie obęcnego stanu wiedzy dotycząc€go probl€mów
spawania stali auśLni1vcznych! stati typu dupleks oraz przegląd litefafury światowej
dotyczącywłaścii'ości
złącryróżnoimiemych stali austenitycznychi sali dupleks. W dalszej
częścirozpraw-vzamieszczonyjest rozdział,,Teza' i cele pracy'', w którym Autor zamieszcza
dwa cele pmcy utylitamy i pozna\\!z}'. cęlem .Jż}.tkouTmbyło określenieprzydatności
spawaniaautornai]'cznegołukiemkr1tym clowysokovrydajnegospawaniablach o gnrbościl5
mm ze stali o strukturach austenitycznychi ferrytyczno-austenitycznycha doświadczeuia
nabyte podczas re?]jfacji prac]' nialy pozwolić na opracowanie wytycznych technologii
spawania tych tllach' Natomiast celem naukowym rozprarły było ustalenie zal€żuości
pomi$zy budo.ra slrukfumlną.a .'ir'łaściwościami
mechanicznymi i odpomościąkorozyjną
z)*zy. w ro7d7.ial.?q/m postawionc tezę: .'Spawanie automatycm€ fukiem krytyn !tr|i
ńżnoimi€no'\'ch. austeniĘvcznejoraz ferrytyczno'austenitycznej typu dupleks uożł być
zmtoEowtn€ do rn'dajnego łączeniablach grubych stosowanych w budowie konstrukcji
BoBklcb'
a
tłaściwościzlączy spe|nią rłymngańia okrętowych towrtzystw
k|asyftkacyjn1r:h',. Teze proc;r u\,vażam
za poprawnąpod rtzględem naukowyrn. Program
badań i zastosov.alłrtetod) badań sa całkowi.leadekwatnedo postawionychzadań. w
z blach o
-dalszejczęścilofPle.ł],Ąltor opislljet1,niki badańzłączr'próbnychdoczołou/ych
grubości15 mf spawanJ'ch\q,soko\^ldajnametodąsAw. złącza zostaływykonane z ńżtĘ
ilościąwprol'.adzonegociepła'od l.ll
do 3.48 kJ/n"rnoraz z zastosowaniemróżnych
kształtówkra$'ed7i t,Iachprz).goto$"nychprzed spa\^'aniem'
opracowana zostałatechnologia
spawEnia złacz'] ióżnoiiniennJ.ch.a nastepnie qykonano szercg badań pozwalających na
oc€ n ę ich \^'l^ści\\'ości
mecharicznychiodpomościkoloz-vjnej.Podsumowaniewyników
badań zawiera lozcział zat}tllłou'an\,..Dyskus-iawvnikórv badan''. w któr}'rn przedstawiono
analĘ antian lvlaściu,oścj
n-"echanicznychzłączyspawanychjako fuŃcję mikrostukfury i
budowy fazorvei poszczegó|nvchobszaró\,\'złącz)''Taka alaliza' nadaje tematowi lozprawy
doktorskiej Pa],]angr inż' Krzysztofa samsona walol aktua|nościszczególnie dzięki
ztączy \łpływu sąvbkościchlodzenia zależnej od
uwzględnienju rv ocenie rł1aściwości
liniowej energii spa*ania i sposobuukosowaniakrawędziłączonychblach na budowęfazową
wyników badń stwierdzono,
i składchemicznyróżnychobszarówzłączy.W podsumowaniu
żę spawanie aulomatyczne łukiem krytym stali różnoimiennych,austenitycanej3|6L otaz
feĘ.tyczno-aulxe.it),cfnej t},:'']dupleks 2205 możeb],ćzastosowanedo uydajnego łączenia
przesfzegania
blach gnrbychsioscu'anvch',łb:ldowickonstrukcjimorskichz zastrzeżenięm
mecha:riczne lak uzyskanych złączy spełniają
wskazanych cgraniczeń a .r1aści$.ości
Rozprawapodsumowanajest
ośmioma
wymaganiackl.:io-''!chtowarzyst\ł'k]asyfikac1;rych'
sie spisenrlitelaturyoraf \Jkazern norm. Autol powotujesię na l05
wnioskamii ł<c:1cz;'1
pozycjiliteratllri'''.'ch Dokto'artcy\łe pięćprac.którycLjestu'spółautorem
i wszystkieonę
21 to altykułyi ksiązki nie
dotyczątęmaąt:.:'zprarvr'Snoślód],]5 poz]'cjiliteraturort1ch
\\.ię](szość
pozycjiliteralurouychto pozycjeanglojęzycane.
sta$zeniżpi!'ćl..t Zcec].do\va1l|
Na końcuplac\ 7nalcrjl sie cztcn,irslrukcjespawalni.fe'
Uwegi kry!', rl r
Do krytycznych uwag meł.torycztych zaliczam:
Na stonie 32 Autol pisfe" że niekorzystnymprocęsomwydzieleniowymkruchych faz
obniżając),chodpomośćna korozję przeciwdzia}asię poprzez zwiększęlię zawartościNi i
rys ].2, Jednakną t}n rysunkubrakjest informacjio wpływieniklu
azotuco p"7l]:]st:\via
na ploces}\Ą'!dfii.]enio\,łe
ze stalami
Na stronie .|j \Lttc'I pisfe. że ..spawanie st?.!i fęt.r}ty.czno-austenityc2n)ch
,f .lĄ;cii:nrrł1'sokollyrlajn)'ch
austęnityc'|-.r
l!.] 7vł|'aszl'zi|
technologiinie jest opisanęw
Ni(' mogęzgodzićsię z takimstwierdzeniem
bowiemtylko w bazie
literafurześ''rial.r!iej...
l:ilklj]etpoz.\,.jiliie.aturc\Ę'ch
na tentemat'
ScienceDire-.:z:lnlazłęm
'.lw.Jrj.lelącze'lrie
blachgr,rb),ch.':rie
sąjasne'co to znaczywydajne
W teziep.rl. lło.'r,e
łączeniei Li...'' l ..ntba'\''' pracy badanotylko złączablach o grubości15 mm a eDęIgia
od ',1 I l(J/rrrxdo 3.48 kJ'mm. Nigdzie w pracy nie
liniowa zi ,,ieral,rs:e r', !,rzi:rl:,ia1:
wyjaśnior.j.] ial:i.:j.i.:gii !i.i.'cj n]ożnauznaśspav/anjeza wydajne a od jakiej
gubościblel:L..TcżnBuŻi]a:j'. 2ag:Uba.
Dodal]o' Źe \:!.dł'.igana.i:l1'kolltlolnej fawartośćwęgla w stali
,]
zl:tcz)''v'r'r:osj]a
0.0.1!7o
a zawaność
niklu 9,90.
x2cINiI\,1 ]r.]] 'iż}'t.j.1.rl;;L:onalria
węglaw tej
PN za\'aność
Nie jest t. .' :]l....i:'qost:]lx:.rNj\,l.) l7-12-2bou'iemrr.edług
Na stron.: :.
stalinie po.'ril.nap:zełla.Za.j0.030o,ia nilJ.' poujnnalrylcsić co najmniejl0,0%'
_ Na strcnie:5 napisano'że
'.w złqczunr l spawanymjednostronnie
ilośćwprowadzonego
ciepław)'nosiłaśrednio1.0lj kJ/mm na jeden ścieg''.Nie jest to możliwebowiemjak
podajeTabela7'5 ściegiv'tym złaczuwykonywanoz energiamiliniowymi w przedziale
od 1,26kJr'rrrC: 1.86kllnn.
_ Na str. 6r xa rvs' B'5 pifecs:awionoobraz
makr.oskopow1.
złączat 3' na którym
zaznaazoĄo''bs7al} spoil,!}.'"' Jltir;rch Ę'stępuje stal 31óL, stal cupleks 2205 otaz
nateliał !p.].J'l Cb.lzal'' t: posłuż.vł.".
do \ĄJznaczeniastopniaw).rnieszania
łączonych
materiałć\':. spĄiwcn. ,B:.ak;est rv precl' w],jaśnjer:ia
''l,.jaki sposób wyzlaczanoIe
obszary.
_ Na stl. 73 i]'...'s.!lc.żć:-ti.J'{:.Lll.'''
:poirlzłączanr I i f\4cza!\r4 pokazalo la.rys'7.|3 i 7.|4
jednakw l'ra... |l;adfietaki:l:r.ystl!rkć$,
ni. :na.
_ Na tej sarr3'j{.onie podaio. żepo stroniestali
austenitychejszęrokość
swc wykazuje
stałąszelolir].1.'\'lal:re....:'5l-250 ur,t
_ Na stl. 77 J..:]''].
j !pisa:.ż. ,,.$,.ii:Jść
fe].r}1u
iv sWC mieściła
się w granicach 57-73%o
a
p|zepisy|\'\r,.i':ca.a:l1.t1 r.'3rtcś.
mieśc]ia
się rr'granicacIr
25.70%i wobectego
'lt;l:-.ek
dączA spc:l'...
'..l:r-'r
co ni.,.;:siprawda.
- Podpisy pol ..; 3.21 ; f]:!
cbsza:"t.en1tui austenituf \łYdzieleniami
'.lŃ''J j.afo..Ą')
węglikólr.. 'a b]']:!.l;l]J\.';.rr.]r7.i1jtewie.ją
lr;:;,fazy'Porlobniepodpispod rys. 8.31 nie
możeplf.:]i-]...il.: p:.cr::;:.;'c:owiellia
t)4(o efekt plocesu zdlowienia.Ten sam Mąd
występuje.\ ).isjc lalr.l 3.'. 8'5. 8-5 i 3'7 bo.'liemtclt]e ie nie przedstawiają
analizy
.rr'ljlij
składuchc.]]i.]''"
3!] łlkl
:-.'analjuv.
_ W tabelac].1]] : 3 23 .l...e.l.rt:
'''.io.c \'al1ościubyt!:..:
masy złącf}'po 24 i 72 godz.
'i'
:.,'t'),'ote (|,r.'/\j.]'n,.Poniewa'lpc.fą1].:o\\,a
eĘozycil
masaposzczegóIttych
złączy
.jr-.''.
job4,\'i?. n].dl.jfsie b!.dzicj rr4aścirte
różniłasic
przedstawienie
\ł tych tabelach
nie bez\^'7.:]e
l...cl,t'Ą.xrtcj!:'jb]'tl.tlm3s\'alc lYz!.]ęcn)/ch
Dlocento..ł,Ych
ubrków masy
tak aby no::lł :: r.r'ri]..ir^.1.rir.r'ać'"rzgle',lerr
si.bie'
_ Na stl' 11] .... ' i.].*u l]. 4 Ą' ,,l.
li:ji:. żr)v, pl..y l'vkazanc iż rdamośćspoin t}T'u
duplekszl,ll::,''; il,t'oi .ri:lko:l:i .].tlr^poriimc' Źei\':Iacy ]rieanalifowałtęgowpłyv,u.
Pod wzg\:C-rt .ir{c:.slii!".r
lnca r.st .\,lkona.a dcb.re naoisanajest prostymi jasnym
językiem.Jecrrt' ] 'ł tvln ch.7...l^\!ior nic '']strzegł
się v.'ielubledólł.'Najwazniejszez nich
to:
- Brak opisuosi na rys.2.2
_ Myląceopisy osi na tys.2.4.2.5np' farniastl '5%si lepiejnapisać1'5 x%Si
_ Niecz},telne
opisy osi i poszczególnychlinii wykresuna rys' 2'7
- Na rys. 2.! r.ao:i odciętychnie wiadomoczy chodfi o o/omasyczy yo atornow
_ Róźne folrlalcrvaiie [agłó\.ków tabel a jednostki w tabelach są raz w nawiasach
okrągłych
.!ll:l', :rałiasachklladratouyoh.
_ Na stroni! ]l ,\utol p]!ze.zc obróbkaplastycznamożepodnieść
granicęplastyczności
stalidupiei:;lirl lC!0 MPa a c|Loćzio .'\'ytrzymałość
lu rofciqganiea nie Re.
_ Na rys 2.]] bliL jeL1r:os:eIl
la osi l.Zęcnj,ch.
a na rys 2.l3 brakopisuosi.
_ Rys. 4'1 pize"slilu,:anie ']4cŹ3a]es:iie:natzlącza..
_ Na str.49 .,cslLlapisane
cz;''rnikórr'dec1c.rjąc;'cl'l..
..ilość
a powinnobyć liczba cz1,nników.
.
Podobnier:a: u, i,1 rnpis;.lt...il;śj,lurrrlttó a porvinr.obyćliczbępunktów
_ Na str. j] ..]; l: '.l,. z:.|czIc|'Lr,pi}Y Żaslosowano
jako ścięgipŹętopowe metodę
,'i:L.]:.,11u1)
spawaniap
czr:. Jrtlr"l p:oszkci\.\
j.sl ,]iepop.a\łne.
]'-)..
- Na rysu:rl::lci3'jó : 3']7 ;1]..e.J]ilv/iJl1o
\,\,:ęcej
niż jecęn obraz i brak jest do nich
odnośnikó'\:]] . ) a tai.że::ali olisu t],chobrazl..\.
pod rysunkiem,
- Brak skali , :, r- r 'r.7-i
_ Pozycje1i:..:l.ulortei81.1]7] i i3:.]:4 irra:zejsiorn,u;ovl';.,r,le
pozycje.
niżpozostałę
Inne zauwaŹu. iirrlbner:ic:,:]ll]oś'.
:t)'1ist1'czle
.,ie b),łyrtarte umięszcfęniaw recenzji'
pozwoliłems.,i.i' ;i\ lic;ćn.rjr]\]
ll$'.gę bezpośiednio
Aulorowi.
Podsumowanie
W ogóilre1'ceue siwrerozanr.
ŻePan mgr inz. Kfzysztoi samsonw pełnizrealizowała
zadanie badii$oze Óędąoe przedlniotcm rozprawy' Biorąc pod uwagę aktualnośćtęmatyki
pracy w ś.':.''ićprowadzonycirna świeciebadali, potrzeby praktycznych rozwiązań
inżynierskicl].'i:l:..:,.'nestbi'I.!lc\':nie lef) i cę:u p.ac)' oraz ich osiągnięciena drcdze
dobrze zapl.tlr;ri.ri1cł i pizepicll;v.ldzon)
cl] badaó. a W końcu dyskusji otrz}manych
wyników
clj.llJrr' prz:ecsIarviona
rozpra..tędoI<torsl.qpoz}t)'unie i rmioskuję o
dopuszczeni;.
P l' '. lrllr inŻ']i:i.' sz:c|. s;'':rsonacc,dalszy;hetapó\ł'
przewodudokto$kiego.
Na podstati. ;l:.:r:.istl'rviollio]]inr]i1\,uerczam'żc p:aci spełniawszystkie wymagania
stawianeroz. .']''.']:1..
do!:torl;!ij:r.
lzewicziare odpoit.iecnirni
ust.'lĄ,.ami.
,(9/*/"