- Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ
Londyn, d n i a 10 k w i e t n i a
POLSKIEJ
1986 roku
No.2
część I I
DZIAŁ
URZĘDOWY
str.
Zwolnienie Prezesa Rady M i n i s t r ó w . *
Zwolnienie Ministrów
Powierzenie sprawowania obowiązków Prezesa
20
20
Rady M i n i s t r ó w
Ustąpienie Trezydenta Rzeczypospolitej
Protokół złożenia p r z y s i ę g i przez Prezydenta
R z e c z y p o s p o l i t e j K a z i m i e r z a Sabbata
P o t w i e r d z e n i e na u r z ę d z i e S z e f a K a n c e l a r i i
Cywilnej Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j
Z a r z ą d z e n i e M i n i s t r a Spraw Wojskowych w s p r a w i e
nadania o d z n a k i p a m i ą t k o w e j " K r z y ż Kampanii
W r z e ś n i o w e j 1939 r . "
Komunikat o nadaniu o r d e r u " O d r o d z e n i a P o l s k i "
Komunikat o nadaniu " K r z y ż a Z a s ł u g i "
26
26
27
30
30
31
31
DZIAŁ NIEURZ5DOWY
Komunikat K a n c e l a r i i C y w i l n e j z d n i a 5 k w i e t n i a 1986r.
o p o s i e d z e n i u Rady N a r o d o w e j R z e c z y p o s p o l i t e j
Polskiej
Komunikat K a n c e l a r i i C y w i l n e j z d n i a 7 k w i e t n i a 1986r.
o u s t ą p i e n i u P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w , z w o l n i e n i u
członków Rządu i P o d s e k r e t a r z y Stanu o r a z p o w i e r z e n i u
p e ł n i e n i a obowiązków P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w
Komunikat K a n c e l a r i i C y w i l n e j z d n i a 9 k w i e t n i a 1986r.
o u s t ą p i e n i u P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j Edwarda
Raczyńskiego, z a p r z y s i ę ż e n i u i o b j ę c i u urzędu
P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j p r z e z pana K a z i m i e r z a
Sabbata
34
37
38
20
ZWOLNIENIE
PREZESA
RADY
MINISTRÓW
Do P a n a
K a z i m i e r z a Sabbata
P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w
w Londynie
P r z y c h y l a j ą c s i ę do p r o ś b y z d n i a 7 k w i e t n i a 1986 r o k u ,
umotywowanej p r z e w i d z i a n y m
o b j ę c i e m p r z e z Pana, jako
Następcy
P r e z y d e n t a , urzędu P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j
w d n i u 8 k w i e t n i a 1986 r o k u , zwalniam Pana z u r z ę d u P r e z e s a
Rady M i n i s t r ó w .
Londyn,
dn.7 kwietnia
1986 roku*
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
ZWOLNIENIA
MINISTRÓW
Do Pana
P r o f . d r Edwarda S z c z e p a n i k a
M i n i s t r a Spraw K r a j o w y c h
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u M i n i s t r a Spraw K r a j o w y c h i powierzam
s p r a w o w a n i e obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn,
dnia 7 kwietnia
1986 r o k u .
PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do P a n a
K a z i m i e r z a Sabbata
M i n i s t r a Spraw Zagranicznych
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu Ministra Spraw Z a g r a n i c z n y c h .
L o n d y n , dnia 7 kwietnia 1986 roku.
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward R a c z y ń s k i
21
Do Pana
P r o f e s o r a Zbigniewa S c h o l t z a
Ministra Emigracji
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u M i n i s t r a E m i g r a c j i i powierzam
sprawowanie obowiązków do c z a s u p o w o ł a n i a nowego Rządu,
Londyn, d n i a
7 kwietnia
1986
roku.
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Ppłk d y p l . J e r z e g o Morawicza
M i n i s t r a Spraw Wojskowych
w Londynie
Zwalniam Pana P u ł k o w n i k a z u r z ę d u M i n i s t r a Spraw Wojskowych
i p o w i e r z a m sprawowanie o b o w i ą z k ó w do c z a s u p o w o ł a n i a nowego
Rządu.
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986
roku.
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Stanisława Borczyka
M i n i s t r a Skarbu
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u M i n i s t r a Skarbu i powierzam Panu
sprawowanie obowiązków do c z a s u p o w o ł a n i a nowego Rządu s
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986
roku.
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward Raczyński
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
22
Do Pana
Bohdana Wendorffa
p . o . Ministra Sprawiedliwości
w Londynie
Zwalniam Pana z pełnienia obowiązków Ministra Sprawiedliwości
i powierzam sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowego
Rządu.
Londyn, dnia 7 k w i e t n i a 1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward Raczyński
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
Do Pana
P r o f e s o r a Czesława C z a p l i ń s k i e g o
M i n i s t r a Oświaty i K u l t u r y
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu M i n i s t r a Oświaty i K u l t u r y i powierzam
sprawowanie obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn, dnia 7 k w i e t n i a 1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward Raczyński
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a ż i r a i e r z Sabbat
Do Pana
M i n i s t r a Jerzego
Zaleskiego
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu M i n i s t r a i powierzam sprawowanie
obowiązków do czasu powołania nowego Rządu.
Londyn, dnia 7 k w i e t n i a 1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward Raczyński
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
23
Do Pana
M i n i s t r a Mgr. Tadeusza
Drzewickiego
v/ Londynie
Zwalniam Pana z urzędu M i n i s t r a i powierzam
obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu,
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
sprawowanie
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Ministra inż.
Aleksandra
Snastina
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu M i n i s t r a i powierzam sprawowanie
obowiązków do czasu p o w o ł ą n i a nowego Rządu.
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
M i n i s t r a Ryszarda
Kaczorowskiego
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u M i n i s t r a i powierzam
obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu,
Londy,
dnia 7 k w i e t n i a
sprawowanie
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward Raczyński
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
24
Do Pana
Dr Zygmunta C z e s ł a w a Szkopiaka
P o d s e k r e t a r z a Stanu w M i n i s t e r s t w i e .Spraw Zagranicznych
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu P o d s e k r e t a r z a Stanu i
s p r a w o w a n i e obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego
Londyn,
dnia 7 k w i e t n i a
powierzam
Rządu,
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Dr L e o n i d a s a K l i s z e w i c z a
P o d s e k r e t a r z a Stanu w M i n i s t e r s t w i e E m i g r a c j i
v/ L o n d y n i e
Zwalniam Pana z urzędu P o d s e k r e t a r z a Stanu i powierzam
s p r a w o w a n i e obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn,
dnia
7 kwietnia
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Mgr V/łady sława Szkoda
P o d s e k r e t a r z a Stanu w M i n i s t e r s t w i e E m i g r a c j i
w Londynie
Zwalniam Pana z urzędu P o d s e k r e t a r z a Stanu i powierzam
s p r a w o w a n i e obowiązków do czasu p o w o ł a n i a nowego Rządu,
Londyn,
dnia 7 kwietnia
PREZES RADY MINISTRÓW
/-/Kazimierz Sabbat
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward Raczyński
25
Do P a n a
Zdzisława Szopisa
Podsekretarza
Stanu w M i n i s t e r s t w i e E m i g r a c j i
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u P o d s e k r e t a r z a Stanu i p o w i e r z a m
sprawowanie o b o w i ą z k ó w do c z a s u p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986
roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLTEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Mjr d y p l . p i l . Tadeusza A n d e r s z a
P o d s e k r e t a r z a Stanu w M i n i s t e r s t w i e I n f o r m a c j i
w Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u P o d s e k r e t a r z a Stanu i p o w i e r z a m
sprawowanie o b o w i ą z k ó w do c z a s u p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986
roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
Do Pana
Andrzeja Czyżowskiego
Podsekretarza
Stanu w M i n i s t e r s t w i e
w
Informacji
Londynie
Zwalniam Pana z u r z ę d u P o d s e k r e t a r z a Stanu i p o w i e r z a m
sprawowanie o b o w i ą z k ó w do c z a s u p o w o ł a n i a nowego Rządu.
Londyn, d n i a 7 k w i e t n i a
1986
roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
26
POWIERZENIE SPRAWOWANIA OBOWIĄZKÓW PREZESA
RADY MINISTRÓW
Do Pana
P r o f . d r Edwarda S z c z e p a n i k a
M i n i s t r a Spraw K r a j o w y c h
w Londynie
Powierzam Panu M i n i s t r o w i s p r a w o w a n i e obowiązków P r e z e s a
Rady M i n i s t r ó w do c z a s u p o w o ł a n i a nowego P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w .
Londyn,
dnia 7 k w i e t n i a
1986 r o k u
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / Edward R a c z y ń s k i
PREZES RADY MINISTRÓW
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
USTĄPIENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
Z g o d n i e z m o j ą z a p o w i e d z i ą p r z y obejmowaniu urzędu P r e z y d e n t a
R z e c z y p o s p o l i t e j w dniu 8 - g o k w i e t n i a 1979 r o k u , i ż u s t ą p i ę
z t e g o urzędu po u p ł y w i e l a t s i e d m i u , u s t ę p u j ę w dniu d z i s i e j s z y m
z urzędu P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j .
Londyn,
8 kwietnia
1986 roku
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/-/ Edward Raczyński
27
PROTOKOŁ ZŁOŻENIA PRZYSIĘGI PRZEZ PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ
KAZIMIERZA SABBATA
D z i a ł o s i ę d n i a 8 k w i e t n i a 1986 roku w s i e d z i b i e P r e z y d e n t a
R z e c z y p o s p o l i t e j w L o n d y n i e , 43 Eaton P l a c e , S i W . l .
W d n i u t y m , P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j Edward R a c z y ń s k i , z g o d n i e
ze swą z a p o w i e d z i ą p r z y obejmowaniu urzędu P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j , u s t ą p i ł z zajmowangeo u r z ę d u .
Wobec t e g o , w t y m ż e d n i u
8 k w i e t n i a 1986 r o k u , na z a s a d z i e a r t y k u ł u 24 u s t / l / i /2/ Ustawy
K o n s t y t u c y j n e j , urząd Prezydenta R z e c z y p o s p i l i t e h o b j ą ł
pan
K a z i m i e r z S a b b a t , b y ł y P r e z e s Rady M i n i s t r ó w , w y z n a c z o n y na n a s t ę p cę P r e z y d e n t a z a r z ą d z e n i e m P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a 5 l u t e g o 1980 r o k u , o w y z n a c z e n i u n a s t ę p c y P r e z y d e n t a na wypadek o p r ó ż nienia s i ę urzędu Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j przed odzyskaniem przez
P o l s k ę n i e p o d l e g ł o ś c i , o g ł o s z o n y m w D z i e n n i k u Ustaw R z e c z y p o s p o l i t e j P o l s k i e j N o . 1 w L o n d y n i e , d n i a 12 l u t e g o 1980 r o k u .
P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j Kazimierz Sabbat z ł o ż y ł w myśl
a r t . 19 u s t , / ! / Ustawy K o n s t y t u c y j n e j , p r z e d o b j ę c i e m U r z ę d u ,
sięgę t r e ś c i następującej:
przy-
"Świadom o d p o w i e d z i a l n o ś c i wobec Boga i h i s t o r i i za l o s y P a ń s t w a ,
p r z y s i ę g a m Panu Bogu Wszechmogącemu w T r ó j c y Ś w i ę t e j Jedynemu, na
u r z ę d z i e P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j : praw z w i e r z c h n i c z y c h Państwa
b r o n i ć , j e g o g o d n o ś c i s t r z e c , ustawę k o n s t y t u c y j n ą s t o s o w a ć ,
względem w s z y s t k i c h o b y w a t e l i równą k i e r o w a ć s i ę s p r a w i e d l i w o ś c i ą ,
z ł o i n i e b e z p i e c z e ń s t w o od Państwa o d w r a c a ć , a t r o s k ę o j e g o d o b r o
za n a c z e l n y p o c z y t y w a ć s o b i e o b o w i ą z e k .
Tak mi dopomóż Bóg i ś w i ę t a
Syna J e g o Męka. M e n . "
S t o s o w n i e do a r t . 19 u s t / 2 / Ustawy K o n s t y t u c y j n e j a k t z ł o ż e n i a
p r z y s i ę g i s t w i e r d z i l i p o n i ż e j podpisem: P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j
K a z i m i e r z S a b b a t , b y ł y P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j Edward R a c z y ń s k i
oraz osoby urzędowe obecne p r z y z a p r z y s i ę ż e n i u .
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
/ - / Edward R a c z y ń s k i , k s . S z c z e p a n W e s o ł y , Edward S z c z e p a n i k ,
Zygmunt S z a d k o w s k i ,
Klemens R u d n i c k i g e n . , Jan B e r e k g e n , ,
F r . S z y s t o w s k i p ł k . , Ludwik Ł u b i e ń s k i , A l e c M a i s n e r , Zygmunt S c h o l t z
S . B o r c z y k , J.Morawicz ppłk d y p l . , Cz. C z a p l i ń s k i , T . J . D r z e w i c k i ,
A l . S n a s t i n , Jerzy Z a l e s k i , R.Kaczorowski, B.Wendorff, Ks.Franciszek
J . P l u t a , E. Hardy, K . Ł a ń c u c k i , T . T r e i s t e r , J . Ż ó ł t o w s k i , Marian
F . R e s p o n d , E . P o m o r s k i , W. Z a h o r s k i , Z b i g n i e w P i o t r o w s k i , J ó z e f
Lubecki.
Stanowiska urzędowe osób obecnych p r z y
złożenia podpisu:
zaprzysiężeniu,
w kolejności
28
Edward R a c z y ń s k i - u s t ę p u j ą c y P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j ,
k s . b i s k u p S z c z e p a n W e s o ł y - Opiekun duchowy p o l s k i e j e m i g r a c j i ,
Zygmunt S z a d k o w s k i - P r z e w o d n i c z ą c y Rady N a r o d o w e j R . P . ,
g e n e r a ł Klemens R u d n i c k i - P r z e w o d n i c z ą c y Rady O r g a n i z a c j i
Kombatanckich P o l s k i c h S i ł Z b r o j n y c h ,
g e n e r a ł Jan B e r e k K a n c l e r z K a p i t u ł y Orderu Odrodzenia P o l s k i , pułkownik F r a n c i szek Szystowski - P r e z e s N a j w y ż s z e j I z b y K o n t r o l i ,
Ludwik Ł u b i e ń s k i - P r e z e s G ł ó w n e j K o m i s j i Skarbu N a r o d o w e g o ,
generał Aleksander Maisner - Prezes Stowarzyszenia P o l s k i c h
Lotników,
p r f . Zygmunt S c h o l t z - M i n i s t e r E m i g r a c j i ,
S t a n i s ł a w Borczyk - M i n i s t e r Skarbu, ppłk d y p l . Jerzy; M o r a w i c z M i n i s t e r Spraw W o j s k o w y c h , p r o f . C z e s ł a w C z a p l i ń s k i - M i n i s t e r
O b i a t y i K u l t u r y , mgr, Tadeusz J . D r z e w i c k i - M i n i s t e r ,
inż. Aleksander Snastin - M i n i s t e r ,
mgr. J e r z y Z a l e s k i - Minister
Ryszard Kaczorowski r M i n i s t e r ,
Bohdan W e n d o r f f - S z e f K a n c e l a r i i Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej i p.o. Minister
S p r a w i e d l i w o i g c i , k s . p r a ł a t F r a n c i s z e k J . P l u t a - D e l e g a t RząduRP
na Kanadę, i n ż . E u g e n i u s z Hardy - D e l e g a t Rz^ądu RP na A u s t r a l i ą ,
i n ż . K r z y s z t o f Ł a ń c u c k i - P r e z e s Rady N a c z e l n e j P o l s k i c h O r g a n i z a c j i w A u s t r a l i i , Ryszard T r e i s t e r
D e l e g a t Rządu RP na P o ł u d n i o w ą Wali<ę w A u s t r a l i i , M i n i s t e r Jan Ż ó ł t o w s k i - D e l e g a t
Rzrdu RP na A r g e n t y n ą , M i n i s t e r mgr. Marian Respond - D e l e g a t
Rządu RP na S z w a j c a r i ę ,
M i n i s t e r d r . Edward P o m o r s k i - D e l e g a t
Rządu RP na B e l g i ą , Z b i g n i e w P i o t r k o w s k i - D e l e g a t Rządu RP na
Nową Z e l a n d i ą , W i t o l d Z a h o r s k i - D e l e g a t Rządu na W ł o c h y ,
J ó z e f K. L u b e c k i - p e ł n o m o c n i k D e l e g a t a Rządu RP na S t a n y Z j e d n o czone Ameryki Północnej*.
ŻYCIORYS PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
KAZIMIERZA SABBATA
P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j K a z i m i e r z Sabbat u r z ą d s w ó j
o b j ^ ł po E d w a r d z i e R a c z y ń s k i m , o s t a t n i m Ambasadorze p o l s k i m
w L o n d y n i e , k t ó r y na p o d s t a w i e K o n s t y t u c j i z k w i e t n i a 1935 r . ,
p r z e z o s t a t n i e s i e d e m l a t s p r a w o w a ł Urz<^ł P r e z y d e n t a R . P . na
Uchodźstwie.
K a z i m i e r z S a b b a t p r z e z o s t a t n i e 10 l a t b y ł P r e z e s e m
Rady M i n i s t r ó w i d a ł s i ę p o z n a ć j a k o w y b i t n y p r z y w ó d c a p o l i t y c z ny P o l a k ó w na U c h o d ź s t w i e .
Z d o b y ł o g ó l n y szacunek rodaków za
swe zdecydowane s t a n o w i s k o w stosunku do r e ż i m u n a r z u c o n e g o
P o l s c e p r z e z Związek S o w i e c k i .
K a z i m i e r z Sabbat u r o d z i ł s i ę
w Bielinach
w k i e l e c k i m , w r o k u 1913.
P r z e d w o j n ą u k o ń c z y ł W y d z i a ł Prawa U n i w e r s y t e t u W a r s z a w s k i e g o .
W c z a s i e studiów b y ł czynny w starszym h a r c e r s t w i e i z o r g a n i z o wał K u ź n i c ę A k a d e m i c k i c h Kręgów H a r c e r s k i c h , na k t ó r e j w d u ż e j
mierze
o p a r ł a si<ę po wybuchu w o j n y K w a t e r a Główna S z a r y c h
Szeregów w Warszawie.
29
Po zajęciu Polski przez w o j s k a h i t l e r o w s k i e i sowieckie
K a z i m i e r z Sabbat p r z e d o s t a ł się do F r a n c j i , gdzie jako podc h o r ą ż y m i a ł czasowy przydział do M a r y n a r k i W o j e n n e j , a nast ę p n i e służył w B r y g a d z i e Pancernej G e n e r a ł a M a c z k a ,
Po u p a d k u Francji p r z e d o s t a ł s i ę , jak w i e l u innych ż o ł n i e r z y ,
do W i e l k i e j Brytanii i służył w P i e r w s z e j D y w i z j i P a n c e r n e j .
Z k o l e i został przeniesiony do Sztabu G ł ó w n e g o w L o n d y n i e .
W t y m czasie także k i e r o w a ł d z i a ł a l n o ś c i ą Harcerstwa Polskiego
p o z a K r a j e m . Po w o j n i e założył w L o n d y n i e w ł a s n e przedsiębiors t w o . Równocześnie b y ł członkiem N a c z e l n i c t w a Związku Harcerstwa
p o l s k i e g o . Przez w i e l e lat był także c z ł o n k i e m Prezydium Rady
Głównej SPK.
W roku 1954 Kazimierz Sabbat z r a m i e n i a Niezależnej Grupy
S p o ł e c z n e j wszedł do Egzekutywy Z j e d n o c z e n i a N a r o d o w e g o , gdzie
s p r a w o w a ł funkcję k i e r o w n i k a działu s k a r b o w e g o i działu e m i g r a c j i .
W t y m charakterze zorganizował w roku m i l e n i j n y m , 1 9 6 6 , Światowy
Z j a z d P o l s k i W a l c z ą c e j . Od roku 1967 d o 1972 był Prezesem
E g z e k u t y w y Zjednoczenia N a r o d o w e g o . P o d j ą ł wówczas inicjatywę
z w o ł a n i a Kongresu N a u k i i Kultury P o l s k i e j w iWolnym Ś w i e c i e ,
k t ó r y o d b y ł się w L o n d y n i e w 1970 r o k u .
P o d j ą ł także inicjatywę pojednania o b u zwaśnionych ośrodków
p o l i t y c z n y c h , stojących na stanowisku c i ą g ł o ś c i Państwa P o l s k i e g o ,
k t ó r a doprowadziła do zakończenia r o z ł a m u p o l i t y c z n e g o e m i g r a c j i .
W s i e r p n i u 1976 roku o b j ą ł Kazimierz S a b b a t stanowisko Prezesa
R a d y M i n i s t r ó w . W trzy lata później z w o ł a ł do Londynu Światowy
Zjazd Jedności z Walczącym Krajem.
W l u t y m 1980 roku został przez P r e z y d e n t a Raczyńskiego wyznaczony
na n a s t ę p c ę Prezydenta R.P„
W ciągu o s t a t n i c h kilku lat odbył
s z e r e g podróży po niepodległościowych o ś r o d k a c h polskich w E u r o p i e ,
A m e r y c e Północnej i Południowej i w A u s t r a l i i . Podczas tych
p o d r ó ż y doprowadził d o wzmocnienia s i e c i delegatur R z ą d u , które
istnieją
w 20 k r a j a c h . W roku 1976 zainicjował Fundusz Pomocy
R o b o t n i k o m , przekształcony w 1979 na F u n d u s z Pomocy K r a j o w i .
Po o g ł o s z e n i u w Polsce stanu w y j ą t k o w e g o doprowadził do założenia Rady Pomocy dla U c h o d ź c ó w . Na s k u t e k jego działalności
u s p r a w n i o n a została p r a c a Skarbu N a r o d o w e g o i jego o g n i w .
N a forum m i ę d z y n a r o d o w y m Rząd pod jego kierownictwem przygot o w a ł odpowiednie m e m o r a n d a w obronie s p r a w y polskiej na poh e l s i ń s k i e sesje przeglądowe w B e l g r a d z i e , M a d r y c i e , Sztokh o l m i e , Ottawie i B e r n i e . W roku 1980 p r z y c z y n i ł się Kazimierz
S a b b a t do powstania w Wielkiej B r y t a n i i g r u p y parlamentarzystów
brytyjskich
"Solidarność z Polską" o r a z do założenia podobnych
g r u p w innych k r a j a c h . W c z t e r d z i e s t o l e c i e porozumień jałtańskich
p r z e p r o w a d z i ł kampanię na rzecz p r z e k r e ś l e n i a tego u k ł a d u .
P r z y g o t o w a ł i doprowadził do p o d p i s a n i a d e k l a r a c j i o w s p ó ł p r a c y
z p r z e d s t a w i c i e l a m i W o l n o j Ukrainy w 19 79 roku i Wolnej Czechos ł o w a c j i w 1986 r o k u . Także Kongres ,Kultury Polskiej w Londynie w roku 1985 zawdzięcza swój p o c z ą t e k inicjatywie Kazimierza
S a b b a t a ówczesnego P r e m i e r a Rządu R . P .
30
POTWIERDZENIE NA URZĘDZIE SZEFA KANCELARII CYWILNEJ
PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ
Do P a n a
Bohdana Wendorffa
Szefa Kancelarii
Cywilnej
Prezydenta Rzeczypospolitej
w Londynie
O b j g j / s z y w d n i u d z i s i e j s z y m urząd P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j
na p o d s t a w i e a r t . 1 2 , l i t / h / i a r t . 1 3 , U s t / 2 / , l i t / g / ,
p o t w i e r d z a m P a ń s k ą n o m i n a c j ą z dnia i l i s t o p a d a 1975 r o k u
na u r z e d z i e S z e f a K a n c e l a r i i C y w i l n e j P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j
Londyn,
dnia 8 kwietnia
19 86 r o k u .
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
/ - / K a z i m i e r z Sabbat
ZARZADZENIE MINISTRA SPRAW WOJSKOWYCH
Nr.1/86
Na p o d s t a w i e
dekretu Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j
z d n i a 1 w r z e ś n i a 1986 „roku
o u s t a n o w i e n i u o d z n a k i pamiątkowej"KRZYŻ KAMPANII
WRZEŚNIOWEJ 19 39 r . " , / D z . U . R . P . N o . l z 1985 r . / , n a d a j ę
odznak ą pamiątkow ą KRZYŻ KAMPANII WRZEŚNIOWEJ 19 39
w s z y s t k i m Polakom o f i a r o m z b r o d n i w K a t y n i u .
Londyn,
1 s t y c z e ń 19 86 r .
MINISTER SPRAW WOJSKOWYCH
/*-/ I n ż . J . P . M o r a w i c z ppłk dypl
31
KOMUNIKAT O N A D A N I U ORDERU
"ODRODZENIA POLSKI"
M a podstawie ustawy z dnia 4 l u t e g o 19 21 r./Dz.U.R.P* N r . 24
poz.137/ Prezydent R z e c z y p o s p o l i t e j n a d a ł zarządzeniem r d n i a
11 listopada 19 85 roku
Krzyż Komandorski.:
Right P.everend Kervyn A . A L E K A N D E R D . D . - Biskupowi
Diocezji C l i f t o n .
Krzyż Oficerski:
Marjorie MARCHIONESS OF S A L I S B U R Y .
Zarządzeniem z dnia 19 m a r c a 19 86 r o k u
Krzyż Oficerski:
Baronowi Erich M . Von C E U M E R N L I N D E N S T J E R N A
Panu Jurgen L . F . M O G E N S E N
Profesorowi Peter John de la F O S E WILES
Zarządzeniem z d n i a 3 k w i e t n i a 19 86 roku
K r z y ż Kawalerski:
Pani Eilen Frances S H O R T - G A R L I N S K I E J za żołnierską
służbę w szeregach A r m i i Krajowej oraz za w y b i t n ą
i w i e l o l e t n i ą d z i a ł a l n o ś ć na rzecz sprawy polskiej
w Niemczech i w W i e l k i e j B r y t a n i i .
KOMUNIKAT O N A D A N I U Z Ł O T E G O
KRZYŻA ZASŁUGI
Prezydent Rzeczypospolitej za z a s ł u g i w pracy społeczneniepodległościowej nadał z a r z ą d z e n i e m z dnia 19 m a r c a 19S6roku
Złoty Krzyż Zasługi po raz d r u g i :
KALINKIEWICZ Zofii A .
MURASZKO A n n i e
O.WRÓBEL Herkulanami Antoniemu
BLECH .Sławomirowi
SLIMKO Czesłavzowi
HAMPEL M i e c z y s ł a w o w i
zamieszkałej w A n g7 |l i i
"
z a m i e s z k a ł e m u w Argentynie
"
w Kanadzie
"
"
w Anglii
32
Złoty Krzyż Zasługi po raz pi
BEREK-CICHOfl Irena.
PANCZ^K Tadeusze
C L L R . DOBSON yaureen
C L L R . DOBSON Vincent
HOŁOWNIA Maria
JASKÓLSKA Helena
KAJ E TAI 10¥! IC Z Olgierd
KUBIAKOWSKI Tadeusz
LAMD^U Helen
R e v . F r . MONACHAN James
PARYLZIK Władysław
PULINSKT- Fabiola
F/lt POUGHLEY John
SCKOLTZOWA Zofia
WAŃKOWICZ Karol
WŁODKOWSKA Maria
ZAGORSKA Teresa
BISKUP Tomasz
FAŁKOWSKI Czesław
PRZYBYŁ Halina
RYTTEL Helena
ZYCHOWICZ Wacław
I n ż . ARASZKIEWICZ Wiesław
DOBKOWSKI Zbigniew
KASZTELAN Franciszek
TRZASKOWSKA Danuta
F/o VIAL Allan John DFC
ZATORSKI Wacław
DUEHOLM Poul
MOGENSEN de KALIŃSKI Husa M .
SCHLICHTKFULL JENS Christian
K s . P r o b . SWITALSKI Karol
BUKOWSKI Lech
CZAPLIŃSKI Adam
HALKO Lech
MOSSAKOWSKI Adam
SKONIECZNY Leszek
STANISZEWSKI Marian
AUGUSTYN Władysław
CZERKAWSKY Kazimierz
P r o f . D r . DANEK Jan
I n ż . JAGAK Ryszard
LEWANDOWSKI Mieczysław
Mgr.LEWICKA Janina
RYBAK Józef
PYCZKOWSKA
Jadwiga
RUSIECKI Zygmunt
PAROL Stanisław
zamieszkała
zamieszkały
w Anglii
"
u
u
u
u
n
51
II
II
II
II
II
II
II
II
II
w Argentynie
u
u
u
u
u
w Australii
u
n
u
u
u
w Danii
u
n
w Niemczech
w Kanadzie
ii
u
u
u
u
w
USA
II
II
II
II
II
II
II
II
w Argentynie
33
Srebrny Krzyż Z a s ł u g i p o raz d r u g i ;
OSIŃSKI Henryk
zamieszkały w A n g l i i
BORKOWSKI T e o d o r
"
w Kanadzie
TELEGA T a d e u s z
"
"
Srebrny Krzyż Z a s ł u g i p o raz p i e r w s z y :
zamieszkały w A n g l i i
ALLERA E u g e n i e
n
BOHDANOWICZ A n t o n i
CHARKO Zenon
CZAJKOWSKA H e l e n a
DANCZAK C y n t h i a
DRZEWICKA K r y s t y n a
PILON M a r i a n n a
JAROC W a n d a
MI KULKA Jakub
OLESZCZUK L u d w i k
ORR Ronald
STOPCZYNSKI E d w a r d
WILSON M i c h a e l
w Australii
IZDEBSKI R o m a n
w Argentynie
KOWNACKI B o l e s ł a w
MAŁEK Henryk
MATYSZKIEWICZ-ŁOSZYNSIyA
Emilia
PAKULSKI de ZELEK T e r e s a
SZEFLINSKA T E N D E R A A l i c j a
w Belgii
ZUBEL J ó z e f a
BIELASZEWSKI B e r n a r d
w Danii
NIKULIN Leon
w e Francji
SKIBA J a n
w Południowej A f r y c e
B£TES J o h n C h r i s t o p h e r
w Kanadzie
BABIJCZUK W ł a d y s ł a w
u
CZUŁO M i e c z y s ł a w
u
FERENSOWICZ J a n
u
u
FORTYiflSKI W i k t o r
u
HALKO A l e k s a n d r a
KUPNICKA C z e s ł a w a
ii
NAMIESNIOWSKA Flżbieta
PARADOWSKI A h t o n i
w
USA
ŁUKASZEWICZ H e l e n a
MAZUR B e a t a
TOPÓR F r a n c i s z e k
34
B r ą z o w y Krzyż Zasługi
GERARD Celia
HARRISON John
BABIJCZUK M a r i a
CYZMER Mieczysław
GASZTOŁD Jan
F E K I E T A Franciszka
DZIAŁ
zamieszkała w Anglii
u
zamieszkały
z a m i e s z k a ł a w Kanadzie
n
zamieszkały
u
u
z a m i e s z k a ł a w U.S.A
NIEURZEDOWY
KOMUNIKAT KANCELARII C Y W I L N E J P R E Z Y D E N T A RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 5 kwietnia 1986 r . o P O S I E D Z E N I U Rady Narodowej R . P .
Kancelaria Cywilna podaje d o w i a d o m o ś c i , iż w dniu 5 kwietnia
1986 r o k u , w siedzibie Prezydenta Rzeczypospolitej i Rządu w
L o n d y n i e , odbyło się XIte p o s i e d z e n i e Rady Narodowej RP poświęcon e podziękowaniu u s t ę p u j ą c e m u P r e z y d e n t o w i Rzeczypospolitej,
E d w a r d o w i R a c z y ń s k i e m u , za s i e d m i o l e t n i ą , pełną zrozumienia
w s p ó ł p r a c ę z Radą Narodową R P . W i m i e n i u Rady Narodowej D r . Lidia
C i o ł k o s z o w a , w i c e p r z e w o d n i c z ą c a R a d y N a r . R P , w y g ł o s i ł a następujące przemówienies
" D o s t o j n y Panie P r e z y d e n c i e ! P a n i e P r e m i e r z e ! W y s o k a Rado!
P r o s z ę m i p o z w o l i ć , że najpierw p o d z i ę k u j ę Radzie za jednomyślne,
p o w i e r z e n i e m i dzisiejszego z a d a n i a , k t ó r e w miarę m o i c h możliw o ś c i postaram się s p e ł n i ć . T r a k t u j ę to .jako w y r a z zaufania
R a d y , a zarazem jako w y r a z tak p o t r z e b n e j nam jedności n a r o d o w e j ,
k t ó r ą choć niestety nie w p e ł n i , R a d a N a r o d o w a r e p r e z e n t u j e .
D z i ę k u j ę tym b a r d z i e j , że skład jej jest bardzo r ó ż n o r o d n y .
N i e będę powtarzała życiorysu P a n a P r e z y d e n t a , ani w y l i c z a ł a
w s z y s t k i c h jego z a s ł u g , bo je w s z y s c y z n a m y . Pragnę zatrzymać
się tylko na kilku m o m e n t a c h s p e c j a l n i e nam b l i s k i c h . W chwili
c o f n i ę c i a uznania rządowi Tamasza A r c i s z e w s k i e g o narodziła się
n a s z a emigracja p o l i t y c z n a . W d n i u 28 lipca 1945 roku Ambasa-.
d o r Raczyński odbył rozmowę z P o d s e k r e t a r z e m Stanu w Foreign
O f f i c e , C a d o g a n e m . W książce "W S o j u s z n i c z y m Londynie" Pan Prezydent
o d n o t o w a ł między i n n y m i , że C a d o g a n zapytał "Jakie b ę d z i e moje własne
p o s t ę p o w a n i e ? Czy nie zechcę stanąć przy nowym rządzie? Byłbym, jak Cadogan ma
35
dane p r z y p u s z c z a ć - d o b r z e p r z y j ę t y . O d p o w i e d z i a ł e m , że uznaję
jeden tylko p o l s k i Rząd legalny i spełniam jego i n s t r u k c j e . B y ł e m
zwolennikiem s z u k a n i a p o r o z u m i e n i a z ZSRR, ale s p r a w a polska "została załatwiona" w sposób n i e g o d n y wielkich m o c a r s t w , o d b i e g a j ą c y
nawet od tego co sam Rząd b r y t y j s k i już po k o n f e r e n c j i jałtańskiej u z n a ł za m i n i m u m . C a d o g a n nie nalegał w i ę c e j . "
Ta d e c y z j a s p r a w i ł a , że b y ł y A m b a s a d o r i M i n i s t e r S p r a w Zagranicznych
stał się p o l i t y c z n y m e m i g r a n t e m . Mąż m ó j , Adam C i o ł k o s z , w r e c e n z j i
z jednej z p ó ź n i e j s z y c h k s i ą ż e k Ambasadora R a c z y ń s k i e g o n a p i s a ł
że "jest ona ś w i a d e c t w e m w i e l k i e j inteligencji i m ą d r o ś c i m ę ż a s t a n u ,
osiągniętej w p r z e p r a w a c h , k t ó r e decydowały o b y c i e lub n i e b y c i e
naszego narodu."
Te cechy: w i e l k ą i n t e l i g e n c j ę i m ą d r o ś ć m ę ż a s t a n u , w n i ó s ł P a n
Ambasador do R a d y T r z e c h , p e ł n i ą c e j zastępczo funkcję P r e z y d e n t a
Rzeczypospolitej o d 1954 r . , o r a z okazał na u r z ę d z i e P r e z y d e n t a RP
od roku 1 9 7 9 . N i e u l e g a w ą t p l i w o ś c i , że swoim a u t o r y t e t e m i swoją
ciężką pracą w z m o c n i ł n i e s ł y c h a n i e znaczenie U r z ę d u P r e z y d e n t a RP
na e m i g r a c j i , a zarazem całego n a s z e g o , tak zwanego o ś r o d k a legali^
s t y c z n e g o . W z a j e m n a ś c i s ł a w s p ó ł p r a c a z Rządem P r e m i e r a p . Kazimierza Sabbata w p r o w a d z e n i u p o l i t y k i niepodległościowej s p r a w i ł a ,
że ośrodek ten j e s t w c i ą ż n a j s i l n i e j s z y m centrum skupiającym niepodległościową e m i g r a c j ę n a całym świecie.
A p r z e d e w s z y s t k i m ośrodek
ten jest coraz b l i ż s z y i coraz widoczniejszy d l a ruchu oporu w K r a j u .
Dość p r z e g l ą d a ć p o z i e m n ą p r a s ę krajową by s t w i e r d z i ć jak b a r d z o
w o p i n i i p u b l i c z n e j w K r a j u zmienił się na lepsze s t o s u n e k do w ł a d z
legalnych na o b c z y ź n i e .
M y , p o w o ł a n a przez P a n a P r e z y d e n t a Rada
N a r o d o w a , s t a n o w i m y t r z e c i c z ł o n tego o ś r o d k a . N a s z a w s p ó ł p r a c a
z Panem P r e z y d e n t e m m a c h a r a k t e r raczej j e d n o s t r o n n y , ale jest d l a
nas ogromnie c e n n a . P a n P r e z y d e n t nigdy na p o s i e d z e n i a c h Rady Narodowej nie p r z e m a w i a ł , ale b y ł na nich o b e c n y .
Świadomość tego,
że zasiada w ś r ó d nas c z ł o w i e k tej m i a r y , że p r z y s ł u c h u j e się naszym o b r a d o m , że je o c e n i a z w y s o k o ś c i swego p o l i t y c z n e g o doświadczenia, m i m o w o l i p o d n o s i ł a ich poziomu Rozumiemy jakim w y s i ł k i e m
dla P a n a P r e z y d e n t a b y ł a ta w s p ó ł p r a c a z nami i tym b a r d z i e j ją cenimy i w s p o m i n a m y z w d z i ę c z n o ś c i ą .
P r z e c h o d z ę do d r u g i e g o m o m e n t u , do m e t o d y p r a c y P a n a P r e z y d e n t a .
N i e d a w n o , n a p o s i e d z e n i u Rady Narodowej o m a w i a l i ś m y s p r a w o z d a n i e
Rządu z a w i e r a j ą c e D e k l a r a c j ę P o l s k o - C z e c h o s ł o w a c k ą z dnia 19 stycznia b . r . , p o d p i s a n ą ze strony polskiej przez P a n a P r e z y d e n t a
Raczyńskiego i P r e m i e r a S a b b a t a , a ze strony c z e c h o s ł o w a c k i e j p r z e z
p r o f . M o j m i r a P o w o l n e g o , P r e z e s a Wydziału W y k o n a w c z e g o W o l n e j Czechosłowacji i d r . R u d o l f a F r a s z t a c k i e g o z T o r o n t o .
Przygotowując
się ao d z i s i e j s z e g o p r z e m ó w i e n i a obłożyłam się k s i ą ż k a m i P a n a Prezyd e n t a . Z n a l a z ł a m , że p r z e d lOciu laty pisał P a n P r e z y d e n t w k s i ą ż c e
"Od N a r c y z a K u l i k o w s k i e g o do W i n s t o n a C h u r c h i l l a " , w r o z d z i a l e
"Związek P a ń s t w o w y P o l s k o - C z e c h o s ł o w a c k i K o n i e c z n y , a l e Czy Wykonalny?"/str 98 do 99/: "Od czasu pierwszej wojny światowej p o d e j m o w a n e
były próby z b r a t a n i a P o l s k i z C z e c h o s ł o w a c j ą , p r z e r y w a n e k a ż d o r a z o w o
starciem i c h ę c i ą o d w e t u . Zbliża się moim zdaniem m o m e n t d l a podjęcia nowej p r ó b y . O b a p a ń s t w a i nasze narody p o s z u k i w a ć w i n n y bez-
36
pieczeństwa nie w p o j e d y n k ę . P o n o w n e nawiązanie nici zerwanych pod
k o n i e c ostatniej w o j n y jest o b e c n i e n i e m o ż l i w e . M a r i o n e t k o w e r z ą d y
w W a r s z a w i e i Pradze p i l n i e nad tym c z u w a j ą . Ale P o l a c y , C z e s i i Słow a c y przebywający w w o l n y m ś w i e c i e m a j ą ręce w o l n e . M o g ą się w znacznym stopniu przyczynić do p o w o d z e n i a próby następnej, która w i n n a * /
w y k a z a ć , że zbratanie jest nie t y l k o p o ż ą d a n e , ale t a k ż e , że jesteśmy
do niego zdolni. I oto po lOciu latach czytamy w podpisanej Deklar a c j i "Jeżeli m a m y zbliżyć o s i ą g n i ę c i e naszego c e l u , nie m o ż e m y a n i
w P o l s c e , ani na U c h o d ź s t w i e d z i a ł a ć b e z współpracy między n a m i ,
a także narodami E u r o p y Środkowej i W s c h o d n i e j , obecnie pod w ł a d z ą
k o m u n i s t y c z n ą . J e s t e ś m y w i ę c ; z d e c y d o w a n i , aby zjednoczyć"nasze s i ł y
do w a l k i , która nas c z e k a , p o n i e w a ż dzielimy te same aspiracje i ponieważ jesteśmy p r z e k o n a n i , że w naszej jedności leży nasza największa siła i n a d z i e j a .
10 lat p r z e m y ś l e ń , słusznych p r z e w i d y w a ń , pilnego b a d a n i a syt u a c j i p o l i t y c z n e j , n i e u s t a n n y c h z a b i e g ó w , osiągnęło r e z u l t a t .
Nie mogę też p o m i n ą ć talentów
literackich Pana P r e z y d e n t a .
11
Znakomita redaktorka "Wiadomości
S t e f a n i a Kossowska niedawno zamieśc i ł a w "Tygodniu Polskim" artykuł p o d niezwykle trafnym i jakże
atrakcyjnym tytułem "Pisarz w C i e n i u Męża Stanu". W y b i t n e zalety
p i s a r s k i e Prezydenta to m o i m zdaniem p r o s t o t a , przejrzystość stylu
i doskonała p o l s z c z y z n a , k t ó r e s p r a w i a j ą , że książki Jego p o z o s t a n ą
w literaturze polskiej na z a w s z e . J a k o próbkę stylu lEdwarda Raczyńskiego z książki "Od N a r c y z a K u l i k o w s k i e g o Do W i n s t o n a Churchilla"
zacytuję ustęp ze s t r . 1 4 3 : Z a p e w n i e n i a
Churchilla, że jeśli go usłuchamy to powrócimy do w o l n e j P o l s k i , że nasz premier w s p a r t y p r z e z
ambasadorów b r y t y j s k i e g o i a m e r y k a ń s k i e g o utrzyma swój a u t o r y t e t ,
to były bańki m y d l a n e , w y p e ł7 n i o n e p r o d u k t e m , któremu na i m i ę ' w i s h f u l
t h i n k i n g ' , czyli p o n a s z e m u s a m o d u r ' . "
I pomyśleć tylko ilu tłumaczy m ę c z y ł o się daremnie nad prże*tłumaczeniem o k r e ś l e n i a "wishful t h i n k i n g " , a Panu P r e z y d e n t o w i z p o d
p i ó r a spadł lekko " s a m o d u r " .
Dla nas - w s z y s t k o czym ż y ł , co zdziałał i pisał P r e z y d e n t
E d w a r d Raczyński, w c i e l a się w s ł o w a najpiękniejszego w i e r s z a Stanisława Balińskiego;
"O ?:rąju mój - tyś m ą miłością wieczną."
Te słowa leżą g ł ę b o k o na d n i e naszych serc i naszych n a j t a j n i e j szych m y ś l i , łączą nas one z P a n e m Prezydentem jako człowiekiem
bliskim i drogim. I za to M u d z i ę k u j e m y . I nie ż e g n a m y , w n a d z i e i ,
że zajdzie może czasem na p o s i e d z e n i e Rady N a r o d o w e j , już n i e jako
urzędujący P r e z y d e n t R P , ale n a j m i l s z y , najbliższy g o ś ć , którym się
cieszyć będziemy."
37
Na p r z e m ó w i e n i e dr L i d i i C i o ł k o s z o w e j , P r e z y d e n t
E d w a r d R a c z y ń s k i o d p o w i e d z i a ł następująco5
Rzeczypospolitej
" Proszę Państwa,
Ja nie m o g ę inaczej o d p o w i e d z i e ć na p i ę k n e p r z e m ó w i e n i e Pani Lidii
za to s s r d c ć z n e p r z y j ę c i e , k t ó r e g o doznaję - jak n a j s e r d e c z n i e j ,
z g ł ę b i s e r c a podziękowćić w s z y s t k i m . S ł u ż y m y jednej sprawie i o tej
s p r a w i e w y ł ą c z n i e m y ś l i m y . J a obecnie u s t ę p u j ę , ale wiem że przekazując swój u r z ą d Panu K a z i m i e r z o w i S a b b a t o w i - oddaję go w ręce
c z ł o w i e k a e n e r g i c z n e g o , g o r ą c e g o patrioty i d o ś w i a d c z o n e g o p o l i t y k a .
Sądzę że z r o b i ł e m dobrze i że dobrze także w tym w y p a d k u , przysłużyłem się O j c z y ź n i e . "
K O M U N I K A T K A N C E L A R I I CYWILNEJ
PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ
z d n i a 7 k w i e t n i a 1936 roku
K a n c e l a r i a Cywilna p o d a j e do w i a d o m o ś c i n a s t ę p u j ą c e ;
P r e z y d e n t E d w a r d R a c z y ń s k i o b e j m u j ą c w d n i u 8 kwietnia 1979 r .
u r z ą d P r e z y d e n t a Rzeczypospolitej z a p o w i e d z i a ł iż ustąpi z:niego
po u p ł y w i e lat s i e d m i u . W o b e c o p r ó ż n i e n i a się urzędu Prezydenta RP
zgodnie z art.24 Ustawy K o n s t y t u c y j n e j , w d n i u tym urząd Prezydenta
R z e c z y p o s p o l i t e j obejmie p a n Kazimierz S a b b a t , wyznaczony na następcę P r e z y d e n t a
zarządzeniem Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a
5 lutego 1980 r o k u .
W związku z powyższym p a n Kazimierz S a b b a t w dniu 7 kwietnia
1986 r o k u złożył P r e z y d e n t o w i R z e c z y p o s p o l i t e j rezygnację z urzędu
Prezesa Rady Ministrów.
P r e z y d e n t Rzeczypospolitej przyjmując r e z y g n a c j ę zwolnił z dniem
7 k w i e t n i a 1986 roku pana Kazimierza S a b b a t a z urzędu P r e z e s a Rady
M i n i s t r ó w o r a z M i n i s t r a Spraw Z a g r a n i c z n y c h .
P r e z y d e n t Rzeczypospolitej zwolnił w d n i u tym pozostałych
członków R z ą d u i P o d s e k r e t a r z y Stanu p o w i e r z a j ą c im dalsze sprawow a n i e o b o w i ą z k ó w do czasu powołania n o w e g o R z ą d u .
J e d n o c z e ś n i e P r e z y d e n t powierzył p r o f . dr Edwardowi Szczepanik o w i M i n i s t r o w i Spraw K r a j o w y c h , p e ł n i e n i e obowiązków Prezesa Rady
M i n i s t r ó w do czasu p o w o ł a n i a nowego P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w .
132
K O M U N I K A T K A N C E L A R I I CYWILNEJ PREZYDENTA R Z E C Z Y P O S P O L I T E J
z dnia 8 kwietnia 1986 r o k u .
K a n c e l a r i a C y w i l n a p o d a j e do w i a d o m o ś c i , iż P r e z y d e n t Rzeczypospolitej E d w a r d R a c z y ń s k i , zgodnie ze swą zapowiedzią przy obejmowaniu tego u r z ę d u , ustąpił 8 kwietnia 1986 roku z u r z ę d u Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j . W o b e c opróżnienia się u r z ę d u P r e z y d e n t a
R z e c z y p o s p o l i t e j , zgodnie z art.24 Ustawy K o n s t y t u c y j n e j , urząd
Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j o b j ą ł w tymże d n i u , 8 k w i e t n i a 1986 r . ,
wyznaczony zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 5 lutego
1980 roku n a n a s t ę p c ę P r e z y d e n t a , pan Kazimierz S a b b a t .
Pan K a z i m i e r z S a b b a t p r z e d objęciem urzędu P r e z y d e n t a Rzeczypospolitej z ł o ż y ł p r z e w i d z i a n ą w art.19 Ustawy K o n s t y t u c y j n e j
p r z y s i ę g ę . Złożenie p r z y s i ę g i zostało potwierdzone p o d p i s a m i przez
obecne przy z a p r z y s i ę ż e n i u , osoby urzędowe.
W u r o c z y s t o ś c i złożenia przysięgi i objęcia u r z ę d u P r e z y d e n t a
Rzeczypospolitej p r z e z p a n a Kazimierza S a b b a t a , w z i ę ł o u d z i a ł szereg
przybyłych D e l e g a t ó w Rządu z Europy i krajów z a m o r s k i c h , liczni
przedstawiciele n i e p o d l e g ł o ś c i o w e g o polskiego życia p o l i t y c z n e g o
i społecznego s W i e l k i e j B r y t a n i i i innych światowych ośrodków
osiedlenia p o l s k i e j e m i g r a c j i i P o l o n i i , oraz p o l s k i e d u c h o w i e ń s t w o
na czele z k s i ę d z e m biskupem Szczepanem W e s o ł y m , o p i e k u n e m duchowym
polskiej e m i g r a c j i w ś w i e c i e .
W u r o c z y s t o ś c i tej w z i ę l i również udział z a p r o s z e n i przedstawiciele niepodległościowej emigracji narodów sąsiadujących z P o l s k ą :
W ę g i e r , C z e c h o s ł o w a c j i , R u m u n i i , L i t w y , Ł o t w y , E s t o n i i , Ukrainy
i Białorusi o r a z p r z y j a c i e l e angielscy.
Tegoż d n i a , 3 k w i e t n i a 1986 roku, w kościele polskim
ś w . Andrzeja B o b o l i w L o n d y n i e , została .odprawiona p r z e z k s i ę d z a
biskupa S z c z e p a n a W e s o ł e g o , w asyście polskich k s i ę ż y z W i e l k i e j
B r y t a n i i , S t a n ó w Zjednoczonych Ameryki Północnej i K a n a d y , uroczysta k o n c e l e b r o w a n a m s z a ś w . za O j c z y z n ę .
W i e c z o r e m tegoż d n i a , w siedzibie Prezydenta Rzeczypospolitej
w L o n d y n i e , p a n P r e z y d e n t Kazimierz Sabbat z M a ł ż o n k ą , p o d e j m o w a l i
zaproszone d u c h o w i e ń s t w o z księdzem biskupem Szczepanem W e o ł y m ,
członków R z ą d u , p r z e d s t a w i c i e l i polskiego życia p o l i t y c z n e g o i
społecznego, p r z y b y ł y c h Delegatów Rządu oraz zamorskich g o ś c i .
P r z e m ó w i e n i e Prezydenta Rzeczypospolitej E d w a r d a Raczyńskiego
przy p r z e k a z y w a n i u urzędu następcy P r e z y d e n t a
panu K a z i m i e r z o w i Sabbatowi:
"Rodacy i d r o d z y p a ń s t w o !
Za chwilę p r z e k a ż ę w y s o k i u r z ą d , który sprawowałem p r z e z o s t a t n i c h
lat siedem m e m u n a s t ę p c y , Kazimierzowi S a b b a t o w i .
39
Zanim to u c z y n i ę , pragnę d a ć w y r a z m o j e j w d z i ę c z n o ś c i Wam wszystkim za ż y c z l i w o ś ć i p o p a r c i e , k t ó r e g o m i a ł e m tyle dowodów z Kraju
i zewsząd ze świata w o l n e g o .
Ta ż y c z l i w o ś ć i to poparcie b y ł y m i zachętą do p r a c y , a także podk r e ś l e n i e m autorytetu P r e z y d e n t a R P , chociaż na o b c z y ź n i e .
N i e w ą t p i ę , że zechcecie d a r z y Ź m e g o n a s t ę p c ę również gorącym poparciem i z a u f a n i e m .
Pełniłem swą powinność w u b i e g ł y m s i e d m i o l e c i u w p o c z u c i u , że służę
n a r o d o w i , k t ó r y w s ł a w i ł s i ę w o k r e s i e p r ó b y m ę s t w e m , nadludzkim
p o ś w i ę c e n i e m , a także r o z w a g ą , o której dzisiaj zapomnieć nie m o g ą
n a w e t n a r o d y n a j p o t ę ż n i e j s z e . Te zalety są P o l s c e i jej obrońcom
nadal konieczne.
N i e b ę d ę , ż e g n a j ą c się z W a m i , p r ó b o w a ł k r e ś l i ć szerokich obrazów
p o l i t y c z n y c h ani p r z e w i d y w a ń . W i e r z ę n i e z b i c i e , że naród nasz
p r z e b ę d z i e o b e c n ą okrutną h i s t o r y c z n ą p r ó b ę w i e r n y swej o s o b o w o ś c i ,
swej h i s t o r i i i swej k u l t u r z e . W i e r z ę t a k ż e , że nie zapomni o nowych
m o ż l i w o ś c i a c h , które przed nim o t w i e r a p o r o z u m i e n i e z innymi narodam i , sąsiadami Polski w Europie Środkowej.
W i e m , że zarówno P a n , P a n i e K a z i m i e r z u , jak i Pańscy współpracownicy w w i e r n o ś c i naszej u s t a w i e k o n s t y t u c y j n e j cenią przede wszystkim
nie jej a s p e k t p r o t o k u l a r n y , k t ó r y .-wymaga u p r o s z c z e n i a i dostosow a n i a do w a r u n k ó w u c h o d ź c z y c h , ale jej i s t o t n ą treść w e w n ę t r z n ą .
Życzę P a n u powodzenia w dalszej s ł u ż b i e P 11o l s c e , od dzisiaj na wysokim u r z ę d z i e Prezydenta R z e c z y p o s p o l i t e j .
P r z e m ó w i e n i e P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j Kazimierza Sabbata
p o d c z a s obejmowania u r z ę d u po złożeniu przysięgi:
"Rodacy!
Złożyłem p r z e p i s a n ą przez K o n s t y t u c j ę p r z y s i ę g ę i przejąłem z rąk
P r e z y d e n t a E d w a r d a Raczyńskiego u r z ą d P r e z y d e n t a Rzeczypospolitej.
M o j a p i e r w s z a m y ś l w tej c h w i l i s z c z e g ó l n e j , tak jak i nas wszystk i c h , k i e r u j e się do K r a j u . W s z y s t k o b o w i e m co czynimy w imię
zachowania ciągłości prawnej s u w e r e n n e j Rzeczypospolitej Polskiej
i jej w ł a d z n a u c h o d ź s t w i e , c z y n i m y z m y ś l ą o Kraju i w p r z e k o n a n i u ,
że w ten s p o s ó b służymy d o b r z e s p r a w i e w o l n o ś c i , niepodległości
i d e m o k r a c j i w P o l s c e . W p r z e k o n a n i u tym uttfierdza nas ś w i a d o m o ś ć ,
że i d e a ł y , k t ó r y m uchodźstwo n a s z e służy o d tylu lat, w Kraju nigdy
nie w y g a s ł 1y , a w ostatnich d z i e s i ę c i u latach nabrały niezwykłego
rozmiaru i g ł ę b i . Nasza d z i a ł a l n o ś ć jest
Polsce potrzebna.
Zwracamy t a k ż e m y ś l ku n a j w i ę k s z e m u P o l a k o w i naszych czasów, ku
P a p i e ż o w i - P o l a k o w i , J a n o w i P a w ł o w i I I , G ł o w i e Kościoła P o w s z e c h n e g o ,
w s p ó ł c z e s n e m u Apostołowi N a r o d ó w ale zawsze synowi M a t k i P o l s k i .
W takiej c h w i l i nie m o ż e zabraknąć s e r d e c z n e j m y ś l i o t y c h , którzy
nam p r z e w o d z i l i na początku naszej d r o g i : o Prezydencie W ł a d y s ł a w i e
R a c z k i e w i c z u i o generale W ł a d y s ł a w i e S i k o r s k i m , premierze i naczelnym w o d z u , organizatorze w ł a d z p a ń s t w o w y c h n a uchodźstwie oraz o
40
Tomaszu A r c i s z e w s k i m , który swoim p o jałtańskim p r o t e s t e m w y t y c z y ł
kierunek naszej działalnością
Objąłem u r z ą d P r e z y d e n t a Rzeczypospolitej Polskiej p o E d w a r d z i e
R a c z y ń s k i m . J e s t to o s t a t n i z naszych przywódców z o k r e s u drugiej
wojny ś w i a t o w e j . P r z e z 65 lat służył Polsce na o d p o w i e d z i a l n y c h
s t a n o w i s k a c h . J a k o a m b a s a d o r w Londynie przed i w c z a s i e w o j n y
przeszedł do h i s t o r i i . Dożył późnych lat, zawsze w s e r c u
najważniejszych s p r a w . O k r e s sprawowania przez niego u r z ę d u P r e z y d e n t a
Rzeczypospolitej p r z y p a d ł na l a t a , kiedy w y d a r z e n i a w K r a j u nadały
naszej d z i a ł a l n o ś c i n o w e g o znaczenia i kiedy sprawa P o l s k i odżyła
jako problem m i ę d z y n a r o d o w y . B y ł to dobry okres w n a s z e j działaln o ś c i . D z i ę k i s w y m zaletom umysłu i charakteru, w g a l e r i i Prezydentów R z e c z y p o s p o l i t e j b ę d z i e P r e z y d e n t Edward R a c z y ń s k i najwybitniejszą p o s t a c i ą .
Szczęśliwy los d a ł m i m o ż n o ś ć bliskiej z nim w s p ó ł p r a c y w sprawach
politycznych od t r z y d z i e s t u z górą l a t . W i e l e m u z a w d z i ę c z a m i
w i e l e przez te l a t a n a u c z y ł e m się od n i e g o , s z c z e g ó l n i e w sprawach
międzynarodowych.
Pragnę w i ę c p r z y tej szczególnej okazji w y r a z i ć m u m o j e osobiste
p o d z i ę k o w a n i e a t a k ż e podziękować od wszystkich P o l a k ó w w kraju
i w świecie za j e g o życie poświęcone Polsce.
Od . 32 lat b r a ł era u d z i a ł w zespołach kierujących p o l s k ą działalnością n i e p o d l e g ł o ś c i o w ą , przez 6 lat byłem p r z e w o d n i c z ą c y m Egzekutywy
Zjednoczenia N a r o d o w e g o , a ostatnie dziesięć lat n a s t a n o w i s k u
Prezesa Rady M i n i s t r ó w . B y ł o m i danym w s p ó ł p r a c o w a ć z w i e l u wybitnymi p r z y w ó d c a m i p o l i t y c z n y m i . Ze szczególnym s e n t y m e n t e m wspominam,
tych od k t ó r y c h u c z y ł e m się trudnej sztuki p o l i t y k i .
Generał
Kazimierz S o s n k o w s k i , polityk m ą d r y i s z l a c h e t n y , M i c h a ł G r a ż y ń s k i
gorący p a t r i o t a i c z ł o w i e k z a s a d , Adam Ciołkosz w s p a n i a ł y m ó w c a ,
umysł e n c y k l o p e d y c z n y i a n a l i t y c z n y , polityk w i e l k i e g o serca i
wielkiego r o z u m u , T a d e u s z B i e l e c k i , p a r l a m e n t a r z y s t a , d e m o k r a t a ,
polityk r o z w a ż n y i zdolny do kompromisu w imię i n t e r e s ó w nadrzędn y c h . G e n e r a ł W ł a d y s ł a w A n d e r s , oczywisty p r z y w ó d c a żołnierskiej
e m i g r a c j i , n o s z ą c y p i ę k n i e legendę zwycięstwa pod M o n t e C a s s i n o ,
zawsze w służbie P o l s k i i g e n e r a ł Tadeusz B ó r - K o m o r o w s k i - symbol
w a l k A r m i i K r a j o w e j , tak jak ta armia nie szukaja fc cv p o k l a s k u .
Składam hołd ich p a m i ę c i .
Nie mogę z a p o m n i e ć o h a r c e r s t w i e , które nauczyło m n i e służby B o g u ,
Polsce i b l i ź n i m .
Działalność p o l i t y c z n a na e m i g r a c j i opiera się na s t r u k t u r z e
stronnictw p o l i t y c z n y c h . Bez n i c h , bez pluralizmu p o l i t y c z n e g o
nie m a d e m o k r a c j i . C i e s z y m y się z odradzania p l u r a l i z m u politycznego w K r a j u . D o c e n i a m y jego potrzebę na u c h o d ź s t w i e . Znajduje on
w y r a z w formie R a d y Narodowej R z e c z y p o s p o l i t e j , organi- parlamentarn e g o . P o d s t a w ą p r a w n ą naszej d z i a ł a l n o ś c i , a w s z c z e g ó l n o ś c i Urzędu
Prezydenta Rzeczypospolitej jest Konstytucja z 1935 r o k u , Konstytucja
Polski N i e p o d l e g ł e j . Tak jak m o i poprzednicy na u r z ę d z i e , będę
ją stosował* z g o d n i e z oświadczeniem prezydenta R a c z k i e w i c z a z listopada 1939 roku i p a ź d z i e r n i k a 1 9 4 0 , to znaczy, że p r e r o g a t y w y
41
p r z e w i d z i a n e w art* 13 K o n s t y t u c j i w y k o n y w a ł b ę d ę na p o d s t a w i e konsultacji Rządu i s t r o n n i c t w oraz u g r u p o w a ć p o l i t y c z n y c h w c h o d z ą c y c h
w skład Rady N a r o d o w e j R z e c z y p o s p o l i t e j .
Zgodnie z i n t e r p r e t a c j ą P r e z y d e n t a Rzeczypospolitej z roku 1953
oraz za w z o r e m p o p r z e d n i k ó w , p r e z y d e n t ó w S t a n i s ł a w a O s t r o w s k i e g o
i E d w a r d a R a c z y ń s k i e g o k a d e n c j ę m o j ą na u r z ę d z i e P r e z y d e n t a przewiduję na okres n i e dłużej niż 7 l a t o
Chcę dać w y r a z p r a g n i e n i u w z m o c n i e n i a w i ę z ó w z b y c i e m w Kraju w osob i e n a s t ę p c y na u r z ę d z i e P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j . W i d z i m y trudw
n o ś c i w y p e ł n i e n i a tego p r a g n i e n i a . P o z o s t a j e ono jedną z w y t y c z
nych w naszej dalszej d z i a ł a l n o ś c i .
Chociaż u p ł y n ę ł o 40 z g ó r ą lat naszej d z i a ł a l n o ś c i na uchodźstwie
nie g r o z i nam rychłe w y g a ś n i ę c i e naszej d z i a ł a l n o ś c i . S z e r e g i uchodźstwa są stale z a s i l a n e n o w y m i falami z K r a j u . . . Chociaż b o l e s n e to
dla kraju zjawisko to jednak w z m a c n i a ono i o d n a w i a k o n i e c z a ą dla
P o l s k i d z i a ł a l n o ś ć n i e p o d l e g ł o ś c i o w ą p o z a k r a j e m . W i e r z y m y ^ formy
d z i a ł a l n o ś c i o p a r t e na zasadzie c i ą g ł o ś c i suwerennych praw Rzeczypospolitej zostaną p r z e z naszych n a s t ę p c ó w z a c h o w a n e . Okazały się
bowiem najbardziej p r z y d a t n e i s k u t e c z n e .
W czasie m o i c h o d w i e d z i n o ś r o d k ó w p o l s k i c h w świecie poznałem bardzo
w i e l u r o d a k ó w . W y s o k o cenię sobie ich życzliwość i p r z y j a ź ń . J e s t
to p r z y j a ź ń w y r o s ł a ze w s p ó l n e j pracy w S ł u ż b i e P o l s c e . Przesyłam
im wszystkim, serdeczne p o z d r o w i e n i a 0
N a d z i s i e j s z ą u r o c z y s t o ś ć p r z y b y ł o w i e l e w y b i t n y c h o s o b i s t o ś c i z całego ś w i a t a . P r a g n ę s e r d e c z n i e p o d z i ę k o w a ć t y m , którzy ją swoją
o b e c n o ś c i ą u ś w i e t n i l i s d r o g i e m u K s . B i s k u p o w i W e s o ł e m u , duchowień*s t w u , p r z y w ó d c o m stronnictw i u g r u p o w a ń p o l i t y c z n y c h , prezesom i
p r z e d s t a w i c i e l o m o r g a n i z a c j i s p o ł e c z n y c h , a także Delegatom Rządu
z w i e l u krajów o s i e d l e n i a p o l s k i e g o ;
z A r g e n t y n y , Australii, Belgii,
K a n a d y , N i e m i e c , Nowej Z e l a n d i i , W ł o c h , S z w a j c a r i i i Stanów Zjedncjczonych.
Dziękuję za u d z i a ł w naszej u r o c z y s t o ś c i p r z e d s t a w i c i e l o m Rady .Wolnej
G & e c h o s ł o w a c j i oraz R z ą d o w i Ukraińskiemu na U c h o d ź s t w i e , a
także p r z e d s t a w i c i e l o m b r a t n i c h u j a r z m i o n y c h narodów Europy Srodr
kowo-WschadniejsLitwy, Łotwy, Estonii, Rumunii, Węgier i Jugosławii.
Dziękuję zasłużonemu T o w a r z y s t w u Anglo-Polskierau.
C i ę ż k i jest los n a s z y c h krajów pod jarzmem s o w i e c k i m . C i ę ż k i jest
los P o l s k i od 40 l a t . Jak w i e l k i e jednak zaszły zmiany w naszymkraju!
P o l s k a d z i s i e j s z a jest n i e z ł o m n a . Chociaż g n ę b i o n a p r z e m o c ą i groźbą
nie p o r z u c i ł a ducha 1000 lat swoich dziejów,, P o l s k a jest P o l s k ą .
A m y w jej służbie."
Odbito z polecenia Ministra Sprawiedliwości