laboratorium - materiały niemetalowe

POLITECHNIKA
POZNAŃSKA
Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn
Studia: stacjonarne/niestacjonarne
Semestr: V/VII
LABORATORIUM - MATERIAŁY NIEMETALOWE
Tworzywa sztuczne - rodzaje i metody identyfikacji – cz. I
Lab.
CEL
Celem niniejszych zajęć jest zapoznanie się z rodzajami tworzyw sztucznych oraz sposobem ich identyfikacji za pomocą
określenia ich rozpuszczalności.
WYMAGANIA WSTĘPNE
Do wykonania ćwiczenia niezbędna jest podstawowa znajomość następujących zagadnień: definicja: meru, monomeru, polimeru,
tworzywa sztucznego; podział polimerów (elastomery, plastomery itd.); struktura i właściwości (chemiczne, fizyczne i mechaniczne)
polimerów; oznaczenia polimerów.
UŻYWANE POMOCE DYDAKTYCZNE
Próbki materiałów do badań identyfikacji, odczynniki oraz pomoce laboratoryjne przedstawione zostały odpowiednio w tab. 1, 2 i 3.
Tab.1. Próbki do badań identyfikacji
Nazwa
polietylen
poliamid
polipropylen
politereftalan etylenu
polichlorek winylu
politerafluoroetylen
polistyren (w formie litej i pianki)
poliuretan (w formie litej i pianki)
polimetakrylan metylu
akrylonitryl butadien styren - kopolimer
Oznaczenie
PE
PA
PP
PET
PVC
PTFE
PS
PUR
PMMA
ABS
Tab.2. Odczynniki
L.p.
OPIS
1.
aceton
2.
rozpuszczalnik Birol
3.
rozpuszczalnik Rafil
4.
kwas octowy
5.
czterochlorek węgla
6.
dioksan
7.
pirydyna
8.
toluen
Tab.3. Pomoce laboratoryjne
L.p.
OPIS
1.
szkło laboratoryjne zlewki, pipety
2.
szczypce, pęsety
3.
tabele informacyjne
4.
okulary ochronne
5.
rękawice ochronne
6.
podgrzewacz
7.
termometr laboratoryjny
PRZEBIEG ĆWICZENIA
1. Badanie rozpuszczalności w odczynnikach (nalać do zlewek po kolei każdy rozpuszczalnik i określić odporność chemiczną)
 napełnić szklane pojemniki pierwszym z rozpuszczalników.
 do rozpuszczalników dodać kolejno próbki badanych tworzyw, ewentualnie wymieszać
 obserwować rozpuszczalność polimerów w poszczególnych rozpuszczalnikach poprzez ich wygląd: nie zmienia się, zmienia kształt,
pęcznienie, przybiera postać nieprzeźroczystą, rozpuszcza się
 po zakończeniu etapu odczynniki wylać, szkło laboratoryjne umyć w wodzie i osuszyć
 powtórzyć dla kolejnych rozpuszczalników. Po zakończeniu badań na podstawie poniższej tabeli dokonać rozpoznania tworzywa.
Tab.4. Rozpuszczalność polimerów
Toluen
PE
PP
Dioksan
pęcznieje i rozpuszcza
się na gorąco
pęcznieje i rozpuszcza
się na gorąco
Kwas
octowy
Pirydyna
Czterochlorek węgla
częściowo się rozpuszcza
(widoczne po ok. 24h)
bez zmian
bez zmian
mięknie i częściowo
rozpuszcza się (po ok. 1h)
bez zmian
PS
bez zmian
częściowo się rozpuszcza
(widoczne po ok. 24h)
mięknie
rozpuszcza się
zmienia kształt, pęcznieje,
częściowo się rozpuszcza
rozpuszcza się
rozpuszcza się
częściowo się rozpuszcza
rozpuszcza się
bez zmian
bez zmian
częściowo rozpuszcza się
rozpuszcza się (widoczne
po min. 10’)
bez zmian
staje się nieprzeźroczysty
częściowo staje się
nieprzeźroczysty
PTFE
PET
Rozpuszczalnik
Rafil
bez zmian
ABS
PMMA
Rozpuszczalnik
Birol
bez zmian
PA
PU
PCV
Aceton
bez zmian
staje się
nieprzeźroczysty
bez zmian
bez zmian
rozpuszcza się
bez zmian
rozpuszcza się
(widoczne po kilku h)
bez zmian
bez zmian
2. Wyniki obserwacji wpisać w tabelę wyników w sprawozdaniu
Podczas wykonywania doświadczenia należy zachować bezwzględną OSTROŻNOŚĆ.
Przy identyfikacji materiałów z tworzyw sztucznych należy wziąć pod uwagę że na ostateczny wynik mogą wpływać dodatki wchodzące w
ich skład oraz sposób ich produkcji.
SPRAWOZDANIE
Sprawozdanie należy wykonać wg formatki. UWAGA: Kryteria przyjęcia sprawozdania: Zamieszczona tabelka informacyjna; Sprawozdanie
nie może przekraczać 2 kartek A4 (4 strony A4)
LITERATURA
L. A. Dobrzański.: Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach, WNT, 1998; H. Leda Kompozyty polimerowe z włóknami ciągłymi, Poznań : Wydaw. Politechniki
Poznańskiej, 2000; H. Leda Wprowadzenie do inżynierii materiałowej Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 1993; H. Leda Współczesne materiały konstrukcyjne i
narzędziowe; Poznań : Wydaw. Politechniki Poznańskiej, 1996; L. Małdziński: Wykłady z przedmiotu: Materiały Niemetalowe
opracowanie ćwiczenia – dr inż. Marta Paczkowska
http://www.fwmt.put.poznan.pl/wykladowca,instytut_imrips,mpaczkowska,0,strona_glowna.htm