dr Paweł Koniak Psychologia perswazji i wpływu mediów

Prowadzący:
dr Paweł Koniak
Tytuł seminarium:
Psychologia perswazji i wpływu mediów
Opis i cele przedmiotu:
Celem seminarium jest przygotowanie i przeprowadzenie badań empirycznych, których wyniki posłużą do
napisania pracy magisterskiej.
Efekty kształcenia realizowane w ramach seminarium magisterskiego:
Seminarium magisterskie I (semestr I)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego I
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu problematyki
przygotowywanej pracy magisterskiej
Na podstawie przeczytanej literatury potrafi sformułować i uzasadnić hipotezy
badawcze
Student jest świadomy, jaki jest stan jego wiedzy oraz ma zdaje sobie sprawę z
potrzeby jej poszerzania i aktualizowania
K_U06
Zadanie
Dyskusje,
Analiza literatury
Dyskusje
K_K01
Dyskusje
K_W08
Zadanie
Dyskusje
K_W02
Seminarium magisterskie II (semestr II)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego II
Wie, jak tworzyć i weryfikować narzędzia badawcze, a także wie jak dobierać i
stosować narzędzia dostępne, aby uzyskiwać wiarygodne dane
Potrafi przygotować narzędzia potrzebne do przeprowadzenia zaplanowanych
badań
Potrafi zaplanować swoją pracę.
K_U08
K_K05
Prezentacja metody
badawczej
Dyskusje
K_W07
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie III (semestr III)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego III
Student wie, jak zaplanować i przeprowadzić badanie zgodnie ze standardami
metodologicznymi oraz w jaki sposób analizować dane pochodzące z
przeprowadzonego badania
Student potrafi wyszukiwać, interpretować oraz wyjaśnić uzyskane wyniki
będące odwzorowaniem realnych sytuacji psychologicznych
Student ma świadomość odpowiedzialności za prowadzone badania i za osoby
badane, odpowiedzialnie podejmuje decyzje
K_U02
K_K08
Dyskusje,
omówienie
wyników badań
Dyskusje
K_W13
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie IV (semestr IV)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego IV
Student wie, jak należy przygotować i napisać pracę magisterską (zasady
etyczne, formalne i merytoryczne)
Student potrafi przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki,
przeprowadzić ich dyskusję zgodnie z obowiązującymi go zasadami etyki i
względami formalnymi
Potrafi napisać pracę magisterską
Świadomie stosuje się do zasad etyki zawodowej i w ich świetle rozpatruje
napotykane trudności w realizacji projektu
K_U07
K_U12
K_K07
Napisanie i złożenie
pracy magisterskiej
Dyskusje
Tematyka i przykładowe pytania badawcze:
Obecnie interesują mnie dwa główne obszary tematyczne:
1. Wpływ wypowiedzi wieloznacznych na ocenę ich autora i zmianę postawy wobec tematu danej
wypowiedzi.
Czy wieloznaczność może zmniejszać opór przed poglądami przeciwnymi do własnych? Wiele wskazuje
na to, iż wypowiedzi wieloznaczne pozwalają na uniknięcie wzbudzenia sprzeciwu wśród słuchaczy, a tym
samym mogą skuteczniej przekonywać do poglądów niezgodnych z ich poglądami. Wieloznaczność może
więc być techniką Omega, czyli techniką nakierowaną na radzenie sobie z oporem osób przekonywanych.
Obecnie zajmuję się badaniami dotyczącymi mechanizmów psychologicznych związanych z
oddziaływaniem tego typu wypowiedzi.
2. Znaczenie dystansu w promocji miejsca.
Czy miejsca leżące daleko można promować podobnie, jak te leżące blisko? W jaki sposób odległość od
jakiegoś miejsca (miasta, regionu czy kraju) zmienia znaczenie poszczególnych elementów wizerunku
tego miejsca? Można się spodziewać, że w przypadku miejsc bardziej odległych szczególnego znaczenia
nabierają cechy psychologiczne (czyli cechy niemierzalne, takie jak np. atmosfera, spokój, przyjazność
mieszkańców) danego miejsca.
Przy czym rolę odgrywa tutaj głownie dystans spostrzegany, a ten zależy nie tylko od dystansu
rzeczywistego. W badaniach wykazano np., że jako dalej leżące spostrzegane są miejsca lezące w innym
regionie (nawet, jeżeli są one obiektywnie rzecz biorąc bliższe niż miejsca z danego regionu), miejsca o
trudnych nazwach, miejsca leżące na północy (w porównaniu do tych na południu) itd. Kolejne pytanie
brzmi więc – jakie czynniki wpływają na spostrzeganą odległość do danego miejsca?
Ponadto w ramach seminarium poruszane są zagadnienia związane z formowaniem i zmianą postaw
wobec problemów społeczno-politycznych, zachowań zdrowotnych, różnych produktów, grup
społecznych, środowiska itd.
Przykładowo:
1. Postawy „za” vs postawy „przeciw” – czy rzeczywiście „przeciw” są silniejsze (jak wynika z badań Bizera
i współpracowników)?
2. Perswaderzy – kto jest bardziej przekonujący i jakie znaczenie ma to, kto przekonuje? Czy ekspert i
celebryta mogą przekonywać w taki sam sposób? Czyli – czy skuteczność przekonywania zależy od
dopasowania sposobu przekonywania do osoby przekonującej?
3. Wiarygodność osoby przekonującej – w jaką sposób ja fabrykować? W jaki sposób to, co mówimy
wpływa na to, jak jesteśmy oceniani?
4. Strategie Omega – w jaki sposób radzić sobie z oporem osób przekonywanych? Czy przydać się tutaj
mogą np. figury wieloznaczne?
5. Wpływ mediów - m.in. ramy interpretacyjne (framing) i ich funkcja perswazyjna oraz perswazja
narracyjna (w jaki sposób filmy i seriale zmieniają poglądy).
Bardziej szczegółową listę zagadnień przekażę zainteresowanym na początku semestru.
Wymagania wobec uczestników seminarium:
Wiedza z zakresu psychologii i metodologii badań psychologicznych na poziomie zgodnym z programem
studiów, gotowość do poszerzania wiedzy, zainteresowanie tematyką seminarium, systematyczność i
pracowitość.
Wstępny harmonogram pracy i warunki zaliczenia:
I semestr – wybór tematu, przegląd literatury, postawienie hipotez
II semestr – opracowanie metody badawczej, przygotowania do badań
III semestr – przeprowadzenie badań i opracowanie wyników
IV semestr – finalizacja pracy
Warunki zaliczenia – systematyczna praca, realizacja poszczególnych etapów przygotowywania pracy w
przewidzianych terminach.
Podstawowa literatura do zajęć:
Bohner, G., Wanke, M. (2004). Postawy i zmiana postaw. Gdańsk: GWP.
Brock, T.C., Green, M.C. (red.) (2007). Perswazja. Perspektywa psychologiczna. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Cialdini, R. (1999). Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: GWP.
Doliński, D. (2005). Psychologiczne mechanizmy reklamy. Gdańsk: GWP.
Moskowitz, G.B. (2009). Zrozumieć siebie i innych. Psychologia poznania społecznego. Gdańsk: GWP.
Pratkanis, A., Aronson, E. (2005). Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tyszka, T. (1999). Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji. Gdańsk: GWP.
Zimbardo, P.G., Leippe. M. (2004). Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego. Poznań: Zysk i s-ka.
Biogram Promotora:
Adiunkt w Katedrze Psychologii Marketingu SWPS. Zainteresowania badawcze: psychologia postaw i
perswazji, psychologia marketingu politycznego, promocja i kreowanie wizerunku miejsca. Autor i
współautor kilkunastu rozdziałów i artykułów naukowych poświęconych tym zagadnieniom.
Najważniejsze publikacje:

Cwalina, W., Falkowski, A., Koniak, P., Mackiewicz, R. (2014, w druku). Wieloznaczność w
przekazach politycznych. Gdańsk: GWP.

Cwalina, W., Falkowski, A., Koniak, P. (2006). Advertising effects: Polish elections to the European
Parliament. W: M. Maier, J. Tenscher (red.), Campaigning in Europe – Campaigning for Europe,
(371-386). Berlin: Lit Verlag.

Mackiewicz, R., Koniak, P. (2014, w druku). Why some arguments are more compelling than
others: the answers from cognitive and social psychology. W: T. Marek, W. Karwowski, M.
Frankowicz, J. Kantola, P. Zgaga (red.), Human Factors of a Global Society: A System of Systems
Perspective. Bosa Roca: CRC Press.

Mackiewicz, R., Koniak, P. (2013). Social pragmatic factors in reasoning from disjunctions of
numerical estimations. W: M. Knauff, M. Pauen, N. Sebanz, I. Wachsmuth (red.), Proceedings of
the 35th Annual Conference of the Cognitive Science Society (948-953). Austin, TX: Cognitive
Science Society.

Koniak, P. (2005). Znaczenie etykiet ideologicznych i poglądów politycznych w ewaluacji przekazu
politycznego. Roczniki Psychologiczne, 8(2), 73-92.

Cwalina, W., Koniak, P. (2007). Wpływ wieloznaczności przekazów politycznych na kształtowanie
preferencji wyborczych. Psychologia Społeczna, 2(1), 221-239.

Koniak, P., Cwalina, W. (2008). Zmiana wrażenia o nadawcy a kształtowanie postawy wobec
obiektu perswazji. Studia Psychologiczne, 46(3), 43-56.

Koniak, P., Cwalina, W. (2013). Perswazyjne skutki wieloznaczności przekazu: polaryzacja czy
depolaryzacja postaw? Psychologia Społeczna, 8(2), 169-190.

Cwalina, W., Koniak, P. (2014, w druku). Narzucanie ram interpretacji problemów i strategiczna
wieloznaczność w manipulacji politycznej. W: D. Doliński i M. Gamian-Wilk (red.), Przestrzenie
manipulacji społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Publikacje popularyzatorskie:

Koniak, P. (2011). Zrozumieć postawy. Marketing w praktyce, 10/2011, 46-48.

Koniak, P. (2012). Łowy na turystów. Charaktery, 1/2012, 50-52.

Koniak, P. (2012). Chciałabym, ale się boję. Charaktery, 3/2012, 56-58.

Koniak, P. (2012). Historie, które budują sprzedaż. Charaktery, 8/2012, 50-54.

Koniak, P. (2013). Jak cię widzą, tak odwiedzają. Charaktery, 1/2013, 50-54.