Raport z realizacji RPS Zdrowie dla Pomorzan za rok 2015
Transkrypt
Raport z realizacji RPS Zdrowie dla Pomorzan za rok 2015
Raport z realizacji Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie ochrony zdrowia Zdrowie dla Pomorzan za rok 2015 Gdańsk 2016 1 Spis treści WPROWADZENIE ............................................................................................................. 4 1. 2. WNIOSKI Z ANALIZY TRENDÓW W OBSZARZE OCHRONY ZDROWIA........ 5 REALIZACJA PROGRAMU ......................................................................................... 9 2.1. System realizacji Programu......................................................................................................... 9 2.1.1. Roczny plan realizacji Programu .......................................................................................... 9 2.1.2. Rada Programowa ................................................................................................................. 10 2.1.3. Działania prowadzone w ramach Pomorskiego Systemu Monitoringu i Ewaluacji ... 11 2.1.4. Inne elementy systemu realizacji Programu ...................................................................... 12 2.2. 4. 2.3. Najważniejsze działania ............................................................................................................ 12 Nakłady finansowe powiązane z realizacją Programu.......................................................... 16 PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE ................................................................ 18 4.1. Osiągnięcia związane z realizacją Programu .......................................................................... 18 4.3. Proponowane usprawnienia ..................................................................................................... 19 4.2. Zaobserwowane problemy ....................................................................................................... 18 ZAŁĄCZNIK 1. Stan realizacji Celów szczegółowych Programu ..................................... 20 ZAŁĄCZNIK 2. Wskaźniki monitorowania realizacji Programu ...................................... 24 2 WYKAZ SKRÓTÓW CMJ CMS CSIOZ DISI DZ GUM GUS JST MR NIPiP NMF OP P1 PCZP PKD POChP POFOS POW NFZ PSME PSPM PUW RP RPO RPZ RPS RSMiEPZ RTG SPZOZ SRWP SWP TK UMWP WCO WP ZdP ZIT ZPT ZZP Centrum Monitorowania Jakości (ang. Content Management System, CMS) system zarządzania treścią Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Departament Społeczeństwa Informacyjnego i Informatyki Departament Zdrowia Gdański Uniwersytet Medyczny Główny Urząd Statystyczny jednostki samorządów terytorialnych Rezonans Magnetyczny Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych Norweski Mechanizm Finansowy Oś priorytetowa Platforma P1, która udostępni szereg usług elektronicznych takich jak np.: Internetowe Konto Pacjenta, Elektroniczną Receptę, Skierowanie, Zlecenie oraz udostępni Portal informacyjny e-Zdrowie (realizowana przez CSIOZ) Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego Punkt Konsultacyjno Diagnostyczny Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc Pomorskie Forum Samorządowe Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Pomorski System Monitoringu i Ewaluacji Pomorska Sieć Placówek Medycznych Pomorski Urząd Wojewódzki Rada Programowa Regionalny Program Operacyjny Regionalny Program Zdrowotny Regionalny Program Strategiczny Regionalny System Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych Rentgenografia Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 Samorząd Województwa Pomorskiego Tomograf Komputerowy Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Wojewódzkie Centrum Onkologii Województwo Pomorskie Zdrowie dla Pomorzan Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Zintegrowane Porozumienia Terytorialne Zespół Zarządzający Programem 3 WPROWADZENIE 1. Regionalny Program Strategiczny Zdrowie dla Pomorzan jest jednym z sześciu zasadniczych narzędzi realizacji Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, uchwalonej przez Sejmik Województwa Pomorskiego Uchwałą Nr 458/XXII/12 z dnia 24 września 2012 r. 2. RPS Zdrowie dla Pomorzan został uchwalony przez Zarząd Województwa Pomorskiego Uchwałą nr 930/274/13 z dnia 8 sierpnia 2013 roku. Zgodnie z zapisami Planu Zarządzania SRWP 2020 przyjętego uchwałą Zarządu Województwa Pomorskiego nr 1071/87/15 z dnia 29 października 2015 r. Raport z realizacji RPS jest sprawozdaniem sporządzanym raz w roku, skoordynowanym ze sprawozdaniem rocznym z wykonania budżetu województwa. 3. Niniejszy Raport dotyczy realizacji Regionalnego Programu Strategicznego Zdrowie dla Pomorzan w roku 2015. Obejmuje on trzy zasadnicze elementy: a) opis najważniejszych trendów społeczno-gospodarczych zachodzących w województwie pomorskim w zakresie ochrony zdrowia od 2010 r.; b) opis działań prowadzonych w regionie na rzecz realizacji RPS, w tym poniesionych nakładów finansowych; c) wnioski z dotychczasowej realizacji Programu i rekomendacje w zakresie planowanych działań. 4 1. WNIOSKI Z ANALIZY TRENDÓW W OBSZARZE OCHRONY ZDROWIA Demografia oraz epidemiologia 1. Pomorskie cechuje relatywnie korzystna struktura demograficzna – obserwuje się względnie wysoki udział osób młodych i stosunkowo niski odsetek osób starszych. Taka sytuacja występuje w większości powiatów województwa, za wyjątkiem Trójmiasta i miasta Słupska. Starzenie się społeczeństwa przyspiesza emigracja młodych ludzi (wyjazdy za granicę, a także do strefy podmiejskiej). Proces starzenia się społeczeństwa będzie się jednak stopniowo pogłębiał w całym województwie. Jest to prawidłowość obserwowana w większości krajów Unii Europejskiej. Wynika ona przede wszystkim ze spadku przyrostu naturalnego oraz wzrostu przeciętnej długości trwania życia. Istotną przyczyną starzenia się społeczeństwa jest także coraz późniejsze macierzyństwo i dzietność na poziomie dalece niższym od tzw. zjawiska zapewniającego zastępowalność pokoleń. 2. Zgodnie z prognozą ludności na lata 2014-2050 opracowaną przez GUS1 liczba ludności Polski będzie się systematycznie zmniejszać. W końcu 2050 roku ludność Polski osiągnie 88,2% stanu ludności z 2013 roku. W województwie pomorskim przewiduje się systematyczny wzrost liczby ludności zamieszkałej na terenach wiejskich (o 20,4%). Dodatni przyrost naturalny utrzyma się w województwie do roku 2023. Przeciętne trwanie życia nadal będzie się wydłużało, osiągając w 2050 roku wartości dla mężczyzn wyższe o 9 lat i dla kobiet wyższe o 6 lat. Do roku 2050 proces starzenia bardzo przyspieszy i Polska będzie jednym z najstarszych społeczeństw w Europie. W województwie pomorskim znaczny przyrost ludności starszej przewidywany jest w części miejskiej tylko w latach 2014-2020 i po roku 2023. 3. Poziom umieralności ludności województwa pomorskiego w 2014 roku wynosił 88 zgonów na 10 tys. mieszkańców (bezwzględna liczba zgonów – 20 126)2. W stosunku do roku 2011 nastąpiła tendencja wzrostowa (w roku 2011 – 85 zgonów na 10 tys. mieszkańców). Nadal występuje przewaga liczby zgonów wśród mężczyzn. 4. Głównymi przyczynami zgonów mieszkańców województwa pomorskiego są choroby układu krążenia. W roku 2011 stanowiły one 39,3 % wszystkich zgonów, natomiast w roku 2013 już 42,1 % zgonów2. Pomimo niższych wskaźników niż w Polsce (45,8 % - 2013 rok) w województwie wystąpiła zdecydowana tendencja wzrostowa. 5. Choroby nowotworowe stanowią drugą główną przyczynę zgonów mieszkańców naszego województwa. Odsetek zgonów z powodu nowotworów wynosił w 2013 roku 28,9 %, Polska – 25,5 %2. W stosunku do roku 2011 (29,6 %) zauważalny był minimalny spadek. 6. Standaryzowany współczynnik zachorowalności3 na nowotwory złośliwe ogółem w województwie pomorskim w roku 2013 wynosił u kobiet 266,1 na 100 tys. mieszkańców (w Polsce 217,2). Wśród mężczyzn natomiast wynosił 309,9 (w Polsce 262,5)4. Pomorskie Główny Urząd Statystyczny – Opracowanie: Prognoza Ludności na lata 2014-2050 Źródło danych – Główny Urząd Statystyczny. 3 Standaryzowany wg wieku współczynnik zachorowalności (umieralności) określa, ile zachorowań (zgonów) wystąpiłoby w badanej populacji, gdyby struktura wieku tej populacji była taka sama jak struktura wieku populacji przyjętej za standard (standardowa populacja świata). 4 Źródło danych - na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów: Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej - Curie. Dostępne na stronie http://onkologia.org.pl/raporty/ dostęp z dnia 8 stycznia 2016 r. 1 2 5 znajduje się na pierwszym miejscu w kraju pod względem zachorowalności na nowotwory złośliwe zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn (podobnie jak w roku 2010). 7. Wzrasta chorobowość w zakresie Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. W roku 2013 bezwzględna liczba chorych wyniosła 35 9805 (w roku 2010 – 25 147, 2011 – 32 292) Wskaźnik na 10 tys. mieszkańców wyniósł w 2013 roku 156,72 (w 2011 roku – 141,41). 8. Zwiększa się liczba pacjentów z zaburzeniami psychicznymi zarówno w populacji osób dorosłych, jak i dziecięco-młodzieżowej. Według GUS w poradniach dla osób z zaburzeniami psychicznymi, uzależnionych od alkoholu i innych substancji, w warunkach ambulatoryjnych leczyło się w 2013 roku ponad 1,6 mln. osób (tj. ponad 4 % Polaków). W województwie pomorskim leczyło się co najmniej 4,2 % ludności. W strukturze zaburzeń psychicznych oraz zaburzeń zachowania leczonych ambulatoryjnie dominowały zaburzenia nerwicowe oraz zaburzenia nastroju. 9. W województwie pomorskim wzrasta liczba zamachów samobójczych. Według statystyk prowadzonych przez Komendę Wojewódzką Policji w Gdańsku w roku 2015 odnotowano 471 zamachów samobójczych, w tym 333 zakończone zgonem. Zasoby ochrony zdrowia 1. Zgodnie z danymi GUS liczba lekarzy6 posiadających prawo wykonywania zawodu na 10 tys. mieszkańców w województwie pomorskim w roku 2014 wzrosła do 37,9 (w roku 2013 wynosiła 37,5). W Polsce natomiast wskaźnik ten był niższy i wynosił w 2014 roku 36,7 (w roku 2013 wynosił 36,3). 2. Także liczba lekarzy pracujących według podstawowego miejsca pracy na 10 tys. mieszkańców w województwie pomorskim nieznacznie wzrosła do 21,4 w roku 2014 (w roku 2013 - 19,7). W Polsce wskaźnik ten był wyższy i wynosił w 2014 roku 22,8 (w roku 2013 - 22,1). 3. Średnia wieku pielęgniarek i położnych wzrasta7 - w roku 2008 średnia wieku pielęgniarek wynosiła 44,19 zaś na koniec 2013 roku - 48,69. 4. Prognozy liczby zarejestrowanych, jak i liczby zatrudnionych pielęgniarek i położnych w latach 2015 – 2035 wskazują na wystąpienie tendencji spadkowej. 5. Według GUS w roku 2014 liczba pielęgniarek i położnych pracujących w województwie pomorskim według podstawowego miejsca pracy na 10 tys. mieszkańców wynosiła 48 (w roku 2013 - 49,9). W Polsce wskaźnik ten był znacznie wyższy i wynosił w 2014 roku 57,6 (w roku 2013 - 58). 6. Niewystarczające jest dostosowanie infrastruktury ochrony zdrowia do procesów demograficznych – brak łóżek i poradni geriatrycznych oraz miejsc w zakładach opieki długoterminowej. 7. Niewystarczająca liczba Centrów Zdrowia Psychicznego w województwie pomorskim. Aktualnie funkcjonuje 1 Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku (zgodnie z zaleceniami powinno być ich ponad 40). System ochrony zdrowia Źródło danych - Pomorski Urząd Wojewódzki, Wydział Zdrowia – PCZP, Dane dotyczą osób zarejestrowanych w poradniach/gabinetach specjalistycznych chorób płuc i gruźlicy. 6 Źródło – Główny Urząd Statystyczny. Do lekarzy nie zaliczamy dentystów. 7„Analiza liczby zarejestrowanych i zatrudnionych pielęgniarek i położnych w roku 2011 oraz prognoza liczby zarejestrowanych i zatrudnionych pielęgniarek i położnych na lata 2015 – 2035” – opracowanie NIPiP z roku 2013. 5 6 1. Brak jest dobrze przygotowanych i realizowanych programów polityki zdrowotnej oraz programów z zakresu promocji zdrowia dostosowanych do trendów demograficznych i epidemiologicznych. Realizowane programy są mało efektywne, często niewykorzystujące nowoczesnych metod interwencji behawioralnych, krótkoterminowe i mało interdyscyplinarne. Nadal niewiele jest profesjonalnych programów nakierowanych na edukację zdrowotną i promocję zdrowia, co powoduje niską świadomość i brak odpowiedzialności mieszkańców za stan własnego zdrowia. Istnieje konieczność koordynacji działań profilaktycznych na poziomie regionu. 2. Występuje nierównomierne rozmieszczenie podmiotów leczniczych, a tym samym ograniczona dostępność do świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza specjalistycznej ambulatoryjnej opieki medycznej na obszarach wiejskich i małych miastach. 3. Niedoszacowanej wycenie poszczególnych świadczeń zdrowotnych (np. opieki długoterminowej, geriatrii, psychiatrii) towarzyszy dominująca rola NFZ w kreowaniu polityki zdrowotnej. 4. Niedostosowana jest organizacja systemu zdrowia do procesów demograficznych, w szczególności dla osób starszych. 5. Wciąż obserwuje się słabo rozwinięty środowiskowy system opieki medycznej. Problem ten dotyczy zwłaszcza takich dziedzin jak psychiatria, geriatria, opieka długoterminowa oraz rehabilitacja. 6. Funkcjonują słabo rozwinięte interdyscyplinarne zespoły medyczne, zwłaszcza w medycynie somatycznej. Uzależnione jest to głównie od warunków dotyczących zawierania umów z NFZ. Ze względu na koszty, dodatkowi specjaliści nie są zatrudniani. 7. Zgodnie z obowiązkiem tworzenia regionalnych map potrzeb zdrowotnych dla planowania inwestycji w ochronie zdrowia, który wynika z Ustawy8, Ministerstwo Zdrowa w 2015 roku przedstawiło dwie pierwsze mapy potrzeb zdrowotnych - z zakresu onkologii oraz kardiologii. Ponieważ jest to warunek ex-ante, od spełnienia którego uzależnione jest wsparcie przedsięwzięć w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020, konieczna będzie akceptacja map zdrowotnych przez Komisję Europejską. Regionalne mapy potrzeb zdrowotnych mają być zaawansowanym narzędziem analitycznym, które wspierać będzie decyzje zarządcze w ochronie zdrowia. Mapy potrzeb wskazują trendy demograficzne i epidemiologiczne, opisują istniejącą infrastrukturę w ochronie zdrowia oraz wskazują potrzeby w tym zakresie. 8. W Ministerstwie Zdrowia trwają prace koncepcyjne nad założeniami do projektu sieci Szpitali. Po opracowaniu map potrzeb resort przystąpi do tworzenia założeń planu. Mapy potrzeb zdrowotnych będą jednym z głównych narzędzi uwzględnianych w propozycjach zmian w prawie w zakresie tworzenia sieci Szpitali. 9. W 2015 roku weszła w życie Ustawa o zdrowiu publicznym, która określa zadania z zakresu zdrowia publicznego, zasady ich finansowania oraz podmioty uczestniczące w ich realizacji9. Ustawa wprowadziła jako obowiązującą formę prawną opieki psychiatrycznej – Centra Zdrowia Psychicznego. Zapisy wpłyną również na realizację Celu szczegółowego 1. RPS ZdP, w tym dotyczącego wdrożenia RSMiEPZ. Ustawa z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014, poz. 619) 9 Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. 2015 poz. 1916) 8 7 Jakość usług zdrowotnych oraz informatyzacja ochrony zdrowia 1. W 2015 roku nastąpił wzrost liczby certyfikatów jakości pozyskanych przez podmioty lecznicze dla których podmiotem tworzącym jest Województwo Pomorskie w tym, certyfikatów akredytacyjnych przyznawanych przez Ministra Zdrowia oraz certyfikatów zgodnych z normą ISO: Certyfikatami akredytacyjnymi MZ na koniec 2015 roku dysponowało łącznie 64% podmiotów leczniczych, zatem odnotowano wzrost o 7 punktów procentowych w stosunku do roku 2014. Certyfikatami Systemu Zarządzania Jakości 9001 na koniec 2015 roku dysponowało łącznie 95% podmiotów leczniczych., zatem odnotowano wzrost o 5 punktów procentowych w stosunku do roku 2014. Certyfikatami Systemu Zarządzania Środowiskowego na koniec 2015 roku dysponowało łącznie 38% podmiotów leczniczych, zatem odnotowano wzrost o 19 punktów procentowych w stosunku do roku 2014. Certyfikatami Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy na koniec 2015 roku dysponowało łącznie 33% podmiotów leczniczych, zatem odnotowano wzrost o 14 punktów procentowych w stosunku do roku 2014. Certyfikatami Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji na koniec 2015 roku dysponowało łącznie 19% podmiotów leczniczych, zatem odnotowano wzrost o 9 punktów procentowych w stosunku do roku 2014. 2. Utrzymuje się niedofinansowanie procesów informatyzacji związane z sytuacją finansową podmiotów leczniczych. 3. Brak jest interoperacyjności systemów informatycznych między różnymi podmiotami pomorskiego systemu zdrowia. 4. W pomorskim systemie zdrowia obserwuje się niski stopień interoperacyjności stosowanych systemów informatycznych, a infrastruktura jest przestarzała. Tylko niektóre szpitale posiadają kompletne systemy informatyczne z trzech podstawowych zakresów – HIS (ang. Hospital Information System), ERP (ang. Enterprise Resource Planning), PACS (ang. Picture Archive and Communication System)/RIS (ang. Radiology Information System). Jedynie nieliczne z istotnych dla systemu placówek posiadają, a tym samym wykorzystują dla poprawy efektywności swojego działania, system informatyczny klasy Business Intelligence. Część podmiotów leczniczych nie posiada dostępu do nowoczesnych łącz szerokopasmowych, co w efekcie może stać się barierą technologiczną utrudniającą, a niekiedy uniemożliwiającą integrację systemów wykorzystywanych w jednostkach z docelowymi systemami krajowymi oraz wymianę elektronicznej dokumentacji medycznej. Wsparcie ze strony projektu „Pomorskie e-Zdrowie” jest konieczne dla polepszenia tej sytuacji. Wynika to zarówno ze stanu aktualnego infrastruktury i systemów IT jak i z poziomu szacowanych kosztów na ich dostosowanie. 5. Zmieniający się model i zakres wdrożenia centralnych systemów IT (głównie P1) wpłynie na zwiększone znaczenie platform i rozwiązań regionalnych z zakresu e-Zdrowia. Projekt P1 będzie obejmował następujące funkcjonalności: e-Recepta, e-Skierowanie, Internetowe Konto Pacjenta zasilane informacjami o zdarzeniach medycznych, Wymiana Elektronicznej Dokumentacji Medycznej, Aplikacja Usługodawców i Aptek, Analiza Danych, Platforma Publikacyjna MZ. Natomiast nie będzie obejmował następujących funkcjonalności (mimo, 8 że wcześniej były one planowane): e-Zlecenie, Archiwum EDM po likwidowanych podmiotach, Dane krytyczne, deklaracje POZ. 2. Realizacja P1 jest planowana w modelu przyrostowym: Przyrost 1. 2016-2017: uzyskanie funkcjonalności elektronicznej recepty wraz z niezbędnymi elementami internetowego konta pacjenta zasilanego zdarzeniami medycznymi oraz analityki data mining; Przyrost 2. 2018: uzyskanie funkcjonalności elektronicznego skierowania; Przyrost 3. 2019: uzyskanie funkcjonalności elektronicznego zlecenia i elektronicznego zwolnienia; Przyrost 4. 2020: uzyskanie pełnej funkcjonalności hurtowni danych oraz analiz typu data mining. REALIZACJA PROGRAMU 2.1. System realizacji Programu 2.1.1. Roczny plan realizacji Programu Roczny plan realizacji RPS Zdrowie dla Pomorzan na rok 2015 został przyjęty przez Zarząd Województwa Pomorskiego Uchwałą nr 1123/399/14 z dnia 6 listopada 2014 roku. W ramach RPR w roku 2015 podjęto 24 zadania z zaplanowanych 31, w tym 12 zadań zostało zrealizowanych w całości, a 12 w części (ich kontynuacja będzie miała miejsce w roku 2016). Do realizacji na rok 2016 przeniesiono zadanie związane z tworzeniem porozumień międzysektorowych w Działaniu dotyczącym wykorzystania potencjału medycyny pracy do działań prozdrowotnych. Natomiast 5 zadań niezrealizowanych w 2015 roku dotyczących: warsztatów dla powiatów i gmin w zakresie tworzenia programów zdrowotnych, cyklu szkoleń dla średnich i małych przedsiębiorstw, NEPTUN – Kompleksowego Programu Profilaktyki Pierwotnej i Wtórnej Raka Płuc oraz związanych z modelem współpracy międzysektorowej nie zostało przeniesionych do realizacji na kolejny rok z uwagi na brak środków finansowych przeznaczonych na ich wykonanie. Z uwagi na wygospodarowanie w ciągu roku znacznie większej puli środków niż zakładano, zostało podjętych 11 dodatkowych zadań inwestycyjnych w podmiotach leczniczych podległych SWP, przyczyniających się do realizacji założeń RPS ZdP. Najważniejsze z punktu widzenia realizacji RPS podjęte zadania to: Realizacja przedsięwzięcia strategicznego dotyczącego restrukturyzacji podmiotów leczniczych podległych SWP, w tym m.in. dokapitalizowanie Szpitali Wojewódzkich w Gdyni Sp. z o.o., przekształcenie w spółkę prawa handlowego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Janusza Korczaka w Słupsku, wycena nieruchomości Wojewódzkiego Zespołu Reumatologicznego im. dr Jadwigi Titz – Kosko w Sopocie (przekształcenie w/w podmiotu przeniesione na kolejny rok). W zakresie przekształcenia szpitali psychiatrycznych w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. S. Kryzana prowadzono prace związane z podziałem nieruchomości, celem ograniczenia wielkości nieruchomości do niezbędnej dla prowadzenia działalności 9 statutowej, natomiast w Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Psychiatrycznym ZOZ w Słupsku pod koniec 2015 roku przeniesiono działalność medyczną z ul. Gustawa Morcinka 20 w Słupsku oraz Ustki do nowej lokalizacji przy ul. Obrońców Wybrzeża 4 w Słupsku (docelowo na początku 2016 roku przeniesiona tam zostanie cała działalność Szpitala – obecnie na ul. Wojska Polskiego 50). Z uwagi na brak w 2015 r. konkursu ofert na zawarcie umów o udzielanie świadczeń medycznych z POW NFZ w rodzaju PSY - opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, które uniemożliwiło przygotowanie rzetelnych biznesplanów, zaplanowane przekształcenia szpitali psychiatrycznych odbędą się w kolejnym roku. Realizacja przedsięwzięcia strategicznego „Pomorskie e-Zdrowie” w zakresie opracowania Studium wykonalności oraz wyłonienia Inżyniera Kontraktu dla Projektu. Z powodu przesunięcia terminu wykonania dokumentacji Projektu oraz zmian w otoczeniu Projektu (w zakresie kluczowego systemu centralnego P1) wyłonienie Inżyniera Kontraktu zostało przeniesione na rok 2016. Podpisanie Porozumienia na rzecz Zintegrowanej Opieki Zdrowotnej. Modernizacja ochrony zdrowia oraz projekty inwestycyjne dotyczące uporządkowania i dostosowania do obowiązujących standardów regionalnej bazy szpitalnej. Prace przygotowawcze oraz koncepcyjne związane z opracowaniem Regionalnego Programu Zdrowotnego (zgodnie z zapisami RPO WP 2014-2020). Opracowanie RPZ nastąpi w 2016 roku. Do istotnych zadań niepodjętych w 2015 roku należy zaliczyć: Zadanie zgłoszone do PSME dotyczące dostosowania narzędzia informatycznego w Regionalnym Systemie Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych do obowiązujących przepisów prawa. Realizacja zaplanowana została na rok 2016. Przekształcenie Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza w Gdańsku. W 2014 roku przygotowano operat szacunkowy nieruchomości Szpitala, natomiast w 2015 roku Rada Miasta Gdańska przystąpiła do zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego w odniesieniu do powyższych nieruchomości, co uniemożliwiło aktualizację operatu. 2.1.2. Rada Programowa Rada Programowa RPS Zdrowie dla Pomorzan skupia 35 członków, a wśród nich przedstawicieli partnerów kluczowych wskazanych w Strategii, w tym partnerów społecznych i gospodarczych, takich jak: Wojewoda Pomorski, Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia, Gdański Uniwersytet Medyczny, Urząd Statystyczny w Gdańsku, Okręgowa Rada Lekarska, Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych, organizacje pozarządowe (Pomorska Rada Działalności Pożytku Publicznego, Pomorska Rada Organizacji Pozarządowych), przedstawiciele Sejmiku Województwa Pomorskiego, Subregionalne Zespoły Robocze oraz eksperci zewnętrzni – konsultanci wojewódzcy w dziedzinach chorób cywilizacyjnych. Dnia 14 października 2015 roku odbyło się jedno spotkanie Rady Programowej, w którym uczestniczyły 23 osoby, a głównym tematem były zapisy projektu Rocznego Planu Realizacji RPS ZdP na rok 2016. Na spotkaniu omówione zostały m.in. następujące tematy: 10 restrukturyzacja podmiotów leczniczych, opracowanie regionalnego programu zdrowotnego oraz kompleksowa opieka nad pacjentem. 2.1.3. Działania prowadzone w ramach Pomorskiego Systemu Monitoringu i Ewaluacji Cel szczegółowy 1. Wysoki poziom kompetencji zdrowotnych ludności Plan działań Pomorskiego Systemu Monitoringu i Ewaluacji na rok 2015 obejmował 1 przedsięwzięcie związane z RPS Zdrowie dla Pomorzan. Do realizacji zostało zgłoszone jedno działanie pn.: „Rozwój i dostosowanie narzędzia informatycznego w Regionalnym Systemie Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych - Analiza zmian w systemie”, które jest kontynuacją działania z roku 2014 w zakresie jego dostosowania do obowiązujących przepisów prawa. Regionalny System Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych (RSMiEPZ) jest również zobowiązaniem Samorządu Województwa Pomorskiego zapisanym w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020. Służy on wdrażaniu efektywnych i skutecznych programów polityki zdrowotnej, ich zarządzaniu i kontroli oraz działaniom przyczyniającym się do budowania kompetencji zdrowotnych wśród decydentów i mieszkańców województwa. Celem zgłoszonego do PSME działania było przygotowanie narzędzia informatycznego dla potrzeb w/w Regionalnego Systemu Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych. Założono, ze narzędzie informatyczne będzie się składać z dwóch podstawowych elementów: strony www oraz bazy danych. W lutym 2014 roku została podpisana umowa z firmą zewnętrzną na zaprojektowanie i uruchomienie serwisu internetowego Regionalnego Systemu Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych. Z uwagi na toczące się w roku 2015 procesy legislacyjne oraz wejście w życie przepisów przejściowych działanie nie zostało zrealizowane. Procesy legislacyjne wpływające na realizację zgłoszonego do PSME działania dotyczyły: przekazania do konsultacji społecznych projektu z dnia 15 grudnia 2014 roku rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie przekazywania informacji o programach polityki zdrowotnej oraz wzoru dokumentu zawierającego te informacje, przekazania do konsultacji projektu Ustawy o zdrowiu publicznym – projekt z dnia 17 marca 2015 roku, gdzie zapisy art. 12 ust. 2 ustawy określają przekazywanie przez jednostki samorządu terytorialnego właściwemu wojewodzie rocznej informacji o zrealizowanych lub podjętych w ubiegłym roku zadaniach z zakresu zdrowia publicznego. Dodatkowo wejście w życie w 2015 roku Ustawy o zdrowiu publicznym określa nowe zasady przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego właściwemu wojewodzie rocznej informacji o zrealizowanych lub podjętych w ubiegłym roku zadaniach z zakresu zdrowia publicznego, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku. W roku 2016 obowiązują przepisy przejściowe. Nowa sprawozdawczość zadań z zakresu zdrowia publicznego wymusza dostosowanie przygotowanego w/w narzędzia informatycznego do planowanych zmian w prawie, wobec czego do Planu działań PSME na rok 2016 zgłoszono kolejne działanie związane z RSMiEPZ. 11 2.1.4. Inne elementy systemu realizacji Programu W celu zapewnienia regularnego, rzetelnego i użytecznego zestawu kluczowych informacji o zjawiskach społeczno-gospodarczych zachodzących w regionie w zakresie ochrony zdrowia uruchomiono także bazę zawierającą zestawienie wskaźników RPS Zdrowie dla Pomorzan. 2.2. Najważniejsze działania Cel szczegółowy 1. Wysoki poziom kompetencji zdrowotnych ludności Podjęto działania na rzecz realizacji Zobowiązania SWP dotyczącego wdrożenia Regionalnego Systemu Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych. W ramach oczekiwań wobec administracji centralnej podjęto następujące działania: dotyczące zapisów Ustawy o zdrowiu publicznym. Zgłoszone zostały uwagi do projektu. Priorytet 1.1. Promocja zdrowia Podjęto następujące działania: W zakresie aktywizacji samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych na rzecz zdrowia społeczeństwa odbyły się 4 spotkania Pomorskiego Forum Samorządowego „PoFoS”. Tematyka spotkań dotyczyła m.in.: Regionalnego Programu Zdrowotnego, Regionalnego Systemu Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych, analizy sprawozdań z realizacji programów zdrowotnych, programów rehabilitacji leczniczej i prewencji rentowej w ramach ubezpieczeń społecznych, rehabilitacji kardiologicznej jako działania terapeutycznego i prewencyjnego z wykorzystaniem nowoczesnych metod telemedycznych, wagi problemu jakim są udary mózgu oraz koncepcji systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim. W ramach wykorzystania potencjału medycyny pracy do działań prozdrowotnych w 2015 roku Samorząd Województwa Pomorskiego w partnerstwie z Okręgową Izbą Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku, Okręgową Izbą Pielęgniarek i Położnych w Słupsku, Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku oraz Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy rozpoczął realizację zadania „Profilaktyka i promocja zdrowia psychicznego w środowisku pracy (Warsztaty psychologiczne – profilaktyka wypalenia zawodowego)”. W ramach projektu w dniu 8 maja 2015 roku odbyła się Konferencja pn.: „Profilaktyka zdrowia psychicznego pracowników ochrony zdrowia – zapobieganie wypaleniu zawodowemu” oraz odbyły się cykle warsztatów psychologicznych dla grup zawodowych – lekarzy i pielęgniarek. Warsztaty przeprowadzone zostały w 67 grupach. Łącznie przeszkolono 782 pracowników ochrony zdrowia. Warsztaty zorganizowano w 20 podmiotach leczniczych województwa pomorskiego. W kolejnym roku zaplanowana została kontynuacja projektu. Priorytet 1.2. Programy zdrowotne Podjęto następujące działania: 12 Zgodnie z zapisami RPO 2014-2020 planowane jest opracowanie i realizacja kompleksowego, wieloletniego i wielosektorowego Regionalnego Programu Zdrowotnego (RPZ) opracowanego i koordynowanego przez Samorząd Województwa Pomorskiego. Prace nad RPZ rozpoczęły się jesienią 2014 roku. W 2015 roku Ministerstwo Zdrowia dokonało wyboru jednostek chorobowych, które ujęte będą w centralnych programach polityki zdrowotnej finansowanych z funduszy POWER. Ponadto w grudniu 2015 roku do samorządów zostały przekazane ostateczne wytyczne Ministerstwa Rozwoju w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze zdrowia na lata 2014-2020. W ramach prac „grupy roboczej” odbył się szereg spotkań dotyczących prac koncepcyjnych oraz organizacyjnych związanych z realizacją Regionalnego Programu Zdrowotnego. Przygotowany został harmonogram prac związanych z opracowaniem RPZ. Regionalny Program Zdrowotny (RPZ) składać się będzie z następujących modułów: Moduł I: Choroby będące istotnym problemem zdrowotnym regionu – cukrzyca. Moduł II: Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy. Moduł III: Rehabilitacja medyczna ułatwiająca powroty do pracy. Planowany podział środków finansowych na realizację poszczególnych modułów przedstawia się następująco: Moduł I: 22 235 294 PLN. Moduł II: 18 529 412 PLN. Moduł III: 22 235 294 PLN. Przygotowany został także szkic schematu ramowego Regionalnego Programu Zdrowotnego, który uwzględnia wszystkie powyżej wymienione trzy moduły oraz opisuje proponowany schemat opisu ramowego Programu. W ramach realizacji programów dotyczących ważnych zjawisk zdrowotnych w 2015 roku kontynuowana była działalność punktu konsultacyjno-diagnostycznego (PKD) w Słupsku w zakresie zapobiegania HIV/AIDS. Związane z Regionalnym Systemem Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych, w roku 2015 przeprowadzono szkolenie dla pracownika DZ z zakresu obsługi narzędzia informatycznego RSMiEPZ oraz przygotowane zostały materiały informacyjne na platformę informacyjno – szkoleniową. Zamieszczone na platformie materiały, po akceptacji udostępnione zostaną użytkownikom zewnętrznym. Cel szczegółowy 2. Bezpieczeństwo pacjentów i efektywność regionalnego systemu zdrowia Podjęto działania na rzecz realizacji 2 Zobowiązań SWP dotyczących: stworzenia efektywnej regionalnej sieci szpitali świadczących specjalistyczne usługi zdrowotne o wysokiej jakości rzeczywistej, przede wszystkim w zakresie chorób cywilizacyjnych oraz wdrożenia w szpitalach wieloletniego planu działań w zakresie doskonalenia jakości rzeczywistej usług zdrowotnych i 2 Przedsięwzięć Strategicznych dotyczących: restrukturyzacji podmiotów leczniczych podległych SWP oraz projektu „Pomorskie e-Zdrowie” wpisujących się w realizację zobowiązania dotyczącego utworzenia sieci szpitali. Priorytet 2.1. Systemy informatyczne i telemedyczne 13 Podjęto następujące działania: W zakresie przedsięwzięcia strategicznego „Pomorskie e-Zdrowie” dotyczącego informatyzacji podmiotów leczniczych podległych SWP, został zamknięty proces przygotowania dokumentów (studium wykonalności wraz z koncepcją technicznotechnologiczną oraz wniosek o dofinansowanie). W maju 2015 roku odbyły się również warsztaty dotyczące tematyki e-Zdrowia. Priorytet 2.2. Jakość i ekonomizacja podmiotów leczniczych Podjęto następujące działania: W zakresie przedsięwzięcia strategicznego dotyczącego restrukturyzacji podmiotów leczniczych podległych SWP zostały wdrożone procesy dotyczące restrukturyzacji 5 podmiotów leczniczych, dla których organem założycielskim jest SWP. Obejmowały one: przekształcenie w spółkę Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Janusza Korczaka w Słupsku, konsolidację Szpitala Morskiego im. PCK Sp. z o.o. z Szpitalem Św. Wincentego a Paulo Sp. z o.o. oraz ich dokapitalizowanie (Szpitali Wojewódzkich w Gdyni Sp. z o.o.), konsolidację Copernicus PL Sp. z o.o. z Wojewódzkim Centrum Onkologii Sp. z o.o. Konsolidacje w/w spółek były dodatkowymi działaniami zrealizowanym w roku 2015, nie wykazanymi w Rocznym Planie Realizacji RPS ZdP na rok 2015. W ramach poprawy jakości usług zdrowotnych opracowywany jest projekt „Wieloletniego programu doskonalenia jakości w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, dla których organem tworzącym jest SWP”. W zakresie dalszego rozwoju idei wolontariatu Zarząd Województwa Pomorskiego podjął Uchwałę nr 959/79/15 z dnia 29 września 2015 roku w sprawie przyjęcia Programu „Wolontariat szpitalny”, który ma na celu propagowanie i rozwój idei wolontariatu w województwie pomorskim. Obecnie do Programu przystąpiło 11 podmiotów leczniczych. W ramach podjętej współpracy w grudniu 2015 r., przeprowadzono pierwsze szkolenie dla wyłonionych u Partnerów Koordynatorów wolontariatu, którzy odpowiedzialni będą za koordynowanie i monitorowanie pracy wolontariuszy. Cel szczegółowy 3. Wyrównany dostęp do usług zdrowotnych Podjęto działania na rzecz realizacji Zobowiązania SWP dotyczącego stworzenia efektywnej regionalnej sieci szpitali świadczących specjalistyczne usługi zdrowotne o wysokiej jakości rzeczywistej, przede wszystkim w zakresie chorób cywilizacyjnych oraz 2 Przedsięwzięć Strategicznych dotyczących: restrukturyzacji podmiotów leczniczych podległych SWP oraz projektu „Pomorskie e-Zdrowie” wpisujących się w realizację zobowiązania dotyczącego utworzenia sieci szpitali. Priorytet 3.2. Kompleksowa opieka nad pacjentem Podjęto następujące działania: W ramach tworzenia zespołów i ośrodków interdyscyplinarnych w dniu 2 kwietnia 2015 roku zostało podpisane Porozumienie - Pomorskie Partnerstwo na rzecz Zintegrowanej Opieki Zdrowotnej. Porozumienie jako inicjatorzy podpisali: Marszałek Województwa Pomorskiego, Dyrektor Oddziału Pomorskiego NFZ, Rektor Gdańskiego Uniwersytetu 14 Medycznego, Przewodniczący Konwentu Powiatów WP oraz Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych. 24 września 2015 r. do Porozumienia dołączyło pięcioro nowych sygnatariuszy: Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku, Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Słupsku, Okręgowa Izba Lekarska w Gdańsku, Pomorski Związek Pracodawców Ochrony Zdrowia oraz Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska. W dniu 14 grudnia 2015 roku w Gdańsku odbyło się I Sympozjum „Zintegrowana Opieka Zdrowotna – od idei do wdrożeń", organizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego we współpracy z Pomorskim Związkiem Pracodawców Ochrony Zdrowia oraz Polskim Towarzystwem Programów Zdrowotnych. Była to pierwsza z cyklu regionalnych konferencji, których celem jest propagowanie idei tworzenia ekosystemu organizacji i instytucji, sprzyjającego powstawaniu i wdrażaniu modeli w zakresie opieki zintegrowanej i telemedycyny. W ramach rozwoju i dofinansowania infolinii onkologicznej przeszkolono wolontariuszy oraz przeprowadzona została kampania medialna. Odbyło się szereg spotkań w sprawie zintegrowanego modelu opieki nad pacjentem z POChP oraz jego potencjalnego ujęcia jako e-usługi związanej z opieką zintegrowaną w projekcie Pomorskie e-Zdrowie. W połączeniu z Sympozjum nt. roli kompleksowej opieki dla decydentów, kadry zarządzającej i podmiotów medycznych organizowano pierwsze pomorskie forum psychiatrii środowiskowej (w/w). W zakresie opieki kompleksowej i zespołów interdyscyplinarnych w lecznictwie szpitalnym, przedstawiony został przykład zintegrowanej psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Priorytet 3.3. Zasoby sieci lecznictwa ambulatoryjnego i stacjonarnego Podjęto następujące działania: Z zadań zaplanowanych w Rocznym Planie Realizacji na rok 2015. Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Stanisława Kryzana w Starogardzie Gdańskim: likwidacja nakazów ppoż. – Kontynuacja realizacji decyzji PSP. Wojewódzki Szpital Psychiatryczny im. T. Bilikiewicza w Gdańsku - Dostosowanie budynku nr 21 Oddziału Młodzieżowego Psychiatrycznego do przepisów prawa wraz z dobudową windy zewnętrznej. Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Stanisława Kryzana w Starogardzie Gdańskim - Kontynuacja modernizacji Pawilonu nr IX w celu dostosowania do przepisów prawa. Z uwagi na wygospodarowanie w ciągu roku znacznie większej puli środków niż zakładano, zostały podjęte dodatkowe zadania inwestycyjne w podmiotach leczniczych podległych SWP. Przebudowano i wyposażono pomieszczenia na potrzeby dwóch oddziałów pediatrycznych w Szpitalu im. M. Kopernika w Gdańsku oraz na potrzeby oddziału kardiochirurgii dziecięcej w Szpitalu Św. Wojciecha w Gdańsku (Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. w Gdańsku). Dostosowano pomieszczenia na potrzeby oddziału kardiologicznego w Szpitalu Św. Wincentego a Paulo oraz przystosowano pomieszczenia na potrzeby oddziału 15 okulistycznego i poradni okulistycznej, a także oddziału ginekologiczno-położniczego w Szpitalu Morskim im PCK; ponadto utworzono zespół noclegowy dla pacjentów onkologicznych (Szpitale Wojewódzkie w Gdyni Sp. z o.o.). Przebudowano i wyposażono oddział kardiologiczny w Szpitalu Specjalistycznym im. F. Ceynowy Sp. z o.o. w Wejherowie. Dostosowano budynki szpitalne do wymogów prawa oraz przeprowadzono remont i przebudowę niecki basenu rehabilitacyjnego Zakładu Balneologii Wojewódzkiego Zespołu Reumatologicznego w Sopocie. Zakupiono tomograf komputerowy dla Szpitali Wojewódzkich w Gdyni Sp. z o.o. Zakupiono sprzęt medyczny dla Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie Sp. z o.o. (urządzenie do automatycznego wykonywania ucisku klatki piersiowej) oraz dla Szpitala Dziecięcego Polanki im. M. Płażyńskiego w Gdańsku Sp. z o. o. (respiratory). Wykonano kolejny etap prac remontowych dot. przebudowy budynków poszpitalnych (po Woj. Szpitalu Specjalistycznym im. J. Korczaka w Słupsku) pod potrzeby Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku (Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Słupsku). 2.3. Nakłady finansowe powiązane z realizacją Programu Roczny Plan Realizacji RPS Zdrowie dla Pomorzan na rok 2015 zakładał pierwotnie budżet ok. 5,2 mln PLN, z czego z środków SWP ponad 2,2 mln PLN. Jednocześnie w planie zostały wymienione potencjalne zadania (na kwotę ogółem ok. 2,6 mln PLN), których realizację uzależniono od wygospodarowania stosownych środków finansowych w ciągu roku budżetowego. W efekcie wygospodarowania w ciągu roku znacznie większej ilości środków niż zakładano, planowany budżet uległ zmianie i wyniósł ostatecznie prawie 32,2 mln PLN. Ok. 71 % tej kwoty stanowiły środki SWP. Pozostałe środki pochodziły również ze źródeł krajowych, głównie jako środki własne realizatorów zadań (przede wszystkim środki własne podmiotów leczniczych oraz dotacja z budżetu państwa). Z zaplanowanych w Rocznym Planie Realizacji na rok 2015 32,2 mln PLN wykorzystano prawie 31 mln PLN, co stanowi 96% (pozostała kwota ok. 1,2 mln PLN zostanie wykorzystana w 2016 r. w ramach tzw. środków niewygasających budżetu SWP). W ramach tej kwoty wydatkowano 30,83 mln PLN na realizację zobowiązań (96,6 % zaplanowanych na rok 2015) oraz 2,15 mln PLN na realizację przedsięwzięć strategicznych (109,2 % zaplanowanych na rok 2015). 16 3. Tabela 1. Podział nakładów wg celów szczegółowych i priorytetów Programu w 2015 r. Priorytet 1 Priorytet 1.1. Promocja zdrowia Priorytet 1.2. Programy zdrowotne Cel szczegółowy 1. Wysoki poziom kompetencji zdrowotnych ludności Priorytet 2.1. Systemy informatyczne i telemedyczne Priorytet 2.2. Jakość i ekonomizacja podmiotów leczniczych Cel szczegółowy 2. Bezpieczeństwo pacjentów i efektywność regionalnego systemu zdrowia Priorytet 3.1. Specjalistyczna kadra medyczna Priorytet 3.2. Kompleksowa opieka nad pacjentem Priorytet 3.3. Zasoby sieci lecznictwa ambulatoryjnego i stacjonarnego Cel szczegółowy 3. Wyrównany dostęp do usług zdrowotnych RAZEM 10 11 12 13 Planowane nakłady10 [mln zł] Wydatki ogółem11 [mln zł] 2 3 4,15 280,54 284,69 310 136,52 w tym [mln zł]: krajowe środki publiczne ogółem 0,05 0,07 0,12 0,58 1,57 4 0,05 0,07 0,12 0,58 1,57 w tym środki SWP 5 0,01 0,06 0,07 0,00 1,57 zagraniczne środki publiczne środki prywatne 6 7 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Wydatki skumulowane12 8 0,05 0,19 0,24 0,88 3,18 Wykonanie 13 [%] 9 1,18% 0,07% 0,08% 0,28% 2,33% 446,52 2,15 2,15 1,57 0,00 0,00 4,05 0,91% 28 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00% 1 349,8 28,68 28,68 20,20 0,00 0,00 50,77 3,76% 1 419,8 28,72 28,72 20,22 0,00 50,81 42 2 151,0 0,04 30,98 0,04 30,98 0,03 21,86 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,04 55,10 0,09% 3,58% 2,56% Na podstawie budżetu założonego w Programie Wydatki poniesione w analizowanym roku budżetowym na podstawie tabeli dotyczącej realizacji wydatków województwa w ramach Regionalnych Programów Strategicznych stanowiącej materiał uzupełniający do Sprawozdania z budżetu województwa za rok poprzedni Wydatki poniesione od początku trwania Programu Wydatki od początku realizacji Programu w stosunku do założonego w Programie budżetu. 17 4. PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE 4.1. Osiągnięcia związane z realizacją Programu 1. 2. 3. 4. Do końca 2015 roku podjęto realizację wszystkich 3 określonych w RPS Zdrowie dla Pomorzan Zobowiązań SWP, które aktualnie są toku realizacji. Ponadto uruchomiono 2 z planowanych Przedsięwzięć strategicznych. W ramach Przedsięwzięcia strategicznego dotyczącego restrukturyzacji podmiotów leczniczych zauważalne są zmiany dotyczące: poprawy sytuacji finansowej zrestrukturyzowanych podmiotów leczniczych podległych SWP, poprawy wykorzystania zasobów infrastrukturalnych (sprzęt, aparatura medyczna, baza lokalowa) i kadrowych oraz poprawy dostępności do kompleksowej opieki nad pacjentem. Podpisano Porozumienie, będące pierwszym w Polsce Pomorskim Partnerstwem na rzecz Zintegrowanej Opieki Zdrowotnej. W zakresie przedsięwzięcia strategicznego „Pomorskie e-Zdrowie” został zamknięty proces przygotowania dokumentów (studium wykonalności wraz z koncepcją technicznotechnologiczną oraz wniosek o dofinansowanie). Planowany kierunek informatyzacji podmiotów leczniczych w ramach przedsięwzięcia „Pomorskie e-Zdrowie” przyczyni się do poprawy roli IT w procesie zarządzania i funkcjonowania podmiotów leczniczych. 4.2. Zaobserwowane problemy Większość zadań RPS Zdrowie dla Pomorzan powinno być realizowanych w ramach nakładów: zasobów kadrowych DZ oraz budżetu WP. Zasadniczymi problemami oraz barierami realizacji RPS ZdP są: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Zmieniające się uwarunkowania, w szczególności polityczne skutkują zmianami w przepisach prawa, wpływającymi na przyjętą w RPS koncepcję (mapy potrzeb, zdrowie publiczne, sprawozdawczość programów zdrowotnych). Brak narzędzi prawnych scalających działania poszczególnych interesariuszy systemu oraz do oddziaływania na pozostałe podmioty lecznicze, nie będące pod nadzorem Samorządu Województwa Pomorskiego. Dynamiczne procesy restrukturyzacyjne podmiotów leczniczych (uwarunkowania polityczne, protesty pracowników i związków zawodowych). Niskie kompetencje medycyny pracy w zakresie profilaktyki zdrowotnej oraz zbyt mała świadomość decydentów naszego regionu. Zbyt małe nakłady z budżetu SWP przeznaczane na zadania, które będą realizowane ze środków RPO, ale także i poza RPO. Brak zespołów zadaniowych w DZ - niedobory kadrowe. Brak możliwości, lub wysokie trudności, w zapewnieniu środków na wkład własny poprzez podmioty lecznicze. Brak zrozumienia roli IT wśród niektórych podmiotów leczniczych oraz problemy koordynacyjne w obszarze systemu informacji w ochronie zdrowia. 18 4.3. Proponowane usprawnienia Proponowane usprawnienia dotyczące realizacji RPS ZdP powinny być ukierunkowane zarówno na wyeliminowanie wyżej wymienionych problemów, bądź ich minimalizację w ramach posiadanych możliwości. Koniecznie działania, które przyczynią się do usprawnienia realizacji RPS ZdP: 1. Szybkie reagowanie na procesy legislacyjne celem dokonania zmian w obranych kierunkach działań, bądź aktualizacji Regionalnego Programu Strategicznego Zdrowie dla Pomorzan. 2. Działania „lobbujące” oraz współpraca partnerska wśród decydentów i interesariuszy systemu ochrony zdrowia – w zakresie organizacji systemu oraz planowania inwestycji. 3. Oddziaływanie na jednostki podległe SWP – działania motywacyjne i informacyjne, w szczególności: spotkania, kontakt, konferencje, szkolenia itp. 4. Podejmowanie inicjatyw, współpracy z korporacjami zawodów medycznych, udział w spotkaniach w zakresie podnoszenia kompetencji i kwalifikacji kadr medycznych. 5. Przygotowanie analiz dla rozwoju kompleksowej opieki nad pacjentem (Zintegrowana Opieka Medyczna) w regionie. 6. Należy wzmocnić wykorzystanie narzędzi i rozwiązań IT wspomagających procesy zarządcze, co mogłoby zwiększyć możliwości efektywnego zarządzania systemem opieki zdrowotnej. 7. Należy dostosować planowane rozwiązania regionalne do nowego kształtu systemu IT w ochronie zdrowia (zmieniający się model i zakres wdrożenia centralnych systemów IT, głównie P1). 8. Działania koordynacyjne w ramach projektu „Pomorskie e-Zdrowie”: w obszarze krajowym: udział w pracach Zespołu ds. koordynacji działań w obszarze e-administracji, udostępniania informacji sektora publicznego oraz rozwoju kompetencji cyfrowych, udział w pracach w Ministerstwie Zdrowia w zakresie dotyczącym koordynacji działań w obszarze e-zdrowia, a docelowo udział w pracach powoływanego w MZ zespołu koordynacyjnego, udział w Komitecie Sterującym. w regionie: Podpisano umowy partnerskie z uczestnikami projektu, w których m.in. wyznaczono koordynatorów, a po otrzymaniu decyzji o dofinansowanie powołane zostaną odpowiednie Zespoły (Komitet Sterujący, Zespół Realizujący Projekt). Prowadzone są działania koordynacyjne w ramach projektów e-zdrowia wskazanych w ZPT, Prowadzone są działania koordynacyjne dotyczące włączenia się innych podmiotów leczniczych z terenu woj. pomorskiego (POZ, AOS, GUMED) w rozwiązania regionalne przewidziane w projekcie „Pomorskie e-Zdrowie” dotyczące wymiany EDM i regionalnych e-usług. 19 ZAŁĄCZNIK 1. Stan realizacji Celów szczegółowych Programu Tabela 2. Stan realizacji Zobowiązań Samorządu Województwa Pomorskiego w ramach realizacji Programu Zobowiązania Samorządu Województwa Pomorskiego Stan realizacji Podjęte działania/osiągnięte efekty Cel szczegółowy 1. Wysoki poziom kompetencji zdrowotnych ludności. Wdrożenie Regionalnego Systemu Monitorowania i Ewaluacji Programów Zdrowotnych podjęte, w toku realizacji Przeszkolenie pracownika z obsługi narzędzia informatycznego RSMiEPZ Przygotowanie materiałów informacyjnych na platformę informacyjno – szkoleniową Zapewnienie przez DISI UMWP infrastruktury serwerowej dla niniejszej bazy Cel szczegółowy 2. Bezpieczeństwo pacjentów i efektywność regionalnego systemu zdrowia. Stworzenie efektywnej regionalnej sieci szpitali świadczących specjalistyczne usługi zdrowotne o wysokiej jakości rzeczywistej, przede wszystkim w zakresie chorób cywilizacyjnych podjęte, w toku realizacji Realizacja przedsięwzięć strategicznych: „Pomorskie e-Zdrowie” oraz Restrukturyzacja podmiotów leczniczych podległych SWP Podpisanie Porozumienia - Pomorskie Partnerstwo na rzecz Zintegrowanej Opieki Zdrowotnej oraz organizacja I Sympozjum „Zintegrowana Opieka Zdrowotna – od idei do wdrożeń" Monitorowanie funkcjonowania podległych jednostek – BI Realizacja działań dotyczących uporządkowania i dostosowania do obowiązujących standardów regionalnej bazy szpitalnej oraz modernizacji zasobów ochrony zdrowia 20 Czynniki mogące opóźnić realizację Zobowiązania Zmiany legislacyjne dotyczące Ustawy o zdrowiu publicznym, w tym publikacja rozporządzeń wykonawczych Zbyt niskie nakłady finansowe zaplanowane w planie budżetu SWP – dostosowanie narzędzia do planowanych przepisów prawa Nakłady finansowe [mln zł] 0,001 Ogólnopolskie akty prawne dotyczące tworzenia map potrzeb zdrowotnych Nakłady finansowe: budżet SWP oraz środki finansowe zewnętrzne Plany w Ministerstwie Zdrowia dotyczące tworzenia projektu Sieci Szpitali 28,68 Wdrożenie w szpitalach wieloletniego planu działań w zakresie doskonalenia jakości rzeczywistej usług zdrowotnych podjęte, w toku realizacji W marcu 2014 roku została powołana Grupa Robocza w celu opracowania i wdrożenia wieloletniego „Programu doskonalenia jakości w jednostkach wykonujących działalność leczniczą, dla których podmiotem tworzącym jest SWP” W 2015 roku Grupa Robocza wypracowała materiał z 3 obszarów ujętych w obszarze zaingerowania tj. prawa pacjenta, relacje personel medyczny – pacjent, opinie o jakości udzielanych świadczeń. Obecnie trwają pracę nad formułowaniem ostatecznego dokumentu. W I kwartale 2016r. planowane jest: przekazanie opracowanego dokumentu pod Konsultacje Społeczne, wdrożenie Programu w ramach pilotażu w Copernicus PL Sp. z o.o. 21 Trudność w oszacowaniu nakładów finansowych potrzebnych na realizację Programu, Czynnik ludzki/ słabe zaangażowanie grupy przy tworzeniu dokumentu brak Czynnik ludzki/ słaba współpraca podmiotów leczniczych przy wdrażaniu programu Razem 30,83 Tabela 3. Stan realizacji Przedsięwzięć strategicznych w ramach realizacji Programu Nazwa przedsięwzięcia Stan realizacji Czynniki mogące opóźnić realizację Przedsięwzięcia Podjęte działania/osiągnięte efekty Nakłady finansowe [mln zł] Cel szczegółowy 2. Bezpieczeństwo pacjentów i efektywność regionalnego systemu zdrowia. „Pomorskie e-Zdrowie” Restrukturyzacja podmiotów leczniczych podległych SWP podjęte, w toku realizacji podjęte, w toku realizacji Zakończono przygotowanie dokumentów (analizy i SW) Przygotowano umowy partnerskie z PL Przygotowano do złożenia wniosek o dofinansowanie Projektu Z dniem 2 stycznia 2015 roku połączono Szpital Morski im. PCK Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni oraz Szpital Św. Wincentego a Paulo Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni w jedną spółkę Szpitale Wojewódzkie w Gdyni Sp. z o.o. Z dniem 1 lipca 2015 roku przekształcono samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka w Słupsku w spółkę prawa handlowego Połączenie Copernicus PL Sp. z o.o. z Wojewódzkim Centrum Onkologii w Gdańsku Sp. z o.o. – połączenie zrealizowane z dniem 2 listopada 2015 roku Dokapitalizowanie Szpitali Wojewódzkich w Gdyni Sp. z o.o. kwotą 1 567 tys. zł. wycena nieruchomości Wojewódzkiego Zespołu Reumatologicznego im. dr Jadwigi Titz – Kosko w Sopocie. W Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. S. Kryzana prowadzono prace związane z podziałem nieruchomości, celem ograniczenia wielkości nieruchomości do 22 Czynniki zewnętrzne (dane z PL, działania Wykonawcy dokumentacji) Uwarunkowania polityczne Protesty związków zawodowych oraz samorządów zawodowych Protesty pracowników podmiotów leczniczych Presja płacowa 0,58 1,567 niezbędnej dla prowadzenia działalności statutowej W Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Psychiatrycznym ZOZ w Słupsku pod koniec 2015 roku przeniesiono działalność medyczną z ul. Gustawa Morcinka 20 w Słupsku oraz Ustki do nowej lokalizacji przy ul. Obrońców Wybrzeża 4 w Słupsku (docelowo na początku 2016 roku przeniesiona tam zostanie cała działalność Szpitala – obecnie na ul. Wojska Polskiego 50). Razem Tabela 4. Oczekiwania wobec administracji centralnej w ramach realizacji Programu Oczekiwanie Dotyczące usług zdrowotnych Ustawa o zdrowiu publicznym Podjęto działania skierowane do władz centralnych Zrealizowane działania Zgłoszenie uwag do projektu Ustawy TAK 23 2,15 ZAŁĄCZNIK 2. Wskaźniki monitorowania realizacji Programu Wszystkie wskaźniki monitorowania realizacji RPS ZdP mierzone są z częstotliwością pomiaru raz na rok, za wyjątkiem wskaźnika dotyczącego liczby pozyskanych wolontariuszy w stacjonarnej opiece zdrowotnej – raz na 2 lata. Cel główny Poprawa stanu zdrowia mieszkańców województwa pomorskiego Ostatnia Wartość Jednostka dostępna Wskaźnik bazowa miary wartość (rok) (rok) Chorobowość z powodu 263,3 263,3 nowotworów na 10 tys. os. (2011 r.) (2011 r.) mieszkańców Chorobowość z powodu chorób naczyń mózgowych na 10 tys. mieszkańców Chorobowość z powodu cukrzycy na 10 tys. mieszkańców Chorobowość z powodu niedokrwiennej choroby serca na 10 tys. mieszkańców Chorobowość z powodu POChP na 10 tys. mieszkańców 75 (2011 r.) os. 303 (2011 r.) os. 243 (2011 r.) os. 141,4 (2011 r.) os. Cel szczegółowy 1. Wysoki poziom kompetencji zdrowotnych ludności Wskaźnik Jednostka miary Odsetek ludności województwa objętej programami zdrowotnymi % Nakłady finansowe na programy zdrowotne realizowane w województwie Liczba programów zdrowotnych finansowanych przez jednostki samorządu terytorialnego 17,4% (2011 r.) mln zł Priorytet 1.1. Promocja zdrowia Wartość bazowa (rok) Wartość docelowa (2020 rok) Źródło Zmniejszenie o 20% Wojewódzkie Centrum Onkologii Zmniejszenie o 20% PUW, Wydział Zdrowia – PCZP Zmniejszenie o 20% PUW, Wydział Zdrowia – PCZP Zmniejszenie o 20% PUW, Wydział Zdrowia – PCZP 157 (2013 r.) Zmniejszenie o 20% PUW, Wydział Zdrowia – PCZP Ostatnia dostępna wartość (rok) Wartość docelowa (2020 rok) Źródło bd. 30% RSMiEPZ bd. wzrost o 30% RSMiEPZ 66 (2014 r.) 332 (2014 r.) 206 (2014 r.) 19,04 mln zł (2012 r.) Wskaźniki produktu szt. bd. Wzrost o 20% RSMiEPZ Liczba programów promocji zdrowia wdrażanych przez WOMP w zakładach pracy 124 (2012 r.) szt. 4 (2012 r.) 20 (2015 r.) 8 WOMP Odsetek mieszkańców województwa uczestniczących w programach zdrowotnych finansowanych przez JST % 8% (2012 r.) bd. 20% RSMiEPZ Wskaźniki rezultatu 24 Odsetek pracowników zakładów pracy, objętych programami profilaktycznymi wdrażanymi przez WOMP Liczba jednostek samorządu terytorialnego, które przystąpiły do POFOS Priorytet 1.2 Programy zdrowotne % 10% (2012 r.) 2% (2015 r.) 20% WOMP szt. 12 (2012 r.) 20 (2015 r.) 70 RSMiEPZ Wskaźniki produktu Odsetek wieloletnich programów zdrowotnych wśród programów objętych wsparciem % 0 bd. 30% RSMiEPZ Stworzenie bazy programów zdrowotnych szt. 0 1 (2015 r.) 1 RSMiEPZ bd. 95% RSMiEPZ, AOTM 0 (2015 r.) 200 tys. RSMiEPZ Odsetek programów zdrowotnych posiadających pozytywną rekomendację AOTM Liczba wejść na nową stronę portalu RSMiEPZ Wskaźniki rezultatu % 67% (2011 r.) szt. 0 Cel szczegółowy 2 Bezpieczeństwo pacjentów i efektywność regionalnego systemu zdrowia Ostatnia Wartość Wartość Jednostka dostępna Wskaźnik bazowa docelowa miary wartość (rok) (2020 rok) (rok) Odsetek odnotowanych zdarzeń niepożądanych w podmiotach leczniczych SWP, które wdrożyły 0 7% % 0 plan poprawy jakości usług (2015 r.) hospitalizacji zdrowotnych w wyniku otrzymanego wsparcia Kwota zobowiązań finansowych SPZOZ podległych SWP (w tym wymagalnych) mln zł Priorytet 2.1. Systemy informatyczne i telemedyczne Liczba regionalnych rejestrów w zakresie chorób cywilizacyjnych, wdrożonych w wyniku otrzymanego wsparcia Odsetek wdrożonych interoperacyjnych systemów teleinformatycznych w podmiotach 621,17 mln zł (w tym wymagaln ych 65,86 mln zł) (2012 r.) 90,11 mln zł (w tym wymagalny ch 0,09 mln zł) (2015 r.)* 571,31 mln zł (w tym wymagalnych 16 mln zł) Źródło Badanie ankietowe Sprawozdania finansowe SPZOZ Wskaźniki produktu szt. 0 0 (2015 r.) 6 Kierownik Programu % 48% (2011 r.) 0 (2015 r.) 100% Badanie ankietowe 25 leczniczych SWP (HIS, RIS, PACS, ERP; w przypadku braku systemu HIS – elektroniczny rekord pacjenta) Wskaźniki rezultatu Odsetek systemów informatycznych (HIS/RIS/PACS) w podmiotach leczniczych SWP, 0 % 0 przygotowanych do integracji z (2015 r.) platformą P1/P2 w wyniku otrzymanego wsparcia Priorytet 2.2 Jakość i ekonomizacja podmiotów leczniczych Wskaźniki produktu Liczba podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcą (SPZOZ) podległych SWP 9 szt. 0 przekształconych w spółki (2015 r.) kapitałowe w wyniku otrzymanego wsparcia Odsetek podmiotów leczniczych SWP (szpitale), które wdrożyły plan działań w zakresie poprawy doskonalenia jakości usług zdrowotnych – w wyniku otrzymanego wsparcia % Wynik finansowy netto SPZOZ podległych SWP mln zł 0 0 (2015 r.) 100% Badanie ankietowe 10 Rejestr podmiotów leczniczych Wojewody Pomorskiego 100% Badanie ankietowe 0 zł Sprawozdania finansowe SPZOZ Wskaźniki rezultatu - 33,26 mln zł (2012 r.) 3,72 mln zł (2015 r.)* Odsetek podmiotów leczniczych SWP , które posiadają certyfikaty, świadczące o wysokiej jakości usług zdrowotnych: 1. 57% 1.64% 1. 100% 1. certyfikat akredytacyjny Ministra Zdrowia (szpitale) CMJ / MZ, 2. a) 19% 2.a) 38% 2. a) 100% 2. certyfikaty zgodne % Badanie z Normą ISO, ankietowe w szczególności systemy 2. b) 19% 2.b) 33% 2. b) 100% zarządzania: a) środowiskowego 2. c) 10% 2.c) 19% 2. c) 100% b) bezpieczeństwem i higieną pracy c) bezpieczeństwem (2014 r.) (2015 r.) informacji * Wartości wskaźników za rok 2015 odniesiono wyłącznie do podmiotów leczniczych, które na koniec 2015 r. funkcjonowały w formie SPZOZ (mniejsza liczba SPZOZ w stosunku do roku 2012 – wartości bazowych). Ponadto są to dane wstępne, tj. przed ostatecznym zamknięciem roku obrachunkowego, które może nastąpić najpóźniej na koniec marca. 26 Cel szczegółowy 3 Wyrównany dostęp do usług zdrowotnych Wskaźnik Liczba lekarzy specjalistów w województwie pomorskim na 10 tys. mieszkańców w dziedzinach deficytowych: 1. diabetologii 2. geriatrii 3. onkologii klinicznej Liczba pielęgniarek pracujących w publicznych podmiotach leczniczych na 10 tys. mieszkańców (według podstawowego miejsca zatrudnienia) Liczba udzielonych porad na 10 tys. mieszkańców Priorytet 3.1. Specjalistyczna kadra medyczna Liczba nowych programów rozwojowych w zakresie najnowszych osiągnięć w diagnostyce i terapii chorób cywilizacyjnych prowadzonych przez szkoły wyższe Jednostka miary os. Wartość bazowa (rok) Ostatnia dostępna wartość (rok) 1. 0,23 2. 0,08 3. 0,17 (2012 r.) 1. 0,26 2. 0,10 3. 0,18 (2014 r.) Wartość docelowa (2020 rok) 1. 0,25 2. 0,09 3. 0,19 Źródło Okręgowa Izba Lekarska w Gdańsku os. 27,2 (2011 r.) 40,8 (2014 r.) 35 CSIOZ szt. 25 063 (2011 r.) 68 663 (2014 r.) Wzrost o 30% GUS Wskaźniki produktu szt. 0 bd. 15 Szkoły wyższe Liczba przeprowadzonych w ramach Programu konferencji / szkoleń / warsztatów przyczyniających się do zwiększenia poziomu wiedzy specjalistycznej, przeprowadzonych przez UMWP szt. 0 8 (2015 r.) 14 Kierownik Programu Liczba osób, które uzyskały certyfikat w ramach nowych programów rozwojowych prowadzonych przez szkoły wyższe os. 200 Szkoły wyższe 700 Kierownik Programu 4 Podmioty lecznicze 7 Podmioty lecznicze Wskaźniki rezultatu 0 bd. Liczba uczestników konferencji /szkoleń / warsztatów, które 25 uzyskały certyfikat podczas os. 0 (2015 r.) inicjatyw podejmowanych przez UMWP w ramach Programu Priorytet 3.2 Kompleksowa opieka nad pacjentem Wskaźniki produktu Liczba utworzonych unitów szt. 0 0 onkologicznych Liczba utworzonych zintegrowanych modeli opieki nad pacjentem z POChP szt. 0 27 0 Liczba utworzonych kompleksowych zespołów w kardiologicznym leczeniu szpitalnym Liczba utworzonych kompleksowych zespołów w neurologicznym leczeniu szpitalnym Odsetek pacjentów zaopatrzonych przez nowo utworzone zespoły dyscyplinarne w ramach kompleksowej opieki medycznej szt. 0 0 13 Podmioty lecznicze szt. 0 0 11 Podmioty lecznicze 0 20% pacjentów hospitalizowa nych Podmioty lecznicze Wskaźniki rezultatu % 0 Liczba pozyskanych wolontariuszy 66 os. 0 w stacjonarnej opiece medycznej (2014 r.) Priorytet 3.3 Zasoby sieci lecznictwa ambulatoryjnego i stacjonarnego Wskaźniki produktu Liczba łóżek opieki 5,1 6,9 długoterminowej na 10 tys. szt. (2014 r.) (2011 r.) mieszkańców Liczba łóżek na oddziałach geriatrycznych szt. 0 0 (2015 r.) Liczba nowozakupionego wysokospecjalistycznego sprzętu medycznego (TK, MR, RTG cyfrowy) szt. 0 2 (2015 r.) Potencjalna liczba specjalistycznych badań medycznych, które zostaną wykonane zakupionym sprzętem medycznym 100 Podmioty lecznicze 10,3 CSIOZ 100 CSIOZ, PUW, Wydział Zdrowia – PCZP 30 CSIOZ, Kierownik Programu 125 000 PUW, Wydział Zdrowia – PCZP, podmioty lecznicze POW NFZ Wskaźniki rezultatu szt. 0 28 0 (2015 r.)