PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne

PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
Zasady aklimatyzacji loszek i knurków PIC,
wprowadzanych do stad konwencjonalnych
Jednym z waŜniejszych warunków poprawy efektywności produkcji stad towarowych jest sposób wprowadzania do
obiektu wysoko wartościowych pod względem genetycznym oraz zdrowotnym loszek oraz knurków hodowlanych, takich np. jak
zwierzęta PIC. Właściwa adaptacja oraz integracja ze świniami stada przyjmującego ma ogromny wpływ na zdrowotność oraz
produkcyjność zwierząt nowo wprowadzanych.
Realizacja programu integracji zwierząt hodowlanych ze świniami konwencjonalnymi ma na celu ochronę stada
przyjmującego przed ewentualnym zawleczeniem groźnych chorób, aklimatyzację zwierząt zakupionych do patogenów
bakteryjnych lub wirusowych obecnych w stadzie jak równieŜ pozwala na odpowiednią organizację sektora rozrodu.
Przed podjęciem decyzji o zakupie wysoko wartościowych zwierząt hodowlanych hodowca powinien zwrócić się do
swojego lekarza wet., aby ten porozumiał się z lek. wet. konsultującym fermę zarodową w celu wymiany informacji na temat
statusu zdrowotnego świń w obu obiektach i na tej podstawie ustalenia optymalnych warunków aklimatyzacji.
Loszki i knurki nowo wprowadzane do stada konwencjonalnego powinny być aklimatyzowane przez okres przynajmniej trzech
tygodni przed uŜyciem ich do rozrodu. Pozwala to na ich adaptację do innych warunków Ŝywieniowych, technologicznych oraz
środowiskowych, ale przede wszystkim do wielu czynników zakaźnych egzystujących w danym obiekcie enzootycznie,
przeciwko którym „nowe” świnie nie mają odporności.
Kardynalnym błędem jest, kiedy loszki i/lub knurki o wysokim statusie zdrowotnym tj. pochodzące ze stad wolnych od
mykoplazmowego zapalenia płuc, pleuropneumonii, PRRS, choroby Aujeszkyego czy zakaźnego zanikowego zapalenia nosa
są wprowadzone bezpośrednio do fermy, gdzie wymienione zakaŜenia/choroby występują w formie aktywnej. W takich
okolicznościach dochodzi do zachorowań nie tylko podklinicznych ale często z objawami klinicznymi, konsekwencją czego
bywa opóźnienie wystąpienia rui lub jej całkowity brak, u knurów zaś ma miejsce częściowa lub kompletna utrata libido.
Wówczas często nabywca obwinia nie siebie, ale hodowcę materiału zarodowego.
Bezpośrednio po przywiezieniu, nowo zakupione świnie powinny być bezwzględnie przez okres przynajmniej 3 tyg. Ściśle
izolowane od zwierząt stada przyjmującego.
Cele izolacji/kwarantanny:
-
ochrona stada przyjmującego przed ewentualnym zawleczeniem zarazków chorobotwórczych a w konsekwencji
pogorszenia warunków zdrowotnych i produkcyjnych fermy
-
umoŜliwienie zwierzętom odpoczynku po transporcie
-
proces izolacji pozwala na ewentualne rozwinięcie się objawów klinicznych chorób, będących w okresie inkubacji oraz
wykonanie badań diagnostycznych w przypadku takiej potrzeby
Pomieszczenie przeznaczone do izolacji zwierząt powinno być zlokalizowane z dala od fermy (przynajmniej 50-100m).
Pomieszczenie/budynek powinien być uŜywany w systemie wszystko pełne – wszystko puste, kaŜdorazowo dokładnie myte i
dezynfekowane, wolne od ptaków oraz gryzoni. Do obsługi świń powinni być zatrudnieni oddzielni ludzie lub ostatecznie
pracownicy fermy jednak pod warunkiem, Ŝe zwierzęta na kwarantannie będą obsługiwane po koniec dnia. Do tego celu
powinni oni uŜywać oddzielnych ubrań oraz obuwia. Sprzęt uŜywany do obsługi świń (wagi, wózki, taczki etc.) na kwarantannie
nie powinien być uŜywany, w tym samym czasie, w fermie/gospodarstwie.
Aklimatyzacja
Zasadniczym celem aklimatyzacji jest powolna, kontrolowana adaptacja świń nowo wprowadzanych do warunków
statusu zdrowotnego obiektu przyjmującego. Proces aklimatyzacji moŜna rozpocząć juŜ na kwarantannie jednak nie wcześniej
Strona 1 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland
PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
niŜ po upływie 2 tygodni i powinien trwać przynajmniej 3 tygodnie. Ogólnie mówiąc czas adaptacji powinien trwać tak długo aŜ
odpowiedni poziom odporności przeciwzakaźnej zostanie uzyskany i aby dodatkowe testy sprawdzające tę odporność mogły
być przeprowadzone.
Metody aklimatyzacji:
Chemiprofilaktyka: Chemioprofilaktykę zaleca się stosować w odniesieniu do zwierząt nowo wprowadzanych do stada
o nie najlepszym i jednocześnie bliŜej nie określonym statusie zdrowotnym (mieszane zakaŜenia układu oddechowego) oraz
tam, gdzie występuje klinicznie lub podklinicznie dyzenteria świń. Profilaktyczne stosowanie chemioterapeutyków powinno się
rozpocząć w momencie wprowadzania zwierząt do obiektu lub ich pierwszego, bezpośredniego kontaktu, w kaŜdych innych
okolicznościach, ze świniami stada właściwego. Do tego celu powinien być uŜyty raczej antybiotyk o szerokim spektrum
działania (amoksycylina, tetracyklina, linkomycyna, tiamulina). Stosowanie antybiotyku w dawce profilaktycznej naleŜy
kontynuować przez okres 3-4 tygodni. W przypadku wystąpienia klinicznych objawów np. dyzenterii zwierzęta naleŜy
niezwłocznie poddać leczeniu przy uŜyciu odpowiedniego preparatu przeciwbakteryjnego, w iniekcji.
Immunoprofilaktyka: W procesie aklimatyzacji zaleca się, aby nowo wprowadzane świnie otrzymały te same
szczepionki, które stosuje się rutynowo w danej fermie. Pod uwagę naleŜy wziąć następujące choroby:
-
ZakaŜenia parwowirusowe świń (PPV) - loszki i knurki powinno się szczepić nie wcześniej niŜ po ukończeniu przez nie 6
-
RóŜyca - szczepić na kwarantannie lub nieco później łącznie ze szczepieniem przeciw PPV. Nie ma potrzeby szczepić
miesięcy Ŝycia jednak nie później niŜ 2-3 tyg. przed kryciem/pobieraniem nasienia.
przeciw róŜycy świń młodszych niŜ 3 miesiące.
-
Zakaźne zanikowe zapalenie nosa – szczepić dwukrotnie w odstępie 3-4 tyg. Pierwszą immunizację naleŜy wykonać 2-3
dni po przywiezieniu zwierząt na kwarantannę.
-
Mykoplazmowe zapalenie płuc – jeśli zwierzęta pochodzą ze stad wolnych od Mhp (PIC) naleŜy poddać je dwukrotnemu
-
Choroba Aujeszkyego – szczepienie naleŜy rozpocząć juŜ na kwarantannie. Szczepić dwukrotnie,w odstępie 4 tyg. przy
-
Leptospiroza – szczepić dwukrotnie, w odstępie 2 tyg., na kwarantannie biopreparatem, zawierającym te same
szczepieniu w odstępie 2 tyg. juŜ na kwarantannie.
uŜyciu szczepionek delecyjnych.
serowarianty, które są obecne w środowisku fermy.
Podawanie kału: Z uwagi na niemoŜność uodpornienia sztucznego (szczepienia) przeciw wszystkim, bakteryjnym i
wirusowym, patogenom potencjalnie występującym w danym środowisku hodowlanym w praktyce coraz częściej stosuje się
naturalne metody immunizacji świń. Jedną z nich jest podawanie kału świniom zakupionym z zewnątrz – jako pierwszy etap
procesu ekspozycji na zakaŜenia bytujące
w danym obiekcie. W rzeczywistości najczęściej jest to jedyna moŜliwość
jakiegokolwiek kontaktu zwierząt „nowych” ze środowiskiem fermy przed ich pełnym włączeniem do stada. Postępowanie to
naleŜy rozpoczynać po upływie ok. 2 tyg. od wstawienia świń na kwarantannę. Polega ono na dostarczaniu do kojców z nowo
wprowadzanymi zwierzętami, 3 razy w tygodniu, 2-3 kg kału, najlepiej od warchlaków a później takŜe loch i knurów. W
przypadku występowania specyficznych chorób takich jak TGE, zwłaszcza w formie ostrej, wskazanym jest podawanie w
wodzie do picia kału biegunkowego od prosiąt nowo narodzonych lub stosowanie w paszy zmielonych jelit, pochodzących od
prosiąt padłych z objawami TGE. Postępowanie takie słuŜy oudpornieniu nowo wprowadzanych, wraŜliwych, świń przeciw
wymienionej chorobie. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe z tej metody postępowania nie powinno się korzystać w stadach, gdzie
występuje kliniczna forma dyzenterii oraz częste przypadki róŜycy świń. Sprzyja to większemu rozprzestrzenieniu się tych
zakaŜeń w środowisku.
Strona 2 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland
PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
Kontakt „nos w nos”: Bezpośredni kontakt „nos – w nos” ze zwierzętami stada przyjmującego jest kolejnym etapem
programu integracji i powinien mieć miejsce w drugim tyg. aklimatyzacji świń. Do tego celu mogą być uŜyte, w zaleŜności od
statusu zdrowotnego fermy, wybrakowane lochy, loszki, warchlaki i niekiedy tuczniki. Bezpośrednia ekspozycja odbywa się
poprzez umieszczenie świń odpowiedniej grupy wiekowej z danego stada w sąsiednim kojcu z aŜurowymi ściankami
działowymi. WaŜnym elementem w tym procesie są odpowiednie proporcje liczbowe między poszczególnymi grupami świń.
Przyjmuje się, Ŝe na jedno zwierzę z danego stada nie powinny przypadać więcej niŜ 3-4 świnie nowo wprowadzane.
Metoda ta okazała się szczególnie przydatną w procesie aklimatyzacji loszek i knurków hodowlanych, wprowadzanych do stad
zakaŜonych wirusem PRRS. W tym przypadku optymalną grupą wiekową, z której powinny być wybrane zwierzęta „zakaŜające”
(długo utrzymujące się nosicielstwo i siewstwo wirusa) są 6-12 tyg. warchlaki. Proces zakaŜania, aby był skuteczny powinien
składać się z trzech (inna grupa warchlaków) 2-3 dniowych cykli. Po tym czasie zwierzęta „nowe” naleŜy izolować jeszcze przez
kolejne 8 do 10 tyg. w celu wytworzenia odpowiedniego poziomu przeciwciał z jednej strony, z drugiej zaś całkowitego zaniku
nosicielstwa i siewstwa wirusa, co mogłoby być niebezpieczne przy bezpośrednim wprowadzeniu tych świń do stabilnego
(wolnego od wirusa PRRS) stada loch. Oczywiście na tak długą aklimatyzację moŜna pozwolić sobie, jeśli się ma do czynienia
z odpowiednio młodymi zwierzętami hodowlanymi.
Przełamanie odporności z wystąpieniem podklinicznej i/lub klinicznej formy choroby
-
Zbyt krótki okres czasu od ekspozycji naturalnej czy sztucznej do wprowadzenia świń do stada, co uniemoŜliwia uzyskanie
pełnego poziomu odporności.
-
Za duŜa dawka zakaźna – ma to miejsce szczególnie gdy loszki czy knurki wprowadzone są do budynku (wspólne kanały
wentylacyjne), gdzie znajduje się kilka tysięcy tuczników.
-
Pomieszczenie, przeznaczone na kwarantannę nie jest uŜytkowane w systemie „wszystko pełne-wszystko puste”. Nowo
wprowadzane, w pełni wraŜliwe, świnie wchodzą w bezpośredni kontakt ze zwierzętami odbywającymi aklimatyzację w
obecności loch danego stada.
Optymalny wiek zwierząt hodowlanych, wprowadzanych do stada
-
Powinien być uzaleŜniony od statusu zdrowotnego stada przyjmującego. Do stad wolnych od wirusa PRRS moŜna
-
Zwierzęta młodsze podlegają podobnej procedurze izolacji/aklimatyzacji jak loszki i knurki dorosłe.
-
Ogromną korzyścią zakupu loszek i knurków hodowlanych o wadze 30-35 kg jest fakt, Ŝe mogą one być bardzo długo, bez
wprowadzać loszki o wadze 90-100 kg.
pośpiechu, aklimatyzowane, co zapewnia wysoki poziom odporności przeciwzakaźnej oraz jednocześnie pozwala
właścicielowi/hodowcy na lepszą organizację produkcji (remont stada) poprzez moŜliwość kontroli przyrostów oraz
dojrzałości płciowej zakupionych zwierząt.
Reasumując, naleŜy jeszcze raz podkreślić, Ŝe optymalny proces aklimatyzacji zwierząt hodowlanych uzaleŜniony jest od
zróŜnicowania w poziomie zdrowotności stada przyjmującego w porównaniu ze stadem pochodzenia loszek i knurków
hodowlanych. Tylko prawidłowy proces kwarantanny, a przede wszystkim aklimatyzacji moŜe zapewnić właściwe wykorzystanie
potencjału genetycznego wprowadzonych do stada loszek i knurków PIC.
Doc. dr hab. Kazimierz Tarasiuk
Główny Lekarz Weterynarii PIC Polska i Europa Centralna
Strona 3 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland