Wołowina i cielecina. Produkcja. Wersja 3

Transkrypt

Seria: Polska wieś w Europie • Produkcja mięsa – wołowina i cielęcina
Danuta Rycombel • Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
_______________________________________________________________________________________
PRODUKCJA MIĘSA – WOŁOWINA I CIELĘCINA – INFORMACJA DLA PRODUCENTÓW
Danuta Rycombel
1.
Ogólne omówienie branży
•
W Polsce chowem bydła zajmuje się ok. 934,9 tys. gospodarstw, co stanowi ok. 32% ogółu
gospodarstw w naszym kraju. O tak dużej liczbie gospodarstw decyduje niska koncentracja
pogłowia bydła. W pogłowiu bydła ogółem udział gospodarstw posiadających 1-9 sztuk bydła,
w tym głównie krów, wynosi ok. 84%.
•
W strukturze pogłowia bydła wg grup wiekowo-użytkowych dominują krowy (49,4-52,4%).
Jednocześnie ubój cieląt wynosi ponad 1 mln sztuk rocznie, co wskazuje na duży potencjał
biologiczny produkcji wołowiny w naszym kraju.
•
Produkcja żywca wołowego oparta jest głównie o ekstensywne metody chowu bydła, o
czym świadczy jego niska obsada, wynosząca 33 sztuki na 100 ha UR. Takie metody chowu
bydła są możliwe dzięki wysokiemu udziałowi użytków zielonych w strukturze użytków
rolnych (średnio w kraju ok. 22%).
•
W Polsce w pogłowiu bydła dominuje rasa czarno-biała, która użytkowana jest
dwukierunkowo, tj. z tego samego pogłowia pozyskiwane jest mleko i mięso. Realizowany był
program rozwoju ras mięsnych, w wyniku którego stan pogłowia krów krzyżowanych z rasami
mięsnymi oceniany jest na ok. 0,6 mln sztuk, co stanowi ok. 20% pogłowia krów w naszym
kraju.
____________________________________________________________________________________
Fundacja Fundusz Współpracy • Biuro Programów Wiejskich
Warszawa • Kwiecień 2005
1
_______________________________________________________________________________________
2.
Ogólna informacja o polskim rynku wołowiny
•
W Polsce w okresie transformacji gospodarki zapoczątkowany został proces redukcji
pogłowia bydła, który utrzymuje się nadal. Wówczas zaniechano subsydiowania produkcji
mleka, co przy dwukierunkowym użytkowaniu bydła miało podstawowe znaczenie w
kształtowaniu opłacalności. W następnych latach osłabienie popytu na wołowinę i przeniesienie
preferencji konsumentów na wieprzowinę i drób pogłębiło tendencje spadkowe w produkcji i
konsumpcji wołowiny. W latach 1990-2004 stan pogłowia bydła obniżył się z ok. 10 mln sztuk
do 5,4 mln sztuk, produkcja wołowiny zmniejszyła się z 793 do 350 tys. ton, a jej udział w
produkcji mięsa z ok. 24% do ok. 10%. Spożycie wołowiny zmalało z 16,4 do 5,0 kg na osobę.
Spadek konsumpcji był silniejszy od spadku produkcji i występowały nadwyżki w podaży
żywca wołowego przeznaczone na eksport.
•
W latach 1995-2003 ceny skupu żywca wołowego nie wykazywały tendencji do wzrostu i
wahały się od 2,51 do 2,90 zł/kg wagi żywej. W miesiącach styczeń-czerwiec 2004 r. nastąpił
wzrost cen skupu żywca wołowego, z 2,62 zł/kg wagi żywej do 4,01 zł/kg, tj. o 53%. O tak
znaczącym wzroście cen zadecydowało otwarcie rynków zbytu, po integracji Polski z UE.
Eksport mięsa wołowego zwiększył się z 44,3 tys. ton w 2003 r. do 66,6 tys. ton tys. ton w 2004
r., w tym do UE-25 z 20,9 do 51,4 tys. ton. Eksport bydła wzrósł odpowiednio, z 560 do 918
tys. sztuk. Największy wzrost eksportu miał miejsce w miesiącach maj-grudzień 2004 r., w
których zrealizowano ponad 75% eksportu bydła i mięsa wołowego. W miesiącach
lipiec-grudzień 2004 r. nadal utrzymywała się tendencja do wzrostu cen żywca wołowego z
3,47 do 3,60 zł/kg (rys. 1).
Rys. 1
Ceny skupu bydła (bez cieląt) w zł/kg
wagi żywej w 2004 r. i I-II 2005 roku
4,2
4,0
3,8
3,6
3,4
3,2
3,0
2,8
2,6
2,4
I
II
III
IV
V
VI VII VIII IX
X
XI
XII
I
II
____________________________________________________________________________________
2
_______________________________________________________________________________________
•
Przez wiele lat ceny skupu bydła i cieląt ustalane były w oparciu o wagę żywą.
Uczestnictwo Polski we wspólnym rynku UE-25 wymagało przeprowadzenia w sektorze
wołowiny prac dostosowawczych, które mają zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe
żywca i mięsa oferowanego przez naszych producentów, w tym m.in.: identyfikację i rejestrację
bydła, klasyfikacje poubojową żywca wołowego. Rejestracja i identyfikacja bydła przyczyniła
się do wzrostu udziału skupu w produkcji wołowiny do 84% w 2003 r. wobec 59-76% w latach
poprzednich. W strukturze skupowanego żywca wołowego ok. 40-46% stanowią krowy, ok.
35-58% buhajki, ok. 17-20% jałówki i ok. 0,4-1,5% buhaje. Struktura skupu bydła, z wysokim
udziałem krów w klasach jakości R, O, P oraz dominacja w pogłowiu bydła rasy czarno-białej
sprawia, że w Polsce ceny skupu bydła są niższe w porównaniu do innych państw
członkowskich UE-25, z wyjątkiem Estonii, Litwy, Łotwy (tygodniowa informacja cenowa
MRiRW – www.minrol.gov.pl).
•
W latach 1995-2003 produkcja cielęciny wynosiła 52-61 tys. ton rocznie. Niska produkcja i
spożycie cielęciny sprawiają, że w Polsce ten rynek nie jest wyodrębniony z rynku wołowiny i
funkcjonuje praktycznie na potrzeby eksportu.
3.
Ogólna informacja o rynku wołowiny i cielęciny w UE
•
W państwach członkowskich UE sytuacja popytowo-podażowa jest zróżnicowana. W latach
90-tych
w
Grecji,
Włoszech,
Szwecji,
Wielkiej
Brytanii,
Portugalii
wskaźnik
samowystarczalności w produkcji wołowiny kształtował się w granicach 24,4-84,9%.
Wymieniane kraje zapotrzebowanie na ten gatunek mięsa uzupełniają importem. Natomiast w
Danii, Holandii, Francji, Niemczech wskaźnik samowystarczalności wynosił 113,6-187,6% a w
Irlandii 896,9-1238,8%. Wymienione państwa decydują o stopniu samowystarczalności w
produkcji wołowiny całej Unii Europejskiej, stanie jej zapasów i poziomie eksportu, zarówno na
rynek światowy i do państw członkowskich.
•
Do 1992 r. dzięki wysokim cenom interwencyjnym utrzymywały się tendencje do wzrostu
produkcji i kształtowała się ona na poziomie 8,0-8,7 mln ton. Wysokie ceny interwencyjne
powodowały, że wołowina była dla konsumentów drogim gatunkiem mięsa. W rezultacie
____________________________________________________________________________________ 3
_______________________________________________________________________________________
wzrosły jej zapasy z 0,5 do 0,9 mln ton. Jednym ze sposobów pozbywania się zapasów było
subsydiowanie ich eksportu. UE stała się największym światowym eksporterem netto
wołowiny. W latach 1993-2004 nastąpił stopniowy spadek produkcji wołowiny, z ok. 8,3 do 7,4
mln ton. Zadecydowało o nim obniżenie cen interwencyjnych w ramach reformy Mac
Sharrey'go i Agendy 2000. Zmniejszył się również zakres interwencji na tym rynku o czym
świadczy malejący udział zapasów w produkcji z 8-10% na początku lat 90-tych do 0,1-0,5% w
ostatnich latach.
•
W UE w produkcji wołowiny uczestniczy relatywnie mała liczba gospodarstw. W 2001 r. w
Danii 22,4 tys. gospodarstw zajmowało się chowem bydła, w Hiszpanii 186,2 tys., w Portugalii
88,0 tys. i w Austrii 94,3 tys. W wymienionych państwach o większej liczbie gospodarstw w
porównaniu do Danii i Hiszpanii decydują małe stada, liczące 1-19 sztuk. W Austrii w takich
stadach znajdowało się 22,6 % bydła a w Danii 3,1% (tab. 1).
Tabela 1
Struktura pogłowia bydła wg skali chowu
Kraj
Gospodarstwa wg skali chowu
Razem
1-9
10-19
20-49
50-99
100-199
200 i
więcej
Dania
100,0
0,9
2,2
7,7
14,1
35,9
39,1
Holandia
100,0
0,6
1,4
6,3
22,2
40,8
28,7
Hiszpania
100,0
4,3
6,2
19,0
20,4
21,7
28,3
Portugalia
100,0
13,4
8,2
16,2
16,7
16,8
28,8
Austria
100,0
7,0
15,6
47,2
24,7
4,8
0,7
Polska
100,0
84,0
10,2
4,8
0,5a)
0,0
Polska – 2002 r., UE – 2001 r.
a) 50-199
Źródło: Landwirtschaft 2003 r.
____________________________________________________________________________________
4
_______________________________________________________________________________________
•
W produkcji wołowiny dominowały intensywne metody chowu bydła. W ostatnich latach
wystąpiły tendencje do mniejszej intensywności produkcji żywca wołowego. W latach
1995-2000 w Danii obsada bydła na 100 ha UR obniżyła się z 76,6 sztuk do 70 sztuk, w
Holandii z 255 do 208 sztuk, w Niemczech z 92,3 do 86,2 sztuk. Z państw UE niską obsadę na
100 ha UR ma Hiszpania (20,7 sztuk) i Grecja (6,5 sztuk).
•
Użytkowanie bydła jest zróżnicowane na mleczne i mięsne. Dlatego jego produkcyjność jest
wysoka. Świadczy o tym uzysk mięsa od sztuki, który w UE wynosi średnio 273-278 kg, w tym
w Austrii 277-305 kg, w Niemczech 287-318 kg, w Grecji 221-226 kg, w Hiszpanii 250-261 kg.
•
W sierpniu 2004 r. we Włoszech ceny skupu buhajków kl. R3 były o ok. 34-37% wyższe niż
w Polsce, a na Węgrzech i we Francji, odpowiednio o 17-20% i 30-32%.
4.
Wspólna Polityka Rolna na rynku wołowiny i cielęciny
Od maja 2004 r. w nowych państwach członkowskich, w tym również w Polsce, na rynku
wołowiny obowiązują takie same instrumenty WPR jak w UE-15. Przyjęcie tych instrumentów
wymagało utworzenia w Polsce struktur administracyjnych odpowiadających za ich
funkcjonowanie oraz przepływ informacji między instytucjami krajowymi a Komisją
Europejską. Celem tych instrumentów jest:
• utrzymanie równowagi popytowo-podażowej na rynku wołowiny w UE (dopłaty do
magazynowania, subsydia eksportowe),
• wspieranie dochodów rolników, w tym producentów żywca wołowego (dopłaty
bezpośrednie).
4.1. Dopłaty do magazynowania
Finansowanie dopłat do magazynowania i subsydiów eksportowych odbywa się z budżetu
UE, dlatego we wszystkich państwach członkowskich obowiązują jednakowe zasady oceny
sytuacji na rynku. Wymagają one między innymi notowania cen skupu wołowiny na wybranych
rynkach reprezentatywnych i przekazywania ich co tydzień do Komisji Europejskiej. Notowania
____________________________________________________________________________________
5
_______________________________________________________________________________________
cen skupu z rynków reprezentatywnych porównywane są z ustaloną przez Komisję Europejską
ceną bazową, która ma charakter wskaźnikowy i wyznacza dolną granicę rynkowych cen skupu
wołowiny. Rynki reprezentatywne wytypowane są przez państwo członkowskie zgodnie z
kryteriami obowiązującymi w UE. Notowania cen powinny obejmować co najmniej 30%
ubojów w danym kraju oraz 25% w danym regionie produkcyjnym. Obowiązkową
sprawozdawczością cenową są objęte rzeźnie ubijające 20 tys. sztuk bydła rocznie oraz mniej
wskazane przez dane państwo członkowskie. Osoby fizyczne lub prawne dostarczające bydło do
rzeźni mają obowiązek sprawozdawczości cenowej, wtedy gdy dostarczają 10 tysięcy sztuk
bydła rocznie lub więcej oraz dostarczające poniżej tej wielkości, wskazane przez państwo
członkowskie.
Tabela 2
Ceny interwencyjne żywca wołowego
w euro/t kl. R3 w latach 1999-2003
Wyszczególnienie
1999/2000
2000/2001
2001/2002
2002/2003
Cena interwencyjna
3475
3242
3013
2224a)
80%
2780
2593,6
2410,3
1560b)
ceny
interwencyjnej
a) cena bazowa
b) cena interwencyjna
Źródło: Rozporządzenie Rady nr 1254/1999 WE.
Komisja Europejska ustala cenę bazową i cenę interwencyjną wołowiny dla R3, ale zakłady
mięsne skupują również inne klasy jakości. Dlatego zachodzi konieczność przeliczania cen
skupu na ekwiwalent R3. Metoda przeliczania jest jednakowa dla wszystkich państw
członkowskich i wymaga:
• obowiązkowego stosowania klasyfikacji EUROP,
• przeliczania cen poszczególnych klas jakości wołowiny uczestniczącej w skupie na
ekwiwalent R3,
• znajomości struktury ubojów.
____________________________________________________________________________________
6
_______________________________________________________________________________________
Ceny z rynków reprezentatywnych (rzeźni ubijających 20 tys. sztuk bydła rocznie lub mniej
wytypowanych przez państwo członkowskie) przeliczane jednakową metodą we wszystkich
państwach członkowskich, nazywane są cenami referencyjnymi. W Polsce za cotygodniowe
przekazywanie do Komisji Europejskiej cen wołowiny z rynków reprezentatywnych odpowiada
Departament Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych MRiRW.
W Polsce ceny referencyjne bydła są niższe od ceny bazowej, która wynosi 222,4 euro/100
kg kl. R3. Program dopłat do magazynowania nie był uruchamiany, gdyż po integracji z UE
ceny wołowiny na rynku krajowym wzrastały. Nadwyżki w podaży były przedmiotem eksportu
wewnętrznego i nie destabilizowały rynku. Na jesieni 2004 r. średnia cena referencyjna w
UE-25 wynosiła 274-275 euro/100 kg tuszy i była o ok. 24% wyższa od ceny bazowej, a o jej
poziomie decydowały państwa członkowskie UE-25 (rys. 2).
Rys. 2
Ceny referencyjne bydła w euro/100 kg tuszy schłodzonej
w wybranych państwach UE-25
400
350
300
250
200
150
100
50
0
UE-25
Polska
Estonia
Litw a
Wlk.
Brytania
Słow acja
Grecja
Dania
Holandia
Źródło: Tygodniowa informacja cenowa MRiRW -www.minrol.gov.pl
Warunki niezbędne do korzystania z dopłat do magazynowania
•
O ile skup interwencyjny ograniczony jest do tusz i półtusz z byczków i wolców w
wieku poniżej 2 lat, to w przypadku dopłat do prywatnego magazynowania program może
obejmować wołowinę z krów i z jałówek, w tym mięso z kością i bez kości. Lista produktów
objętych dopłatami może ulegać zmianie w zależności od sytuacji na rynku. Nie można
____________________________________________________________________________________
7
_______________________________________________________________________________________
przechowywać ścięgien, chrząstek, kawałków tłuszczu, odpadów pozostałych po oddzieleniu
lub odkostnieniu.
•
Stawki dotacji do prywatnego magazynowania zależą od długości przechowywania
wołowiny i jej asortymentów.
•
O ten rodzaj dotacji mogą ubiegać się wyłącznie handlowcy, którzy wyrazili chęć
magazynowania wołowiny na określony czas w chłodniach koncesjonowanych przez UE.
•
Wnioski o dopłaty składane są w agencji interwencyjnej i muszą być złożone z
zabezpieczeniem finansowym, które stanowi 20% wysokości dopłat, o przyznanie których
został złożony wniosek.
4.2. Subsydia eksportowe
Wówczas, gdy obroty wewnętrzne wołowiną w UE nie zapewniają równowagi
popytowo-podażowej, nadwyżki mięsa mogą być eksportowane na rynek światowy albo
wycofywane z rynku w ramach programu prywatnego magazynowania. W celu poprawy
konkurencyjności cenowej mięsa eksportowanego na rynek światowy stosowane są subsydia.
Po integracji Polski z UE eksport oraz import wołowiny spoza UE wymaga licencji
(pozwolenia) z Agencji Rynku Rolnego. Eksporterzy korzystają również z możliwości
ubiegania się o subsydia do eksportu mięsa wołowego poza obszar Wspólnoty (do Bośni i
Hercegowiny, Chorwacji). Stawki subsydiów są zmienne i zależą od sytuacji w handlu
światowym i sytuacji popytowo-podażowej w UE. Od 15.09.2004 r. obowiązują stawki
subsydiów określone w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2089/2004. O najwyższe stawki
subsydiów mogą ubiegać się eksporterzy przy sprzedaży mięsa wołowego do państw WNP (np.
97 euro/100 kg tusz z osobników męskich), a do innych krajów trzecich, z wyjątkiem
Szwajcarii, stawka subsydiów do tej kategorii tusz wynosi 56,5 euro/100 kg.
4.3. Premie kompensacyjne
W Polsce dopłaty bezpośrednie są wypłacane w systemie płatności obszarowych
składających się z:
•
jednolitej płatności obszarowej, która będzie finansowana wyłącznie z budżetu
krajowego - w 2005 r. wynosiła 210,53 zł/ha
____________________________________________________________________________________
8
_______________________________________________________________________________________
•
uzupełniającej
płatności
obszarowej,
finansowanej
częściowo
ze
środków
pochodzących z budżetu krajowego i z Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W
2005 r. uzupełniająca krajowa płatność obszarowa wynosi: dla zbóż, oleistych,
wysokobiałkowych, lnu i konopi włóknistych, roślin uprawianych na nasiona,
strączkowych oraz łąk i pastwisk - 292,78 zł/ha, chmielu – 1013,81 zł/ha,
ziemniaków skrobiowych – 250,82 zł do tony skrobi i tytoniu – 5000 zł/t.
Reforma WPR z czerwca 2004 r. określa nowy system dopłat bezpośrednich, który
pozwala na zmniejszenie różnic w poziomie wsparcia dla UE-15 i dla nowych państw
członkowskich oraz na ujednolicenie zasad przyznawania dopłat na obszarze całej Wspólnoty.
Od 2007 r. we wszystkich państwach członkowskich będzie obowiązywał system jednolitej
płatności obszarowej, który będzie stopniowo wdrażany w życie w latach 2005-2006. Podstawą
do ustalenia stawki jednolitej płatności obszarowej będzie średnia kwota płatności
otrzymywanych przez gospodarstwo w UE-15 w latach 2000-2002.
Zasady przyjęte w nowej reformie WPR, zakładające sukcesywne obniżanie wsparcia
finansowego dla gospodarstw z tytułu płatności bezpośrednich w UE-15, są następujące:
•
zasada modulacji – wszystkie kwoty płatności bezpośrednich zostaną zmniejszone o
3% w 2005 r., o 4% w 2006 r. i 5% rocznie w latach 2007-2012,
•
zasada dyscypliny finansowej, która ma ułatwić respektowanie wydatków na WPR.
W tym celu Rada UE może ustalić stopień redukcji płatności,
•
zasada współzależności określa wymagania w zakresie standardów ochrony
środowiska, identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz ich zdrowotności, które rolnik
otrzymujący płatności bezpośrednie będzie musiał spełnić. Za nieprzestrzeganie
zasady współzależności będą pobierane od rolnika kary, które zasilą Sekcję
Gwarancji Funduszu EAGGF, a tylko 25% środków finansowych uzyskanych z
płaconych kar będzie mogło pozostać w państwie członkowskim.
Nowa reforma WPR, biorąc pod uwagę zróżnicowanie warunków popytowo-podażowych
w sektorze wołowiny i baraniny w UE, dopuszcza możliwość wypłaty niektórych kategorii
premii wołowych w dotychczasowym systemie płatności, tj. w powiązaniu z produkcją i z
zachowaniem dotychczasowych stawek premii.
Państwo członkowskie może wyłączyć z systemu jednolitej płatności na gospodarstwo
(JPG), do 100% limitu krajowego premii ubojowej na cielęta oraz przyjąć jedną z trzech opcji:
____________________________________________________________________________________ 9
_______________________________________________________________________________________
−
wyłączyć do 40% limitu krajowego premii ubojowej na bydło dorosłe (80
euro/sztukę) i do 100% premii na krowy mamki (200 euro/sztukę),
−
wyłączyć do 100% limitu krajowego premii ubojowych na bydło dorosłe (80
euro/sztukę),
−
wyłączyć do 75% limitu krajowego specjalnej premii wołowej (210 euro/sztuki
byków w wieku 9 miesięcy).
Nowe państwa członkowskie muszą adaptować Traktat Akcesyjny do zasad nowej
reformy WPR. Nowych członków UE, z powodu niższych stawek dopłat bezpośrednich
otrzymywanych przez rolników tych państw, nie obowiązuje zasada modulacji i dyscypliny
finansowej, natomiast obowiązuje ich zasada współzależności.
Od stanowiska kraju członkowskiego zależy w jakim systemie będzie wypłacał dopłaty
bezpośrednie, tj. wyłącznie w systemie jednolitej płatności obszarowej lub część dopłat będzie
powiązana z produkcją żywca wołowego. Niemcy, Irlandia, Wielka Brytania będą wypłacały
premie w systemie jednolitej płatności obszarowej. Natomiast Francja, Włochy, Austria,
Portugalia już zadeklarowały, że w sektorze wołowiny będą wypłacały część dopłat w
powiązaniu z produkcją.
5.
Bezpośrednie skutki
Przyjęcie i stosowanie zasad WPR na rynku wołowiny oraz możliwość korzystania z
funduszy unijnych na wspieranie tego sektora wymagało utworzenia struktur administracyjnych
odpowiadających za ich realizację. W strukturach administracyjnych podstawowe znaczenie
mają instytucje odpowiadające za:
•
premie kompensacyjne – ich płatnikiem jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa (ARiMR), która ma 16 wojewódzkich oddziałów i 315 biur terenowych,
•
Sektorowy Program Operacyjny – Rolnictwo, działanie 1.1: Inwestycje w
gospodarstwach rolnych (zakup zwierząt hodowlanych, zakup instalacji i budowy
____________________________________________________________________________________ 10
_______________________________________________________________________________________
urządzeń służących ochronie środowiska, poprawie utrzymania zwierząt i podniesieniu
standardów higienicznych produkcji rolnej, zakup urządzeń do pojenia lub zadawania
pasz, urządzeń do usuwania lub składowania odchodów zwierzęcych, wyposażenia
pastwisk) – przyjmowaniem wniosków ich kontrolą i wypłacaniem płatności zajmują się
Oddziały Terenowe ARiMR,
•
Plan
Rozwoju
Obszarów
Wiejskich,
działanie
4:
Krajowy
Program
Rolno-Środowiskowy (KPR). W ramach tego programu rolnicy zajmujący się chowem
bydła mogą realizować następujące pakiety: utrzymanie ekstensywne łąk i pastwisk,
zachowanie rodzimych ras zwierząt, w tym bydła rasy polskie czerwone, białogrzbiete –
płatnikiem jest ARiMR,
•
Fundusze na promocję krajowych produktów żywnościowych, w tym wołowiny unijnymi środkami finansowymi dysponuje Agencja Rynku Rolnego (ARR),
•
subsydiowanie eksportu wołowiny – wydawaniem pozwoleń na eksport z subsydiami
zajmują się ARR
•
identyfikacja i rejestracja zwierząt – odpowiada ARiMR,
•
klasyfikacja poubojowa EUROP – obowiązek klasyfikacji tusz wołowych zgodnie z
normą EUROP mają rzeźnie ubijające powyżej 75 sztuk bydła tygodniowo.
6. Spodziewane efekty rynkowe
W okresie prowadzonych w Polsce działań dostosowawczych w sektorze wołowiny do
wymagań UE nie nastąpiło dostateczne wsparcie finansowe z budżetu państwa producentów w
kierunku mięsnego użytkowania bydła. Polska przystąpiła do wspólnego rynku wołowiny z
malejącym pogłowiem bydła, a zwłaszcza z niskim stanem pogłowia ras mięsnych.
Od maja 2004 r. sektor wołowiny w Polsce funkcjonuje w nowych warunkach, których
efektem są:
•
wyższe ceny skupu żywca wołowego spowodowane wzrostem jego eksportu, w tym do
UE-15, gdzie ceny tego gatunku mięsa są wyższe niż w naszym kraju,
____________________________________________________________________________________ 11
_______________________________________________________________________________________
•
powiązanie cen skupu żywca wołowego z jakością produkowanego mięsa, dzięki
wprowadzeniu klasyfikacji poubojowej EUROP,
•
możliwość korzystania przez producentów żywca wołowego z funduszy unijnych, dzięki
którym ten sektor może uzyskać wsparcie jakiego nie utrzymywał przed integracją
Polski z UE,
•
fundusze unijne ułatwiają producentom bydła dostosowanie swoich gospodarstw do
standardów UE i umożliwiają spełnienie „zasady współzależności”, określonej w nowej
reformie WPR, do której przestrzegania zobowiązane są wszystkie kraje członkowskie
UE-25,
•
fundusze unijne, nowe standardy sanitarne i weterynaryjne oraz klasyfikacja poubojowa
stwarzają korzystne warunki dla integracji sektora produkcji i przetwórstwa wołowiny w
Polsce, która dotychczas w tym sektorze była bardzo niska. Integracja producentów z
organizacjami rolniczymi i przemysłem mięsnym, w celu dostosowania oferty
handlowej do wymogów Wspólnego Rynku i rynku krajowego, jest niezbędnym
warunkiem wzrostu produkcji wołowiny w naszym kraju. Zwłaszcza jest to szansa dla
małych gospodarstw, które mają warunki do wzrostu pogłowia krów mamek, na drodze
krzyżowania krów z rasami mięsnymi. Od 2007 r. skupem mleka objęta będzie tylko
klasa ekstra, co spowoduje dalszą redukcję krów w gospodarstwach obszarowo
mniejszych.
7.
Podstawy prawne
1.
Rozporządzenie Rady 1208/81 WE – zasady klasyfikacji wołowiny.
2.
Rozporządzenie Komisji 1254/1999 – wspólna organizacja rynku wołowiny i cielęciny.
3.
Rozporządzenie Komisji 562/2000 – przeliczniki stosowane do przeliczania klas jakości
na ekwiwalent R3.
4.
Rozporządzenie Komisji 3886/1992 – Załącznik II, lista ras bydła do których
przysługują dopłaty.
____________________________________________________________________________________ 12
_______________________________________________________________________________________
5.
Rozporządzenie Komisji 907/2000 – szczegółowe zasady dopłat do prywatnego
magazynowania wołowiny i cielęciny.
6.
Rozporządzenie Komisji 295/1996 – notowania cen za wagę poubojową.
7.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dn. 10.12.2002 r. w sprawie oznakowania bydła,
owiec, kóz, świń.
8.
Ustawa o Rolniczych Badaniach Rynkowych z 2001 r. Na podstawie ustawy wydano
Rozporządzenie Minister Rolnictwa z dn. 19.06.2001 r. w sprawie szczegółowego
zbierania danych rynkowych, w którym określono sposób wyboru przedsiębiorców
obowiązanych do ich przekazywania a także formę i terminy przekazywania tych
danych, kierując się metodologią badań oraz zasadami obowiązującymi w tym zakresie
w prawie UE.
9.
Ustawa o Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych z dn. 21.12.2000 r.
10.
Ustawa z 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków.
11.
Rozporządzenie MRiRW z 10.12.2002 r. w sprawie oznakowania bydła, owiec, kóz,
świń.
8.
Bibliografia
1.
Wojtyra W.: Rynek Mięsa FAPA 2000 r.
2.
Szot E.: Polskie rolnictwo w UE. Fundusz Współpracy 2003 r.
3.
Rycombel D.: Rynek żywca wołowego w Polsce – stan aktualny i perspektywy po
integracji. Higiena 3-4/2004.
4.
Rycombel D.: Dopłaty do magazynowania mięsa w UE. Gospodarka Mięsna nr 5/2004.
5.
Rycombel D.: Instrumenty polityki rolnej na rynku mięsa w Polsce i w UE. Przemysł
Spożywczy nr 3/2004.
6.
Rycombel D.: Produkcja wołowiny i cielęciny. Publikacja Funduszu Współpracy AgroInfo w serii Polska Wieś w Europie.
7.
Urban R., Wigier M.: Rynek mięsa wołowego. W: Strategiczne opcje dla polskiego
sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. SGGW, Warszawa 2000 r.
____________________________________________________________________________________ 13
_______________________________________________________________________________________
8.
Krzyżanowska Z.: Dopłaty bezpośrednie w Polsce po akcesji. System uproszczony
uzupełniony. Biuletyn Informacyjny ARR.
9.
Ocena reformy WPR uzgodnionej w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. z perspektywy
Polski. Autorzy: Zespół SAEPR. Warszawa, październik 2003 r.
9.
Ważne instytucje i organizacje związane z branżą mięsną
1.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Dep. Produkcji Zwierzęcej i Weterynarii
00-950 Warszawa, ul. Wspólna 30
tel. (022) 623-20-73, 623-20-60
e-mail: [email protected], http://www.minrol.gov.pl
2.
Agencja Rynku Rolnego
00-400 Warszawa, ul. Nowy Świat 6/12
tel. (022) 661-70-79
e-mail: [email protected], http://www.arr.gov.pl
3.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Warszawa
Warszawa, ul. Jana Pawła 80
tel. (022) 435-12-80
e-mail: [email protected], http://www.arimr.gov.pl
4.
Główny Inspektorat Weterynarii
00-950 Warszawa, ul. Wspólna 30
tel. (022) 623-20-88, 623-10-23
http://www.wetgiw.gov.pl
5.
Centrum Informacji i Dokumentacji Integracji Europejskiej – Fundacja Programów
Pomocy dla Rolnictwa
00-950 Warszawa, ul. Wspólna 30, pok. 308
tel. (022) 623-15-70, 629-15-08, 623-26-07
e-mail: [email protected], http://www.fapa.com.pl/cgi-cid/index.cgi
____________________________________________________________________________________ 14
_______________________________________________________________________________________
6.
Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej – Fundacja Programów Pomocy dla
Rolnictwa
tel. (022) 623-10-01, 623-26-07, fax 623-17-07
e-mail: [email protected], http://www.fapa.com.pl/saepr/index.html
7.
Federacja Związków Producentów Rolnych
tel. (022) 623-24-13, fax 623-23-57
8.
Krajowy Związek Hodowców i Producentów Bydła
00-002 Warszawa, ul. Świętokrzyska 20
tel. (022) 826-07-97
9.
Związek Przedsiębiorców Rolnych
00-930 Warszawa, ul. Wspólna 30, pok. 579/581
tel. (022) 628-15-26, fax 628-79-82
10.
Stowarzyszenie Klub Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej, Drobiu oraz Bydła
60-629 Poznań, ul. Golęcińska 9
tel. (061) 84-32-613, tel./fax 843-38-05, tel. kom. 0 602-267-589
10. Istotne linki
1. Agencja Rynku Rolnego – Biuro ds. Mięsa – http://www.arr.gov.pl
2. Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa – http://www.arimr.gov.pl
____________________________________________________________________________________ 15

Wołowina i cielecina. Produkcja. Wersja 3

Transkrypt

Podobne dokumenty

(środa) 2014 - Forum Sektora Wołowiny

Wołowina i cielęcina. Handel. Wersja 3

Spis treści „Bydło” - nr 5/2015 AKTUALNOŚCI 1