System wdraania PO ROW 2007–2013

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym dla biznesu - bizjazzman.
Spis tre ci
Skróty ____________________________________________________ 6
Wst p _____________________________________________________ 7
Co to s fundusze unijne, a co europejskie,
czyli jedna Europa, a fundusze ró ne______________________ 9
Fundusze dla wsi, czyli z czego mog skorzysta
mieszka cy obszarów wiejskich _________________________31
Osie programu, czyli ile, na co i dla kogo___________________45
O warto ci wspólnego dzia!ania,
czyli Leader 2007–2013 _______________________________ 113
Nauka chodzenia, czyli krok po kroku ___________________ 127
Regionalne Programy Operacyjne (RPO),
czyli inne fundusze UE dla obszarów wiejskich _________ 143
Powtórka z rozrywki, czyli co ka dy mieszkaniec
obszarów wiejskich wiedzie powinien
o (rodkach pomocowych z UE__________________________ 159
Ryby, czyli rybacy po od) czeniu od rolnictwa ____________ 199
Dodatki ________________________________________________ 215
S!ownik ________________________________________ 219
Kategorie obszarów interwencji __________________ 238
Bibliografia _____________________________________________ 246
Indeks __________________________________________________ 248
Skróty:
EBI
EFGR
EFI
EFOiGR
EFRR
EFRROW
EFS
EOG
IZ
KE
KPSOW
MEN
MF
MG
MI
MKiDN
MNiSW
MON
MPiPS
MRiRW
MRR:
MS
MSiT
MSP
MSWiA
MSZ
MB
MBP
MZ
NMF
NSS
OOB
PO
PO IG
PO IiB
PO KL
PO PT
PO RPW
PO EWT
RPO
SRK
SRR
SWW
UE
WPR
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej
Europejski Fundusz Inwestycyjny
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich
Europejski Fundusz Spo!eczny
Europejski Obszar Gospodarczy
Instytucja Zarz6dzaj6ca
Komisja Europejska
Krajowy Plan Strategiczny dla Obszarów Wiejskich
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Gospodarki
Ministerstwo Infrastruktury
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy;szego
Ministerstwo Obrony Narodowej
Ministerstwo Pracy i Polityki Spo!ecznej
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo Sprawiedliwo=ci
Ministerstwo Sportu i Turystyki
Ministerstwo Skarbu Pa?stwa
Ministerstwo Spraw WewnAtrznych i Administracji
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Ministerstwo Brodowiska
ma!e i =rednie przedsiAbiorstwa
Ministerstwo Zdrowia
Norweski Mechanizm Finansowy
Narodowa Strategia Spójno=ci
Ocena Oddzia!ywania na Brodowisko
Program Operacyjny
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program Operacyjny Infrastruktura i Brodowisko
Program Operacyjny Kapita! Ludzki
Program Operacyjny Pomoc Techniczna
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
Programy Operacyjne Europejska Wspó!praca Terytorialna
Regionalny Program Operacyjny
Strategia Rozwoju Kraju
Strategia Rozwoju Rybo!ówstwa
Strategiczne Wytyczne Wspólnoty
Unia Europejska
Wspólna Polityka Rolna
Wst p
„Co to jest wielb) d? Ko zaprojektowany przez Komisj..”
Hans Friederichs
Teoretycznie Internet pe!en jest informacji o funduszach pomocowych.
Prawda za= wygl6da tak, ;e znale F rzeteln6 informacjA, ca!o=ciow6 i wyczerpuj6c6 w jednym miejscu – jest rzecz6 niemo;liw6! Mimo, i; na informacjA o funduszach pomocowych i ich promocjA przeznaczone s6 ogromne
pieni6dze i wyznaczono od pocz6tku osoby i instytucje odpowiedzialne za
w!a=ciwy, pe!ny i rzetelny przep!yw informacji.
W kraju za koordynacjA i nadzór nad realizacj6 dzia!a? komunikacyjnych dotycz6cych wsparcia dla obszarów wiejskich odpowiada Minister
Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pe!ni6cy funkcjA Instytucji Zarz dzaj cej Programem. Odpowiednie departamenty, zgodnie z kompetencjami, odpowiadaj6 za ogóln6 koordynacjA realizacji planu.
Za przekazywanie i dostarczanie informacji o programie do ogó!u spo!ecze?stwa i potencjalnych beneficjentów oraz podmiotów zaanga;owanych
w proces informowania o Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich – odpowiedzialne jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Instytucje, którym powierzono wdra;anie Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich, s6 odpowiedzialne za dostarczanie aktualnych, pewnych oraz szczegó!owych informacji potencjalnym beneficjentom oraz podmiotom zaanga;owanym w proces informowania o nim na poziomie regionalnym i lokalnym.
Podzia! kwoty przeznaczonej na dzia!ania Planu Komunikacyjnego dotycz6cego wsparcia obszarów wiejskich na lata 2007–2013 wygl6da nastApuj6co:
2007 – 20 000 000 euro
2008 – 6 000 000 euro
2009 – 6 000 000 euro
2010 – 6 000 000 euro
2011 – 6 000 000 euro
2012 – 6 000 000 euro
2013 – 10 000 000 euro
Na co wyda siA 20 mln euro w roku 2007? Na jakie dzia!ania informacyjne? Nie mnie to sprawdzaF. Wiem jednak, ;e zwyk!y, potencjalny beneficjent – mieszkaniec obszarów wiejskich – nie ma szans na samodzielne wyszukanie w jednym miejscu wszystkich potrzebnych informacji.
Ta ksi6;ka ma przybli;yF mieszka?com obszarów wiejskich fundusze
pomocowe, z których bAd6 mogli skorzystaF w okresie 2007–2013.
Wbrew zapowiedziom Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, tworzenie,
niezbAdnych do korzystania z funduszy pomocowych UE, dokumentów na
szczeblu krajowym nie jest jeszcze zako?czone1.
1. W dniu zako czenia ksi74ki, tj. 08.10.2007 r.
1.
CO TO S0 FUNDUSZE UNIJNE,
A CO EUROPEJSKIE,
czyli jedna Europa, a fundusze ró ne
Wszyscy mamy =wiadomo=F jak bardzo potrzebne jest wsparcie
naszym gminom, miasteczkom, wsiom. Bardzo czAsto nie zdajemy
sobie sprawy jak to dzia!a? Jak to zrobiF? Dlaczego i czy naprawdA
jest to takie skomplikowane?
W Unii Europejskiej okresy bud;etowe od 2000 roku s6 siedmioletnie, nie nazywaj6 siA bud;etami, a raczej „perspektyw6 finansow6” lub
„ramami finansowymi”. Mówimy wiAc o nowej perspektywie finansowej, czyli o ramach finansowych na lata 2007–2013. Jest to okres,
w którym od pocz6tku do ko?ca jeste=my cz!onkami Unii Europejskiej,
dlatego wspó!decydujemy o podziale =rodków pomocowych.
W okresie 2007–2013 Polska bAdzie korzysta!a z dwóch funduszy
strukturalnych i Funduszu Spójno=ci:
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spo!ecznego,
Funduszu Spójno=ci,
oraz dwóch funduszy dla sektora rolnictwa i rybo!ówstwa:
Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich,
Europejskiego Funduszu Rybackiego.
10------------------Fundusze UE dla obszarów wiejskich
Wydatkowanie funduszy strukturalnych w okresie 2007–2013 jest
zaprogramowane w 22. Programach Operacyjnych:
6. Programach Operacyjnych „centralnych”,
16. Regionalnych Programach Operacyjnych – „wojewódzkich”.
Wydatkowanie funduszy dla rolnictwa i rybo!ówstwa w okresie
2007–2013 jest zaprogramowane w 2. Programach Operacyjnych:
Programie Operacyjnym Rozwoju Obszarów Wiejskich,
Programie Operacyjnym Rozwoju Rybo!ówstwa.
Podzia funduszy europejskich
Nród!o: opracowanie w!asne
Fundusze europejskie to:
Fundusze unijne:
Fundusze strukturalne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Spo!eczny,
Fundusz Spójno=ci,
Co to s fundusze unijne, a co europejskie-------------11
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich,
Europejski Fundusz Rybacki,
Europejski Instrument S6siedztwa i Partnerstwa, wspieraj6cy wspó!pracA transgraniczn6 z krajami partnerskimi
(Ukrain6, Bia!orusi6 i Obwodem Kaliningradzkim Federacji
Rosyjskiej).
Fundusze europejskie (ale nie unijne, ani strukturalne):
Mechanizm Finansowy EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego),
Norweski Mechanizm Finansowy,
Podstaw6 do wdra;ania tych dwóch Mechanizmów Finansowych s6 dwie umowy podpisane przez Rz6d RP z pa?stwami–darczy?cami, tj. Norwegi6, Islandi6 i Lichtensteinem: Memoranda o Porozumieniu (Memorandum of Understanding) w sprawie wdra;ania Norweskiego Mechanizmu
Finansowego oraz wdra;ania Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Szwajcarski Mechanizm Finansowy (Memorandum Finansowe podpisano w lutym 2006 roku).
Polska w latach 2007–2013 bAdzie najwiAkszym beneficjentem
unijnej pomocy w ca!ej Unii Europejskiej. Rolnikom przypadnie
oko!o 26 mld euro dop!at bezpo=rednich, a pozosta!a kwota – oko!o
4 mld euro – zasili m.in. programy rozwoju obszarów wiejskich.
Oko!o 60 mld euro stanowiF bAd6 =rodki z funduszy strukturalnych.
W tym czasie zap!acimy do kasy UE oko!o 21 mld euro obowi6zkowej sk!adki.
„Unia Europejska kosztuje ka dego obywatela 26 centów dziennie.
Z pewno(ci nie mo na powiedzie , e to jest drogo” – powiedzia! na
jednym ze spotka? Josep Borrell, przewodnicz6cy Parlamentu Eu-
12------------------Fundusze UE dla obszarów wiejskich
ropejskiego. O te „niewielkie” sumy targowali siA przez wiele miesiAcy przywódcy unijnych pa?stw. Doszli do porozumienia na szczycie
UE, w grudniu 2005 roku, nastApnie rozpoczA!y siA negocjacje
z Parlamentem Europejskim. Ostatecznie bud;et UE na lata
2007–2013 opiewa na kwotA 864 mld euro.
Okres bud;etowy UE (od 2000 roku) trwa 7 lat. Poprzednia
„siedmiolatka” (2000–2006) dla Polski trwa!a od roku 2004 do ko?ca roku 2006, rozpoczA!a siA bowiem od momentu akcesji (maj
2004) i powinna sko?czyF siA wydatkowaniem prawie 12 mld euro.
W obecnej siedmiolatce (2007–2013) Polsce przypad!o z „unijnego
tortu funduszowego” ponad cztery razy wiAcej =rodków! Wci6;
trwaj6 przygotowania do ich absorpcji, choF wytyczne do ich programowania s6 znane od ko?ca 2005 roku. DziAki naszej opiesza!o=ci – dziAki zajmowaniu siA innymi sprawami – jeste=my w „niedoczasie”, je=li chodzi o programowanie i prawdopodobnie wejdziemy
w absorpcjA funduszy z rocznym opó nieniem, co wp!ynie znowu
negatywnie na jako=F wniosków i dobre przygotowanie projektów.
Na realizacjA NSRO bAdzie przeznaczone =redniorocznie (do roku
2015) oko!o 9,5 mld euro, co odpowiada oko!o 5% produktu krajowego brutto. Z tej sumy:
1
1
1
1
1
67,3 mld euro bAdzie pochodzi!o z bud;etu UE,
13,2 mld euro z EFR-ROW,
0,7 mld euro z EFRyb,
4,3 mld euro – inne polityki,
11,9 mld euro z krajowych =rodków publicznych (w tym oko!o
5,93 mld euro z bud;etu pa?stwa,
1 oko!o 6,4 mld euro zostanie zaanga;owane przez podmioty
prywatne.
Wydatki w ramach polityki spójno=ci bAd6 koordynowane z wydatkami przeznaczonymi na instrumenty strukturalne Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej, a tak;e programami
Co to s fundusze unijne, a co europejskie-------------13
europejskimi w sferze wzmacniania konkurencyjno=ci. P6czna suma
=rodków w!6czona w realizacjA dzia!a? rozwojowych, których g!ównym elementem bAdzie NSRO wyniesie ponad 107,9 mld euro,
w tym 85,4 mld =rodków UE. Szczegó!owy podzia! funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno=ci w Polsce w uk!adzie poszczególnych
Programów Operacyjnych kszta!tuje siA nastApuj6co:
1 PO Infrastruktura i Brodowisko – 41,9% ca!o=ci =rodków
(27,9 mld euro),
1 16 Regionalnych Programów Operacyjnych – 24,9% ca!o=ci
=rodków (16,6 mld euro),
1 PO Kapita! Ludzki – 14,6% ca!o=ci =rodków (9,7 mld euro),
1 PO Innowacyjna Gospodarka – 12,4% ca!o=ci =rodków
(8,3 mld euro),
1 PO Rozwój Polski Wschodniej – 3,4% ca!o=ci =rodków
(2,3 mld euro),
1 PO Pomoc Techniczna – 0,8% ca!o=ci =rodków (0,5 mld euro),
1 PO Europejska Wspó!praca Terytorialna – 0,7 mld euro.
Pozosta!e =rodki finansowe z tych obu funduszy strukturalnych
oraz Funduszu Spójno=ci zostan6 przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania (2% warto=ci alokacji, czyli 1,3 mld euro)2.
W poprzednim okresie (2004–2006) mogli=my wydaF oko!o 4 mld
euro rocznie. Czeka nas wielka praca – wydatkowanie czterokrotnie
wiAkszej kwoty rocznie… To rzeczywi=cie „deszcz” euro. Oby nas nie
zala! – mieli=my wszak do=F czasu, aby siA do tego dobrze przygotowaF. A jak bAdzie? Pewnie jak zawsze...
WróFmy jednak do =rodków przewidzianych dla rolnictwa.
Dla sektorów rolnictwa i rybo!ówstwa Komisja Europejska zaproponowa!a na okres 2007–2013 stworzenie nowych instrumentów
funkcjonuj6cych poza polityk6 strukturaln6, które maj6 zast6piF
2. MRR, kwiecie 2007.
14------------------Fundusze UE dla obszarów wiejskich
dwa dotychczasowe fundusze strukturalne: Europejski Fundusz
Orientacji i Gwarancji Rolnej – sekcja orientacji (EAGGF). Oznacza
to, ;e nowa polityka spójno=ci nie bAdzie ju; finansowa!a rozwoju
rolnictwa i obszarów wiejskich oraz rybo!ówstwa, a rola koordynacyjna KE w tej dziedzinie zostaje ograniczona.
Nowa polityka rozwoju obszarów wiejskich, w porównaniu do
obecnej, realizowanej w Polsce w latach 2004–2006, k!adzie wiAkszy
nacisk na zagadnienia takie, jak: innowacyjno=F w rolnictwie, zrównowa;ony rozwój obszarów wiejskich oraz potrzeby modernizacyjne
w sektorze rolnym i le=nym. Nowa polityka wprowadza uproszczenia
polegaj6ce na jednolitym programowaniu i finansowaniu rozwoju
obszarów wiejskich, daje tak;e wiAksze mo;liwo=ci wsparcia w zakresie bezpiecze?stwa i jako=ci ;ywno=ci, uwzglAdnia te; pozaprodukcyjne funkcje obszarów wiejskich oraz ich dywersyfikacjA ekonomiczn6.
Co to s fundusze unijne, a co europejskie-------------15
System wdra8ania PO ROW 2007–2013
(osie 1–3)
Instytucja Zarz6dzaj6ca (programowanie, zarz6dzanie, kontrola oraz
ocena i monitorowanie) – MRiRW,
Instytucja Wdra;aj6ca – mo;liwo=F delegowania funkcji wdro;eniowych
(wyboru projektów) przez IZ do innych jednostek (ARiMR, FAPA, UM),
Akredytowana Agencja P!atnicza – zatwierdzanie i dokonywanie
p!atno=ci, ksiAgowanie, kontrola – ARiMR.
Ca!o=F dzia!a? dotycz6cych rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich zosta!a przesuniAta do Wspólnej Polityki Rolnej i bAdzie uruchamiana w ramach nowego Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich i Funduszu Gwarancji Rolnej, nie bAd6cych funduszami strukturalnymi.
W krajach cz!onkowskich takich, jak Polska, któr6 cechuje istotne znaczenie rolnictwa i obszarów wiejskich, pojawia siA zatem
trudny problem skoordynowania dzia!a? finansowanych ze =rodków
europejskich w ramach dwóch ró;nych polityk Wspólnot Europejskich. Dlatego istnieje realne niebezpiecze?stwo uprawiania w latach 2007–2013 dwóch ró;nych polityk rozwoju regionalnego – jednej ogólnej, skierowanej do obszarów zurbanizowanych oraz drugiej
dotycz6cej rolnictwa i obszarów wiejskich.
Problemy obszarów wiejskich musz6 byF rozpatrywane w dwóch
aspektach:
1. wspomagania zmian w rolnictwie, g!ównym
ródle utrzymania
wielu mieszka?ców obszarów wiejskich,
2. umo;liwienia wykorzystania potencja!u tych obszarów dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
16------------------Fundusze UE dla obszarów wiejskich
Finansowanie rozwoju Polski 2007–2013
Fundusze UE
Bud8et UE
EFRR, EFS, FS
Wspó!finansowanie krajowe
Brodki publiczne
Razem
11,9
67,3
85,6
Brodki prywatne
6,4
13,2
X
3,9
17,1
EFRyb
0,7
X
0,1
0,8
Polityki lizbo?skie
(Ramowy, wspieranie konkurencyjno=ci, TENs, program
edukacyjny i inne)
4,33
X
X
4,3
Razem
85,5
X
22,50
108
EFRROW
Nród!o: MRR, Warszawa, kwiecie? 2007.
Zmiany bAd6 inicjowane i realizowane przy wsparciu instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej, w tym Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Wykorzystanie pozarolniczego potencja!u rozwojowego obszarów
wiejskich wymagaF bAdzie zaanga;owania instrumentów polityki
spójno=ci w dzia!aniach dotycz6cych wspierania zró;nicowania gospodarczego obszarów wiejskich, obszarów rybo!ówstwa oraz obszarów o niekorzystnym po!o;eniu ze wzglAdu na warunki przyrodnicze.
Narodowa Strategia Spójno ci (NSS) b dzie jedynym instrumentem koordynacji dwóch strumieni finansowych.
Komisja Europejska zaproponowa!a zasadnicz6 modyfikacjA systemu programowania funduszy. W nowym okresie finansowania nie
ma konieczno=ci tworzenia dodatkowego dokumentu PWW (Podstaw
Wsparcia Wspólnoty). Dokumentem pe!ni6cym tA rolA jest Narodowa
Strategia Spójno=ci (NSS). Na pocz6tku zosta! przygotowywany przez
3. Dodatkowo – 6rodki EOG, Norweski (250 mln euro w latach 2004–2009).
Co to s fundusze unijne, a co europejskie-------------17
KE dokument Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (Community Strategic Guidelines), który nastApnie zosta! zaakceptowany przez Parlament Europejski. Jest on podstaw6 dzia!a? rozwojowych podejmowanych w pa?stwach beneficjentach w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno=ci. Dokumentem programuj6cym przygotowanym przez kraj cz!onkowski bAd6 Narodowe Strategiczne
Ramy Odniesienia (National Strategic Reference Framework) nazywaj6ce siA Narodow6 Strategi6 Spójno=ci.
Prawodawstwo Wspólnot
PolitykA Unii Europejskiej w stosunku do obszarów wiejskich
kszta!tuj6 nastApuj6ce akty prawne:
a) Rozporz6dzenie Rady (WE) Nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r.
w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej.
b) Rozporz6dzenie Rady (WE) Nr 1698/2005 z dnia 20 wrze=nia 2005 r.
dotycz6ce wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego
Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Zgodnie z tymi aktami prawnymi przysz!a polityka rozwoju obszarów wiejskich koncentruje siA na trzech obszarach:
1. gospodarce rolno-spo;ywczej,
2. ochronie =rodowiska,
3. wspieraniu poprawy jako=ci ;ycia ludno=ci wiejskiej.
Na podstawie przepisów Rozporz6dzenia Nr 1290/2005 utworzono dwa fundusze:
Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG),
Europejski Fundusz Rolniczy Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW).
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym dla biznesu - bizjazzman.