Opis techniczny - Fundacja Pomoc Dzieciom Wiejskim
Transkrypt
Opis techniczny - Fundacja Pomoc Dzieciom Wiejskim
PROJEKT BUDOWLANY – EGZEMPLARZ NR 1 POZNAŃ, wrzesień 2007 rok Nazwa obiektu budowlanego Dwór z 1 połowy XIX wieku Przedmiot projektu Renowacja elewacji oraz budowa tarasu Adres obiektu budowlanego Nr ewidencyjny działki, obręb wieś Jabłkowo, gmina Skoki, powiat wągrowiecki Inwestor Pracownia Projektowa BranŜa architektura 38/6, Obręb Jabłkowo Fundacja Pomoc Dzieciom Wiejskim 62-085 BliŜyce, gm. Skoki, woj. wielkopolskie Sytek-Projekty, ul. Półwiejska 17/25, 61-885 Poznań Projekt: mgr inŜ. arch. Bartosz Zabłotny Nr uprawnień OKK/UpB/17/2005 Projekt: mgr inŜ. arch. Ewa Sytek BranŜa konstrukcja Projekt: mgr inŜ. Wiesław Kielar Nr uprawnienia 220/PW/91 SPIS TREŚCI 1. Strona tytułowa 2. Spis treści 3. Uzgodnienia i dokumenty formalno-prawne 3.1. Decyzja o warunkach zabudowy wydana przez Urząd Miasta i Gminy w Skokach 3.2. Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane 4. Opis do projektu zagospodarowania działki 5. Projekt zagospodarowania działki – mapa geodezyjna skala 1:500 6. Opis techniczny 7. Rysunki z branŜy architektura 7.1. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr Stan istniejący-inwentaryzacja 1i 2i 3i 4i 5i 6i 7i 8i 9i 10i - RZUT PIWNIC POD BUDYNKIEM B (młodszą częścią)-STAN ISTNIEJĄCY - RZUT PARTERU-STAN ISTNIEJĄCY - RZUT PIĘTRA-STAN ISTNIEJĄCY - RZUT PODDASZA-STAN ISTNIEJĄCY - ELEWACJA WSCHODNIA-INWENTARYZACJA - ELEWACJA ZACHODNIA-INWENTARYZACJA - ELEWACJA POŁUDNIOWA-INWENTARYZACJA - ELEWACJA PÓŁNOCNA-INWENTARYZACJA - ELEWACJA POŁUDNIOWA CZĘŚCI A-INWENTARYZACJA - ELEWACJA PÓŁNOCNA CZĘŚCI B –INWENTARYZACJA 7.2. Załącznik do inwentaryzacji – dokumentacja fotograficzna 7.3. Stan projektowany rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. rys. nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr nr 1p - PROJEKT - RZUT PIWNIC POD BUDYNKIEM B (młodszą częścią 2p - PROJEKT - RZUT PARTERU 3p - PROJEKT - RZUT PIĘTRA 4p - PROJEKT - RZUT PODDASZA 5p - PROJEKT - ELEWACJA WSCHODNIA 6p - PROJEKT - ELEWACJA ZACHODNIA 7p - PROJEKT - ELEWACJA POŁUDNIOWA 8p - PROJEKT - ELEWACJA PÓŁNOCNA 9p - PROJEKT - ELEWACJA POŁUDNIOWA CZĘŚCI A 10p - PROJEKT - ELEWACJA PÓŁNOCNA CZĘŚCI B 11p - PROJEKT TARASU - RZUT I KŁADY 12p - PROJEKT TARASU – PRZEKROJE 13p - PROJEKT TARASU – ZESTAWIENIE ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH 14p - PROJEKT TARASU – PROJEKT TARASU - DETAL "a", "b" 15p - PROJEKT TARASU – PROJEKT TARASU - DETAL "c" rys. nr 16p - PROJEKT - MURKI PRZY ISTNIEJĄCYCH SCHODACH -RZUTY-PRZEKROJE rys. nr 17p - PROJEKT - DETAL GZYMSU - BUDYNEK A - ELEWACJA PÓŁNOCNA rys. nr 18p - PROJEKT - DETAL OPASEK OKIENNYCH I PARAPETU-BUDYNEK A rys. nr 19p - PROJEKT - DETAL GZYMSU - BUDYNEK A - ELEWACJA ZACHODNIA rys. nr 20p – PROJEKT - BALUSTRADA PRZY ISTNIEJĄCYCH SCHODACH - BUDYNEK B rys. nr 21p – PROJEKT - BALUSTRADA NA TARASIE-BUDYNEK B - ELEWACJA ZACHODNIA rys. nr 22p – PROJEKT - BALUSTRADA NA TARASIE-BUDYNEK B - ELEWACJA ZACHODNIA –DETAL „A” rys. nr 23p – PROJEKT - BALUSTRADA NA TARASIE-BUDYNEK B - ELEWACJA ZACHODNIA –DETAL „B” rys. nr 24p – WERANDA - WYTYCZNE DO RESTAURACJI - UZUPEŁNIENIE BRAKUJĄCYCH ELEMENTÓW - WIDOK OD FRONTU rys. nr 25p – WERANDA - WYTYCZNE DO RESTAURACJI - UZUPEŁNIENIE BRAKUJĄCYCH ELEMENTÓW - WIDOK Z BOKU rys. nr 26p - ZESTAWIENIE STOLARKI OKIENNEJ I DRZWIOWEJ OPIS DO PROJEKTU ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI 1. Dane ewidencyjne Nazwa budowli: Dwór z 1 połowy XIX wieku Adres: wieś Jabłkowo, gmina Skoki, powiat wągrowiecki Lokalizacja: działka 38/6, KW 52861 Inwestor: Fundacja Pomocy Dzieciom Wiejskim z siedzibą w BliŜycach 2. Przedmiot inwestycji Przedmiotem inwestycji jest remont elewacji Dworu Brzeskich w Jabłkowie oraz budowa tarasu na istniejącym cokole. Na dzień dzisiejszy Dwór jest nie uŜytkowany po wykonanym remoncie elewacji i wymianie stolarki okiennej pozostanie nadal w stanie nie uŜytkowanym. Niniejsze opracowanie obejmuje w swoim zakresie następujące zagadnienia: - prace renowacyjne elewacji - wykonanie nowych otworów okiennych i drzwiowych - wymiana stolarki okiennej i drzwiowej - wykonanie balustrad i poręczy istniejących schodów i balkonu - adaptacja istniejącego cokołu na taras przy północnej elewacji z budową schodów i balustrad. 3. Istniejące zagospodarowanie działki - Dwór z 1 połowy XIX wieku - nieuŜytkowany - Budynek gospodarczy zlokalizowany od strony zachodniej dworu – nieuŜytkowany - W/w budynki zlokalizowane w parku krajobrazowym rozciągającym się na południe od dworu, ze stawem od strony północnej i rowem od strony zachodniej. - Działka uzbrojona: przyłącze do sieci kanalizacji sanitarnej, przyłącze do sieci wodociągowej, przyłącze elektryczne. - Dojazd do obiektu z drogi asfaltowej powiatowej w miejscowości Jabłkowo drogą gruntową przez teren parku. 4. Projektowane zagospodarowanie działki Ze względu na zakres projektu oraz fakt pozostawienia obiektu w stanie nieuŜytkowanym nie przewiduje się innych zmian w zagospodarowaniu działki i nie wykonuje się bilansu gruntów. 5. Dane informacyjne w zakresie wpisu do rejestru zabytków Budynek jest wpisany do rejestru zabytków - nr 1012/A, na podstawie decyzji z dnia 11.03.1970 r. i wymaga pozwolenia na budowę wydanego przez Wielkopolski Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu. 6. Dane informacyjne w zakresie przewidywanych zagroŜeń dla środowiska Projektowany remont elewacji i adaptacja istniejącego cokołu na taras nie powoduje zagroŜenia dla środowiska oraz higieny i zdrowia uŜytkowników. 1. Dane ewidencyjne 1.1 Nazwa budowli: Dwór z 1 połowy XIX wieku 1.2 Adres: wieś Jabłkowo, gmina Skoki, powiat wągrowiecki 1.3 Lokalizacja: działka 38/6, KW 52861 1.4 Inwestor: Fundacja Pomocy Dzieciom Wiejskim z siedzibą w BliŜycach 2. Przedmiot opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt architektoniczno-budowlany remontu elewacji Dworu Brzeskich w Jabłkowie oraz adaptacji istniejącego cokołu na taras. Na dzień dzisiejszy Dwór jest nie uŜytkowany po wykonanym remoncie elewacji i wymianie stolarki okiennej pozostanie nadal w stanie nie uŜytkowanym do momentu wykonania projektu i remontu wnętrz. Niniejsze opracowanie obejmuje w swoim zakresie następujące zagadnienia: - szczegółowy zakres prac - przyjęte materiały i technologię - kolorystykę elewacji 3. Zakres opracowania zawiera w szczególności: - program renowacji i kolorystyka elewacji projekt stolarki okiennej i drzwiowej w oparciu o zachowane materiały archiwalne projekt balustrad i poręczy w oparciu o zachowane materiały archiwalne projekt tarasu przy północnej elewacji: schody, balustrady wytyczne do restauracji zachowanego drewnianego ganku wytyczne do restauracji zachowanych głównych drzwi wejściowych 4. Podstawa opracowania - - umowa zawarta w dniu 27.06.2007 r. w Poznaniu pomiędzy Fundacją Pomoc Dzieciom Wiejskim z siedzibą w BliŜycach jako zamawiającym, a pracownią projektową SYTEK-PROJEKTY, z siedziba w Poznaniu przy ul. Półwiejskiej 17/25 jako wykonawcą o opracowanie dokumentacji związanej z remontem elewacji Dworu Brzeskich w Jabłkowie oraz zabudowy tarasu Uzgodnienia z inwestorem Oględziny obiektu Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i budownictwa z ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu Inwentaryzacja sporządzona na potrzeby niniejszego opracowania Inwentaryzacja fotograficzna Przepisy i normy obowiązujące 5. Charakterystyka obiektu W dalszej części opracowania wprowadzono następujące oznaczenia: budynek główny oznaczony jako „A” budynek dobudowany w późniejszym okresie od strony południowej oznaczony jako „B” podstawowe wymiary istniejącego obiektu: długość budynku „A”-2400 cm szerokość budynku „A”- elewacja północna 1677 cm, elewacja południowa 1220 cm długość budynku „B”- 1350 cm szerokość budynku „B” – 1590 cm długość całkowita – 3750 cm powierzchnia istniejącej zabudowy – 584 m2 powierzchnia elewacji – 895 m2 5.1. Funkcja obiektu obiektu – obiekt jest w stanie nie uŜytkowanym, po wykonaniu remontu elewacji i wymiany stolarki okiennej obiekt pozostanie nie uŜytkowany. 5.2. Rys historyczny i opis obiektu Dwór zbudowany został w I połowie XIX wieku dla Leonarda Brzeskiego w sąsiedztwie zespołu folwarcznego we wsi Jabłkowo, gmina Skoki, w województwie wielkopolskim. PołoŜony jest w parku krajobrazowym rozciągającym się na południe od dworu, ze stawem od strony północnej i rowem od strony zachodniej. Park wymaga obecnie programu rewaloryzacji. Pod koniec XIX wieku dwór rozbudowano o skrzydła północne i południowe. A w latach powojennych obiekt powiększono o kolejne dobudówki od strony północnej, które rozebrane zostały podczas ostatniego remontu w trakcie realizacji prac związanych z wymianą więźby dachowej oraz pokrycia dachowego w 2000 roku. Oba budynki murowane są z cegły ceramicznej pełnej i otynkowane. Budynek A posiada ceglaną, otynkowaną podmurówkę, budynek B ma cokół z odkrytymi fragmentami podmurówki z kamienia polnego. NadproŜa okienne w budynku A sklepione są odcinkowo o wysokości 1c i 2c. Część otworów okiennych pozostała zamurowana w okresie wielu przebudów. Stolarka okienna i drzwiowa w budynku jest zdewastowana w kilku oknach pozostały ościeŜnice okien skrzynkowych. Zachowały się natomiast główne drzwi wejściowe do części A. Tynki zewnętrze wykonane były w technologii wapienno-paskowej. Dach głównego budynku o konstrukcji drewnianej – naczółkowy - jest kryty dachówką ceramiczną karpiówką układaną podwójnie, natomiast dach skrzydła północnego kryty jest papą. Starsza część dworu jest jednokondygnacyjna, podpiwniczona z uŜytkowym poddaszem, z dwiema wystawkami zwieńczonymi trójkątnymi szczytami, ma charakter późnobarokowy. Skrzydło południowe – dobudowane w późniejszym okresie jest dwukondygnacyjne, podpiwniczone, klasycystyczne. W okresie wojny dwór był w posiadaniu właścicieli niemieckich-rodziny Schneiderów, nie uległ zniszczeniu. W roku 1945 roku został upaństwowiony i od tego czasu słuŜył róŜnym celom, miedzy innymi funkcjonował jako: restauracja, klub wiejski, przedszkole. Poszczególne zmiany funkcji wiązały się ze zmianą układu wewnętrznego. Ostatnie prace remontowe wykonywane były na zlecenie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dziś dwór naleŜy do Fundacji Pomoc Dzieciom Wiejskim. 5.3. Opis elewacjielewacjiElewacja wschodnia Budynek „A” posiada elewacje o charakterze późnobarokowym. Elewacja wschodnia powstała jako elewacja główna budynku, reprezentacyjna, stąd posiada bogatszy detal architektoniczny od pozostałych. Oś frontowa elewacji wschodniej budynku „A” podkreślona jest drewnianą werandą, której front wsparty jest na słupach posadowionych na zdobionych belkach podwalinowych. Całość znajduje się na niskiej podmurówce, na którą prowadzą schody. Nad werandą znajduje się facjata podzielona czterema pilastrami zwieńczonymi rozbudowanymi gzymsami, wspierającymi trójkątny szczyt. Pomiędzy pilastrami na poddaszu znajdują się 3 prostokątne otwory okienne, a w osi szczytu jeden otwór półokrągły. Z dokumentacji archiwalnej wynika Ŝe okna parteru od strony wschodniej posiadały opaski okienne, masywne parapety, a budynek poniŜej okien przecięty był poziomym cokołem. śadne z tych elementów nie zachowały się do dziś. Elewacja wschodnia części „B” jest dwukondygnacyjna i wyraźnie klasycystyczna. Posiada poziome podziały, które tworzą gzymsy: gzyms cokołowy oraz bardziej rozbudowany i wydatniejszy gzyms pod oknami pierwszej kondygnacji. Ostatni poziomy podział to rozbudowana attyka, która w naroŜach podkreślona jest sterczynami. Pionowe podziały tworzą wielkie pilastry biegnące przez obie kondygnacje i zwieńczone odcinkami gzymsu. Otwory okienne pierwszej kondygnacji posiadają rozrzeźbione opaski. Natomiast otwory okienne drugiej kondygnacji o bardziej prostych w formie opaskach posiadają parapety wsparte są na konsolach. Zdjęcia stanu istniejącego znajdują się w dokumentacji fotograficznej. Elewacja zachodnia: Elewacja zachodnia budynku „A” podobnie jak wschodnia podkreślona jest facjatą o trójkątnym szczycie, z tym Ŝe nie posiada detalu i jest dość chaotyczna. Dwa prostokątne okna na poziomie piętra oraz jedno półokrągłe w szczycie rozmieszczone są symetrycznie, natomiast układ okien na parterze prawdopodobnie ze względu na liczne zamiany - o czym świadczą ślady nadproŜy odcinkowych w murze – jest niesymetryczny w stosunku do całości elewacji. Elewacja posiadała niegdyś prosty gzyms dzielący facjatę od dolnej kondygnacji oraz cokół. Zachodnia elewacja budynku „B” nie ma pionowych podziałów które we wschodniej elewacji tworzyły wysokie pilastry. Wielkość okien oraz detal opasek okiennych- zostały powtórzone. Dobudowana jest tutaj parterowa część, na której znajduje się taras, niegdyś otoczony metalową balustradą. Bryła tej części zwieńczona była ornamentalnym gzymsem, który skuto podczas remontu w 1975 roku. Elewacja północna: Elewacja północna budynku „A” odsłonięta po rozebraniu parterowych dobudówek (podczas ostatnich prac remontowych w latach 2000/2001) z których pozostały ściany części cokołowej z wylewką betonową, adoptowane w niniejszym projekcie na taras, oraz chaotycznie rozmieszczone otwory drzwiowe o róŜnych wielkościach. Elewacja wymaga opracowania projektu porządkującego jej układ. Elewacja południowa: Elewacja południowa budynku „B” jest kontynuacją podziałów i detali elewacji głównej wschodniej za wyjątkiem pionowych pilastrów które tutaj nie zostały powielone. Mniej rozbudowany jest równieŜ detal attyki. W budynku „A” na elewacji południowej- dobudowanego pod koniec XIX skrzydła znajduje się tylko jeden otwór, prowadzący do niskiej części przyziemnej stanowiącej niegdyś schowek gospodarczy. Zdjęcia stanu istniejącego znajdują się w dokumentacji fotograficznej. 6. Opis i analiza stanu zachowania. Podczas ostatniego remontu wykonanego w latach 2000-2001 priorytetem było zabezpieczenie obiektu przed dalszą dewastacją, niszczącym działaniem wilgoci oraz przed dostępem osób trzecich. Zakres prac, który został wykonany przedstawia się następująco: - osuszenie murów zewnętrznych - drenaŜ budynku - demontaŜ elementów budynku groŜących katastrofą - wymiana więźby dachowej (konstrukcja jętkowa) - wymiana rynien i rur spustowych - zamurowanie otworów okiennych i drzwiowych ściankami aŜurowymi o grubości 12 cm - przemurowanie kominów w części poddasza, wykonano obróbkę blacharską - wykonanie izolacji poziomej murów metoda iniekcyjną (budynek nie posiadał izolacji pionowych i poziomych) - skucie tynków wewnętrznych i części zewnętrznych Wykonane prace zatrzymały proces niszczenia budynku, zabezpieczyły wnętrze przed przedostawaniem się wody opadowej. Obiekt jest przygotowany do dalszych prac remontowych wchodzących w zakres niniejszego opracowania. 6.1. Mury, detal architektoniczny, tynki. Mury obiegowe i wewnętrzne budynku A wykonane są z cegły ceramicznej pełnej o wymiarach 31x15x7 cm. W budynku B mury wykonane są z cegły ceramicznej pełnej o wymiarach 27x13x6,5 cm. NadproŜa okienne w budynku A sklepione są odcinkowo o wysokości 1 c i 2 c. W wyniku licznych przebudów część otworów okiennych została przebudowana lub zamurowana. Występują nieliczne spękania muru w budynku „B” oraz ubytki w spoinach między ceglanych w budynku „A”. Konieczna jest likwidacja pozostawionych na elewacji zbędnych elementów róŜnych instalacji, haków, kotew, itp. Tynki zewnętrze są trójwarstwowe wg aktualnej klasyfikacji kat.III w technologii wapiennopiaskowej. Stan starych tynków zewnętrznych jest zły, tynk jest rozwarstwiony i kruchy. Większa część starych tynków nadaje się do skucia. Jest to wynikiem zawilgocenia, zwłaszcza w partiach przyziemnych, starzenia się materiału, oraz długotrwałym brakiem konserwacji i remontów. Zniszczeniu uległy niektóre elementy detalu architektonicznego budynku „B” co szczególnie jest widoczne na opaskach okiennych, parapetach i gzymsach. Z zachowanej dokumentacji archiwalnej wynika, Ŝe na elewacji budynku A usunięto w trakcie przebudów opaski okienne, parapety na elewacji wschodniej oraz gzyms na elewacji zachodniej. Po wyburzeniu - podczas ostatniego remontu- dobudówek znajdujących się od strony północnej odsłonięto wewnętrzne ściany pokryte kilkoma warstwami powłok malarskich z trzema chaotycznie rozmieszczonymi otworami drzwiowymi. Po wyburzonej części pozostał cokół budynku-ściany fundamentowe murowane z cegły ceramicznej pełnej, od strony zewnętrznej wykonane lico z kamienia polnego. Podczas ostatniego remontu cokół został wzmocniony podmurówką z cegły od strony wschodniej, wykonano takŜe wylewkę betonową. Cokół planuje się adaptować na taras. 6.2. Stropy Stropy w bardzo złym stanie co spowodowane jest długotrwałym zawilgoceniem spowodowanym nieszczelnością lub brakiem pokrycia dachowego. NaleŜy je dokładnie zinwentaryzować - wymagają odrestaurowania w kolejnym etapie prac remontowych. W budynku A stropy na belkach drewnianych ze ślepym pułapem oraz trzcinową i otynkowaną podsufitką. Wewnątrz stropu ślepy pułap, na ślepym pułapie glina, warstwa powietrzna oraz deski podłogowe. W budynku B stropy odcinkowe na belkach stalowych, sklepienia z cegły ceramicznej pełnej, na cegłach glina, na belkach stalowych połoŜone krawędziaki do których utwierdzone są deski podłogowe. 6.3. Stolarka okienna i drzwiowa, oraz drewniana weranda Otwory okienne i drzwiowe są zamurowane ściankami aŜurowymi 12 cm w świetle węgarków. W większości otworów pozostały ościeŜnice o konstrukcji skrzynkowej. Skrzydła okienne zachowały się nieliczne i wyłącznie górne. Z zachowanej dokumentacji wynika Ŝe okna parteru posiadały podział krzyŜowy ze ślemieniem, natomiast okna na piętrze były dwuskrzydłowe bez ślemienia, podzielone poziomym szprosem. W budynku B skrzydła okienne były zawieszone na zawiasach czopowych tzw. Francuskich. Zniszczeniu uległy wszystkie skrzydła drzwiowe za wyjątkiem drzwi głównych wejściowych od strony wschodniej, które bezwzględnie naleŜy odrestaurować. Drewniana weranda- całkowicie zachowały się górne wypełnienia w formie drewnianej kraty, oraz elementy o roślinnym motywie we frontowej części werandy. Nie zachowały się aŜurowe wypełnienia z desek frontowej ściany werandy oraz pełne wypełnienia z desek poniŜej parapetu bocznych ścian. Nie zachowały się równieŜ przeszklenia powyŜej parapetów- pozostała tylko główna konstrukcja. Werandę naleŜy odrestaurować, rekonstruując elementy wg zachowanych i uzupełniając braki elementów drewnianych wg dokumentacji rysunkowej. 6.4. Obróbki blacharskie i system rynnowy. Obróbki blacharskie i system rynnowy z blachy stalowej ocynkowanej 0,6 mm wykonane podczas ostatniego remontu spełniają swoje zadanie. 6.5. Elementy kowalskie Zachowane są okratowania okien piwnicznych, w stanie dobrym, wymagające bieŜącej konserwacji. 7. Program prac 7.1. Program technologiczny do prac renowacyjnych elewacji Proponuje się wszystkie prace naprawczo-konserwatorskie wykonać przy zastosowaniu gotowych materiałów i technologii, w opisie zaproponowano produkty firmy STO, moŜliwe jest zastąpienie ich odpowiednikami innych firm takich jak: CAPAROL, KABE, REMMERS, KEIM. Dokładna technologia z doborem odpowiedniego materiału powinna być ustalona w wyniku konsultacji z przedstawicielem w/w firmy. a. Przygotowanie Przygotowanie podłoŜa W celu przygotowania podłoŜa naleŜy usunąć zwietrzałe i odspojone tynki z lica elewacji, mur oczyścić szczotka lub spręŜonym powietrzem. Luźne spoiny usunąć na głębokość ok. 1,5 cm. W przypadku większych ubytków cegły przemurować z zastosowaniem zaprawy murarskiej na bazie wapna trasowego Tubag TWM Trass-Werksteinmortel. Odsłonięte miejscowo osłabione cegły mogą wymagać wzmocnienia przed nałoŜeniem kolejnych warstw. Proponuje się preparat wzmacniający nie hydrofobizujący podłoŜa firmy Sto (lub odpowiednik w/w firm): - StoPrim Grundex – rozpuszczalnikowy preparat na bazie poliakrylanów w rozcieńczalniku organicznym. Produkt charakteryzuje się bardzo dobrą penetracją, wzmocnia podłoŜe, naleŜy go rozcieńczyć preparatem StoFluid AF 1:1 nie hydrofobizującym powierzchni. b. Wyprawy tynkarskie Technologię zapraw oparto przede wszystkim na bazie wapna z dodatkiem trassu, w róŜnych modyfikacjach, zaleŜnie od miejsca i wymaganych parametrów zapraw. Trass - tuf wulkaniczny poprawia słabe własności mechaniczne i odpornościowe wapna; ponadto wiąŜąc wolne wapno istotnie zmniejsza ryzyko powstawania białych wykwitów wapiennych i wielokrotnie zwiększa odporność wypraw. Zaprawy wapienno-trasowe wiąŜą nie tylko pod wpływem dwutlenku węgla, ale równieŜ wody. PoniewaŜ trass – tuf wulkaniczny to lekka porowata skała (zastygła lawa) - zaprawa wapienno-trassowa – zachowuje doskonałą paroprzepuszczalność, jest lekka i elastyczna, a jej skurcz jest prawie 5-krotnie mniejszy od tradycyjnych wapienno-cementowych wypraw. Proponuje się zastosować: - HMF firmy STO- historyczna zaprawa wapienno-trassowa z mikrowłóknami o kremowopiaskowej barwie; szczególnie do ręcznej obróbki 1-2cm grubości w jednym cyklu lub - Trass-Kalk firmy STO – wysokojakościowe wapno hydrauliczne zawierające ok. 55% trassu do samodzielnego przygotowania wypraw podkładowych bez dodatku cementu c. Wypełnianie szczelin i rys w murach Do naprawy pęknięć i szczelin w murze naleŜy uŜyć wapienno-trassowej zaprawy do iniekcji - HSV-p Yerpressenmortel GM firmy Sto, szczeliny powstałe w gzymsach i obramieniach naleŜy wypełnić trwale elastyczną spoiną do wypełniania rys konstrukcyjnych - Sto-Rissfuller fein firmy Sto. d. Profile i detal architektoniczny Wszystkie elementy detalu architektonicznego odspojone od podłoŜa a przeznaczone do zachowania naleŜy wstępnie zabezpieczyć. Profilowane detale przeznaczone do zachowania powinny zostać oczyszczone z zabrudzeń i wtórnych nawarstwień np. przemalowań. Przed przystąpieniem do prac powinno się zlokalizować wszystkie odspojenia od muru detalu architektonicznego. Prace te najlepiej wykonać poprzez dokładne ostukiwanie powierzchni. Detale o duŜym cięŜarze, zmurszałe i groŜące odpadnięciem zaleca się dodatkowo na okres prac wzmocnić a jeŜeli zachodzi konieczność to odjąć i ponownie przytwierdzić do podłoŜa. Detal architektoniczny odtwarzać przy pomocy szablonów wykonanych na podstawie zachowanych elementów. Dobór odpowiedniego materiału renowacyjnego uzaleŜniony jest techniki prac: rekonstrukcje z ręki, lub prace ciągnięte oraz od stopnia zachowania detalu. Przy większych ubytkach zaprawy muszą mieć niski cięŜar właściwy oraz krótki czas wiązania. Warstwy wykańczające muszą posiadać nie tylko właściwe cechy uŜytkowe ale i wyŜszą elastyczność i przyczepność do starych pokrytych rysami podłoŜy. Do prac ciągniętych zaleca się (produkty firmy STO lub analogiczne firm Remmers lub Caparol lub Kabe) : - STO Stuckoplan Grob – Lekka zaprawa do wykonania warstwy narzutu – 1-5cm - STW Stuckoplan Spezial – specjalna drobnoziarnista zaprawa do warstw 2-25 mm w technice ciągnietej, posiada mikrowłókna oraz wysoką przyczepność nawet do pozostałości starych poktyć dyspersyjnych Do prac przy odlewach zaleca się: - TZ-r Trass-Zement rapid – specjalny, szybkowiąŜący cement puculanowy do samodzielnego przygotowania zapraw i odlewów, posiada niski skurcz, nie powoduje wykwitów soli czy wapna, bardzo szybki czas wiązania początkowego Do prac przy płycinach i pilastrach - TWM Trass Werksteinmortel – zaprawa podkładowa do wstępnego narzutu 1-2 cm przy duŜych grubościach dekoracyjnych - HMF Historischer Mauer, Putz und Fugenmmortel – elastyczna, wapienno-trasowa zaprawa o wysokiej plastyczności, szczególnie przy uzupełnieniach braków, naroŜników itp. - STW Stuckoplan spezial – drobnoziarnista zaprawa jako ostatnia warstwa (2-25 mm) równieŜ przy wykonywaniu boni w technice ciągniętej CięŜki detal architektoniczny proponuje się przytwierdzić do muru stosując kotwy z metalu niekorodującego. Prace naleŜy wykonywać tak aby główki metalowych wzmocnień nie wystawały powyŜej powierzchni zapraw ale kryły się w nawiertach, zagłębienia naleŜy wyrównywać kitem. d. Tynki nawierzchniowe Końcowa gładź musi mieć większą elastyczność oraz przyczepność, uwzględniającą róŜną chłonność i napręŜenia starych i nowych tynków. NiezaleŜnie jednak od stopnia wymiany tynków (częściowo lub całkowicie) musi być spełniony warunek wysokiej paroprzepuszczalności – najbardziej optymalny to sd <0,2 oraz niezbyt wysokiej wytrzymałości 2,5-5MPa. Z tych powodów proponuje się zaprawę Ispo Klasyk firmy STO – mineralną drobnoziarnistą zacierkę zawierająca mikrowłókna o bardzo dobrej przyczepność do starszych jak i nowych podłoŜy. e. Ściany przyziemia (cokół) Po odkopaniu do fundamentu i wyrównaniu ścian fundamentowych tynkiem podkładowym Tubag TWM Trass-Werksteinmortel (wapienno-trassowa zaprawa podkładowa szczególnie na zabytkowe podłoŜa) zaizolować ściany zagłębione w gruncie do wys. ok 20 cm ponad jego poziom materiałem StoMurisol DS lub StoMurisol BD1K Na cokole ze względu na widoczne wysolenia wysokości odcięcia architektonicznego wykonać tynki renowacyjne solochłonne WTA Tubag wg załączonej ulotki. f. Farby elewacyjne Proponuje się zastosowanie farb silikatowych, które charakteryzują się bardzo wysoką paroprzepuszczalnością, odpornością na działanie grzybów dzięki wysokiej alkaliczności oraz odpornością na warunki kwaśnego środowiska zewnętrznego ze względu na to, Ŝe farba silikatowa to bardzo odporny krzemian. Proponuje się produkty firmy Kabe. - Sylitol-Konzentrat - jako warstwę gruntującą i wzmacniającą podłoŜe - Sylitol-Finish – matowa, jednorodna, wysoce kryjąca powłoka Proponuję się kolorystykę wg wzornika farb Firmy KABE. 7.2. Stolarka okienna i drzwiowa Aby zachować zabytkowy charakter budynku proponuje się wykonanie nowej stolarki okiennej i drzwiowej o współczesnej konstrukcji jednoramowej powtarzającej jednak formę oryginalnej stolarki. Odtworzenie części elementów jest moŜliwe dzięki zachowanej dokumentacji fotograficznej, oraz zachowanych elementów, natomiast dla okien, o których nie ma przekazów archiwalnych proponuje się rozwiązania nawiązujące do okresu z którego pochodzi budynek. Firma wykonująca stolarkę okienną i drzwiową powinna posiadać doświadczenie w wykonywaniu stolarki stylizowanej do obiektów zabytkowych np. firma Komplex (Czarne Błoto, 87-134 Zławieś Wielka). Wytyczne do wykonania stolarki okiennej i drzwiowej zamieszczone są w zestawieniu stolarki. Ponadto naleŜy uwzględnić następujące zalecenia: - stolarka z drewna klejonego warstwowo - stolarka malowana na biało - układ szprosów odtworzony wg dokumentacji archiwalnej- szprosy zewnętrzne nakładane- wg rysunków zestawienia stolarki - ozdobne listwy przymykowe oraz ślemiona wg rysunków zestawienia stolarki - skrzydła rozwierno-uchylne wg rysunków zestawienia stolarki - zastosować stylizowane klamki, atestowane okucia obwodowe - okna piwniczne zabezpieczyć kratami – brakujące kraty wykonać wg zachowanych. - ościeŜnicę ukrywać w całości lub większej części za węgarkiem - proponuje się drewniane maskownice okapników - naleŜy zapewnić odpowiednią mikrowentylację Stolarka okienna i drzwiowa powinna spełniać wymogi izolacyjności cieplnej, izolacyjności akustycznej, szczelności i ognioodporności. Powinna zapewniać wymagane nasłonecznienie i oświetlenie naturalne oraz zabezpieczenie przed przenikaniem wody opadowej i niekontrolowaną infiltracją powietrza z zewnątrz. Powinna spełniać wymaganie Polskich Norm. Przed wykonaniem stolarki naleŜy sprawdzić wszystkie wymiary na budowie. Technicznee i Certyfikaty. Stolarka okienna musi posiadać odpowiednie Aprobaty Techniczn MontaŜ okien musi odbywać się według wskazań określonych przez producenta w dokumentacji technicznej. MontaŜ powinien być nadzorowany przez uprawnioną do tego osobę. W celu wymiany stolarki naleŜy wykonać roboty demontaŜowe. Kolejność wykonywanych prac: - NaleŜy zdemontować wszystkie pozostałości stolarki okiennej i drzwiowej oraz parapety tak aby nie uszkodzić węgarków. Pozostawienie gruzu, resztek drewnianej ościeŜnicy lub brak naprawy ościeŜy jest niedopuszczalny. - Wykonać roboty murarskie związane z budową tarasu, przebudową otworów okiennych, ewentualnym przemurowaniem fragmentów ścian jeśli w trakcie prac zajdzie taka potrzeba - Przygotować powierzchnie wewnętrzne otworów okiennych - powinny być moŜliwie gładkie, bez ubytków. - Po zamontowaniu okien dokonać obróbki murarskiej oraz prace malarskie na ścianach. Okna i drzwi naleŜy tak zabezpieczyć, aby tynk nie stykał się z powierzchnią wyrobu. 7.3. Restauracja zachowanej werandy i drzwi wejściowych NaleŜy usunąć stare powłoki malarskie (przez opalanie nie dopuszczając do uszkodzenia struktury drewna) gruntownie oszlifować powierzchnię, rysy wypełnić masą wypełniającą do drewna, odtworzyć brakujące lub uszkodzone, zbutwiałe elementy, zabezpieczyć środkiem do impregnacji powierzchni drewnianych przed niszczącymi i przebarwiającymi drewno grzybami oraz pokryć farbą kryjącą do wykonywania powłok wierzchnich na drewnie. Proponowany kolor S4030 G-30Y wg wzornika NCS. 7.4. Taras na istniejącym cokole. Na istniejącym cokole wykonać wylewkę betonową z betonu B20 zbrojonego siatką zbrojeniową ze spadkiem 1,5%, następnie wykonać wodoszczelną powłokę Hydrostop z wywinięciem na ściany budynku oraz Ŝelbetową bazę balustrady - zgodnie z instrukcją producenta. Balustrady wykonać z elementów prefabrykowanych osadzonych na Ŝelbetowej bazie wykonanej na budowie (zgodnie z dokumentacją rysunkową). Taras wykończyć płytkami tarasowymi mrozoodpornymi na kleju mrozoodpornym. Istniejący cokół wykończyć tynkami zgodnie z programem technologicznym do prac renowacyjnych elewacji patrz punkt 7.1.-e. 7.5. Schody Schody na taras wykonać jako Ŝelbetowe o konstrukcji niezaleŜnej od istniejącego cokołu - z 1 cm dylatacją. Schody projektowane i istniejące wykończyć płytkami tarasowymi mrozoodpornymi na kleju mrozoodpornym. Na stopnicach zastosować płyty antypoślizgowe. Kolorystyka płytek dopasowana do kolorystyki cokołu budynku A. Murki przy schodach na taras oraz schodach istniejących (elewacja zachodnia budynek A) wykonać z pustaków Ŝwirobetonowych np. M6 na głębokość przemarzania 80 cm poniŜej terenu z izolacją przeciwilgociową do wys. 30 cm ponad teren. Murki zwieńczyć prefabrykowanymi czapkami (wg dokumentacji rysunkowej). 7.6. Poręcze i balustrady istniejących schodów i balkonu Metalowe balustrady i poręcze wykonać ze stali czarnej wg dokumentacji rysunkowej (zaprojektowane z odniesieniem do zachowanych przekazów archiwalnych). Do mocowania wykorzystać pozostawione zakotwione w murze i stopnicach elementy. 7.7. NadproŜa Drzwi tarasowe - budynek A (obliczenia konstrukcyjne w archiwum konstruktora) Wykonać nadproŜa z dwuteowników stalowych o wys. 120 mm. ilość gałęzi- 4 szt. na kaŜde nadproŜe, opierając na murze z kaŜdej strony co najmniej na odcinku 25 cm długość podana na rysunku rzutu parteru. Podczas wykonywania nadproŜy naleŜy przestrzegać niŜej podanych wskazówek technologicznych: 1 etap - Rozpocząć prace od wykonania oparć dla gałęzi podciągów, tzw. ,,poduszek” betonowych. W tym celu, w miejscach gdzie będą opierane podciągi, przekuć ściany na całej grubości. Przed przekuciem na ścianie naznaczyć poziom nadproŜe oraz krawędzie otworu. Przekuwane otwory powinny być wykonane nieco poniŜej poziomu oparcia podciągu (ok. 5-8 cm), szerokość od krawędzi otworu w stronę ściany ok. 30 cm, wysokość ok. 18 cm wyŜsza od górnej krawędzi gałęzi nadproŜa. W przekutych miejscach wykonać w jednakowych poziomach z lewej i z prawej strony otworu ,,poduszki” z mocnej zaprawy cementowej. Wierzch ,,poduszki” musi odpowiadać rzędnej spodu nadproŜa wg projektu. 2 etap - Odkuć ścianę z jednej strony do ok. połowy grubości. Odkucie powinno umoŜliwić wprowadzenie co najmniej dwóch podciągów stalowych nadproŜa. Wprowadzić następnie podciągi, ustabilizować ich końce i przystąpić do wypełniania przestrzeni pomiędzy dwuteownikami zaprawą, lub cegłami i zaprawą, jeŜeli pomiędzy gałęzie moŜna wprowadzić docięte odpowiednio kawałki cegieł. W razie potrzeby podszalować spód nadproŜa, aby nie wyciekała zaprawa wypełnienia. Po wypełnieniu zaprawą przestrzeni pomiędzy gałęziami podciągu moŜna przystąpić do przemurowania otworu nad podciągiem cegłami i zaprawą. Pozostałą pomiędzy przemurowaniem, a wykutym otworem przestrzeń zarzucić mocną zaprawą. Odczekać, aŜ zaprawa w nadproŜu zwiąŜe i nabierze odpowiedniej wytrzymałości (ok. 5-7 dni). 3 etap - Odkuć ścianę z drugiej strony do miejsca, gdzie było poprzednio wykonywane przemurowanie. Wprowadzić pozostałe gałęzie podciągu, ustabilizować ich końce i przemurować jak opisano wyŜej (etap 2). Odczekać, aŜ zaprawa osiągnie pełną wytrzymałość (ok. 5-7 dni). 4 etap - Wykonać ściągi zabezpieczające nadproŜe. Aby zabezpieczyć nadproŜe od poziomych sił rozwarstwiających, naleŜy wykonać dodatkowe ściągi zabezpieczające z płaskowników stalowych o przekroju 40 x 5 /mm/ w odstępach co ok. 40 /cm/. W tym celu naleŜy najpierw wygiąć płaskowniki w kształt litery „C” przy czym wysokość odgięć ramion powinna odpowiadać wysokości kształtownika w nadproŜu (120 mm), a długość ramion, górnego i dolnego, powinny być takie jak szerokość nadproŜa + odcinek na zagięcie (ok. 8-10 cm). Następnie wyznaczyć na ścianie miejsca zamontowania ściągów i w tych miejscach, tuŜ nad górną krawędzią kształtownika stalowego, długim wiertłem do betonu naleŜy wykonać podłuŜne otwory w ścianie przez całą jej grubość. W otwory z boku wsunąć przygotowany ściąg, aŜ do oporu, a następnie z drugiej strony nadproŜa, zagiąć końce ramion ściągu w kierunku do środka. W razie potrzeby końce odpowiednio dociąć, aby nie były zbyt długie. Zagięte części ramion zespawać ze sobą po bokach, aby uzyskać zamkniętą obejmę. 5 etap - Po zamontowaniu wszystkich ściągów moŜna rozebrać ścianę pod nadproŜem. Po tym całe nadproŜe osiatkować siatką pod tynk i otynkować. Okna na elewacji zachodniej - budynek A Ze względu na to Ŝe stan murów elewacji zachodniej jest niezadowalający naleŜy przemurować fragmenty ściany. Wykonać nadproŜa jak w otworach sąsiadujących sklepione odcinkowo o wysokości 1 c i 2 c (wg istniejącego wzoru i przekrojów). Ściany przemurować cegłą ceramiczną pełną klasy 15 Mpa z zastosowaniem zaprawy murarskiej na bazie wapna trasowego Tubag TWM Trass-Werksteinmortel. Zamurowania otworów przeznaczonych wg dokumentacji rysunkowej do zamurowania licować z powierzchnią istniejących murów. 7.8. Opierzenia Blachą stalową ocynkowaną gr. 0,6 mm opierzyć parapety okienne w budynku A wg dokumentacji rysunkowej. 7.9. Kolorystyka Kolorystyka elewacji na bazie wzornika firmy Kabe Budynek A - baza kolor F2040 detal (cokół, pilastry, gzymsy, opaski okienne, parapety) F 2150 Budynek B kolor F2050 Balustrada tarasu oraz murki schodów (budynek A)- F 2150 Stolarka okienna i drzwiowa malowana fabrycznie na pół mat, kolor biały Odrestaurowana drewniana weranda oraz drzwi wejściowe, pół mat, kolor S4030 G-30Y wg wzornika NCS. 7.10. Uwagi końcowe a. Przed przystąpieniem do prac wykończeniowych elewacji naleŜy wykonać próbę kolorystyczną na budowie w celu ostatecznej akceptacji Inwestora i Konserwatora Zabytków oraz projektanta. b. Przywołane w projekcie rozwiązania materiałowe naleŜy traktować przykładowo-jako odpowiadające wymaganiom technicznym i gwarantujące osiągnięcie zamierzonych efektów. Dopuszcza się zastosowanie innych materiałów i technologii budowlanych spełniające porównywalne warunki techniczne – po wcześniejszym uzgodnieniu z projektantem i inspektorem nadzoru inwestorskiego. c. Przed wykonywaniem prac wymiary wszystkich elementów naleŜy sprawdzić na obiekcie przed realizacją, mogą wystąpić niedokładności wymiarowe ze względu na ograniczony dostęp lub brak dostępu. d. PowyŜej opisane roboty remontowo-budowlane, a takŜe odbiór tych robót winien być prowadzony zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi, obowiązującymi polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej i przepisami BHP, pod nadzorem i kierownictwem osób do tego uprawnionych, przy uŜyciu wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie. e. Wszystkie przyjęte do wykonania remontu elewacji materiały i technologie naleŜy stosować ściśle w sposób określony w kartach technicznych producenta. INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHORNY ZDROWIA Opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. Dziennik Ustaw z 2003 r. nr 120 poz. 1126 1. Przedmiot inwestycji: Dwór z 1 połowy XIX wieku 2. Lokalizacja: wieś Jabłkowo, gmina Skoki, powiat wągrowiecki 3. Inwestor: 4. Opracował: Fundacja Pomocy Dzieciom Wiejskim z siedzibą w BliŜycach 1. a. b. c. ZAKRES ROBÓT OBEJMUJE remont elewacji zabytkowego dworu w Jabłkowie: wykucie nowych otworów okiennych i drzwiowych skucie uszkodzonych tynków odtworzenie i uzupełnienie detalu architektonicznego demontaŜ starej i zabudowa nowej stolarki okiennej i drzwiowej wykonanie nowych tynków i prac malarskich restauracja zachowanej werandy i drzwi wejściowych budowę schodów na taras i balustrad przy północnej elewacji wykonanie balustrad istniejących schodów oraz balkonu. 2. SPOSÓB ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI: - park krajobrazowy rozciągający się na południe od dworu, ze stawem od strony północnej i rowem od strony zachodniej - nieuŜytkowany dwór (budynek A i budynek B) - nieuŜytkowany budynek gospodarczy Dojazd do realizowanego obiektu z drogi powiatowej w miejscowości Jabłkowo drogą gruntową przez teren parku. Elementy zagospodarowania działki mogące stwarzać zagroŜenie dla bezpieczeństwa ludzi nie występują 3. ZAGOSPODAROWANIE PLACU BUDOWY Teren budowy naleŜy zabezpieczyć i oznakować zgodnie z rozporządzeniem Ministra Budownictwa w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlanych. Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych co najmniej w zakresie: - ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych - urządzenia pomieszczeń higieniczno sanitarnych i socjalnych - urządzenia składowisk materiałów i wyrobów Teren budowy powinien być wyposaŜony w sprzęt niezbędny do gaszenia poŜarów, który powinien być regularnie sprawdzany, konserwowany i uzupełniany zgodnie z wymaganiami producentów i przepisów przeciwpoŜarowych. Ilość i rozmieszczenie gaśnic przenośnych powinna być zgodna z wymaganiami przepisów przeciwpoŜarowych. 4. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA ZDROWIA W PROCESIE BUDOWY ZAGROśENIA WYSTĘPUJĄCE PRZY WYKONYWANIU ROBÓT: - - Praca na wysokości powyŜej 5m - upadek pracownika z wysokości – brak balustrad ochronnych przy podestach roboczych, brak stosowania sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości przy wykonywaniu robót związanych z montaŜem i demontaŜem rusztowań uderzenie przedmiotem spadającym osoby postronnej korzystającej z ciągu pieszego usytuowanego przy remontowanym obiekcie montaŜ rusztowań ich eksploatacja oraz demontaŜ powinny być wykonywane zgodnie z instrukcja producenta, naleŜy stosować - - bezwzględnie systemowe atestowane rusztowania do robót elewacyjnych. Zastosować daszki ochronne zabezpieczające na całej długości elewacji oraz siatki ochronne. Rusztowania zaopatrzyć w znaki i tablice ostrzegawcze. Obsługa urządzeń mechanicznych i znajdujących się pod napięciem. Przy obsłudze urządzeń mechanicznych naleŜy zwrócić uwagę na osłony zabezpieczające przed wypadkiem. Nie wykonywać Ŝadnych czynności naprawczych w czasie ruchu ani pod napięciem. Urządzenia pod napięciem elektrycznym powinny posiadać aktualne badania skuteczności zerowania. Instalacja zasilająca powinna mieć zabezpieczenia przeciwporaŜeniowe. Kable zasilające urządzenia muszą być podwieszone, a nie połoŜone na ziemi. Dowóz, rozładunek i składowanie materiałów budowlanych. Rozładunek materiałów budowlanych powinien odbywać się przy zachowaniu szczególnej ostroŜności oraz przy uŜyciu kasków i rękawic ochronnych. WSKAZANIA DO BEZPIECZNEGO WYKONANIA ROBOT: - zorganizować nadzór nad wszelkimi robotami przez wyznaczone do tego celu osoby - wydzielić i oznakować strefy: prowadzenie robót rozbiórkowych, oraz robót na wysokościach - wykonać ogrodzenie placu budowy z odpowiednim oznakowaniem. - zapewnić ład i porządek, drogi i przejścia utrzymywać w stanie zdatnym do uŜytkowania, nie blokować przejazdu drogami poŜarowymi i ewakuacyjnymi - materiały przechowywać w miejscach wyznaczonych do tego - transport wykonywać drogami poprzednio przygotowanymi z miejsca prowadzonych robót bezpośrednio na zewnątrz z pominięciem stref niebezpiecznych - stosować materiały z atestami. - urządzenia mechaniczne obsługiwać zgodnie z DTR. - stosować rusztowania i zabezpieczenia przy wykonaniu robot na wysokości. - osoby zatrudnione przy montaŜu i demontaŜu rusztowań powinny posiadać odpowiednie uprawnienia - przestrzegać porządku na budowie (usuwanie na bieŜąco gruzu i odpadków materiałowych oraz odpowiednie zabezpieczenie materiałów mogących być porwane przez porywy wiatrowe). - dokumentację budowy wraz z dokumentami eksploatacyjnymi stosowanych maszyn i urządzeń przechowywać w pomieszczeniu biurowym 5. INSTRUKTAś PRACOWNIKÓW Przed przystąpieniem do realizacji robót kaŜdy zatrudniony pracownik powinien posiadać przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ( w szczególności: konieczność stosowania środków ochrony indywidualnej – kaski ochronne, pasy bezpieczeństwa, zabezpieczenie przed skutkami zagroŜeń – np. upadek z wysokości). Wykonawca zobowiązany jest do: - zaznajomienia pracowników z zakresem obowiązków i czynności - zaznajomienia pracowników ze sposobem wykonywanej pracy - poinformować pracownika o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną przez nich pracą oraz o zasadach ochrony przed zagroŜeniami - dostarczyć środki ochrony indywidualnej - określić zasady powiadamiania i ewakuacji w sytuacjach awaryjnych wyznaczyć osobę do bezpośredniego nadzoru i udzielenia pierwszej pomocy. 6. - INFORMACJA O WYDZIELENIU I OZNAKOWANIU OZNAKOWANIU PROWADZENIA ROBÓT BUDOWLANYCH Teren budowy naleŜy wygrodzić (1,5 m) i oświetlić. Tablice budowy zamieścić w miejscu widocznym od strony drogi publicznej na wys. nie mniejszej niŜ 2 m. Uwaga! Na terenie budowy naleŜy umieścić z sposób trwały i zabezpieczony przed zniszczeniem ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Ogłoszenie to powinno zawierać: - przewidywane terminy rozpoczęcia i zakończenia wykonywanych robót budowlanych - maksymalną liczbę zatrudnionych pracowników w poszczególnych okresach - informację dotyczącą bezpieczeństwa planu i ochrony zdrowia.