PESACH Czy wszystkie społeczności żydowskie na świecie

PESACH Czy wszystkie społeczności żydowskie na świecie

PESACH
Czy wszystkie społeczności żydowskie na świecie obchodzą święto
Pesach w taki sam sposób?
Ile Gmin Żydowskich na świecie, tyle zwyczajów pesachowych. Większość zwyczajów jest
związana z Leil ha Seder. U Sefardyjczyków to prawdziwy spektakl. Oprócz pięknie
zastawionego stołu, dużej ilości jedzenia i uroczystych ubrań, sefardyjczycy przedstawiają
dzieciom całą historię Pesach w formie teatralnej. W Persji mieli zwyczaj, że jeden z uczestników
Sederu przebierał się w stare ubrania, zarzucał worek na plecy i pukał do drzwi sali sederowej.
Otwierano mu i pytano: skąd przychodzisz? Z Egiptu - odpowiadał wędrowiec i zaczynał
opowiadać o złej doli Żydów w Egipcie. Opowiadał wszystko wierszem. Potem pytano go: dokąd
idziesz? Do Jerozolimy - odpowiadał. Co masz w worku? Macę, którą przyniosłem z Egiptu...
Dialog trwał długo.
Dużo zwyczajów pesachowych jest związanych z afikomanem. U aszkenazyjczyków ojciec
chowa po złamaniu połowę macy. Dzieci starają się ją wykraść i pod koniec posiłku, kiedy
powinno się jeść afikoman nie oddają go, dopóki tato nie obieca im w zamian za to prezentu. Są
gminy, w których chowa się prezenty za drzwiami i dzieci czekają na nie całą noc. Niektórzy
tak robią, choć wiedzą, że to trochę wpływ chrześcijański.
W Maroku uważa się afikoman jako znak szczęścia. Wierzy się na przykład, że chroni on
przed burzą. Każdy kto wypływa na morze chce go mieć, bo podczas burzy wystarczy
wrzucić do morza kawałek afikomanu i burza sama się uspokaja. Na znak szczęścia wsypuje
się też sól do kieszeni ubrań.
Na Kaukazie natomiast, tam gdzie kobiety nie odsłaniają nigdy swojej twarzy, podczas sederu
zasiadają one do stołu wyjątkowo z odkrytą twarzą. Nie obawiają się obecności innych rodzin
i nieznanych gości, bo noc sederowa to noc szczególna, to Leil Szimurim i nic złego nie może
się zdarzyć, gdyż wszyscy uczestnicy sederu znajdują się pod protekcją Boga.
Podczas sederu, po Birkat Hamazon otwieramy drzwi. To dlatego, że Leil Szimurim nie kończy
się, trwa dalej. Inni twierdzą, że to dlatego, aby pokazać, że czekamy na Eliahu Anawi, który jest
już blisko. W Bucharze, kiedy otwiera się drzwi po zakończonym sederze, ktoś stoi za drzwiami.
Wchodzi i wszyscy pytają: kim jesteś? Eliahu Anawi, odpowiada gość, przybyłem aby was
zbawić. I zaczyna opowiadać co będzie, kiedy przyjdzie Maszijach.
Cała noc sederowa jest w zasadzie dedykowana młodemu pokoleniu. Robimy wszystko, aby
uczestniczyły w niej dzieci. Z tego też powodu Hagada zawsze była mówiona lokalnym
językiem: arabskim, rosyjskim, angielskim, a nawet polskim. Robi się też śmieszne rzeczy,
aby dzieciom bardziej się podobało i aby mogły się bawić. W wielu Gminach śpiewano całą
Hagadę w języku jidysz, albo mówiono wierszem jak poemat.
Są różne zwyczaje dotyczące jedzenia na Pesach. Jest minhag, aby jeść jajko z soloną wodą i
haroset. W Jemenie nie je się jajek podczas sederu (tak jak wszędzie), natomiast w ogromnych
ilościach je się je podczas pozostałych dni Pesach. U aszkenazyjczyków natomiast, często jedzono
zupę razem z knedlech z mąki macowej. U chasydów jednak było to zabronione. Chasydzi nie
jedli macy razem z napojem, bo bali się, że jest w niej trochę mąki, która nie była dobrze
hawypieczona i zrobi się chamec. Nie składali nawet talerzy jeden na drugi, bo bali się, że w ten
sposób również może zrobić się chamec. Niektórzy chasydzi nie jedzą macy z resztą posiłku lecz
osobno. W Jemenie mają zwyczaj aby podczas śpiewania piosenki „Chajenu” wszyscy uczestnicy
sederu unosili stół rękami i opuszczali go przy wypowiadaniu słów „dajenu”.
Inny ciekawy zwyczaj: w Libii, do świecznika (na którym kobieta zapala świeczki) na znak
pokoju i szczęścia wrzuca się złote monety. Wrzuca się je też do pojemniczków z olejem, które
używa się czasem zamiast świeczek. Złote monety kładzie się również w rogach pokoju.
Maca, którą my znamy, to maca typu kreker. Są też inne rodzaje macy. Sefardyjczycy na przykład
robią ją na rodzaj pity: grubą i miękką. W Bucharze mace są okrągłe i małe. W Jemenie piecze się
mace przed Pesach i również podczas Pesach, aby mieć je zawsze świeże. Osobliwy zwyczaj
panuje w Gruzji. Tam robi się miszloach manot, tak jak podczas Purim. Ofiarowuje się trzy porcje
macy i trzy jajka na twardo położone na banknoty. Ostatni dzień Pesach nazywa się mimuna.
Marokańczycy na ten dzień dekorują swoje domy na zielono i jedzą tylko potrawy z mleka.
Najczęściej drukowaną książką wszystkich pokoleń Żydów jest Hagada na Pesachch. W każdym
kraju jest ona ilustrowana według lokalnych skojarzeń. Znana jest też Hagada ha Ziporim, w
której ludzie mają twarze ptaków.
Rabin Boaz Pash
Niektórzy tak robią, choć wiedzą że to trochę wpływ chrześcijański.
Cała Noc Sederowa jest w zasadzie dedykowana młodemu pokoleniu. Robimy wszystko, aby
uczestniczyły w niej dzieci. Z tego też powodu Hagada zawsze była mówiona lokalnym językiem:
arabskim, rosyjskim, angielskim, a nawet polskim. Robi się też śmieszne rzeczy, aby dzieciom
bardziej się podobało i aby mogły się bawić. Na przykład w Algierii jest zwyczaj, że prowadzący
Seder pokazuje keora i potem kładzie keora razem z macą i czterema kielichami wina na głowę
każdego biesiadnika.
W wielu Gminach śpiewano całą Hagadę w Jidisz, albo mówiono wierszem jak poemat.
Są różne zwyczaje dotyczące jedzenia na Pesach. Jest minchag, aby jeść jajko z soloną wodą i
haroset. W Jemenie je się jajka podczas Sederu (tak jak wszędzie), natomiast w ogromnych
ilościach je się je podczas pozostałych dni Pesach.
U Aszkenazyjczyków natomiast często jedzono zupę razem z knedlach z mąki macowej. U
Chasydów jednak było to zabronione. Chasydzi nie jedli macy razem z napojem, bo bali się, że
jest w niej trochę mąki, która nie była dobrze wypieczona i zrobi się chamec. Nie składali nawet
talerzy jeden na drugi, bo bali się że w ten sposób również może zrobić się chamec. Niektórzy
Chasydzi nie jedzą macy z resztą posiłku. Jedynie osobno.
W Jemenie mają zwyczaj aby podczas śpiewania piosenki „Chajenu” wszyscy uczestnicy Sederu
unosili stół rękami i opuszczali go przy wypowiadaniu słów „dajenu”.
Wiadomo, że najczęściej drukowaną książką wszystkich pokoleń jest Hagada. W każdym kraju
jest ona ilustrowana według lokalnych skojarzeń. Znana jest też Hagada ha Ziporim, w której
ludzie mają twarze ptaków.
Inny ciekawy zwyczaj: w Libii, do świecznika (na którym kobieta zapala świeczki) na znak
pokoju i szczęścia wrzuca się złote monety. Wrzuca się je też do pojemniczków z olejem, które
używa się czasem zamiast świeczek. Złote monety kładzie się
Są Gminy, w których chowa się prezenty dla dzieci za drzwiami i dzieci czekają na nie całą noc.
Niektórzy tak robią, choć wiedzą że to trochę wpływ chrześcijański.
Cała Noc Sederowa jest w zasadzie dedykowana młodemu pokoleniu. Robimy wszystko, aby
uczestniczyły w niej dzieci. Z tego też powodu Hagada zawsze była mówiona lokalnym językiem:
arabskim, rosyjskim, angielskim, a nawet polskim. Robi się też śmieszne rzeczy, aby dzieciom
bardziej się podobało i aby mogły się bawić. Na przykład w Algierii jest zwyczaj, że prowadzący
Seder pokazuje keora i potem kładzie keora razem z macą i czterema kielichami wina na głowę
każdego biesiadnika.
W wielu Gminach śpiewano całą Hagadę w Jidisz, albo mówiono wierszem jak poemat.
Są różne zwyczaje dotyczące jedzenia na Pesach. Jest minchag, aby jeść jajko z soloną wodą i
haroset. W Jemenie je się jajka podczas Sederu (tak jak wszędzie), natomiast w ogromnych
ilościach je się je podczas pozostałych dni Pesach.
U Aszkenazyjczyków natomiast często jedzono zupę razem z knedlach z mąki macowej. U
Chasydów jednak było to zabronione. Chasydzi nie jedli macy razem z napojem, bo bali się, że
jest w niej trochę mąki, która nie była dobrze wypieczona i zrobi się chamec. Nie składali nawet
talerzy jeden na drugi, bo bali się że w ten sposób również może zrobić się chamec. Niektórzy
Chasydzi nie jedzą macy z resztą posiłku. Jedynie osobno.
W Jemenie mają zwyczaj aby podczas śpiewania piosenki „Chajenu” wszyscy uczestnicy Sederu
unosili stół rękami i opuszczali go przy wypowiadaniu słów „dajenu”.
Wiadomo, że najczęściej drukowaną książką wszystkich pokoleń jest Hagada. W każdym kraju
jest ona ilustrowana według lokalnych skojarzeń. Znana jest też Hagada ha Ziporim, w której
ludzie mają twarze ptaków.
Inny ciekawy zwyczaj: w Libii, do świecznika (na którym kobieta zapala świeczki) na znak
pokoju i szczęścia wrzuca się złote monety. Wrzuca się je też do pojemniczków z olejem, które
używa się czasem zamiast świeczek. Złote monety kładzie się