tutaj

Nr 67 – kwiecień 2012r.
,,W pelerynie z trawy, w błękitnym berecie,
Polem, łąką, drogą chodzi młody kwiecień.
A że jest kapryśny, wybaczyć mu trzeba,
Kiedy zimnym deszczem sieje prosto z nieba
Chociaż sieje gradem las i młode żyta,
Ale po nim prędko ciepły maj zakwita.”
Witamy!
Przysłowie ludowe mówi: ,,Kwiecień plecień bo przeplata, trochę zimy, trochę lata”.
Mamy nadzieję, że ,,lata” będzie więcej w tym miesiącu. Przyroda już w pełni obudziła się do
życia. Kolory kwiatów, trawy, błękitnego nieba zachęcają do aktywności i poprawiają nam
nastrój. Nie zapominajmy o częstych spacerach.
W kwietniu większość z nas obchodzi Święta Wielkanocne. Szczególna atmosfera
z nimi związana obecna jest też w naszym przedszkolu. Chcemy, aby nasi podopieczni byli od najmłodszych lat
przywiązani do tradycji, doceniali wartości rodzinne. Zapraszamy do lektury.
 TO WARTO WIEDZIEĆ
TRADYCJE I ZWYCZAJE WIELKANOCNE NA PODLASIU
Najważniejszym momentem obchodów Świąt Wielkanocnych jest rezurekcja.
Dawniej w drodze powrotnej z kościoła odbywały się wyścigi furmanek i bryczek. Wierzono, że gospodarzowi,
który pierwszy wróci z rezurekcji, szybko i bujnie wzejdzie zboże i wyda obfite plony.
Szczególne znaczenie w polskiej święconce ma od dawna chleb – podstawowy pokarm codzienny
i świąteczny. Święcono również ciasta, sery, masło, jaja, mięso (zwłaszcza wieprzowe) oraz sól i chrzan. Ważne
miejsce w święconym zajmuje figurka baranka, robiona najpierw z ciasta lub masła, a w czasach późniejszych
z cukru i innych trwalszych produktów.
Śniadanie wielkanocne w każdym domu rozpoczyna się od podzielenia się jajkiem święconym
i spróbowania innego poświęconego pokarmu. Mówi się, że święconego nie należy spożywać po zachodzie słońca,
bo w przeciwnym razie w domu pojawią się mrówki.
Szczególną popularnością do dziś cieszy się kiełbasa biała (nie wędzona). W domach magnackich dawniej
spożywano też głowiznę – marynowaną i pieczoną głowę świńską,
podawaną w całości z jajkiem w środku.
Na Podlasiu tradycyjną potrawą był korowaj, kołacz pieczony z białej mąki pszennej lub żytniej,
z dodatkiem jaj, mleka, cukru, ozdobiony ptaszkami lub laleczkami z ciasta. Do dziś podaje się tu baby (słodkie
ciasta drożdżowe), a także mazurki – płaskie placki z bakaliami, które znalazły się w kuchni polskiej
prawdopodobnie pod wpływem tureckim.
W okolicach Białegostoku dzieci przed świętami oczekują zajączka wielkanocnego, który obdarzy ich
jakimś miłym upominkiem. W tradycji chrześcijańskiej zając symbolizował grzeszników, którzy odbyli
oczyszczającą pokutę. Zwyczaj dawania prezentów nie jest znany na całym Podlasiu, chociaż przyjął się także
w innych regionach Polski. Ważnym elementem kultury ludowej był ogień, któremu przypisywano siłę
oczyszczającą i niszczącą. Święty, żywy ogień powinien być krzesany lub przenoszony z ogniska palonego w
wielką sobotę. Wygaśnięcie takiego ognia uważano za złą wróżbę.
Przed Wielkanocą sprzątano swoje obejścia, zaś niepotrzebne, stare, nieczyste rzeczy palono. W domu
czyszczono i dekorowano izby. Podłogi szorowano, a podwórka wysypywano wzorami z piasku i siekanym
tatarakiem. Dom dekorowano żywymi gałązkami i kwiatami wykonanymi z płótna lub piór. Kwiaty
wykorzystywano do dekoracji obrazów i ołtarzyków znajdujących się w izbie. Bardzo częstym motywem
ozdobnym były wycinanki z białego papieru, którymi ozdabiano szafy i półki. Dodatkową dekoracją domu były
„pająki”. Wykonywano je ze słomy, kolorowej bibuły, wydmuszek, piórek, grochu i wełny. Miały one różny
kształt budowany w przestrzenne konstrukcje powstające ze słomkowych ostrosłupów o podstawie trójkąta..
Ozdobione kolorowymi bibułkowymi kwiatami, papierowymi gwiazdkami były zaczepiane po środku sufitu.
Do prastarych obrzędów wielkanocnych należy również zwyczaj oblewana się wodą w świąteczny
poniedziałek zwany „śmigusem – dyngusem”. W przeszłości „śmigus-dyngus”, były to dwa różne zwyczaje.
„Dyngus” to wykup, datek za śpiewy, wierszyki, świąteczne życzenia. Od przymusowej kąpieli można było się
wykupić darem, najczęściej były to gotowane jajka – pisanki. „Śmigusem” natomiast nazywano zwyczaj lekkiego
smagania dziewcząt po nogach gałązkami jałowca, czy też wierzbowymi tak długo, aż dały odpowiedni okup.
W regionie podlaskim z wodą związane były dwa zwyczaje: „śmigus mokry” oraz chodzenie od domu do
domu chłopców, którzy składali życzenia i śpiewali okolicznościowe „allelujki”, otrzymując w zamian wykup
(pierogi, ser, kiełbasa, jajka).
Specyfiką północnej białostocczyzny były „konopielki” – rodzaj pieśni, którą śpiewają chodzący
z życzeniami kawalerowie. Chodzą do domu, gdzie są panny, stąd są w tej pieśni i zalecanki i życzenia
zamążpójścia.
Pisanki - najbardziej kojarzące się z Wielkanocą. Jajko jest symbolem odradzającego się w przyrodzie
życia i zwycięstwa Zmartwychwstałego Chrystusa nad śmiercią. Z Wielkanocą od wieków jest związana tradycja
zdobienia jajek, które są ozdobą świątecznego stołu. Dawniej kobiety obdarowywały nimi dzieci a niezamężne
panny- swoich wybrańców.
Znane są zwyczajowe gry :”bitki”- uderzanie jajkiem w jajo partnera ( wygrywał ten, którego skorupka nie pękła)
i “toczenie jajka”, gdzie współzawodnicy ze wzniesienia puszczali pisanki ( wygrywał ten, którego pisanka trafiła
w pisankę kolegi). Na Podlasiu pisanki ozdabia się przede wszystkim metodą batikową polegającą na nakładaniu
gorącego wosku pszczelego na skorupkę jaja. Niewielka kropla przeniesiona na szpilce pozostawia ślad w kształcie
łezki. Różne ich ułożenie i zestawienie daje efekt wzorów takich jak: słoneczka pełne lub ich części, kwiatki,
palemki, gałązek, listków itp. Tak ozdobione
jajko wkładane jest do farby. Tradycyjnie używano barwników z liści lub kory drzew, łusek
cebuli, szyszek czy zielonych źdźbeł żyta. Kolejny etap to usunięcie wosku, który odkryje kolor
skorupki kontrastującej z ciemnym kolorem barwnika.
Palmy to kolejny atrybut Wielkanocy. Są pamiątką wjazdu Chrystusa
Zmartwychwstałego do Jerozolimy. Symbolizują odrodzenie i przebudzenie z zimowego letargu. Na Podlasiu są to
bukiety z liści bukszpanu, czarnej jagody, asparagusa czy barwinka oraz suszonych bądź wykonanych z bibułki
kwiatów i barwionych traw. Ich wysokość może sięgać nawet kilku metrów. Z palmami kojarzą się liczne
wierzenia, że w czasie mszy w Niedzielę Palmową palmy nabierają szczególnych właściwości: przekazują ludziom
energię witalną, zapobiegają chorobom i bólowi, a połykane bazie miały chronić przed przeziębieniem. Dobry
urodzaj powodowała palma wetknięta w ziemię lub jej części wymieszane z ziarnem przed siewem Ustawione
w oknie dają bezpieczeństwo i chronią od piorunów i pożarów. Po mszy uderzając się nimi nawzajem, życząc
zdrowia, bogactwa i urodzaju wołano: “Palma bije, nie zabije, za tydzień Wielki Tydzień”. Ten zwyczaj zwany jest
“wierzbowaniem”.
Opracowanie: A. Guziejko za: www.sok.org.pl
Edukacja ekologiczna w przedszkolu
„ Nie wystarczy wiedzieć, trzeba to stosować,
Nie wystarczy działać, trzeba jeszcze chcieć”.
/Goethe/
W ostatnich latach zauważamy, że coraz więcej uwagi ludzie poświęcają problemowi ochrony środowiska.
Naszym moralnym obowiązkiem jest pozostawienia następnym pokoleniom Ziemi
nadającej się do życia. Mamy też obowiązek nauczyć dzieci i młodzież „ życia w zgodzie z przyrodą”.
Wiedzę przyrodniczą kształtujemy przez całe życie, a edukacja przyrodnicza w przedszkolu – to jeden z bardzo
ważnych etapów tego procesu. Jakość i zakres doświadczeń przyrodniczych dzieci zależy w dużej mierze od
wpływu środowiska, w którym żyją. Dziecko to istota, która wchodzi intensywnie w relacje z bliższym i dalszym
otaczającym je światem – jest więc elementem systemu ekologicznego. W przedszkolu jest wiele okazji do
rozbudzania wrażliwości ekologicznej, ponieważ nie ma tam
granic między przedmiotami. Szansą spełnienia przewidywanych oczekiwań jest zamierzona, dobrze przemyślana
i zorganizowana praca wychowawczo – dydaktyczna nauczyciela, w której wykorzystuje on całe bogactwo
środków, metod i form. Dzieci mogą zaznajomić się ze światem roślin, zwierząt, z przyrodą nieożywioną – a także
nauczyć się dostrzegać i przeżywać jej piękno.
Obcowanie z przyrodą pozwala także na zdobycie wielu umiejętności i doświadczeń – co na pewno zaprocentuje
w przyszłości.
Wiedza z zakresu ekologii to przede wszystkim problemy i odpowiedzi na pytania:
Dlaczego?, Co by się stało gdyby?, Jak to się stało?, Co było przyczyną?.
W edukacji ekologicznej dzieci dużą rolę odgrywają metody aktywizujące tj.: odkrywanie,
poszukiwanie, przeżywanie, działanie, jak i też dobór odpowiednich form pracy tj.:
- wycieczki i spacery do różnych ekosystemów, instytucji, zakładów pracy itp.,
- udział w różnych akcjach związanych z ochroną środowiska naturalnego człowieka,
- udział w konkursach i uroczystościach o tej tematyce.
Zagadnienia z edukacji ekologicznej nauczyciel może realizować w każdej nadarzającej się sytuacji wykorzystując
umiejętnie chłonność umysłu dziecka. Chcąc lepiej kształtować postawy proekologiczne dzieci – można także
uroczyście obchodzić takie święta jak:
- Dzień Wiosny – 21 marca,
- Światowy Dzień Meteorologii – 23 marca,
- Tydzień Czystości Wód – od 1 do 7 kwietnia,
- Międzynarodowy Dzień Ziemi – 22 kwietnia,
- Dzień Lasu i Zadrzewień – 5 czerwca,
- Dzień Leśnika – pierwsza niedziela czerwca,
- Dzień Ekologa – 19 września,
- Dzień Ochrony Przyrody – 30 września.
Sebastian Stec powiedział „ Dzieci są kwiatami, które oświecamy, ale to one same rozkwitają pełnią swojej
wolności i piękna”. I to jest prawda, ponieważ dzieci stać na więcej niż dorosłych – są bardziej naturalne, rzetelne,
wytrwałe i opiekuńcze. Edukacja ekologiczna prowadzona systematycznie i kompleksowo – powinna
w przyszłości zaprocentować i przynieść efekty. Zdobyta wiedza pozwoli zachować piękno i równowagę w tym
fascynującym, tajemniczym świecie – „naszym wspólnym domu”.
Opracowanie : T. Faryno
 KRONIKA URODZIN
Oto nasi kwietniowi solenizanci:
♥ Izabela M. – ur.02.04.
♥ Dominika P. – ur.09.04.
♥ Robert August P. – ur.14.04.
♥ Anna G. – ur.14.04.
♥ Szymon M. – ur.17.04.
♥ Franciszek Mikołaj L. – ur.17.04.
♥ Karol. K. – ur.18.04.
♥ Patryk K. – ur.25.04.
♥ Dominik Sz. – ur.25.04.
♥ Weronika J. – 26.04.
♥ Wiktoria Jadwiga K. – ur.26.04.
♥Julia R. – ur.28.04.
Wielu szczęśliwych chwil w gronie kolegów i Rodziny !
 JAKIE MAMY PLANY
W kwietniu nasze rozmowy i zabawy skupią się wokół tematów:
Grupa I – Smerfiki
1. Poznajemy zwyczaje Wielkanocne.
2. W zoo.
3. Na wiosennej łące.
4. Z przyrodą za pan brat.
Grupa II – Gumisie
1. Czekamy na Święta Wielkanocne.
2. Na wiejskim podwórku.
3. Przedszkolak – ekolog.
4. Zwierzęta z ogrodu zoologicznego.
Grupa III – Pajacyki
1. Wkrótce Wielkanoc.
2. Zwierzęta z wiejskiego podwórka.
3. Dbamy o Ziemię.
4. Nasze miasto, nasza stolica.
Grupa IV – Kubusie
1. Wielkanocne święta.
2. Dbamy o zdrowie.
3. Mali ekolodzy.
4. Polska – nasza ojczyzna. (2 tyg.)

04.04.2012 teatr Narwal odwiedzi nas z bajką ekologiczną ,,Ptasie trele”
 KĄCIK PODZIĘKOWAŃ
Kochani Rodzice, miło nam przekazać kolejne podziękowania.
♥ tacie Oliwii B. za zreperowanie drzwi od szafy w grupie Smerfiki
♥ mamie Ani G. z Gumisiów za dostarczenie elementów do wykonania prac plastycznych i pocztówek
świątecznych
♥ mamie Madzi S. z Gumisiów za przywiezienie siana i ziaren zbóż, które wykorzystamy w naszych kącikach
przyrody
♥ mamie Marysi P. ze Smerfików za przekazanie przepięknego stroika świątecznego
♥ mamie Kamila P. ze Smerfików za zaproszenie do szkoły i świetny występ
Dziękujemy 
 NAUCZYŁEM SIĘ W PRZEDSZKOLU
Grupa I – Smerfiki
Grupa II – Gumisie
Grupa III – Pajacyki
,,Obudziły się pisanki” - wiersz
Chcemy być – wiersz
„Święta tuż, tuż” – wiersz
Obudziły się pisanki
wielkanocnym rankiem
i wołają:
- Patrzcie! Tu na stole
same niespodzianki!
Bazie srebrno – białe i baranek
mały.
Ten baranek
ma talerzyk, skubie z niego
owies świeży.
A baby pękate w cukrowych
fartuchach
Śmieją się wesoło od ucha do
ucha!
D.Gellner
Chcemy być przyjaciółmi
wszystkich żywych stworzeń.
Niech im się dobrze,
żyje pośród nas.
Święta, święta, są pisanki,
są zajączki i baranki.
Święta, święta, są mazurki,
młody owies, z waty kurki.
Święta, święta, ciesz się z nami,
z młodą trawą i kwiatami.
Bożena Forma
,,Wiosenna łąka” - piosenka
Rosną sobie kwiatki na łące, na
łące, Maki, chabry i goździki
Chcemy mieć czyste rzeki
przezroczyste morze.
Niech zdrowo rośnie
razem z nami las (…)
Halina A. Cenarska
,,Dżungla” - pląs
Dżungla, dżungla, jaka piękna
dżungla - Gdzie po ludzku tam
nie gada nikt.
Mieszkał sobie w bambusowej
chacie Ambo – Sambo Ambo
wielki zuch – uch!
Strusie mu się w pas kłaniają,
„U nas na podwórku” –
piosenka (muz. T. Pabisiak)
Ref: Kotek miauczy – miau,
miau, miau.
Piesek szczeka – hau, hau, hau
I. Kogut pieje, kurka gdacze
Gęga gąska, kaczka kwacze
Daj nam szybko jeść.
II. Krówka muczy, świnka
kwiczy. Konik rży a osioł ryczy
Zaraz dam wam jeść.
Grupa IV - Kubusie
„Barwy ojczyste” - wiersz
Powiewa flaga,
gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze,
biel jest i czerwień.
Czerwień - to miłość,
biel – serce czyste.
Piękne są nasze,
barwy ojczyste.
Cz. Janczarski
„Pokolenie nowe” – piosenka
I. Co się dzieje, co się dzieje,
wszystko zaśmiecone.
Nic nie widać, nic nie widać,
miasta zadymione.
Co z tym zrobić? Co z tym
zrobić? Bierzmy się do pracy!
I zadbajmy o tę Polskę,
proszę Was rodacy.
pachnące.
Maki, chabry i goździki
pachnące.
Tralala la la ....
Małpy na ogonach grają
Ambo tu, Ambo tam, Ambo tu i
tam.
Kiedy Ambo był malutkim
chłopcem
To się nie bał węża ani lwa –
łaaaa !
Dla swych leśnych, wiernych
towarzyszy coś słodkiego
zawsze Ambo ma.
Nazbieramy kwiatków,
kwiateczków, kwiateczków,
Nasplatamy, nazwijmy
wianeczków.
Nasplatamy, nazwijamy
wianeczków.
Tralala la la ...
Zaniesiemy mamie te dary, te
dary,
Uściskamy, utulimy bez miary.
Uściskamy, utulimy bez miary.
Tralala la l ..
muz. F. Ginejko,
sł. J. Chrząszczewska.
Ambo sobie podskakuje
Lew mu grzywą potakuje
Ambo tu, Ambo tam …
Dżungla, dżungla, jaka piękna
dżungla….
Ref.
Bo my jesteśmy pokolenie
nowe, na ekologię już postawić
czas. Nie pozwolimy dzisiaj nas
zaśmiecać, ani zadymiać
naszych pięknych miast.
II. Brak nam tlenu, brak nam
tlenu, smogiem oddychamy.
A w powietrzu, a w powietrzu,
pełno pyłu mamy.
Co z tym zrobić? Co z tym
zrobić? Bierzmy się do pracy.
I zadbajmy o tę Polskę,
proszę Was rodacy.
Ref.
Bo my jesteśmy…
Ambo w dżungli trel wygrywa,
Słoń do niego Traba kiwa
Ambo tu, Ambo tam …
 UŚMIECHNIJ SIĘ
- Dzieci, nie widziałyście mojego sitka?
- Tak, ale było dziurawe i wyrzuciliśmy.
Kłótnia między rodzeństwem. Mama rozdziela dzieci i mówi do syna:
- Jak Ty możesz mówić, że ona jest głupia? Przeproś ją natychmiast i powiedz, że żałujesz!
Brat do siostry:
- Żałuję, że jesteś głupia.
Opracowanie i skład komputerowy: A. Guziejko
,,Na stole święcone, obok baranek...
No i koszyczek pełen pisanek
Wiosenne bazie stoją w wazonie
Podczas Wielkiej Nocy miłość w sercach płonie”
Spokojnych, radosnych, rodzinnych Świąt Wielkiej Nocy
życzą
Dyrekcja i personel przedszkola!