Program outplacementu
Transkrypt
Program outplacementu
Program outplacementu środowiskowego na potrzeby realizacji projektu numer DWF_2_1.6_524 pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna, Działanie 1.6 autor: Barbara Jarosik Malbork 2007 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 Spis treści Podstawowe informacje o projekcie Wprowadzenie do pojęcia "outplacement" Założenia do projektowania programu outplacementu środowiskowego 10 KAMIENI MILOWYCH – rozwiązania praktyczne Kamień milowy 1: Dowiedz się więcej o rynku pracy Kamień milowy 2: Określ swój cel zawodowy Kamień milowy 3: Stwórz swoją strategię komunikacji Kamień milowy 4: Określ swój rynek docelowy Kamień milowy 5: Zgromadź informacje dot. rynku Kamień milowy 6: Przekaż swoją wiadomość – Zareklamuj się!!! Kamień milowy 7: Rozmawiaj z decydentami Kamień milowy 8: Rozważ inne metody poszukiwania Kamień milowy 9: Rozmowy kwalifikacyjne, oferty oraz negocjowanie Kamień milowy 10: Rozpoczęcie pracy Lista wykorzystanych materiałów źródłowych Załączniki Załącznik nr 1 - Identyfikacja osiągnięć Załącznik nr 2 - Określanie zainteresowań Załącznik nr 3 - Określanie osobistych wartości Załącznik nr 4 - Tabela Alternatyw Kariery Załącznik nr 5 - Podsumowanie samooceny – Profil Kariery Załącznik nr 6 - Profesjonalne Curriculum vitae Załącznik nr 7 - Profesjonalny List Motywacyjny Załącznik nr 8 - Plan Marketingowy Załącznik nr 9 - Wykaz produktywności poszukiwań pracy Załącznik nr 10 - Ewidencja zarządzania kontaktami Załącznik nr 11 - Rozmowa kwalifikacyjna Załącznik nr 12 - Raport informacji zwrotnej 3 5 8 14 14 15 17 20 21 22 23 24 25 26 27 28 28 33 34 35 36 37 41 43 44 45 47 50 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2 Podstawowe informacje o projekcie Projekt pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna, Działanie 1.6. Europejski Fundusz Społeczny jako jeden z czterech funduszy strukturalnych wspiera finansowo działania zmierzające do rozwoju zasobów ludzkich oraz przeciwdziałania bezrobociu. Jego zadaniem jest udzielanie wsparcia na rzecz rozwoju sfery zatrudnienia poprzez promowanie zachowań, które przyczyniają się do zwiększenia szans zatrudnienia, warunków dla przedsiębiorczości wyrównywania szans oraz inwestowania w zasoby ludzkie. Zgodnie z powyższym założeniem, celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" jest udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego. Projekt pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku od marca 2007 roku skierowano do grupy 30 bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w PUP (warunek niezbędny), ze szczególnym uwzględnieniem kobiet: długotrwale bezrobotnych, do 25 roku życia i po 50 roku życia, oraz samotnych matek - pensjonariuszek Stowarzyszenia na Rzecz Osób Bezdomnych - Domu Modlitwy "AGAPE" w Nowym Stawie. Ważnym warunkiem uczestnictwa w projekcie był brak doświadczenia zawodowego lub posiadanie kwalifikacji niedostosowanych do potrzeb aktualnego rynku pracy. W projekcie założono, że zakwalifikowane osoby zostaną objęte kompleksowym wsparciem zawierającym: 1. Warsztaty pn. "Integracja z rynkiem pracy": • Indywidualna ocena zawodowa (doradca zawodowy) - 1 h • Warsztat edukacyjny (doradca) - 18 h • Wsparcie psychologiczne (zajęcia grupowe) - Psycholog/coach - 44 h • Warsztat samopoznania (zajęcia indywidualne) - Psycholog/coach - 1 h 2. Organizację szkoleń zawodowych: • Wizaż, makijaż, stylizacja (grupa 10 osób - 40 h) • Profesjonalny sprzedawca (grupa 10 osób - 70 h) • Opiekunka domowa z językiem angielskim (grupa 10 osób - 160 h) 3. Organizację przygotowania/stażu zawodowego w miejscu pracy: • 15 osób staż zawodowy - 8-miesięczny, • 15 osób przygotowanie zawodowe - 6-miesięczne. 4. Indywidualne wsparcie psychologiczne: • zajęcia indywidualne (co najmniej 2 h każdy uczestnik). Dla uczestniczek projektu przewidziano także możliwość skorzystania ze wsparcia dodatkowego, tj. zwrotu kosztów dojazdu na miejsce szkolenia, stażu/przygotowania zawodowego (w przypadku kiedy odbywa się ono poza miejscem zamieszkania) oraz zwrotu kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 (dla samotnych matek). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3 Przyjęty model wsparcia wynikał z założenia, aby uczestniczki projektu otrzymały kompleksową i przemyślaną pomoc zawierającą zarówno wsparcie osobiste (poznanie siebie oraz zbudowanie lub wzmocnienie właściwych postaw osobowych, indywidualną i grupową pracę z psychologiem), wiedzę o rynku pracy (poznanie metod funkcjonowania na rynku pracy) oraz teoretyczne i praktyczne przyuczenie do jednego z trzech zawodów. Podobnie jak w innych projektach realizowanych w ramach EFS, tak i w projekcie pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" przewidziano prowadzenie kampanii outplacementowej. Jej głównym celem jest zmiana nastawienia do zatrudniania osób pochodzących z grup zagrożonych marginalizacją społeczną bądź już zmarginalizowanych (outplacement środowiskowy). Istotne jest także rozpropagowanie idei projektu, a także zachęcenie potencjalnych uczestników projektu do nabycia lub zmiany kwalifikacji zawodowych. Równolegle do prowadzonych działań zostaną przeprowadzone badania ankietowe wśród uczestników projektu (badanie jakości usług outplacementu) oraz przedsiębiorców z regionu (badanie nt. znajomości tematyki outplacementu). Wyniki wymienionych badań zostaną przedstawione w raporcie podsumowującym realizację projektu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4 Wprowadzenie do pojęcia "outplacement" Outplacement jest kompleksowym i wyspecjalizowanym działaniem ukierunkowanym na wsparcie osobiste oraz trening poszczególnych umiejętności, strategii i technik, które pomogą przeprowadzić efektywne poszukiwanie pracy i dalsze zarządzanie karierą zawodową osobie, która pracę straciła, bądź jest zagrożona utratą pracy. W ramach programu outplacementu osoba taka otrzymuje wsparcie w formie doradztwa, treningu konkretnych umiejętności, dodatkowych informacji przydatnych w poszukiwaniach oraz usługi administracyjne. Wsparcie takie jest udzielane przez określony czas, a jego rozmiary i zakres są zależne od formy wybranej przez osobę lub organizację opłacającą program. Z drugiej strony można zauważyć, że outplacement to instrument wspomagający funkcjonowanie rynku pracy i podnoszący jego ogólną wartości dzięki podnoszeniu lub rozszerzaniu kwalifikacji uczestników programów outplacementowych. Specjaliści prowadzący takie programy (doradca zawodowy, psycholog/coach, konsultant) pomagają uczestnikom programów w odnalezieniu się w nowej sytuacji zawodowej i życiowej, a następnie w przystosowaniu się do bieżących wymogów rynku pracy i odnalezienia w nim swojego nowego miejsca. Poza korzyściami programów outplacementowych dla ich uczestników, istotne jest także oddziaływanie tych programów na ich otoczenie – zarówno w firmach zwalniających swoich pracowników (zniwelowanie skutków procesu redukcji kadr, które mogą pojawić się w różnych obszarach funkcjonowania firmy, wzmacnianie motywacji pracowników pozostających w firmie i pomaganie im w akceptacji zmian, które zaszły w firmie), jak i w otoczeniu społecznym i rodzinnym (obniżenie poziomu stresu wśród najbliższych, budowanie pozytywnego wizerunku firmy lub organizacji opłacającej program, poprawa aktywności na rynku pracy także innych osób). Prawidłowo przeprowadzony proces outplacementu pozwala osiągnąć wszystkim interesariuszom programu szereg korzyści – przykłady wymieniono poniżej. 1. Uczestnik programu: • specjalistyczne i profesjonalne wsparcie w trudnym okresie życia • ułatwienie zrozumienia nowej sytuacji i łagodzenie skutków zmiany (obniżenie poziomu stresu, wygaszenie agresji, wskazanie szans) • wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania • wsparcie w odnalezieniu się na nowo na rynku pracy i aktywnym poszukiwaniu nowego zatrudnienia poprzez zrozumienie zasad rządzących rynkiem pracy oraz przyjęcie „marketingowego” podejścia do poszukiwań • dostęp do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne • szkolenie z zakresu metod i narzędzi poszukiwania pracy • opcjonalnie - kursy i szkolenia zapewniające uzyskanie nowych kwalifikacji lub rozszerzenie kwalifikacji już posiadanych • informacje o możliwościach rozwoju zawodowego i nauka uniwersalnych metod zarządzania własną karierą zawodową • oszczędność czasu w poszukiwaniu pracy (skrócenie okresu pozostawania bez pracy) • wzrost szans na rynku pracy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5 2. Firma lub instytucja: • przeprowadzenie redukcji kadr sprawnie i bez odczuwalnych dla organizacji zakłóceń • pomoc w akceptacji zmian, które zaszły w firmie, przez pozostałych pracowników • obniżenie poziomu stresu u osób nadal zatrudnionych i wzmocnienie ich związku z firmą, poprawa ich morale oraz lojalności • ukierunkowanie pracowników na dalszy rozwój zawodowy poprzez wzmocnienie ich poczucia stabilizacji (wygaszenie nastroju niepewności) • poprawa produktywności pozostałych osób • zbudowanie lub podtrzymanie dobrej reputacji na rynku (klienci, potencjalni pracownicy, potencjalni inwestorzy oraz partnerzy biznesowi, instytucje, otoczenie społeczne) mimo redukcji kadr • wkład organizacji w kreowanie pozytywnych wzorców społecznych. W literaturze tematu funkcjonują różne klasyfikacje rodzajów outplacementu. Na potrzeby projektu najważniejsza jest klasyfikacja zaproponowana przez Zbigniewa Moskala1, według której, na podstawie obszaru i gamy pomocy, wyróżnia się: • Outplacement klasyczny (tzw. Model K.), który pozwala na uzyskanie trwałego zatrudnienia przez zwalnianych pracowników poprzez krótkookresowe działania. Trwają one zwykle od jednego do trzech miesięcy. Główny nacisk w tej odmianie działań położony jest na diagnozę potencjału i motywacji osoby zwalnianej, wsparcie psychologiczne, pośrednictwo pracy oraz wielokierunkowe przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania na rynku pracy w oparciu o dwie sekwencje: uzupełnienie kwalifikacji w żądanym przez nowego pracodawcę zakresie bądź rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. • Outplacement zaadoptowany (tzw. Model P.), którego metodologia jest zbieżna z działaniami i sekwencjami proponowanymi w outplacemencie klasycznym, a podstawowa różnica związana jest z tym, że outplacement zaadoptowany zmierza w kierunku wykreowania silnego społecznego wsparcia dla realizowanych działań, co aktywizuje społeczność lokalną w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorczości. Nowatorskie jest tu również włączenie w cykl działań outplacementowych analizy otoczenia, w tym oceny klimatu przedsiębiorczości. • Outplacement środowiskowy, w którego metodologii znalezienie zatrudnienia uznane zostało za cel długookresowy. Jego istota to połączenie efektu funkcjonowania beneficjentów (uczestników programu) w grupie (wzajemne wsparcie i samopomoc, działania indywidualne i grupowe) oraz aktywizacja indywidualna z wykorzystaniem typowych narzędzi outplacementowych. W budowie i funkcjonowaniu zespołu oraz w wykorzystaniu grupy w procesie wsparcia indywidualnej aktywizacji beneficjentów kluczową rolę odgrywa animator grupy. Rola animatora zmierza do budowy i utrwalania więzi w zespole, a następnie kierowania jego rozwojem przez wyznaczony okres czasu, mający doprowadzić do zmiany sytuacji. Sekwencja działań2 w ramach outplacementu środowiskowego zakłada, że uczestnicy programu (osoby dotychczas niepracujące lub pozostające przez długi czas bez pracy) otrzymują dwutorową pomoc. Pierwszy jej aspekt dotyczy diagnozy potencjału i potrzeb 1 Zbigniew Moskal, Raport z realizacji programu Bezrobocie - co robić? Podręcznik outplacementu. Warszawa 2002. Zbigniew Moskal, op.cit. 2 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6 osób bezrobotnych, udzielenia im wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego, szkoleń, pośrednictwa pracy. Drugi – to aktywność indywidualna i grupowa, wsparcie grupy, samopomoc. Efektem takich działań powinna być aktywność uczestników w trzech wymiarach: aktywność indywidualna, aktywność grupowa i działanie środowiskowe oraz aktywność zawodowa, instytucjonalna, środowiskowa. Wspomniano już, że kluczową rolę w procesie odgrywa animator. Poniższy schemat przedstawia jego rolę w procesie outplacementu środowiskowego. Źródło: Zbigniew Moskal, Raport z realizacji programu Bezrobocie - co robić? Podręcznik outplacementu. Warszawa 2002. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7 Założenia do projektowania programu outplacementu środowiskowego Podstawowym założeniem przyjętym podczas projektowania programu jest zastosowanie metodologii outplacementu środowiskowego, zgodnie z powyższym przedstawieniem tematu. Kolejne założenia wynikają z kryteriów opisanych w projekcie pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość": • uczestnikami programu jest 30 kobiet długotrwale bezrobotnych, nie posiadających doświadczenia zawodowego lub posiadających kwalifikacje niedostosowane do potrzeb aktualnego rynku pracy, w określonym wieku (do 25 roku życia i po 50 roku życia), częściowo także samotnych matek • każda z uczestniczek otrzymuje łącznie 64 godziny pracy warsztatowej (pn. "Integracja z rynkiem pracy") obejmującej sesje indywidualne i grupowe, pracę z doradcą zawodowym i psychologiem/coachem (+ co najmniej 2 godziny indywidualnych zajęć / wsparcia psychologicznego), a następnie szkolenie zawodowe (od 40 do 160 godzin, tematy: Wizaż, makijaż, stylizacja / Profesjonalny sprzedawca / Opiekunka domowa z językiem angielskim) i zorganizowany - w zależności od przygotowania uczestniczek - staż lub przygotowanie zawodowe • celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" jest udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego; dodatkowym celem jest przeprowadzenie kampanii outplacementowej mającej rozpropagować tę ideę zarówno wobec firm i instytucji, które mogą wdrażać podobne projekty wobec swoich pracowników lub zatrudniać uczestników podobnych projektów, jak też wobec osób - potencjalnych uczestników podobnych projektów w przyszłości. Zgodnie z dotychczasowymi doświadczeniami, aby outplacement przyniósł oczekiwane skutki, konieczne jest dokładne przygotowanie programu pod kątem potrzeb jego uczestników. W przypadku projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" istotne jest także dostosowanie przyjętych metod do założonych celów. W opisywanym projekcie rola animatora grupy prowadzącego kolejno zaplanowane działania została rozdzielona na dwie osoby: doradcę zawodowego oraz psychologa/coacha. Osoby te w porozumieniu z uczestnikami ustalają szczegółowy harmonogram pracy oraz w zależności od bieżącej oceny sytuacji (potrzeb i możliwości uczestników) decydują o wykorzystaniu poszczególnych elementów niniejszego programu oraz dobierają odpowiednie dla nich materiały i metody działania. W ramach programu realizowane powinny być następujące elementy: • sesja początkowa - pierwsze spotkanie uczestnika programu z doradcą zawodowym, wstępna pomoc związana z negatywnymi emocjami wynikającymi z sytuacji uczestnika, uzgodnienie celu i harmonogramu dalszych działań • sesje indywidualne - indywidualna praca z doradcą zawodowym oraz psychologiem /coachem polegająca na realizacji działań omawianych podczas seminarium Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8 /warsztatu; działania realizowane są stopniowo przez uczestnika, w czasie każdej sesji jest omawiany i podsumowywany kolejny etap aktywności uczestnika • praca w zespole - spotkania z osobami znajdującymi się w podobnej sytuacji (zwłaszcza z pozostałymi członkami grupy) w celu wymiany doświadczeń i informacji oraz wzajemnego wspierania się w dalszych poszukiwaniach • seminarium / praca warsztatowa - usystematyzowane szkolenia dotyczące kolejnych kroków prowadzących do wzmocnienia aktywności indywidualnej, grupowej i środowiskowej uczestników, znalezienia nowej pracy i dalszego zarządzania własną karierą • wymiana informacji zwrotnych - między uczestnikiem i doradcą zawodowym, oraz między doradcą zawodowym i organizacją (lub osobą) opłacającą program - bieżące monitorowanie i raportowanie osiągniętych efektów poszczególnych etapów działań. Ze względu na przyjęcie celu długoterminowego (trwały powrót do aktywności zawodowej oraz wzmocnienie aktywności indywidualnej, grupowej i środowiskowej) a także konieczność prowadzenia precyzyjnego i uporządkowanego działania zaproponowano działanie oparte na metodologii firmy Lee Hecht Harrison pod nazwą „Seminarium Kamieni Milowych” (Milestones Career Transition Seminar). Metodologia ta została opracowana na bazie wieloletnich doświadczeń firmy w świadczeniu usług outplacementu na całym świecie. Szczególna wartość tego seminarium polega na: • traktowaniu procesu poszukiwania pracy jako procesu biznesowego, a nie psychologicznego - w czasie procesu osoby otrzymują niezbędne wsparcie psychologiczne, jednak przede wszystkim podczas seminarium (pracy warsztatowej) uczą się wykorzystywania pomocnych narzędzi „marketingowych” w celu efektywnego poszukiwania pracy i odkrycia swoich zalet (konkurencyjności) na rynku pracy • uporządkowaniu procesu poprzez sekwencję kolejnych działań, kroków, którymi uczestnik pokonuje drogę wzdłuż "mapy drogowej", którą wytycza 10 „kamieni milowych”, zadając sobie podczas każdego z kroków pytania i realizując działania, które prowadzą go do osiągnięcia założonego rezultatu • postrzeganiu procesu poszukiwania pracy jako projektu wymagającego osobistego zaangażowania i woli nieustannego uczenia się • ukierunkowaniu na produktywność i efektywność - zaangażowanie uczestników podlega regularnej ocenie, jest mierzone i weryfikowane pod kątem efektywności na poszczególnych etapach działań • rozumieniu znaczenia grupy – metodologia zakłada funkcjonowanie tzw. „Grupy Poszukiwaczy Pracy” skupiającej osoby w podobnej sytuacji, które wspierają się wzajemnie, wymieniają informacjami oraz motywują porównując ze sobą efekty podejmowanych działań. Odnosząc się do podstawowych cech outplacementu środowiskowego, metodologia ta może być szczególnie przydatna w tym przypadku z następujących powodów: • Adresatami programu są osoby dotychczas niepracujące lub pozostające długi czas bez pracy, które mogą szczególnie mocno odczuwać swoją niemoc i brak wiedzy o koniecznych do realizacji działaniach – w zaproponowanym programie osoby te otrzymują bardzo dokładną „mapę” działania i bardzo konkretne instrukcje i narzędzia, dzięki czemu mogą odczuć, że szukanie pracy to też praca, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9 a ich podstawowym zadaniem jest aktywne rozpoczęcie ukierunkowanego procesu biznesowego ze sobą w roli głównej. Uporządkowanie procesu, wiedza o kolejnych krokach pozwoli uczestnikom programu czuć się pewniej i spokojniej, być przygotowanym na kolejne etapy działań. Istotne jest także to, że ucząc się metodologii zaproponowanej w seminarium uczestnik może później przenosić ją na inne realizowane w życiu osobistym i zawodowym działania, więc jest to dla niego dodatkowa wartość. Proste i użyteczne narzędzia wykorzystywane w zaproponowanym seminarium są jakby stworzone dla osoby zaczynającej „od zera”, ponieważ osoba, która jest już aktywna na rynku pracy, może znać wiele z tych narzędzi, a przez to być nimi wręcz znudzona. • Biorąc pod uwagę cel działań outplacementu środowiskowego: wielokrotnie w ramach procesu podkreślana jest konieczność aktywnego wyszukiwania dodatkowych możliwości: zarówno jeśli chodzi o alternatywy związane z miejscem czy formą zatrudnienia, jak i metody zdobywania informacji przydatnych w prowadzonych poszukiwaniach. Uczestnik nie może nie dostrzec, że oprócz pracy indywidualnej konieczna jest jego aktywność grupowa (wymiana informacji, wzajemna pomoc) oraz środowiskowa (budowanie sieci kontaktów poza „Grupą Poszukiwaczy Pracy”, aktywne penetrowanie lokalnego środowiska, czasem nawet kreowanie pewnych wydarzeń w lokalnej społeczności). Dzięki dogłębnej analizie rynku oraz samoocenie uczestnik posiada wiedzę przydatną nie tylko do znalezienia zatrudnienia, ale także swoistego „rozbudzenia” wewnętrznej aktywności, odnalezienia się w społeczności, odczucia satysfakcji wynikającej ze współpracy w grupie, wspierania innych, a także własnego rozwoju zawodowego w przyszłości. W ramach seminarium – także zgodnie z metodologią outplacementu środowiskowego - przewidziano połączenie efektu funkcjonowania beneficjentów w grupie (wzajemne wsparcie i samopomoc, działania indywidualne i grupowe) oraz aktywizacji indywidualnej z wykorzystaniem typowych narzędzi outplacementowych. • Bardzo ważną postacią jest prowadzący seminarium i inne działania przewidziane w jego ramach animator grupy: osoba ta z jednej strony wspiera uczestników w ich pracy indywidualnej, ale też pomaga im w budowie i funkcjonowaniu zespołu oraz w wykorzystaniu grupy w procesie wsparcia ich indywidualnej aktywizacji. Animator budując więź między sobą a uczestnikami, a także wzajemne więzi uczestników w grupie, realizuje kolejne cele, jak: przekonanie ich o konieczności, celowości i efektach pracy nad sobą obejmującej integrację z grupą, rozpoznanie własnych potrzeb, rozpoznanie słabych i mocnych stron, ustalenie własnej hierarchii wartości, zmianę sposobu myślenia, zmianę nastawienia, określanie celów itp. Nazwa „Seminarium Kamieni Milowych” symbolicznie oznacza drogę, którą należy przejść - systematycznie pracując, wykonując kolejne zadania i „mijając” kolejne „kamienie milowe” na swojej drodze, aby ostatecznie dojść do założonego celu. Droga wzdłuż seminaryjnych kamieni została podzielona na 3 etapy: Etap I. Ocena możliwości: 1. Dowiedz się więcej o rynku pracy 2. Określ swój cel zawodowy 3. Utwórz swoją strategię komunikacji 4. Określ swój rynek docelowy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10 Etap II. Realizacja poszukiwań: 5. Zgromadź informacje dot. rynku 6. Przekaż swoją wiadomość 7. Rozmawiaj z zatrudniającymi 8. Rozważ inne metody poszukiwania Etap III. Zakończenie poszukiwań: 9. Rozmowy kwalifikacyjne, zabieganie o oferty i negocjowanie 10. Rozpoczęcie pracy Po przejściu każdego z etapów następuje weryfikacja osiągniętych rezultatów: Etap I. Identyfikacja kluczowych celów i budowa personalnego planu marketingowego, Etap II. Realizacja planu marketingowego, przy nieustannym doskonaleniu poszukiwań pracy i monitorowaniu postępów, Etap III. Zadanie osiągnięte. Nowa pozycja objęta przez kandydata, który dodatkowo jest wyposażony w bogaty zasób umiejętności z zakresu zarządzania karierą. Taka właśnie weryfikacja pozwala osiągać założone cele outplacementu środowiskowego - zmusza uczestników programu do aktywności. Konieczna jest tu weryfikacja, czy faktycznie uczestnicy wykazują aktywność w trzech założonych wymiarach: aktywność indywidualna, aktywność grupowa i działanie środowiskowe oraz aktywność zawodowa, instytucjonalna, środowiskowa. Ze względu na poziom wiedzy i potrzeby uczestników szczególnie dokładnie powinny zostać omówione i przećwiczone etapy pierwszej grupy - dotyczące samooceny, budowania strategii komunikacji, tworzenia dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny) oraz przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej. Szczególnie na tym etapie uczestnikom będzie potrzebna profesjonalna pomoc doradcy zawodowego (pełniącego obowiązki animatora procesu outplacementu środowiskowego), który nie tylko zmotywuje uczestników do pracy samodzielnej oraz dzielenia się informacjami w grupach, ale także pomoże uczestnikom w uzyskaniu niezbędnych informacji i umiejętności we wskazanym zakresie. Doradca zawodowy pobudzając uczestników programu do wzajemnej wymiany informacji między nimi pozwala im także zrozumieć, że proces pozyskania pracy jest praktyce niemożliwy do przeprowadzenia w pojedynkę – bez zaangażowania w nawiązanie relacji w swoim środowisku. Zakres zagadnień przewidzianych w ramach Seminarium Kamieni Milowych warto uzupełnić także o informacje podstawowe, np.: zasady komunikacji (aktywne słuchanie, ćwiczenia komunikacyjne, mowa ciała itp.) oraz omówienie różnych metod rekrutacyjnych, z którymi uczestnicy mogą się spotkać w czasie swoich poszukiwań. Zalecana jest także praca z uczestnikami przy użyciu kamery lub bieżąca wzajemna obserwacja uczestników (ćwiczenia wraz z informacją zwrotną udzielaną przez prowadzącego i pozostałych członków grupy). Nieodzownym elementem pracy z osobami w tak trudnej sytuacji, jak uczestniczki opisywanego programu, będzie wsparcie psychologiczne (indywidualne i grupowe) dotyczące uświadomienia sobie własnych ograniczeń, ale także wyzwolenie motywacji do zmiany, przewartościowanie dotychczasowych postaw, nauka radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami, w kierunku budowania pozytywnego obrazu własnej osoby i wzrostu zaufania we własne możliwości. Bardzo istotne jest to, aby uczestniczki programu po jego zakończeniu nie tylko posiadały odpowiednią wiedzę, ale też nie bały się z niej skorzystać. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11 Ramowy program outplacementu środowiskowego przedstawia poniższa tabela (numeracja pól oznacza proponowaną sekwencję chronologiczną): Sesje indywidualne Seminarium / praca warsztatowa / praca Wymiana informacji w zespole zwrotnych / efekt 1. Sesja początkowa – przedstawienie celu programu, zaplanowanie dalszej pracy 2. Akceptacja celu i harmonogramu przez uczestników 3. Seminarium – przedstawienie metody pracy, omówienie narzędzi, które będą wykorzystywane w kolejnych etapach (ogólne omówienie kamieni 1-10 i pozostałych planowanych działań) 4. Sesje samooceny, wsparcie psychologiczne (kamienie 1-2-4) 5. Omówienie specyfiki obecnego rynku 6. Podsumowanie pracy, analiza środowiska (szanse samooceny w dokumencie i zagrożenia), omówienie „Profil Kariery” i praktykowanie narzędzi (załącznik nr 5) wykorzystywanych w samoocenie, dalsza analiza własnego potencjału (silne i słabe strony) połączona z informacją zwrotną od prowadzącego i pozostałych uczestników „Grupy Poszukiwaczy Pracy” (kamienie 1-2-3-4) 7. Porównanie w „Grupie Poszukiwaczy 8. Przygotowanie pierwszej Pracy” przygotowanych Profili Kariery, wersji dokumentów omówienie różnic, przygotowanie oraz propozycji do sporządzenia dokumentów dotyczących komunikacji aplikacyjnych (CV, list motywacyjny) oraz ustalenia strategii komunikacyjnej omówienie zasad, wykorzystanie narzędzi (kamienie 3-4) 9. Omówienie przygotowanych dokumentów i propozycji komunikacyjnych 10. Omówienie narzędzi działań 11. Przygotowanie gotowej „marketingowych” w poszukiwaniu oferty (dokumenty pracy (wykorzystanie przygotowanych aplikacyjne), systemu dokumentów, sporządzenie listy komunikacji oraz Planu kontaktów, wymiana informacji, Marketingowego (załącznik rozmowy telefoniczne), ćwiczenia nr 8) zawierającego z wykorzystaniem omówionych narzędzi kierunki i alternatywy (kamienie 3-4-5-6-7) działań 12. Porównanie w „Grupie Poszukiwaczy 13. Wdrożenie dokumentów Pracy” przygotowanych Planów „Wykaz produktywności Marketingowych, omówienie różnic, poszukiwań pracy” informacja zwrotna od prowadzącego (załącznik nr 9) i pozostałych uczestników „Grupy i „Ewidencja zarządzania Poszukiwaczy Pracy”, przygotowanie kontaktami” do rozmów telefonicznych i wywiadów (załącznik nr 10) rekrutacyjnych, zalecenie samodzielnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12 prób (kamienie 4-5-6-7) 14. Ćwiczenia 15. Wspólne omówienie problemów indywidualne – związanych z wywiadem rekrutacyjnym, wywiad rekrutacyjny zalecenie samodzielnych prób, omówienie alternatywnych metod poszukiwania pracy, praca z komputerem – ćwiczenia z poszukiwania pracy w internecie (kamienie 6-7-8-9) 16. Bieżące badanie produktywności („Wykaz produktywności poszukiwań pracy” (załącznik nr 9) i „Ewidencja zarządzania kontaktami” (załącznik nr 10) 17. Zakończenie warsztatów 18. Weryfikacja, na ile pn. "Integracja z rynkiem pracy" aktywność uczestników podsumowaniem wiadomości, po zakończeniu warsztatu wyjaśnienie ostatnich uwag dotyczących jest zgodna z założeniami przekazanych narzędzi, zachęta outplacementu uczestników do dalszych aktywnych środowiskowego - w trzech działań oraz efektywnego wykorzystania wymiarach: aktywność szkoleń zawodowych oraz czasu indywidualna, aktywność przygotowania zawodowego / stażu grupowa i działanie (kamienie od 1 do 10) środowiskowe oraz aktywność zawodowa, instytucjonalna, środowiskowa – dokument „Raport informacji zwrotnej” (załącznik nr 12) 19. Poprzez dostępność doradcy 20. Po zakończeniu całego zawodowego oraz zapewnienie lokalu programu ponowne badanie zachęcenie „Grupy Poszukiwaczy Pracy” uczestników – dokumenty do dalszych regularnych spotkań w celu „Wykaz produktywności wymiany informacji o swoich poszukiwań pracy”, poszukiwaniach, bieżącego „Ewidencja zarządzania porównywania swojej produktywności kontaktami” i „Raport (na podstawie stale prowadzonych informacji zwrotnej” dokumentów „Wykaz produktywności poszukiwań pracy”), zachęta do aktywności nie tylko w poszukiwaniu pracy, ale także aktywności środowiskowej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 13 10 KAMIENI MILOWYCH – rozwiązania praktyczne Kamień milowy 1: Dowiedz się więcej o rynku pracy Cele: - zebranie podstawowych informacji o rynku pracy – zawodach i branżach, które na rynku są najbardziej pożądane oraz tych, które stają się coraz mniej potrzebne - podsumowanie informacji o kwalifikacjach dających lepsze szanse na rynku pracy i lepsze zrozumienie całego środowiska zawodowego - poznanie sposobów i źródeł pozyskiwania informacji o rynku pracy i jego potrzebach, aby na bieżąco aktualizować pozyskane informacje w przyszłości - rozpoznanie szans oraz podjęcie decyzji dotyczących własnego miejsca w zmieniającym się świecie pracy - zapoznanie się z ogólnym obrazem wybranego zawodu i branży w celu ustalenia własnych celów kariery. Pytania: Skąd czerpać wiedzę o rynku pracy? Jak wygląda obecnie rynek pracy? Jakie trendy wpływają na rynek pracy, co decyduje o jego zmianach? Jakie mogą być przyszłe trendy? Jakie kwalifikacje są niezbędne do osiągnięcia sukcesu na naszym rynku pracy teraz i w przyszłości? Jakie kwalifikacje powinienem uzyskać, żeby pozostać konkurencyjny? Jakie tematy uważam za najbardziej interesujące? Jaka byłaby moja idealna praca? Jaki to zawód? Jakie są moje pasje? Jakie zawody proponują? Czy zawód, który chcę wykonywać jest zgodny z oczekiwaniami obecnego rynku pracy? Jakiego wykształcenia i szkolenia wymaga mój zawód? Jak mogę dopasować / zmienić mój zawód aby dopasować się do trendów rynku pracy? Wynik: Można podsumować obecny stan rynku pracy, pod kątem obecnej lub nowej profesji i branży, włączając kluczowe trendy kształtujące przyszłość oraz sposób, w jaki trendy bezpośrednio wpłyną na cele kariery. Narzędzia: - czytanie artykułów (prasa, książki, internet) dotyczących problemów rynku pracy oraz bezpośrednio branży (pisma i strony branżowe). - przegląd własnej historii pracy i wykonywanych dotąd zawodów lub (w przypadku osób, które dotąd nie pracowały) przegląd posiadanego wykształcenia, wykorzystywanych dotąd umiejętności zawodowych oraz własnych preferencji zawodowych - wyszukanie ogłoszeń o pracę dotyczących preferowanych zawodów i analiza oczekiwań pracodawców - analiza aktualnych podręczników nauki zawodu pod kątem bieżących umiejętności wymaganych do jego realizacji - rozmowy z aktywnymi zawodowo osobami wykonującymi wybrany zawód - udział w spotkaniach stowarzyszeń i organizacji branżowych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 14 Kamień milowy 2: Określ swój cel zawodowy Cele: - ustalenie swojego celu zawodowego, tak, aby rodzaj poszukiwanej pracy był zrozumiały zarówno z osób z branży, jak i spoza niej - uświadomienie sobie, że cel zawodowy nadaje kierunek dalszym poszukiwaniom, ustala ton używany w CV i innych dokumentach oraz pomaga wybrać i ustalić priorytety w listach kontaktów i celów; a także pozwala rozwinąć efektywny plan działania - dążenie, aby cel odzwierciedlał dla uczestnika to wszystko kim jest i co jest dla niego ważne, czyli: wizja kariery, wartości, cechy, umiejętności, zainteresowania oraz ogólne doświadczenie; a także aby objaśniał rolę, w jakiej uczestnik chce się znaleźć oraz poziom odpowiedzialności, jakiego szuka (samoocena). Pytania: Co najlepiej robisz? Jakie są twoje najmocniejsze umiejętności? Co cię wyróżnia? Czym się interesujesz? Co lubisz robić? Jakie działania lub środowisko cię przyciąga? Jakie są twoje życiowe wartości i priorytety? Jak opiszesz swoją osobowość? Jak wygląda twoja idealna praca? Jak chcesz, żeby wyglądało twoje życie i praca za 5 lat? Czy twój cel jest realistyczny? Wynik: Można określić cel zawodowy we frazie lub w zdaniu tak, aby rodzaj pracy, której uczestnik szuka, był jasno zrozumiały przez ludzi w ramach oraz poza zawodem. Narzędzia: - przygotowanie listy opcji, jakie są interesujące dla uczestnika, zawierającej wszystkie możliwości jakie kiedykolwiek rozważał, następnie przedyskutowanie tej listy z osobami, które dobrze znają uczestnika i mogą dać mu szczere i merytoryczne komentarze - ocena osobistych zainteresowań, wartości, umiejętności i preferencji w sposób odzwierciedlający je w celu zawodowym uczestnika (kluczowe obszary oceny: Co najlepiej robisz? Co lubisz robić? Jakie są twoje życiowe priorytety?) - rozważenie innych alternatyw kariery poprzez określenia sposobu, w jaki możliwe będzie przeniesienie umiejętności uczestnika na inne funkcje lub branże - rozmowa z doradcą zawodowym - testy ukierunkowania i potencjału zawodowego - zapis osiągnięć związanych z pracą pomagający jasno zdefiniować umiejętności i cechy uczestnika - zapis celu zawodowego w postaci zwięzłego zdania lub frazy opisującej rodzaj preferowanej pracy. W kluczowych obszarach oceny pierwszym z nich jest ocena umiejętności, wiedzy, kompetencji i cech osobowych składających się na to, co uczestnik robi najlepiej. Prostą techniką tej oceny jest identyfikacja umiejętności poprzez omówienie rzeczywistych osiągnięć uczestnika, a następnie przyjrzenie się użytym w tym celu umiejętnościom. Formularze i narzędzia służące do oceny umiejętności znajdują się w załączniku nr 1. Po określeniu umiejętności warto przełożyć je na język kompetencyjny, czyli zastanowić się, jakie zbiory umiejętności, wiedzy i cech osobowych sprawią, że uczestnik: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 15 - odróżnia się od innych osób wykonujących ten sam zawód potrafi wykonać określone zadania lepiej od innych uzyska przewagę nad innymi kandydatami w przyszłości. Drugi kluczowy obszar oceny to zainteresowania uczestnika. Przydatne narzędzia znajdują się w załączniku nr 2. Załącznik nr 3 zawiera narzędzie służące do wyodrębnienia najważniejszych wartości osobistych. Po przeanalizowaniu tych trzech obszarów warto zaproponować, aby uczestnicy opisali swoją wizję własnej kariery zawodowej w perspektywie 1 roku, 2 lat, 5 lat. Warto, aby opisując tę wizję starali się używać określeń dotyczących wykorzystania ich umiejętności i cech osobowych oraz powiązać ją z wybranymi wartościami. Istotne jest także opisanie preferencji dotyczących branży, środowiska pracy, charakteru zadań itp. W stworzeniu konkretnej wizji kariery może być pomocna Tabela Alternatyw Kariery (załącznik nr 4), gdzie uczestnicy porządkują i wpisują swoje preferencje (czego chcą najbardziej), oznaczają obszary, które odrzucają (czego zdecydowanie nie chcą), a także opcje, które są do przyjęcia, choć nie są spełnieniem ich marzeń („mogę chcieć”). Zakończeniem pracy w tym etapie powinno być wstępne podsumowanie pracy poprzez wypełnienie formularza „Podsumowanie samooceny - Profil Kariery” (załącznik nr 5), z którego uczestnik będzie korzystał w dalszej pracy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 16 Kamień milowy 3: Stwórz swoją strategię komunikacji Cele: - stworzenie dobrej strategii komunikacji adekwatnej do przyjętego celu zawodowego - dobra strategia komunikacji sprawia, że podstawowe kwalifikacje i aktywa wspierające cel zawodowy stanowić będą element wszystkich komunikatów (pisemnych i ustnych) i że będą one skierowane do osób działających w ramach obranego rynku docelowego - przygotowanie CV - podstawowego narzędzia komunikacyjnego, które będzie wspierać obrany cel zawodowy poprzez wypunktowanie kwalifikacji uczestnika i ułatwienie czytelnikowi zrozumienia, w jaki sposób uczestnik może być przydatny w ramach pożądanej przez siebie roli - przygotowanie pozostałych narzędzi wspierających CV: oświadczenie wyjściowe (odpowiedź na: Dlaczego obecnie nie masz pracy?), oświadczenie stanowiska (odpowiedź na: Kim jesteś?), oświadczenie o dokonaniach (odpowiedź na: Co masz do zaoferowania?) i strategia postępowania w czasie wywiadu, także dokumenty: list motywacyjny i lista referencyjna. Pytania: Dlaczego szukasz pracy? Dlaczego obecnie nie masz pracy? Kim jesteś i co masz do zaoferowania? Czy twoje CV jest skutecznym dokumentem marketingowym? Czy pasuje do ciebie jako osobowości i odzwierciedla wyznawane przez ciebie wartości? Czy wspiera twój cel zawodowy i jest dostosowane do potrzeb organizacji i branż, które traktujesz jako docelowe? Co menedżer decydujący o zatrudnieniu chce i musi o tobie wiedzieć, żeby cię zatrudnić? Czy twoje narzędzia komunikacji zawierają te właśnie, właściwe informacje? Jakie pytania otrzymasz w czasie rozmowy rekrutacyjnej? Jakie historie dokonań zawodowych masz opowiedzieć, aby zilustrować swoje umiejętności? Wynik: Uczestnik ma opracowaną spójną strategię komunikacji, która odpowiada jego celowi zawodowemu oraz przemawia do menedżerów HR na rynku pracy. Znajduje to odzwierciedlenie w efektywnie napisanych oświadczeniach wyjściowym i stanowiska, opowieści dot. osiągnięć oraz CV i pozostałych dokumentach. Narzędzia: − przygotowanie do rozmowy odnośnie umiejętności, zainteresowań i doświadczeń, które zostały zdefiniowane podczas poprzedniego etapu, ze szczególnym naciskiem na opowiadanie o tych elementach, które mogą być najbardziej znaczące dla rodzaju poszukiwanej pracy − zdefiniowanie mocnej strony uczestnika na rynku pracy – odpowiedź na pytanie: Co cię odróżnia od pozostałych kandydatów i sprawia, że jesteś bardziej atrakcyjny niż przeciętny kandydat do pracy, której poszukujesz? − stworzenie narzędzi komunikacyjnych pozwalających wyrazić uczestnikowi podstawowe informacje o jego poszukiwaniach (oświadczenie wyjściowe, oświadczenie stanowiska, CV, list motywacyjny, historia osiągnięć, lista referencji) – konieczne jest Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 17 pisemne sporządzenie przez uczestnika. wszystkich tych narzędzi i stałe ich doskonalenie Oświadczenie wyjściowe jest odpowiedzią na pytanie: Dlaczego szukasz nowej pracy? Dlaczego teraz jesteś bez pracy? Uczestnik musi traktować je jak „ogłoszenie drobne”, zwartą publikację prasową. Musi przygotować na takie pytanie krótką odpowiedź, która będzie pozytywna, nie defensywna, opisująca jego teraźniejszość (bardziej niż przeszłość). Ma ona stanowić komunikat dowodzący, że obecna – trudna przecież – sytuacja nie została zawiniona przez uczestnika, a on sam ma dużo motywacji do dalszego działania. Oświadczenie wyjściowe powinno zawierać maksymalnie 2 zdania - opisujące powód poszukiwania pracy oraz podkreślające motywację do nowej pracy, np.: „Moja sytuacja wynika z... (restrukturyzacji / likwidacji części stanowisk / ...). Teraz pragnę dołączyć do waszego zespołu / jestem zainteresowany waszą ofertą ponieważ ... tu wykorzystam moje doświadczenia / ta praca odpowiada moim umiejętnościom / w takim właśnie zawodzie chcę sie dalej rozwijać / ...). Oświadczenie stanowiska jest najlepszą odpowiedzią na pytanie: Opowiedz mi coś o sobie? Kim jesteś? Jest to podstawowa wypowiedź, którą uczestnik może umieścić i rozwinąć w swoich dokumentach, którą może posługiwać się zarówno podczas oficjalnych rozmów rekrutacyjnych, jak też w rozmowach nieformalnych, przekazując „światu” informację o swoich poszukiwaniach i preferencjach. Tak jak poprzednio, podstawą tego oświadczenia jest zwięzłość. Oświadczenie powinno zawierać maksymalnie 4 zdania, w których uczestnik opowie: − jaka jest jego tożsamość zawodowa – żywy, przedstawiony w czasie teraźniejszym, profesjonalny wizerunek osoby, poprzez określenie jej profesji (niekoniecznie poprzez nazwę zawodu), np. Jestem doświadczonym sprzedawcą. / Jestem sprawdzonym członkiem zespołu produkcyjnego... / Należę do grupy pracowników dobrze radzących sobie z różnorodnymi pracami sezonowymi... / Dzięki mojemu wykształceniu i zainteresowaniom znakomicie orientuję się w zagadnieniach branży... − jakie są jego kompetencje i specjalizacje – bazując na zdefiniowanych już umiejętnościach, wartościach, np. Bardzo dobrze radzę sobie z obsługą klientów. / W czasie obsługi linii produkcyjnej miałam bardzo dobre współczynniki dokładności i jakości... / W każdej z poprzednich prac cieszyłam się dużym zaufaniem przełożonych / Moją specjalnością jest... − jakie typy środowisk zna w praktyce, np. Zawsze pracowałam w małych, rodzinnych przedsiębiorstwach. / Dzięki wcześniejszej pracy potrafię poruszać się po dużych obiektach przemysłowych i współpracować w dużych zespołach... − jakie są jego unikalne mocne strony – z naciskiem na zalety mające szczególnie dużą wartość dla organizacji zatrudniającej, np. Tokarka nie ma dla mnie tajemnic... / Potrafię jak nikt inny dobrać kolor do urody klientki / Moją przewagą nad innymi sprzedawcami było to, że w każdej sytuacji potrafiłam zachować uśmiech dla klientów... Przygotowując profesjonalne CV (zgodnie z zasadami opisanymi w załączniku nr 6), uczestnicy powinni pamiętać, o podstawowych celach, jakim ma służyć ten dokument: − „broszura służąca sprzedaży” - źródło pierwszego wrażenia i pomoc w informowaniu zatrudniającego o korzyściach z zatrudnienia uczestnika Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 18 − − − „dzwonek do drzwi” - bezpośredni, skuteczny i profesjonalny sposób na zwrócenie na siebie uwagi zatrudniającego i wstęp do dalszego kontaktu „węzełek przypominający” - spójny z osobą uczestnika dokument, wspierający wrażenie, jakie pozostaje po nim u zatrudniającego „kierunkowskaz wywiadu” - poprzez odpowiednie sformułowania kierowanie uwagi zatrudniającego na wybrane elementy życiorysu zawodowego, przede wszystkim na mocne strony i konkretne dokonania uczestnika. Równie starannie należy przygotować standardowy list motywacyjny, który potem będzie dostosowywany do poszczególnych ofert pracy lub potrzeb poszczególnych organizacji zatrudniających. Uwagi dotyczące tego etapu pracy zawiera załącznik nr 7. Historia osiągnięć to uporządkowane opisy osiągnięć sporządzone na etapie samooceny. Ważne, aby uczestnik potrafił swobodnie opowiadać o kilku wybranych osiągnięciach według schematu „problem – własne działanie – rezultat”. Ostatnim dokumentem jest lista referencyjna, czyli lista osób, które mogą wyrazić ogólny pogląd na temat kwalifikacji, zdolności i umiejętności uczestnika oraz zgodziły się w razie potrzeby porozmawiać na ten temat z osobą zatrudniającą. Warto, aby uczestnik przygotował taką listę jeszcze zanim zacznie w praktyce szukać pracy, a następnie podtrzymywał kontakt z osobami, które wyraziły zgodę, aby na tej liście się znaleźć. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 19 Kamień milowy 4: Określ swój rynek docelowy Cele: - ustalenie kryteriów poszukiwania pracy: granice geograficzne, przemysł, wielkość firm, oraz preferowana kultura organizacji - przejrzyste, logiczne i realistyczne zdefiniowanie rynku docelowego, które pozwoli skoncentrować poszukiwania na konkretnych organizacjach i spowoduje, że uczestnik nie straci wiele czasu zanim znajdzie nową pracę, którą uzna za właściwą - stworzenie planu marketingowego - przygotowanie listy 50 docelowych firm / organizacji. Pytania: Jaki preferuję obszar geograficzny, jaką branżę, jaką kulturę organizacji? Jakie organizacje mogą być zainteresowane takim pracownikiem jak ja? W jakich organizacjach najchętniej znalazłbym zatrudnienie? Czy jest rzeczą prawdopodobną, że wystarczająca ilość miejsc pracy będzie dostępna na tak określonym rynku docelowym? Jak mogę poszerzyć mój rynek docelowy, aby równocześnie zwiększyć swoją szansę na zatrudnienie? Wynik: Uczestnik ustalił jasne kryteria dla grupy organizacji, które planuje osiągnąć (granice geograficzne, przemysł, wielkość firm, preferowana kultura organizacji) oraz została przygotowana i przebadana lista docelowa 50 organizacji, do których wstępnie dąży. Narzędzia: − opisanie kryteriów preferowanego rynku docelowego w oparciu o wcześniejsze etapy samooceny − przy użyciu wszystkich dostępnych źródeł informacji (praca, informatory branżowe, bazy teleadresowe, zasoby internetu itd.) przygotowanie listy konkretnych firm i organizacji docelowych – lista powinna być stosunkowo duża (ok. 50 pozycji); jeśli jest zbyt krótka należy rozważyć poszerzenie wybranych kryteriów rynku docelowego − sporządzenie osobistego „Planu Marketingowego”. Osobisty „Plan Marketingowy” jest dokumentem łączącym zebrane dotąd informacje oraz pozwalającym na skoncentrowanie się uczestnika na obranym kierunku działań. Pozwala uniknąć marnotrawienia czasu i energii na to wszystko, co nie jest sprzężone z wybranym celem zawodowym. Szablon „Planu Marketingowego” znajduje się w załączniku nr 8. W czasie kolejnych etapów uczestnik będzie coraz bardziej udoskonalał swój „Plan Marketingowy” oraz pozostałe dokumenty (CV, list motywacyjny, oświadczenie stanowiska itd.). Ważne jest, aby nie zniechęcał się wątpliwościami i koniecznością dokonywania zmian, ale regularnie realizował założone działania i na bieżąco korygował założenia podjęte wcześniej – z każdym takim krokiem jest coraz bliżej osiągnięcia celu! Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 20 Kamień milowy 5: Zgromadź informacje dot. rynku Cele: - gromadzenie aktualnych informacji o rynku w celu zdefiniowania organizacji, które poszukują nowych pracowników i spełniają określone kryteria (należą do zdefiniowanego rynku docelowego i najprawdopodobniej potrzebują takiego pracownika jakim jest uczestnik) - zidentyfikowanie właściwych ludzi, z którymi należy porozmawiać (ludzi, którzy mają władzę dać uczestnikowi pracę) na podstawie wiedzy, co dzieje się na rynku docelowym i identyfikacji, w jaką działalność są zaangażowane docelowe organizacje - zbadanie potrzeb i kultury organizacji z listy organizacji docelowych, na podstawie rozmów z ludźmi związanymi z zawodem i branżą uczestnika, w szczególności z ludźmi wewnątrz jego organizacji docelowych, aby zidentyfikować najbardziej cenne cele i mieć wgląd w to, co powiedzieć, gdy uda się trafić na oficjalny wywiad w sprawie pracy. Pytania: Jakie organizacje prawdopodobnie spełniają moje kryteria osobiste (wielkość, lokalizacja i typ) oraz potrzebują kogoś z moimi talentami i doświadczeniem? Do jakich działów, jednostek czy stanowisk pracy w każdej z tych organizacji najbardziej się nadaję? Jakie zasoby wykorzystam, żeby znaleźć nazwiska, adresy i numery telefonów osób, które będą moimi kluczowymi kontaktami w wybranych organizacjach? Jak dotrzeć do osób podejmujących decyzje o zatrudnieniu w wybranych organizacjach? Jakie są praktyki dotyczące wynagrodzeń na moim poziomie w wybranej przeze mnie branży? Jaka jest aktualna stawka dla kogoś na moim poziomie i z moimi kompetencjami? Wynik: Uczestnik posiada ciągły przepływ bieżącej informacji dot. organizacji docelowych od osób (najlepiej osoby dobrze poinformowane), które posiadają wiedzę dot. ww. organizacji. Potrafi także przeprowadzić badanie tak, aby powiązać swoje atuty z ich potrzebami. Narzędzia: − zbieranie informacji o organizacjach docelowych z dostępnych źródeł (źródła drukowane, internet) oraz poprzez rozpoczęcie budowania sieci kontaktów (networking) − przygotowanie listy pytań do zadawania osobom kontaktowym w celu uzyskania dokładniejszych informacji o organizacjach − regularne weryfikowanie i korygowanie listy organizacji docelowych − bieżąca weryfikacja własnej efektywności, np. poprzez prowadzenie ewidencji działań na podstawie dokumentu „Wykaz produktywności poszukiwań pracy” (załącznik nr 9) − ustalenie systemu zachowywania i organizowania zebranych danych ukierunkowanego na zachowanie i analizę tych informacji, które będą najbardziej przydatne w kategoriach uzyskania pracy (pomocne w tym zakresie mogą być formularze przedstawione w załączniku nr 10 „Ewidencja zarządzania kontaktami”). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 21 Kamień milowy 6: Przekaż swoją wiadomość – Zareklamuj się!!! Cele: - przekazanie informacji o sobie i o tym, co uczestnik ma do zaoferowania ludziom, którzy mogą go zatrudnić - najlepszym sposobem na to jest rozmowa z ludźmi pracującymi w wybranym zawodzie i branży, pracownikami firm, które są na liście docelowej, kolegami z pracy i przyjaciółmi (networking) - głównym celem jest zlokalizowanie i przeprowadzenie rozmów z menedżerami HR w firmach docelowych, aby tego dokonać należy przeprowadzić tygodniowo rozmowy z 20-30 osobami z branży lub najlepiej pracownikami firm z listy kontaktowej w celu zebrania informacji na temat przemysłu/organizacji oraz identyfikujące decydentów - ciągłe próby nawiązania komunikacji mogą skutkować większą liczbą referencji, większym dostępem uczestnika do menedżerów HR i większą liczbą potencjalnych sposobności do kontynuowania tematu pozyskania pracy. Pytania: Czy znam kogoś w którejkolwiek z firm docelowych? Kto w wybranych firmach i organizacjach decyduje o zatrudnieniu? Z kim jeszcze należy porozmawiać? Czy znam kogoś, z kim mogę skontaktować się w celu uzyskania informacji, pomysłów, referencji? Kto jeszcze – poza moimi znajomymi - może pomóc w zdobyciu dodatkowych informacji i dotarciu do osoby decyzyjnej? Jakie informacje mogę otrzymać od mojego doradcy zawodowego lub osób zrzeszonych w organizacjach branżowych lub lokalnych? Wynik: Uczestnik przeprowadza rozmowy dot. poszukiwania (podczas których omawia swoje kwalifikacje) z 20-30 osobami tygodniowo, w sposób ciągły zbierając informacje dot. docelowych organizacji oraz identyfikując menedżerów decydujących o zatrudnieniu. Narzędzia: − sporządzenie listy osób kontaktowych – znajomych, z którymi można porozmawiać na temat poszukiwań (pomocny w tym zakresie może być formularz nr 2 przedstawiony w załączniku nr 10 „Ewidencja zarządzania kontaktami”), dbałość o to, aby każdego tygodnia lista poszerzała się (np. o nowych znajomych i „znajomych znajomych”) − wizyty w firmach i instytucjach doradczych oraz na spotkaniach organizacji branżowych i lokalnych, pozwalające poszerzyć sieć kontaktów − codzienna otwartość w mówieniu „wszystkim” o swoich poszukiwaniach, zgodnie z zasadą, że nigdy nie wiemy, kto może znać tę właściwą osobę − aktywna praca i wymiana informacji podczas spotkań „Grupy Poszukiwaczy Pracy” − bieżące monitorowanie wyników (np. poprzez „Wykaz produktywności poszukiwań pracy”). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 22 Kamień milowy 7: Rozmawiaj z decydentami (Menedżerowie HR, Specjaliści ds. rekrutacji) Cele: - przygotowanie do prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, nabycie umiejętności odpowiadania na trudne pytania, przygotowanie własnych pytań oraz prowadzenie 2 rozmów tygodniowo z decydentami - uświadomienie sobie, że – mimo iż do podjęcia decyzji o zatrudnieniu trzeba tylko jednej osoby - potrzeba na ogół wielu rozmów z zatrudniającymi, by odkryć właściwą okazję, a dyskusje te mogą przyjąć formę oficjalnej rozmowy kwalifikacyjnej lub mniej formalnego spotkania w ramach sieci kontaktów - nabycie umiejętności odkrywania potrzeb danej organizacji oraz przedstawiania własnych kwalifikacji jako odpowiedzi na te potrzeby i zbadanie szans. Pytania: Czy znam jakichś kierowników lub specjalistów ds. rekrutacji w moich docelowych firmach? Jak mogę pozyskać informacje o tych osobach? Kto może mi ułatwić kontakt z nimi? Co powiem osobie będącej decydentem o sobie i o moich poszukiwaniach? Na co szczególnie zwrócić uwagę? Jak odpowiadać na trudne pytania? Jak wpasować się w oczekiwania organizacji docelowej? O co pytać decydentów? Wynik: Uczestnik jest należycie przygotowany do odpowiedzi na trudne pytania, przygotował własne pytania oraz przeprowadza znaczące rozmowy z 2 nowymi menedżerami tygodniowo. Narzędzia: − sporządzenie listy osób decyzyjnych w organizacjach docelowych (pomocny w tym zakresie może być formularz nr 1 przedstawiony w załączniku nr 10 „Ewidencja zarządzania kontaktami”) − odbywanie rozmów telefonicznych i umawianie spotkań osobistych z decydentami w organizacjach docelowych − bieżąca wymiana informacji o poszukiwaniach z osobami ze swojej sieci kontaktów oraz „Grupy Poszukiwaczy Pracy” − sporządzenie listy pytań do osób decyzyjnych w organizacjach docelowych tak, aby zbadać ich potrzeby i móc powiązać z nimi własne zalety − bieżące monitorowanie wyników (np. poprzez „Wykaz produktywności poszukiwań pracy”). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 23 Kamień milowy 8: Rozważ inne metody poszukiwania Cele: aktywne wyszukiwanie innych metod zdobycia informacji o ofertach pracy: odpowiedzi na ogłoszenia prasowe, internetowe, spotkania z agencjami rekrutacyjnymi uświadomienie sobie, że rozpowszechnianie wiadomości i informacji przez wykorzystanie do tego celu rozmów z wieloma innymi osobami pozostaje nadal najbardziej skutecznym sposobem poszukiwania pracy, jednak warto rozważyć zastosowanie innych metod Pytania: Czy znam kogoś, kto może mi polecić firmę rekrutacyjną, agencję zatrudnienia lub inną instytucję działającą w obrębie mojej specjalizacji lub zawodu? Gdzie mogę przesłać / umieścić informacje o moich kwalifikacjach, aby otrzymywać adekwatne oferty pracy? Które gazety lub czasopisma powinienem regularnie sprawdzać w celu odnalezienia ogłoszeń o poszukiwanych pracownikach? Gdzie jeszcze znajdę odpowiednie oferty pracy? Które strony internetowe są właściwe dla mojego typu zawodu i dla mojej branży docelowej? Jak jeszcze mogę poszukiwać informacji o możliwości zatrudnienia? A może rozważyć inne formy zatrudnienia (prace zlecone, prace tymczasowe itp.)? Wynik: Uczestnik odpowiada regularnie na odpowiednie reklamy lub ogłoszenia umieszczane w internecie, a agencje rekrutacyjne i inne instytucje, z którymi się skontaktował, wysyłają go na rozmowy. Narzędzia: − zbieranie i bieżąca wymiana informacji o miejscach umieszczania ogłoszeń o pracę − weryfikacja instytucji takich jak firmy rekrutacyjne, agencje zatrudnienia lub inne pod kątem możliwości otrzymania od nich adekwatnych ofert i rejestracja w ich bazach danych − rejestracja i bieżące monitorowanie wybranych ze względu na cel zawodowy portali internetowych związanych z pracą − zapewnienie sobie dostępu do właściwej prasy i innych źródeł ofert pracy − uczestnictwo w wydarzeniach związanych z rynkiem pracy (targi i giełdy pracy, wydarzenia organizowane przez instytucje rynku pracy oraz organizacje docelowe) − bieżące monitorowanie wyników (np. poprzez „Wykaz produktywności poszukiwań pracy”). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 24 Kamień milowy 9: Rozmowy kwalifikacyjne, zabieganie o oferty oraz negocjowanie Cele: wybór odpowiedniej oferty pracy, negocjowanie warunków zatrudnienia i wynagrodzenia uświadomienie sobie, że każda rozmowa z zatrudniającym powinna być traktowana tak, jak gdyby była to rozmowa kwalifikacyjna - zadaniem uczestnika w czasie takiej rozmowy jest przekazanie informacji o jego umiejętnościach, talentach i doświadczeniu, które postrzegane powinny być jako rozwiązanie potrzeb i problemów, które dana organizacja napotyka, a także podtrzymywanie przez uczestnika złożonej oferty poprzez ułatwienie menedżerowi HR postrzegania go w konkretnej roli i w końcu wysunięcia propozycji pod jego adresem. Pytania: Czy wyjaśniłem, co muszę wiedzieć o firmie, stanowisku i moim przyszłym przełożonym? Czy skutecznie realizuję moją strategię komunikacyjną? Czy podczas rozmów potrafię opowiadać o moich celach zawodowych oraz zaletach? Czy wykorzystuję różne sposoby zdobycia informacji, których potrzebuję, łącznie z wykorzystaniem mojej sieci kontaktów i wykorzystaniem dostępnych baz danych? Czy mam opracowaną strategię negocjacji? Czy określiłem czego najbardziej oczekuję od mojego przyszłego stanowiska w zakresie mojej roli, zakresu obowiązków i odpowiedzialności, wynagrodzenia i środowiska pracy? Czy dokonałem uszeregowania moich potrzeb? Co jeszcze należy ustalić aby podjąć w pełni świadomie decyzję o objęciu stanowiska? Wynik: Uczestnik ustalił, wynegocjował oraz zatwierdził stanowisko, które chce objąć. Narzędzia: − właściwe przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej (rekrutacyjnej) – zbiór podstawowych informacji zawiera załącznik nr 11 − próba ustalenia, jakie pytania mogą zostać zadane podczas rozmowy i przećwiczenie odpowiedzi z doradcą lub w „Grupie Poszukiwaczy Pracy” − sporządzanie notatek po każdej rozmowie – podsumowanie zebranych informacji oraz analiza zachowań pod kątem poprawienia ich w przyszłości − sporządzenie listy potrzeb i życzeń związanych z zatrudnieniem, wprowadzenie do niej hierarchii ważności − zbadanie rynku pod kątem przeciętnych wynagrodzeń w branży oraz na zbliżonych stanowiskach. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 25 Kamień milowy 10: Rozpoczęcie pracy Cele: podsumowanie i zakończenie procesu poszukiwań pracy w sposób, który umożliwi dalsze skuteczne zarządzanie własną karierą - udane zamknięcie przejściowego okresu w rozwoju kariery (czas pozostawania bez pracy) to moment, w którym uczestnik poczuje się bezpiecznie w swojej nowej roli, tzn. nie tylko rozpoczął pracę na otrzymanym stanowisku, ale też będzie dalej budował swoją reputację i wzmacniał osobistą wartość na rynku pracy, co zaowocuje w przyszłości. Pytania: Jeśli rozważałem jeszcze inne oferty, czy powiadomiłem organizacje konkurencyjne o swojej decyzji? Czy „postawiłem kropkę nad i” w organizacjach, z którymi wiodłem intensywną korespondencję / kontakty tak, aby zachować z nimi dobre stosunki w przyszłości? Czy poinformowałem wszystkich doradców personalnych z którymi pracowałem? Czy podziękowałem (telefon / e-mail) wszystkim osobom, które udzieliły mi jakiegokolwiek wsparcia w poszukiwaniach? Czy zorganizowałem swoją bazę danych i opracowałem plan na podtrzymanie zbudowanej podczas poszukiwań sieci kontaktów? Czy przygotowałem plan włączenia się do wybranej i zaakceptowanej organizacji? Czy planuję dalszy rozwój moich umiejętności tak, aby w przyszłości, w razie pozostawania znów bez pracy, jeszcze szybciej otrzymać odpowiednią ofertę nowej pracy? Wynik: Uczestnik zakończył poszukiwanie w sposób, który sytuuje go w takim miejscu, aby efektywnie zarządzać karierą w przyszłości. Otrzymuje konkretną i znaczącą odpowiedź na swoją ofertę i rozpoczyna pracę na nowym stanowisku. Równocześnie pamięta o konieczności dalszego rozwoju własnych umiejętności. Narzędzia: − ustosunkowanie się do wszystkich nie rozwiązanych kwestii, pozostałych w procesie poszukiwania pracy (przekazanie informacji zwrotnych, podziękowań itp.) − ustalenie planu na przyszłość w wybranej organizacji (ustalenie obustronnych działań podczas etapu adaptacji, uściślenie zakresu zadań i obrazu organizacji) − kontynuacja rozwoju kwalifikacji pożądanych do realizacji długoterminowych celów zawodowych − podtrzymywanie aktualnej sieci kontaktów. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 26 Lista wykorzystanych materiałów źródłowych 1. Informacje oraz prezentacje zawarte na stronie Powiatowego Urzędu Pracy w Malborku (www.pup.malbork.pl) oraz stronie „Poradnik Bezrobotnego” (www.porady.pup.malbork.pl) 2. Zbigniew Moskal, Raport z realizacji programu Bezrobocie - co robić? Podręcznik outplacementu. Warszawa 2002. (fragmenty dostępne na stronach Powiatowego Urzędu Pracy w Malborku) 3. Podręcznik konsultanta programu „Seminarium Kamieni Milowych” (Milestones Career Transition Seminar) firmy Lee Hecht Harrison Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 27 Załącznik nr 1 Identyfikacja osiągnięć To ćwiczenie ma na celu pomóc Ci zidentyfikować twoje osiągnięcia zawodowe. Przejrzyj pytania i zaznacz te, które odnoszą się do ciebie. Obok każdego zaznaczonego pytania wpisz kluczowe słowo, które przypomni ci o danym osiągnięciu. Każde osiągnięcie jest wskaźnikiem działania jednej lub więcej umiejętności. Później nazwiesz te umiejętności. Osiągnięcie Słowo kluczowe Czy zidentyfikowałeś problem i go rozwiązałeś? Jaki był tego wynik? Czy wprowadziłeś nowy sposób działania, który ułatwił lub usprawnił pracę? Czy zaoszczędziłeś pieniądze lub czas firmy? Jaki był tego pozytywny wpływ? Czy twoje wysiłki przyczyniły się do wzrostu zyskowności firmy? O ile? Czy poprawiłeś produktywność lub zredukowałeś okres wyłączenia? O ile? Jak to wpłynęło na firmę? Czy efektywnie pracowałeś? Jakie były wyniki twoich wysiłków? Czy wprowadziłeś jakieś działania zachęcające lub sprzedażowe? Jaki były rezultaty działań? Czy brałeś udział w podejmowaniu decyzji lub w planowaniu pracy? Jaki był twój wkład w pracę zespołu? Jakie były wyniki twoich starań? Czy pisałeś ważne sprawozdania, sporządzałeś dokumenty? Czy poprawiłeś skuteczność ludzi lub działań? Ile na tym zaoszczędzono? Czy byłeś zaangażowany w uruchamianie lub zamykanie działalności? Jakie wyzwania napotkałeś? Jakie były sukcesy? Czy otrzymywałeś jakieś nagrody, premie lub awans? Czy ktoś na wyższym od twojego stanowisku kiedykolwiek złożył ci gratulacje lub powiedział komplement? Z czym było to związane? ............................................ ............................................ ............................................ Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 28 Osiągnięcia i umiejętności Na dzisiejszym rynku pracy ważne jest, aby znać swoje umiejętności i być w stanie znaleźć stanowisko wymagające tych umiejętności. Możesz zechcieć (albo potrzebować) przenieść swoje umiejętności na inne obszary funkcji lub branż. Znajomość swoich umiejętności pomoże ci zidentyfikować potencjalne rynki i komunikować potencjalnym pracodawcom o twojej wartości. Gdy osiągasz sukcesy, ma to miejsce ponieważ stosujesz swoje umiejętności oraz ponieważ twoje cechy osobowości są atutami przy wykonaniu danego zadania. Dlatego też analiza twych osiągnięć i sukcesów może prowadzić cię do jasnego określenia tych umiejętności i cech. W tym ćwiczeniu przeprowadzisz analizę swoich trzech najważniejszych osiągnięć związanych z pracą. Możesz korzystać z tych, które zidentyfikowałeś w poprzednim ćwiczeniu. Po analizie trzech najważniejszych osiągnięć pracuj w podobny sposób opisując kolejne osiągnięcia, aż do uzyskania bogatej listy twoich umiejętności. Pamiętaj, że według tej samej struktury możesz opowiedzieć później potencjalnemu pracodawcy o swoich sukcesach. Przećwicz opowiadanie o nich na głos. Osiągnięcie nr 1 Sytuacja: Opisz sytuację Przeszkody: Opisz przeszkody, na które napotkałeś Działania: Opisz działania, które podjąłeś Rezultaty: Opisz rezultaty, w osiągnięcie których miałeś swój wkład oraz korzyści dla twego pracodawcy Jakich umiejętności bądź cech osobowości użyłeś przy tym osiągnięciu? Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 29 Osiągnięcie nr 2 Sytuacja: Opisz sytuację Przeszkody: Opisz przeszkody, na które napotkałeś Działania: Opisz działania, które podjąłeś Rezultaty: Opisz rezultaty, w osiągnięcie których miałeś swój wkład oraz korzyści dla twego pracodawcy Jakich umiejętności bądź cech osobowości użyłeś przy tym osiągnięciu? Osiągnięcie nr 3 Sytuacja: Opisz sytuację Przeszkody: Opisz przeszkody, na które napotkałeś Działania: Opisz działania, które podjąłeś Rezultaty: Opisz rezultaty, w osiągnięcie których miałeś swój wkład oraz korzyści dla twego pracodawcy Jakich umiejętności bądź cech osobowości użyłeś przy tym osiągnięciu? Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 30 Lista umiejętności Skorzystaj z poniższej listy przy identyfikacji umiejętności, których się nauczyłeś lub które rozwinąłeś wraz z doświadczeniem. Wybierz sześć, a potem z tych sześciu trzy umiejętności, które cię najlepiej opisują - podkreśl je lub oznacz kolorem. Upewnij się, że każda z tych umiejętności poparta jest doświadczeniem, wykształceniem lub osiągnięciem. Zaproponowaną listę możesz poszerzać dopisując dodatkowe umiejętności, które posiadasz, aby stworzyć jak najdokładniejszy obraz swoich umiejętności. Komunikacja: przygotowanie narzędzi przeglądanie korespondencja pomiary rysunek Zarządzanie finansowe: edycja audytowanie Zarządzanie: udogodnienia budżetowanie zatwierdzanie wywiady kontrolowanie delegowanie słuchanie księgowanie kosztów opracowywanie procedur konflikty zarządzania analizowanie finansowe opracowywanie systemów mediacje planowanie finansowe formułowanie negocjacje zbieranie funduszy wprowadzanie w życie przedstawianie pomysłów zarządzanie finansami instruowanie przemawianie publiczne podejmowanie decyzji odnoszenie się do klientów Zarządzanie danymi: zarządzanie szczegółami pisanie analizowanie danych zarządzanie ludźmi ocenianie jakości zarządzanie projektami Koordynacja: przeliczanie zarządzanie zadaniami katalogowanie zbieranie danych wprowadzanie zmian poprawianie zarządzanie informacją sprawdzanie pomiary Sprzedaż / Marketing: zapisywanie badania reklamowanie sprawozdawanie ustalanie standardów analiza rynku harmonogramy spisy magazynowe zarządzanie sprzedażą marketing Praca z ludźmi: Organizowanie: ceny ocenianie administrowanie promowanie trenowanie przydzielanie relacje z klientami doradzanie klasyfikowanie sprzedaż rozwijanie rozwijanie planów roboczych pisanie ofert pomaganie projektowanie motywowanie restrukturyzacja Obsługa: nauczanie ustalanie priorytetów obsługa zażaleń budowanie zespołu niezwłoczne odpowiadanie szkolenie Planowanie: obsługa klienta analizowanie ..... Umiejętności techniczne: pomysły ..... obsługa komputera projekty ..... obsługa innych urządzeń: ... polityka rozwojowa ..... produkcja strategia rozwojowa ..... Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 31 Określanie i potwierdzanie cech osobowości Przejrzyj poniższą listę i wybierz sześć cech (a potem z tych sześciu trzy), które cię najlepiej opisują - podkreśl je lub oznacz kolorem. Upewnij się, że istnieje wyraźny dowód wśród twoich osiągnięć na to, że posiadasz zaznaczone cechy. Tak jak poprzednio, możesz dopisać do listy cechy, których zabrakło na liście, a ty je posiadasz. Zastanów się, które z tych cech będą postrzegane przez potencjalnego pracodawcę jako twoje atuty, a które jako słabości. Od czego to zależy? Taki sam arkusz możesz wręczyć osobie, która cię dobrze zna, z prośbą o oznaczenie cech, które jej zdaniem najlepiej cię opisują. Porównaj wyniki. Przeanalizuj ewentualne rozbieżności. dokładny odważny asertywny artystyczny stawiający wysokie wymagania ukierunkowany na innych zaangażowany komunikatywny współczujący pewny siebie kreatywny ciekawy oddany na kim można polegać sprawny emocjonalny energetyczny rozrywkowy przekonujący sprawny fizycznie praktyczny produktywny racjonalny odpowiedzialny reagujący opanowany entuzjastyczny umiejący się wyrazić o pozytywnym stosunku pracowity o pozytywnych standardach twórczy niezależny dociekliwy inteligentny obdarzony intuicją miły przywódczy zrównoważony lojalny oryginalny zorientowany na człowieka perfekcjonista umiejący wyznaczać sobie zadania mający poczucie humoru wrażliwy towarzyski stabilny tolerancyjny godny zaufania ................. ................. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 32 Załącznik nr 2 Określanie zainteresowań Wybory, jakich dokonujemy odnośnie pracy – bez względu na pole działania – zależą od naszych zainteresowań. To ćwiczenie pomoże ci określić twoje zainteresowania: rzeczy, które lubisz robić i rzeczy, których nie lubisz robić. Ustalenie twoich zainteresowań jest kolejną kluczową sprawą dla twojej kariery. Powróć myślą do całej twojej kariery zawodowej, wszystkich aktywności zawodowych i zastanów się, co lubiłeś, a czego nie lubiłeś na każdym z kolejnych etapów. Podsumuj wszystkie te rzeczy w poniższej tabeli. Co lubię Czego nie lubię Pomóż sobie poniższymi pytaniami: Czy przypominasz sobie sytuacje, gdy byłeś tak zaabsorbowany tym, co robiłeś, że nie zwracałeś uwagi na upływający czas? Czy przypominasz sobie sytuacje, gdy byłeś najbardziej oddany swojej pracy? Czy przypominasz sobie sytuacje, kiedy bardzo chciałeś zacząć nad czymś pracować, a gdy już zacząłeś – nie chciałeś przestać się tym zajmować? Czy przypominasz sobie sytuacje, gdy myślałeś, że nie jesteś w stanie czegoś zrobić, ale udało ci się tego dokonać? W każdej z tych sytuacji: − Co robiłeś? − Dlaczego to robiłeś? − Jaki był tego rezultat? Zapisz odpowiedzi na powyższe pytania. Rozważ, co mogą ci zasugerować odnośnie twojej przyszłej kariery. Szukaj powtarzających się motywów. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 33 Załącznik nr 3 Określanie osobistych wartości Zastanów się nad poniższą listą. Spróbuj uszeregować poniższe wartości według ważności dla ciebie. Oznacz ich kolejność od 1 (najważniejsza) do 10 (najmniej ważna). Nie możesz oznaczać odpowiedzi jako równoważnych. Możesz dopisać do listy inne wartości ważne dla Ciebie i włączyć je do uszeregowania z pozostałymi wartościami z listy. Nr w rankingu Wartość Niezależność i autonomia – robienie rzeczy samodzielnie, bez nadmiernego kontrolowania, narzucania zasad i ograniczeń Władza – kontrolowanie sytuacji dookoła w celu wywoływania działań w organizacji Przywództwo / zarządzanie – koordynacja pracy innych osób i podejmowanie odpowiedzialności za efekt końcowy Specjalistyczna wiedza – mocne strony w określonych obszarach wiedzy czy umiejętności, jak: finanse, marketing, sprzedaż, technika i inne Styl życia – całościowe traktowanie wszystkich aspektów życia takich jak kariera, rodzina i zainteresowania Służba – wkład w dobro innych osób, oddanie się ważnej sprawie Przyjaźń – bycie lubianym przez innych, utrzymywanie ważnych związków i posiadanie towarzystwa Bezpieczeństwo – ograniczenie zmartwień odnośnie przyszłości finansowej, preferowanie stabilizacji Wyzwania – pragnienie zwyciężania na wszelkich polach działania Zamożność – akumulacja dużej sumy pieniędzy (lub dóbr nabytych), dużo więcej niż przeciętna i dużo więcej niż jest niezbędne dla bezpieczeństwa finansowego ............................................................................. Przyjrzyj się wartościom, które w rankingu znalazły się na miejscach 1-3. Jak ten wybór wpłynie na twoje poszukiwania? Moja wartość: Wpływ tej wartości na poszukiwania: Nr 1: ............................................ Nr 2: ............................................ Nr 3: ............................................ Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 34 Załącznik nr 4 Tabela Alternatyw Kariery CEL ZAWODOWY Funkcje lub zadania pracy - Jaki chcę rodzaj pracy? NIE CHCĘ MOGĘ CHCIEĆ CHCĘ RYNEK DOCELOWY Dziedziny lub gałęzie przemysłu – Gdzie (w jakiej branży) chcę pracować? NIE CHCĘ MOGĘ CHCIEĆ CHCĘ INNE WYMAGANIA Środowisko pracy – Jak i gdzie (w jakiej lokalizacji) chcę pracować? NIE CHCĘ MOGĘ CHCIEĆ CHCĘ Pomyśl o pracy, którą już wykonywałeś i określ warunki pracy, które lubiłeś, a których nie lubiłeś. Zapisz swoje preferencje w tabeli. Możesz pomóc sobie poniższą listą: podróż, precyzyjna praca, dużo jazdy samochodem, ryzyko fizyczne, praca powtarzalna, dużo czytania, dużo pisania, głośne otoczenie, ciche otoczenie, tłok, dużo się dzieje, mało się dzieje, praca samodzielna, praca w grupie, praca bez stresu, wiele różnych rodzajów pracy, praca o stałych godzinach, godziny zmienne, niepełny wymiar godzin, podejmowanie decyzji, planowanie własnej pracy, wyłącznie wykonywanie poleceń, praca z innymi ludźmi, wykonywanie tej samej pracy każdego dnia, praca w małym mieście / dużym mieście, praca w dużym / małym obiekcie, częste przeprowadzki, praca blisko mieszkania, praca w domu, praca na telefon, ustalanie własnych godzin... Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 35 Załącznik nr 5 Podsumowanie samooceny – Profil Kariery Skorzystaj z wolnego miejsca poniżej, aby podsumować swoją pracę samooceny. Całość materiału dot. samooceny powinna być zgodna z twoim celem zawodowym. Twoja samoocena może zapewnić dodatkowe pomysły dot. twojego celu zawodowego, jak również zarys materiału pomocniczego. Wizja kariery: Za rok: Za 2 lata: Za 5 lat: Umiejętności i kompetencje: Charakterystyka osobowa: 1. 2. 3. 1. 2. 3. Wartości: Zainteresowania: 1. 2. 3. 1. 2. 3. Cel zawodowy: Posiadane doświadczenie, wykształcenie oraz kluczowe osiągnięcia wspomagające cel zawodowy: Doświadczenie, wykształcenie oraz inne elementy potrzebne jeszcze do uzyskania, aby zrealizować cel zawodowy: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 36 Załącznik nr 6 Profesjonalne Curriculum vitae Curriculum Vitae (CV, resume) jest pisemną formą prezentacji osoby ubiegającej się o pracę, która w skróconej formie przedstawia swoje kwalifikacje: wykształcenie, doświadczenie zawodowe, inne umiejętności. Curriculum Vitae jest podstawowym dokumentem aplikacyjnym, niezbędnym w sytuacji poszukiwania pracy. Co prawda coraz więcej pracodawców, a także firm pośredniczących w zatrudnianiu, stosuje zunifikowane formularze pozwalające zarejestrować się w ich bazie danych (taki formularz znajdziesz także na naszej stronie), jednak dobrze przygotowane i przemyślane CV nadal pozostaje głównym źródłem wstępnej informacji dla pracodawcy o kandydacie. Jak przygotować skuteczne Curriculum Vitae CV należy traktować jak materiał marketingowy rozsyłany do potencjalnych “klientów” – im lepiej “sprzedasz” w nim swoje kwalifikacje, tym większa szansa na zaproszenie do kolejnych etapów rekrutacji. Napisanie prawidłowego CV jest jedną z ważniejszych czynności w życiu zawodowym, dlatego też należy podejść do tego w sposób przemyślany i ukierunkowany na osiągnięcie wyznaczonego celu. Pomyśl - co chcesz o sobie powiedzieć przyszłemu pracodawcy - czym wyróżniasz się spośród innych kandydatów - jakie są twoje mocne strony, przydatne w pracy o którą się ubiegasz - jaka jest specyfika firmy, która otrzyma twoje CV Pisząc CV należy zwracać uwagę zarówno na treść jak i na formę. Nawet jeśli pochwalisz się np. kilkuletnim doświadczeniem w pracy biurowej i biegłą znajomością aplikacji biurowych, a twoje CV będzie napisane niestarannie, z literówkami czy źle sformatowane, nie zdobędziesz zaufania pracodawcy. Pisząc CV musisz udzielać informacji zgodnie z prawdą, licząc się z możliwością weryfikacji tego co napisałeś w czasie kolejnych etapów rekrutacji. Forma Można znaleźć wiele gotowych wzorów “idealnego CV” - zamieszczają je różne podręczniki, specjalistyczne dodatki do gazet i witryny internetowe, jednak naprawdę uniwersalny wzorzec nie istnieje. Każda osoba pisząca CV powinna na bazie tych wzorów sama wypracować taką formę, jaka będzie dla jej kwalifikacji najlepsza, pozwoli zaakcentować jej mocne strony, będzie czytelna dla potencjalnego pracodawcy. Istnieje jednak kilka zasad, których bezwzględnie należy przestrzegać. Zwróć uwagę na to, aby twoje CV było: - uporządkowane i przejrzyste – odpowiednia kolejność informacji, wyszczególnienie najważniejszych z nich, używanie jasnego i zrozumiałego słownictwa - schludne – staranne sformatowanie dokumentu (dobrana czcionka, rozplanowanie tekstu na stronie), usunięcie wszelkich błędów ortograficznych, gramatycznych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37 czy literówek, biały papier formatu A4, bez zabrudzeń czy zagnieceń, wydruk dobrej jakości - zwięzłe – wszystkie informacje wypunktowane, podawane równoważnikami zdań, bez zbędnych słów i ozdobników językowych, najlepiej umieszczone na jednej stronie A4 (jedynie bardzo duże doświadczenie zawodowe usprawiedliwia przekroczenie tej objętości, jednak nawet wówczas nie należy przekraczać objętości 2 stron, a szczegółowy opis dokonań zawodowych można dołączyć jako odrębny dokument) - dostosowane do specyfiki firmy, która otrzyma twoje CV (najbezpieczniej jest stosować klasyczne wzorce, jednak niektóre firmy, np. z branży informatycznej czy reklamowej wręcz preferują niestandardowe sposoby prezentacji) Jeśli dołączamy do CV fotografię, powinna to być fotografia oficjalna (w garniturze lub kostiumie), formatu legitymacyjnego. Dobrze jeśli fotografia jest zeskanowana i stanowi stały element CV, jednak przy przesyłaniu CV drogą elektroniczną należy pamiętać, aby cały dokument nie miał zbyt dużej objętości. Zwykle dokumenty aplikacyjne powinny być przesyłane w języku polskim. Bywają jednak sytuacje, w których należy wysyłać dokumenty zarówno w języku polskim, jak i obcym, a nawet, np. na wyraźną prośbę pracodawcy lub w odpowiedzi na obcojęzyczne ogłoszenie, tylko w obcym języku. Dotyczy to głównie niektórych firm międzynarodowych, w których zatrudnianych jest wiele osób nie mówiących po polsku lub w sytuacji, gdy adresujemy korespondencję do konkretnej osoby, która jest cudzoziemcem. Treść Treść zawarta w CV musi być ściśle związana z ofertą pracy, o jaką się ubiegasz. Ilość informacji zawartych w CV powinna być na tyle duża, aby pracodawca był przekonany, że jesteś odpowiednią osobą na oferowane stanowisko, a równocześnie na tyle ograniczona, aby nie przekroczyć objętości jednej strony A4 oraz żeby nie zanudzać czytelnika nieistotnymi faktami. Część informacji można rozszerzyć w liście motywacyjnym, ewentualnie zostawić do omówienia w czasie bezpośredniego spotkania. Informacje, które należy zamieścić w CV: 1. Informacje osobiste (imię i nazwisko, dane teleadresowe, data urodzenia) - umieszczaj je zawsze na początku dokumentu - jeśli twój adres zameldowania jest bardzo odległy od adresu potencjalnego zatrudnienia zaznacz gotowość do relokacji lub wskaż swój drugi adres np. czasowego zamieszkania - jeśli mieszkasz w bardzo małej miejscowości, podaj również jaka to jest gmina czy powiat - jeśli podajesz swój adres e-mail zadbaj, by nazwa konta brzmiała odpowiednio poważnie dla pracodawcy, a nie np. [email protected]. 2.Wykształcenie - wypunktuj kolejne etapy nauki w kolejności od ostatniego do najwcześniejszych (zwykle najniższym etapem podawanym w CV jest szkoła średnia) - podaj lata nauki (od-do) - określ poziom osiągniętego wykształcenia, zaznacz jeśli jesteś jeszcze w trakcie nauki - podaj nazwy szkół i uczelni oraz kierunki wykształcenia. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 38 3. Przebieg pracy zawodowej - wypunktuj kolejne miejsca zatrudnienia w kolejności od ostatniego do najwcześniejszych - w każdym punkcie podaj daty zatrudnienia (miesiąc i rok), pełną nazwę firmy, branżę w jakiej działa, zajmowane przez ciebie stanowisko i główne zadania, które realizowałeś - jeśli nie masz szczególnie dużego doświadczenia zawodowego pamiętaj, aby pisać także o dorywczej pracy wakacyjnej lub tymczasowej, stażach, praktykach zawodowych, wolontariacie, działalności w organizacjach – podkreślaj szczególnie te punkty które mogą mieć związek z pracą, o jaką się starasz. 4. Umiejętności i dodatkowe kwalifikacje - informacje o znajomości języków obcych koniecznie podawaj z określeniem aktualnego poziomu ich znajomości, warto też wspomnieć o nauce języka za granicą oraz posiadanych certyfikatach (np. FCE, CAE, itd.) - informacje o znajomości programów komputerowych wpisuj tak samo – podając zakres swojej wiedzy (programy, środowiska) i jej poziom - ukończone kursy i szkolenia, posiadane certyfikaty i uprawnienia – podawaj wraz z pełną nazwą instytucji certyfikującej lub szkolącej i datach otrzymania certyfikatu lub przejścia szkolenia - prawo jazdy – kategoria, rok otrzymania. W CV można też umieścić zwięzłe wypunktowanie osiągnięć i dokonań pozazawodowych, określenie celu zawodowego czy też oczekiwań co do charakteru przyszłej pracy oraz referencje. Zwykle też w ostatniej części CV umieszcza się informacje o swoich zainteresowaniach, hobby, jednak warto to robić jedynie wtedy, kiedy mogą one świadczyć o istotnych dla pracodawcy cechach charakteru, które mogą być dla pracodawcy ważne w związku z rodzajem pracy i stanowiskiem, o jakie się starasz lub mogą go po prostu twoją osobą zainteresować. Dobrze jest też dostosować informacje zawarte w CV do treści ogłoszenia na które odpowiadasz, np. jeśli pracodawca w ogłoszeniu napisał “wymagane posiadanie własnego samochodu” - informacja o spełnianiu tego warunku także powinna znaleźć się w CV. Oprócz przeczytania treści ogłoszenia możesz też spróbować zebrać jak najwięcej informacji o firmie, jak jest przeprowadzana rekrutacja, na co zwracana jest szczególna uwaga, np. czy bardziej niż formalne wykształcenie liczy się dla firmy doświadczenie zawodowe i to właśnie należałoby mocnej uwypuklić w CV. Niezbędnym elementem CV jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych, którą najwygodniej umieścić w stopce dokumentu: ”Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Dz. U. Nr 133, poz. 883).” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 39 Europejskie CV Dla osób myślących o pracy za granicą, w jednym z krajów Unii Europejskiej, przydatny będzie uniwersalny wzór opracowany przez Komisję Europejską. CV wg tego wzoru jest podzielone na segmenty dotyczące doświadczenia zawodowego, wykształcenia i odbytych szkoleń, znajomości języków obcych oraz umiejętności pozazawodowych. Korzystając ze wzoru europejskiego CV, osoba starająca się o pracę będzie mogła w każdej części wpisać własne dane i informacje, jednocześnie zachowując wzorcowy układ. CV zachowa jasną i przejrzystą formę, a pracodawca nie będzie zmuszony każdorazowo przyzwyczajać się do nowego układu dokumentu. Wzór europejskiego CV jest dostępny w 26 językach (także j. polskim) na stronie: http://www.cedefop.eu.int/transparency/cv.asp Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 40 Załącznik nr 7 Profesjonalny List Motywacyjny Kiedy przygotowałeś już swoje CV (pisemną formę prezentacji osoby ubiegającej się o pracę, która w skróconej formie przedstawia swoje kwalifikacje: wykształcenie, doświadczenie zawodowe, inne umiejętności) nadchodzi czas na przygotowanie listu motywacyjnego. Podstawowym celem listu motywacyjnego jest dokładniejsze przedstawienie twojej kandydatury na stanowisko, o które się ubiegasz. Dokument ten uzupełniając informacje zawarte w CV oraz prezentując twoje kwalifikacje pod kątem wybranego przez ciebie stanowiska powinien promować twoją osobę tak, abyś ostatecznie otrzymał zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną. Pamiętaj, że list motywacyjny nie jest “podaniem o pracę” w którym wyłącznie prosisz o przyjęcie do pracy, a raczej jest “ukazaniem motywacji”, w którym przekonujesz firmę, dlaczego właśnie ciebie powinna zatrudnić. Możesz to zrobić dwutorowo: przekonać czytającego, że posada naprawdę cię bardzo interesuje oraz że właśnie ty jesteś tym, kogo powinni przyjąć. Forma Tak jak w przypadku CV, przygotowując list motywacyjny musisz dbać zarówno o formę, jak i o treść tego dokumentu. Tu również istnieje jednak kilka zasad, których bezwzględnie należy przestrzegać. Zwróć uwagę na to aby twój list motywacyjny był: - uporządkowany i przejrzysty – odpowiednia kolejność informacji, używanie jasnego i zrozumiałego słownictwa, wyraźnie oddzielone kolejne akapity - schludny – staranne sformatowanie dokumentu (dobrana czcionka, rozplanowanie tekstu na stronie), usunięcie wszelkich błędów ortograficznych, gramatycznych czy literówek, biały papier formatu A4 (taki sam jak dołączone CV), bez zabrudzeń czy zagnieceń, wydruk dobrej jakości - zwięzły – tu w odróżnieniu od CV nie używasz punktowania, a treść piszesz w kolejnych akapitach, nie powinieneś używać frazesów, zbędnych słów i ozdobników językowych, koniecznie powinieneś za to stosować zwarty, prosty i jednoznaczny styl wypowiedzi, a cały dokument zmieścić na jednej stronie A4 - oficjalny – nie staraj się być na siłę oryginalny czy zabawny, staraj się utrzymać oficjalną formę listu, stosuj tradycyjne formy grzecznościowe (nagłówek “Szanowni Państwo”, zwrot kończący “Z poważaniem”) - ukierunkowany, treściwy - twoje wypowiedzi powinny być jasne i skłaniać czytającego do zaproszenia cię na rozmowę kwalifikacyjną, pamiętając o swoim celu pisz konkretnie, podawaj przykłady Bywają sytuacje, kiedy pracodawca w ogłoszeniu wyraźnie zaznacza, że list motywacyjny powinien być napisany odręcznie. W pozostałych przypadkach najbezpieczniej jest przygotować list na komputerze. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 41 Treść W nagłówku listu umieść miejscowość i datę, a następnie swoje imię, nazwisko i dane teleadresowe. Poniżej wpisz adres firmy, jaki był w ogłoszeniu - idealnie jeśli możesz wpisać tam imię i nazwisko konkretnej osoby, do której kierujesz list. Jeżeli nie znasz danych osoby, która zajmuje się rekrutacją, podaj przynajmniej stanowisko tej osoby w firmie (np. Dyrektor ds. Personalnych). Na początku listu (w pierwszym akapicie) umieść informację, skąd wiesz, że firma szuka pracowników. Jeśli odpowiadasz na ogłoszenie, zacznij od odwołania się do miejsca publikacji (wydawnictwo, witryna www), daty publikacji, nazwy stanowiska i numeru referencyjnego. Jeśli piszesz do firmy pośredniczącej w zatrudnianiu i nie aplikujesz na konkretne stanowisko określone w ogłoszeniu, powinieneś na samym początku zaznaczyć jakie są Twoje cele zawodowe i jakie stanowiska, branże czy firmy ciebie interesują. W dalszej części (drugi akapit) napisz, co skłoniło cię do odpowiedzi na to właśnie ogłoszenie i dlaczego stanowisko, o które się ubiegasz jest dla ciebie interesujące. W tej części spróbuj przekonać osobę, która będzie czytać twój list motywacyjny, że jesteś osobą, która oprócz wymaganych kwalifikacji posiada cechy niezbędne do wykonywania obowiązków związanych z danym stanowiskiem. Wykaż się posiadanymi konkretnymi informacjami na temat tej firmy, wskaż dlaczego wiążesz z nią swoją przyszłość. Skup się na twoich mocnych stronach, atutach, mogących zainteresować pracodawcę. Podawaj konkretne przykłady, wymierne osiągnięcia i sukcesy. Odnoś się do punktów w twoim CV szczególnie mocno dotyczących obsadzanego stanowiska, uzupełniaj informacje, które w CV zostały tylko zasygnalizowane. Nie rozwijaj jednak wszystkich punktów z CV, ponieważ grozi to nadmiernym rozciągnięciem listu oraz zniechęceniem osoby czytającej. W ostatnim, trzecim akapicie wyraź gotowość do stawienia się na rozmowę rekrutacyjną. Możesz też powtórzyć numer telefonu, pod którym jesteś najczęściej uchwytny. Zakończ list motywacyjny wyrazami szacunku dla osoby czytającej i nie zapomnij o własnym podpisie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 42 Załącznik nr 8 Plan Marketingowy Dążenia zawodowe (cel zawodowy): Preferowane funkcje zawodowe: - Oświadczenie stanowiska: Wykaz kompetencji: - Rynek docelowy Geograficzne położenie - Rozmiar organizacji - Sektor przemysłu lub rodzaj organizacji - Kultura organizacji lub inne opcje - Spis organizacji docelowych - - - Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 43 Załącznik nr 9 Wykaz produktywności poszukiwań pracy Formularz służy do śledzenia kontaktów związanych z poszukiwaniem pracy. Wyniki każdego tygodnia poszukiwań notowane są w poszczególnych kolumnach wykazu jako ilości godzin lub ilości „sztuk” listów i rozmów. Data (tydzień nr) Razem Szkolenia Organizacja poszukiwań Listy i administracja Rozmowy – telefony Rozmowy – osobiste Godziny ogółem Bezpośrednia korespondencja Stanowiska ogłaszane Firmy rekrutacyjne Pozostała korespondencja Listy ogółem Ogólnie sieć Docelowe organizacje (różne) Docelowe organizacje (HR) Rozmowy ogółem Definicje zawartości poszczególnych rubryk: - Godziny ogółem - ogólna liczba godzin w tygodniu spędzanych na poszukiwaniu pracy, szkoleniu, badaniach, pisaniu listów, administracji kontaktami, przeprowadzaniu rozmów osobistych i telefonicznych - Listy ogółem - ogólna liczba listów napisanych i przesłanych pocztą tradycyjną lub elektroniczną, w tym: Bezpośrednia korespondencja – listy wysłane do osób, z którymi nigdy dotąd nie było kontaktu (adresat nie zna uczestnika); Stanowiska ogłaszane – odpowiedzi na ogłoszenia w prasie lub internecie; Firmy rekrutacyjne - listy wysłane do firm rekrutacyjnych lub innych instytucji zajmujących się pośrednictwem pracy; Pozostała korespondencja – inne wysłane listy lub e-maile (np. uzgadnianie terminów spotkań) - Rozmowy ogółem – wszystkie rozmowy (osobiste i telefoniczne) prowadzone odnośnie poszukiwań pracy, w tym: Ogólnie sieć – rozmowy z osobami z sieci znajomych, osobami spoza organizacji docelowych oraz osobami z firm i instytucji rekrutacyjnych; Docelowe organizacje (różne) – osoby pracujące lub inaczej związane z organizacjami docelowymi, mogące udzielić informacji, jednak nie mogące decydować o zatrudnieniu; Docelowe organizacje (HR) – osoby pracujące w organizacjach docelowych, mogące decydować o zatrudnieniu w nich. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 44 Załącznik nr 10 Ewidencja zarządzania kontaktami Informacje o organizacji docelowej Nazwa Adres Telefon E-mail Strona www Osoby kontaktowe posiadające informacje o organizacji (nazwisko, imię, stanowisko, kontakt tel. lub e-mail) Osoby decyzyjne w organizacji (nazwisko, imię, stanowisko, kontakt tel. lub e-mail) Pozostałe informacje zebrane o organizacji docelowej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 45 Informacje o osobach kontaktowych L.p. Nazwisko Stanowisko i imię / miejsce pracy Telefon / e-mail / adres Wiedza o organizacjach Uwagi (data pierwszego kontaktu, preferowana droga kontaktu, zobowiązania i uzyskane informacje, data kolejnych kontaktów, itp.) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 46 Załącznik nr 11 Rozmowa kwalifikacyjna Jeśli firma, do której wysłałeś swoją aplikację, zaprosiła cię na spotkanie, oznacza to, że twoje kwalifikacje zostały wstępnie ocenione jako spełniające wymogi stanowiska. W przypadku zaproszenia do firmy bezpośrednio zatrudniającej, pierwsza rozmowa rekrutacyjna może być ostatnim etapem selekcji kandydatów, natomiast jeśli rozmowa odbywa się w firmie doradczej będącej pośrednikiem przy zatrudnianiu, powinieneś być przygotowany na więcej etapów rekrutacji. Uzupełnieniem rozmowy mogą też być różnego rodzaju testy. Głównym celem rozmowy rekrutacyjnej jest przede wszystkim weryfikacja informacji zawartych w CV i uzyskanie dalszych informacji na temat twojej osoby, ale też przekazanie tobie dokładniejszych informacji na temat obsadzanego stanowiska. Dlatego też rozmowa rekrutacyjna jest spotkaniem interaktywnym, podczas którego następuje obustronna wymiana informacji. Jak przygotować się do rozmowy rekrutacyjnej: − już w trakcie ustalania terminu i miejsca spotkania ustal dokładnie: kto będzie prowadził rozmowę kwalifikacyjną, jaka jest jego funkcja w firmie, ile czasu będzie trwało spotkanie, czy należy się do niego w szczególny sposób przygotować − postaraj się uzyskać jak najwięcej informacji o firmie, do której idziesz na spotkanie (taka wiedza ułatwi ci przekonanie rozmówcy, że twoje kwalifikacje odpowiadają wymaganiom firmy), a także przygotuj własne pytania (aby móc ocenić czy proponowane stanowisko odpowiada twoim oczekiwaniom) − zastanów się nad możliwymi odpowiedziami na różne (bardziej i mniej standardowe) pytania, jakie mogą paść podczas rozmowy − przygotuj dokumenty dotyczące twoich kwalifikacji (CV, dyplomy, świadectwa pracy, referencje itp.) - warto zabrać je ze sobą na spotkanie, nawet jeśli nie zostałeś o to wyraźnie poproszony − upewnij się, że jesteś w stanie udowodnić wszystko to, o czym napisałeś w swoich dokumentach aplikacyjnych – w razie potrzeby odśwież np. znajomość języka obcego czy też obsługi programu komputerowego − zadbaj o swój wizerunek poprzez wybór odpowiedniego ubrania - jeśli nie znasz standardów obowiązujących w firmie załóż klasyczny garnitur lub kostium w stonowanej kolorystyce, białą lub niebieską koszulę, dobierz odpowiednie dodatki i obuwie, nie przesadzaj z ozdobami, biżuterią, fryzurą, makijażem, ilością perfum itd., pamiętaj że twój wygląd wyraża szacunek wobec osoby, z którą się spotykasz – musi być schludny i dostosowany do sytuacji Bezpośrednio przed rozmową: - zadbaj o punktualne przybycie na miejsce spotkania, najbezpieczniej być kilka minut przed czasem (jednak pojawienie się znacznie wcześniej może być widziane równie źle jak spóźnienie) - znajdź chwilę na odpoczynek, umyj ręce, sprawdź przed lustrem swój wygląd, zadbaj o świeży oddech - bądź uprzejmy dla wszystkich osób, z którymi masz kontakt w firmie - wyłącz lub ścisz swój telefon komórkowy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 47 W trakcie rozmowy: - skoncentruj się na pytaniach osoby prowadzącej rozmowę Osoba prowadząca rozmowę jest gospodarzem spotkania – to ona cię wita, wskazuje miejsce na którym masz usiąść, decyduje o planie spotkania i kolejności zadawania pytań. Najczęściej w pierwszej części rozmowy to właśnie ona zadaje pytania, a twoją rolą jest jedynie odpowiadać na nie. Na tym etapie najlepiej zadawać pytania wyłącznie wtedy, gdy zostaniesz o to poproszony lub gdy coś jest dla ciebie niejasne. Podczas rozmowy rekrutacyjnej mogą padać bardzo różne pytania, zarówno bezpośrednio związane z wymaganymi kwalifikacjami merytorycznymi, jak też inne, najczęściej pomagające ocenić osobowość kandydata. Główna grupę pytań stanowią te związane wprost z kwalifikacjami: dotyczące wykształcenia, kursów, dotychczasowych doświadczeń zawodowych, umiejętności praktycznych (język obcy, obsługa komputera), np. Jakie obowiązki realizował/a Pan/i pracując w firmie X? Proszę podać przykład najtrudniejszego zadania zawodowego i sposobu jego rozwiązania przez Pana/Panią? Jak organizuje sobie Pan/i czas pracy? Jakie były Pana/Pani ulubione przedmioty szkolne / na studiach? Jak często używa Pan/i języka obcego? Proszę opowiedzieć o swoich kwalifikacjach związanych z pracą na stanowisku X? Jakie miał/a Pan/i problemy w poprzedniej pracy? (Zwykle dobrze jest trzymać się zasady, aby nie krytykować przesadnie poprzedniego pracodawcy ani nie mówić o poufnych szczegółach z nim związanych) Pytania z tej grupy mogą być uzupełnione prośbą o wykonanie krótkiego zadania udowadniającego odpowiedź (np. wykonanie zadania przy komputerze, wypowiedź w języku obcym). Drugą grupę stanowią pytania niezwiązane bezpośrednio z pracą, najczęściej służące poznaniu osobowości kandydata. Mogą to być pytania o zainteresowania, plany życiowe, sposób spędzania wolnego czasu, ale też typu: Proszę wymienić swoje najważniejsze mocne strony? Proszę opowiedzieć coś o sobie? Jakie są Pana/Pani wady? W literaturze oraz internecie (np. www.abcpraca.pl lub www.1praca.gov.pl) można znaleźć wiele list przykładowych pytań, jednak ostatecznie ich zestaw będzie zależał od osoby prowadzącej rozmowę. Istotne jest to, że nie ma idealnych odpowiedzi nawet na najbardziej standardowe pytania. Jest tak ze względu na to, że każdy ma inne doświadczenia, inne cechy osobowości, a także każde stanowisko ma swoje specyficzne wymagania. Omawiając trudne kwestie (mobilność, dyspozycyjność, oczekiwania finansowe) bądź elastyczny i nastawiony na negocjacje, panuj nad emocjami, podkreślaj chęć znalezienia rozwiązania satysfakcjonującego obie strony. Odpowiedzi zawsze powinny być przemyślane, zgodne z prawdą (możliwe do udowodnienia), a także spójne (powinny być udzielane w taki sposób, aby wykazać, jak bardzo twoje kwalifikacje pasują do wymagań obsadzanego stanowiska), zwięzłe, rzeczowe. Koniecznie zadbaj aby rozmówca dobrze zrozumiał twoją wypowiedź, unikaj slangu, żargonu, skrótów myślowych niejasnych dla osoby spoza twojego środowiska. - bądź aktywny Niezależnie od podziału ról, osoba prowadząca rozmowę powinna umożliwić tobie dokładniejsze zapoznanie się z informacjami na temat obsadzanego stanowiska oraz firmy zatrudniającej. Najczęściej czas na pytania ze strony kandydata jest planowany na zakończenie spotkania i wtedy możesz (a nawet powinieneś) zadać choć kilka pytań. Zadawanie pytań przez kandydata dowodzi jego faktycznego zainteresowania ofertą, a na jego korzyść przemawia wcześniejsze przygotowanie pytań z tego zakresu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 48 Mogą to być pytania dotyczące zakresu obowiązków, zasad działania firmy, organizacji działu, w którym znajduje się obsadzane stanowisko itp. - pamiętaj o odpowiednim zaprezentowaniu się rozmówcy Oprócz treści ważna jest też forma. Zawsze masz tylko jedną szansę na zrobienie dobrego pierwszego wrażenia. Podczas spotkania koniecznie musisz pamiętać o odpowiednim sposobie zachowania oraz nastawieniu. Niezależnie od (normalnego w takiej sytuacji) zdenerwowania powinieneś kontrolować swoje zachowania i postawę. Ważne jest przekonanie rozmówcy, że dzięki swoim kwalifikacjom możesz być wartościowym pracownikiem na obsadzanym stanowisku. Taka postawa zdecydowanie bardziej sprzyja uzyskaniu pracy niż narzekanie na bezrobocie i trudną sytuację na rynku pracy czy próby wzbudzenia litości. W czasie rozmowy okazuj pozytywne nastawienie, umiarkowaną pewność siebie (bez arogancji) oraz kontroluj swoje gesty i mimikę (tzw. mowa ciała). Zachowuj się w sposób swobodny, jednak w ramach ogólnie przyjętych norm zachowania, bądź przyjazny i uprzejmy, utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą, słuchaj aktywnie, pamiętaj o uśmiechu. - zakończenie spotkania Rzadko zdarza się, aby już w trakcie spotkania otrzymać propozycję zatrudnienia. Dlatego też pamiętaj aby na zakończenie spotkania ustalić kiedy i w jaki sposób otrzymasz informację zwrotną dotyczącą decyzji rozmówcy. Pamiętaj też, aby podziękować za zaproszenie na rozmowę oraz wyrazić nadzieję na kolejne spotkanie. Po spotkaniu przeanalizuj jego przebieg, zastanów się co odbyło się pomyślnie, a co chciałbyś zmienić, jakie pytania sprawiły ci szczególną trudność. Pomyśl, jak możesz zachować się w podobnej sytuacji na przyszłych spotkaniach. Niezależnie od wyniku spotkania potraktuj je jako kolejne doświadczenie przybliżające cię do otrzymania satysfakcjonującej oferty zatrudnienia. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 49 Załącznik nr 12 Raport informacji zwrotnej po zakończeniu warsztatu pn. "Integracja z rynkiem pracy" po zakończeniu projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" Data: ...................... Uczestnik: ........................................... Prowadzący: ........................................ Organizacja (osoba) opłacająca program outplacementu: ..................................................... Bieżący status poszukiwania pracy: aktywny zakończony Faza 1. Samoocena Faza 2. Przygotowania do działań na rynku pracy ocena umiejętności ocena osobowości zainteresowania wartości osobiste cele zawodowe ustalenie alternatyw kariery sporządzony Profil Kariery przygotowanie dokumentów aplikacyjnych ćwiczenie rozmowy kwalifikacyjnej ustalenie strategii poszukiwań i grupy docelowej (Plan Marketingowy) ustalenie (strategia marketingowa) ustalenie grupy wspierającej poszukiwania (network) uwagi do etapu: uwagi do etapu: Faza 3. Działania na rynku pracy (podstawa: „Wykaz produktywności poszukiwań pracy”) Status podjętych działań i dotychczasowe rezultaty (podstawa: „Wykaz produktywności poszukiwań pracy” i „Ewidencja zarządzania kontaktami”) aktywna identyfikacja szans na rynku pracy realizacja założonej strategii marketingowej aktywne budowanie grupy wspierającej (network) - „Ewidencja zarządzania kontaktami” przeprowadzanie rozmów kwalifikacyjnych zrealizowane wstępne etapy przeprowadzone rozmowy kwalifikacyjne pozyskane kontakty wspierające (network) wyszukane oferty pracy otrzymane oferty pracy uwagi do etapu: uwagi do etapu: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 50 Bieżący poziom aktywności uczestnika zgodnie z założeniami outplacementu środowiskowego: 1. Aktywność indywidualna: 1 5 Nieaktywny Niski Przeciętny Wysoki 10 Bardzo wysoki 2. Aktywność grupowa i działanie środowiskowe: 1 5 Nieaktywny Niski Przeciętny Wysoki 10 Bardzo wysoki 3. Aktywność zawodowa, instytucjonalna, środowiskowa: 1 5 Nieaktywny Niski Przeciętny Wysoki 10 Bardzo wysoki Komentarz: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 51