recenzja_2 - Wydział Architektury PWr.

1
24.10.2016
Prof.dr hab.inż.arch.Jacek Suchodolski
Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej
Wrocław ul.B.Prusa 53/55
W.Pani
Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej
Prof.zw.dr hab.inż.arch. Ewa Trocka-Leszczyńska
50-317 Wrocław ul.B.Prusa 53/55
RECENZJA
Recenzja dotyczy pracy doktorskiej Pana mgr.inż.architekta Rafała Mirka pt. ‘’ Rodzima
architektura Żywiecczyzny. Geneza , stan zachowania , perspektywy ‘’ , wykonanej pod
kierunkiem Prof.dr hab.inż.arch. Wojciecha Brzozowskiego.
Recenzja została sporządzona na podstawie pisma Pani Dziekan Wydziału Architektury
Politechniki Wrocławskiej Prof.zw. dr hab.inż.arch.E.Trockiej – Leszczyńskiej z dnia
11.07.2016 roku .
1. Objętość i konstrukcja pracy
Przedłożona do recenzji praca została przekazana jako jednotomowa i liczy ponad 300
stron , 698 przypisów ,58 ilustracji , 41 tabel , 2 wykresy , oraz słownik terminów w
aneksie . Bibliografia liczy 283 pozycje , głównie polskich autorów . Całość została
podzielona na 6 części , z których pierwsza Wstęp , zawiera Wprowadzenie 1.1 ,
Uzasadnienie wyboru tematu pracy (1.2 ) , Cel badań (1.3) , Tezę pracy (1.4 ), Czasowe
2
określenie badań (1.5 )i Terytorialne określenie badań (1.6 ), Metodykę badań (1.7 ),
oraz określenie Stanu badań( 1.8) .
Drugi rozdział to Żywiecczyzna . Region architektoniczny ( 2 .) Rozdział trzeci to
Osadnictwo wiejskie w rejonie Żywiecczyzny ( 3 ) . W następnym czwartym Autor
omawia Budownictwo mieszkaniowe wsi ( 4 ) .Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne
domu mieszkalnego na wsi-to rozdział piąty ( 5 ) , a całość kończą Podsumowanie i
wnioski ( 6 ) .
2. Tematyka badań i układ pracy
W swej dysertacji Autor zajmuje się istotnym problemem kontynuacji regionalnych
wzorców we współczesnej architekturze w regionie Żywiecczyzny , oraz stara się
odpowiedzieć na istotne pytanie czemu nowo powstające budynki mieszkalne na wsi nie
nawiązują swą formą i detalem do miejscowych regionalnych wzorców .
Przeprowadza gruntowną analizę formy i konstrukcji drewnianych budynków
znajdujących się na omawianym terenie , starając się ukazać ich najważniejsze cechy
regionalne , mogące stać się swoistym zaczynem dla projektujących obecnie
architektów. Istotną częścią pracy jest również , po przebadaniu regionalnej architektury
wiejskich budynków mieszkalnych , określenie najistotniejszych elementów w ich
konstrukcji i detalu architektonicznym , oraz stanu technicznego drewnianej zabudowy .
Stara się również nakreślić działania , które należałoby przedsięwziąść , aby z jednej
strony uratować istniejącą jeszcze drewniane budynki , a z drugiej analizuje przyczyny
braku zainteresowania wśród władz i inwestorów regionalnym dziedzictwem
Żywiecczyzny . Jako przykład dodatni kontynuacji i zachowania architektury regionalnej ,
ukazuje sąsiedni region , a mianowicie Podhale zaznaczając , iż jest to wyjątek na
polskiej mapie architektury regionalnej .
We Wstępie ( 1 ) po przedstawieniu celu pracy , tez , oraz po dokładnym nakreśleniu
obszaru badań Autor omawia dotychczasowy dorobek badawczy , którego tematem jest
Żywiecczyzna , zaznaczając , iż posiada on rozproszony i niepełny charakter ( str.18 )
Wyróżnia tu Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej , które propaguje region w jego
różnych aspektach . Założone w 1934 roku ( s.13 ) przysparza temu pięknemu zakątkowi
Polski wiele korzyści .
Rozdział drugi to ‘’ Żywiecczyzna . Region architektoniczny ‘’( 2 ) w którym Autor omawia
sposoby wyznaczania regionów architektonicznych ( 2.1 ) oraz określa granice regionu
geograficznego( 2.2.1 ), jak i granice administracyjne , polityczne , historyczne ( 2.2.2 )
oraz etnograficzne i kulturowe ( 2.2.3 ) .Powołując się na autorytety naukowe w
poruszanych zagadnieniach w drugim rozdziale ( m. innymi J. Kamockiego , R.
Reinfussa , H. Hermanowicza , G. Ciołka , J. Bogdanowskiego czy I. Tłoczka ) ,
3
podkreśla rolę jaką odgrywali górale żywieccy w kształtowaniu odrębności kulturowej
regionu żywieckiego . ( s.36 ) Przytacza także przykłady Podhala i Orawy jako niewielu
regionów , które również zachowały swój odrębny charakter . Rozdział trzeci to ;
‘’Osadnictwo wiejskie w rejonie Żywiecczyzny ‘’. W rozdziale tym zostają omówione
czynniki mające bezpośredni wpływ na charakter i formę osadnictwa , czyli ;
Ukształtowanie terenu ( 3.2.1 ), Sieć rzeczna i nawodnienie terenu ( 3.2.2 ),Gleba i jej
wpływ na kształtowanie się osadnictwa ( 3.2.3 ), Wpływ klimatu na osadnictwo ( 3.2.4 ).
Są to podstawowe elementy , które po uwzględnieniu jeszcze możliwości zastosowania
określonego budulca ( odmian występujących skał na danym terenie oraz gatunków
drzew ) , tworzą miejscową specyfikę . Następnie Autor w podpunkcie 3.3 wymienia i
omawia ewolucję osadnictwa na Żywiecczyźnie. Dzieli ją na okresy historyczne , od VI
do XVIII wieku , od XVIII do XIX wieku , i od drugiej połowy XIX wieku do 1945 roku.
Następnie zajmuje się formami osadniczymi wsi ( układy osiedleńcze ) oraz typologią
układów osadniczych ( 3.5 ). Rozdział ten podsumowuje zamieszczając rysunek Rodzaje
narysów wsi Żywiecczyzny ( str. 69 ) oraz tabelę Typy wsi ich występowanie na
Żywiecczyźnie , na podstawie których można ustalić najczęściej występujące formy .
Autor stwierdza iż na podstawie analiz można stwierdzić , iż występują tu najczęściej
wsie o typie narysu skupionego w odmianach rzędowych , wywodzące się ze wsi łanów
leśnych ( str. 71 ).
Czwarty rozdział – Budownictwo mieszkaniowe na wsi , jest jednym z najobszerniejszych
w całej pracy i został podzielony na dziewięć podrozdziałów , traktujących o ; Materiale
budowlanym i jego wpływie na budownictwo mieszkaniowe wsi ( 4.1 ) , Kształtowaniu się
budownictwa wiejskiego na przestrzeni wieków ( 4.2 ) , Klasyfikacji układów funkcjonalno
– przestrzennych zagrody ( 4.3 ) i budynków mieszkalnych ( 4.4 ) , o Stanie zachowania (
4.5 ) , Udziale procentowym budynków drewnianych w całej zabudowie wsi ( 4.6 ) ,
kończąc rozdział omawia jeszcze Stan własności budynków ( 4.7 ) , Użytkowanie i
użytkowników ( 4.8 ) , oraz Pochodzenie budowniczych ( 4.9 ) .
Prowadząc rozważania nad kształtowaniem charakteru formy budynków chłopskich na
Żywiecczyźnie , zauważa iż kształt omawianych nieruchomości właściwie ustalił się za
czasów zaboru austriackiego ( str.93 ) . Były one wznoszone jako budowle o formie i
detalu wolnych od wpływów zagranicznych , nawiązujące do bogatej , regionalnej
tradycji tej ziemi . Najczęściej szerokofrontowe o symetrycznej i asymetrycznej bryle
ewaluowały w kierunku łączenia razem funkcji mieszkalnych , magazynowych i
hodowlanych ( str .91 ). Dzieląc na okresy czasowe przekształcanie się budownictwa
wiejskiego Żywiecczyzny , omawia istotne zmiany dotyczące układów pomieszczeń
mieszkalnych od XVIII wieku do XIX ,oraz zajmuje się innymi urządzeniami znajdującymi
się na działkach rolniczych , jak choćby stodoły , spichrze , czy piwniczki . Dużo miejsca
poświęca na omówienie systemów grzewczych , konstrukcji pieców i kominów .
4
Analizując układy funkcjonalno – przestrzenne zagrody wyróżnia trzy zasadnicze
posadowienia budynków ; zagrody jednobudynkowe , zagrody wielobudynkowe oraz z
zorientowanymi kalenicowo , jednoliniowo , domami . Dołącza tu tabelę ( nr 4 ) ze
schematami układów zagrodowych , która jest wynikiem badań Autora omawianej
dysertacji . Również schemat przykładowej zagrody chłopskiej ( str. 113 ) ( oprac. przez
Autora ) , służy do całościowego poznania przedstawianych problemów .
Również zdjęcia układów zagrodowych na Żywiecczyźnie , umieszczone w tabeli nr 6 ,
opracowanej przez Autora ilustrują poruszane zagadnienia . Jedynie brak jest tu
zaznaczenia granic działek , na których Autor omawia układy zabudowy . W następnych
podrozdziałach ( 4.4 ) zostają poddane analizie układy funkcjonalno – przestrzenne
budynków mieszkalnych na wsi , oraz ich forma architektoniczna . Autor opisuje proces
rozszerzania się funkcji o kolejne pomieszczenia i wyróżnia tu budynki ; szeroko
frontowe symetryczne , asymetryczne oraz jednotraktowe , półtraktowe i dwutraktowe (
s.121) . Następny podpunkt 4.5 , to Stan zachowania , gdzie Autor proponuje pięciostopniową skalę oceny stanu technicznego budynków . Analizę kończy opracowanymi
przez siebie wykresami ( s.127 i 128 ) z których wynika , iż stan budynków na
omawianym obszarze jest niezadawalający . Problemem również są przeprowadzane
remonty , które zacierają cechy regionalne zabudowy lub wprowadzają inne regionalne
formy ( np. z Podhala ) . W podpunkcie 4.6 określa procentowy udział drewnianej
mieszkalnej zabudowy na Żywiecczyźnie na około 2% ( s.130 ) . Kończąc rozdział
zajmuje się stanem własności , oraz użytkownikami domów i ich budowniczymi .
Rozdział 5 to ,Rozwiązania funkcjonalno – przestrzenne domu mieszkalnego na wsi . W
punkcie tym Doktorant analizuje układy funkcjonalne istniejących budynków na wsi
zajmując się szczegółowo rozplanowaniem izby w budynku mieszkalnym .Wymienia tu
budynki szeroko frontowe jako optymalne z punktu widzenia rozplanowania na
Żywiecczyźnie ( s.142 ) . Obszernym podpunktem 5.3 jest Typologia rozwiązań rzutów
budynków mieszkalnych . Autor zamieszcza tu w tabeli 11 ,’’ Domy na Żywiecczyźnie
oraz ich wewnętrzne rozplanowanie ‘’ będącej własnym opracowaniem , aż 183 budynki .
Zostały one poddane analizie funkcjonalnej ( rzuty ) oraz formalnej z zaznaczeniem roku
budowy i miejsca występowania . Jest to z pewnością ważny element dla całej pracy,
pozwalający na porównanie i syntezę dla drewnianej zabudowy badanego obszaru.
Szkoda , iż zamieszczone domy nie posiadają numeracji , co ułatwiało by korzystanie z
danych w tabeli . Następną jest tabela 12 , gdzie zostały zawarte Parametry
charakterystyczne dla poszczególnych układów i typów budynków mieszkalnych .
W podrozdziale 5.4 – Rozwiązania konstrukcyjno – materiałowe , Autor nieco
chaotycznie wymienia czynniki mające wpływ na ostateczny wygląd , charakter formy
wiejskiego budynku na Żywiecczyźnie . Na stronie 178 doktorant pisze o budynkach ‘’
zagłębionych pod ziemią z dachami krytymi słomą lub trzciną ‘’ .( ? ) Chodziło
5
prawdopodobnie o budynki zagłębione w ziemi .
Jednym z obszerniejszych podpunktów jest – 5.4.1 Konstrukcje ścian . Jest on
ilustrowany rysunkami w tabelach ( Tabela 13- Rozwój konstrukcji budynków
drewnianych , Tabela 14 – Przykłady zawęgłowiań ścian wieńcowych , Il 36 – Sposoby
wiązań naroży , iL.37- Rodzaje zrębów ścian wieńcowych , Tabela 15 –Schematy
mieszanych konstrukcji ….. Tabela 16 – Przykłady konstrukcji mieszanych na
Żywiecczyźnie ,il.38 i Il.39 ) i pojedynczymi ilustracjami . Autor omawiając konstrukcje
ścian , tych z cegły i z drewna zwraca uwagę na zalety pierwszego budulca , wskazując
na kilkukrotnie niższy koszt drewna i jego zalety izolacyjne w porównaniu do cegły.
.Zaznacza , iż większość badanych budynków na Żywiecczyźnie ma konstrukcję
drewnianą , a mieszane ustroje występują tu rzadko , a z kolei gęste lasy w tym regionie
dostarczają budulca . Podając wymogi jakim powinien odpowiadać nowo wznoszony
dom ( s.186 i 187 ) , wylicza je , lecz koncentruje się bardziej na przesądach i
wierzeniach zapominając o takich konkretnych wymogach , jak m. innymi ;
niebezpieczeństwo budowy na terenach zalewowych , głębokości zalegania wód
gruntowych , odpowiedniej nośności gruntu , oraz wielkości spadków terenu .
Następny ważny element konstrukcyjny budynku , to Więźba dachowa i podpunkt 5.4.2
Tu zostały wyróżnione trzy rodzaje konstrukcji dachowych na Żywiecczyźnie . W tabeli
nr17 i 18 , Autor przedstawia je na poglądowych rysunkach . Określa konstrukcję
krokwiową , jako nieskomplikowaną i występującą często i w innych europejskich
krajach .
Przy opisie Pokryć dachowych – podpunkt 5.4.3 , Autor wymienia trzy najważniejsze
pokrycia stosowane na omawianym obszarze ; dranicami , strzechą żytnią i trzciną oraz
gontem .Wszystkie tu wymienione miały jedną wspólną wadę , a mianowicie
łatwopalność . Dopiero stosowanie łupków fylitowych , eternitu , dachówek
ceramicznych oraz może najmniej ładnych ale trwałych , pokryć z blachy stalowej ,
ograniczało istotnie możliwość wybuchu pożaru . Następny podpunkt dotyczy – 5.4.4.
Podług , gdzie jest mowa o klepiskach i o następnie stosowanych drewnianych
konstrukcjach podług w chłopskich chatach oraz o stajniach dla koni , również
wykładanych drewnem . Stosunkowo obszernym podpunktem jest 5.4.5 zatytułowany –
Strop-powała , w którym Autor omawia konstrukcje stropów stosowanych najczęściej na
Żywiecczyźnie . Wyróżnia tu dwa rodzaje , do 4,5 metra , oraz powyżej tej rozpiętości .
Zamieszcza tu dwie tabele ( nr 20 , 21 ) i jedną ilustrację .
Podpunkt 5.4.6 to Konstrukcja okapów na Żywiecczyźnie . Autor zaznacza , iż opisywane
układy konstrukcyjne nie tworzą dużej liczby odmian , lecz wykształcił się tu typ dość
daleko wysuniętego okapu , nawet do 140 cm poza obrys budynku . Trzy podstawowe
sposoby ustawienia skrajnych krokwi w stosunku do lica ścian zewnętrznych ( s.209 ) ,
były najczęściej stosowanymi rozwiązaniami ( il.41 , 42, 43 , 46 ) . Na trzech rysunkach (
6
il.44 , il.45 , il.47 ) przedstawia schematy układów konstrukcyjnych okapów ; typu
belkowego na wypustach węgłowych ,belkowego opartego na rysiach i krokwiowego .
Porównuje okapy na Żywiecczyźnie do takich rozwiązań w sąsiednich regionach (np.
Beskid Makowski , Podhale ) .W kolejnym podpunkcie – 5.5 Rozwiązania
architektoniczne , doktorant cytując i analizując wypowiedzi naukowców ( Gerard Ciołek
,F. Piaścik M. Kurządkowski , Z . Radziewanowski, A. Miłobęcki ) , stara się przedstawić
czynniki mające wpływ na architekturę regionalną . Duży nacisk kładzie na tradycję oraz
rodzaj występujących materiałów budowlanych . Poza tym czynnikiem , który ma również
decydujący wpływ jest klimat , od którego należałoby zacząć rozważania na temat cech
tutejszego regionalizmu . W podpunkcie 5.5.1 – Dachy , omawia rodzaje dachów
występujących na Źywiecczyźnie , ilustrując tekst rysunkami ( Rys.48, 49,50,51,52 –
rodzaje ścian szczytowych ) oraz zebranymi w Tabeli -24 , zdjęciami ( ściany szczytowe
w budynkach mieszkalnych na Żywiecczyźnie. W kolejnym podpunkcie 5.5.2 –
Proporcje , analizuje , tak istotny dla każdego budynku jego wygląd o którym decydują
jego proporcje . W Tabelach – 25 , 26 , 27, 28 , poddaje analizie proporcje domostw
mieszkalnych i budynków inwentarskich tworzących zagrodę . Są tu również domy
rozbudowane przez swych właścicieli w różnych kierunkach . Następny podpunkt to –
Okapy - 5.5.3 , w którym w Tabelach 29, 30 , 31,i ilustracji 54 , przedstawia zdjęcia
okapów na badanym terenie , opisując ich konstrukcję . W podpunkcie – 5.5.4 Obejście
wokół budynku , w Tabeli 32 zamieszcza zdjęcia przyzb stosowanych wokół wiejskich
domów oraz podmurówek , które były murowane wraz z przyzbami . W podpunkcie
Ganki-5.5.5 , charakteryzuje wejściowe ganki , które jak pisze pojawiły się z końcem XIX
wieku na Żywiecczyźnie , dzieląc je jako obudowane i niezabudowane ( s.240 ) i
umieszczając przykłady w Tabeli 33 . Stosunkowo obszernym podpunktem jest 5.5.6 –
Wystrój zewnętrzny , detale ,( s.244- 257 ) Autor zajmuje się tu szalowaniem ścian
zrębowych , przedstawiając przykłady różnych rozwiązań ( Tabela 34 i 35 ) , stwierdzając
iż , budynki wiejskie na omawianym obszarze miały prostą formę , bez zbędnych detali (
s.251 ). Również opisując stosowaną kolorystykę ( przykłady Tabela 36 ) zaznacza , iż
odcienie niebieskiego oraz biały kolor należały do najczęściej stosowanych . Reszta
barw miała znaczenie wtórne . Charakterystycznym było również malowanie węgłów na
inny kolor niż reszta budynku .
Następny podpunkt 5.5.7- to Stolarka okienno- drzwiowa . Temat ten ilustrują zdjęcia ;
il.56 , 57 oraz tabele – 37 , 38 , 39 ,i 40 . Doktorant opisuje tu poza oknami i drzwiami ,
także okiennice i parapety oraz podcięcia i obramowania . Charakteryzując elementy
detalu architektonicznego , zauważa iż stosowane zdobnictwo było skromne i nie
występowało często.
Następnym punktem w opiniowanej pracy jest – 5.6 Cechy wiejskiej zabudowy
mieszkaniowej . Na wstępie zaznacza , iż biorąc pod uwagę cały obszar Żywiecczyzny z
7
istniejącą zabudową , można tu wyodrębnić wspólne dla niej cechy , które są omawiane
w dalszej części rozdziału . Do urbanistycznych cech Autor zalicza układ wsi łanów
leśnych oraz przekształcanie szałasów pasterskich w budynki mieszkalne .
Funkcjonalno- przestrzenne to m. innymi budynki szerokofrontowe , łączenie kilku funkcji
w budynku , np. mieszkalnej z inwentarską lub z gospodarczą oraz centralnie położona
sień rozdzielającą przestrzeń mieszkalną od inwentarskiej . Cechy konstrukcyjnomateriałowe to ; jednolity materiał ścian , jednolita konstrukcja ścian , jednolita
konstrukcja dachu i okapów , oraz inne elementy . Najszerzej Doktorant analizuje cechy
architektoniczne do których zalicza ; wielkość budynków ( są to wyłącznie budynki
parterowe ) , proporcje ich rzutów , dachy dwuspadowe półszczytowe o kącie nachylenia
45-55 stopni , proporcji wysokości dachu do zrębu ściany jak 1;2,7- lub - 1;3,5 ,
głębokość okapów , oraz szereg innych ( m. innymi występowanie ganków , kształt okien
, gama kolorystyczna ) .
Po przedstawieniu tych cech Autor syntetycznie charakteryzuje formę , funkcję oraz
konstrukcję budynków na Żywiecczyźnie . W ostatnim 6 rozdziale dysertacji –
Podsumowanie i wnioski , zostają poruszone w podpunkcie 6.1 – Zagrożenia i szanse
dla istniejącej wiejskiej zabudowy mieszkaniowej , 6.2 – Weryfikacja tezy badawczej oraz
6.3 – Propozycja praktycznego wykorzystania wyników badań .
Doktorant wysuwa tu na pierwszy plan potrzebę ratowania istniejących jeszcze
drewnianych budynków i tak stanowiących tylko około 12 % istniejącej zabudowy i
umieszczenia ich w skansenach oraz przeprowadzenia inwentaryzacji najbardziej
cennych obiektów . Również postuluje wprowadzenie jak najszerszej ochrony
konserwatorską dla drewnianych domostw . Jednak najważniejszym problemem jest tu
realizacja nowej zabudowy w oparciu o regionalne elementy określone w tej pracy .
Wskazuje tu na obowiązujące przepisy budowlane , które praktycznie bardzo utrudniają
wznoszenie domów o konstrukcji drewnianej . Ważnym następnym krokiem jest także
zmiana świadomości wśród ludności wiejskiej co do wartości i potrzeby budowy nowych
budynków będących kontynuacją w formie i detalu miejscowych wątków regionalnych
.Potrzebne są również odpowiedne wytyczne Miejscowego Planu Zagospodarowania
Przestrzennego , które jak zauważa Doktorant powinny zablokować budowę budynków o
uniwersalnej formie nie mających nic wspólnego z regionalizmem . Praktyczne
wykorzystanie przeprowadzonych badań Autor widzi w roli swoistego przewodnika dla
architektów projektujących w tym regionie kraju ( s.284 ) .Choć z drugiej strony zdaje
sobie on sprawę z realiów , które jak dotąd nie nastawiają optymistycznie .
8
3. Uwagi końcowe
Przedstawiona do recenzji praca stanowi zwięzłe i logiczne opracowanie Autora o
właściwie podjętej metodzie badań , poddającej analizie problem związany z rodzimą
architekturą Żywiecczyzny . Pracę czyta się dobrze , jest napisana zwięźle , choć
czasami zdarzają się potknięcia stylistyczne . Wydaje się również , iż zamieszczona teza
pracy mogłaby być nieco krócej sformułowana z pożytkiem dla dysertacji .
Konstrukcja całej pracy jest prawidłowa , zaczyna się klasycznie ; Wstępem , gdzie Autor
przedstawia cel badań , tezy pracy , określa przedział czasowy i zasięg terytorialny
badań .Omawia przyjętą metodę i stan badań . W punkcie następnym – 2 , określa
granice regionu architektonicznego jakim jest Żywiecczyzna , oraz porównuje ją z innymi
regionami architektonicznymi , z ; Podhalem , Orawą i Beskidem Śląskim . Stwierdza , iż
Żywiecczyzna jak dotąd , nigdy nie została dokładnie zbadana i zdefiniowana ( s.39 ) .
Trzeci rozdział to - Osadnictwo wiejskie w rejonie Żywiecczyzny , gdzie Autor także
wymienia czynniki fizjograficzne , mające wpływ na obraz osadnictwa oraz okresy
historyczne od VI wieku aż do 1945 roku , w których przebiegała ewolucja osadnictwa .
Rozdział 4 – to Budownictwo mieszkaniowe wsi . Doktorant rozpoczyna ten rozdział od
omówienia rodzajów stosowanych na badanym obszarze materiałów budowlanych .
Wyróżnia tu podobnie jak w rozdziale poprzednim okresy ewolucji osadnictwa od VI
wieku do 1945 roku . Autor nie ustrzegł się tutaj pewnych powtórzeń z rozdziałem
poprzednim , lecz rozdział kończy omówieniem układów funkcjonalno-przestrzennych
zagrody i budynków mieszkalnych . Zajmuje się stanem zachowania budynków
drewnianych , który ocenia na 2% w całej istniejącej zabudowie ( s. 129 ) . Opisuje
również sprawy własnościowe oraz charakteryzuje użytkowników i budowniczych tych
obiektów . Przedostatni rozdział – 5 Rozwiązania funkcjonalno -przestrzenne domu
mieszkalnego na wsi , jest miejscem dla całościowej charakterystyki , od omówienia
układów funkcjonalnych zabudowy , rozplanowania izby w budynkach mieszkalnych ,
rozwiązań konstrukcyjno- materiałowych , architektury oraz zebrania cech wiejskiej
zabudowy mieszkaniowej . Rozdział 6 , to Podsumowanie i wnioski , w którym Doktorant
od przedstawienia zagrożeń i szans dla wiejskiej zabudowy , weryfikacji tezy badawczej ,
proponuje praktyczne wykorzystanie wyników badań . Całość zamyka Literatura i Anekssłownik terminów .
Tak jak Autor w wykorzystaniu wyników badań uważa , zresztą słusznie iż , jego praca
powinna wpłynąć na rozpowszechnienie podjętego w niej problemu , i zainteresować
projektujących architektów , aby wznoszona nowa zabudowa nawiązywała do tradycji
9
regionu , tak sam stwierdza , iż jest to długi jeszcze proces , choć Żywiecczyzna była i
jest częścią państwa polskiego z od wieków zamieszkałą tu polską ludnością . Nie było
tu zmiany granic i wymiany mieszkańców , tak jak miało to miejsce np. w Sudetach . Tak
więc problem obecnie wznoszonej nowej zabudowy nie nawiązującej do form
tradycyjnych , choćby w jakiejś części , stanowi na Żywiecczyźnie wyzwanie dla osób
zajmujących się tą tematyką i czujących potrzebę kontynuacji .
4. Konkluzja
Zamieszczone niewielkie uwagi nie wpływają na pozytywną ocenę przedłożonej pracy ,
która jest wartościową dysertacją poruszającą aktualny i interesujący temat ,
wyczerpująco przedstawiony z czytelnie sformułowanymi celami i wnioskami . W związku
z powyższym , po analizie recenzowanej pracy doktorskiej stwierdzam , iż opracowana
przez mgr. inż. architekta Rafała Mirka , pod kierunkiem dr hab. inż .architekta
Wojciecha Brzezowskiego , prof. nadzw., pt. Rodzima architektura Żywiecczyzny ,
odpowiada kryteriom i warunkom określonym w Ustawie o tytule i stopniach naukowych ,
stanowiąc oryginalne i wyróżniające się osiągnięcie w rozwoju badań nad architekturą
współczesną Dlatego stawiam wniosek o dopuszczenie recenzowanej pracy doktorskiej
do publicznej obrony przed Radą Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej .
Jacek Suchodolski