Pobierz plik

OLBRZYM(I) SEKRET
propozycje planu pracy oraz zajęć
Temat przewodni: Proś o pomoc!
Ilość spotkań: 4-5 po 45 min
(o długości i ilości spotkań więcej przeczytasz w Pomocniczku)
Jeśli pracujesz z pacynką, podział Waszych ról zależy od Ciebie. Kursywą zaznaczone
są propozycje wypowiedzi nauczyciela lub/i pacynki. Kto je wypowiada, decydujesz sam/a.
Podobnie – kto czyta lub opowiada tekst. W podjęciu decyzji związanych z prowadzeniem
zajęć może pomóc Ci lektura Pomocniczka zamieszczonego na stronie. Sugerujemy zapoznać
się z jego zawartością, zanim zaczniesz pracować. Niektóre sformułowania zawarte w scenariuszach mogą być niejasne bez tej lektury.
Jak już pisaliśmy w tym rozdziale tematyka proszenia o pomoc wiąże się z:
Ø aspektem bezpiecznych zachowań
Ø trzymaniem trudnych tajemnic
Można powiedzieć, że obydwa tematy łączy kwestia proszenia o pomoc.
Poniżej znajdziesz przede wszystkim propozycje zajęć do tematu trudnych tajemnic
i proszenia o pomoc z wykorzystaniem tekstu „Olbrzym(i) Sekret” i innych. W naszej propozycji skupiliśmy się głównie na psychologicznych aspektach tych sytuacji.
Jeśli chodzi o zagadnienia bezpiecznych zachowań dzielimy się naszym pomysłem na
jedno wspólne spotkanie Rodziców i dzieci. Co do możliwości innych zajęć poświęconych
tym zagadnieniom – podaliśmy szerokie zaplecze metodyczne. Być może w późniejszym
terminie dodamy nasze propozycje zajęć o bezpiecznych zachowaniach.
Część zajęć prezentujemy wariantywnie – do wyboru. Te, których nie wykonasz w danym momencie możesz przeprowadzić na innym spotkaniu z „Opowieściami z Pacynkowa”
lub w trakcie innych Waszych zajęć.
Zestaw materiałów podany przed każdym scenariuszem odnosi się do wszystkich
ćwiczeń. Ich ostateczny dobór zależy od tego, na co się zdecydujesz.
Nauczyciel/ka lub pacynka może również wykonać zaproponowane przez nas zadania
plastyczne.
RAMOWY PLAN PRACY
Spotkanie I
Prawo do sekretów
Spotkanie II
Sekret – kiedy tajemnica nam ciąży
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Spotkanie III
Ktoś, komu ufam
Spotkanie IV
Jak prosić o pomoc i pomagać
Spotkanie z rodzicami i dziećmi
Zgubiłam się i znalazłam
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
SZCZEGÓŁOWY PLAN PRACY
Spotkanie I
Prawo do sekretów
KSIĄŻKA – do wyboru; istnieje również możliwość wykonania tych zajęć bez książki – patrz opis zajęć.
Ø Joanna Krzyżanek „Dzieciaki z ulicy Tulipanowej, czyli Prawa Małych i Dużych”
Ø Astrid Lindgren „Dzieci z Bullerbyn”
MATERIAŁY – ich ostateczny dobór uzależniony jest od wyboru ćwiczenia:
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
kartki A4 – mogą być w różnych kolorach
wstążka
dziurkacz
kredki
kolorowy papier
nożyczki
klej
kredki lub farby
pudełko (np. po butach) – po jednym dla każdego dziecka (można poprosić dzieci, by
takie przyniosły)
Ø stare gazety i czasopisma
Propozycja planu zajęć:
1. Ćwiczenie wstępne, rytuał rozpoczęcia lub pytanie o samopoczucie. W Pomocniczku
piszemy o tzw. rytuałach rozpoczęcia – możesz, ale nie musisz ich wykonywać.
2. Stawiamy pytanie o to, co to jest tajemnica, sekret, czy mamy sekrety, kiedy je
ujawniamy, komu. Postaraj się, by padło jak najwięcej zróżnicowanych odpowiedzi.
Daj się wypowiedzieć możliwie każdemu, kto chce. Zbierz odpowiedzi. Pamiętaj o sugerowanych przez nas zasadach zbierania odpowiedzi zamieszczonych w Pomocniczku. Dobrze jest podkreślić różnorodność wypowiedzi, np.: Słyszę, że można
mieć różne tajemnice.
3. Wykonaj jedno z polecanych przez nas działań:
Ø Prezentacja i lektura rozdziałów pt.: „Małgosia Szafarska czyli domowy szperacz”
oraz „Każdy mały i duży ma prawo do tajemnic i marzeń” z książki Joanny Krzyżanek
„Dzieciaki z ulicy Tulipanowej, czyli Prawa Małych i Dużych”.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Ø Prezentacja i lektura dowolnego rozdziału książki Astrid Lindgren „Dzieci z Bullerbyn” napisanej w formie pamiętnika.
Ø Opowiedzenie tekstu własnego autorstwa (od siebie lub Tomka) dotyczącego
prowadzenia pamiętnika lub posiadania miejsca (np. pudełka), w którym gromadzimy
przedmioty – skarby. Może posiadasz własny pamiętnik, który prowadziłeś/aś w dzieciństwie i możesz go pokazać.
Ø Pokazanie – wykonanego wcześniej – pamiętnika Tomka (może być taki, jak to opiszemy poniżej lub wykorzystać jakiś zeszyt) lub opowiedzenie o nim.
Ø Pokazanie – wykonanego wcześniej – pudełka Tomka na skarby lub opowiedzenie
o nim.
UWAGA: Jeśli w jakikolwiek sposób odwołujesz się w tym momencie zajęć do
pamiętnika – upewnij się, czy dzieci wiedzą, co to takiego, ewentualnie wytłumacz.
4. Wykonaj jedno z poniższych ćwiczeń do wyboru:
Ø Zróbcie własny pamiętnik – każde dziecko dostaje 2-3 kartki A4 (kiedy są kolorowe
daje to dużo radości), składamy je na pół, rozcinamy na zagięciach. Dziurkaczem
robimy dziurki na brzegu pamiętnika i wiążemy wstążeczką (sugerujemy jeden kolor
dla wszystkich). Potem ozdabiamy okładkę pamiętnika za pomocą farb i/lub kredek
i/lub papieru kolorowego. Przy oglądaniu prac powiedz jeszcze raz, do czego służy
pamiętnik i że każdy może w nim pisać, co chce oraz tylko jego właściciel decyduje
o tym, komu go pokaże i kto może go czytać.
Ø Zróbcie własne pudełko na skarby. Pudełko dobrze jest obkleić kolorowym papierem
oraz udekorować. Można jednak też przygotować stare gazety i czasopisma i obkleić
je w ten sposób. Przy oglądaniu prac powiedz jeszcze raz o tym, że tylko właściciel
pudełka tajemnic decyduje o tym, komu je pokaże i kto może je oglądać.
5. W trakcie pracy pacynka może obserwować dzieci i pytać o różne rzeczy.
6. Po zakończeniu pracy zbierz dzieci tak, by każde mogło zobaczyć pracę innych.
Pytamy: Czy ktoś ma ochotę opowiedzieć o swojej pracy? Czy ktoś chciałby zapytać
kogoś o jego pracę? Pamiętaj, by nikogo nie zmuszać do odpowiedzi. Każdy mówi
tyle, ile chce. Pokazujemy też pracę pacynki, jeśli taka jest.
7. Zachęćcie dzieci do zabrania pracy do domu. Zajęcia może kończyć pacynka – nasza
propozycja: Jak różne pudełka/pamiętniki wykonaliście. Mam nadzieję, że w domu
znajdziecie na nie dobre miejsce.
UWAGA: W trakcie zajęć nauczyciel/ka lub pacynka też może wykonać swoją pracę.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Spotkanie II
Sekret – kiedy tajemnica nam ciąży
MATERIAŁY – ich ostateczny dobór uzależniony jest od wyboru ćwiczenia:
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
ilustracje do opowiadania – dla każdego dziecka
farby lub/i kredki
klej
nożyczki
plastelina
materiały śmieciowe
kartki A3 lub A4 z bloku technicznego po jednej dla każdego dziecka
wycinki prasowe
balon – kilka sztuk
Propozycja planu zajęć:
1. Ćwiczenie wstępne, rytuał rozpoczęcia lub pytanie o samopoczucie. W Pomocniczku
piszemy o tzw. rytuałach rozpoczęcia – możesz, ale nie musisz ich wykonywać.
2. Nawiąż do poprzedniego spotkania: ostatnio mówiliśmy o sekretach. Fajnie jest je
mieć. Chciał(a)bym jednak dziś opowiedzieć Wam o tym, jak sekret może być ciężki
i trudny. I że to wcale nie jest przyjemne tak go trzymać w sobie i nikomu o nim nie
mówić. A najgorzej jak zamienia się w Olbrzyma Tajemnicy.
3. Pacynka lub prowadzący/a czyta lub opowiada tekst „Olbrzym(i) sekret” (w jednym
lub drugim wariancie). Tekst możesz czytać wraz z przerywnikami (pytaniami
zadawanymi w trakcie tekstu). Propozycje naszych pytań znajdziesz w dziale Opowieść z pytaniami.
4. Po przeczytaniu tekstu mamy do zaproponowania kilka aktywności – do wyboru:
Ø Działanie ruchowe: Pokażmy, jak trudno było Tomkowi nosić w sobie/na sobie
Olbrzyma Tajemnicy. W trakcie ćwiczenia możemy powtarzać: Jak jest mi ciężko/smutno/źle/samotnie z moją tajemnicą.
Ø Na ilustracji nr 1 do opowiadania „Olbrzym(i) sekret” nad głową Tomka unoszą się
dwa dymki. Jeden jest wypełniony rysunkiem, drugi pusty. Tutaj miał się znajdować
Olbrzym Tajemnicy Tomka. Narysujcie go – w dymku lub na dużej kartce. Możecie
też narysować swojego Olbrzyma Tajemnicy. Jak już to działo się wcześniej w naszych propozycjach – można wykorzystać tutaj różne techniki – plastelinę, masę
solną, materiały śmieciowe, wyklejankę z kolorowego papieru czy kolorowych gazet.
Jak wygląda Olbrzym Tajemnic wg naszego pomysłu możecie zobaczyć również na
ilustracji nr 2.
Ø Napompuj balon pokazując, jak może rosnąć Olbrzym Tajemnicy. Za każdym
wdmuchnięciem powtarzajcie: Mam trudną tajemnicę. Jest coraz większa. Potem
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
przekłujcie balon i wykrzyknijcie: Pozbyłem się tajemnicy! Opowiedziałem/am o niej!
Ćwiczenie można powtarzać kilka razy.
Ø Wycinki z gazet, które najlepiej najpierw przygotować samodzielnie, użyjcie do
wyklejania narysowanego w powiększeniu Olbrzyma Tajemnicy. Co wkleić do niego
– dlaczego?
Wydaje nam się, że z podanych ćwiczeń, by były efektywne, można
wykonać maksymalnie dwa. Pozostałe jednak możesz zrealizować także przy
innej okazji.
5. Jeśli wykonujecie prace plastyczne, po ich zakończeniu zbierz dzieci tak, by każde
mogło zobaczyć pracę innych. Pytamy: Czy ktoś ma ochotę opowiedzieć o swojej
pracy? Czy ktoś chciałby zapytać kogoś o jego pracę? Pamiętaj, by nikogo nie
zmuszać do odpowiedzi. Każdy mówi tyle, ile chce. Pokazujemy też pracę pacynki,
jeśli taka jest.
6. Kończymy: To niesamowite, że często boimy się rzeczy, których po prostu nie znamy.
Ale też jak bardzo może pomóc rozmowa na ten temat.
Nauczyciel/ka lub pacynka może wykonać również zadanie plastyczne.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Spotkanie III
Ktoś, komu ufam
MATERIAŁY – ich ostateczny dobór uzależniony jest od wyboru ćwiczenia:
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
kredki
gazety
worki na śmieci – dla każdego dziecka
kredki lub farby
kartki A3 – dla każdego dziecka
Propozycja planu zajęć:
1. Ćwiczenie wstępne, rytuał rozpoczęcia lub pytanie o samopoczucie. W Pomocniczku
piszemy o tzw. rytuałach rozpoczęcia – możesz, ale nie musisz ich wykonywać.
2. Ćwiczenie ruchowe – Pokażcie, co robimy, gdy nie chcemy ujawniać tajemnicy, jakie
tutaj są uczucia. Pomagaj dzieciom w nazywaniu uczuć: strach, obawa, samotność,
żal.
3. Rozmowa: Komu powierzylibyście taką trudną tajemnicę? Co to jest zaufanie? Można
zachęcić dzieci do narysowania takiej osoby i zrobić z tego „Galerię naszych zaufanych”. Koniecznie trzeba podpisać narysowane osoby, np. mama, tata, babcia, Tomek,
pani Magda itd.
4. Weź worek na śmieci, który ma symbolizować Olbrzyma Tajemnicy. Weź gazety
i wkładając je pojedynczo do worka mów o ciężarach Tomka. Podajemy tu przykłady,
ale ostateczny dobór określeń zależy od wariantu tekstu, który wybrałaś/eś, np: „strach
przed pływaniem”, „strach związany z niezrozumieniem przez kolegów”, „wstyd”,
„strach przed wyśmianiem”, „strach przed odrzuceniem”, i kolejno „strach przed tym,
że rodzice mnie nie zrozumieją”, strach przed wrzuceniem na głęboką wodę”, „strach
przed utonięciem”. Odkładamy worek.
5. Każde dziecko dostaje worek na śmieci i wkłada do niego zmięte gazety symbolizujące tajemnice. Każdy zawiązuje swój worek i chowa w dowolnym miejscu sali.
6. Wracamy do worka Tomka. Stopniowo opróżniamy Olbrzyma z kolejnych „strachów”
dzięki kolejnym rozmowom – np. z czepkiem, tatą, wujkiem, koleżanką. Przywołując
te rozmowy, wyjmujemy zmięte gazety i rozrzucamy wokół siebie. Mówiąc: Już mi
lżej!
7. Teraz każde dziecko może wziąć swój worek, podejść do portretu osoby godnej
zaufania, którą narysowało i zrobić to samo. Można mówić: Nie chcę już trzymać
tajemnicy. Chcę podzielić się nią z Tobą. Worek rozrywamy i wszystko z niego
wyrzucamy. Możemy jeszcze wspólnie wytarzać się w gazetach.
8. Kończymy: Tajemnice potrafią być b. ciężkie. Mam wrażenie, że umiemy się nimi
dzielić.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Spotkanie IV
Jak prosić o pomoc i pomagać
MATERIAŁY
Ø przygotuj ćwiczenie graficzne do tego ćwiczenia – sam/a zadecyduj, czy tylko w jednym egzemplarzu czy dla każdego dziecka.
Ø kartki A4 – po kilka dla każdego dziecka
Ø kredki
Propozycja planu zajęć:
1. Ćwiczenie wstępne, rytuał rozpoczęcia lub pytanie o samopoczucie. W Pomocniczku
piszemy o tzw. rytuałach rozpoczęcia – możesz, ale nie musisz ich wykonywać.
2. Listy od pacynek – dzieci otrzymują listy od pacynek z Pacynkowa. Dowiedziały się,
że tutaj dzieci dzielą się swoimi trudnymi tajemnicami. To rysunki z naszego
graficznego ćwiczenia. Każdy rysunek (jest ich cztery) to inna historia. Zapytaj dzieci,
jak je rozumieją? Jak sądzą, co się stało? Jaki sekret ma bohater ilustracji – na każdym
rysunku inny. Jak taki bohater się czuje? Pamiętaj, że dzieci mogą różnie odpowiadać
na te pytania.
Wg naszego pomysłu, rysunki ilustrują sytuacje, kiedy:
•
•
•
•
ukrywam, że ktoś mi dokucza;
mam problem z widzeniem, ale nie chcę się do tego przyznać;
babcia za mocno mnie przytula, a ja tego nie lubię, męczy mnie to;
rodzice się kłócą, a ja nie wiem, co ze sobą wtedy począć.
Dzieci mogą różnie widzieć te sytuacje. Dostrzeż to, powiedź o różnicach w ich
interpretacji rysunków, jeśli takie istnieją, a następnie odczytaj krótkie listy od pacynek
dołączone do każdej ilustracji.
LIST 1. Dokuczają mi.
Mam na imię Maciek. Od jakiegoś czasu dokucza mi starszy kolega. Łapie za kurtkę,
jak wychodzę ze szkoły. Śmieje się z mojej czapki, a czasem usiłuje zabrać moje zabawki. Boję
się go, jednak nikomu o tym nie mówię, bo wstydzę się, że sobie nie radzę. W końcu jestem już
zerówkowiczem, a to raptem kolega z I-ej klasy. Co mam zrobić?
LIST 2. Słabo widzę.
Mam na imię Maja. Ostatnio słabo widzę. I wynikają z tego same kłopoty. Na przykład
nie rozpoznaję przyjaciół z daleka i dlatego nie mówię im „cześć”, a oni obrażają się na
mnie. Pewnie myślą, że jestem zarozumiała albo że ich nie lubię. Poza tym wciąż się potykam,
bo za późno zauważam przeszkody na drodze. Nie mogę też jeździć na rowerze, bo na
wszystkich wpadam, w szkole też mam same problemy – nie rozpoznaję literek, które pani
zapisuje na tablicy itp. Bardzo się wstydzę tego „niedowidzenia”, bo wydaje mi się, że nikt
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
inny nie ma takiego problemu. Do tej pory nikomu o tym nie powiedziałam, ponieważ bałam
się i wstydziłam. Czy możecie mi pomóc?
LIST 3. Moja babcia
Mam na imię Piotrek. Uznacie na pewno, że mój problem jest głupi… Moja babcia
bardzo lubi mnie przytulać. Przytulanie jest fajne, ale… Ja już mam dość! Jestem drobny
i mały, a moja babcia ogromna. I przytula mnie b. mocno, tak, że czasem nie mogę złapać
powietrza. Próbowałem jej kiedyś o tym powiedzieć, ale ona zaśmiała się tylko i powiedziała,
że nie umie się powstrzymać i tak bardzo mnie kocha. Mama i tata zawsze cieszą się jak ona
przychodzi. Nie umiem im o tym powiedzieć, że tego nie znoszę. Boję się, że będą
niezadowoleni. Pewnie też powiedzą, że to z miłości. A ja, jak babcia przychodzi, to czasem
się chowam do łazienki, żeby odwlec moment spotkania. Nie wiem, jak sobie poradzić.
LIST 4. Moi rodzice się kłócą.
Mam na imię Iwona. Moi rodzice nie kłócą się b. często, ale ja bardzo tego nie lubię.
Krzyczą wtedy głośno. Poza tym czasem myślę, że to przeze mnie… Oni mówią, że tak nie jest
i że to ich sprawy, ale ja tego b. nie lubię. Najchętniej to bym wtedy zniknęła. Czy z tym się
w ogóle coś da zrobić?
3. Porozmawiaj z dziećmi o ich pomysłach na rozwiązanie tych sytuacji. Zachęć je do
narysowania listu do bohatera rysunku. Niech zawiera on dwie informacje. Najpierw
niech dziecko narysuje, jak uważa, że czuje się bohater tej opowieści. Na górze
rysunku można napisać: Rozumiem to. Potem może powstać rysunek z udzieleniem
rady bohaterowi ilustracji. Jakie dziecko widzi rozwiązanie dla niego. Każde dziecko
odpisuje na tę sytuację, którą chce.
4. Te dzieci, które chcą opowiadają o swoich pracach. Możesz podsumować: Cieszy
mnie, jak wiele ciekawych macie pomysłów. Sądzę, że wasz list może pomóc
pacynkom. Jestem z Was dumna/y.
5. Zbierz rysunki, włóż do kopert i zaadresuj na daną osobę do Pacynkowa przy
dzieciach. Za jakiś czas możesz też przygotować odpowiedzi od dzieci, którym te rady
pomogły.
UWAGA: W tym ćwiczeniu wykorzystaj tyle listów od pacynek, ile chcesz. Jeśli wolisz
jedną lub dwie – zrób tak.
INNE POMYSŁY NA TO SPOTKANIE
Lektura tekstu Roksany Jędrzejewskiej – Wróbel „Siedmiu wspaniałych” zawartego w
książce pod tym samym tytułem.
1. W ramach zajęć można:
Ø Stworzyć plakat pt.: „Każdy ma prawo do pomocy”.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Ø Prosimy, by każdy wymyślił jakąś problematyczną sytuację, o której trudno
powiedzieć innym, i narysował ją. Następnie dzieci wymieniają się swoimi rysunkami.
Każdy próbuje samodzielnie odszyfrować rysunek kolegi, a następnie na odwrocie
narysować lub zapisać swoją propozycję rozwiązania problematycznej sytuacji. Jeśli
ktoś ma problem ze zrozumieniem narysowanej przez kolegę sytuacji, może
porozmawiać z nim na temat tego, co przedstawia rysunek i dopiero po tej rozmowie
zaproponować swoją radę.
Ø Różne zwierzęta mają swoje tajemnice. Zapytaj – może dzieci znają jakieś, a jeśli nie
– możesz im o nich opowiedzieć. Świetny zbiór tego typu informacji o zwierzętach
jest tutaj: http://www.searchengines.pl/Tajemnice-zwierzat-t8941.html. Zastanówcie
się, dlaczego zwierzęta mają takie tajemnice? Czy gdyby je zdradziły, mogłoby się im
coś stać, a może pomogłoby im to w czymś?
Ø Można też porozmawiać o zwierzętach potrzebujących pomocy, ponieważ należą do
ginących gatunków. Gdyby zwróciły się do Was o pomoc, co moglibyście zrobić?
Zaplanujcie akcje pomocy dla żółwia, słonia, tygrysa, ale też może to być drop czy
jesiotr.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Spotkanie z rodzicami i dziećmi
Zgubiłam/em się i znalazłam/em.
W spotkaniu z udziałem rodziców może również uczestniczyć pacynka.
KSIĄŻKA
Ø Jennifer Moore-Mallinos „Zgubiłam się i znalazłam”
MATERIAŁY – ich ostateczny dobór uzależniony jest od wyboru ćwiczenia:
Ø duże arkusze papieru – typu płachta szarego papieru
Ø kartki A3 w dużych ilościach
Ø kredki lub farby
PRZED ZAJĘCIAMI
Możesz przygotować sobie do wydruku informacje dla rodziców, co jest ważne, aby
zabezpieczyć się na sytuację zgubienia się. Te informacje możesz rozdać rodzicom po
zajęciach lub w ich trakcie. Wg nas są to następujące reguły:
1. Dziecko powinno znać numer telefonu min. jednego rodzica. Jest to ważniejsze niż
adres. Dzieciom należy wytłumaczyć, że jeśli ktoś chce im pomóc, najważniejsze jest
podać numer telefonu, a nie adres. Podawania adresu należy unikać. Jeśli dzieci mają
lub przewidujecie Państwo, że będą mieć własny aparat, znajomość numeru na pamięć
także się przydaje. Telefony bowiem rozładowują się i gubią w najmniej oczekiwanych momentach.
2. Dziecko powinno wiedzieć do kogo zwracać się o pomoc. Jako osoby bezpieczne
wskazujemy tzw. osoby mundurowe – policjant, ochroniarz, ale również ekspedientka,
kasjerka (zwykle mają na sobie rodzaj uniformów i identyfikator). Najlepiej jest, aby
dziecko czekało na rodziców w miejscu, gdzie się zgubiło. Osoba, która mu pomaga,
nie powinna go stamtąd zabierać. Dziecko powinno o tym wiedzieć. W dobie telefonów komórkowych można zadzwonić praktycznie z dowolnego miejsca.
3. Jeśli chodzicie Państwo w miejsca, gdzie są duże skupiska ludzkie (centrum
handlowe, festyn, lotnisko, cyrk itd.) dobrze jest ustalić jakieś miejsce – łatwo rozpoznawalne dla dziecka – gdzie umawiamy się na spotkanie w razie, jeśli się zgubimy.
4. Jeśli używacie Państwo opasek na rękę, identyfikatorów na szyję lub rodzajów
wszywek w kurtkę z imieniem i nazwiskiem dziecka oraz adresem, telefonem, proszę
zadbać, by były one ukryte – tak, by ktoś z ulicy nie widział tych informacji, kiedy nie
są potrzebne.
Propozycja planu zajęć:
1. Ćwiczenie wstępne, rytuał rozpoczęcia lub pytanie o samopoczucie. W Pomocniczku
piszemy o tzw. rytuałach rozpoczęcia – możesz, ale nie musisz ich wykonywać.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
2. W zależności od możliwości logistycznych bawimy się w chowanego, ale tak, by
dzieci szukały rodziców. Można poprosić dzieci, by zamknęły oczy, ale też np.
wyprowadzić je do innego pokoju. W obydwu przypadkach ważny jest element
zaskoczenia. Dzieci nie wiedzą, że rodzice mają się schować. Dzieci szukają swoich
rodziców. Po ćwiczeniu możemy porozmawiać o uczuciach dzieci – jak się czuły,
kiedy nie było rodziców i jak, kiedy ich znaleźli.
3. Pacynka lub prowadzący/a czyta lub opowiada tekst Jennifer Moore-Mallinos
„Zgubiłam się i znalazłam” Tekst możesz czytać wraz z przerywnikami (pytaniami
zadawanym w trakcie tekstu). Pytaj o uczucia bohaterów w różnych sytuacjach.
Dzieci: Jak mogła się czuć dziewczynka w tej sytuacji, a rodziców: Jak mogli się czuć
rodzice dziewczynki. Jest to o tyle ciekawe, że strona rodziców jest tu słabo pokazana.
4. Każda z rodzin dostaje za zadanie namalowanie planu innego miejsca, np.: dużego
placu lub osiedla w mieście, lasu, imprezy plenerowej, centrum handlowego, basenu
(mogą się powtarzać, jeśli grup jest dużo), cyrk, lotnisko, dworzec.
5. W tym momencie możesz rozdać rodzicom przygotowaną skserowaną informację.
Możesz to jednak zrobić także na zakończenie zajęć.
6. Przywołujemy 3 zasadę z naszych zasad. Robimy galerie map. Dzieci przechadzają się
z rodzicami i ustalają przy każdej z nich, jaki punkt by wybrali na miejsce spotkania w
razie gdyby się zgubili.
7. Przywołujemy 1 zasadę z naszych zasad. Jeśli ustalamy, że dużo dzieci nie zna
numerów telefonów swoich rodziców wykonujemy ćwiczenie związane z jego
nauczeniem się. Rodzice piszą swój numer dużymi literami na kartach A3. Dzieci
ozdabiają je, ale tak, by nie zamazać numerów. Np.: rysują pod cyframi coś, co
pomoże im je zapamiętać. Można też zachęcić do układania wierszyków. Rodzice
sprawdzają, czy dzieci nauczyły się numerów. Należy podkreślić, że jest wskazane
powtarzać ćwiczenie w domu.
8. Każda z rodzin dostaje za zadanie namalowanie innej osoby na karcie A3 – muszą być
to zarówno neutrale osoby (np. kobieta, dziecko, mężczyzna, pani z wózkiem), jak
i tzw. bezpieczne, np.: policjant, ekspedientka, ochroniarz, żołnierz, lekarz.
9. Przywołujemy 2 zasadę z naszych zasad. Rodzice stoją z narysowanymi osobami.
Pytamy dzieci, do kogo podeszłyby z prośbą o pomoc. Omawiamy wybory dzieci.
Tłumaczymy, dlaczego bezpieczniej jest podejść do tzw. bezpiecznych osób.
10. Żegnamy się.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.
Na koniec kilka haseł dotyczących tematu, o których warto pamiętać i przekazywać je
dzieciom właśnie poprzez zabawę i opowieść.
Ø Można mieć różne tajemnice. Każdy je ma.
Ø Niektóre tajemnice są b. ciężkie – trudno się nimi podzielić, ale i trudno je w sobie
trzymać.
Ø Trzymanie tajemnicy może być związane z odczuwaniem strachu, wstydu, złości
i innych uczuć.
Ø Dobrze jest mieć wokół siebie kogoś, komu można powierzyć tajemnicę. Darzymy
takie osoby zaufaniem.
Ø Ty decydujesz do kogo się zwracasz o pomoc lub komu powierzasz sekret oraz ile mu
mówisz.
Ø My też możemy być dla kogoś taką osobą godną zaufania.
Ø Zawsze mamy prawo prosić o pomoc, jeśli nie umiemy czegoś rozwiązać.
Polecamy też inne teksty terapeutyczne i edukacyjne dotyczące tematyki proszenia
o pomoc, w tym sporo tekstów związanych z przemocą wobec dzieci:
Ø „Bajkoterapia, czyli dla małych i dużych o tym, jak bajki mogą pomagać” pr.
zbiorowa rozdział: Agnieszka Tyszka „Emilka i Trampkowa Księżniczka”
Ø Elżbieta Zubrzycka
• „Jak pomyślę, tak zrobię”
• „Trzy pytania do dobrej wróżki”
• „Dręczyciel w klasie”
• „Słup soli”
Ø Maria Molicka „Bajki terapeutyczne” rozdział: „Księżycowy domek”
Ø Maria Molicka „Bajki terapeutyczne cz II” rozdziały: „Piłeczka”, „O odważnej dziewczynce i złym czarowniku”, „Kamień i łódka”, „Wilczek i jego przyjaciel króliczek”
Ø Barbara Cain „Chyba jestem nieśmiały”
Ø Karolina Święcicka „Baśniowe mikstury” rozdział: „O tym jak kosmatek znalazł
przyjaciela”
Ø Paulette Bourgeois, Brenda Clark „Franklin ucieka z domu”
Ø Jan Uwe Rogge „Krótkie opowiadania na pokonanie strachu” rozdział: „Kasia,
smoczek i wróżka”
Ø Roksana Jędrzejewska – Wróbel „Siedmiu Wspaniałych” rozdziały: „Nie dość blada
królewna”, „Wieża sławy”, „Siedmiu Wspaniałych”
Ø Linde von Keyserlingk „Opowieści przeciwko lękom”
Ø Erika Meyer-Glitza „Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą” rozdział: „Czapka z daszkiem”, „Banda dziewcząt”
Ø Erika Meyer-Glitza „Jakub pogromca strachu” rozdział: „Złodzieje”
Ø Pernilla Stalfelt „Mała książka o przemocy”
Ø Deleuze Gilles, DePino Catherine „Śmierdzący ser”
Ø Elisabeth Zoeller „Teraz twoja kolej. Opowiadania na temat przemocy w szkole”
Ø Dagmar Geisler „Dzielna Emilka”
Ułóż własny scenariusz zajęć – chętnie zamieścimy go w naszych materiałach.
Wszelkie prawa zastrzeżone dla Fundacji "Drabina Rozwoju" z siedzibą w Warszawie.