Liceum dla Dorosłych semestr 1

Liceum dla Dorosłych
semestr 1
FIZYKA
MAŁGORZATA OLĘDZKA
Temat 8 :
ŚWIAT PLANET.
1) Odkrycia planet
Już w starożytności zaobserwowano z Ziemi, że Mars wykonuje tzw. ruch błądzący.
Planeta wykonuje momentami ruch wsteczny tzn. na pewien czas (kilka tygodni)
zawraca ze swej drogi i porusza się w drugą stronę nieba.
 Podobnie poruszało się 5 obiektów . Obiekty te nazwano
gwiazdami błądzącymi, czyli planetami
[gr . planetes – wędrujący].
 Nadano im imiona mitologicznych Bogów: Merkury.
Wenus, Mars, Jowisz, Saturn.
 Według Ptolemeusza (II w.n.e.),
wokół Ziemi porusza się środek mniejszego
okręgu zwanego epicyklem, a po nim dopiero
planeta.
 W XVI wieku Kopernik wyjaśnił, że pętle zakreślane
przez planety wynikają z faktu, że planety, obiegając
Słońce, poruszają się (w tę samą stronę) z różnymi
szybkościami, przy czym, im bliżej Słońca porusza się
planeta, tym jej szybkość jest większa. Dzięki temu
Ziemia co pewien czas „wyprzedza” np. Marsa. W chwili
wyprzedzania Mars pozostaje w tyle, co obserwujemy
jako „cofanie się „ planety w jej ruchu wśród gwiazd
stałych.
 W 781r. Brytyjski astronom Wiliam Hershel odkrył kolejną
planetę – Uran. Odkrycie to zmieniło poglądy na budowę
Układu Słonecznego. Okazało się bowiem że Układ jest co
najmniej dwa razy większy niż sądzono dotychczas.
 1846r. – odkrycie Neptuna (Francuz Urbain Le Verrier
teoretycznie przewidział położenie Neptuna , a Johann Galle
odkrył go).
 1930r. – odkrycie Plutona przez Amerykanina Clyde’a
Tombaugha.
2) Układ Słoneczny
W 2006r. Międzynarodowa
Unia Astronomiczna
określiła, jakie warunki ma
spełniać ciało niebieskie, aby
było planetą. Pluton został
„wyrzucony” z Układu
Słonecznego. Uważa się
obecnie, że jest planetą
karłowatą.
„stary” Układ Słoneczny
„nowy” Układ Słoneczny
Merkury
Wenus
Ziemia
Mars
Jowisz
Saturn
Uran
Neptun
3. Co oprócz Słońca i planet wchodzi w skład Układu
Słonecznego?
 Planety karłowate
 Księżyce obiegające planety
 Pierścienie materii otaczające niektóre z planet
 Planetoidy – skaliste ciała o średnicach większych od
10m, których większość obiega Słońce po orbitach
pomiędzy Marsem a Jowiszem
 meteoroidy – niewielkie ciała o średnicach mniejszych od
10m
 Komety – ich centralna część ma średnicę od kilkuset
metrów do kilkudziesięciu kilometrów
 Materia midzyplanetarna – bardzo drobne pyły i gazy.
Co to jest meteor i meteoryt?
 Meteor (in. spadająca gwiazda)– zjawisko polegające
na tym, że do atmosfery ziemskiej wpada drobne
ciało (meteoroid) i wskutek tarcia znacznie się
rozgrzeje (kilka tysięcy st.)i spowoduje krótkotrwałe
świecenie atmosfery wzdłuż toru swego lotu.
 Meteoryt – bryła materii, na tyle duża, że nie ulegnie
spaleniu w atmosferze, ale uderzy w Ziemię.
Meteoryt z Marsa
Krater powstały w wyniku uderzenia
meteorytu w Peru