Muza poezji lirycznej i muzyki

Muza poezji
lirycznej
i muzyki
Biskupiński kącik kulinarny
Ogrody ziołowe w Grecji
Grecka kuchnia pełna jest zapachów i aromatów, które pochodzą z rozmaitych ziół i dodatków. W staRadosna patronka liryki gra na flecie. rożytnej Grecji ogród ziołowy zawierał wiele rodzajów
ziół, podzielonych na szerokie grządki.
Dziś nad festynem czuwa W sztuce prezentowana jest
Euterpe. To kolejna z dziewięciu sióstr, należąca wraz
z pozostałymi do orszaku
Apollina. Ta muza olimpijska uświetniała swą muzyką
uczty samych bogów. Troszczyła się o lirykę, grę na
flecie oraz chór tragiczny.
z piszczałką, zwaną aulosem.
Już dziś przekonamy się,
czy na Półwyspie Biskupińskim zabrzmi niebiańska melodia. A może Euterpe okaże
się źródłem natchnienia dla
zwiedzających?
ANNA WIŚNIEWSKA
Minisłownik grecki
Greckie powitanie
i pożegnanie
Grecy są życzliwie nastadzień dobry - καλημέρα
wieni do turystów. Jeśli jednak [kalimera]
odezwać się do nich w ich ojdobry wieczór - καληczystym języku (nawet niezbyt σπέρα [kalispera]
poprawnie), to najczęściej ich
do widzenia - αντίο [adio]
życzliwość wyraźnie wzrasta.
dobranoc - καληνύχτα
Warto więc nauczyć się cho- [kalinihta]
ciaż kilkunastu słów. Dzisiaj
cześć - γεια σου [ja su]
MARTYNA
prezentujemy słówka na powiMICHALIK
tanie i pożegnanie.
Grecy wierzyli, że niektóre zioła posiadają magiczne właściwości, na przykład,
że koper może powodować
bogactwo, majeranek i rozmaryn zwiększenie pamięci.
Zioła stosowano do leczenia w formie proszku, okładów, maści lub przy wspomaganiu leczenia dolegliwości takich jak: przeziębienie,
bóle głowy, oparzenia. Były
głównym składnikiem olejków aromaterapeutycznych
i kadzideł.
Ponadto zioła są podstawą
greckiej kuchni. To właśnie
dzięki nim pozornie zwykłe potrawy nabierały niezwykłego smaku i aromatu.
Grecy byli głównie wegetarianami, a ich dieta składała
się w większości ze zboża, roślin strączkowych, warzyw,
korzeni, owoców i ryb. Słowo warzywo zarezerwowane
było również dla wszystkich
zielonych ziół. Teofast pisał o uprawie drzewa figowego, oliwnego i migdałowego.
Wiadomo więc, że używano
tych składników. Homer wymienia na przykład: krokusy,
soczewicę, por, dziką marchew, malwę i mak. Grecy
w kuchni używali soli, octu,
sezamu, rodzynek, kaparów,
jaj, solonych ryb, rzeżuchy,
oliwy z oliwek. Zioła stosowali jako przyprawę do chleba (do produkcji chleba używano mięty, oregano, tymianku, kopru i gałki muszkatołowej) i nadziewanych ciastek. Kminkiem doprawiano
potrawy z fasoli czy grochu,
ponieważ ułatwia on ich trawienie. Kolendrę dodawano
do sałat, potraw z mięsa czy
zup, szczególnie z grochu lub
fasoli. Tymianek był niegdyś
ważnym składnikiem napo-
Kontynuujemy rozpoczęty w roku 2010 cykl informacyjny
Biskupin na łamach dawnej prasy
Publikujemy fragmenty dawnych doniesień i artykułów prasowych na temat odkryć archeologicznych w Biskupinie, tworzonego rezerwatu i wydarzeń z nimi związanych, wybrane przez mgr Danutę Piotrowską, historyka archeologii biskupińskiej, st. kustosza w PMA w Warszawie.
sienia była DanuRok 1934
ta Wyrybkowska,
Jeszcze przed
dziennikarka i reprzyjazdem do
daktorka poczytneBiskupina ekigo czasopisma
py archeologów z Pozna- Naczynie z ciekawym ornamen- Moja Przytem odkryte w czasie wykopalisk
nia i rozpoczę- na półwyspie Jeziora Biskupińskie- jaciółka. Red.
ciem wykopa- go w 1934 r., o którym pisze prof. Wyrybkowlisk na półwy- J. Kostrzewski w cytowanym arty- ska informo wała czytelnispie tutejszego kule.
fot. ze zbiorów PMA
ków gazety ze
jeziora w wydawanej w Żninie gazecie Pa- znaczną dozą dyskrecji, że:
„Na półwyspie jednego
łuczanin z dnia 17 czerwca (nr
69), ukazał się artykuł zaty- z jezior pałuckich - ściśle
tułowany „Na Pałukach od- mówiąc powiatu żnińskiego
kryto przedhistoryczną osa- - odkryto ostatnio osadę padę palową”. Autorką donie- lową z wczesnej epoki żela-
znej około 700-600 lat przed
Chryst. Osada ta jest przynależna kulturze łużyckiej
(ludności prasłowiańskiej).
Odkrycia tej osady dokonano zupełnie przypadkowo. Podczas rozkopywania gruntu w celu eksploatacji torfu, zauważył nauczyciel miejscowy p. S. [Walenty Schweitzer] pale, które wskazywały, że istnieje
tam jakaś budowla; w obawie, by ten zabytek przeszłości nie uległ zniszczeniu doniósł o odkryciu swem do
Instytutu Prehistorycznego
przy Uniwersytecie Poznańskim. (...)
Prace nad odkopaniem
tej osady pociągną za sobą
wielkie koszta. Szereg instytucji w trosce o to, by
nauka polska nie poniosła
szkody przez zaniechanie
tych badań, podjęło się je
sfinansować. (...)
O wynikach tych niezmiernie ciekawych badań
informować będziemy stale naszych czytelników,
umieszczając artykuły, ilustrowane zdjęciami.
DANUTA PIOTROWSKA
jów uzdrawiających. Grecy
sporządzali z niego także napoje chłodzące. Liść laurowy
i laurowe gałązki były symbolem sukcesu. Wawrzyn służył również do aromatyzowania wody, którą płukano
ręce podczas uczt. Mięta stosowana była przede wszystkim do przyrządzania odświeżających napojów. Jednym z nich był kykeon przyrządzony z mieszanki wody,
wina, mąki, miodu i liści mięty. Gorczyca stanowiła idealny dodatek do surowych sałat. Aby otrzymać aromatyczną przyprawę z czosnku
ucierano go i mieszano z oliwą i octem winnym. Wszechobecny w kuchni starożytnych Greków był aromat cebuli. Smak potraw wzbogacano również aromatem pieprzu, czy rozmarynu.
MARTYNA MICHALIK
MYŚLI
I AFORYZMY
DAWNYCH
GREKÓW
"Myśli" Demokryta z Abdery (ok. 460-370 p.n.e.) w
przekładzie Leopolda Staffa
t Nic istnieje tak samo,
jak Coś.
t W rzeczywistości nie
wiemy nic; gdyż prawda leży
w głębi.
t O ile mędrsze przecie
jest zwierzę od człowieka: jeśli czegoś potrzebuje, wie, ile
potrzebuje; jednak człowiek,
który czegoś potrzebuje, nie
poznaje tego.
t Najważniejszych zdolności nauczyli się ludzie od
zwierząt: od pająka tkactwa i
łatania, od jaskółki budowy
domu, a od ptaków śpiewających, łabędzia i słowika, śpiewu drogą naśladownictwa.
wybrał: WOJCIECH
PIOTROWSKI