wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw związanych ze

Transkrypt

wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw związanych ze
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
WYTYCZNE DOTYCZĄCE
ROZPATRYWANIA SPRAW ZWIĄZANYCH
ZE WSPÓLNOTOWYMI ZNAKAMI
TOWAROWYMI PRZEZ URZĄD
HARMONIZACJI RYNKU WEWNĘTRZNEGO
(ZNAKI TOWAROWE I WZORY)
CZĘŚĆ C
SPRZECIW
DZIAŁ 2
PODWÓJNA IDENTYCZNOŚĆ
I PRAWDOPODOBIEŃSTWO
WPROWADZENIA W BŁĄD
ROZDZIAŁ 6
WŁAŚCIWY KRĄG ODBIORCÓW
I POZIOM UWAGI
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 1
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
Spis treści
1
2
3
Wstęp .......................................................................................................... 3
1.1
Właściwy krąg odbiorców .......................................................................... 3
1.2
Poziom uwagi odbiorców........................................................................... 4
Definicja właściwego kręgu odbiorców – uwagi ogólne ........................ 5
2.1
Definicja
części
odbiorców,
dla
których
oceniane
jest
prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd ........................................... 5
2.2
Właściwy krąg odbiorców w przypadku środków farmaceutycznych .... 7
Poziom uwagi............................................................................................. 8
3.1
Zaangażowanie w zakup ............................................................................ 9
3.1.1
Wysoki poziom uwagi ..................................................................................... 9
3.1.1.1
3.1.1.2
3.1.1.3
3.1.1.4
3.1.2
3.1.3
Kosztowne i rzadkie zakupy ........................................................................ 9
Potencjalnie niebezpieczne przedmioty .................................................... 10
Lojalność wobec marki .............................................................................. 11
Zwiększony poziom uwagi w odniesieniu do określonych towarów z
szerokiej kategorii produktów .................................................................... 11
Niski poziom uwagi ....................................................................................... 11
Poziom uwagi w przypadku środków farmaceutycznych ............................. 12
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 2
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
Wstęp
1
Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd (w tym prawdopodobieństwo skojarzenia)
występuje wtedy, gdy istnieje ryzyko, że odbiorcy mogą nabrać przekonania, że dane
towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub, w zależności od
sytuacji, z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo.
To, czy występuje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd, zależy od ogólnej
oceny kilku zależnych od siebie czynników, takich jak: (i) podobieństwo towarów i
usług, (ii) podobieństwo oznaczeń, (iii) odróżniające i dominujące elementy w
kolidujących ze sobą oznaczeniach, (iv) odróżniający charakter wcześniejszego znaku
oraz (v) właściwy krąg odbiorców.
Pierwszym krokiem w ocenie występowania prawdopodobieństwa wprowadzenia w
błąd jest ustalenie tych pięciu czynników. Drugi krok to określenie ich znaczenia.
Niniejszy rozdział dotyczy właściwego kręgu odbiorców znaku jako jednego z
kluczowych czynników uwzględnianych
przy ocenie
prawdopodobieństwa
wprowadzenia w błąd. W rozdziale omówiono również kwestię poziomu uwagi
poświęcanej przez właściwy krąg odbiorców rozpatrywanym towarom lub usługom.
Właściwy krąg odbiorców
1.1
Właściwy krąg odbiorców odgrywa istotną rolę przy ocenie innych elementów
prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd.
•
Porównanie towarów i usług
Faktyczni i potencjalni klienci spornych towarów i usług stanowią jeden z czynników,
które należy uwzględnić podczas analizy podobieństwa pomiędzy takimi towarami i
usługami. 1
Przykład
Materiały typu skóra i skóry zwierzęce to surowce przeznaczone do stosowania w
branży, podczas gdy do końcowych klientów kierowane są wyroby skórzane. Różny
jest właściwy krąg odbiorców i różne są towary. Analogicznie różnią się metale
szlachetne (klasa 14) i biżuteria (klasa 14).
•
Porównanie oznaczeń
Kwestia właściwego kręgu odbiorców odgrywa również istotną rolę przy porównywaniu
oznaczeń. To samo słowo może być wymawiane w różny sposób w zależności od
właściwego kręgu odbiorców. Odbiorcy z jednej części Unii Europejskiej mogą
rozumieć znaczenie znaku pod względem koncepcyjnym, podczas gdy może on być
niezrozumiały dla konsumentów z innych części Unii. 2
Zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 2: Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo
wprowadzenia w błąd, rozdział 2: Porównanie towarów i usług.
2
Zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 2: Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo
wprowadzenia w błąd, rozdział 3: Porównanie oznaczeń.
1
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 3
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
Przykład
Sąd potwierdził, że ogół odbiorców w krajach skandynawskich, Niderlandach i Finlandii
ma podstawową znajomość języka angielskiego (wyrok z 26/11/2008 w sprawie
T-435/07 „NEW LOOK”, pkt 23).
•
Odróżniające elementy oznaczeń / charakter odróżniający wcześniejszego znaku
Samoistny charakter odróżniający oznaczenia lub jednego z jego elementów również
będzie zależał od właściwego kręgu odbiorców towarów i usług. Przykładowo w
zależności od wiedzy i wykształcenia właściwego kręgu odbiorców oraz od języka,
jakim się posługują odbiorcy, element zawarty w znaku towarowym może być uznany
za nieposiadający charakteru odróżniającego lub charakteryzujący się niskim
charakterem odróżniającym, lub też za element odróżniający, m.in. dlatego, że jest
postrzegany jako fantazyjny termin bez żadnego znaczenia. 3
Przykład
Francuskie słowo „Cuisine” nie będzie rozumiane w niektórych państwach
członkowskich jako opisowe wskazanie towarów w klasie 29 i 30 (orzeczenie z
23/06/2010 w sprawie R 1201/2009-1 „GREEN CUISINE”, pkt 29-33).
Przykład
Osoby zawodowo zajmujące się działalnością w branży informatycznej i naukowej są
zasadniczo lepiej zaznajomione ze słownictwem technicznym i z podstawowymi
słowami w języku angielskim niż przeciętny konsument – w sprawie Gateway
przeciwko Activy Media Gateway Sąd uznał, że popularne słowo „gateway” wywołuje
bezpośrednio w umyśle konsumentów należących do właściwego kręgu odbiorców
pojęcie bramy (ang. „gateway”), które jest powszechnie stosowane w branży
komputerowej (wyrok z 27/11/2007 w sprawie T-434/05 „ACTIVY Media Gateway”,
pkt 38, 48, potwierdzony odwołaniem C-57/08P).
1.2
Poziom uwagi odbiorców
Innym czynnikiem, który może wpłynąć na stwierdzenie wystąpienia lub braku
prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, jest poziom uwagi odbiorców. Co do
zasady właściwy krąg odbiorców i poziom uwagi to czynniki, które są od siebie
niezależne. Fakt, że właściwy krąg odbiorców obejmuje ogół odbiorców nie oznacza,
że ich poziom uwagi będzie przeciętny. Podobnie fakt, że dane towary są kierowane do
specjalistów, nie musi oznaczać, że ich poziom uwagi będzie wysoki.
Podwyższony poziom uwagi nie prowadzi automatycznie do stwierdzenia braku
prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. Należy wziąć pod uwagę wszystkie
pozostałe czynniki. W rezultacie prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd może
wystąpić pomimo wysokiego poziomu uwagi. W przypadku gdy istnieje wysokie
prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd wynikające z innych czynników, takich jak
identyczność lub ogólnie bliskie podobieństwo znaków i identyczność towarów, nie
można liczyć na to, że odpowiedni poziom uwagi właściwego kręgu odbiorców nie
Zob. Wytyczne, część C: Sprzeciw, dział 2: Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo
wprowadzenia w błąd, rozdział 4: Charakter odróżniający.
3
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 4
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
spowoduje wprowadzenia w błąd (orzeczenie z 06/09/2010 w sprawie R 1419/2009-4
„Hasi”; orzeczenie z 26/02/2010 w sprawie R 1562/2008-2 „victory slims”, pkt 51).
2
Definicja właściwego kręgu odbiorców – uwagi ogólne
W kontekście sprzeciwu właściwy krąg odbiorców oznacza zawsze odbiorców na
terytorium/terytoriach, na których wcześniejsze prawo/prawa jest/są chronione.
W świetle powyższego w przypadku wcześniejszego prawa krajowego właściwym
kręgiem odbiorców będą odbiorcy w danym państwie członkowskim UE (lub państwach
członkowskich w przypadku znaków towarowych z krajów Beneluksu). W przypadku
wcześniejszego wspólnotowego znaku towarowego właściwym kręgiem odbiorców
będą odbiorcy w całej Unii Europejskiej. W przypadku rejestracji międzynarodowej
będą to odbiorcy w państwach członkowskich, w których dany znak jest chroniony.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. b) RWZT należy ustalić, czy istnieje prawdopodobieństwo
wprowadzenia w błąd „opinii publicznej”. Według Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (ETS) zapis ten oznacza, że postrzeganie znaków w umyśle
przeciętnego konsumenta danego typu towarów lub usług odgrywa decydującą rolę
w ogólnej ocenie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd (wyrok z 11/11/1997 w
sprawie C-251/95 „Sabèl”, pkt 23, oraz wyrok z 22/06/1999 w sprawie C-342/97 „Lloyd
Schuhfabrik Meyer”, pkt 25).
W przypadkach dotyczących prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd ETS i Sąd
zwykle stosują rozróżnienie pomiędzy ogółem odbiorców (tzn. konsumentami, którzy
dokonują zakupu towarów i usług w celu zaspokojenia swoich osobistych potrzeb) a
odbiorcami profesjonalnymi lub specjalistami, kierując się charakterem danych
towarów i usług.
Termin „konsumenci” zawsze odnosi się do faktycznych i potencjalnych
konsumentów, czyli konsumentów, którzy kupują towary/usługi obecnie lub mogą kupić
je w przyszłości.
Jeśli znacząca część właściwego kręgu odbiorców spornych towarów lub usług
może zostać wprowadzona w błąd co do pochodzenia towarów lub usług, argument ten
wystarcza do stwierdzenia występowania prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd.
Nie jest konieczne ustalenie, czy możliwość wprowadzenia w błąd dotyczy wszystkich
istniejących lub potencjalnych konsumentów danych towarów lub usług.
2.1
Definicja części odbiorców, dla których oceniane jest
prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd
Właściwy krąg odbiorców stanowią konsumenci towarów i usług, które uznano za
identyczne lub podobne.
Zgodnie ze stwierdzeniem Sądu właściwy krąg odbiorców uwzględniany przy ocenie
prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd składa się z użytkowników skłonnych do
stosowania zarówno towarów i usług oznaczonych wcześniejszym znakiem, jak i
produktów oznaczonych znakiem, którego dotyczy zgłoszenie (wyrok z 01/07/2008 w
sprawie T-328/05 „QUARTZ”, pkt 23, odwołanie do TS C-416/08 P, postanowienie w
sprawie odrzucenia odwołania).
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 5
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
•
Jeśli towary lub usługi obu znaków są kierowane do ogółu odbiorców, właściwym
kręgiem odbiorców będzie ogół konsumentów.
Przykład
Ubrania męskie i damskie są produktami codziennego użytku, a znak towarowy, na
który powołano się w sprzeciwie, jest zarejestrowany jako wspólnotowy znak towarowy.
Wynika stąd, że właściwy krąg odbiorców, w odniesieniu do których należy
przeprowadzić analizę prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, obejmuje ogół
odbiorców w Unii Europejskiej (wyrok z 06/10/2004 w sprawach T-117/03 – T-119/03 i
w sprawie T-171/03 „New Look”, pkt 25).
•
Jeśli towary lub usługi obu znaków są kierowane do tego samego lub podobnego
specjalistycznego kręgu odbiorców, ocena prawdopodobieństwa wprowadzenia
w błąd będzie dokonywana z perspektywy takich specjalistów.
Przykład
Właściwe towary obejmują surowce z plastiku, produkty chemiczne, żywice i tym
podobne materiały. Są to towary do użytku przemysłowego. Docelowymi
konsumentami są więc inżynierowie i chemicy, tzn. wysoko wykwalifikowani specjaliści,
którzy będą zajmować się obróbką tych produktów i wykorzystają je w działalności
produkcyjnej. Uznano, że właściwym kręgiem odbiorców są specjaliści (orzeczenie z
15/02/2012 w sprawie R 2077/2010-1 „PEBAFLEX”, pkt 18). Zob. również orzeczenie z
16/09/2010 w sprawie R 1370/2009-1 „CALCIMATT”, pkt 20, potwierdzone przez
T-547/10).
•
Jeśli towary lub usługi obu znaków są kierowane zarówno do ogółu odbiorców,
jak i do specjalistów, ocena prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd będzie
dokonywana z punktu widzenia percepcji tej części odbiorców, która wykazuje się
niższym poziomem uwagi.
Przykład
Biorąc pod uwagę charakter spornych towarów w klasie 3 i 5 (nagłówki klas), które są
kierowane zarówno do ogółu odbiorców, jak i do odbiorców profesjonalnych (np.
lekarzy), właściwy krąg odbiorców będzie się składał z ogółu odbiorców, ponieważ ta
część odbiorców charakteryzuje się niższym poziomem uwagi (wyrok z 15/07/2011 w
sprawie T-220/09 „ERGO”, pkt 21).
•
Jeśli towary i usługi wcześniejszego znaku są kierowane zarówno do ogółu
odbiorców, jak i do specjalistów, a towary i usługi zakwestionowanego znaku są
kierowane wyłącznie do specjalistów (lub vice versa), właściwym kręgiem
odbiorców do oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd będą wyłącznie
specjaliści.
Przykład
Towary identyfikowane wcześniejszym znakiem to środki do polerowania metali,
natomiast towary zgłoszonego znaku to środki do czyszczenia rur odprowadzających w
przemyśle obróbki metali. Zgodnie z wyrokiem Sądu:
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 6
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
Choć do „środków do polerowania metali” mogą należeć zarówno produkty
powszechnego użytku, jak i produkty skierowane do wyspecjalizowanego
kręgu odbiorców, to bezsprzeczne jest, że towary określone we wniosku
o rejestrację należy postrzegać jako skierowane wyłącznie do specjalistów
z zakresu przemysłu obróbki metali. Wynika z tego, że jedynymi odbiorcami
mogącymi pomylić się w stosunku do omawianych znaków towarowych są
wspomniani specjaliści.
(Zob. wyrok z 14/07/2005 w sprawie T-126/03 „ALADIN”, pkt 81.)
Przykład
Farby do ogólnego użytku są sprzedawane zarówno profesjonalnym malarzom (tj. do
celów zawodowych), jak i konsumentom do użytku amatorskiego. Z kolei farby do
użytku przemysłowego nie są kierowane do ogółu konsumentów. Dlatego jeśli
specyfikacje obu znaków obejmują odpowiednio farby i farby przemysłowe, właściwy
krąg odbiorców będą stanowić jedynie odbiorcy profesjonalni, ponieważ są
prawdopodobnie jedyną grupą konsumentów, która będzie miała styczność z oboma
znakami.
Przykład
Usługi związane z wcześniejszym znakiem dotyczą telekomunikacji. Zakwestionowane
usługi dotyczą usług telekomunikacyjnych, obejmujących mianowicie usługi
kolokacyjne, telehousingowe i międzysieciowe kierowane wyłącznie do specjalistów.
Definicję właściwego kręgu odbiorców należy dostosować na podstawie bardziej
szczegółowego wykazu, a prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd należy ocenić
wyłącznie z punktu widzenia specjalistów (wyrok z 24/05/2011 w sprawie T-408/09
„ancotel.”, pkt 38-50).
2.2
Właściwy
krąg
farmaceutycznych
odbiorców
w
przypadku
środków
Sąd stwierdził, że w przypadku środków farmaceutycznych wymagających do ich
sprzedaży konsumentom w aptekach przepisania przez lekarza właściwy krąg
odbiorców składa się zarówno z konsumentów końcowych, jak i ze specjalistów z
zakresu służby zdrowia, to znaczy z lekarzy i farmaceutów. W efekcie nawet gdyby
wybór towarów był uzależniony od pośredników lub przez nich kształtowany, dla
konsumentów wciąż mogłoby istnieć prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd,
ponieważ konsumenci mogą stykać się z tymi towarami choćby podczas zakupu
każdego z towarów odrębnie w różnym czasie (wyrok z 09/02/2011 w sprawie
T-222/09 „ALPHAREN”, pkt 42-45, oraz wyrok z 26/04/2007 w sprawie C-412/05 P
„TRAVATAN”, pkt 52-66).
To oznacza, że nawet w przypadku środków farmaceutycznych dostępnych wyłącznie
na receptę właściwy krąg odbiorców będzie obejmował zarazem specjalistów, jak i
konsumentów bez specjalistycznej wiedzy medycznej lub farmaceutycznej.
Taka sytuacja będzie miała miejsce również dlatego, że środki farmaceutyczne
wymagające przepisania przez lekarza w niektórych krajach europejskich w praktyce
mogą być sprzedawane przez farmaceutów konsumentom bez recepty w innych
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 7
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
krajach Europy. Co więcej, środki farmaceutyczne obecnie dostępne wyłącznie na
receptę mogą w przyszłości być dostępne jako leki bez recepty.
W rezultacie w przypadku, gdy środki farmaceutyczne objęte jednym ze spornych praw
są dostępne na receptę, Urząd musi przyjąć założenie, że właściwy krąg odbiorców
składa się zarazem z wykwalifikowanych specjalistów, jak i z przeciętnych
konsumentów (w tym przypadku pacjentów).
W przypadku gdy środki farmaceutyczne nie są przepisywane lub sprzedawane przez
wykwalifikowanych specjalistów, ale swobodnie dostępne na rynku, przeciętnym
konsumentem będzie w większości przypadków sam pacjent.
Dlatego w sytuacji, gdy środki farmaceutyczne oznaczone zgłoszonym WZT są
sprzedawane bez recepty, a środki farmaceutyczne objęte rejestracją krajową byłyby
dostępne jedynie na receptę, lub vice versa, Urząd musi przyjąć założenie, że właściwy
krąg odbiorców będzie obejmował zarazem specjalistów, jak i pacjentów lub
konsumentów bez specjalistycznej wiedzy medycznej i farmaceutycznej. Urząd nie
może ograniczać ochrony przez hipotetyczne względy dotyczące preparatów, które
mogłyby być sprzedawane pod tym znakiem.
Przykład
Wyrok z 23/09/2009 w sprawach połączonych T-493/07 (odwołanie do TS C-461/09 P,
postanowienie w sprawie odrzucenia odwołania), T-26/08 i T-27/08 „FAMOXIN”.
W powyższym przypadku towarami oznaczonymi wcześniejszym znakiem były
preparaty farmaceutyczne zawierające digoksynę, dopuszczone do stosowania u ludzi
w celu leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego, natomiast zakwestionowanymi
towarami były preparaty farmaceutyczne stosowane do leczenia zaburzeń
metabolizmu, wyłącznie do podawania dożylnego, domięśniowego lub podskórnego.
Sąd uznał założenie przyjęte przez Izbę w odniesieniu do właściwego kręgu odbiorców.
Zgodnie z tym założeniem do tego kręgu należy zaliczyć zarówno specjalistów z
zakresu służby zdrowia, jak i przeciętnych konsumentów, pomimo faktu, że
wcześniejsze środki farmaceutyczne są wydawane na receptę.
3
Poziom uwagi
ETS uznał, że:
[...] przeciętny konsument danej kategorii produktów jest właściwie
poinformowany, dostatecznie spostrzegawczy i rozsądny. [...] Należy także
uwzględnić, że poziom uwagi przeciętnego konsumenta może się różnić w
zależności od kategorii danych towarów lub usług.
(Zob. wyrok z 22/06/1999 w sprawie C-342/97 „Lloyd Schuhfabrik Meyer”, pkt 26.)
Co do zasady poziom uwagi nie zależy od właściwego kręgu odbiorców. Jest to
niezależny czynnik. Fakt, że towary lub usługi są kierowane do profesjonalistów może
oznaczać, że profesjonalni odbiorcy wykazują się wyższym poziomem uwagi podczas
zakupu określonego produktu. Dzieje się tak, ponieważ profesjonalistów uważa się za
konsumentów posiadających specjalistyczną wiedzę lub doświadczenie w odniesieniu
do określonych towarów i usług. Ponadto zakupy dokonywane przez profesjonalistów
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 8
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
są często bardziej usystematyzowane niż zakupy przeciętnych konsumentów. Jednak
nie zawsze tak się dzieje. Przykładowo jeśli właściwe towary lub usługi są używane
przez określonego odbiorcę profesjonalnego codziennie, poziom zwracanej uwagi
może być przeciętny lub nawet niski (zob. przez analogię wyrok z 15/09/2005 w
sprawie T-320/03 „LIVE RICHLY”, pkt 74: „ten poziom uwagi może być relatywnie niski,
jeżeli chodzi o wskazówki o charakterze promocyjnym, które nie są decydujące dla
odbiorców dobrze poinformowanych”).
3.1
Zaangażowanie w zakup
Poziom tak zwanego „zaangażowania w zakup” ma znaczący wpływ na wybór towarów
i usług przez konsumenta. Poziom zaangażowania jest związany ze znaczeniem, jakie
dana decyzja ma dla konsumenta. Dlatego poziom zaangażowania będzie odpowiadał
poziomowi uwagi konsumenta.
3.1.1
Wysoki poziom uwagi
Wysoki poziom uwagi jest przypisywany zakupom, które są kosztowne, rzadkie i
dotyczą potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów. Przeciętny konsument zwykle
szuka pomocy lub porady specjalisty przy wyborze lub zakupie niektórych rodzajów
towarów i usług. Przykładem może być zakup samochodu (kosztowny i rzadki) lub
zakup potencjalnie niebezpiecznego przedmiotu.
Wysoki poziom uwagi ma również zastosowanie w przypadku towarów, gdzie dla
konsumenta ważna jest lojalność wobec marki.
3.1.1.1 Kosztowne i rzadkie zakupy
Przy zakupie kosztownych towarów konsument będzie zwykle zachowywał większą
ostrożność i kupi towary tylko po dokładnym rozważeniu zakupu. Konsumenci
niebędący specjalistami ani zawodowcami zwykle szukają profesjonalnej pomocy lub
porady przy wyborze lub zakupie niektórych rodzajów towarów i usług. Uwaga
konsumenta może być wzmożona w przypadku dóbr luksusowych oraz w przypadku,
gdy dany produkt jest uważany za produkt, który odzwierciedla status społeczny
właściciela. Zakupy kosztownych towarów będą również na ogół dokonywane rzadko.
Ta sama argumentacja ma zastosowanie do usług.
Samochody
Biorąc pod uwagę ceny samochodów, przeciętny konsument będzie skłonny zwracać
większą uwagę przy tego typu zakupie niż w przypadku mniej kosztownych inwestycji.
Należy oczekiwać, że przeciętny konsument nie będzie kupował nowego czy
używanego samochodu w taki sam sposób, w jaki nabywa artykuły kupowane na co
dzień. Przeciętny konsument będzie dobrze poinformowany i uwzględni wszystkie
istotne czynniki, takie jak np. cena, zużycie paliwa, koszty ubezpieczenia, osobiste
potrzeby, a nawet prestiż. Zob. w tym zakresie wyrok Sądu z 22/03/2011 w sprawie
T-486/07 „CA”, pkt 27-38 i wyrok Sądu z 21/03/2012 w sprawie T-63/09 „SWIFT GTi”,
pkt 39-42 (odwołanie do TS C-260/12 P).
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 9
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
W odniesieniu do pojazdów i urządzeń do poruszania się na lądzie Sąd uznał, że
konsument należący do właściwego kręgu odbiorców będzie zachowywał dużą
ostrożność przy ich zakupie. Ponieważ takie towary mają zwykle wysoką cenę,
konsumenci będą zwracać na nie szczególną uwagę.
W wyroku z 12/01/2006 w sprawie C-361/04 P „Picaro”, pkt 39, ETS stwierdził, że
przeciętny konsument wykazuje szczególnie dużą uwagę przy zakupie pojazdów
samochodowych ze względu na ich specyfikę, a w szczególności cenę i bardzo
techniczny charakter.
Brylanty, kamienie szlachetne i półszlachetne, biżuteria
W orzeczeniu z 09/12/2010 w sprawie R 900/2010-1 „Leo Marco”, pkt 22, Izba
podniosła, że ludzie zwykle poświęcają całkiem sporo czasu na wybór tego typu
towarów. W wielu przypadkach produkty z tej kategorii stanowią dobra luksusowe lub
są przeznaczane na prezent. Można założyć stosunkowo wysoki poziom uwagi po
stronie konsumentów.
Usługi finansowe
Powyższe usługi są kierowane do ogółu konsumentów, których uznaje się za właściwie
poinformowanych, dostatecznie uważnych i rozsądnych. Ponieważ jednak są to usługi
specjalistyczne, które mogą mieć poważne konsekwencje finansowe dla ich
użytkowników, poziom uwagi konsumentów będzie raczej wysoki przy wyborze takich
usług (orzeczenie z 03/02/2011 w sprawie R 719/2010-1 „f@ir Credit”, pkt 15)
(odwołanie do Sądu, T-220/11, odrzucone; odwołanie do TS, C-524/12 P).
W ramach całościowego wrażenia wywieranego przez rozpatrywane oznaczenia
istniejące między nimi różnice wizualne i koncepcyjne są wystarczające, by zniwelować
stwierdzone między nimi ograniczone podobieństwo fonetyczne, zwłaszcza z tego
względu, że właściwy krąg odbiorców jest bardzo uważny i dobrze poinformowany
(wyrok z 22/06/2010 w sprawie T-563/08 „CARBON CAPITAL MARKETS”, pkt 33, pkt
61).
Obrót nieruchomości
Zakup i sprzedaż nieruchomości to transakcje handlowe, które wiążą się zarówno z
ryzykiem, jaki i z przekazaniem dużych kwot pieniędzy. Z tych powodów zakłada się,
że właściwy odbiorca będzie wykazywał się ponadprzeciętnym poziomem uwagi,
ponieważ konsekwencje dokonania niewłaściwego wyboru z powodu niedostatecznej
uwagi mogą być wysoce szkodliwe (orzeczenie z 17/02/2011 w sprawie R 817/2010-2
„FIRST THE REAL ESTATE”, pkt 21).
3.1.1.2 Potencjalnie niebezpieczne przedmioty
Wpływ bezpieczeństwa towarów oznaczonych danym znakiem towarowym (takich jak
np. światła awaryjne, piły, akumulatory elektryczne, wyłączniki elektryczne, przekaźniki
elektryczne itp.) może spowodować wzrost poziomu uwagi wśród właściwych
odbiorców (zob. wyrok z 22/03/2011 w sprawie T-486/07 „CA”, pkt 41).
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 10
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
3.1.1.3 Lojalność wobec marki
Ponadto wysoki poziom uwagi może być rezultatem lojalności wobec danej marki.
Przykład
Chociaż wyroby tytoniowe są stosunkowo tanim i masowym produktem
konsumpcyjnym, uważa się, że palacze zwracają szczególną uwagę i są wybiórczy,
jeśli chodzi o wybór marki papierosów, które palą, w przypadku wyrobów tytoniowych
zakłada się więc wyższy poziom uwagi i lojalności wobec marki. Dlatego wprowadzenie
w błąd w przypadku produktów tytoniowych może wymagać większego stopnia
podobieństwa pomiędzy oznaczeniami. Zostało to potwierdzone kilkoma orzeczeniami
Izby – orzeczeniem z 26/02/2010 w sprawie R 1562/2008-2 „victory slims”, gdzie
uznano, że konsumenci towarów klasy 34 są na ogół bardziej uważni i lojalni wobec
marki, oraz orzeczeniem z 25/04/2006 w sprawie R 61/2005-2 „Granducato”.
Innym przykładem wysokiego poziomu uwagi z powodu lojalności wobec marki może
być zakup gazet codziennych lub magazynów.
3.1.1.4 Zwiększony poziom uwagi w odniesieniu do określonych towarów z szerokiej
kategorii produktów
Jeśli towary lub usługi należą do szerokiej kategorii, przy czym właściwy krąg
odbiorców wykazuje zwiększony poziom uwagi w odniesieniu do określonych towarów,
nie można wykluczyć, że dla części towarów poziom uwagi może być przeciętny.
Przykład
W wyroku z 16/09/2009 w sprawie T-221/06 „Bebimil” uznano, że rodzice niemowląt
lub małych dzieci wykazują wyższy poziom uwagi podczas zakupów produktów dla
swoich dzieci z powodu dużego znaczenia, jakie przywiązują do żywienia niemowląt i
małych dzieci oraz ich zdrowia. Jednakże w świetle szerokiego asortymentu
„dziecięcych produktów żywnościowych” należy stwierdzić, że choć grupa przeciętnych
konsumentów tej kategorii towarów będzie obejmować rodziców o wyższym poziomie
uwagi, nie będzie się ona składać wyłącznie z takich konsumentów.
W tym przypadku Urząd powinien uwzględnić, że towary są kierowane do ogółu
odbiorców, obejmującego konsumentów, którzy są właściwie poinformowani,
dostatecznie uważni i rozsądni.
3.1.2
Niski poziom uwagi
Niski poziom uwagi może być związany w szczególności z nawykowymi zakupami.
Decyzje dotyczące zakupu w tym obszarze są związane np. z niedrogimi towarami
kupowanymi codziennie (zob. przez analogię wyrok z 15/06/2010 w sprawie T-547/08
„Orange colouring of the toe of a sock”, pkt 43). Przykładem towarów, których zakup
wymaga niskiego poziomu uwagi, są podstawowe produkty spożywcze.
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 11
DATE 02/01/2014
Podwójna identyczność i prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Właściwy krąg
odbiorców i poziom uwagi
3.1.3 Poziom uwagi w przypadku środków farmaceutycznych
Z orzecznictwa wynika jasno, że w przypadku preparatów farmaceutycznych poziom
uwagi właściwego kręgu odbiorców jest stosunkowo wysoki.
W szczególności wysoki poziom uwagi wykazują specjaliści z zakresu medycyny przy
przepisywaniu leków.
W przypadku końcowych konsumentów:
•
w przypadku, gdy preparaty farmaceutyczne są sprzedawane bez recepty,
należy założyć, że konsumenci, których uważa się za właściwie
poinformowanych, dostatecznie uważnych i rozsądnych, będą interesować się
tymi produktami, ponieważ mogą one mieć wpływ na stan ich zdrowia, oraz że
jest mało prawdopodobne, iż tego typu konsumenci pomylą różne wersje tych
samych produktów;
•
nawet jeśli uwzględni się fakt obowiązku uzyskania recepty lekarskiej,
konsumenci będą bardziej skłonni do zwiększania poziomu uwagi przy
wystawianiu recepty na sporne towary ze względu na fakt, że są to preparaty
farmaceutyczne.
Dlatego lekarstwa, niezależnie od tego, czy są wydawane na receptę (w tym lekarstwa
na łagodne zaburzenia i drobne dolegliwości) mogą być uznane za produkty obdarzane
wyższym poziomem uwagi przez klientów, którzy są właściwie poinformowani,
dostatecznie uważni i rozsądni (wyrok z 15/12/2010 w sprawie T-331/09 „Tolposan”,
pkt 26, wyrok z 15/03/2012 w sprawie T-288/08 „Zydus”, pkt 36, oraz cytowane
orzecznictwo).
Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw przez Urząd, Część C: Sprzeciw
FINAL
VERSION 1.0
Strona 12
DATE 02/01/2014