pkt.G_sprawozdanie2013_Instytut - Wydział Nauk Społecznych

INSTYTUT SOCJOLOGII
Pkt.G.I. Syntetyczny opis zrealizowanych zadań badawczych w 2013 roku
Pracownicy Instytutu Socjologii w 2013 roku realizowali swoje zainteresowania badawcze w ramach
kilkunastu kierunków badawczych, takich jak: Nierówności społeczne/zróżnicowanie społeczne i
kulturowe, Socjologia codzienności, Gerontologia i starzenie się społeczeństw. Solidarność
międzypokoleniowa; Problemy społeczne/ praca socjalna i pomoc społeczna; Mobilność i socjologia
migracji/problemy tożsamości; Socjologiczne analizy kultury materialnej i wizualnej/socjologia
sztuki; Partycypacja i aktywność społeczna/nowe ruchy społeczne; Zarządzanie ryzykiem oraz
bezpieczeństwo cywilne; Socjologia zdrowia i medycyny oraz socjologia emocji; Socjologia rodziny;
Metodologia nauk społecznych i socjologii; Socjologia miasta; Socjologia młodzieży; Socjologia
ekonomiczna/socjologia gospodarki; Socjologia religii oraz socjologia moralności; Kultura i
społeczeństwo. Zmiany lokalne i globalne
1. Nierówności społeczne/ zróżnicowanie społeczne i kulturowe -projekt badawczy: segregacji płciowej i
nierównościom płciowym w sporcie (zakończenie badań oraz przygotowanie publikacji monografii
poświęconej H.Jakubowska) monografia ukazała się w 2014 roku, która jest podstawą przewodu
habilitacyjnego; projekt badawczy: dotyczący „kultury głuchych” w Polsce (A. Figiel); projekt
badawczy: analiza aktywności zawodowej osób z ograniczeniem sprawności na poziomie regionalnym
oraz publikacja: Starość. Bilans-zadania- wyzwania. (Zbigniew Woźniak); projekt badawczy: Otwarta
arena. Dyskurs publiczny wokół hiszpańskiej corridy de toros, uzupełniające badania terenowe w
Hiszpanii związane z pracami końcowymi nad rozprawą habilitacyjną (M.Ziółkowska-Kuflińska);
2. Socjologia codzienności- projekt badawczy: projekt badawczy: analiza prawno-ekonomicznych,
etycznych i instytucjonalnych dylematów oraz konsekwencji zmieniającej się społeczno-kulturowej
recepcji ciała i cielesności oraz problemów żywieniowych (Rafał Drozdowski, Honorata Jakubowska,
Dorota Mroczkowska); projekt badawczy: socjologia wobec zmęczenia. W ostatnim czasie w Polsce
niezwykle wiele uwagi poświęca się przemęczeniu osób żyjących w naszym kraju, zaś słowo
zmęczenie jest jednym z najczęściej obecnych w dyskursie publicznym odnoszącym się do
współczesnej kondycji życia. Celem działania jest rozpoznanie źródeł powszechności tego stanu,
określenie w jakich kontekstach pojawia się kategoria zmęczenie, jakie grupy społeczne sięgają po nie
szczególnie często, by mówić o kondycji własnej egzystencji. Efekty działania: dotąd udało się dokonać
przeglądu literatury dotyczącej sposobów ujmowania zmęczenia w naukach społecznych i
przyrodniczych, stworzyć problematyzację badań. Na koniec 2014 planowane jest złożenie wniosku
grantowego (Marek Krajewski); projekt badawczy: Sport z perspektywy gender. Zakończone badania
związane z przygotowaniem rozprawy habilitacyjnej, która pod koniec roku oddana do druku. Efektem
jest zatem przede wszystkim publikacja, która jest pierwszą monografią na polskim rynku
wydawniczym opisującą Sport z perspektywy gender . Po drugie, jej celem jest uzyskanie stopnia
doktora habilitowanego. Po 3, książka przyczynia się do rozwoju socjologicznych rozważań
dotyczących płci, sportu i ciała/cielesności. I po 4, jej wyniki mogą być również inspirujące dla
podejmowania działań równościowych w sporcie.
3. Gerontologia i starzenie się społeczeństw, solidarność międzypokoleniowa: projekt badawczy:
analiza aktywności zawodowej osób z ograniczeniem sprawności na poziomie regionalnym oraz
publikacja: Starość. Bilans-zadania- wyzwania. (Zbigniew Woźniak); projekt badawczy : „Silver
Generations” Creator-Interreg, którego celem było stworzenie międzynarodowej platformy, łączącej
prace 4 partnerów, zmierzające do zbadania potrzeb seniorów (od 55 roku życia) w zakresie usług oraz
produktów, których użytkowanie ma się przyczynić do polepszenia jakości życia seniorów – publikacja
2013 (Hanna Mamzer); projekt badawczy: „Generations” Creator-Interreg, , którego celem było
stworzenie międzynarodowej platformy, łączącej prace 4 partnerów, zmierzające do określenia
możliwości realizowania transferu wiedzy, umiejętności i współpracy międzypokoleniowej- pomiędzy
pokoleniem seniorów a innymi pokoleniami. Wyniki prac przyczynią się do polepszenia jakości życia
seniorów, zwłaszcza w zakresie budowania możliwości obecności na rynku pracy wyniki opublikowano
w 2013 r. (Hanna Mamzer).
4.
Problemy społeczne/ praca socjalna i pomoc społeczna: - projekt badawczy: Zaspokajanie
mieszkaniowych i paramieszkaniowych potrzeb zmarginalizowanych ekonomicznie osób i gospodarstw
domowych w Polsce, a procesy ich społecznej de marginalizacji (publikacja) oraz W poszukiwaniu
kultury ubóstwa (książka będąca podstawą przewodu habilitacyjnego Moniki Oliwy-Ciesielskiej) ;
projekt badawczy: Socjologia pracy socjalnej . W ramach projektu skoncentrowano się na próbie
syntezy wyników badań nad pracą socjalną jako dyscypliną praktycznego działania. Kontynuowano też
rozpoczęte kilka lat wcześniej badania nad modelami ról pracownika socjalnego, czego efektem jest
autorski wykaz ról z wyszczególnionymi zakresami działań – dostosowanych do ważnych
obszarów pracy socjalnej oraz opracowanie krytycznej analizy projektu wprowadzenia
nowego zawodu – asystenta rodziny. Opracowano również modele pracy socjalnej z rodziną z
uwzględnieniem udziału nowych podmiotów w systemie wsparcia środowiskowego. W
ramach poszukiwań odpowiedzi na pytanie jakie czynniki utrudniają realizację szeroko
definiowanej pracy socjalnej, podjęto się krytycznej analizy współczesnych wzorów pracy
socjalnej realizowanych w polskiej pomocy społecznej. Opracowano redakcyjnie obszerny
tom pracy zbiorowej pt. „Kobiety w pracy socjalnej”, będący efektem konferencji naukowej,
którą zorganizowałam w 2012 roku w Poznaniu w ramach XXII Zjazdu Polskiego
Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej. Oddano do druku 3 obszerne artykuły naukowe (Anna
Michalska); projekt badawczy: socjologii problemów społecznych. W ramach tego pola
badawczego kontynuowano zainteresowania badawcze związane z socjologią problemów
społecznych. Efektem badań jest opracowanie artykułu pod tytułem: „Korzyści płynące z
socjologii problemów społecznych dla pracy socjalnej” ss. 18 (do pracy zbiorowej pod red. K.
Wódz i K. Piątka) oraz artykułu na temat marginalizacji osób w starszym wieku pt. „Limited
Public and Private Space for Polish Retirees”. Artykuł ukaże się w pracy zbiorowej wydanej
przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Również opublikowałam rozdział w
pracy zbiorowej poświęconej niepełnosprawności (Anna Michalska)
5. Mobilność i socjologia migracji/problemy tożsamości- projekt badawczy: Widnokrąg społeczny we
współczesnych społeczeństwach. Cel badań: wskazanie na przemiany horyzontu społecznego we
współczesnych społeczeństwach jako możliwych (hipotetycznych) konsekwencji zachodzących
współcześnie procesów oraz skutki społeczne tych przemian, ze szczególnym uwzględnieniem
indywidualnych identyfikacji i zbiorowych tożsamości
oraz zdolności przekraczania granic
grupowych. Wyznacznikami współczesnych społeczeństw stają się, powiązane ze sobą: mobilność i
tempo zmian, a więc pokonywanie czasu i przestrzeni, a wspierają te procesy migracja, nowe
technologie informatyczne, integracja i globalizacja. Na tym etapie badań skoncentrowano się na
konsekwencjach tych migracji zagranicznych, które prowadzą do tworzenia enklaw etnicznych (na
podstawie analizy źródeł zastanych) oraz przygotowaniu do druku monografii pt. „ Mieszkańcy Europy,
Europejczycy i ich widnokręgi społeczne”. Opis najważniejszych osiągnięć: 1) wskazanie relacji
pomiędzy stopniem zamknięcia enklaw a wyznaczanym przez nie horyzontem społecznym,
wyznaczającym pole kształtowania indywidualnych identyfikacji, zbiorowych tożsamości i w
konsekwencji decydujących o adaptacji i integracji migrantów w społeczeństwie przyjmującym, 2)
przygotowanie do druku monografii: „ Mieszkańcy Europy, Europejczycy i ich widnokręgi społeczne”
(ukończone 80%), której głównym celem jest wskazanie społecznych skutków migracji i
wielokulturowości europejskich społeczeństw, a w konsekwencji szansy powodzenia wizji
kosmopolitycznej Europy. Wyniki badań upowszechniono w 3 artykułach: (1) Migranci pomiędzy
dwiema kulturami i pomiędzy dwiema strategiami adaptacyjnymi, s.249-265, „Ruch Prawniczy,
Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXX5, 2013, z. 1. (2) Dwa oblicza życia imigrantów w enklawie
etnicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, rok LXXVI, 2014, z. 1. (3) Obezwładniająca
moc niektórych enklaw społecznych, ss. 15, ukaże się w: „OPUSCULA Sociologica”, Uniwersytet
Szczeciński (Renata Suchocka); projekt badawczy: Kosztowny kapitał społeczny. Migracje i transfery
społeczne - pczyczyny wyjazdów i skutki powrotów . Prace nad przygotowaniem monografii obejmujące
m.in. wyjazdy badawcze połączone ze zbieraniem materiałów (wywiady pogłębione z migrantami i
osobami pracującymi z migrantami - przedstawicielami Polonii) w Belgii (styczeń 2013 i sierpień 2013
- wyjazdy dofinansowywane ze środków statutowych Instytutu Socjologii UAM), w Warszawie
(sierpień 2013 - środki własne), Rotterdam (grudzień 2012 - wyjazd finansowywany ze środków
Erasmus University w Rotterdamie), Chicago (grudzień 2013 - wyjazd dofinansowywany ze środków
statutowych Instytutu Socjologii UAM) (Jakub Isański); projekt badawczy: płaszczyzny identyfikacji w
kontekście mobilności Polaków. Celem realizowanego badania było stworzenie na podstawie
reprezentatywnych danych ilościowych o charakterze ogólnopolskim, typologii sposobów
identyfikowania się Polaków na płaszczyznach lokalnej i narodowej, uznawanych we współczesnych
analizach społeczno-kulturowych za tradycyjne odniesienia tożsamościowe. Uzyskane dane zostały
skategoryzowane zgodnie z wymogami projektu i poddane analizie statystycznej przy wykorzystaniu
programu statystycznego. Uzyskane wyniki analiz zostały włączone do przygotowywanej rozprawy
habilitacyjnej pod roboczym tytułem „Płaszczyzny identyfikacji Polaków” oraz zaprezentowane na
dwóch konferencjach naukowych (Elżbieta Smolarkiewicz); projekt badawczy: Kryzys tożsamości
europejskiej, którego celem jest analiza konsekwencji instytucjonalnego kryzysu UE dla integracji
społecznej na poziomie europejskim (Piotr Cichocki); projekt badawczy: Tożsamość Wielkopolan,
którego celem jest krytyczna prognoza trajektorii tożsamościowej regionu (Piotr Cichocki)
6. Socjologiczne analizy kultury materialnej i wizualnej/ socjologia sztukiW ramach projektu „Lepiej Widzieć. Kompetencja wizualna jako element kompetencji codzienności.
Zarządzanie kompetencjami oraz rola nowych mediów w ich kształtowaniu i realizacji”, który jest
współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego , a którego celem jest
diagnoza kompetencji wizualnych Polaków, w 2013 r. została zrealizowana jakościowa część badań
(60 wywiadów fotograficznych przeprowadzonych w 3 lokalizacjach: Poznań, Nowy Sącz, okolice
Trójmiasta) oraz powstał raport z tych badań. W ramach projektu odbyły się również dwa panele
eksperckie z udziałem specjalistów z zakresu badań kultury wizualnej i nowych mediów (Łukasz
Rogowski). Innym zadaniem realizowanym w 2013 roku była próba poznania poczucia samotności
(versus sławy) wyrażonego w tekstach kulturowych (prozie, poezji, filmie) przed nadejściem
zasadniczych zmian tego poczucia spowodowanych funkcjonowaniem facebooka (choć w analizie
uwzględniona jest i ta forma komunikowania). Zadanie to było kontynuowane w 2014 roku. Praca jest
ukończona i obecnie trwa poszukiwanie wydawcy książki (Marian Golka).Badania w ramach projektu
„Statkiem na EURO 2012 – rozwój turystyki wodnej szansą rozwoju regionu”. Badania w ramach
projektu były realizowane od 2011 r., w 2013 r. zostały one zakończone. Socjologicznym celem
projektu było zbadanie pamięci społecznej na ternach nad rzeką Noteć, która przed II wojną światową
była granicą polsko-niemiecką. W ramach projektu zostały zrealizowane 63 wywiady narracyjne, z tego
21 w 2013 r. Rezultatem badań będzie przygotowywany album fotograficzny z komentarzami i
tekstami socjologicznymi. projekt badawczy: Kultura designu. Instytucje, relacje, praktyki, kontynuacja
badań; wyniki opublikowane w czasopismach naukowych oraz referatach wygłoszonych na
międzynarodowych oraz ogólnopolskich konferencjach naukowych, docelowo zaowocują pracą
doktorską (Monika Rosińska); projekt badawczy: Niewidzialne miasto- analiza spontanicznych form
twórczej aktywności obecnej w wielkomiejskiej przestrzeni , realizowany od 2007 roku, został
zakończony. Jego rdzeniem było systematycznie uzupełniana baza internetowa fotografii
dokumentująca przejawy tego typu działań w największych miastach Polski, baza otwarta i
ogólnodostępna w Internecie pod adresem www.niewidzialnemiasto.pl.[ . Wydano 3 publikacje
zbiorowe oraz opublikowano ponad 15 artykułów związanych z tym przedsięwzięciem. W roku 2013
realizatorzy projektu odbyli spotkania z książką w kilku miastach
[Rafał Drozdowski, Marek
Krajewski, Maciej Frąckowiak, Łukasz Rogowski, Waldemar Rapior, Maja Brzozowska-Brywczyńska,
Jerzy Kaczmarek, Sławomir Hadryan; Marta Zawodna, Piotr Luczys, Monika Rosińska]; projekt
badawczy: Analizy polskiego świata artystycznego- perspektywa instytucjonalna, przeprowadzono
badania na potrzeby rozprawy doktorskiej oraz planowanej publikacji książkowej (Agnieszka
Szymańska) ; projekt badawczy: analiza polskiego świata mody- badania oraz eksploracje literaturowe,
których celem jest rekonstrukcja aktorów i instytucji działających w obrębie polskiego świata mody,
zasad, które nim rządzą oraz jego wewnętrznego zróżnicowania- badania mają stać się podstawą
planowanej rozprawy habilitacyjnej (Alicja Raciniewska) projekt badawczy: Projektowanie
dzieciństwa. Ogólnopolska konferencja naukowa, zakończona publikacja książkową będąca antologią
tekstów poświęconych
rozwiązaniom architektonicznym, projektowym odnoszącym się do
konkretnych problemów związanych ze współczesnymi definicjami dziecka i rozumieniami dzieciństwa
w przestrzeni wielkich miast (Maja Brzozowska-Brywczyńska). projekt badawczy : Festiwalowicze,
kontynuacja prac badawczych stanowiących materiał do pracy doktorskiej. Celem realizacji zadania
miałaby być charakterystyka uczestników letnich festiwali muzycznych w Polsce, poznanie motywów
uczęszczania na nie oraz źródeł zjawiska „festiwalziacji” (Wojciech Pigla); projekt badawczy:
Zobaczyć społeczeństwo. Film i wideo w badaniach socjologicznych . W roku 2013 prowadzono prace
badawcze dotyczące wykorzystania filmu i wideo w socjologii, których zwieńczeniem stała się wydana
w roku 2014 monografia . Jednym z podstawowych problemów badawczych, jakie pojawiają się w
rozważaniach, jest kwestia naukowości używania filmu i wideo w badaniach socjologicznych.
Zagadnienie to jest o tyle istotne, że często pojawiają się w stosunku do socjologów czy antropologów
wizualnych zarzuty dotyczące nienaukowości ich podejść, czy też wkraczania na obszar sztuki (Jerzy
Kaczmarek); projekt badawczy: Relacyjna koncepcja uczestnictwa w kulturze, w 2013 roku stworzona
przeze mnie relacyjna koncepcja kultury była rozwijana poprzez kolejne teksty, które na ten temat się
ukazały ( między innymi „W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze”, Kultura i
społeczeństwo, nr 1/2013) oraz udało się ją popularyzować w ramach spotkań i seminariów naukowych,
stała się ona również podstawą dla kilku projektów badawczych. Uzyskane efekty: popularyzacja
autorskiej koncepcji uczestnictwa w kulturze; ulokowanie jej w przestrzeni akademickiego i
praktycznego dyskursu; dostarczenie rekomendacji dla instytucji działających w sektorze kultury dla
rozwijania uspołeczniających potencji uczestnictwa w kulturze (Marek Krajewski); projekt badawczy:
socjologiczne badania animacji i edukacji kulturowej, w 2013, wraz z Małopolskim Instytutem Kultury
i prof. Januszem Muchą uzyskałem grant badawczy na stworzenie kompleksowego portretu środowiska
animatorów i edukatorów kulturowych w Polsce. Badania te są wciąż realizowane i zakończą się w
grudniu 2014 roku. Efekty działania: stworzenie sześciu raportów badawczych kompleksowo
opisujących sytuację animacji i edukacji kulturowej w Polsce; prezentacja wyników badań na Niekongresie animatorów kultury (26–28 marca 2014 roku w Centrum Sztuki Fort Sokolnickiego w
Warszawie); wydanie w końcu 2014 roku publikacji na temat animacji i edukacji kulturowej w Polsce
(Marek Krajewski); projekt badawczy: Analiza kompetencji wizualnych Polaków, w 2013 roku
otrzymałem, wspólnie z Łukaszem Rogowskim, grant na badania kompetencji kulturowych Polaków,
którego celem jest rekonstrukcja posiadanych przez nich zasobów kulturowych pozwalających im
radzić sobie ze współczesną sferą wizualności, a także identyfikacja deficytów tego rodzaju zasobów
oraz ich źródeł. Efekty działania: dotąd przeprowadzono większość planowanych czynności
badawczych, stworzono raport badawczy, zrealizowano seminaria poświęcone analizie kompetencji
wizualnych, do końca 2014 roku powinny ukazać się kolejne publikacje na temat projektu (Marek
Krajewski).
7. Partycypacja i aktywność społeczna/ nowe ruchy społeczne: projekt badawczy: ‘Voluntas’,
Wolontariat, rynek pracy. Na podstawie studiów literaturowych i badań zrealizowanych w latach
2010-2011, dotyczących wolontariatu i aktywności społecznej, powstała o ten materiał praca na stopień
(praca habilitacyjna) oraz kilka publikacji z zakresu tej problematyki. Wyniki badań prezentowane były
na dwóch kongresach socjologicznych Europejskiego i Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego w Turynie prezentowałem referaty:
From 'Voluntas' to Voluntary Work? Questions of a Voluntary Action in the Time of Crisis oraz The
Social Value of the Public Spaces in the Central European City: The Case Studies from Gdask, Pozna,
and Wrocław (Poland); Podczas Zjazdu Socjologicznego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego w
Szczecinie: Rewitalizacja miasta, czy mieszkańców. O potrzebie podmiotowościowego patrzenia na
procesy ożywiania miasta oraz Od „voluntas” do woluntariatu. Działanie wolontaryjne w kontekście
regulacji społecznej (Marek Nowak); projekt badawczy: Status i oblicza mediacji – analiza
socjologiczna. Zgromadzono dane o świadomości prawnej mieszkańców Polski w zakresie mediacji i
jej funkcjonalności jako alternatywnej metodzie rozwiązywania konfliktów i sporów wobec innych
sposobów ich zagospodarowywania, ze szczególnym uwzględnieniem opinii Polaków o roli władczych
i niewładczych sposobów rozwiązywania sporów w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości.
Efekty naukowe i praktyczne : przygotowanie pakietu pytań do ogólnopolskiego badania OMNIBUS
realizowanego przez fundację CBOS; prowadzenie IDI z mediatorami, sędziami i legislatoramina
terenie całego kraju (Polski); udział w konferencjach naukowych spójnych tematycznie z celami
realizacji zadania; publikacja artykułów w czasopismach naukowych z listy B i C MNiSW.
Wykorzystanie uzyskanych wyników: uzyskane wyniki zostaną wykorzystane do przygotowania
rozprawy doktorskiej, a dotychczas posłużyły do przygotowania wystąpień posterowych i referatów pt.
„Styczność z procedurą mediacji wśród dorosłych mieszkańców Polski - komunikat z badań” oraz
„Mediacja - proces czy przestrzeń komunikacji?” zaprezentowanych na ogólnopolskiej konferencji
naukowej „Porozumienie ponad podziałami. Mediacje i komunikacja” organizowanej 23 maja 2014 r.
na Uniwersytecie Wrocławskim. Projekt badawczy:: Nieklasyczne formy regulacji zachowań
społecznych, w 2013 roku realizowane były rozpoczęte w 2012 roku, a kontynuowane do dziś, badania
nad nieklasycznymi mechanizmami regulacji społecznych działań, w tym przede wszystkim zachowań
zbiorowych (procesy deindywiduacji)
oraz złożoności (rozwijanie koncepcji złożoności, jej
wykorzystywanie w analizach życia zbiorowego). W ramach tego projektu w drugiej połowie 2014
roku wydana zostanie praca zbiorowa zatytułowanaj Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych
(praca złożona do druku, wydawca Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana i Narodowe Centrum
Kultury). Uzyskane efekty: rozwijanie koncepcji deindywiduacji oraz teorii złożoności w badaniach
współczesnego życia społecznego (Marek Krajewski)
8.
Zarządzanie ryzykiem oraz bezpieczeństwo cywilne-projekt badawczy- projekt badawczy:
Zarządzanie ryzykiem oraz bezpieczeństwo cywilne, którego celem jest opisanie i porównanie systemów
bezpieczeństwa cywilnego w krajach UE. Analizie podlegały kształt i zmiany struktur bezpieczeństwa,
ich uwarunkowania prawne i kulturowe, polityki i praktyki w tej dziedzinie, docelowym punktem
dojścia projektu jest stworzenie wytycznych dla regionalnych polityk bezpieczeństwa. (Piotr Matczak)
9.
Socjologia zdrowia i medycyny oraz socjologia emocji: projekt badawczy: Społeczne konstruowanie
kategorii zdrowia psychicznego i choroby psychicznej w społeczeństwie późnej nowoczesności, którego
celem było określenia zakresu wiedzy na temat społecznego konstruowania kategorii zdrowia
psychicznego i choroby psychicznej oraz do wskazania nieznanych obszarów badawczych, swoistych
nisz. Przeprowadzono analizę dyskursu wiedzy eksperckiej, analizę treści wybranych przejawów
kultury popularnej i medialnej będącej nośnikiem wyobrażeń na temat chorób psychicznych i osób
chorych psychicznie na potrzeby rozprawy habilitacyjnej (Monika Frąckowiak-Sochańska); projekt
badawczy: Polska kultura wstydu- projekt badawczy, które celem było określenie sytuacji, kontekstów,
w których Polacy odczuwają zawstydzenie, określenie społecznego zróżnicowania powodów
odczuwania wstydu oraz identyfikacja instytucjonalnych podstaw i modusów praktyk zawstydzania.
Przegląd literatury oraz przygotowanie badań do rozprawy doktorskiej (Katarzyna Chajbos)
10. Socjologia rodziny: projekt badawczy: w dziedzinie socjologii rodziny, uwaga była skierowana na
próbie dokonania syntezy wiedzy na temat przemian w rolach rodzinnych, szczególnie w rolach kobiet
a także próbie dokonania przeglądu stanu badań prowadzonych nad wzorami życia rodzinnego. Efekty
tych badań zostaną opracowane w dwóch artykułach. Efektem zainteresowań problematyką rodziny jest
przede wszystkim redakcja naukowa czasopisma: „Roczniki Socjologii Rodziny” (Anna Michalska);
projekt badawczy: Proces konstruowania małżeństwa. Dynamika interakcji i sekwencje rozwoju
heteroseksualnych związków uczuciowych. Cel badań: Przedmiotem badań był proces wchodzenia w
relacje narzeczeńskie oraz proces konstruowania małżeństwa, który był rozpatrywany z perspektywy
zachowań indywidualnych, ujmowanych w kategoriach zmian biografii (przebiegu życia) jednostek.
Badania o charakterze jakościowym miały na celu rozpoznanie znaczeń i sensów, jakie nadają
związkowi uczuciowemu oraz przyszłemu małżeństwu sami nupturienci. Projekt ma na celu
identyfikację „ścieżek przedmałżeńskich”, zoperacjonalizowanie typologii narzeczeństwa. Opis
zrealizowanych prac: Dwa badania jakościowe – wywiady zogniskowane; analiza literatury
przedmiotu, pisanie monografii habilitacyjnej, artykułów naukowych, wystąpienia na konferencji. Opis
najważniejszych osiągnięć: wstępne wyjaśnienie mechanizmów doboru matrymonialnego rozumianego
jako proces selekcji oraz jako przebieg znajomości przedślubnej. Wykorzystanie uzyskanych wyników:
monografia habilitacyjna, opublikowanie 2 artykułów naukowych. /-Senior na randce. Reguły selekcji
na rynku seksualnym osób starszych (w:) Człowiek stary w rodzinie i społeczeństwie, (red.) A.
Michalska, Roczniki Socjologii Rodziny, tom XXIII, Poznań 2013, s.147-170.- Znaczenie konfliktów w
fazie tworzenia się związku małżeńskiego(w druku)/ (Iwona Przybył); projekt badawczy: Single
i ich związki z rodziną pochodzenia. Określenie czynników stabilizujących sytuację życiową
różnych kategorii singli, w tym decydujących o ich poczuciu dobrostanu. Studia nad literaturą
przedmiotu, przygotowanie artykułów naukowych i udział w konferencjach poświęconych
rodzinie oraz więziom społecznym (Aldona Żurek); projekt badawczy: Wzory socjalizacji w
rodzinie w czasach kultury konsumpcyjnego kapitalizmu. W roku 2013 rozpoczęto nowy projekt badań
procesu przemian wzorów socjalizacyjnych realizowanych w rodzinach polskich. Uzyskane efekty:
popularyzacja autorskiej koncepcji nowych ścieżek analiz socjalizacji w rodzinie w artykułach
naukowych oraz referatach konferencyjnych (Witold Wrzesień)
11. Metodologia nauk społecznych i socjologii- projekt badawczy: Współtworzenie międzyuczelnianego
Konsorcjum Analizy Dyskursu- tworzenie bazy danych polskiego dyskursu publicznego, przygotowanie
narzędzi jego interdyscyplinarnej analizy oraz jego wszechstronnego badania, tworzenie portalu,
publikacji i książek poświęconych analizie dyskursu (Krzysztof Podemski, Agnieszka Figiel, Barbara
Pawłowskal) ; projekt badawczy: Reprezentatywność badań sondażowych polegający na analizie
jakości badań surveyowych w odniesieniu do zagadnień reprezentatywności prób badawczych.
Identyfikacja głównych źródeł błędów, oraz implementacje strategii badawczych zwiększających
reprezentatywność sondaży (Piotr Jabkowski); projekt badawczy: Badania nad praktycznymi
konsekwencjami wyboru określonych strategii doboru prób badawczych, którego celem jest ukazanie
błędów ankieterskich popełnianych w fazie doboru respondentów do badań sondażowych (Piotr
Jabkowski)
12. Socjologia miasta: projekt badawczy:
publikacja (polsko-, angielsko- i niemieckojęzyczna)
prezentująca poznańską „szkołę” socjologii miasta, której celem jest popularyzacja wiedzy na temat
dorobku, specyfiki i osiągnięć poznańskiej socjologii w Polsce i poza Polską (zwłaszcza w Niemczech).
[ Stanisław Lisiecki, Jacek Kubera]; projekt badawczy: reprint książki Floriana Znanieckiego Czym
było i jest dla ciebie miasto Poznań? (pierwsze wydanie: 1926 r.), które celem jest umożliwienie
poznania całości książki napisanej przez Floriana Znanieckiego. (Stanisław Lisiecki); projekt
badawczy: Projekt: „Strefa Święty Marcin”, którego celem jest rewitalizacja ulicy Święty Marcin- w r.
2013 realizowane były debaty poświęcone różnym funkcjom i aspektom ulicy, jak również badania
empiryczne. W 2013 r. zostało przeprowadzonych 15 wideospacerów z różnymi typami przewodników
(eksperci, mieszkańcy, użytkownicy, właściciele). Spacery są umieszczane w serwisie YouTube, były
również prezentowane publicznie np. podczas święta z okazji imienin ulicy 11 listopada. Wstępne
rezultaty badań zostały również zaprezentowane podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa
Socjologicznego w Turynie sierpień/wrzesień 2013 oraz opublikowane w czasopiśmie naukowym Ruch
Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny ( Marek Nowak, Rafał Drozdowski, Marek Krajewski,
Łukasz Rogowski, Maciej Frąckowiak)
13. Socjologia młodzieży: projekt badawczy: Dotychczasowe i nowe obszary implementacji wiedzy
socjologicznej na rynku pracy, którego celem jest określenie poziomu przydatności wykształcenia
socjologicznego na rynku pracy; wskazanie kluczowych umiejętności i kwalifikacji na rynku pracy,
wskazanie miejsc pracy absolwentów socjologii, wypracowanie sposób pozwalających na płynną
akcesję absolwentów na rynek pracy- badania na potrzeby rozprawy doktorskiej (Maciej Szymański);
projekt badawczy: Subkulturowe różnorodności w kulturze młodzieżowej. W roku 2013 kontynuowano i
zakończono kilkuletni projekt badań procesu rozwoju zróżnicowanych form subkulturowej aktywności
młodzieży. Uzyskane efekty: popularyzacja autorskiej koncepcji analiz świata subkultur
młodzieżowych; publikacja monografii: Krótka historia młodzieżowej subkulturowości, Warszawa
2013: Wydawnictwo Naukowe PWN (Witold Wrzesień)
14. Socjologia ekonomiczna/ socjologia gospodarki: projekt badawczy: Homo Oeconomicus a struktura
klasowo-stanowa, którego celem jest zbadanie - w oparciu o innowacyjną metodologię - klasowego i
stanowego uwarunkowania zachowań łączonych przez podręcznikową teorię ekonomiczną z
wyznacznikiem racjonalnie pojmowanego interesu własnego; przewidywany efekt badań to publikacja
książkowa, także w języku angielskim (Jacek Tittenbrun); projekt badawczy: Modelowanie procesów
biznesowych a społeczne aspekty funkcjonowania organizacji, którego celem jest wzrost wiedzy w
zakresie wzajemnego oddziaływania modelowania procesów biznesowych i funkcjonowania
organizacji jako systemu społecznego oraz wskazanie możliwych aplikacji wyników prac badawczych
(Witold Nowak);projekt badawczy: Socjologiczna refleksja na temat zmiany organizacyjnej . Celem
realizacji zadania był wzrost wiedzy w zakresie społecznych aspektów zmian organizacyjnych oraz
wskazanie możliwych aplikacji wyników prac badawczych (Witold Nowak) ; projekt badawczy:
Organizacja kontraktowa i jej interesariusze. Badania kontynuowane w ramach pracy na stopień( praca
habilitacyjna).Celem pracy jest teoretyczno-empiryczna analiza z zakresu socjologii gospodarki
(Przemysław Wechta)
15. Socjologia religii oraz socjologia moralności: projekt badawczy: Religia jako obiekt
ewoluujący – kontynuacja zadania z 2012 roku. Sformułowano koncepcję religii jako obiektu
ewoluującego opartą na odnowionej teorii funkcjonalno-systemowej Herberta Spencera z
uwzględnieniem koncepcji Iny Wunn, opartej na izomorfii między religią a gatunkiem; projekt
badawczy: Zarys mechanizmów ewolucji religii. Celem zadania było określenie podstawowych
procesów determinujących ewolucję religii. Punktem wyjścia było wyróżnienie
podstawowych mechanizmów generujących zmiany idei religijnych i postawanie nowych idei,
oraz powstawania w rezultacie nowych systemów religijnych urzeczywistnianych przez
określone organizacje religijne. Rozważyłem następnie możliwość podlegania przez religię
procesowi selekcji. Wychodząc od socjologii wiedzy Maxa Schelera wyróżniłem główne
czynniki selekcji. Kluczowym problemem w teoriach selekcyjnych jest kwestia poziomu
rzeczywistości społecznej, na której zachodzi dobór. Dzięki ujęciu religii w kategoriach
systemowych (Spencer) udało mi wskazać na relacyjne rozwiązanie tego zagadnienia: dobór
zachodzi na różnych poziomach (przede wszystkim idei i systemu religijnego) w zależności od
etapu rozwoju organizacji religijnej. Konsekwencją selekcyjnego ujęcia religii jest
uwypuklenie zagadnienia ich śmierci. Istotnym kontekstem, w jakim działają na religię
mechanizmy selekcji jest zjawisko konkurencji między religiami, które ujmowane być może z
perspektywy ekologii organizacji, której kluczową kategorią jest nisza; projekt badawczy:
Przebieg ewolucji religii – celem zadania było ujęcie głównych momentów przebiegu ewolucji
religii. Moment powstania nowej religii ująłem w ramach sześciu modeli powstawania religii:
w wyniku podziału symetrycznego i niesymetrycznego, herezji, rozdziału, innowacji i
synkretyzmu. W trakcie krystalizacji nowego systemu religijnego zachodzą również
różnorodne adaptacje, pod wpływem sił ekonomicznych, politycznych czy demograficznych
lub też konfiguracji preferencji religijnych. W dalszym przebiegu ewolucji danych religii
dominację zaczynają zyskiwać procesy odpowiedzialne za stabilność (stazę), takie jak
akomodacja, asymilacja, podążanie za niszą, dobór eklezjastyczny czy oddziaływanie
ograniczeń rozwojowych.