„Zdrowie dzieci jesienią” - Przedszkole nr 7 w Warszawie

Transkrypt

„Zdrowie dzieci jesienią” - Przedszkole nr 7 w Warszawie
„10 miesięcy wokół stołu
przedszkolaka” edukacyjny projekt dla dzieci w wieku
przedszkolnym
Opracowanie: Agata Tomala
Konsultacje kulinarne: Grzegorz Łapanowski
Spis treści
1
2
Wstęp .................................................................................................................................... 2
1.1
Idea projektu ................................................................................................................. 2
1.2
O autorach ..................................................................................................................... 3
1.3
Opis projektu.................................................................................................................. 3
1.4
Spodziewane korzyści ..................................................................................................... 4
Projekt a metodyka wychowania przedszkolnego ...................................................................... 5
2.1
Projekt a cele statutowe .................................................................................................. 5
2.2
Projekt a podstawa programowa ..................................................................................... 6
3
Materiały, narzędzia i pomoce do przeprowadzenia warsztatów ................................................. 7
4
Spis tematów w układzie kalendarzowym ................................................................................. 8
5
Schemat podstawowej jednostki zajęciowej .............................................................................11
5.1
5.1.1
Uwagi ogólne .............................................................................................................11
5.1.2
Organizacja ...............................................................................................................13
5.2
6
Warsztaty kulinarne .......................................................................................................11
Hodowla........................................................................................................................13
Spodziewane efekty projektu ..................................................................................................14
6.1
U dzieci .........................................................................................................................14
6.2
U dorosłych ...................................................................................................................14
6.3
W przedszkolu ...............................................................................................................14
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
1 Wstęp
1.1 Idea projektu
Można powiedzieć, że „10 miesięcy wokół stołu przedszkolaka” postało na fali ogólnopolskiego zrywu
kulinarnego - wszyscy gotują, rozmawiają o jedzeniu, więc przedszkolaki też!
A na poważnie – projekt „10 miesięcy wokół stołu przedszkolaka” powstał z potrzeby dzielenia się
z dziećmi wiedzą o jedzeniu, pokazania, jak różnorodny jest świat smaków i zapachów i z chęci
oswojenia najmłodszych z dobrym „dorosłym jedzeniem”.
To co jedzą dzieci, jak jedzą i w jakich okolicznościach wynika ze środowiska, w jakim się obracają:
duża jest rola rodziców, ale nie mniej istotne są przedszkola, rówieśnicy, oraz media i producenci
żywności.
MEDIA
Głównie telewizja
(reklamy, produkty
pozycjonowane)
RODZICE
/OPIEKUNOWIE
/DZIADKOWIE
PRZEDSZKOLE
/SZKOŁA
RÓWIEŚNICY
??
Nie zawsze jest to środowisko sprzyjające kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych.
Dlatego ważne jest, aby stworzyć maluchom przestrzeń, gdzie będą miały okazję poznać i „oswoić”
jedzenie: świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste pieczywo, kasze, czerwone mięso... Jeśli chcemy
żeby dzieci jadły takie przysmaki jak szpinak, brukselka, rabarbar, kiełki warto umożliwić im
samodzielnie te produkty przygotować: dotknąć ich w pierwotnej postaci, pokroić, rozdrobnić.
A potem przygotować z nich pyszne danie i na koniec zjeść ze smakiem.
Integralną częścią projektu jest nauka kultury jedzenia: aranżowania stołu, podawania posiłków,
wspólnego zasiadania do stołu, kulturalnego jedzenia, sprzątania po posiłku - bez niepotrzebnego
rygoru, ale z zachowaniem zasad dobrego wychowania.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
W kontekście edukacji najmłodszych szczególnym miejscem jest przedszkole: tu dziecko spędza
większą część swojego aktywnego dnia, spożywa podstawowe posiłki. Można śmiało założyć że tu
kształtują się dziecięce nawyki smakowe i żywieniowe. Dlatego projekt w szczególny sposób dotyczy
nauczycieli, pracowników przedszkolnej kuchni i rodziców przedszkolaków. To na nich spoczywa
obowiązek zastosowania takich metod wychowawczych (również w odniesieniu do edukacji
zdrowotnej) aby była ciekawa, racjonalna, atrakcyjna, a przy okazji smaczna.
Niemniej projekt skierowany jest do wszystkich dorosłych, którzy są zainteresowani
prowadzeniem zajęć kulinarnych z dziećmi wieku przedszkolnym. To propozycja, jak
prowadzić edukację kulinarną i zdrowotną z najmłodszymi konsumentami, aby była zarówno ciekawa
i wartościowa merytorycznie.
1.2 O autorach
Agata Tomala
- nauczyciel dyplomowany, od 15 lat prowadzi zajęcia kulinarno-edukacyjne dla
dzieci w wieku przedszkolnym. Od 20 lat pracuje w warszawskich przedszkolach: w Przedszkolu nr 40
przy ul. Karowej, Przedszkolu nr 41 „Wiślana Kropelka”, obecnie dyrektor Przedszkola nr 7
w Warszawie przy u. Sowiej 4.
Jest autorką realizowanego od 2008 programu Adaptacja małego dziecka do edukacji przedszkolnej
a w roku 2010/2011 innowacji pedagogicznej: Klub przyszłego przedszkolaka Źródełko. Publikacje
w miesięczniku ,,Mam dziecko” i ,,Wychowanie w przedszkolu’’.
Grzegorz Łapanowski
- od 6 lat zajmuje się prowadzeniem warsztatów i pokazów
kulinarnych dla dorosłych i dzieci. Współpracował z Bankiem Żywności przy realizacji projektów
edukacji kulinarnej w świetlicach środowiskowych. Na co dzień prezenter i kucharz w Dzień Dobry
TVN. Prowadzi autorski program w Kuchni TV. Aktywny członek Koalicji na rzecz Sprawiedliwego
Handlu, EFTE i Slow Food Convivium Varsavia.
1.3 Opis projektu
Zasadniczą cześć projektu tworzy zbiór kilkunastu konspektów - reportaży, wybranych z zajęć
przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich 20 lat, w dużych przedszkolach, w warunkach dużego
miasta, prowadzonych w różnych grupach wiekowych , również w „maluszkach”.
Kluczem doboru tematów jest rok w przyrodzie i związane z tym zjawisko sezonowości, ale również
wpisane w cykl roczny obyczaje i tradycje.
Proponowane tematy zajęć mogą być wykorzystane jako elementy szeroko rozumianej metody
projektu. Każde zajęcia zawierają elementy aktywizujące dziecko, przede wszystkim metodę zadań
stawianych do wykonania (indywidualnie lub zbiorowo), metodę poszukiwań i samodzielnych
doświadczeń.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Poniższy projekt zawiera również informacje o produktach, warunkach i wyposażeniu potrzebnymi do
przeprowadzania warsztatu i szacowanych kosztach poszczególnych warsztatów.
Zasadnicze cele projektu:
 aktywizacja dzieci do zdrowego odżywiania;
 otwieranie się na nowe smaki, zapachy, potrawy;
 rozszerzenie edukacji małego dziecka o obszar sensoryczny - dostarczenie dzieciom różnych
stymulatorów, poprzez smak, zapach, dotyk, odczucie ciężaru, temperatury, wreszcie pracy na
znanym i lubianym materiale czyli jedzeniu;
 włączenie do pracy dzieci z rozmaitymi deficytami i niepełnosprawnością, dla których inne
metody poznawcze oparte o przekaz na bazie smaku i zapachu mogą być nie w pełni
dostępne (edukacja włączająca);
 włączenie rodziców w działania projektowe - pomoc w przeprowadzeniu zajęć, zachęcanie do
gotowania z dziećmi w domu;
 nawiązanie współpracy z lokalnym środowiskiem kucharzy i wciągniecie ich w zajęcia z
przedszkolakami.
W edukację kulinarną z powodzeniem można również wplatać inne aspekty edukacji:
 rozwój wiedzy ogólnej,
 kształtowanie pojęć matematycznych,
 rozwój zdolności manualnych,
 naukę samodzielności,
 współpraca w grupie,
 zachowanie przy stole,

... i wiele innych.
Mamy nadzieję, że przedstawione propozycje zajęć wzbogacą warsztat pracy z dziećmi. Być może
staną się inspiracją do samodzielnych poszukiwań w temacie. Mamy świadomość, że nie wszystkie
przedszkola dysponują odpowiednią bazą i warunkami. W innej sytuacji będzie przedszkole z małej
miejscowości, w innej z dużego miasta. Z pewnością w większości przypadków pojawią się różnego
rodzaju trudności - jednak zawsze warto traktować je jako wyzwanie, które można pokonać!
1.4 Spodziewane korzyści
 Nauczyciele/ Edukatorzy podczas realizacji programu zyskują dodatkową wiedzę z zakresu
metodyki pracy z dzieckiem. Otrzymują także gotowe narzędzie do przeprowadzenia
najprostszych zajęć, albo inspirację, jak podobne zajęcia według własnego pomysłu
przeprowadzić.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
 Przedszkole ma okazję wnikliwie przyjrzeć się pracy pionu żywieniowego, przeanalizować
jadłospisy, receptury i dołożyć starań do organizowania jak najlepszych warunków rozwoju
i edukacji dzieci. Może też ciekawie zaistnieć ze swoją ofertą zajęć dodatkowych na szeroko
rozumianym rynku edukacyjnym.
 Rodzice zyskują pewność, że oddają swoje dzieci do miejsca, i pod opiekę osób
profesjonalnie przygotowanych do edukacji i sprawowania opieki nad najmłodszymi
 Wszyscy
zyskują
rzetelną
wiedzę,
umiejętności
praktyczne,
doświadczają
udziału
w przedsięwzięciu, którego celem jest poprawa jakości zdrowia i życia nas wszystkich,
zarówno teraz jak i w nieodległej przyszłości.
2 Projekt a metodyka wychowania przedszkolnego
2.1 Projekt a cele statutowe
Każde przedszkole w swoich statutowych celach realizuje zadania opiekuńcze, wychowawcze
i edukacyjne skierowane do dzieci, pośrednio również do ich rodziców/prawnych opiekunów.
Działania te odnoszą się do adaptacji dziecka do warunków społecznych (socjalizacja dziecka z grupą
rówieśniczą), czuwania nad prawidłowym rozwojem emocjonalnym, edukacyjnym i wreszcie
fizycznym.
Odwracając kolejność poszczególnych sfer rozwoju, program ten w odniesieniu do:
rozwoju fizycznego:
o
dostarcza dziecku rzetelnej wiedzy, także praktycznej, dostępnej jego możliwościom
percepcyjnym na temat zdrowego odżywiania się, niezbędnego do prawidłowego
wzrastania,
o
pozwala od najmłodszych lat doświadczać rozmaitych smaków, zapachów, faktur,
konsystencji pokarmów,
o
poprzez samodzielne przygotowywanie znacznej części potraw doskonali sprawność
manualną, samoobsługę i samodzielność, koncentrację,
do rozwoju poznawczego;
o
dostarcza dzieciom rzetelnej wiedzy na temat najbliższego środowiska przyrodniczego
w jego wielorakich aspektach (botanika, pory roku, właściwości fizyczne produktów:
wielkość, ciężar, kształt, struktura; wartości odżywcze, miejsce występowania, sposób
hodowli i przetwarzania, nazywanie, wzbogacanie biernego i czynnego słownika,
operacje przekształcania – podczas krojenia, tarcia, miażdżenia i wiele innych
dostępnych w trakcie bezpośredniego kontaktu z popularnymi produktami,
o
rozbudza ciekawość, być może pozwala pokonywać uprzedzenia i bariery przed
nieznanym,
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
o
uczy podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny,
o
pokazuje środowisko przyrodnicze, przemysłowe i społeczne składające się na
powstawanie pożywienia,
o
nauka wielu abstrakcyjnych dla dzieci pojęć dokonuje się poprzez aktywne formy
działania, z zaangażowaniem wszystkich zmysłów i kanałów komunikacji co ma
ogromne znaczenie dla dzieci z różnorodnymi deficytami czy ograniczeniami,
do rozwoju społecznego:
o
dostarcza dzieciom możliwości współpracy, dzielenia się, zawierania kompromisów,
konieczności podporządkowania się, dyscypliny,
o
uczy wspólnej kultury spożywania posiłków, biesiadowania, zachowania przy stole,
o
uczy szacunku dla jedzenia jako dobra uniwersalnego dla wszystkich istot żywych,
do rozwoju emocjonalnego:
o
uczy wytrwałości, wysiłku w wykonanie podjętych zadań,
o
uczy pokonywania uprzedzeń i niechęci,
o
dostarcza okazji do spontanicznej radości, poczucia sukcesu, uzyskania nagrody która
często wiąże się z przyjemnymi doznaniami smakowymi, istotnymi w hierarchii
potrzeb małego dziecka.
2.2 Projekt a podstawa programowa
Projekt edukacyjny ”10 miesięcy wokół stołu przedszkolaka” znajduje swoją reprezentację w celach
wychowania przedszkolnego we wszystkich punktach podstawy programowej.
1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności
intelektualnych potrzebnych w codziennych sytuacjach – poprzez doskonalenie
sprawności manualnych, czynności samoobsługowych związanych z przygotowywaniem
posiłków, poprzez dostarczanie wiedzy na temat zdrowego odżywiania.
2. Budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej
orientowały się w tym, co dobre i co złe - poprzez kształtowanie pożądanych nawyków
higienicznych, prawidłowych nawyków żywieniowych.
3. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego
radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym do łagodnego znoszenia
stresów i porażek - związanych np. z pokonywaniem oporów przed kontaktem dotykowym z
różnymi fakturami, konsystencją, temperaturę, z różnymi zapachami, smakami.
4. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych
relacjach z dziećmi i dorosłymi - poprzez naukę współpracy, podział ról i obowiązków,
zawieranie umów z dorosłym, podporządkowywanie się regułom wynikającym np. z zasady
bezpieczeństwa.
5. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci
o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych - poprzez aktywne
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
metody pracy, w których przekazowi werbalnemu towarzyszy pokaz, prezentacja, działanie
mamy możliwość dotarcia do wychowanka o zróżnicowanych możliwościach, w tym
intelektualnych a tematyka jedzenia jest znana, bliska dzieciom; dobór wykorzystywanych
produktów, ich atrakcyjność może stanowić dodatkowy bodziec wzmacniający.
6. Troska o zdrowie dzieci (…) to kształtowanie nawyków, mody, świadomości zdrowego stylu
życia.
7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym
(…) poprzez poznawanie ludzi(zawodów) zajmujących się produkcją i przygotowywaniem
jedzenia, poprzez poznawanie produktów w możliwie naturalnej i nieprzetworzonej postaci,
poprzez posługiwanie się podstawowymi narzędziami i przyborami albo obserwowanie ich
użycia przez dorosłych.
8. Wprowadzanie dzieci w świat wartości estetycznych (…) poprzez naukę kulturalnego
podawania, spożywania potraw, nakrywania do stołu, czerpania radości ze wspólnego
biesiadowania przy wspólnym stole.
9. Kształtowania u dzieci poczucia przynależności społecznej(do rodziny, grupy
rówieśniczej, narodowej) (…) poprzez budowanie własnej tradycji np. przygotowywania
urodzin dzieci, przyjęć dla rodziców, babć i dziadków, wigilii, śniadania wielkanocnego,
poprzez poznawanie potraw narodowych.
10. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich
ciekawości, aktywności i samodzielności a także kształtowanie ich wiadomości
i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.
Cele te mogą być realizowane we wszystkich proponowanych przez nas zajęciach jako
wzbogacenie oferty edukacyjnej dla stosowanych tradycyjnych metod nauczania.
3 Materiały, narzędzia i pomoce do przeprowadzenia warsztatów
Projekt zakłada korzystanie w jak największym zakresie z wyposażenia placówki. Dotyczy to przede
wszystkim ogólnodostępnych naczyń, sztućców, także możliwości wygospodarowania niektórych
produktów.
Jeżeli jednak warunki finansowe przedszkola pozwalają, warto jest wyposażyć placówkę w:
3-4 możliwie gładkie, jednolite, grubsze ceraty,
10-20 plastikowych deseczek do krojenia,
10-20 stołowych noży z ząbkami,
2-4 tarki różnej grubości,
2-4 wałki do ciasta,
stolnicę,
foremki do ciasteczek,
kilka miseczek metalowych albo bezbarwnych plastikowych lub z nietłukącego się szkła,
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
2-4 łyżki do sałaty, sosów,
2-4 moździerze,
przenośną kuchenkę elektrycznę,
garnek, patelnię,
sitko, durszlak,
fartuszki ochronne dla każdego dziecka i dorosłego,
ewentualnie osłony na włosy,
obrus, serwetki.
4 Spis tematów w układzie kalendarzowym
Zaproponowany zestaw tematów/zagadnień jest propozycją mającą podpowiedzieć prowadzącemu
zajęcia, jak wykorzystać tematykę pożywienia w celach edukacyjnych i wychowawczych.
Wrzesień
1. Od ziarenka do bochenka
Kluczowe słowa: ziarno - nazwy zbóż, skąd się bierze mąka, co robimy z mąki.
Zadania:
łuskanie,
rozdrabnianie,
zagniatanie
ziarenek,
przygotowanie
prostych
ciasteczek,
placuszków, wycieczka do piekarni.
2. Sałatka owocowa czyli co jeszcze możemy wycisnąć z owoców?
Kluczowe słowa: nazwy owoców, pestki, elementy owocu; kształt, wielkość, ciężar.
Zadania:
liczenie,
porównywanie,
posługiwanie
się
nożem,
wyciskanie
soku,
doprawianie,
przygotowanie sałatki wieloowocowej, chipsy z jabłek, inne.
Październik
1. Na marchewki urodziny
Kluczowe słowa: warzywo, część jadalna, kształt, kolor.
Zadania : posługiwanie się tarką/sokowirówką, doprawianie, przekształcanie w pulpę/sok.
2. Święto pieczonego ziemniaka
Kluczowe słowa: warzywo, ziemniak, wykopki, motyka.
Zadania: projekt rozłożony w czasie, początek w maju-sadzenie i hodowanie ziemniaków na grządce,
obserwacja wzrostu, opieka nad rośliną, krojenie na frytki, konsumpcja w czasie obiadu albo zabawy
plenerowej w ogrodzie.
Listopad
1. Święto dyni - nie tylko straszna ale zdrowa i smaczna
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Kluczowe słowa:, kształt, ciężar, jadalne pestki, miąższ.
Zadania: oglądanie, robienie sałatki, placuszków, zupy, inne.
2. Skarby wiewiórki - czyli zabawy z orzechami
Kluczowe słowa: różne orzechy i nasiona jadalne, mak i makówki, słonecznik, dynia, inne; dziadek do
orzechów.
Zadania: Łuskanie, rozdrabnianie, robienie sałatki, ciasteczek makagigi.
Grudzień
1. Pierniczki pachnące dalekimi podróżami…
Kluczowe słowa : piernik, korzenie, bakalie, zapachy przypraw, skąd mamy przyprawy.
Zadania: cd. tematu mąka - wałkowanie, wykrawanie, pieczenie i ozdabianie; upominek dla
najbliższych.
2. Tradycja kolacji wigilijnej, wigilijne potrawy
Kluczowe słowo: nazwy potraw, post, (makowiec albo kluski z makiem i bakaliami)
Zadania: nakrywanie do stołu, serwetki, sztućce, (mak i makówka, wielkość ziaren)
Styczeń
1. Kukurydza – amerykański przysmak
Kluczowe słowa/informacje: skąd jest kukurydza? kolba, popcorn, sałatka, płatki.
Zadnia: prażenie kukurydzy, sałatka z dodatkiem kukurydzy.
2. Z dalekiego kraju… o cytrusach i sokach owocowych
Kluczowe słowa: pomarańcze, cytrusy, egzotyczne, kula, sok.
Zadania: badania anatomiczne przez lupkę, wyciskanie soku, smakowanie.
3. Lody nie tylko do ochłody…
Kluczowe słowa: lodówka, zamrażanie, temperatura.
Zadania: przechowywanie żywności.
Luty
1. Kolorowe cebulki i co dalej…
Kluczowe słowa: rodzaje cebul, jadalne i niejadalne, ostry smak, zapach.
Zadania: hodowla, przyzwyczajanie do opieki nad roślinami, obserwacja, pojęcie czasu.
2. Hodujemy kiełki
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Kluczowe słowa: nasiona, szklarnia, korzeń, kiełek, nowalijka.
Zadania: hodowla, woda, światło, przyzwyczajanie do opieki nad roślinami, obserwacja, pojęcie czasu.
Marzec
1. Poznajcie się - oto główka sałaty…
Kluczowe słowa: różne sałaty - kształt główki, inne sałaty, kolory.
Zadania: dressingi do sałaty.
2. Ale jaja …
Kluczowe słowa: rodzaje jaj, wielkość, elementy jaja, ptaki i inne jajorodne.
Zadania: mega-jajecznica ze strusiego jaja lub z jaj przepiórczych.
3. Wielkanocne obrazki – mazurek
Kluczowe słowa: mazurki.
Zadania: ciasto na bazie wafli, wielkanocne smakołyki, nakrywanie do stołu, układanie potraw, sałatka
warzywno - jajeczna, inna.
4. Tradycja Śniadania Wielkanocnego
Kluczowe słowa: śniadanie, świąteczne potrawy charakterystyczne dla Wielkanocy, układanie potraw,
zachowanie przy stole.
Zadania: przygotowanie śniadania wielkanocnego.
Kwiecień
1. Wszystko zielone czyli jak pokochać szpinak
Kluczowe słowa: liście, zielony, witaminy, żelazo i inne minerały w pokarmach.
Zadania: zielony sos do makaronów, może z Pesto.
Maj
1. Jak zjeść tęczę ???
Kluczowe słowa: galaretka, kolory owoców.
Zadania: galaretka dla mamy, rozpuszczanie, zsiadanie/krzepnięcie, „trzęsie się jak galareta”,
zatapianie.
2. Wielka rzeka pełna mleka …
Kluczowe słowa: ssaki, mleko, sery, jogurty.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Zadania: twarożek, albo sernik, jogurty z owocami.
Czerwiec
1. Rabarbar czyli zemsta logopedy…
Kluczowe słowa: jadalne łodygi, anatomia.
Zadania: gotujemy kompot, obieranie i krojenie.
2. Truskawkowa królowa
Kluczowe słowa: jak truskawka rośnie? gdzie ma pestki? jaki ma kształt?
Zadania: można przygotować truskawki w jogurcie, z czekoladą, z octem, inne np. szaszłyki
matematyczne.
5 Schemat podstawowej jednostki zajęciowej
5.1 Warsztaty kulinarne
5.1.1
Uwagi ogólne
Warto zadbać, żeby tematyka zajęć pokrywała się z kalendarzem przyrody i dotyczyła
najbliższego, dostępnego dziecku otoczenia.
Zajęcia powinny być związane z porą roku lub dorocznym, ważnym świętem.
Warsztaty powinny mieć „jednego głównego bohatera” i przebiegać według następującego
schematu:
1. Wstęp/wprowadzenie
W tej części najczęściej prezentujemy watek fabularny do tematu. Może to być fragment
inscenizacji na temat głównego „bohatera” (jajka, marchewki, orzeszków, mleka itp.),
zabawa czy gra matematyczna.
We wstępie staramy się podać dzieciom część wiedzy merytorycznej na temat wiodący.
Zajęcia
o jajku, możemy zacząć od inscenizacja wiersza Brzechwy, następnie oglądamy jaja
różnego kształtu i wielkości, rozmawiamy o zwierzętach rodzących się z jajka, pokazujemy
ilustracje.
Doprowadzamy rozmowę z dziećmi do stwierdzenia, że jajka się je, w różnej formie i my
zaraz przygotujemy sobie potrawę - w tym przypadku: jajecznicę (np. ze strusiego jaja).
2. Przerwa
Przerwę (czas na zmianę aktywności) najczęściej organizujemy jako wyjście dzieci do
łazienki w celu dokładnego umycia rąk, przebrania się w fartuszek (czepek).
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
3. Warsztaty
Niezależnie od tego, co będziemy wspólnie przygotowywali, musimy niezwykle
starannie i precyzyjnie opracować organizację przedsięwzięcia: usadzenie dzieci,
podział ról. Trzeba zaplanować tyle możliwości działania aby każde dziecko wiedziało co,
kiedy i jak ma robić:
Jeżeli dzieci wykonują różne zadania, musimy określić który zespól czym się
zajmuje.
Jeżeli w pracy wykorzystujemy ostre narzędzia np. noże stołowe, musimy mieć nad
nimi kontrolę, a dzieciom przypominamy o ich jednoznacznym, bezpiecznym
wykorzystywaniu.
W trakcie działań jesteśmy blisko z dziećmi i w miarę możliwości robimy wszystko
razem z nimi.
Dziecko
Dorosły
Kuchenka
indukcyjna
Jeżeli zadanie wymaga wspólnej pracy większego zespołu (np. zagniatanie ciasta,
tarcie marchewki) proponuję pracę metodą „karuzeli”. Każde dziecko kolejno
wsypuje mąkę, inne wsypują produkty do miski. Podczas wykonywania surówki z
marchwi dzieci kolejno trą, albo jedynie trzymają tarkę, kiedy nauczyciel, zza
pleców małego kucharza” ściera marchew do wspólnej miski. W następnej
kolejności kilkoro dzieciaków np. wyciska sok z cytryny a kolejni dosypują po
łyżeczce cukru (trzcinowy lub miód). Ktoś inny wsypuje orzeszki, rodzynki, inny
dostaje rolę mieszacza.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Należy pamiętać, aby każdy miał sprawiedliwie swoją rolę.
Kiedy potrawa jest gotowa do spożycia a nie wymaga np. obróbki termicznej
wyznaczamy pomocników-dyżurnych do posprzątania sali. Pozostali idą umyć ręce.
4. Zakończenie
Finałem jest wspólna konsumpcja, najlepiej przy wspólnym stole. Potrawą można także
poczęstować inne dzieci/panie.
W trakcie ucztowania możemy kontynuować rozmowę o smaku, przypomnieć recepturę.
Zawsze dbamy o kulturę bycia przy wspólnym stole: estetyczny sposób podania,
konsumpcji, częstowanie się wzajemne, służenie sobie pomocą, korzystanie z serwetek,
mówienie „dziękuję” czy chociażby zasuwanie po sobie krzesełka…
5. Następnego dnia…
Następnego dnia odwołujemy się do wspomnień z minionego dnia i proponujemy dzieciom
np. warsztaty plastyczne na temat wczorajszego „bohatera”.
5.1.2
Organizacja
Największą trudnością w przeprowadzaniu warsztatów jest precyzyjna organizacja i przewidywanie.
Dobrze, jeśli zajęcia planujemy z dużym wyprzedzeniem. Pozwala nam to zabezpieczyć sobie
do zajęć niezbędne „rekwizyty”: latem kłosy zbóż, makówkę, wczesną jesienią strączki fasoli,
kolby kukurydzy, kwitnącą sadzonkę truskawki, inne według własnego pomysłu.
Prowadzący powinni wcześniej, w warunkach domowych, przećwiczyć zadanie, dokładnie
sprawdzić recepturę i np. zbadać czy dzieci poradzą sobie z krojeniem jabłka czy rabarbaru,
trzeba zawczasu wykluczyć wszelkie niepowodzenia. Takie zajęcia muszą się kończyć
sukcesem.
Szczególnej ostrożności wymagają zajęcia w których wykorzystujemy przenośną kuchenkę. Do
jej obsługi i pilnowania dobrze jest wyznaczyć dodatkowa osobę dorosłą i oczywiście
bezpieczne miejsce.
Warsztaty warto przeprowadzać w co najmniej dwie osoby, ale nie więcej niż trzy - aby dzieci
miały możliwość samodzielnej pracy i rozwiązywania problemów na własną rękę.
Inną propozycją w tym programie są zajęcia hodowlane, albo takie, do których trzeba
przygotować się na wiele miesięcy wcześniej.
5.2 Hodowla
Z dzieciakami przedszkolnymi możemy hodować szczypiorek i zioła w skrzyneczce ogrodniczej, dynię,
ziemniaki, rzodkiewkę, na przedszkolnej grządce a kiełki spożywcze w specjalnej szklarencekiełkownicy. Wtedy zajęcia w formie dłuższego projektu są rozciągnięte w czasie, ale tak, aby sukces
hodowli był dostępny dzieciom.
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]
Hodowla uczy dzieciaki odpowiedzialności, cierpliwości, obserwacji, ale także pozwala lepiej zrozumieć
upływ czasu: dawniej, przed wakacjami, wczoraj…
Dopuszczalne są „małe oszustwa” - nie zawsze rzodkiewka czy zioła rosną zgodnie z oczekiwaniami wtedy można po cichu w odpowiednim momencie podmienić warzywo na oczekiwane, aby efekt nie
zawiódł oczekiwań małych naukowców.
6 Spodziewane efekty projektu
6.1 U dzieci
 Wzrost poziomu wiedzy dzieci w obszarze znajomości najbliższego środowiska;
przyrodniczego, społecznego.
 Wzrost świadomości na temat wpływu jedzenia na zdrowie człowieka.
 Rozszerzenie obszaru sensorycznych doświadczeń.
 Rozwój umiejętności samoobsługi, samodzielności, sprawności manualnej, planowania
czynności, współpracy.
 Wzrost zainteresowania zdrowymi produktami żywnościowymi.
 Zmniejszenie liczby niejadków.
6.2 U dorosłych
 Wzrost zainteresowania niestandardowymi formami i metodami pracy.
6.3 W przedszkolu
 Wzbogacenie menu o nowe, ciekawe i zdrowe przepisy.
Warszawa, 2011
Przedszkole nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie © 2011 | www.przedszkole7.waw.pl | [email protected]