Czynności zmierzające do identyfikacji sprawców zagrożeń
Transkrypt
Czynności zmierzające do identyfikacji sprawców zagrożeń
m yz r rro Czynności zmierzające do identyfikacji sprawców zagrożeń bioterrorystycznych oraz pociągnięcia ich do odpowiedzialności karnej lita en ja nc e fer n Ko Bi 3 01 2 ris a t i il im p E rro e t o ry zm Ko r nfe i im p E a j c 2 ris Krzysztof A. Wójcik m prokurator yzProkuratury Apelacyjnej w Krakowie r rro e t o Bi Ryn, 9-12 września 2013r. 3 1 Ko 20 ir s a ilit m pi E cja n re nfe 01 ro r ote i 3B m ryz K fe on r m yz r rro Czynności podejmowane przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz czynności przedsądowe n re e f n Ko m operacyjno – rozpoznawcze (niejawne) yz r rro e t io B 3 procesowe 01 2 ris a t i czynności sądowe a Epimil j nc e fer n przed wniesieniem oskarżenia (incydentalne w Ko m yz r rro toku śledztwa) e t o Bi 3 01 2 oskarżenia (bezpośrednio - po litawniesieniu ris i im p E zmierzające do orzeczenia o winie i karze) ja c n • • - e fer n Ko K fe on r m yz r rro Terroryzm wg CIA ro lita en Ko r nfe i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz Groźba użycia przemocy,roalbo jej użycie dla ry er t o celów politycznych przez013 Bi jednostki i grupy, 2 is r niezależnie czy działająimilitaone na rzecz, czy też w p E ja opozycji do ustanowionej władzy państwowej, w nc e r e nf Ko sytuacji gdy działania te mają przerazić, bądź m yz r rro e t o zastraszyć 13 więcej osób niż tylko bezpośrednie Bi 20 s i ofiary.militar zm Ko pi E cja n re nfe K fe on r m yz r rro USA PATRIOT Act ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz Groźba, spiskowanie i próby porwania n re e f samolotów, łodzi, autobusów i innych pojazdów n Ko m oraz popełnianie aktów przemocy wobec osób yz r ro r e iot korzystających z ochrony 3 Bprawnej, takich jak 01 2 urzędnicy państwowi, a nadto każde przestępstwo is r a ilit m popełnione z użyciem jakiejkolwiek broni lub i p E ja nc niebezpiecznego urządzenia, gdy celem dokonania e r e f n Ko tego czynu jest stworzenie zagrożenia dla m z ry ro bezpieczeństwa publicznego lub spowodowanie r ote i znacznych2013 B strat materialnych, bardziej niż ris a t osiągnięcie zwykłego, osobistego zysku ili m pi E materialnego. ja nc e fer n Ko K fe on r m yz r rro Kodeks karny RP – art. 115§20 lita i im p E a j c 2 ris 01 ro r ote i 3B m ryz „Przestępstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn n zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna re e f n Ko w celu: granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony m ryz o r 1) poważnego zastraszenia wielu osób, er t o Bi 3 1 2) zmuszenia organu władzy 20publicznej Rzeczypospolitej ris a Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji t i l i pim międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych E a j c en czynności, r nfe o K 3) wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce m yz r RzeczypospolitejoterroPolskiej, innego państwa lub organizacji Bi międzynarodowej 3 01 2 is - a także ilgroźba popełnienia takiego czynu”. ti ar Ko pim E cja n re nfe K fe on r m yz r rro Płaszczyzny rozważań dot. bioterroryzmu lita i im p E a j c ro 2 ris 01 r ote i 3B m ryz Zagadnienie bioterroryzmu musi byćren rozważane, nfe o K przy uwzględnieniu cech: m z ry 01 2 ris a t i il im p E rro e t io B 3 – wspólnych dotyczących użycia ja rodzajów broni masowego rażenia nc e r m yz r rro wszystkich nfe o K ote i – specyficznych aktów bioterrorystycznych w 3B 1 20 s i r stosunku do użycia innych broni masowego lita i pim E ja rażenia, a to jądrowej i chemicznej. c n e fer n Ko K fe on r m yz r rro Uzasadnione podejrzenie popełnienia ataku bioterrorystycznego ro a ilit m pi takich, E cja n e 2 ris 01 r ote i 3B m ryz • wystąpienia wyjątkowo rzadkich chorób, lub które już eradykowano, fer n odpowiedzi na • wyjątkowo ciężkiego przebiegu chorób, mbraku Ko z ry rutynowo stosowane terapie lub szerzenia się choroby wśród ro r e świadczyć o modyfikacji szczepionej populacji (cechy te mogą iot B 3 genetycznej patogenu), 01 2 is • zaistnienia wielu zachorowańmiliitarzgonów o podobnych objawach a i pprzedziale nieznanej etiologii w krótkim czasowym, E a j c en choroby u pacjenta, który w ostatnim r • wystąpienia egzotycznej nfe o czasie nie opuszczałmPolski, K ryz lub szczepów bakterii nie występujących na o • wystąpienia chorób r te r o i danym terenie, 3B 1 20 wymierania zwierząt gospodarskich lub strat w • masowego ir s a ilit uprawach roślin na dużą skalę, m i p E ja • nietypowego sposobu transmisji chorób (np. poprzez żywność). c n e fer n Ko K fe on r m yz r rro Konieczność zredefiniowania pojęcia „śledztwo” ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz • podstawowy cel w przypadku najgroźniejszych en przestępstw to zapobieganie, a onnie reakcja na fer K popełnienie przestępstwa, któregorydotyczą czynności zm rro e t • wykorzystywanie wyników Bitajnych czynności w o orzekaniu o winie i karze is 2013 r ita l i • ograniczone możliwości korzystania z osobowych im p źródeł dowodowychrencja E nfe o • coraz szersze m Kstosowanie operacji typu „żądło” ryz agentem-prowokatorem) oraz metody (posłużenie tsię o r r oe i „Al Capone” (surowe karanie za jakiekolwiek 3B 1 20 naruszanie prawa osób objętych działaniami służb ir s a t ili m i policyjnych i specjalnych) Ep Ko cja n re nfe K fe on r m yz r rro Modele śledztwa m ryz rro e t o m.in. „Toolkit to Combat Trafficking in Persons. Global Programme against Trafficking in Humans Bi 3 1 Beings” UNITED NATIONS OFFICE ON DRUGS AND CRIME Vienna, 2008 New York, s.20175-195 s ri li ita pim E cja n e fer n Ko m ryz o r er t o Bi 3 01 2 ris a t i il im p E ja c en r e nf Ko m yz r rro e t o Bi 3 01 2 ris a t ili m i Ep a j c en r nfe o K W zależności od relacji czasowej do czynu, który stanowi przedmiot śledztwa można wyróżnić następujące jego modele: • retroaktywne – prowadzone po dokonaniu lub w czasie trwania przestępstwa • proaktywne – prowadzone w czasie trwania lub przed dokonaniem przestępstwa (tylko w sprawach o najpoważniejsze przestępstwa) • destrukcyjne – prowadzone przed popełnieniem przestępstwa (tylko w sprawach o najpoważniejsze przestępstwa) K fe on r m yz r rro Śledztwo proaktywne ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz Według dr hab. Jerzego Koniecznego (m.in. byłego n re Szefa wcześniej działającego Urzędu Ochrony Państwa e f n Ko oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji) m yz r rro śledztwo proaktywne, to procedura wszczynana przez e t o i 3 B (a nie na skutek np. służbę policyjną, z jej inicjatywy 1 20 ir s zgłoszenia przez pokrzywdzonego), zazwyczaj w sprawach lita i pim najpoważniejszych (terroryzm, handel ludźmi, pranie E ja c en r pieniędzy, przestępczość narkotykowa i inne formy e f n Ko zorganizowanej yprzestępczości, choć, oczywiście, nie zm r rro tylko), nakierowanej raczej na przestępcę niż na e t o i 3 B z wykorzystaniem różnorodnych tajnych przestępstwo, 1 20 s i metod operacyjno-rozpoznawczych. ar ilit Ko pim E cja n re nfe K fe on r m yz r rro Podstawowe zalety śledztwa proaktywnego lita i im p E a j c 2 ris ro 01 r ote i 3B m ryz - możliwość planowania działalności, stosownie do n re wytyczonych celów i posiadanych możliwości; e f n Ko m - decydowanie przez organy o miejscu yz i czasie rozpoczęcie r rro e t czynności, w tym czynności procesowych oraz io B 3 01 kontrolowanie kierunków śledztwa, z określeniem czasu 2 ir s lita podjęcia decyzji o zakończeniu działań utajnionych, do i im p E którego to momentu nprzestępcy nie powinni wiedzieć cja re e f jakie, kiedy i gdzie opodejmowane są działania organów n K m ścigania; yz r rro e t o - możliwość 3 wykorzystania w orzekaniu o winie i karze, Bi 1 20 jeżeli byłyrispodejmowane za zgodą i pod kontrolą organów a ilit niezależnych (prokuratorzy) i niezawisłych (sądy) m pi Ko cja n re nfe E K fe on r m yz r rro Śledztwo destrukcyjne ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz • celem jest utrudnienie lub udaremnienie prowadzenia n działalności warunkującej bezpośrednio re lub pośrednio e f możliwość popełnienia przestępstwazm-Konw tym wdrożenie ry programów edukacyjnych ro r e iot B konieczność rozwiązania 3 • nie rozwiązuje, a odsuwa w czasie 01 2 problemu ris a t i il im p • niezbędne jest współdziałanie wielu organów i agencji E a j c en państwowych r nfe o K • czynności należy prowadzić w sposób potęgujący m yz r uciążliwości oterro Bi 3 • niezbędne jest uwzględnienie odpowiedzialności 01 2 ris odszkodowawczej a t ili m i Ep • efektem może być podjęcie czynności proaktywnych a j c n re e f n Ko K fe on r m yz r rro Podsumowanie ro lita i im p E a j c 2 ris 01 r ote i 3B m ryz Efektywność podejmowanych działań wymaga: en zakresie, • podejmowania czynności niejawnych w onszerszym fer K jako śledztwa proaktywnego - ryczyli z możliwością zm o wykorzystania w orzekaniu o winieioteirrkarze B • zapewnienie realnej kontroli2013 organów niezależnych i niezawisłych od władzyilitaris wykonawczej w sytuacji pim ingerowania czynnościami niejawnymi w podstawowe E a j c en prawa człowieka r nfe o K zasad współdziałania na • opracowania szczegółowych m yz r miejscu zdarzenia pomiędzy służbami specjalnymi rro e t o i zobowiązanymi do udaremnienia lub ograniczenia skutków 3B 1 0 2 ataku itarisbioterrorystycznego oraz służbami śledczymi li im zajmującymi się ujawnianiem i zabezpieczeniem dowodów Ep Ko cja n re nfe K fe on r m yz r rro ro lita en Bi 3 01 2 ris a t i il im p E rro e t o ry zm Ko r nfe i im p E a j c 2 ris DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Ko ote i 3B 1 20 ir s a ilit m pi E cja n re nfe m yz r rro ja nc e fer n Ko 01 r ote i 3B m ryz K fe on r