Biuletyn Branżowy 1/2010

Transkrypt

Biuletyn
Branżowy
01 (169) 2010
Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej sektora
przedsiębiorstw po trzech kwartałach 2009 r. oparta na analizie
wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz
sprawności działania; obejmuje 23 działy i 6 grup PKD.
Synteza............................................................................................................................. 1
symbol wg PKD
05.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO............................................................... 8
10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH ....................................................... 9
14. PRODUKCJA ODZIEŻY ......................................................................................... 10
Departament
Strategii
i Analiz
ul. Puławska 15
02-515 Warszawa
tel. (022) 521-80-84; fax. ...88-87
15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH ........................11
16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA................................................................. 12
17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU .............................................. 13
19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY ........... 14
20. PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH............................. 15
21. PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH............ 16
22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH .................................... 17
23. PRODUKCJA WYROBÓW Z SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH ....................... 18
24. PRODUKCJA METALI ............................................................................................ 19
25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (BEZ MASZYN I URZĄDZEŃ) ......... 20
26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH................... 21
Zespół Analiz Sektorowych
27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH..................................................... 22
Agnieszka Grabowiecka-Łaszek
tel. (22) 521 81 22
29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP .......................... 24
Piotr Krzysztofik
tel. (22) 521 81 25
35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ ............ 26
Anna Senderowicz
tel. (22) 521 81 24
28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ ................................................................... 23
31. PRODUKCJA MEBLI.............................................................................................. 25
41. ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW............. 27
42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ ....... 28
45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI ............ 29
46. HANDEL HURTOWY.............................................................................................. 30
47. HANDEL DETALICZNY .......................................................................................... 31
49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW ................................................................ 32
49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW ................................................................. 33
55. ZAKWATEROWANIE.............................................................................................. 34
61. TELEKOMUNIKACJA............................................................................................. 35
62. DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ ...................... 36
Zał. 1 Definicje wskaźników............................................................................................ 37
Warszawa, styczeń 2010
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Synteza – wyniki branżowe po trzech kwartałach 2009 r.
Przedmiotem raportu jest analiza sytuacji 29 branż przemysłowych i nieprzemysłowych
z wykorzystaniem danych podmiotów niefinansowych po trzech kwartałach 2009 r., udostępnionych
przez GUS w drugiej połowie grudnia 2009 r.

W okresie I-IX 2009 w porównaniu z I-IX 2008 wyniki finansowe przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 49 osób pogorszyły się; należy przy tym podkreślić, że jest to porównanie do okresu
sprzed roku, kiedy skutki spowolnienia gospodarczego nie były jeszcze wprost widoczne w wynikach
firm, pojawiały się jedynie sygnały pogorszenia w kontekście obserwacji rynku.
▪ koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności rosły szybciej niż przychody z całokształtu
działalności (odpowiednio 1,6% i 1,1%), co znalazło odzwierciedlenie w pogorszeniu wskaźnika poziomu kosztów1 (94,8% wobec 94,3% po trzech kw. 2008 r.);
▪ wynik finansowy netto zmniejszył się o 5,7%;
▪ rentowność sprzedaży netto obniżyła się do 4,2% z 4,5% w okresie trzech kw. 2008;
▪ poprawił się wynik na pozostałej działalności operacyjnej (z 6,0 mld zł do 6,7 mld zł). Wynik na operacjach finansowych był jednak znacznie niższy niż przed rokiem (minus 2,9 mld zł wobec 0,8 mld
zł, na co zarzutowały problemy z opcjami walutowymi w I kw. 2009 r.);
▪ płynność finansowa I stopnia poprawiła się z 0,33 do 0,35 2;
▪ zysk netto wykazało 73% ogółu firm (wobec 74% rok wcześniej);
▪ wśród eksporterów zysk netto wykazało 73% (wobec 74% rok wcześniej).

Wyniki sektora przedsiębiorstw są wypadkową sytuacji wielu branż3, ich sytuacja po trzech
kwartałach jest zróżnicowana zależnie od branży:
▪ dobra sytuacja (wzrost przychodów szybszy niż wzrost kosztów, dobra rentowność) charakteryzuje
producentów farmaceutyków, wyrobów z tworzyw sztucznych, RTV i komputerów, urządzeń elektrycznych, papieru i wyrobów z papieru, energetykę, telekomunikację i działalność zw. z oprogramowaniem;
▪ względnie stabilny rozwój przemysłu spożywczego, branży metalowej;
▪ osłabienie, ale nadal zadawalające wyniki producentów wyrobów chemicznych;
▪ w przypadku budownictwa
wyraźna tendencja wzrostowa budownictwa inżynieryjnoinfrastrukturalnego, przy wyhamowywaniu budownictwa mieszkaniowego; produkcja materiałów
budowlanych stabilizuje się na niższym poziomie po okresie boomu;
▪ powrót trendu wzrostu w przypadku transportu samochodowego towarowego;
▪ przy wyhamowaniu spadku przychodów i kosztów nadal trudna sytuacja przemysłu drzewnego,
działalności hotelowej, przemysłu samochodowego, sprzedaży samochodów, handlu hurtowego;
▪ słabe wyniki rafinerii, przemysłu odzieżowego;
▪ w dalszym ciągu zdecydowanie najgorsza (przynosi straty) jest sytuacja górnictwa węgla kamiennego, hutnictwa i transportu kolejowego.

Zróżnicowany kierunek zmian pośrednio ilustruje zestawienie rentowności sprzedaży branż w
okresie trzech kw. 2009 w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2008 r. (uszeregowanie wg malejącego wskaźnika dla 2009 r.):
▪ znaczący wzrost rentowności sprzedaży wystąpił w wielu branżach, m.in. w przypadku budownictwa inżynieryjnego, transportu drogowego towarów, energetyki, produkcji mebli, wyrobów z tworzyw
sztucznych, mebli, komputerów i rtv, telekomunikacji.
▪ wyraźne pogorszenie dotyczyło górnictwa i hutnictwa (zaczęły przynosić straty), transportu kolejowego (pogłębiło stratę); wyraźnie gorsze także wyniki w przypadku hoteli, branży drzewnej i chemicznej.

1
Wskaźnik poziomu kosztów to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności.
2
Płynność finansowa I stopnia – relacja sumy środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych przeznaczonych do
obrotu do zobowiązań krótkoterminowych (pożądany poziom powyżej 0,2).
3
Baza PONT Info Gospodarka, firmy o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób, na podstawie danych GUS.
1
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Rentowność sprzedaży (w %) w okresie I-IX.2008 i I-IX.2009
17,0
61 TELEKOMUNIKACJA
10,3
62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATY KĄ
10,1
23 PRODUKCJA WY R. Z SUROWCÓW NIEMETAL.
9,5
21 PRODUKCJA WY ROBÓW FARMACEUTY CZNY CH
8,7
35.1 WY TWARZANIE, PRZESY ŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK.
8,5
17 PRODUKCJA PAPIERU I WY ROBÓW Z PAPIERU
6,8
22.2 PRODUKCJA WY ROBÓW Z TWORZY W SZTUCZNY CH
15 PRODUKCJA SKÓR I WY ROBÓW
6,4
27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRY CZNY CH
6,2
41 ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDY NKÓW
6,2
25 PRODUKCJA METALOWY CH WY ROBÓW
6,0
55 ZAKWATEROWANIE
5,8
5,5
31 PRODUKCJA MEBLI
5,5
28 PRODUKCJA MASZY N I URZĄDZEŃ
5,1
20 PRODUKCJA WY ROBÓW CHEMICZNY CH
4,3
42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻY NIERII
10 PRODUKCJA ARTY KUŁÓW SPOŻY WCZY CH
4,0
29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWY CH
3,8
19.2 WY TWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ
3,2
14 PRODUKCJA ODZIEŻY
3,0
3,0
49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW
26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WY ROBÓW ELEKTRON.
2,6
16 PRODUKCJA WY ROBÓW Z DREWNA
2,6
47 HANDEL DETALICZNY
2,5
1,9
45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI
1,7
46 HANDEL HURTOWY
05.1 WY DOBY WANIE WĘGLA KAMIENNEGO
-0,7
24 PRODUKCJA METALI
-0,8
-5,7
49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW
-10,0
-5,0
0,0
2008 I-IX
5,0
10,0
15,0
20,0
2009 I-IX

Trudniejszą sytuację finansową firm sygnalizuje inkaso należności. Rotacja należności od firm
(w dniach) po trzech kw. 2009 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. (uszeregowanie
wg malejącego wskaźnika dla 2009 r.):
▪
wyraźnie wydłużyła się r. w przypadku: produkcji skór (o 15 dni), pojazdów (o 10 dni) oraz wyrobów z drewna, hutnictwa (o 9 dni);
▪
istotna poprawa dotyczyła transportu drogowego (o 18 dni szybciej) oraz działalności zw. z oprogramowaniem (o 14 dni).
2
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Rotacja należności (w dniach) w okresie I-IX.2008 i I-IX.2009
11
25
55 ZAKWATEROWANIE
30
32
34
35
39
61 TELEKOMUNIKACJA
42
48
46 HANDEL HURTOWY
49
31 PRODUKCJA MEBLI
55
57
24 PRODUKCJA METALI
57
57
58
58
59
66
67
68
69
71
72
73
73
62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATY KĄ
74
81
87
93
0
20
40
2008 I-IX
60
80
100
2009 I-IX
Skalę wewnętrznego zróżnicowania branż ilustruje zestawienie wskaźników rentowności, sprawności działania i zadłużenia dla branży ogółem oraz dla decyla 5.
▪ Wskaźnik dla branży ogółem jest to np. w przypadku rentowności sprzedaży suma zysków (ew.
strat) wszystkich firm z branży podzielona przez sumę przychodów ze sprzedaży wszystkich firm
▪ Wskaźnik dla przeciętnego przedsiębiorstwa w branży jest to poziom decyla 5 uzyskiwany np. w
przypadku rentowności sprzedaży w sposób następujący: wszystkie przedsiębiorstwa z branży zostają uszeregowane wg rosnącego poziomu ich rentowności sprzedaży, następnie ta zbiorowość
jest podzielona na 10 równych grup (decyli) - poziom decyla 5 wyznacza poziom rentowności przeciętnego przedsiębiorstwa branży – czyli połowa firm z branży osiągnęła co najmniej taki poziom
rentowności.

3
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Rentowność sprzedaży po trzech kw. 2009 r. uszeregowana wg malejącej rentowności branży ogółem, dodatkowo zestawiona rentowność sprzedaży dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5):
▪ przy stratach transportu kolejowego towarów, hutnictwa i górnictwa, połowa firm z tych branż osiągnęła dodatnią rentowność;
▪ gdy decyl 5 zdecydowanie odbiega od poziomu dla branży ogółem może to oznaczać silne zróżnicowanie branży (np. telekomunikacja, informatyka, produkcja materiałów budowlanych);
▪ gdy poziom ogółem i decyla zbliżony – zbliżona sytuacja producentów branży (np. produkcja farmaceutyków, wyrobów chemicznych, rafinerie, hotele, handel hurtowy).
Rentowność sprzedaży (w %) po trzech kw. 2009
61 TELEKOMUNIKACJA
62 DZIAŁ.ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATY KĄ
55 ZAKWATEROWANIE
31 PRODUKCJA MEBLI
PRZEMY SŁ ogółem
46 HANDEL HURTOWY
24 PRODUKCJA METALI
-10,0
-5,0
0,0
5,0
branża ogółem
4
10,0
decyl 5
15,0
20,0
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Szybka płynność finansowa QR po trzech kw. 2009 r. uszeregowana wg malejącej płynności branży
ogółem (dodatkowo zestawiona płynność szybka dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5):
▪ w przypadku ok. połowy analizowanych branż płynność kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego, czyli poniżej 1,0 (przy zalecanym poziomie 1,0 -1,2);
▪ jednocześnie zwraca uwagę, że przy słabej płynności branży ogółem, są branże, gdzie jednocześnie przeciętna firma ma satysfakcjonującą płynność szybką;
▪ szczególnie problemy płynnościowe widoczne są w przypadku handlu detalicznego, handlu pojazdami, rafinerii, kopalni i producentów mebli;
Szybka płynność po trzech kw. 2009 r.
21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH
62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ
55 ZAKWATEROWANIE
61 TELEKOMUNIKACJA
35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK.
15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW
23 PRODUKCJA WYR.Z SUROWCÓW NIEMETAL.
17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU
42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII
20 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH
24 PRODUKCJA METALI
29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH
PRZEMYSŁ ogółem
10 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH
27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
16 PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA
28 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ
25 PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW
46 HANDEL HURTOWY
26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON.
31 PRODUKCJA MEBLI
05.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO
19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ
0,4
0,8
1,2
1,6
branża ogółem
5
2
decyl 5
2,4
2,8
Nr 01 (169) 2010
▪
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2008 r. rozkład wskaźnika zależnie od branży zbliżony, tzn.
podobne branże cechuje niska/wysoka płynność; zwraca jedynie duże pogorszenie w przypadku
transportu kolejowego towarów (na granicy zadowalającego poziomu) oraz obiektów hotelowych
(ale nadal akceptowalny poziom); z drugiej strony wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji,
informatyki, przemysłu skórzanego i spożywczego.
Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym po trzech kw. 2009 r.
46 HANDEL HURTOWY
62 DZIAŁ.ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATY KĄ
PRZEMY SŁ ogółem
23 PRODUKCJA WY R.Z SUROWCÓW NIEMETAL.
24 PRODUKCJA METALI
31 PRODUKCJA MEBLI
55 ZAKWATEROWANIE
61 TELEKOMUNIKACJA
0,25
0,5
0,75
1
1,25
branża ogółem
1,5
1,75
2
2,25
decyl 5
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym po trzech kw. 2009 r. , uszeregowany wg
malejącego poziomu dla branż ogółem (dodatkowo wskaźnik zestawiony dla przeciętnej firmy w tej
branży, tzn. decyl 5) jest satysfakcjonujący, gdy przekracza 1,0;
6
Nr 01 (169) 2010
▪
▪
▪
▪
▪

BIULETYN
BRANŻOWY
2010
w przypadku czterech branż – górnictwa, transportu kolejowego towarów, energetyki i handlu detalicznego majątek trwały nie jest w całości sfinansowany kapitałem stałym;
zwracają uwagę liczne branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest
wyższy niż dla branży ogółem.
zwracają uwagę liczne branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest
wyższy niż dla branży ogółem.
w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2008 r. poziom wskaźnik pogorszył się w przypadku ok.
połowy branż; duże pogorszenie w przypadku transportu kolejowego towarów (obecnie poniżej zadowalającego poziomu) oraz hutnictwa (ale nadal akceptowalny poziom); wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji, produkcji farmaceutyków, przemysłu skórzanego i transportu drogowego
towarów.
w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2008 r. poziom wskaźnik pogorszył się w przypadku ok.
połowy branż; duże pogorszenie w przypadku transportu kolejowego towarów (obecnie poniżej zadowalającego poziomu) oraz hutnictwa (ale nadal akceptowalny poziom); wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji, produkcji farmaceutyków, przemysłu skórzanego i transportu drogowego
towarów.
W kolejnych kwartałach przedsiębiorstwa będą funkcjonowały w nadal trudnym, niemniej powoli
poprawiającym się, otoczeniu makroekonomicznym – oczekiwany przez analityków Zespołu Analiz Makroekonomicznych DSA wzrost PKB Polski w całym 2009 r. wynosi 1,5% r/r oraz 2,2% w
2010 r.
Nadchodzące kwartały będą cechować: ▪ w dalszym ciągu wysokie inwestycje infrastrukturalne
(stymulowane napływem środków unijnych); ▪ powoli odbudowujący się popyt zewnętrzny; ▪ ożywienie importu w warunkach oczekiwanej aprecjacji złotego, przy importochłonnej strukturze krajowego popytu (odbudowa zapasów, możliwa niewielka poprawa w zakresie inwestycji); ▪ słabszy,
ale wzrost popytu konsumpcyjnego w warunkach pogorszenia sytuacji na rynku pracy; ▪ spowolnienie w budownictwie mieszkaniowym (skutek spadku liczby rozpoczynanych mieszkań od II poł.
2008 r.); ▪ utrzymujący się niezbędny popyt odtworzeniowy; ▪ mniejsze problemy z pozyskaniem
wykwalifikowanych pracowników, tańsze surowce i materiały, wysoki poziom cen energii elektrycznej i gazu, wzrost cen oleju napędowego (większe obciążenia podatkowe w cenie tego paliwa) oraz rosnące koszty dostosowań w zakresie ochrony środowiska.
7
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
05.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO
Wyniki ekonomiczno-finansowe kopalni są niekorzystne – po trzech kw. 2009 r. branża odnotowała
stratę, jej płynność finansowa kształtowała się poniżej zadowalającego poziomu, wzrost kosztów był zdecydowanie wyższy od wzrostu przychodów; najtrudniejsza sytuacja wystąpiła w II kw. 2009 r. (spadek przychodów przy wzroście kosztów skutkujący dużą stratą w kwartale), w III kw. roku strata była już nieco
mniejsza i zaczęły obniżać się koszty. Mimo trudnej sytuacji wartość inwestycji w okresie trzech kw. 2009 r.
wzrosła o 47% r/r. Pogorszenie wyniku finansowego górnictwa wynika ze zmniejszenia zysku ze sprzedaży
węgla (mniejsze przychody ze sprzedaży, mimo wzrostu średniej ceny zbytu o 10%, z uwagi na spadek
ilości sprzedanego węgla o 17%) oraz pogorszenia wyniku na działalności finansowej. Wyniki branży w
2009 r. istotnie zdeterminowała sytuacja Jastrzębskiej Spółki Węglowej, produkującej węgiel koksowy, która
najsilniej odczuła skutki kryzysu na rynku stali. Producenci węgla energetycznego uzyskiwali już w III kw.
dodatnie wyniki. Wg danych resortu gospodarki w okresie trzech kw. 2009 r. wydobycie węgla (nie
uwzględniając kopalni „Bogdanka”) wyniosło 53,8 mln t., tj. o prawie 8% mniej r/r; wydobycie węgla energetycznego (89% ogółu wydobywanego) było mniejsze o 2%, a koksowego o 39%. Eksport węgla w okresie
trzech kw. 2009 r. wzrósł r/r o 3%, równolegle wzrastał import , szacunkowo do końca roku wyniósł 10 mln
t. Zapasy węgla wzrosły do 5,6 mln t (1,6 mln we wrześniu 2008 r.). Średnia cena zbytu węgla wyniosła
275 zł za tonę (w tym energetycznego 266 zł, a koksowego 320 zł) w przypadku węgla energetycznego
wzrosła r/r o 28%, natomiast koksowego spadła o 29% r/r. Średni koszt jednostkowy produkcji węgla w I-IX
2009 r. wyniósł 261 zł za tonę (o 16% wyższy r/r).
Górnictwo węgla kamiennego zamknie rok 2009 stratą netto, po raz pierwszy od 6 lat. Jest to efekt
mniejszego zapotrzebowania na węgiel (spadek zużycia energii; załamanie na rynku stali). W kolejnych
kwartałach stopniowo będzie odbudowywał się rynek koksowy (wg stowarzyszenia Worldsteel ostatnio
ponownie uruchomiono 36 wielkich pieców z 74 wyłączonych podczas kryzysu spośród 119 wielkich pieców działających poza Chinami), wraz z poprawą koniunktury będzie wzrastało zapotrzebowanie na energię, mimo trudnej sytuacji w 2009 r. nie zostały zahamowane inwestycje. Niemniej pozostają problemy konkurencyjności polskiego węgla z uwagi na koszty jego wydobycia, niezbędnych inwestycji w nowe złoża,
ryzyka wzrostu kosztów kopalni z tytułu opodatkowania urządzeń przemysłowych (zapisanego w projekcie
nowelizacji prawa budowlanego).
Ilustracja graficzna na podstawie danych resortu gospodarki.
Przychody, koszty i wynik finansowy
mld zł
Zmiana przychodów i kosztów (r/r)
mln zł
10.0
9.0
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.0
%
400
56
48
40
32
24
16
8
0
-8
-16
300
200
100
0
-100
-200
-300
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
wynik finansowy netto (P)
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
0.7
3.6
-0.7
2009 I-IX
decyl 5
3.0
decyl 9
ROS (NPM) Stopa zysku netto
.
19.4
ROE Stopa rentowności kapitału własnego
.
1.7
9.7
-1.5
11.6
39.8
CR Wskaźnik płynności bieżącej
.
0.84
0.94
1.03
2.14
6.66
QR Wskaźnik podwyższonej płynności
.
0.64
0.84
0.76
1.89
6.45
IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach)
.
19
8
25
14
30
CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach)
.
32
32
35
44
103
PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach)
.
39
30
39
20
69
DR (WZA) Współczynnik długu
.
0.68
0.66
0.65
0.44
0.69
WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym
.
0.51
0.53
0.57
0.99
2.27
CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek
.
12.92
16.77
10.61
70.60
x
17
18
17
16
.
.
Liczba jednostek gospodarczych ogółem
Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS
8
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej w I-IX 2009 r. poprawiły się w porównaniu z
analogicznym okresem 2008 r., niewielkiemu wzrostowi przychodów ogółem (wzrost o 3%) i kosztów działalności (wzrost o 1%%) towarzyszył wyraźny wzrost wyniku finansowego ze sprzedaży netto (o ponad
50%), co przełożyło się na poprawę rentowności. Na koniec września 2009 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru (wysokie ceny cukru na rynku wewnętrznym oraz wypłata unijnej pomocy restrukturyzacyjnej), lodów, makaronów, przypraw, pieczywa i wyrobów ciastkarskich, herbaty i kawy,
cukiernicza. Ujemna rentowność wykazali producenci gotowych dań, natomiast rentowność niższą niż
średnio w branży spożywczej - przetwórstwo mięsa i ryb, producenci przetworów owocowo-warzywnych,
wyrobów mleczarskich oraz gotowych pasz dla zwierząt. W rozbiciu na kwartały zwraca uwagę szczególnie
niekorzystna sytuacja branży w IV kw. 2008 r. wynikająca przede wszystkim ze słabnącego popytu na artykuły spożywcze na rynkach zagranicznych (znaczny spadek eksportu) oraz strat poniesionych przez
przedsiębiorstwa na opcjach walutowych.
Przemysł spożywczy jest relatywnie mniej narażony na skutki kryzysu niż inne branże przemysłowe, z uwagi na większą odporność popytu na podstawową żywność na wahania koniunktury. Niemniej gospodarstwa domowe, w sytuacji niższej dynamiki wynagrodzeń, w połączeniu ze spadkiem dochodów gospodarstw, poszukują nie tylko tańszych produktów (np. w sklepach dyskontowych), ale także ograniczają
liczbę kupowanych produktów.
W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży mogą ulec pewnemu pogorszeniu z uwagi
na spadek dynamiki wzrostu popytu konsumpcyjnego i ograniczenie wydatków na artykuły żywnościowe
m.in. poprzez wybór tańszych produktów. Osłabienie rozwoju najbardziej odczują producenci żywności
wysoko przetworzonej, o wysokiej elastyczności popytu, tj. producenci napojów, deserów, przekąsek oraz
wyrobów służących szybkiemu przygotowaniu posiłków. Zdaniem ekspertów z IERiGŻ w 2010 r. zmniejszy
się spożycie mleka, masła, cukru, artykułów zbożowych, wołowiny, ryb i przetworów rybnych. Większe niż
w 2009 r. będzie spożycie owoców i warzyw, tłuszczów roślinnych, jaj oraz mięsa i przetworów wieprzowych. Rentowność przemysłu spożywczego obniży się, gdyż przetwórcy nie będą w stanie w całości przerzucić na konsumentów wzrostu cen surowców, energii i paliwa. Po spadku eksportu artykułów rolnospożywczych w 2009 r. (skutki spowolnienia popytu na żywność), także najbliższe kwartały nie przyniosą
poprawy (w I poł. br. spodziewany jest spadek eksportu artykułów spożywczych o 2,5% w porównaniu z I
poł. 2009 r.).
mld zł
mln zł
%
35.0
1 400
16
30.0
1 200
12
25.0
1 000
8
800
20.0
4
600
15.0
0
400
10.0
-4
200
5.0
-8
0
0.0
-12
-200
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08 1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.2
2.7
4.0
2009 I-IX
decyl 5
2.3
decyl 9
13.3
6.8
13.8
9.4
13.1
10.3
52.6
1.36
1.43
1.35
1.43
1.27
3.69
0.86
0.93
0.88
0.98
0.87
2.78
38
36
35
32
16
80
43
43
44
42
32
73
36
36
35
35
28
77
0.52
0.49
0.51
0.50
0.51
0.86
1.11
1.18
1.13
1.16
1.10
2.25
6.56
13.56
7.67
10.64
14.17
x
1 305
1 266
1 298
1 320
.
.
9
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
14. PRODUKCJA ODZIEŻY
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów odzieży po trzech kwartałach 2009 r. są słabsze w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. i gorsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. W okresie
I-IX 2009 r. branża odzieżowa odnotowała spadek przychodów i kosztów o 14%. Mniejsza sprzedaż wyrobów skutkowała spadkiem wyniku finansowego r/r o 25%. Najniższy zysk producenci wypracowali w II
kwartale 2009 r. Płynność finansowa była akceptowalna. Nakłady inwestycyjne obniżyły się o 18%. Obniżył
się udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem z 38% do 36% na koniec września 2009 r. Na
koniec września 2009 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja pozostałej odzieży i dodatków do odzieży (ROS=8,2%), wyrobów pończoszniczych (ROS=6,7%), bielizny (ROS=4,5%) oraz produkcja odzieży skórzanej (ROS=3,2%). Ujemna rentowność wykazali producenci odzieży roboczej.
Pogorszenie sytuacji firm odzieżowych jest skutkiem mniejszego popytu na ubrania, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w okresie
I-IX 2009 r. produkcja odzieży wierzchniej zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. o
15%, bielizny o ponad 30%, natomiast wyrobów pończoszniczych o 6%. Polski rynek odzieżowy z rynku
producenckiego w coraz większym stopniu przekształca się w rynek handlowy. Firmy, które dawniej jedynie
produkowały odzież, obecnie tworzą własne sieci handlowe. Większość znaczących polskich producentów
odzieży otwiera zakłady w Chinach i stamtąd zaopatruje swoje sklepy.
W najbliższych kwartałach niższa dynamika wynagrodzeń, w połączeniu ze spadkiem dochodów
gospodarstw domowych, stanowić będą silną barierę dla popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w ograniczeniu zakupów odzieży przez konsumentów (szczególnie w segmencie odzieży ze średniej
i wyższej półki cenowej). Nie bez znaczenia dla wyników finansowych producentów będzie też utrzymujący
się znaczny napływ tanich tekstyliów i odzieży z krajów azjatyckich (efekt braku ochrony unijnego rynku
oraz znacznie wyższych kosztów produkcji w Polsce w porównaniu z krajami azjatyckimi) oraz dalsze wypieranie polskich wyrobów przez towary azjatyckie z rynków UE. Wraz z poprawą koniunktury i wzrostem
popytu konsumpcyjnego można spodziewać się lekkiej poprawy sytuacji branży odzieżowej.
mld zł
1.6
1.4
mln zł
%
60
12
8
4
0
-4
-8
-12
-16
-20
-24
50
1.2
40
1.0
0.8
30
0.6
20
0.4
10
0.2
0.0
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
3.3
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.3
3.5
3.0
2009 I-IX
decyl 5
1.4
decyl 9
16.0
8.3
11.8
8.7
6.7
2.1
45.7
1.79
1.66
1.74
1.76
1.71
6.37
1.05
0.97
1.02
1.02
1.01
4.63
66
63
67
77
45
177
59
61
66
72
50
116
43
42
48
50
26
111
0.44
0.48
0.46
0.46
0.44
1.20
1.63
1.58
1.64
1.63
1.51
6.69
9.60
15.21
10.12
8.84
6.54
x
472
479
469
399
.
.
10
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży skórzanej w okresie I-IX 2009 r. ukształtowały były korzystne, lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r., niemniej w kolejnych kwartałach 2009 r. zmniejszał się wypracowany wynik finansowy netto ze względu na wyższą dynamikę wzrostu kosztów działalności niż dynamikę przychodów. W okresie trzech kwartałów 2009 r. rentowność sprzedaży netto ukształtowała się na
korzystnym poziomie. Płynność bieżąca i szybka były akceptowalne. Zwraca uwagę niekorzystne wydłużenie (o 15 dni, do 93 dni) rotacji należności. Nakłady inwestycyjne obniżyły się o 15%.
Obniżenie przychodów ze sprzedaży jest skutkiem mniejszego popytu na wyroby skórzane, co
bezpośrednio przekłada się na obniżenie mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS,
w okresie I-IX 2009 r. produkcja skór z przeznaczeniem na obuwie zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. o 7,4%, natomiast produkcja butów skórzanych o 20,8%. Polska, obok Włoch,
Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do dużych producentów obuwia skórzanego w UE. Branża obejmuje
głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys.
osób, a około 40 tys. osób w powiązanych sektorach.
W najbliższych kwartałach 2010 r. wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie pogorszą się z
uwagi na spodziewane ograniczenie popytu na skóry i obuwie krajowych producentów, które charakteryzuje się lepsza jakością, ale i wyższymi cenami w porównaniu z obuwiem produkowanym przez azjatyckich
producentów. Przy spodziewanym spadku dochodów gospodarstw domowych cena może mieć decydujące
znaczenie przy wyborze towaru. Pozytywnie na branżę wpływać będzie utrzymanie kontroli importu taniego
obuwia z krajów azjatyckich ze względu na podjęcie przez Komisję Europejską pod koniec grudnia 2009 r.
decyzji o przedłużeniu o 15 miesięcy ceł antydumpingowych na obuwie skórzane importowane z Chin (w
wysokości 16,5%) i Wietnamu (w wysokości 10%). Zdaniem KE, obecna sytuacja na unijnym rynku uzasadnia dalsze stosowanie ceł ze względu na duży import po zaniżonych cenach obuwia z Azji. Dopiero pod
koniec 2010 r. wraz z poprawą koniunktury i wzrostem popytu konsumpcyjnego można spodziewać się
poprawy sytuacji branży skórzanej. Może temu sprzyjać rozbudowa sieci sklepów firmowych przez krajowych producentów, lepsza jakość wyrobów w porównaniu z obuwiem chińskim oraz modne wzornictwo.
Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej
mld zł
mln zł
0.7
%
4
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0.0
0
-4
-8
-12
-16
-20
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
.
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
5.4
5.0
6.4
2009 I-IX
decyl 5
2.1
decyl 9
16.2
.
16.5
11.5
12.6
4.1
36.9
.
1.45
1.74
1.81
1.48
4.92
.
0.87
1.09
1.22
0.89
3.90
.
60
64
66
54
161
.
66
78
93
63
144
.
63
49
55
57
146
.
0.51
0.44
0.43
0.44
1.04
.
1.50
1.68
1.80
1.54
4.74
.
12.35
10.62
13.59
6.96
x
108
108
108
100
.
.
11
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej są słabe, niemniej w III kw. nastąpiło wyhamowanie spadków obserwowanych w I poł. roku – o ile w okresie I-IX br. w porównaniu z analogicznym okresem
2008 r. przychody były mniejsze o 10%, to w III kw. były bliskie poziomowi z III kw. 2008 r., przy spadku
kosztów o 3%. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna – 73% ogółu firm
działu tworzy 88% jego przychodów, pozostałe przychody tworzą producenci wyrobów tartacznych. Spadek
przychodów nieco mniejszy niż spadek kosztów przyczynił się do mniejszej skali spadku wyniku finansowego (o 53% w porównaniu z I-IX 2008 r.; w I kw. br. wynik finansowy był ujemny, w II kw. o 29% mniejszy
r/r, w III kw. o 42% wyższy r/r). Rentowność była jednak nadal niższa w porównaniu z I-IX 2008 r., połowa
firm osiągnęła ROS=2,2%; lepsze były wyniki producentów wyrobów z drewna (ROS=3,1%), straty odnotowali producenci wyrobów tartacznych (niemniej połowa z nich odnotowała ROS=1,7%). Płynność bieżąca
była akceptowalna, szybka poniżej tego poziomu (także w przypadku decyla 5). Zwraca uwagę niekorzystne wydłużenie przeciętnej rotacji należności, a także wskaźnik pokrycia odsetek niższy niż przeciętnie w
przemyśle.
Słabe wyniki finansowe działu są skutkiem stagnacji popytu zarówno na rynku krajowym (bardzo
wolno rosnące zapotrzebowanie ze strony branży meblarskiej, mniejsze z budownictwa), jak i na rynkach
eksportowych (w I-IX 2009 r. 39% przychodów branży ze sprzedaży eksportowej, 37% rok wcześniej). W
ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży w okresie trzech kw. br. wg GUS obniżyła się w
porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. najbardziej w przypadku tarcicy (o 20%) i płyt do podłóg mozaikowych (o 18%), nieco mniej w przypadku płyt pilśniowych i wiórowych (o 10%); tendencje wzrostowe
wykazuje produkcja wyrobów dla stolarki otworowej (o 4%) i sklejki (o 5%).
W kolejnych kwartałach trudne warunki funkcjonowania utrzymają się w związku z bardzo wolno
odbudowującym się popytem; także korzystny dla branży oczekiwany spadek cen drewna (od kilku do 10%
zależnie od asortymentu) jest nadal zbyt mały, by zapewnić opłacalność funkcjonowania części firm. Wyróżnikiem branży jest surowcowy charakter (koszt drewna to ok. 65-70% kosztów produkcji); stałym problemem jest pozyskanie surowca - od 2010 r. Lasy Państwowe (monopolista) połowę puli będą sprzedawać
dotychczasowym klientom, połowę zaś także nowym klientom, zasady te akceptuje UOKiK, krytykuje natomiast branżowa izba, obawiająca się podbijania cen wywoławczych przez duże koncerny zagraniczne,
wzrostu cen surowca przy poprawie koniunktury oraz braku stabilności dostaw dla polskich firm.
mld zł
mln zł
%
400
300
200
100
0
-100
-200
-300
-400
-500
-600
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.0
24
16
8
0
-8
-16
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
1.1
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
8.2
5.2
2.6
2009 I-IX
decyl 5
2.2
decyl 9
12.4
2.3
17.9
10.3
5.2
6.0
40.5
1.36
1.61
1.48
1.45
1.52
4.93
0.76
1.01
0.87
0.96
0.94
3.17
56
43
52
47
43
121
42
48
50
58
44
93
39
31
38
38
33
94
0.50
0.43
0.48
0.50
0.48
0.92
1.13
1.23
1.14
1.13
1.35
2.88
5.26
15.38
8.57
5.97
10.31
x
388
382
387
356
.
.
12
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w okresie I-IX 2009 r. były lepsze niż uzyskane w analogicznym okresie 2008 r. Przychody ogółem zwiększyły się o 2%, co przy
niezmienionych kosztach wpłynęło na wzrost wyniku finansowego netto o 35% r/r. Rentowność branży
kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu ogółem, była też wyższa niż rok temu; rentowność przeciętnej firmy była mniejsza niż dla branży ogółem. Płynność bieżąca i szybka była akceptowalna. Nakłady
inwestycyjne w branży zwiększyły się o 19% w stosunku do I-III kw. 2008 r. 65% przychodów działu i 55%
zysku netto ze sprzedaży jest generowane przez producentów wyrobów z papieru i tektury (grupa 17.2),
natomiast pozo-stałe 35% przychodów i 45% zysku netto – przez producentów masy włóknistej, papieru i
tektury (grupa 17.1). Sytuacja obu grup PKD na koniec września 2009 r. była lepsza niż w analogicznym
okresie 2008 r.
Wyniki branży w okresie I-IX 2009 r. uwarunkowane były zmiennymi cenami surowców i malejącymi
cenami produktów. Rynek celulozy charakteryzuje się dużą zmiennością - począwszy od IV kw. 2008 r.
ceny celulozy znacząco spadły, osiągając w marcu 2009 r. najniższy poziom, co wynikało ze spadku popytu na celulozę w związku z obniżeniem mocy produkcyjnych papierni. Od marca 2009 r. ceny surowca ponownie zaczęły rosnąć, co wpływa na podrożenie kosztów produkcji producentów wyrobów papierniczych.
Ceny gotowych wyrobów (np. papieru wysokogatunkowego) w okresie I-IX 2009 r. utrzymywały się na niższym poziomie w porównaniu z rokiem poprzednim. Trend spadkowy wynikał głównie ze spadku popytu na
papier.
W najbliższych kwartałach możliwe jest pewne pogorszenie sytuacji ekonomicznej branży z uwagi
na utrzymującą się presję na spadek cen papieru w następstwie mniejszego popytu na papier ze strony
drukarni, wydawnictw, branży reklamowej, branży opakowaniowej, a także ze względu na zahamowanie
tendencji spadkowej surowców do produkcji papieru (makulatura, celuloza). Niekorzystnie na zyski producentów wyrobów z papieru oddziaływać będzie zmiana preferencji konsumentów w kierunku tańszych opakowań, zeszytów, wyrobów higienicznych oraz mniejszy eksport wyrobów na rynku unijne (mniejsze zapotrzebowanie na tekturę opakowaniową wynikające z mniejszej produkcji towarów).
mld zł
mln zł
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
%
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
8
4
0
-4
-8
-12
-16
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
5.4
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
7.1
6.4
8.5
2009 I-IX
decyl 5
4.4
decyl 9
16.3
10.9
17.0
12.9
15.7
12.6
44.1
1.39
1.44
1.52
1.50
1.50
3.72
2.93
1.00
1.04
1.11
1.13
1.01
37
34
36
34
30
74
55
59
58
59
65
101
47
43
45
45
46
97
0.47
0.47
0.45
0.45
0.52
0.89
1.11
1.17
1.18
1.16
1.23
2.52
9.88
16.29
11.83
14.51
17.30
x
213
203
211
218
.
.
13
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ
Wyniki ekonomiczno-finansowe w okresie I-IX 2009 r. przedsiębiorstw wytwarzających produkty rafinacji ropy naftowej (m.in. paliw silnikowych, olejów, brykietów, wyrobów dla przemysłu petrochemicznego)
są nieznacznie gorsze niż w analogicznym okresie 2008 r. W strukturze przychodów dominujący udział
mają wielkie firmy (zatrudniające powyżej 250 osób), są to PKN Orlen SA i Grupa Lotos SA. W okresie
I-IX 2009 r. większy spadek przychodów niż kosztów (w których ok. połowę stanowią koszty materiałów;
znaczący udział w kosztach ogółem mają również podatki i opłaty) przyczynił się do zmniejszenia wyniku
finansowego (choć nie był już ujemny, jak w I kw. 2009 r.) i obniżenia rentowności branży. Płynność finansowa bieżąca była akceptowalna, natomiast podwyższona zbyt niska. Zwraca uwagę ponad dwukrotny
wzrost nakładów inwestycyjnych w branży, mogący pozytywnie wpłynąć (poprzez wzrost produkcji) na
przyszłe wyniki branży.
Niższe marże rafineryjne i spadek dyferencjału Ural/Brent negatywnie wpływały na wynik finansowy
branży, krajowe koncerny naftowe zmniejszały produkcję, co wraz z okresowymi postojami remontowymi
spowodowało obniżenie przychodów branży. Korzystnie natomiast na wynik finansowy wpływały rosnąca
cena ropy naftowej (zwiększająca zysk wykazany na przerobie zmagazynowanej ropy), dodatnie różnice
kursowe z tytułu rewaluacji kredytów walutowych oraz utrzymujące się wysokie marże w segmencie detalicznym, mimo słabszych wolumenów sprzedaży.
Ostatni kwartał roku charakteryzuje sezonowo najniższa sprzedaż, co w połączeniu z niskim
marżami i malejącym dyferencjałem będzie negatywnie wpływać na wyniki branży w najbliższych kwartałach. Z kolei drożejąca ropa pozytywnie wpływa na wycenę zapasów, co przekłada się na poprawę wyników koncernów naftowych, a oczekiwana aprecjacja złotego względem USD i EUR poprawia opłacalność importu (m.in. surowców, materiałów i półfabrykatów); w przypadku krajowych koncernów naftowych wartość zakupów z importu stanowi ponad 50% kosztów działalności operacyjnej; dodatkowo, realizacja zapowiadanej przez PKN Orlen sprzedaży pakietów akcji pozwoli na znaczne zmniejszenie
kosztów obsługi zadłużenia u dominującego producenta i dystrybutora produktów naftowych oraz petrochemicznych w Polsce.
Ilustracja graficzna dla działu 19 (obejmuje grupę 19.1-przetwórstwo koksu i 19.2-przetwórstwo ropy naftowej; grupa 19.2
generuje ok. 90% przychodów działu) – GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów dla grupy 19.2 z uwagi na wymogi
tajemnicy statystycznej.
mld zł
dział 19.
mln zł
35.0
3 000
30.0
2 000
25.0
1 000
20.0
0
15.0
-1 000
10.0
-2 000
5.0
-3 000
0.0
dział 19.
%
56
48
40
32
24
16
8
0
-8
-16
-24
-4 000
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
grupa 19.2
2008
.
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
5.0
3.7
3.2
2009 I-IX
decyl 5
3.8
decyl 9
20.8
.
15.7
14.4
11.3
14.1
78.9
.
1.32
1.76
1.70
1.59
2.87
.
0.66
0.85
0.74
0.81
2.08
.
40
41
47
28
86
.
32
30
30
42
60
.
27
26
28
38
66
.
0.43
0.48
0.54
0.54
0.67
.
1.09
1.30
1.24
1.26
2.57
.
17.57
15.11
13.16
12.34
x
19
17
19
17
.
14
.
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
20. PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w okresie trzech kwartałów 2009 r. pogorszyły się w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r., niemniej były korzystniejsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Branża chemiczna mocno reaguje na zmiany ogólnej koniunktury gospodarczej (jej produkty są
wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu), dlatego w okresie I-IX 2009 r., wraz z silnym spowolnieniem
gospodarczym, nastąpił spadek popytu na produkty chemiczne, ograniczenie przychodów (o 1%) przy niezmienionych kosztach i w rezultacie spadek zysku netto o 40%. Wraz ze spadkiem wyniku finansowego
obniżyła się rentowność sprzedaży i kapitału, płynność bieżąca oraz wskaźnik pokrycia obsługi odsetek.
Nakłady inwestycyjne pozostały na niezmienionym poziomie.
Na koniec września 2009 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja mydła, detergentów i wyrobów kosmetycznych oraz produkcja farb i lakierów. Ujemną rentowność wykazali producenci
nawozów azotowych, chemikaliów organicznych oraz producenci włókien chemicznych. Szczególnie trudna
sytuacja wystąpiła w przypadku firm zajmujących się produkcją nawozów, co było spowodowane m.in. niskimi cenami sprzedawanych produktów. Obniżka cen nawozów mineralnych w Polsce jest następstwem
spadku popytu na nawozy w warunkach rosnącej podaży oraz zmniejszonej opłacalności produkcji roślinnej. W 2009 r. ceny nawozów na światowych rynkach spadły o kilkadziesiąt procent. W I kw. 2010 r. można
liczyć na pewien sezonowy wzrost popytu na nawozy pod uprawy rolne i słaby sezonowy wzrost cen. Trudno jednak oczekiwać znacznej poprawy sytuacji w branży nawozowej, gdyż spodziewane jest utrzymanie
niskich cen zbóż, co ograniczy siłę nabywczą rolników.
W najbliższych kwartałach wraz z wciąż ograniczonym popytem na wyroby chemiczne ze strony
branży samochodowej i budownictwa mieszkaniowego, przychody osiągane przez producentów chemikaliów wykorzystywanych w tych branżach zmniejszą się. Spadek popytu na produkty chemiczne będzie wywierał presję na obniżkę cen wyrobów chemicznych i w rezultacie marż ze sprzedaży. Lepsze perspektywy
są dla producentów sody kalcynowanej, żywic, poliestrów z uwagi na ożywienie na rynku i rosnące ceny.
Spodziewane umocnienie złotego obniży koszty importowanych surowców, co będzie miało wpływ na koszty produkcji wielu wyrobów chemicznych. Równocześnie mniej opłacalny może być eksport nawozów i
kauczuku na rynki unijne. Począwszy od 1 kwietnia 2010 r. prawdopodobny jest wzrost cen gazu przez
PGNiG (gaz jest podstawowym surowcem w chemii), co dodatkowo zmniejszy konkurencyjność polskich
producentów na rynkach zagranicznych.
mld zł
mln zł
%
1 000
800
600
400
200
0
-200
-400
-600
-800
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
4.7
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
7.4
8.4
5.1
2009 I-IX
decyl 5
5.0
decyl 9
17.0
8.7
17.0
15.0
9.3
11.0
42.9
1.52
1.76
1.84
1.49
1.72
6.22
4.63
1.04
1.27
1.29
1.11
1.08
41
35
40
37
44
94
46
55
53
57
66
107
43
40
40
46
36
83
0.38
0.42
0.35
0.40
0.43
0.77
1.18
1.29
1.28
1.17
1.38
2.84
13.94
21.92
21.88
15.68
16.31
x
210
218
208
222
.
15
.
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
21. PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży farmaceutycznej w okresie I-IX 2009 r. są bardzo dobre
(choć trochę słabsze niż w analogicznym okresie 2008 r.), zdecydowanie bardziej korzystne niż średnio w
przetwórstwie przemysłowym. Branża nie odczuła w znaczący sposób skutków spowolnienia gospodarczego. Przychody wzrosły w okresie trzech kwartałów 2009 r. o 24% w porównaniu z analogicznym okresem
poprzedniego roku. Koszty zwiększyły się w stopniu wyższym niż przychody (wzrost o 26%), w rezultacie
wynik finansowy netto zwiększył się o 5%. Rentowność sprzedaży była znacznie wyższa niż przeciętnie w
przemyśle. Branża osiągnęła także zadawalający poziom wskaźników płynności, zadłużenia i pokrycia obsługi odsetek. Nakłady inwestycyjne zmniejszyły się o 12%.
Polski przemysł farmaceutyczny dostarcza około połowy obecnych na krajowym rynku leków (wartościowo), pozostała cześć jest importowana. W kraju produkowane są głównie leki generyczne (odtwórcze). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi około 65% pod względem wartości i ponad 80%, biorąc
pod uwagę liczbę sprzedanych opakowań. Korzystne wyniki producentów leków były wynikiem rosnącej
sprzedaży leków w aptekach w 2009 r. W okresie I-IX 2009 r., według danych Pharma Expert, sprzedaż
farmaceutyków sięgnęła 16 mln zł i była wyższa o 9,8% w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r.
Wzrost sprzedaży był spowodowany zmieniającą się strukturą konsumpcji leków (przestawianie pacjentów
na nowocześniejsze, droższe terapie) oraz zmianami na listach refundacyjnych, wprowadzającymi nowoczesne leki. Wartość sprzedaży całego rynku farmaceutycznego na koniec 2009 r. wyniesie 26 mld zł
(wzrost o 7-8% w stosunku do 2008 r.). Refundacja na koniec 2009 r. wyniesie 8,25 mld zł (wzrost o 911%).
W najbliższych kwartałach prawdopodobne jest utrzymanie wyników przemysłu farmaceutycznego
na korzystnym poziomie z uwagi na spodziewany sezonowy wzrost sprzedaży leków, najczęściej pełnopłatnych, na przeziębienie. Ewentualne rozszerzanie listy leków refundowanych, pozytywnie wpływające na
sytuację producentów, będzie zależne od sytuacji finansowej NFZ (NFZ przeznacza na dopłaty do leków
około 20% środków ze składek zdrowotnych; w 2010 r. prawdopodobne jest obniżenie wydatków NFZ na
dopłaty do leków o 400 mln zł. Na wyniki producentów negatywny wpływ będzie miała nowelizacja Prawa
Farmaceutycznego dotycząca ustalenia sztywnych marż na leki refundowane. Likwidacja rabatów udzielanych aptece przez hurtownię wpłynie na podrożenie leków i zmniejszenie sprzedaży, co przełoży się na
spadek zamówień u producentów.
Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej
mld zł
mln zł
%
4.0
400
3.5
350
3.0
300
2.5
250
2.0
200
1.5
150
1.0
100
0.5
50
56
48
40
32
24
16
8
0
-8
-16
0.0
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
10.7
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
9.8
11.2
9.5
2009 I-IX
decyl 5
8.8
decyl 9
25.2
13.0
11.1
12.9
12.0
12.1
46.4
3.07
2.69
3.22
3.20
3.49
10.38
2.19
1.82
2.20
2.28
2.23
6.59
64
74
67
66
64
130
82
75
73
81
71
138
41
42
41
45
28
74
0.28
0.30
0.27
0.28
0.22
0.78
1.78
1.62
1.69
1.93
1.70
4.48
19.40
21.28
19.10
25.19
62.25
x
66
65
66
69
.
.
16
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw sztucznych w kolejnych kwartałach 2009 r. poprawiają się, w III kw. 2009 r. przychody były już o 5% wyższe niż w analogicznym kw.
2008 r., przy takich samych kosztach, co przyczyniło się do 2,5 krotnego wzrostu r/r wyniku finansowego w
tym kwartale. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla gospodarstw domowych, budownictwa, przemysłu opakowaniowego, jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (33% przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to jedynie 21%). W okresie trzech kw.
2009 r. rentowność branży była relatywnie wysoka (powyżej średniej dla przemysłu ogółem), wyższa niż
rok temu; rentowność przeciętnej firmy była mniejsza (D5=4,6%) niż dla branży ogółem, co wskazuje na
silną polaryzację producentów. Płynność finansowa była satysfakcjonująca. Zwraca uwagę długi okres
rotacji należności (ponad dwa miesiące), sygnalizujący problemy odbiorców branży.
Tendencja poprawy wyników grupy jest skutkiem relatywnie mniejszego osłabienia popytu na rynku
wewnętrznym na jego wyroby (w tym wyposażenie gospodarstw domowych czy potrzeby budownictwa),
dla producentów korzystne też było ograniczenie konkurencyjnego importu wyrobów z tworzyw sztucznych
w związku z osłabieniem złotego w I poł.2009 r.
W kolejnych kwartałach wyniki branży prawdopodobnie będą nadal dobre - popyt na wyroby z tworzyw sztucznych na rynku krajowym będzie kształtować się na poziomie podobnym do obecnego, choć nie
można wykluczyć przejściowo ponownego osłabienia na skutek oczekiwanego spowolnienia dynamiki
wzrostu konsumpcji prywatnej w I poł. 2010 r., przekładającego się negatywnie na popyt na wyroby z tworzyw sztucznych dla potrzeb gospodarstw domowych; niekorzystny dla wyników branży jest wzrost cen
gazu (od 1.06.br obniżenie taryfy na gaz o 9,13% i jednocześnie wzrost stawki za dystrybucję o 14,7%;
taryfa obowiązuje do końca marca 2010 r.), istotnego czynnika kosztów producentów tworzyw, ponownie
może też stopniowo wzrastać konkurencja wyrobów z importu w sytuacji oczekiwanej w długim okresie
aprecjacji złotego.
mld zł
mln zł
9.0
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.0
%
600
16
500
12
400
8
300
200
4
100
0
0
-4
-100
-8
-200
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
3.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
6.8
4.4
6.8
2009 I-IX
decyl 5
4.8
decyl 9
17.6
7.9
18.5
11.8
16.2
12.6
43.6
1.33
1.42
1.34
1.44
1.55
4.74
3.52
0.90
0.99
0.93
1.03
1.04
39
41
40
40
40
91
57
65
65
71
63
121
44
49
47
51
43
100
0.51
0.50
0.51
0.49
0.47
0.83
1.17
1.29
1.20
1.24
1.29
2.91
7.01
15.03
8.69
11.92
15.72
x
538
494
536
548
.
.
17
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
23. PRODUKCJA WYROBÓW Z POZOSTAŁYCH SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z surowców niemetalicznych są słabe, niemniej z kwartału na kwartał spadki są coraz mniejsze – przy spadku przychodów o 12% w okresie I-IX br. w
porównaniu z I-IX.2008 r., w I kw. 2009 spadek wynosił 20% r/r, w II kw. 13% r/r a w III kw. br. 6% r/r. Na
wyniki branży składają się głównie wyniki producentów cementu i wapna (generujących ok. 27% przychodów działu), wyrobów z betonu, szkła i ceramicznych materiałów (odpowiednio 23%, 23% i 12% przychodów). W okresie I-IX 2009 r. spadek kosztów branży (o 8%) mniejszy niż spadek przychodów (o 12%) przyczynił się do mniejszego wyniku finansowego (o 38% w okresie trzech kw.). Rentowność sprzedaży była
nieco mniejsza niż rok temu, wyraźnie jednak wyższa niż w na koniec I i II kw. br., wyższa też niż przeciętnie w przemyśle; charakterystyczne jest silne zróżnicowanie między wynikami producentów poszczególnych wyrobów - najlepsze wyniki osiągnęli producenci cementu (ROS=28%; wyższa niż rok temu, nie można jednak wykluczyć wpływu wieloletniej zmowy, za którą firmy ukarał ostatnio UOKiK), w przypadku pozostałych wyrobów rentowność sprzedaży wyniosła 7% u producentów wyrobów ceramicznych, 5% - wyrobów betonowych, 2,6% - szkła. Płynność finansowa pozostała akceptowalna, niekorzystnie wydłużył się
okres rotacji należności (o 6 dni).
Słabsze wyniki finansowe działu są skutkiem osłabienia popytu przede wszystkim na rynku krajowym (przychody z eksportu stanowią ok. 20% przychodów działu, tylko w niektórych segmentach są wyższe, np. u producentów szkła stanowią 39%), przy jednocześnie dużej podaży materiałów budowlanych, co
skutkowało niekorzystną dla producentów spadkową tendencją cen (w granicach 10-30%) wielu wyrobów.
W ujęciu ilościowym produkcja branży w okresie I-IX 2009 r. wg GUS obniżyła się r/r w przypadku większości wyrobów, najbardziej w przypadku cegły silikatowej (o 30%), dachówek ceramicznych (o 20%) i ceramiki sanitarnej (o 22%), nieco mniej bloków ściennych z betonu (o 17%) i klinkieru (o 15%); najmniej w przypadku szyb zespolonych (o 8%) i masy betonowej (o 4%).
W kolejnych kwartałach wyniki działu, wraz ze stopniową poprawą koniunktury w gospodarce, będą
się poprawiać, niemniej dalekie będą od rekordowych poziomów z okresu boomu lat 2007-2008. Negatywnie na wyniki będą wpływać nadal słaby popyt ze strony budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego,
duża konkurencja na rynku krajowym oraz nadal trudna sytuacja na rynkach Europy środkowo-wschodniej
(ważne dla producentów aktywnych w tym regionie); korzystny jest natomiast utrzymujący się wysoki popyt
ze strony budownictwa infrastrukturalnego oraz stabilny popyt remontowy.
mld zł
mln zł
%
24
1 800
1 600
1 400
1 200
1 000
800
600
400
200
0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
16
8
0
-8
-16
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
11.2
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
15.3
14.3
10.1
2009 I-IX
decyl 5
3.7
decyl 9
15.8
17.7
26.1
23.1
14.3
6.6
33.9
1.67
2.01
1.77
1.61
1.59
5.63
1.16
1.49
1.26
1.16
1.00
3.89
46
38
42
44
42
130
51
60
61
67
61
104
38
34
37
37
36
96
0.42
0.41
0.41
0.41
0.44
0.85
1.18
1.30
1.22
1.16
1.28
3.24
13.37
20.92
17.24
11.70
11.49
x
416
393
416
411
.
.
18
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
24. PRODUKCJA METALI
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych producentów metali są radykalnie gorsze w porównaniu
z analogicznym okresem 2008 r. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci surówki, żelazostopów, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych generujący ponad 50% przychodów działu. Wyrób powstały w wyniku wytapiania i oczyszczania, występujący zazwyczaj w formie wlewków, jest poddany
operacji walcowania, ciągnienia i wytłaczania w celu otrzymania arkuszy, blach, taśm, prętów, drutów lub
rur, tub i profili drążonych, a w formie ciekłej, przeznaczony jest do produkcji odlewów i części z metalu.
Jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (35% przychodów ze sprzedaży eksportowej).
W okresie I-III kw. 2009 r. zdecydowanie większy spadek przychodów niż kosztów (w których ok. połowę
stanowią koszty materiałów; znaczący udział w kosztach ogółem mają również koszty energii) przyczynił
się do wykazania ujemnego wyniku finansowego. Na akceptowalnym poziomie pozostała płynność finansowa (zarówno bieżącą jak i podwyższona). Pogorszyły się wskaźniki sprawności działania: dłuższa
rotacja zapasów i należności, znacznie wolniejsze regulowanie przez firmy bieżących zobowiązań wobec
dostawców. Zwraca uwagę, wyższy niż średni dla przemysłu, spadek nakładów inwestycyjnych w branży
(o ok. 15% r/r) mogący negatywnie wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki branży.
Słabe wyniki finansowe działu są skutkiem stagnacji popytu ze strony krajowej branży motoryzacyjnej oraz producentów AGD oraz utrudnionych warunków kredytowania firm przez banki pogłębiających
spadek inwestycji w branży. Negatywnie na wyniki sektora wpłynęła również wypłata odpraw pracownikom
hut, korzystającym z programu dobrowolnych odejść.
W kolejnych kwartałach utrzymają się trudne warunki funkcjonowania w związku z bardzo wolno
odbudowującym się popytem na rynku krajowym i zagranicznym, a dodatkowo ostatni kwartał roku charakteryzuje sie sezonowo najniższą sprzedażą, co będzie pogłębiać negatywny wpływ warunków rynkowych
na wyniki branży. Wg szacunków Steel Business Briefing do końca 2009 r. w Europie zostanie przywróconych ok. 20 mln ton zdolności produkcyjnych hutnictwa wielkopiecowego.
mld zł
mln zł
14.0
1 000
12.0
800
10.0
600
%
24
16
8
0
-8
-16
-24
-32
-40
-48
-56
400
8.0
200
6.0
0
4.0
-200
2.0
-400
0.0
-600
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2Q09
3Q09
koszty
2009 I-IX
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.7
12.3
7.1
-0.8
10.1
27.0
14.7
-1.2
1.1
43.0
1.44
1.76
1.74
1.51
1.27
4.31
2.97
decyl 5
0.8
decyl 9
14.7
0.94
1.18
1.19
1.07
0.83
48
45
49
53
40
92
36
50
47
57
57
107
43
41
48
64
48
162
0.48
0.44
0.45
0.46
0.54
1.16
1.08
1.21
1.26
1.10
1.09
2.98
8.87
27.50
12.73
3.90
5.60
x
168
160
165
165
.
.
19
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (bez maszyn i urządzeń)
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych producentów wyrobów z metalu po trzech kw. 2009 r. są
nieznacznie gorsze niż w analogicznym okresie 2008 r. Spadek przychodów większy niż kosztów (w których ok. połowę stanowią koszty materiałów) przyczynił się do niższego wyniku finansowego, niemniej rentowność branży pozostała relatywnie wysoka (powyżej średniej dla przemysłu). Zwraca uwagę, wyższy niż
średni dla przemysłu spadek nakładów inwestycyjnych w branży (o prawie 20% r/r) mogący negatywnie
wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki branży.
Producenci wyrobów z metalu są spolaryzowani; ok. połowę przychodów generują wielkie podmioty,
zatrudniające powyżej 250 osób (m.in. Rafako SA i CAN PACK S.A.); pozostała część powstaje w mniejszych zakładach. Ok. połowa przychodów powstaje z udziałem firm z kapitałem zagranicznym. Branża
wytwarza szeroki asortyment wyrobów wykonanych w całości z metalu (tj. części, pojemników, konstrukcji),
jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (40% przychodów ze sprzedaży eksportowej, chociaż w produkcji zbiorników i cystern udział sprzedaży eksportowej wynosi 51% przychodów, a w produkcji
wytwornic pary nawet 75%). Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci pozostałych gotowych
wyrobów metalowych (m.in. elementy torów kolejowych, pojemniki, opakowania, złącza, śruby, łańcuchy,
art. gospodarstwa domowego i wyposażenia biurowego) – 33% przychodów branży oraz producenci metalowych elementów konstrukcyjnych (dla budownictwa - wieże, maszty, kratownice, mosty; dla przemysłu szkieletów dla pieców hutniczych, urządzeń dźwigowych i podnośnikowych oraz produkcję prefabrykowanych budynków) – 29% łącznych przychodów działu. Wyniki działu nie pogorszyły się znacznie dzięki
utrzymaniu relatywnie wysokiego popytu ze strony budownictwa inżynieryjnego i infrastrukturalnego (w tym
drogi lądowe i szynowe, wodociągi), które odbiera ok. 1/5 produkcji działu, oraz rosnącym przychodom i
marżom producentów opakowań i pojemników z metali, co zamortyzowało gorsze wyniki producentów pozostałych gotowych wyrobów metalowych.
W kolejnych kwartałach wyniki branży powinny stopniowo poprawiać się. Z uwagi na uruchamianie
dużych inwestycji drogowych, kolejowych i infrastrukturalnych można oczekiwać rosnącego popytu, szczególnie na konstrukcje metalowe niezbędne przy budowie stadionów i obiektów towarzyszących mistrzostwom EURO 2012.
mld zł
mln zł
%
14.0
800
12.0
700
10.0
600
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
-16
500
8.0
400
6.0
300
4.0
200
2.0
100
0.0
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
4.7
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
6.6
6.1
6.0
2009 I-IX
decyl 5
3.7
decyl 9
18.0
13.0
19.7
16.4
14.6
9.0
48.7
1.32
1.39
1.42
1.42
1.66
5.04
0.81
0.86
0.87
0.94
1.08
3.69
54
54
58
52
42
110
57
62
64
66
58
112
56
56
57
53
35
115
0.54
0.54
0.52
0.52
0.47
0.94
1.23
1.30
1.30
1.28
1.46
3.53
9.24
14.89
11.20
11.54
13.20
x
984
878
975
1 020
.
.
20
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży obejmującej produkcję komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych w okresie I-IX 2009 r. poprawiły się w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. Przychody wzrosły o 17%, koszty o 16%, natomiast wynik finansowy netto zwiększył się prawie dwukrotnie. Po
korzystnych rezultatach w I poł. 2009 r., w III kw. nastąpiło wyraźne pogorszenie sytuacji (branża poniosła
stratę na działalności). Na wyniki całego działu wpływ mają przede wszystkim wyniki osiągnięte przez producentów elektronicznego sprzętu powszechnego użytku (10% ogółu firm, 36% przychodów działu) oraz
producentów elektronicznych elementów i obwodów drukowanych (27% ogółu firm, 30% przychodów działu); producenci sprzętu telekomunikacyjnego (20% firm) wypracowali 20% przychodów działu.
W okresie I-IX 2009 r. sytuacja producentów telewizorów poprawiła się w stosunku do analogicznego okresu 2008 r., jednak analizując poszczególne kwartały 2009 r. można zaobserwować stopniowe obniżanie się przychodów ze sprzedaży i wyniku finansowego netto. W samym III kw. ub. r. rentowność produkcji telewizorów była ujemna. Według danych GUS w okresie trzech kwartałów 2009 r. produkcja odbiorników telewizyjnych w Polsce osiągnęła poziom 15,7 mln sztuk i była o 36% wyższa w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r., w samym III kw. wyprodukowano ponad 9 mln sztuk. Wysoka produkcja odbiorników nie przełożyła się na poprawę wyników w III kw. ub.r. z uwagi na obniżki cen wyrobów gotowych
(silne nasycenie rynku artykułami rtv). Pewna poprawa i wzrost wartości sprzedaży mogła nastąpić w okresie przedświątecznym, gdy corocznie notuje się wzrost popytu na sprzęt rtv.
W najbliższych kwartałach możliwy jest spadek produkcji telewizorów i pogorszenie wyników finansowych producentów z uwagi na niższy krajowy popyt konsumpcyjny na nowy sprzęt rtv (przewidywany
spadek dochodów gospodarstw domowych) oraz mniejsze zapotrzebowanie ze strony krajów, do których
sprzęt rtv jest eksportowany. Mniejsza sprzedaż sprzętu rtv może też być spowodowana trudniejszym dostępem i wyższym koszt obsługi kredytów ratalnych. Coraz większy udział w sprzedaży będą miały telewizory z ekranem LCD (kosztem telewizorów plazmowych i CRT), przy czym większą popularnością będą się
cieszyły odbiorniki o przekątnej ekranu powyżej 40 cali.
mld zł
mln zł
%
8.0
500
40
7.0
400
32
6.0
300
24
5.0
200
16
4.0
100
8
3.0
0
0
2.0
-100
-8
1.0
-200
-16
0.0
-300
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
1.2
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
1.0
1.6
2.6
2009 I-IX
decyl 5
2.0
decyl 9
16.2
4.4
4.4
5.1
11.4
3.6
43.9
1.34
1.37
1.29
1.19
1.90
7.82
0.99
0.90
0.86
0.82
1.04
5.59
42
56
53
46
52
139
82
85
75
73
54
129
73
82
85
98
33
152
0.64
0.67
0.61
0.65
0.45
1.01
1.34
1.43
1.27
1.14
1.44
5.05
7.98
5.99
8.05
14.31
18.65
x
165
156
163
172
.
.
21
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów urządzeń elektrycznych są w okresie I-IX 2009 r. lepsze niż po trzech kw. 2008 r., spadek przychodów mniejszy niż kosztów (w których ponad połowę stanowią
koszty materiałów) przyczynił się do wypracowania większego wyniku finansowego. Również w III kw.
2009 r. wzrost przychodów r/r był wyraźnie szybszy niż wzrost kosztów. Rentowność branży była wyższa
niż średnia dla przemysłu ogółem. Niemniej pogorszyły się wskaźniki sprawności działania: dłuższa rotacja
zapasów, należności zobowiązań. Zwraca również uwagę wyhamowanie inwestycji (o ponad 30% r/r), mogące negatywnie wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki producentów.
W strukturze przychodów działu dominujący udział mają wielkie firmy, zatrudniające powyżej 250
osób (w tym Polar - Whirlpool Polska Sp. z o.o., LG Electronics Wrocław Sp. z o.o, Electrolux Poland Sp.
z o.o., LG Electronics Polska Sp. z o.o.), niemniej liczni są też mniejsi producenci urządzeń elektrycznych;
ponad 70% przychodów generują firmy z udziałem kapitału zagranicznego. Branża obejmuje produkcję:
urządzeń wytwarzających energię elektryczną, aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej,
elektrycznego sprzętu oświetleniowego i sygnalizacyjnego oraz elektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego. Ten ostatni obszar generuje ponad połowę przychodów działu i ma decydujący wpływ na wyniki
branży. Jest to produkcja w znacznej części dla odbiorców zagranicznych (62% przychodów ze sprzedaży
eksportowej, przede wszystkim sprzętu gospodarstwa domowego). W okresie trzech kw. 2009 r. producentów sprzętu gospodarstwa domowego dotknął spadek popytu, odczuwalny w całej Europie, jednak poprzez
szybkie ograniczenie kosztów krajowa branża osiągnęła poprawę wyniku finansowego (wzrost
o 7% r/r), co wraz z utrzymaniem popytu na elektryczne silniki, prądnice i transformatory zrekompensowało
pogorszenie sytuacji producentów aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej (wyłączniki,
przekaźniki, tablice rozdzielcze).
W kolejnych kwartałach można oczekiwać jeszcze wyższych wyników branży, szczególnie, że
ostatni kwartał roku charakteryzuje się sezonowo najwyższą sprzedażą, a oczekiwana aprecjacja złotego
dodatkowo zmniejszy wartość zakupów z importu, które stanowią ok. 37% kosztów działalności operacyjnej); wzrost wartości złotego powoduje równocześnie wzrost konkurencji wyrobów z importu. Zaplanowane
na 2010 r. inwestycje zapewnią Polsce pozycję europejskiego lidera w produkcji artykułów gospodarstwa
domowego: FagorMastercook planuje otworzyć fabrykę zmywarek i piekarników, Samsung dwukrotnie
zwiększyć moce zakładów przejętych od Amiki Wronki, a Zelmer otworzyć nowy zakład w Rzeszowie.
mld zł
mln zł
10.0
9.0
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.0
%
800
700
600
500
400
300
200
100
0
-100
-200
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
3.8
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
5.4
5.9
6.2
2009 I-IX
decyl 5
3.2
decyl 9
16.8
14.3
17.6
20.3
22.0
8.0
47.3
1.27
1.28
1.30
1.30
1.91
6.29
0.92
0.87
0.89
0.96
1.20
4.65
37
47
43
36
48
121
71
77
71
69
68
123
61
68
56
67
37
114
0.59
0.57
0.56
0.57
0.41
0.81
1.15
1.16
1.19
1.21
1.56
3.90
10.09
16.16
14.94
15.95
17.47
x
263
245
263
268
.
.
22
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ
Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów maszyn, urządzeń i narzędzi mechanicznych są
w I-IX 2009 r. lepsze niż w analogicznym okresie 2008 roku. Na wyniki branży decydujący wpływ mają
producenci maszyn ogólnego przeznaczenia (głównie silników i turbin), generujący prawie połowę przychodów działu. W strukturze przychodów działu wysoki (ok. 70%) udział mają wielkie firmy (zatrudniające powyżej 250 osób),w tym Fasing SA; Kopex SA, Famur SA, POLNA ŚLĄSK Sp. z o.o., ALSTOM Power Sp. z o.o; prawie połowę przychodów działu generują firmy z przewagą kapitału zagranicznego.
Produkcja działu kierowana jest w większości na rynek krajowy; 44% przychodów pochodzi ze sprzedaży eksportowej, choć w produkcji maszyn ogólnego przeznaczenia oraz narzędzi mechanicznych udział
eksportu sięga 55% przychodów (przy średniej sprzedaży eksportowej w działalności produkcyjnej na
poziomie 37%). Zwraca również uwagę wyhamowanie inwestycji (o prawie 30% r/r), mogące negatywnie
wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki producentów.
W okresie I-IX br. szybszy spadek kosztów branży (w których ponad połowę stanowią koszty materiałów) niż spadek przychodów przełożył się na poprawę wyniku finansowego i wzrost rentowności powyżej średniej w przemyśle przetwórczym. Zwraca uwagę wyhamowanie inwestycji (o ok 30% r/r), mogące negatywnie wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki producentów. Branża jest
silnie zróżnicowana, o dobrych wynikach po trzech kw. 2009 r. zdecydowała rosnąca sprzedaż turbin,
maszyn dla górnictwa i budownictwa oraz utrzymanie poziomu sprzedaży urządzeń dźwigowych, rekompensujące spadek przychodów producentów maszyn dla metalurgii, przemysłu tekstylnego, rolnictwa
(m.in. ciągników, kosiarek itp.) i przetwórstwa żywności oraz produkcji maszyn i narzędzi ręcznych mechanicznych.
W kolejnych kwartałach można oczekiwać osiągnięcia przez przedsiębiorstwa wyższych wyników,
dzięki utrzymaniu wysokiego popytu na turbiny zarówno ze strony odbiorcy krajowego, jak i poprawie wyników na rynkach eksportowych, gdzie jest realizowane wiele programów inwestycyjnych. Dobre warunki
funkcjonowania mogą być osłabione przez oczekiwaną aprecjację złotego, zmniejszającą opłacalność eksportu wyrobów branży.
mld zł
mln zł
12.0
800
10.0
600
%
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
-16
400
8.0
200
6.0
0
4.0
-200
2.0
-400
0.0
-600
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.4
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
6.6
4.8
5.5
2009 I-IX
decyl 5
3.4
decyl 9
15.8
6.4
18.2
12.9
13.1
6.9
44.0
1.30
1.49
1.45
1.49
1.84
6.28
0.81
0.92
0.86
0.95
1.08
4.18
59
60
61
61
62
158
57
61
54
57
53
114
70
56
56
59
32
103
0.55
0.54
0.53
0.52
0.43
0.87
1.19
1.35
1.29
1.27
1.56
4.23
7.99
16.60
11.71
12.14
15.25
x
583
562
584
598
.
.
23
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP (bez motocykli)
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych producentów pojazdów samochodowych i przyczep są
w okresie I-IX 2009 r. nieco lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r. Produkcję działu tworzą w połowie
producenci pojazdów samochodowych oraz producenci części i akcesoriów, realizujący sprzedaż głównie
na rynkach zagranicznych (80% przychodów ze sprzedaży eksportowej w produkcji samochodów; 60-65%
w produkcji części oraz przyczep i nadwozi). W strukturze przychodów działu dominujący udział mają wielkie podmioty zatrudniające powyżej 250 osób (m.in. FIAT Auto Poland S.A.), w większości z udziałem kapitału zagranicznego. Spadek przychodów mniejszy niż kosztów (w których dominujący udział stanowią koszty materiałów) pozytywnie wpłynął na wynik finansowy, niemniej rentowność branży kształtowała się poniżej
średniej w przemyśle. Płynność finansowa, zarówno bieżąca jak i podwyższona była akceptowalna. Zwraca
uwagę niekorzystne wydłużenie rotacji należności i zobowiązań.
Utrzymanie wyniku finansowego, mimo trudności branży motoryzacyjnej na całym świecie, krajowi
producenci pojazdów zawdzięczają rosnącemu popytowi zagranicznemu będącego rezultatem bonifikat
przy zakupie nowych samochodów wypłacanych w 2009 r. przez 14 państw. Atutem krajowych producentów są zlokalizowane w Polsce nowoczesne zakłady (gwarantujące wysoką jakość produkowanych samochodów i części) oraz oferta samochodów z niższych segmentów (bardziej poszukiwanych w czasach
słabszej koniunktury gospodarczej i zwiększających się wymagań ochrony środowiska).
W kolejnych kwartałach można oczekiwać pogorszenia warunków rynkowych; zakończenie programów dopłat będzie skutkowało zmniejszeniem popytu zagranicznego na produkowane w Polsce samochody, co przy niskim popycie krajowym i załamaniu ukraińskiego rynku motoryzacyjnego (głównego odbiorcy produkcji FSO) może negatywnie wpłynąć na produkcję branży, szczególnie, że druga połowa roku
charakteryzuje się sezonowo słabszą sprzedażą (chociaż rozpoczęcie w listopadzie 2009 r. produkcji
IV generacji Opla Astry istotnie podtrzymało wielkość produkcji); dodatkowo, przy oczekiwanej aprecjacji
złotego zmniejszy się opłacalność eksportu. Niemniej wzrost wartości złotego obniży równocześnie koszty
działalności operacyjnej, w których prawie 50% stanowi wartość zakupów z importu (m.in. surowców, materiałów i półfabrykatów). Szansą dla branży może być również zatwierdzony pod koniec 2009 r. przez Radę
Ministrów program wsparcia finansowego dla koncernów samochodowych w zamian za inwestycje w Polsce, co może zniechęcać producentów najbardziej popularnych samochodów, do przenoszenia produkcji
do innych krajów, zmniejszając w ten sposób wielkość polskiej produkcji.
mld zł
mln zł
%
30.0
1500
24
25.0
1000
16
20.0
8
500
0
15.0
0
10.0
-8
5.0
-500
-16
0.0
-1000
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.2
3.5
3.8
2009 I-IX
decyl 5
2.5
decyl 9
14.2
8.4
16.0
13.8
15.4
6.1
40.8
1.21
1.41
1.43
1.34
1.65
5.12
0.91
1.08
1.07
1.06
0.99
3.40
24
25
24
23
38
121
45
51
45
55
58
113
49
53
47
57
46
130
0.57
0.53
0.52
0.58
0.53
1.00
1.07
1.25
1.25
1.15
1.30
2.64
11.24
19.24
16.07
16.51
10.52
x
311
301
312
311
.
.
24
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
31. PRODUKCJA MEBLI
Wyniki ekonomiczno-finansowe branży meblarskiej po trzech kw. 2009 r. sygnalizują poprawę w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r., przede wszystkim w obszarze rentowności. W okresie trzech
kw. niewielkiemu wzrostowi przychodów towarzyszył wyraźny spadek kosztów; przy porównaniu poziomu
przychodów jedynie III kw. 2009 i 2008 zwraca uwagę ich zdecydowanie niższy poziom w 2009 r. Na wyniki
branży decydujący wpływ mają producenci pozostałych mebli - 77% ogółu firm działu tworzy 87% jego
przychodów, pozostałe przychody generują producenci mebli biurowych, mebli kuchennych i materaców
(odpowiednio 8%, 3% i 2% przychodów ogółem). W okresie I-IX 2009 r. wzrost przychodów o 2% przy stabilnych kosztach przyczynił się do poprawy wyniku finansowego, który był o 85% wyższy niż po trzech kw.
2008 r. Rentowność branży kształtowała się nieco powyżej średniej dla przemysłu ogółem, była wyższa niż
rok temu; rentowność przeciętnej firmy była mniejsza (D5=3,8%) niż dla branży ogółem, co wskazuje na
silną polaryzację producentów. Zwraca uwagę spadek nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kw. 2009
r. o 30% r/r, istotny dla konkurencyjności producentów. Płynność finansowa bieżąca była satysfakcjonująca,
podwyższona kształtowała się poniżej tego poziomu.
Słabe wyniki finansowe działu są skutkiem stagnacji popytu przede wszystkim na rynkach eksportowych (w I-IX 2009 r. 56% przychodów branży ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to 38%), a także
osłabienia popytu na rynku krajowym. W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży w
okresie I-IX 2009 r. wg danych GUS wzrosła różnie w poszczególnych segmentach - najbardziej w przypadku mebli drewnianych do pokoi dziennych (o 26%) i do sypialni (o 16%), nieco mniej mebli tapicerskich
(o 6%), obniżyła się natomiast o 28% w przypadku mebli kuchennych.
W kolejnych kwartałach wyniki działu, wraz z powolną poprawą koniunktury na rynkach zagranicznych, będą się poprawiać, stopniowo powinien się odbudowywać popyt na rynku niemieckim i innych rynkach unijnych, na krajowym może być jeszcze odczuwalne spowolnienie popytu konsumpcyjnego. Negatywnie na wyniki wielu producentów będą wpływać nadal słaby popyt ze strony budownictwa mieszkaniowego (stopniowo mniej oddawanych nowych mieszkań), duża konkurencja na rynku krajowym oraz nadal
trudna sytuacja na rynkach Europy środkowo-wschodniej (ważne dla producentów aktywnych w tym regionie); korzystne dla branży jest oczekiwany spadek cen drewna (od kilku do 10% zależnie od asortymentu),
niekorzystna oczekiwana aprecjacja złotego, negatywnie wpływająca na wyniki eksporterów.
Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej.
mld zł
mln zł
%
7.0
500
8
6.0
400
4
5.0
300
4.0
0
200
3.0
-4
100
2.0
1.0
0
0.0
-100
-8
-12
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
3.4
3.0
5.5
2009 I-IX
decyl 5
3.8
decyl 9
15.3
7.4
12.0
10.2
17.2
10.5
66.0
1.09
1.42
1.14
1.16
1.45
3.87
0.71
0.90
0.72
0.78
0.96
2.80
39
40
40
37
36
92
47
49
48
49
42
83
45
45
43
38
37
89
0.58
0.55
0.55
0.54
0.48
0.97
1.02
1.25
1.08
1.06
1.30
3.75
5.84
9.73
6.94
10.67
15.97
x
457
429
453
453
.
.
25
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE, DYSTRYBUCJA I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ
Wyniki ekonomiczno-finansowe elektroenergetyki w okresie trzech kwartałów 2009 r. były dobre,
znacząco lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r. Poprawie wyników sprzyjała podwyżka cen energii na
początku roku. Na koniec III kw. 2009 r. cena energii dla gospodarstw domowych była o 11% wyższa niż w
analogicznym okresie 2008 r., natomiast dla przedsiębiorstw cena wzrosła w ciągu roku średnio o 25%.
Spowolnienie gospodarcze przyczyniło się do ograniczenia produkcji i zmniejszenia zapotrzebowania na energię elektryczną (według danych Agencji Rynku Energii w okresie I-IX 2009 r. produkcja energii
była mniejsza w porównaniu do analogicznego okresu 2008 r. o 4%, natomiast krajowe zużycie zmniejszyło
się o 5%. Niemniej wyższe ceny prądu spowodowały wzrost przychodów r/r o 15%, przy wyższych o 10%
kosztach działalności (wzrost cen węgla). W rezultacie wynik finansowy netto zwiększył się ponad dwukrotnie w porównaniu z uzyskanym w okresie I-IX 2008 r., co pozytywnie wpłynęło na wielkość wskaźników
finansowych (znaczna poprawa rentowności i wskaźnika pokrycia obsługi odsetek przy utrzymaniu korzystnej płynności). Zwraca uwagę spadek nakładów inwestycyjnych w ciągu roku o 8%.
W 2010 r., wraz ze stopniową poprawą koniunktury w przemyśle, tendencja spadkowa zużycia
energii elektrycznej w Polsce powinna zostać zahamowana. Wyniki ekonomiczno-finansowe branży mogą
być słabsze niż w 2009 r. z uwagi na utrzymanie regulowania cen energii elektrycznej dla gospodarstw
domowych przez Urząd Regulacji Energetyki, co wpływa hamująco na marże osiągane przez dystrybutorów i sprzedawców prądu, mniej na wytwórców energii, którzy mają możliwość negocjowania cen z dostawcami surowców oraz ograniczania kosztów działalności. Firmy złożyły pierwotnie wnioski do URE o
podwyżki cen prądu od stycznia 2010 r. od 13% do 19%, następnie dokonały korekty i obniżyły skalę wnioskowanych podwyżek do 9-18% (uwzględniającą konieczność zakupu drogiej energii ze źródeł odnawialnych). Regulator zgodził się na podwyżkę cen prądu sprzedawanego przez spółkę obrotu Energa Gdańsk o
6,8% oraz Eneę Poznań o 5,6%. W styczniu 2010 r. wzrośnie także opłata za dostarczenie prądu u większości dystrybutorów (dla gospodarstw domowych średnio o 6,3%). Od 1 stycznia br. zwiększyła się także
cena energii dostarczanej przez RWE (o 4,7%). RWE Polska i Vattenfall Sales Poland mają prawo zmieniać ceny prądu bez zatwierdzania taryf. Potwierdził to niedawno wyrokami Sąd Apelacyjny. URE chce ponownie zobowiązać te spółki do uzgadniania zmian dla gospodarstw domowych. Podwyżka cen energii
elektrycznej jest w dłuższej perspektywie nieunikniona, gdyż branża stoi przed koniecznością wydatkowania w ciągu nadchodzących lat nawet 100 mld zł na nowe moce wytwórcze i sieci.
mld zł
mln zł
%
35.0
3 500
48
30.0
3 000
40
25.0
2 500
32
20.0
2 000
24
15.0
1 500
16
10.0
1 000
8
5.0
0
500
0.0
-8
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
4.4
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.8
4.8
8.7
2009 I-IX
decyl 5
5.4
decyl 9
25.1
4.3
4.3
4.7
9.6
8.7
40.1
1.40
1.17
1.48
1.47
1.94
7.08
1.27
1.08
1.36
1.31
1.69
6.07
8
6
7
9
4
44
34
31
32
34
36
69
29
25
25
26
21
49
0.30
0.30
0.28
0.30
0.32
0.72
0.93
0.92
0.95
0.94
1.02
2.67
14.84
13.12
14.92
24.97
165.67
x
96
91
96
95
.
.
26
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
41. ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW
Wyniki ekonomiczno-finansowe firm budowlanych wznoszących budynki są nieco gorsze niż rok
temu, są one wypadkową wyników firm zajmujących się wznoszeniem budynków (ok.92% przychodów
działu) oraz firm deweloperskich, tj. zajmujących się kompleksowo projektem wznoszenia budynku od zakupu działki po sprzedaż budynku. W okresie trzech kw. 2009 r. niewielki spadek przychodów działu, o
podobnej skali jak kosztów (o 3% w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r.) przyczynił się do spadku
wyniku finansowego działu o 10% r/r; tylko w III kw. 2009 wynik finansowy był mniejszy o 22% r/r. Rentowność branży była niewiele niższa r/r; dla połowy firm była mniejsza niż dla branży ogółem, co wskazuje na
silną polaryzację firm. Płynność finansowa była akceptowalna, w przypadku deweloperów płynność szybka
pozostawała niezadowalająca (QR=0,5); zwraca uwagę pogorszenie wskaźników sprawności, w tym wyraźne wydłużenie o 18 dni r/r (o 44 dni w przypadku deweloperów) rotacji zapasów, a także tendencja obniżania wskaźnika pokrycia obsługi odsetek.
Branża odczuwa skutki załamania budownictwa mieszkaniowego (stanowi ono ok.1/5 produkcji budowlano-montażowej) i koniunkturalnego wyhamowania budownictwa przemysłowego, przy jednocześnie
korzystnych wynikach firm działających w obszarze budownictwa infrastrukturalnego, a także wznoszących
budynki użyteczności publicznej (np. budynki szkół), które mogą być współfinansowane ze środków UE; do
czynników generujących popyt na usługi budowlane należy także utrzymujący się wysoki popyt na usługi
związane z budową i modernizacją obiektów sportowych, budynków lotnisk i hoteli dla potrzeb EURO
2012. Dla kosztów firm korzystna jest tendencja spadku cen materiałów budowlanych i kosztów wykonawstwa (rosnąca podaż siły roboczej).
W nadchodzących kwartałach sytuacja firm budowlanych będzie zróżnicowana, zależnie od segmentu budownictwa. Stagnacja utrzyma się w budownictwie przemysłowym i mieszkaniowym (słaby popyt
mieszkaniowy przy jeszcze rosnącej, choć wolniej, podaży mieszkań rozpoczętych 2-3 lata temu i wysokim
„nawisie” niesprzedanych mieszkań; jednocześnie na korzyść deweloperów mieszkaniowych oddziałuje
podniesienie limitów, umożliwiających ich potencjalnym klientom korzystanie z programu „Rodzina na swoim”. Bardziej odczuwalna poprawa sytuacji jest możliwa najwcześniej od II poł. 2010 r., gdy rynek zacznie
odczuwać skutki wyhamowanej dynamiki rozpoczętych mieszkań), dobre są natomiast perspektywy firm
działających w obszarze budownictwa infrastrukturalnego.
mld zł
mln zł
18.0
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
%
1 200
48
1 000
40
32
800
24
600
16
400
8
0
200
-8
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
6.4
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
4.7
6.9
6.2
2009 I-IX
decyl 5
3.8
decyl 9
16.6
20.2
16.6
21.9
17.0
13.1
67.5
1.75
1.67
1.76
1.85
1.59
4.12
1.09
1.05
1.05
1.13
1.17
3.21
77
72
82
95
15
183
68
74
69
73
67
145
59
63
59
64
49
116
0.62
0.65
0.62
0.62
0.56
0.90
2.22
1.86
2.25
2.01
1.92
9.49
11.06
12.78
13.96
10.50
16.77
x
756
696
757
814
.
.
27
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
42. ROBOTY ZWIĄZANE Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ
Wyniki ekonomiczno-finansowe budownictwa inżynieryjnego po trzech kw. 2009 r. są dobre, lepsze
w kolejnych kwartałach niż rok temu; dział obejmuje budowę takich obiektów jak autostrady, drogi, ulice,
drogi szynowe, płyty lotnisk, systemy i sieci wodno - kanalizacyjne, linie elektroenergetyczne; wyniki firm
zajmujących się budową dróg generują ok. 45% przychodów działu, budową rurociągów przesyłowych –
ok. 12%, budową sieci -9%. W okresie trzech kw. 2009 r. nastąpiło podwojenie wyniku finansowego działu
w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r., wzrost przychodów był większy niż wzrost kosztów, przy
czym wyraźnie relacja ta poprawiła się od II kw. 2009 r., w III kw. przychody wzrosły o 15% przy wzroście
kosztów o 11%). Rentowność branży (ujemna w I i II kw. 2009 r.) po trzech kw. 2009 r. była wyższa r/r; dla
połowy firm była mniejsza niż dla branży ogółem, co wskazuje na silną polaryzację firm. Płynność finansowa była akceptowalna a wskaźniki sprawności działania zbliżone do poprzedniego roku.
Budownictwo inżynieryjne korzysta z możliwości dofinansowania inwestycji infrastrukturalnych ze
środków UE, korzystne dla branży były ostatnie zmiany regulacyjne dot. trybu wywłaszczeń oraz w obszarze prawa środowiskowego i prawa zamówień publicznych, generalnie upraszające dotychczasowe procedury. Obniżeniu kosztów firm sprzyja także tendencja spadku cen materiałów budowlanych i kosztów wykonawstwa (o ok. 15-20%) w 2009 r. w porównaniu z poprzednim rokiem, umożliwiająca firmom składanie
konkurencyjnych ofert w przetargach.
W nadchodzących kwartałach wyniki segmentu budownictwa inżynieryjnego będą nadal dobre
dzięki szerokiemu frontowi robót w obszarze infrastruktury (dofinansowywanych ze środków UE) oraz dla
potrzeb EURO 2012. Na potencjał rynku wskazuje skala inwestycji – przykładowo 0,7 mld euro w 2009 r.
na budowę lotnisk ze środków unijnych czy 5 mld euro w 2009 r. i ok. 6,5 mld euro w 2010 r. na drogi z
kredytów EBI, jak również zapowiadane przez resort infrastruktury ogłoszenie w latach 2009-2010 łącznie
550 przetargów drogowych. Przy generalnie dobrych perspektywach tego segmentu budownictwa, nie
można wykluczyć problemów finansowych słabych przedsiębiorstw, wygrywających w 2009 r. przetargi
dzięki dumpingowym cenom (zdarzają się przetargi, w których najniższa cena stanowi 50-60% przewidzianego przez inwestora budżetu na przedsięwzięcie), które w praktyce mogą uniemożliwić terminowe i jakościowe zrealizowanie zlecenia.
mld zł
mln zł
14.0
%
1500
12.0
32
28
1000
10.0
24
8.0
500
20
6.0
0
12
4.0
16
8
-500
2.0
0.0
4
0
-1000
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
5.2
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
3.0
2.2
4.3
2009 I-IX
decyl 5
2.3
decyl 9
12.6
8.6
4.2
3.3
6.7
9.1
47.8
1.17
1.25
1.30
1.27
1.40
3.00
2.63
1.06
1.05
1.12
1.11
1.08
14
26
25
23
20
80
68
89
80
87
74
127
58
72
68
71
58
125
0.53
0.54
0.55
0.56
0.57
0.90
0.98
0.99
1.02
1.07
1.59
4.43
5.56
5.39
4.27
5.65
13.37
x
607
576
606
629
.
.
28
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych sprzedawców pojazdów samochodowych są w okresie I-IX
2009 r. lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r. W strukturze przychodów działu dominujący udział mają
spółki z polskim kapitałem zatrudniające od 50 do 250 osób, (m.in. HYUNDAI; Mercedes-Benz, TOYOTA,
Ford, RENAULT, General Motors, MAN Star Trucks, Peugeot). Na wyniki branży decydujący wpływ mają
sprzedawcy pojazdów samochodowych, generujący ¾ łącznych przychodów działu (pozostała część przychodów pochodzi ze sprzedaży części i akcesoriów).
Poprawa wyników dilerów samochodowych była wynikiem szybszego spadku kosztów (w których
dominuje wartość towarów i materiałów) niż spadku przychodów, co przełożyło się na wypracowanie większego wyniku finansowego i rentowności zbliżonej do średniego poziomu w działalności handlowej. Płynność bieżąca branży była akceptowalna, podwyższona na zbyt niskim poziomie. W 2009 r. sprzedawców
samochodów wspomógł kurs walutowy, który podnosił cenową atrakcyjność oferty polskich salonów dla
klientów ze strefy euro; reeksport stanowił ok. 14% łącznej sprzedaży nowych samochodów, co przy utrzymaniu się rozmiaru rocznej sprzedaży ilustruje realną wielkość, o jaką zmalał lokalny rynek. Spadek sprzedaży krajowej to m.in. rezultat programów oszczędnościowych i restrukturyzacyjnych wdrożonych w firmach, zwłaszcza w polskich oddziałach zachodnich firm, a także ograniczonej dostępności do kredytów.
W kolejnych kwartałach utrzymają się trudne warunki funkcjonowania, choć nie brakuje też czynników
mogących pozytywnie wpłynąć na wyniki branży. Na początku 2010 r. sprzedaż samochodów prawdopodobnie
nieznacznie wzrośnie, jednak po zakończeniu wyprzedaży można spodziewać się spadków sprzedaży. Ponieważ ostatnia duża wymiana flotowa była w 2007 r. to wiele firm zaczyna już odczuwać wysokie koszty eksploatacji, jakie pojawiają się przy wysokich przebiegach oraz po trzech–czterech latach użytkowania pojazdu; realizacja odsuniętych w czasie inwestycji klientów także wymaga odświeżenia floty lub zamawiania nowych pojazdów. Ponadto, oczekiwana aprecjacja złotego zmniejszy kosztów działalności operacyjnej, w których ponad
37% stanowią wartość zakupów z importu i osłabi negatywnie wpływający na popyt krajowy ew. wzrost cen
samochodów. Jednocześnie oczekiwany wzrost popytu ze strony klientów instytucjonalnych może być zmniejszony w przypadku wprowadzenia w połowie br. zapowiadanych zmian w podatku VAT od samochodów wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej (wg SAMAR w 2009 r. rejestracja tzw. „kratek” stanowiła ponad 15% wszystkich rejestracji samochodów osobowych). Dodatkowo, jeśli banki złagodziłyby kryteria
przyznawania kredytów na auta mógłby również wzrosnąć popyt ze strony klientów indywidualnych.
mld zł
mln zł
%
350
300
250
200
150
100
50
0
-50
-100
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
28
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
-16
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
1.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
2.7
1.5
1.9
2009 I-IX
decyl 5
1.7
decyl 9
7.2
9.3
24.4
14.0
14.2
10.7
43.6
1.25
1.31
1.26
1.30
1.25
2.46
0.58
0.64
0.52
0.62
0.49
1.51
47
50
57
53
49
104
27
29
28
32
22
64
39
49
48
47
37
89
0.71
0.71
0.72
0.68
0.64
0.87
1.24
1.40
1.32
1.35
1.22
3.48
3.84
8.66
4.82
5.49
6.03
83.56
368
343
366
423
.
.
29
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
46. HANDEL HURTOWY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI
Wyniki ekonomiczno-finansowe hurtowni w okresie I-IX 2009 r. były wyraźnie słabsze niż w analogicznym okresie 2008 r. Przychody ze sprzedaży zmniejszyły się r/r o 1%, co przy niezmienionych kosztach, spowodowało spadek wyniku finansowego netto o 33%. Pewna poprawa sytuacji w zakresie wypracowanego zysku nastąpiła w III kw. 2009 r. Rentowność uzyskana na koniec września 2009 r. nadal pozostawała płytka (ROS=1,71% wobec 2,52% w analogicznym okresie 2008 r.). Nastąpiło pogorszenie rentowności kapitału własnego i aktywów. Płynność finansowa bieżąca ukształtowała się na poziomie akceptowalnym, natomiast szybka osiągnęła zbyt niską wartość (jednak charakterystyczną dla branży z uwagi na
wysokie zapasy towarów).
Sprzedaż hurtowa jest jedną z bardziej rozdrobnionych branż. W systemie REGON na koniec
czerwca 2009 r. było zarejestrowanych ponad 271 tys. hurtowni; 94% z nich stanowiły hurtownie o zatrudnieniu do 9 osób. Ich liczba systematycznie spada. Wg badań Coface handel hurtowy od lat pozostaje najbardziej ryzykownym sektorem pod względem wypłacalności. W okresie I-IX 2009 r. zarejestrowano 99
upadłości (wobec 52 przed rokiem), tj. 20% wszystkich przypadków niewypłacalności. Bankructwa w handlu hurtowym są skutkiem zbyt dużej liczby hurtowników na rynku i silnej konkurencji, co przy zmniejszonym popycie na towar oraz pogarszającej się dyscyplinie płatniczej w całym łańcuchu dostawców i odbiorców prowadzi do eliminowania przedsiębiorstw gorzej prosperujących.
W najbliższych kwartałach można oczekiwać stabilizacji wyników handlu hurtowego na słabym poziomie (niska dynamika wzrostu przychodów i spadek wyniku finansowego). Przewidywany spadek dochodów gospodarstw domowych oraz wzrost bezrobocia mogą przyczynić się do ograniczenia sprzedaży żywności w handlu detalicznym, co bezpośrednio wpłynie na wielkość dostaw hurtowych do sklepów detalicznych. Sytuacja poszczególnych segmentów hurtu jest zróżnicowana zależnie od rodzaju towarów, którymi
handluje. Generalnie oczekuje się kontynuacji procesów konsolidacyjnych w handlu hurtowym (łączenie
dystrybutorów w celu uzyskania korzyści skali, konsolidacja z detalem lub producentem sprzyjająca stabilizacji części przychodowej i optymalizacji marży) oraz dalszy rozwój specjalistycznych hurtowni z dobrą
pozycją na lokalnych rynkach. W rezultacie tych przemian nastąpi dalszy spadek liczby hurtowni oraz
wzrost koncentracji rynku. Mniejsze hurtownie będą miały trudności z utrzymaniem na rynku, nie można
wykluczyć upadłości. Ich szansą na przetrwanie może być skoncentrowanie się na niszach lub podjęcie
współpracy z ogólnokrajowymi hurtowniami.
mld zł
mln zł
100.0
90.0
80.0
70.0
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
%
3 000
20
2 500
16
12
2 000
8
1 500
4
1 000
0
500
-4
0
-8
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.0
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
2.6
2.5
1.7
2009 I-IX
decyl 5
1.8
decyl 9
9.1
12.2
17.0
15.8
10.0
12.0
42.7
1.27
1.34
1.31
1.30
1.37
3.60
0.86
0.90
0.89
0.89
0.86
2.35
30
30
31
30
37
102
45
49
48
48
50
101
46
46
45
47
42
102
0.61
0.62
0.61
0.60
0.61
0.89
1.43
1.46
1.40
1.35
1.71
6.82
6.68
10.27
8.09
6.57
9.71
x
1 758
1 594
1 736
1 867
.
.
30
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
47. HANDEL DETALICZNY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU DETALICZNEGO POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI
Przedsiębiorstwa zajmujące się handlem detalicznym uzyskały w okresie I-IX 2009 r. przychody i
koszty ogółem o 13% wyższe niż w analogicznym okresie 2008 r. Wynik finansowy netto zwiększył się także o 13%. W kolejnych kwartałach 2009 r. sytuacja branży stopniowa ulegała poprawie. Rentowność
sprzedaży netto na koniec III kw. 2009 r. była taka sama jak w analogicznym okresie 2008 r. Rentowność
kapitału własnego i aktywów nieznacznie poprawiła się. Płynność finansowa bieżąca i szybka kształtowały
się na niskim, charakterystycznym dla handlu detalicznego, poziomie.
Rynek handlu detalicznego w Polsce jest jednym z bardziej rozdrobnionych w Europie. Sklepy wielkoformatowe (hipermarkety, supermarkety i dyskonty) kontroluje jedną trzecią polskiego handlu detalicznego, jednak udział tych formatów w obrotach detalu stale rośnie. Trzy największe sieci detaliczne w Polsce
(Tesco, Biedronka, Real) generują jedynie kilkanaście procent całkowitych obrotów handlu, podczas gdy w
niektórych krajach Europy Zachodniej wskaźnik ten wynosi nawet 80–90%. Także handel tradycyjny staje
się coraz bardziej nowoczesny i zorganizowany w sieci. Następuje jego konsolidacja poprzez przyłączanie
się małych sklepów do sieci franczyzowych, w rezultacie liczba placówek spożywczych w Polsce zmniejsza
się. Część sklepów ogólnospożywczych ulega przekształceniu w sklepy specjalistyczne, np. oferujące alkohol, mięso czy wyroby piekarnicze. Jak przewiduje Instytut Rynku Wewnętrznego i Konsumpcji, docelowo na polskim rynku udział niezależnych sklepów sięgać będzie 10%.
W najbliższych kwartałach można oczekiwać stabilizacji wyników handlu na słabym poziomie (niska
dynamika wzrostu przychodów i prawdopodobny spadek wyniku finansowego) z uwagi na zmniejszenie
dynamiki wzrostu popytu konsumpcyjnego pod wpływem trudnej sytuacji na rynku pracy i obniżenia dochodów gospodarstw domowych. Konsumenci przy zakupie żywności w znacznym stopniu będą kierować się
ceną, najczęściej wybierając zakupy w dyskontach oferujących towary po niższych cenach. Równocześnie
będzie postępować dalsza konsolidacja branży (zmniejszenie liczby detalistów), wzrost znaczenia nowoczesnego handlu (supermarkety, dyskonty, delikatesy), łączenie niezależnych sklepów w sieci handlowe.
Konsolidacja doprowadzi do wzmocnienia części podmiotów i wypadnięcia z rynku mniejszych, mniej konkurencyjnych placówek. Ze względu na to, że proces przejęć i fuzji w skali ogólnokrajowej może być zahamowany ze względu na barierę „antykoncentracyjną”, koncentracja będzie postępować głównie wśród sieci
lokalnych i regionalnych.
mld zł
mln zł
60.0
2 500
50.0
2 000
40.0
%
32
28
24
1 500
20
1 000
12
16
30.0
20.0
8
500
10.0
0.0
4
0
0
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
2.9
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
2.8
2.5
2.5
2009 I-IX
decyl 5
1.2
decyl 9
6.5
13.2
13.0
11.0
11.0
6.8
51.8
1.03
1.01
1.13
1.02
1.19
2.82
0.53
0.51
0.57
0.52
0.48
1.62
36
35
38
35
26
92
12
13
14
11
6
36
52
43
42
41
28
80
0.54
0.54
0.53
0.52
0.52
0.95
0.96
0.95
1.00
0.96
1.14
3.14
11.06
14.77
9.19
8.97
17.70
x
1 385
1 300
1 381
1 448
.
.
31
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Wyniki ekonomiczno-finansowe transportu kolejowego towarów (zarówno na sieciach magistralnych
jak i na sieciach lokalnych, bez przechowywania, magazynowania i przeładunku towarów oraz bez obsługi
infrastruktury kolejowej) są złe, zarówno w samym III kw. 2009 r., jak i na przestrzeni I-IX 2009 r.
W strukturze przychodów działu dominujący udział mają firmy z polskim kapitałem, zatrudniające powyżej
250 osób (PKP Cargo, CTL Logistics S.A., DB Schenker - PCC RAIL S.A., Cargosped Sp. z o.o., Freightliner PL Sp. z o.o., TRANS-KOL Sp. z o.o., Express Polska Sp. z o.o.).
Znaczny spadek przewozów (o ok. 20% w 2009 r.) oraz koszty programu dobrowolnych odejść
w PKP Cargo przełożyły się na ujemny wynik finansowy transportu kolejowego towarów. Ok. 1/3 wszystkich
obciążeń przewoźników wynika ze stawek za korzystanie z dostępu do infrastruktury (ustalanych przez
zarządcę, tzn. PKP PLK), co w sytuacji gdy należą one do najwyższych w Europie negatywnie wpływa
na wyniki branży. Wyniki pogarsza też konkurowanie przez przewoźników ceną przy ograniczonej pojemności rynku przewozowego oraz zbliżonym poziomie usług, dodatkowo niepełna liberalizacja rynku powoduje, że prywatni przewoźnicy (już ponad 30% rynku) są w gorszej sytuacji niż narodowy przewoźnik
PKP Cargo, który jako dzierżawca infrastruktury kolejowej poprzez zapisy regulaminowe i taryfowe może
blokować dostęp do infrastruktury oraz ustalać opłaty za korzystanie z torów znacznie wyższe od pobieranych przez PKP PLK. Niemniej, niektóre firmy potrafiły dostosować się do warunków spowolnienia gospodarczego, np. CTL Logistics zwiększający przewozy w branżach, które nie odczuły tak bardzo spadków,
m.in. paliwowej.
W kolejnych kwartałach utrzymają się trudne warunki funkcjonowania, niemniej ponowny wzrost od
IV kw. 2009 r. przewozów pozwala zakładać poprawę wyników branży. PKP Cargo realizuje program restrukturyzacji, który w 2010 r. ma zapewnić stabilny rozwój spółki. Stymulująco na rozwój branży powinny
wpływać znaczne inwestycje współfinansowane z funduszy UE oraz planowane rozwiązania systemowe
umożliwiające preferencyjne traktowanie przewozów intermodalnych (kombinowanych). Sytuacja branży
powinna się sukcesywnie poprawiać wraz ze wzrostem inwestycji (współfinansowanych z funduszy UE)
polepszających stan techniczny użytkowanych torów i rozjazdów oraz ożywieniem gospodarczym stymulującym popyt na przewozy towarowe (w tym: węgla, rudy, kamienia) oraz dokańczaniem procesu liberalizacji
rynku krajowego transportu towarów.
mld zł
mln zł
%
3.0
50
24
2.5
0
16
2.0
-50
1.5
-100
1.0
-150
-16
0.5
-200
-24
0.0
-250
-32
8
0
-8
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
-3.1
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
2.0
-1.9
-5.7
2009 I-IX
decyl 5
5.5
decyl 9
14.2
-7.1
4.4
-4.1
-12.4
15.6
61.8
1.43
2.04
1.59
1.07
1.49
4.86
1.31
1.92
1.48
0.99
1.43
4.74
9
7
7
8
4
17
47
74
68
58
61
94
33
26
30
44
31
83
0.56
0.45
0.52
0.60
0.52
0.82
1.03
1.19
1.05
0.90
1.03
5.95
2.54
14.00
4.24
1.96
23.13
x
31
31
31
32
.
.
32
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Wyniki ekonomiczno-finansowe transportu drogowego po trzech kw. 2009 r. są lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r., z kwartału na kwartał wzrastał wynik finansowy. W III kw. 2009 r. przy zbliżonym
do 2008 r. poziomie przychodów wystąpił wyraźniejszy spadek kosztów, co przyczyniło się do widocznej
poprawy wyniku finansowego. Rentowność branży po trzech kw. 2009 r. była wyższa r/r ; dla połowy firm
była mniejsza niż dla branży ogółem, co wskazuje na polaryzację przewoźników. Płynność finansowa
kształtowała się na poziomie akceptowalnym, nastąpiła korzystna zmiana w stosunku do ostatnich dwóch
lat, gdy była poniżej tego poziomu. Pozytywne jest też skrócenie rotacji należności (o 18 dni).
Rok 2009 należy do najtrudniejszych dla branży transportowej w okresie ostatnich kilku lat. W sytuacji ograniczenia zamówień na usługi transportowe problemem stała się duża nadpodaż środków transportowych w stosunku do malejącej masy przewożonych towarów. Spadek liczby zleceń usług przewozowych
doprowadził do walki cenowej a drastyczne obniżenie stawek przewozowych negatywnie zweryfikowało
sytuację wielu firm transportowych, skutkując bankructwami (wzrost upadłości o 53% r/r w okresie trzech
kw. 2009 wg danych Coface). Malejąca podaż środków transportu już pod koniec II kw. 2009 r. przyczyniła
się do poprawy rentowności świadczonych usług, w okresie letnim została odnotowana stabilizacja popytu i
podaży środków przewozowych, po czym od września nastąpił wzrost popytu, skutkujący wzrostem cen
frachtów. Od IV kw. 2009 r. sytuacja na rynku ustabilizowała się. Pozytywny wpływ na koszty przewoźników
w 2009 r. miały względnie niskie ceny oleju napędowego w 2009 r. w porównaniu z 2008 r. (koszty paliwa
to ok.40-50% kosztów przewoźnika). Korzystnym skutkiem złych doświadczeń z 2009 r. jest nowelizacja
ustawy o transporcie drogowym (w styczniu 2010 r.), dzięki której poprawi się sytuacja prawna przewoźników działających w warunkach kryzysu gospodarczego - ustawa przewiduje możliwość rocznego zawieszenia wykonywania tego rodzaju działalności gospodarczej, bez utraty uprawnień (licencji).
W kolejnych kwartałach tendencja poprawy sytuacji branży wraz z poprawą koniunktury powinna
się utrzymać, można oczekiwać niewielkiego wzrostu popytu na usługi transportowe, przy czym z uwagi na
powolnie odbudowujący się popyt na polskie towary na rynkach unijnych liczba zleceń na transport międzynarodowy w dalszym ciągu będzie ograniczona. Spodziewana aprecjacja złotego jest korzystna dla
importu, przekładając się na wyższe zapotrzebowanie na surowce i półprodukty ze strony firm, co przyczynia się do wzrostu popytu na usługi przewozowe. Negatywnie na wyniki branży wpływać będzie wzrost
cen oleju napędowego z uwagi na zwiększenie obciążeń podatkowych w cenie tego paliwa.
mld zł
mln zł
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
%
48
40
32
24
16
8
0
-8
-16
-24
150
100
50
0
-50
-100
-150
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
0.5
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
3.5
1.5
3.0
2009 I-IX
decyl 5
2.6
decyl 9
9.8
2.9
20.7
8.1
15.8
11.7
66.7
1.11
1.12
1.17
1.26
1.22
3.41
1.07
1.08
1.13
1.21
1.15
3.24
4
4
4
4
1
14
70
65
86
68
62
112
48
49
46
42
33
86
0.69
0.70
0.69
0.65
0.65
0.99
1.09
1.10
1.15
1.21
1.24
3.70
7.83
12.58
9.44
11.78
11.82
x
289
221
288
335
.
.
33
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
55. ZAKWATEROWANIE
Wyniki ekonomiczno-finansowe hoteli i innych obiektów zakwaterowania turystycznego po trzech
kw. 2009 r. są słabe, wyraźnie gorsze w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. O wynikach działu
decydują przede wszystkim wyniki hoteli (generują 88% przychodów ogółem) oraz turystycznych obiektów
noclegowych (11% przychodów). W okresie I-IX 2009 r. wzrostowi kosztów (o 2%) towarzyszył spadek
przychodów (o 5%), skutkując spadkiem wyniku finansowego r/r o połowę; najtrudniejsza sytuacja wystąpiła w I kw. 2009 r. (branża odnotowała stratę), w III kw. mniejszy spadek r/r przychodów niż kosztów pozwolił
na wypracowanie niewielkiego zysku. Rentowność branży (ujemna po I kw. 2009 r.), po trzech kw. 2009 r.
kształtowała się na poziomie 5,8%, wyraźnie niższym w porównaniu z analogicznym okresem lat 2007 i
2008. Płynność finansowa była akceptowalna; nakłady inwestycyjne obniżyły się o 30% (rok wcześniej
wzrost o 75%), zwraca też uwagę tendencja obniżania wskaźnika pokrycia obsługi odsetek.
Pogorszenie sytuacji przedsiębiorstw hotelowych jest skutkiem osłabienia ruchu turystycznego zarówno krajowego jak i zagranicznego, a także mniejszej aktywności biznesowej w warunkach spowolnienia
gospodarczego w 2009 r. Liczba udzielonych noclegów w okresie I-IX 2009 r. br. była o 3% mniejsza niż w
analogicznym okresie 2008 r., w tym udzielonych turystom zagranicznym o 7%. Liczba pasażerów obsłużonych w I poł. 2009 r. przez polskie porty lotnicze w międzynarodowym ruchu regularnym w porównaniu z
I poł. 2008 r. obniżyła się o 13%, od III kw. polskie lotniska obsługują coraz więcej podróżnych, niemniej wg
szacunków Urzędu Lotnictwa Cywilnego wyniki całego 2009 r. będą gorsze niż 2008 r.
W nadchodzących kwartałach sytuacja hoteli ma szansę stopniowo się poprawiać wraz z poprawą
koniunktury gospodarczej (i w efekcie większej aktywności biznesowej, a w perspektywie przyszłego sezonu letniego większej aktywności turystów krajowych; niemniej wyniki za cały 2009 r. będą najpewniej gorsze od wyników w dwóch poprzednich latach – skala spadku w I kw. br. była zbyt duża, by móc go wyrównać w następnych kwartałach roku, dodatkowo zwykle wyniki po trzech kwartałach są lepsze niż na koniec
roku – zatem wyniki w IV kw. raczej nie poprawią zdecydowanie całorocznych.
mld zł
mln zł
1.4
300
1.2
200
1.0
%
40
32
24
100
0.8
16
8
0
0.6
0
-100
0.4
-8
0.2
-200
-16
0.0
-300
-24
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
0.8
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
13.3
11.2
5.8
2009 I-IX
decyl 5
5.4
decyl 9
20.0
0.5
8.8
6.9
3.8
3.8
28.2
1.57
1.65
1.89
1.44
1.62
12.59
1.49
1.58
1.80
1.34
1.38
12.21
7
6
7
9
4
13
23
27
27
25
17
51
23
21
20
25
13
71
0.43
0.38
0.41
0.46
0.41
0.89
1.03
1.07
1.07
1.02
1.03
1.96
3.72
9.01
6.26
5.47
8.91
x
134
124
133
140
.
.
34
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
61. TELEKOMUNIKACJA
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych przedsiębiorstw telekomunikacyjnych świadczących usługi
transmisji głosu, danych, tekstu, dźwięku i obrazu są w okresie I-IX 2009 r. lepsze niż w analogicznym
okresie 2008 r. Przychody działu w przybliżeniu po połowie generuje działalność w zakresie telekomunikacji
przewodowej oraz bezprzewodowej (bez telekomunikacji satelitarnej). W strukturze przychodów działu dominujący udział mają wielkie firmy (w co czwartej udział ma kapitał zagraniczny), zatrudniające powyżej
250 osób [Telekomunikacja Polska S.A., PTK CENTERTEL Sp. z o.o. (Orange GSM), Polkomtel S.A (Plus
GSM), Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o (ERA)].
Branża kieruje swoje produkty i usługi głównie na potrzeby rynku krajowego (16% przychodów ze
sprzedaży eksportowej, chociaż w działalności związanej z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi
udział sprzedaży eksportowej wynosi 38% przychodów). Wzrost przychodów szybszy niż kosztów (w których przeważają usługi obce) przyczynił się do wypracowania większego wyniku finansowego i wyższej
rentowności sprzedaży niż średnia w całej sekcji J - informacja i komunikacja
W kolejnych kwartałach wyniki branży powinny utrzymać się na wysokim poziomie, chociaż na coraz bardziej konkurencyjnym rynku telekomunikacyjnym trudniej będzie utrzymać wysoką dynamikę rozwoju. Rosnąca konkurencja skutkuje spadkiem marż na poszczególnych usługach i produktach, a branża wymaga kosztownych inwestycji związanych z CDMA (nowoczesna metoda transmisji danych) oraz budową
infrastruktury potrzebnej do zorganizowania EURO 2012. Dodatkowo, wdrożenie unijnej dyrektywy zobowiązującej operatorów do przechowywania danych o połączeniach użytkowników telefonów komórkowych
oznacza koszty szacowane na kilkadziesiąt milionów złotych, do których dochodzą koszty utrzymywania
takiego systemu. Stymulująco na rozwój branży powinny natomiast wpływać znaczne inwestycje współfinansowane z funduszy UE, pozwalającej wdrażać nowe technologie i wprowadzać nowe usługi telekomunikacyjne, niezbędne wobec coraz trudniejszego pozyskiwania nowych klientów. Operatorzy komórkowi
zaczynają poszukiwać klientów w niszach rynkowych, takich jak rynek nawigacji satelitarnej czy usługi
zdalnego zarządzania i monitorowanie urządzeń i obiektów dla klientów biznesowych. Pod koniec 2009 r.
TP SA i UKE zawarło porozumienie stabilizujące politykę regulacyjną i zapewniające wzrost inwestycji
w telekomunikacji (TP SA zadeklarowało ponad 3 mld zł inwestycji w budowę i modernizację infrastruktury
telekomunikacyjnej w zamian za trzyletnią stabilizację stawek hurtowych i zawieszenia postępowania UKE
w sprawie podziału TP SA na część hurtową i detaliczną).
mld zł
mln zł
%
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
-500
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
24
20
16
12
8
4
0
-4
-8
-12
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
8.2
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
10.9
11.3
17.0
2009 I-IX
decyl 5
4.0
decyl 9
24.0
9.6
12.2
12.4
18.7
9.8
70.9
1.06
1.01
0.97
1.36
1.26
8.68
1.00
0.95
0.90
1.31
1.18
8.20
7
6
7
5
2
44
38
38
37
39
46
84
40
29
32
32
26
97
0.46
0.46
0.42
0.48
0.45
0.93
0.92
0.90
0.90
0.99
1.03
4.96
9.46
9.95
14.79
14.46
13.31
x
45
42
43
48
.
.
35
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
62. DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ
Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych przedsiębiorstw informatycznych są w okresie I-IX 2009 r. lepsze niż w analogicznym okresie 2008 r. Wzrost przychodów szybszy niż kosztów (w których największy udział
mają wynagrodzenia, usługi obce i wartość towarów i materiałów sprzedanych) przełożył się na wzrost wyniku
finansowego. Dotyczy to również III kw. 2009 r., w którym utrzymuje się korzystna tendencja szybszego wzrostu przychodów niż kosztów. W okresie trzech kw. 2009 r. zwraca uwagę wyhamowanie inwestycji (o ponad
30% r/r) mogące negatywnie wpłynąć (poprzez ograniczenie produkcji) na przyszłe wyniki producentów.
W strukturze przychodów działu znaczny udział mają duże firmy zatrudniające powyżej 250 osób
(np. ComArch S.A., Sygnity S.A., Oracle Polska Sp. z o.o.), w tym ok. 1/3 z udziałem kapitału zagranicznego. Branża sprzedaje wyroby i usługi głównie na rynku krajowym (jedynie 16% przychodów ze sprzedaży
eksportowej, choć w obszarze związanym z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi udział ten sięga
38%). Na wyniki branży decydujący wpływ (62% przychodów działu) mają producenci oprogramowania
(zajmujący się analizą, doradztwem i pisaniem programów na zlecenie użytkownika oraz projektowaniem
stron internetowych), którzy 1/3 przychodów uzyskują ze sprzedaży produktów i usług na rzecz sektora
bankowo-finansowego; kolejne 30% generuje rynek przemysłowo-telekomunikacyjny, a pozostała cześć to
realizacja zamówień sektora publicznego) oraz generujące 25% przychodów działu przedsiębiorstwa zajmujące się pozostałą działalnością usługową w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (odzyskiwanie danych, instalowanie oprogramowania).
W nadchodzących kwartałach prognozy dla producentów oprogramowania są optymistyczne. Mimo
że część klientów przesuwa terminy realizacji niektórych projektów na później, są firmy, które wstrzymały
decyzje zakupowe, to jest też duża liczba firm, które mając z uwagi na potrzebę rozwoju oraz utrzymania
pozycji na rynku, decyduje się na optymalizację działalności w każdym możliwym do identyfikacji wymiarze,
włączając w to wymianę istniejących systemów informatycznych oraz zakupy nowych modułów, potrzebnych do polepszenia konkurencyjności firmy. Dodatkowo, wzrostowi wyników sprzyja fakt, że ostatni kwartał roku charakteryzuje się sezonowo najwyższą sprzedażą. W średniookresowej perspektywie oczekuje
się niższego popytu na produkty i usługi firm informatycznych ze strony sektora finansowo-bankowego,
niemniej może to zostać zrekompensowane dużymi projektami w sektorze publicznym (współfinansowanymi ze środków unijnych) i utrzymaniem zamówień ze strony największych podmiotów gospodarczych.
Najbardziej odpornymi na mniejszy popyt na rynku wydają się producenci oprogramowania, którzy realizują
kontrakty długoterminowe oraz generują przychody w sektorze telekomunikacyjnym.
mld zł
mln zł
%
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
64
56
48
40
32
24
16
8
0
-8
1Q08
1Q08 2Q08 3Q08 4Q08 1Q09 2Q09 3Q09
przychody (L)
koszty (L)
2Q08
3Q08
4Q08
1Q09
przychody
Wybrane wskaźniki
2008
10.3
2Q09
3Q09
koszty
2007 I-IX
2008 I-IX
2009 I-IX
8.6
8.2
10.3
2009 I-IX
decyl 5
4.3
decyl 9
19.8
12.3
10.6
10.4
10.3
10.5
55.5
1.86
1.90
1.65
1.92
2.80
12.29
1.76
1.76
1.54
1.82
2.46
11.63
9
13
11
8
1
30
102
95
88
74
59
136
49
46
45
36
13
111
0.32
0.33
0.32
0.26
0.35
0.86
1.26
1.37
1.23
1.19
1.99
15.05
18.61
20.31
15.70
24.83
38.34
x
107
96
105
130
.
.
36
Nr 01 (169) 2010
BIULETYN
BRANŻOWY
2010
Załącznik 1
Definicje analizowanych wskaźników
ROS (NPM)
Stopa zysku netto (wskaźnik rentowności netto sprzedaży)
=
zysk netto (strata netto)
przychody netto
ROE
Stopa rentowności kapitału własnego (wskaźnik rentowności
kapitału)
=
zysk netto x A*
kapitał własny
CR
Wskaźnik płynności bieżącej
=
majątek obrotowy
zobowiązania krótkoterminowe
QR
Wskaźnik podwyższonej płynności (szybki)
=
majątek obrotowy – zapasy
zobowiązania krótkoterminowe
IT (WRZD)
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach
=
zapasy x T**
przychody netto
CP (WRND)
Wskaźnik rotacji należności w dniach
=
należności z tytułu dostaw i usług x T**
przychody netto
PL (WRZbD)
Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach
=
zobowiązania z tytułu dostaw i usług x T**
przychody netto
DR (WZA)
Współczynnik długu (wskaźnik zadłużenia aktywów)
=
zobowiązania ogółem
aktywa całkowite
WP (WPMK)
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym
=
kapitał własny + zobowiązania
długoterminowe majątek trwały
CFC (WPO)
Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek
=
zysk netto + podatek dochodowy +
amortyzacja + odsetki
odsetki
Uwaga: *A = 4 dla I kwartału, 2 dla II kwartału, 4/3 dla III kwartału, 1 dla IV kwartału; **T – liczba dni (90 - dla I kwartału, 180 dla II kwartału, 270 - dla III kwartału, 360 - dla IV kwartału)
Objaśnienie znaków umownych. Występowanie w tabelach kropek (.) zamiast wartości liczbowych oznacza brak danych związany
z obowiązywaniem ustawy o tajemnicy statystycznej (nieudostępnianie danych, gdy: zbyt mała jest liczba jednostek; poziom
przychodów jednej z firm przekracza ¾ przychodów grupy klasyfikacyjnej PKD; dane można obliczyć w sposób pośredni).
Występowanie w tabelach znaków x oznacza dane, które nie są podawane z powodu powstawania “sztucznych” wartości (bez
interpretacji ekonomicznej) związanych z konstrukcją wskaźnika, tzn. gdy: kategoria występująca w mianowniku bliska zeru (wartości
wskaźnika dążą dla tych jednostek do nieskończoności); kategorie występujące tak w liczniku jak i w mianowniku przyjmują wielkości
ujemne (w efekcie uzyskuje się dodatnie wartości wskaźników).
Rozkład decylowy wskaźnika powstaje poprzez uszeregowanie badanych przedsiębiorstw według rosnącej wartości wskaźnika.
Następnie z tak uporządkowanego zbioru wybiera się dziewięć wartości wskaźnika (decyli), które dzielą zbiór przedsiębiorstw na
dziesięć grup (po 10% każda). Grupę 10% przedsiębiorstw wyznaczoną przez pierwszy decyl (D1) można uznać za najgorszą
w badanym zbiorze (w odniesieniu do wskaźników rentowności, płynności, pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym, wskaźnika
pokrycia obsługi odsetek, udziału sprzedaży eksportowej w przychodach) lub najlepszą (w odniesieniu do wskaźnika zadłużenia, cyklu
rotacji zapasów, należności i zobowiązań). Decyl piąty (D5) wyznacza medianę, czyli wartość środkową, dzielącą zbiór przedsiębiorstw
w taki sposób, że ich pierwsza połowa osiąga wartości niższe od D5, a druga połowa wartości wyższe od D5, decyl piąty to dane dla
przeciętnego przedsiębiorstwa. Dziewiąty decyl (D9) określa poziom wskaźnika dla ostatniej grupy 10% przedsiębiorstw, osiągających
najwyższe wartości analizowanego wskaźnika, wyznaczając 10% przedsiębiorstw odpowiednio najlepszych lub najgorszych w badanej
zbiorowości.
Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów PKO BP SA i nie może być traktowany jako
oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych,
wiarygodnych źródeł, jednak PKO BP SA nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. PKO BP SA nie ponosi
odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale.
Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło.
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 15, 02-515 Warszawa,
zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod
nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł.
37

Biuletyn Branżowy 1/2010

Transkrypt

Podobne dokumenty

Rotacja w call center

Polski sektor tekstylno-odzieżowy w okresie I

Jak należy przeprowadzać rewizję finansową w spółkach giełdowych