książka - katalogowanie - wykaz pól i podpól w formacie marc 2

Transkrypt

książka - katalogowanie - wykaz pól i podpól w formacie marc 2
Dolnośląska Biblioteka Publiczna
im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu
Format MARC 21
dla dokumentów zwartych w katalogu
Dolnośląskiego Zasobu Bibliotecznego
Materiały Metodyczne
Wrocław 2011
-1-
Opracowali :
Dorota Paras
Mariusz Gabrysiak
Dolnośląska Biblioteka Publiczna
im. Tadeusza Mikulskiego
Rynek 58, 50 -116 Wrocław
( 071) 33-52-204
www.wbp.wroc.pl
www.dzb.pl
Wydanie poprawione 2011
-2-
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów i symboli użytych w instrukcji
Wykaz pól stosowanych w rekordzie bibliograficznym „DZB”
Opis pól stosowanych w katalogu „DZB”
5
6
7
Pola stałej długości
LDR ETYKIETA REKORDU
008 DANE KONTROLNE
7
9
Pola informacyjne
015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ
020 ISBN
035 NUMER SYSTEMOWY NUKAT
040 ŹRÓDŁO KATALOGOWANIA
041 KOD JĘZYKA
044 KOD KRAJU WYDAWCY
080 UKD według BIBLIOTEKI NARODOWEJ
084 KLASYFIKACJA WŁASNA
14
15
16
17
18
19
20
21
Pola haseł głównych
100 HG - NAZWA OSOBOWA
110 HG - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
111 HG - NAZWA IMPREZY
130 HG - TYTUŁ UJEDNOLICONY
22
24
26
27
Pola tytułów, wydania, opisu fizycznego
240 TYTUŁ UJEDNOLICONY
245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI
246 ODMIENNY WARIANT TYTUŁU
250 STREFA WYDANIA
255 STREFA DANYCH MATEMATYCZNYCH
260 STREFA ADRESU WYDAWNICZEGO
300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO
28
30
32
34
35
36
37
Pola serii
490 STREFA SERII I... - FORMA NIE DO WYSZUKIWANIA
38
Pola uwag
500 UWAGI OGÓLNE
501 UWAGI DOTYCZĄCE PRAC WSPÓŁWYDANYCH
504 UWAGI DOTYCZĄCE BIBLIOGRAFII
505 SFORMALIZOWANE UWAGI DOTYCZĄCE ZAWARTOŚCI
521 UWAGI DOTYCZĄCE PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO
546 UWAGA O JĘZYKU
586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY
40
51
42
43
44
45
46
Pola haseł przedmiotowych
600 HP - NAZWA OSOBOWA
610 HP - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
611 HP - NAZWA IMPREZY
47
48
49
-3-
630
650
651
655
HP - TYTUŁ UJEDNOLICONY
HP - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA
HP - NAZWA GEOGRAFICZNA
HP - TEMAT FORMALNY
50
51
52
53
Pola słów kluczowych
695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH
54
Pola haseł dodatkowych
700 HD - NAZWA OSOBOWA
710 HD - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
711 HD - NAZWA IMPREZY
720 HD - NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ
730 HD - TYTUŁ UJEDNOLICONY
740 HD - TYTUŁ PRACY WSPÓŁWYDANEJ
800 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ
810 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
811 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - NAZWA IMPREZY
830 HD - SERII LUB KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ
55
57
58
59
60
61
62
63
64
65
Pozostałe pola opisu bibliograficznego
856 LOKALIZACJA I SPOSÓB DOSTĘPU DO DOKUMENTU ELEKTRONICZNEGO66
920 NUMER ISBN - FORMA DO EDYCJI
68
Rekord i formularz egzemplarza
Zasady ubytkowania egzemplarzy
Wykaz pól skróconego opisu bibliograficznego dla ubytku nieinwentaryzowanego
69
71
73
Informacje uzupełniające
Walidacja rekordów
Wykaz norm obowiązujących przy tworzeniu rekordu bibliograficznego
Wykaz materiałów źródłowych
74
75
WYKAZ SIGLÓW BIBLIOTEK W DZB
WYKAZ TEMATÓW FORMALNYCH POLA 655
77
78
-4-
76
WYKAZ SKRÓTÓW I SYMBOLI UŻYTYCH W INSTRUKCJI
Symbole opisujące powtarzalność pól/podpól:
NP - Pole/podpole niepowtarzalne
P
- Pole/podpole powtarzalne
Symbole opisujące występowanie pól/podpól:
O
- Pole/podpole obowiązkowe bez względu na dane
oznacza, że pole/podpole musi wystąpić w dokumencie bez względu na to czy
operator dysponuje informacjami potrzebnymi do jego utworzenia. W razie ich
braku podaje się ustalony kod zastępujący brak informacji
D - Pole/podpole obowiązkowe w zależności od danych.
oznacza, że pole/podpole należy wypełnić jeśli operator dysponuje
informacjami niezbędnymi do jego utworzenia. W razie ich braku pola/podpola
nie wypełnia się informacją zastępującą
F
- Pole/podpole wypełniane fakultatywnie, w zależności od potrzeb
N
- Pole/podpole nieużywane (niezdefiniowane)
Symbole opisujące sposób wypełniania pól/podpól:
A
- Pole/podpole wypełniane automatycznie przez system
L
- Pole/podpole wypełniane na podstawie listy
U
- Pole/podpole wypełniane przez użytkownika
Znaki specjalne:
@ - spacja
W celu wyróżnienia graficznego, w tekście instrukcji znak „spacji” [ ]
został zastąpiony znakiem „et” [@]
Zasady wprowadzania wskaźników:
Wskaźniki zdefiniowane wypełniamy jedną z podanych wartości
Wskaźniki niezdefiniowane wypełniamy znakiem spacji
Skróty użyte w nazwach pól bibliograficznych:
HG – Hasło główne
HD – Hasło dodatkowe
HP – Hasło przedmiotowe
-5-
WYKAZ PÓL STOSOWANYCH W REKORDZIE BIBLIOGRAFICZNYM „DZB”
LDR ETYKIETA REKORDU
008 DANE KONTROLNE
015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ
020 ISBN
035 NUMER SYSTEMOWY NUKAT
040 ŹRÓDŁO KATALOGOWANIA
041 KOD JĘZYKA
044 KOD KRAJU WYDAWCY
080 UKD według BIBLIOTEKI NARODOWEJ
084 KLASYFIKACJA WŁASNA
100 HASŁO GŁÓWNE - NAZWA OSOBOWA
110 HG - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
111 HG - NAZWA IMPREZY
130 HG - TYTUŁ UJEDNOLICONY
240 TYTUŁ UJEDNOLICONY
245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI
246 ODMIENNY WARIANT TYTUŁU
250 STREFA WYDANIA
255 STREFA DANYCH MATEMATYCZNYCH
260 STREFA ADRESU WYDAWNICZEGO
300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO
490 STREFA SERII I DOKUMENTU WIELOCZĘŚCIOWEGO FORMA NIE DO WYSZUKIWANIA
500 UWAGI OGÓLNE
501 UWAGI DOTYCZĄCE PRAC WSPÓŁWYDANYCH
(DLA PRAC WSPÓŁWYDANYCH BEZ TYTUŁU WSPÓLNEGO)
504 UWAGI DOTYCZĄCE BIBLIOGRAFII
505 SFORMALIZOWANE UWAGI DOTYCZĄCE ZAWARTOŚCI
521 UWAGI DOTYCZĄCE PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO
546 UWAGA O JĘZYKU
586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY
600 HP - NAZWA OSOBOWA
610 HP - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
611 HP - NAZWA IMPREZY
630 HP - TYTUŁ UJEDNOLICONY
650 HP - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA
651 HP - NAZWA GEOGRAFICZNA
655 HP - TEMAT FORMALNY
695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH
700 HD - NAZWA OSOBOWA
710 HD - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
711 HD - NAZWA IMPREZY
720 HD - NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ
730 HD - TYTUŁ UJEDNOLICONY
740 HD - TYTUŁ PRACY WSPÓŁWYDANEJ
800 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - NAZWA OSOBOWA
810 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO
811 HD - OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - NAZWA IMPREZY
830 HD SERII LUB KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ - TYTUŁ UJEDNOLICONY
856 LOKALIZACJA I SPOSÓB DOSTĘPU DO DOKUMENTU ELEKTRONICZNEGO
920 NUMER ISBN - FORMA DO EDYCJI
-6-
(NP/O/A)
(NP/O/A)
(NP/D/A)
(P/D/U)
(P/D/A)
(NP/O/U)
(NP/O/L)
(NP/F/L)
(NP/O/U)
(P/F/U)
(NP/D/U)
(NP/D/U)
(NP/D/U)
(NP/D/U)
(NP/D/U)
(NP/O/U)
(P/D/U)
(NP/D/U)
(NP/D/U)
(NP/O/U)
(NP/O/U)
(P/D/U)
(P/F/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/F/U)
(P/F/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/F/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/U)
(P/D/A)
(P/D/U)
OPIS PÓL STOSOWANYCH W KATALOGU „DZB”
LDR ETYKIETA REKORDU (NP/O/A)
Pole niepowtarzalne stałej długości. Wskaźniki niezdefiniowane.
Etykieta rekordu składa się z 24. pozycji znakowych, w których zakodowane są elementy danych, zawierające informacje niezbędne do przetwarzania rekordu. Część z tych
elementów danych (np. długość rekordu, długość wskaźnika, długość identyfikatora podpola, bazowy adres danych, mapa tablicy adresów) jest wspólna dla wszystkich formatów
MARC i z założenia powinna być kodowana automatycznie. Część elementów danych
może być kodowana wyłącznie przez osobę wprowadzającą.
Pozycje przeznaczone do wypełniania przez użytkownika pogrubiono.
Numer pozycji
znakowej :
Etykieta
Wartość
00-04: długość rekordu wartość domyślna – [@@@@@]
wartość: @@@@@ (5 znaków spacji)
05:
status rekordu wartość domyślna – [n]
wartość: c – rekord zmodyfikowany
wartość: n – rekord nowy
06:
typ rekordu wartość domyślna – [a]
wartość: a - dokument piśmienniczy
wartość: e – atlasy, dokumenty kartograficzne
07:
poziom bibliografii wartość domyślna – [m]
wartość: m – jednostka samoistna wydawniczo, np.: książka jedno lub wielotomowa
08:
oznaczenie dokumentu archiwalnego wartość domyślna – [@]
wartość: @ ( l znak spacji). – dokument nie jest materiałem archiwalnym
09:
kodowanie znaków wartość domyślna – [@]
wartość: @ ( l znak spacji)
10:
długość wskaźnika wartość domyślna – [2]
wartość: 2
-7-
11:
długość identyfikatora podpola wartość domyślna – [2]
wartość: 2
12-16: bazowy adres danych wartość domyślna – [@@@@@]
wartość: @@@@@ (5 znaków spacji)
17:
pochodzenie opisu wartość domyślna – [@]
wartość: @ - opis bibliograficzny utworzony z autopsji
18:
forma opisu wartość domyślna – [i]
wartość: i - opis bibliograficzny zgodny z ISBD
19:
powiązania wartość domyślna – [@]
wartość: @ ( l znak spacji)
20:
mapa tablicy adresów wartość domyślna – [4500]
wartość: 4500
-8-
008 DANE KONTROLNE (NP/O/A)
Pole niepowtarzalne stałej długości. Wskaźniki niezdefiniowane.
Pole 008 składa się z 40. pozycji znakowych (00-39). Zakodowane są w nich elementy
danych dostarczające dodatkowych informacji o rekordzie. Znaczenie każdego elementu
danych jest określone przez jego pozycje. Elementy danych zakodowane w pozycjach 18-34
zdefiniowane są w różny sposób, w zależności od typu dokumentu34. Elementy danych
zakodowane w pozycjach 00-17 i 35-39 są zdefiniowane w sposób identyczny, niezależnie
od typu dokumentu. Pola przeznaczone do wypełniania przez użytkownika pogrubiono.
Pozycje znakowe:
00-05: data wprowadzenia
Data zapisana według wzoru rrmmdd
(rr - rok, mm - miesiąc, dd - dzień). Pozycja wypełniana przez system.
06:
typ daty wartość domyślna – [s]
Podaje się jedną z poniższych wartości określających rodzaj dat(y) zawartych(ej)
w pozycjach 07–14 pola 008:
s
- pojedyncza znana data, data prawdopodobna - pozycje 008/07-10 zawierają
tę datę, pozycje 008/11-14 zawierają spacje (@@@@); brakujące cyfry daty
wypełnia się literą „u”, np. 19uu,
m - pozycje 008/07–14 zawierają kolejno rok rozpoczęcia i zakończenia
wydawania książki wielotomowej (jeżeli wszystkie części zostały wydane w tym
samym roku, stosuje się kod s),
q
- data niepewna - pozycje 008/07-10 zawierają najwcześniejszą z możliwych
dat wydania, pozycje 008/11-14 – najpóźniejszą z możliwych,
r - data reprodukcji i data publikacji oryginału – pozycje 008/07-10 zawierają datę
reprodukcji, pozycje 008/11-14 – datę publikacji oryginału, jeżeli jest znana
lub kod u (uuuu), jeżeli nie jest znana.
07-10: data l wartość domyślna – [2006]
Należy wpisać pełny rok (4 cyfry) brakujące cyfry należy zastąpić literą „ u ". Nie podaje
się dat błędnych lub fikcyjnych, z podpola 773 d (lub 773 g) należy przejąć datę poprawioną.
11-14: data 2 wartość domyślna – [@@@@]
-9-
wartość: pełny rok (4 cyfry) brakujące cyfry należy zastąpić literą „u". Nie podaje się
dat błędnych lub fikcyjnych, z podpola 773 d (lub 773 g) należy przejąć datę poprawioną.
15-17: miejsce publikacji wartość domyślna – [pl ]
wartość: dwuliterowy kod (wpisany małymi literami) wskazujący kraj, na terenie
którego obecnie znajduje się miejsce wydania. W formacie przewidziane są trzy pozycje
znakowe, w które wpisuje się dwu- lub trzy- znakowy kod miejsca wydania dokumentu.
Kod należy podawać według Polskiej Normy PN-ISO 3166:1998 Kody nazw krajów.
18-21: kod ilustracji
wartość domyślna– [@@@@]
Podaje się jedynie ogólną informację o występowaniu lub braku ilustracji w dokumencie.
Właściwy kod należy wprowadzić na pozycji 18., pozostałe pozycje (19-20) uzupełnić
odpowiednią liczbą spacji @. Stosuje się następujące kody:
@@@@ brak ilustracji
a @@@ są ilustracje
22: przeznaczenie czytelnicze wartość domyślna – [@]
Jednoznakowy kod informujący dla jakiego użytkownika przeznaczony jest opisywany
dokument. Kod ustala się wyłącznie na podstawie informacji zawartej w katalogowanym
dokumencie. Podaje się jedną z poniższych wartości:
@
a
b
c
d
e
f
g
j
nieznany lub nieokreślony
przedszkole
klasa 1-3 szkoły podstawowej
klasa 4-6 szkoły podstawowej i gimnazjum
liceum
dorośli
odbiorca wyspecjalizowany
odbiorca ogólny
młodzież
(uzupełnieniem informacji wprowadzonej do 008/22 powinna być uwaga w polu
521/a)
23:
postać fizyczna wartość domyślna – [@]
Podaje się jedną z poniższych wartości:
@ inne (np. druk standardowy)
a mikrofilm
b mikrofisza
c mikrokarta
d druk dużą czcionką
f druk alfabetem Braille’a
r wierna reprodukcja (bez zmiany nośnika i rodzaju druku, np. fotokopia)
s elektroniczny (dokument)
- 10 -
24-27: forma piśmiennicza wartość domyślna – [@@@@]
Element o długości 4. znaków. Można stosować do czterech poniższych jednoliterowych
kodów oznaczających formę piśmienniczą dokumentu. Jeżeli wykorzystanych kodów jest
mniej niż cztery, należy wyrównać w lewo i uzupełnić pozycję odpowiednią liczbą spacji
@. Podaje się następujące kody:
@
a
b
c
d
e
f
g
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
z
28:
nieznana lub nieokreślona
analiza dokumentacyjna
bibliografia
katalog
słownik (z wyjątkiem biograficznych)
encyklopedia
podręcznik, poradnik
artykuły, przeglądy prawnicze
indeks
patent
dyskografia
akty prawne
dysertacje (doktorskie, habilitacyjne)
przegląd piśmiennictwa
recenzja
podręcznik programowany
filmografia
książka adresowa, telefoniczna
zestawienia statystyczne (np. rocznik statystyczny)
raport techniczny
normy
sprawy sądowe
orzecznictwo
traktat, umowa
kod publikacji urzędowej wartość domyślna –[|] Podaje się:
| brak zamiaru kodowania
29:
materiały konferencyjne wartość domyślna – [0] Podaje się jedną z wartości:
0 - gdy praca w książce (artykuł) nie stanowi materiału konferencyjnego
1 - gdy praca w książce (artykuł) stanowi materiał konferencyjny
30:
księga jubileuszowa wartość domyślna – [0] Podaje się jedną z wartości:
0 - gdy praca w książce (artykuł) nie jest księgą jubileuszową
1 - gdy praca w książce (artykuł) jest księgą jubileuszową
31:
indeks wartość domyślna – [0] Podaje się jedną z wartości:
0 brak indeksu
1 dokument zawiera indeks
32:
niezdefiniowane wartość domyślna – [@]
wartość @ ( jeden znak spacji).
- 11 -
33:
kod formy literackiej wartość domyślna – [1]
Podaje się określenie formy literackiej utworu. Kody numeryczne 0 i 1 służą do podania
ogólnej informacji czy dany dokument zawiera tekst literacki czy też nie. Należy je
stosować jeśli brak w dokumencie informacji określającej formę utworu literackiego. Dla
określenia formy/gatunku utworu - ustalonej na podstawie informacji zawartej
w dokumencie.
Podaje się jedną z wartości:
0 tekst nieliteracki (literatura popularnonaukowa )
1 tekst literacki (literatura piękna)
c komiks
d sztuka teatralna
e esej
f powieść
h humoreska/satyra
i listy
j opowiadania
m antologia/różne gatunki
p poezje
s przemówienia, homilie, kazania
u nieznane
34:
biografia wartość domyślna – [@]
Informacja dotyczy treści katalogowanego dokumentu. Podaje się jedną z wartości:
@
a
b
c
d
brak informacji biograficznych
autobiografia
biografia
biografia zbiorowa
zawiera informacje biograficzne
35-37: kod języka wartość domyślna – [pol]
wartość: trzyznakowy kod języka według „PN-ISO 639:2: 2001 Kody nazw języków. Kod
trzyliterowy”. Jeżeli tekst jest w kilku językach, należy podać język pierwszy a informacje
o wszystkich językach zapisać w polu 041|a.
- Jeśli języków jest więcej niż sześć należy wprowadzić oznaczenie mul
- Jeżeli nie można ustalić języka tekstu, należy wprowadzić oznaczenie und
- Jeżeli podstawowym środkiem przekazu treści w dokumencie jest język
obrazkowy należy wprowadzić oznaczenie sgn
38:
kod transliteracji ( Nieużywane ) wartość domyślna – [@]
@ dane nie transliterowane
o dane transliterowane
- 12 -
źródło opisu wartość domyślna – [c]
39:
@
Biblioteka Narodowa
c program współkatalogowania (twórca opisu jest uczestnikiem programu innym niż BN)
W nowych rekordach, a także w rekordach skopiowanych do DZB, podajemy
wyłącznie wartość c. W opisach starszych poprawiamy wartość d na c.
34
W formacie MARC 21 rozróżnia się następujące typy dokumentów : książki
(obejmujące
książki i rękopisy), dokumenty elektroniczne
(obejmujące programy,
multimedia interaktywne), dokumenty kartograficzne, muzykalia (obejmujące druki muzyczne
i dokumenty dźwiękowe), materiały wizualne (obejmujące dokumenty
ikonograficzne
i wizualne - w tym filmy), materiały o mieszanym charakterze (kolekcje zawierające
dokumenty na różnych nośnikach - częściowo na papierze, częściowo np. fotografie lub
nagrania dźwiękowe).
3
- Jako datę wydania przyjmuje się: dla prac w książce - datę wydania książki zapisaną
w podpolu 773 d, dla artykułów w czasopiśmie - datę nominalną zeszytu, w którym ukazał
się artykuł, zapisaną w podpolu 773 g. W przypadku zeszytów łączonych w polu 008
podaje się datę późniejszą.
- 13 -
015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ
(NP/D/A)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Pole wypełniane przez system przy kopiowaniu rekordu bibliograficznego z zewnętrznej
bazy danych (BIBLIOTEKA NARODOWA).
PODPOLA:
a – Numer Bibliografii Narodowej (Przewodnika Bibliograficznego) (NP/D/A)
Wypełniany przez Bibliotekę Narodową.
- 14 -
020 ISBN (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Podaje się ISBN poprawny i błędny. Jeśli jest więcej niż jeden ISBN, powtarzamy pole.
PODPOLA:
a – ISBN poprawny (NP/D/U)
z – ISBN błędny (P/F/U)
Wpisujemy numer bez rozdzielających go myślników, pomijając akronim ISBN.
ISBN do wydruku, z rozdzielającymi myślnikami, informacjami uzupełniającymi (w nawiasach okrągłych informacje o oprawie, tomie, itp.), bez akronimu ISBN, podaje się
w polu 920. Dla każdego dokumentu z innym ISBN tworzy się odrębny rekord. Jeśli
w książce wymienionych jest kilka numerów ISBN identyfikujących warianty danego wydania, należy utworzyć jeden rekord bibliograficzny dla tej książki i powtórzyć pole 020 dla
każdego numeru. W wypadku książek wielotomowych zaleca się podawanie numerów
ISBN w kolejności: ISBN tomu, ISBN całości.
Przykłady :
1. 020 a/ 9788365554390
920 a/ 978-83-6555439-0
2. 020 a/ 9788365554322
z/ 9788365554
920 a/ 978-83-6555432-2
z/ 9788365554 (błędny)
3. 020 a/ 9788365554358
020 a/ 9788365554600
920 a/ 978-83-6555435-8 (t. 1)
920 a/ 978-83-6555460-0 (seria)
4. 020 a/ 9788365554609
020 a/ 9788365554694
920 a/ 978-83-6555460-9 (Rytm)
920 a/ 978-83-6555469-4 (Kruk)
- 15 -
035 NUMER SYSTEMOWY NUKAT (P/D/A)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Pole wypełniane przez system przy kopiowaniu rekordu bibliograficznego z zewnętrznej
bazy danych (NUKAT).
W dokumentach kopiowanych z innych baz danych (NUKAT, BN, LOC) znajdują się pola,
których nie powinno się usuwać, mianowicie:
001 VIRTUA (NUKAT)
003 NUKAT
015 BN
035 NUKAT, LOC
Pola te, oprócz celów statystycznych, są informacją o tym, kto jest autorem opisu
bibliograficznego.
Zaleca się nie usuwanie tych pól z opisów bibliograficznych, pobieranych do bazy
DZB.
PODPOLA:
a – Numer systemowy (NP/D/A)
z – Numer unieważniony (P/D/A)
- 16 -
040 ŹRÓDŁO KATALOGOWANIA (NP/O/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Zawiera symbol biblioteki (siglum), która sporządziła opis, bądź przetworzyła lub dokonała
modyfikacji.
PODPOLA:
a – oryginalna agencja katalogująca (NP/O/U)
Podaje się siglum biblioteki, która sporządziła oryginalny opis bibliograficzny.
d – agencja dokonująca zmian (P/D/U)
Podaje się siglum biblioteki modyfikującej rekord z opisem bibliograficznym.
Jeżeli posiadamy opis z NUKATU to w opisie bibliograficznym zachowujemy pole
035 (NUKAT), a w polu 040 podpolu d wpisujemy siglum odpowiedniej biblioteki.
W dokumentach kopiowanych z baz: NUKAT, LOC, BN występuje podpole C, które
zachowujemy.
Podpole E, występujące w opisach bibliograficznych BN (zawiera skrót PNN), informuje,
że rekord sporządzono według normy bibliograficznej. Nie jest wymagane w DZB.
Biblioteki w DZB dopisują swoje Siglum wg kolejności nabycia egzemplarzy do swojej
biblioteki. Siglum dla poszczególnych bibliotek Województwa Dolnośląskiego ustalane
jest przez Dolnośląską Bibliotekę Publiczną we Wrocławiu. Wykaz Siglum bibliotek w DZB
na s. .... Instrukcji (stan na wrzesień 2011 r.)
Przykłady :
1. 040 a/ WR M
d/ KLO
d/ BNR
2. 040 a/ WA N
c/ WA N
d/ LBN
d/ SWD
- 17 -
041 KOD JĘZYKA (NP/O/L)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Zawiera trzyliterowy kod języka według normy PN-ISO 639-2:2001 (kod bibliograficzny).
Kody wpisujemy, stosując małe litery, bez kropek.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy :
0 – dokument nie jest przekładem, nie zawiera przekładu
1 – dokument jest przekładem lub zawiera przekład
Drugi : niezdefiniowany
PODPOLA:
a – kod języka tekstu (P/O/L)
Przy dziełach wielojęzycznych elementy kodu zapisywane są w kolejności znaczenia
tych języków w tekście, np. a|pol a|eng h|ger. Podpola są powtarzalne dla każdego
kodu języka. Można powtórzyć do sześciu skrótów. Jeśli skrótów jest więcej piszemy
„mul”. Jeśli nie można ustalić języka piszemy „und”
b - kod języka streszczenia lub abstraktu (nadtytułu lub podtytułu) (P/D/L)
Podaje się w porządku alfabetycznym kody języków streszczeń różnych od języka
tekstu głównego
h - kod języka oryginału lub przekładu pośredniego (P/D/L).
Informacje o języku mogą być także podawane w formie słownej w polu 546. Jeżeli
dokument zawiera tekst oryginalny i towarzyszący mu przekład, w powtórzonym podpolu
a podaje się zarówno kod języka przekładu, jak i oryginału. Język oryginału wymienia się
także w podpolu h.
Przykłady :
1. 041 1@ a/ pol
h/ eng
2. 041 0@ a/ pol
b/ ger
b/ fre
3. 041 0@ a/ pol
a/ eng
a / ger
- 18 -
044 KOD KRAJU WYDAWCY (NP/F/L)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
PODPOLA:
a – kod kraju wydawcy (P/F/L)
Pole wypełniane jest przy opisie książek powstałych w koprodukcji, jeżeli pole 008 nie
zawiera wystarczającej informacji o kraju wydawcy. Kod wpisujemy według
PN-ISO 3166:1998 (Kody nazw krajów). Podpole a jest powtarzalne dla każdego kraju.
Przykład:
044 a/ pl
a/ de
w polu 260 (adres wydawniczy):
260 a/ Warszawa :
b/ Państwowe Wydawnictwo Naukowe ;
a/ Berlin :
b/ Kloster,
c/ 2010.
- 19 -
080 UKD według BIBLIOTEKI NARODOWEJ (NP/O/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Wpisujemy klasyfikację UKD według Biblioteki Narodowej.
PODPOLA:
a – Pełny symbol UKD (NP/O/U)
c – Skrócony symbol UKD (NP/F/U)
- 20 -
084 KLASYFIKACJA WŁASNA (P/F/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Pole przeznaczone do podawania klasyfikacji sformułowanych według dowolnych
systemów klasyfikacji. Pole można wykorzystać w sytuacji gdy biblioteka modyfikująca
rekord utworzyła symbol klasyfikacji niezgodny z symbolem podanym w polu 080 przez
twórcę opisu.
PODPOLA:
a – Symbol (NP/O/U).
6 – Siglum biblioteki (NP/O/U).
W podpolu 6 podaje się symbol danej biblioteki. Może to być więcej niż jedno siglum, jeśli
kilka bibliotek akceptuje klasyfikację. Podajemy je wtedy, oddzielając przecinkiem.
W polach 080 i 084 nie podajemy sygnatury – znaku miejsca książki na półce w danej
bibliotece (podajemy ją w podpolu formularza egzemplarza).
- 21 -
100 HASŁO GŁÓWNE - NAZWA OSOBOWA (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką.
Interpunkcja:
Znak kropki podajemy na końcu ostatniego podpola występującego w polu.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - typ nazwy :
0 – imię, kryptonim, nazwa w postaci wyrażenia
1 – nazwisko - nazwy rozpoczynające się od nazwiska (także złożonego)
Drugi : niezdefiniowany
PODPOLA:
a – nazwa osobowa (NP/O/U)
Podaje się nazwę osobową, np. nazwisko i imię, przydomek, kryptonim.
Przy nazwach z nazwiskiem imię oddziela się przecinkiem: nazwisko, imię.
b – numeracja związana z nazwą (NP/D/U)
Stosuje się przy podawaniu nazw panujących i papieży. Liczbę wyrażamy cyfrą
rzymską wraz z występującym po niej przydomkiem.
c – dopowiedzenie (P/D/U)
Dodawane do nazwy osobowej zgodnie z PN-N-01229:1998 pkt. 3.1.7b, 3.4.3, 3.5.1,
np. określenia pokrewieństwa, godności, tytuł.
d – daty związane z nazwą (NP/D/U)
Podaje się daty biograficzne. Zawartość podpól c i d ujmuje się łącznie w nawiasy
okrągłe i oddziela od siebie odstępem i średnikiem. Zawartość podpola d , gdy
podana jest tylko data narodzin, ujmuje się w nawiasy okrągłe, stosując po
myślniku spację i odstęp, np. (1939-1999), (1945- ).
Pole zawiera nazwę osobową użytą jako hasło główne, czyli :
- jedynego autora dokumentu,
- osoby uznanej za głównego twórcę zawartości intelektualnej lub artystycznej dokumentu
- nazwę autora wymienionego na pierwszym miejscu, jeśli liczba autorów nie przekracza
trzech (jeśli jest więcej niż trzech autorów, nie wypełnia się pola 100).
W przypadku hasła osobowego – osoba święta, błogosławiona – dopowiedzenie
stosujemy przed datą urodzenia. Kolejność podpól: 100 / a, b, c, d.
W przypadku dopowiedzenia związanego z pokrewieństwem (np.: junior, ojciec, syn) po
dacie urodzenia. Kolejność podpól: 100 / a, b, d, c.
Przykłady:
100 1@ a/ Kot, Paulina.
100 1@ a/ Cichacz-Jaskra, Bożena.
100 1@ a/ Mrozowicz, Klaudia
d/ (1976- ).
- 22 -
100 1@ a/ Kantor, Tadeusz
d/(1915-1990).
100 0@ a/ Jan Paweł
n/ II
c/ (papież ;
d/ 1920-2005).
100 1@ a/ Dumas, Alexandre
d/ (1802-1870 ;
c/ ojciec).
100 0@ a/ Sophocles
d/ (496-406 a.C.).
- 23 -
110 HASŁO GŁÓWNE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką.
Interpunkcja:
Znak kropki podajemy na końcu ostatniego podpola występującego w polu.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - typ nazwy ciała zbiorowego :
1 – nazwa geograficzna na początku
2 – nazwa w naturalnej kolejności składników
Drugi : niezdefiniowany
Pole zawiera nazwę ciała zbiorowego, stosowaną jako hasło główne według PN-N01230:2001 (Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne), przy opisie dokumentów o charakterze administracyjnym lub informacyjnym dotyczących danego ciała i wydanych przez to ciało. W polu podaje się nazwę :
- jedynego ciała zbiorowego spełniającego obydwa warunki
- ciała zbiorowego uznanego za najważniejsze (np. wyróżnionego typograficznie)
- ciała zbiorowego wymienionego na pierwszym miejscu, jeśli liczba ciał nie przekracza
trzech (powyżej trzech nie wypełnia się tego pola).
Pole można stosować także dla nazwy imprezy, kiedy nazwa imprezy jest nazwą
niewyróżniającą i stanowi rezultat zbiorowej działalności ciał z nią związanych.
PODPOLA :
a – nazwa ciała zbiorowego (NP/O/U)
Podaje się :
- nazwę ciała zbiorowego
- nazwę ciała nadrzędnego, jeśli nazwa ciała zbiorowego jest niewyróżniająca
- nazwę geograficzną, jeśli we wskaźniku 1 występuje wartość 1
- nazwę wspólnoty wyznaniowej, jeśli hasło odnosi się do ciała zbiorowego podrzędnego Kościoła Katolickiego lub innej wspólnoty wyznaniowej.
Nazwę podaje się wraz z dopowiedzeniami według PN-N-01230:2001 pkt. 3.1.5.
b – nazwa jednostki podrzędnej (P/D/U)
Podaje się :
- nazwę ciała podrzędnego
- nazwę organu władzy, jeśli we wskaźniku 1 występuje wartość 1
- indywidualną nazwę ciała zbiorowego podrzędnego Kościoła Katolickiego lub innej
wspólnoty wyznaniowej
- indywidualną nazwę imprezy.
Nazwę podaje się wraz z dopowiedzeniami według PN-N-01230:2001 pkt. 3.1.5.
n – numer imprezy (P/F/U)
d – data imprezy (P/F/U)
c – miejsce imprezy (NP/F/U)
- 24 -
Podpola n, d, c wypełniamy wtedy, gdy pole 110 jest wykorzystywane do podawania
nie wyróżniającej nazwy imprezy.
Podpole b poprzedza się kropką.
Zawartość c, d, i n ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela odstępem
i średnikiem.
Przykłady:
110 1@ a/ Polska.
b/Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
110 2@ a/ Biblioteka Uniwersytecka (Wrocław).
110 2@ a/ Biblioteka Narodowa.
b/ Instytut Książki i Czytelnictwa
- 25 -
111 HASŁO GŁÓWNE - NAZWA IMPREZY (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką.
Interpunkcja:
Znak kropki podajemy na końcu ostatniego podpola występującego w polu.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - typ nazwy imprezy, gdzie :
2 – nazwa w szyku naturalnym
Drugi : niezdefiniowany
Pole wypełniane jest przy opisywaniu dokumentów stanowiących rezultat zbiorowej
działalności związanej z imprezą, jeżeli nazwa imprezy stanowi integralną część tytułu
właściwego, np. kongresy, zjazdy, konferencje, festiwale, targi, wystawy, itp., według
PN-N-01230:2001 (Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne).
PODPOLA :
a – nazwa imprezy (NP/O/U)
n – numer imprezy (P/D/U)
d – data imprezy (P/D/U)
c – miejsce imprezy (NP/D/U)
e – nazwa jednostki podrzędnej (P/F/U)
W podpolu e podaje się niewyróżniającą nazwę imprezy, odbywającej się w ramach
innej imprezy. Podpole poprzedza się kropką.
W podpolach n, d, c dopowiedzenia dodawane do nazwy imprezy podaje się zgodnie
z PN-N-01230:2001 pkt. 3.4.2.
Przykłady:
111 2@ a/ Międzynarodowy Festiwal "Wratislavia Cantans"
n/ (41 ;
d/ 2006 ;
c/ Wrocław).
- 26 -
130 HASŁO GŁÓWNE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Tytuł ujednolicony stosowany jest dla opisu anonimów klasycznych, ksiąg świętych
oraz ksiąg liturgicznych. Pola 130 używamy przy opisie dzieła bez podanego autora.
Nie używamy go, kiedy w opisie występuje pole 100, 110, 111.
Wykaz tytułów ujednoliconych ksiąg i zbiorów ksiąg Biblii - załącznik B do
PN-N-01231:2001 (Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe).
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu :
0 – 9 - liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu
Drugi : niezdefiniowany
PODPOLA:
a–
n–
p–
k–
l–
s–
tytuł ujednolicony (NP/O/U)
oznaczenie części dzieła (P/D/U)
tytuł części dzieła (P/D/U)
sformalizowane określenie (NP/D/U)
język dzieła (NP/F/U) - polska nazwa języka tekstu opisywanej książki
wersja / wydanie (NP/F/U) - oznaczenie wydania, określenie wersji, będącej
podstawą opisywanego wydania dzieła.
Podpole n poprzedza się kropką. Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje
po podpolu n lub kropką, jeśli brak podpola n. Zawartość podpól l, s ujmuje się
w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie odstępem i średnikiem.
Przykłady:
130 0@ a/ Biblia.
p/NT
130 0@ a/ Biblia.
p/ NT
l/ (ang., pol.)
130 0@ a/ Biblia.
p/ NT.
p/ Apokalipsa św. Jana
- 27 -
240 TYTUŁ UJEDNOLICONY (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Wskaźniki:
Pierwszy - podawanie tytułu ujednoliconego na ekranie monitora
1
będzie podany
Drugi - znaki pomijane przy szeregowaniu
0
brak znaków pomijanych przy szeregowaniu
stosowanie jak w polu 130
1- 9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu
Kody podpól:
a
n
p
l
k
s
f
-
tytuł ujednolicony (NP/O/U)
oznaczenie części (P/D/U)
nazwa części (P/D/U)
język tekstu (NP/D/U)
sformalizowane określenie (P/D/U)
wersja (NP/D/U)
rok wydania (NP/D/U)
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
Zawartość pola:
Pole zawiera tytuł ujednolicony jednego dzieła autorskiego. Pole to może wystąpić jedynie
w rekordach zawierających pola 100, 110 lub 111. Nie może występować jednocześnie z polem 130. Tytuł przejęty z opisywanej książki podaje się w polu 245.
(Tytuł ujednolicony podaje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych – uwaga
będzie miała zastosowanie po uruchomieniu obsługi KHW).
Tytuł ujednolicony podaje się wtedy, gdy katalogowane dzieło jest wielokrotnie wydawane
oraz :
- przekłady dzieła ukazują się pod różnymi tytułami,
- tytuł właściwy ulega zmianom,
- tytuł właściwy nie ulega zmianom, ale dodatki do tytułu mogą wpływać na kolejność
występowania tytułu w indeksie tytułów.
W przypadku katalogowania prac współwydanych bez wspólnego tytułu w polu 240
podaje się tytuł ujednolicony pierwszej pracy współwydanej.
Ponadto tytuł ujednolicony w polu 240 podaje się, jeżeli:
- dokument zawiera przekład, którego tytuł właściwy jest identyczny z tytułem oryginału,
- dokument zawiera przekład, którego tytuł właściwy - różny od tytułu oryginału - jest
wyrażony w języku innym niż język dokumentu.
Jeżeli w przypadku katalogowania samodzielnie wydanej części książki wielotomowej
istnieje potrzeba użycia pola 240 to w tym polu należy podać:
- tytuł ujednolicony części, jeżeli ma ona tytuł wyróżniający,
- tytuł ujednolicony książki wielotomowej wraz z oznaczeniem części i/lub jej tytułem,
jeżeli brak tytułu wyróżniającego opisywanej części.
- 28 -
Pola 240 nie stosuje się, jeżeli tytuł książki wchodzi w skład tytułu właściwego innej
książki, chyba że sam autor tak zatytułował książkę.
Jeżeli tytuł ujednolicony podany w polu 240 jest taki sam, jak tytuł oryginału podany
w książce, to tytułu oryginału nie powtarza się w polu 246.
Jeżeli tytuł ujednolicony różni się od tytułu oryginału, to tytuł oryginału przejęty z książki
należy podać w polu 246.
Przykłady:
240 10 a/ Robinson Crusoe
l/ (pol.)
240 10 a/ Robinson Crusoe
l/ (pol. ;
k/ adaptacja)
240 10 a/ Misery
l/ (pol.)
gdy w polu 245 tyt.: Misery (taki sam jak oryg.)
- 29 -
245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI (NP/O/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką.
Do pola wprowadza się:
tytuł właściwy : dodatek do tytułu / pierwsze oznaczenie odpowiedzialności ; następne
oznaczenie odpowiedzialności.
Każdy dodatek do tytułu należy poprzedzać odstępem, dwukropkiem, odstępem.
Pierwsze oznaczenie odpowiedzialności należy poprzedzać odstępem, kreską ukośną,
odstępem. Następne poprzedzamy odstępem, średnikiem, odstępem. Wersję równoległą
danego elementu należy poprzedzać odstępem, znakiem równości, odstępem.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - pozycja dodatkowa pod tytułem
0 - Opis nie posiada hasła głównego w polach 1XX
1 - Opis posiada hasło główne w jednym z pól 1XX.
Drugi - znaki pomijane przy szeregowaniu, gdzie:
0 – 9 – liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu (0 – nie ma znaków pomijanych,
1 - 9 – wartości wskazują, że tytuł zaczyna się rodzajnikiem lub znakiem diakrytycznym).
Znaki diakrytyczne oraz znaki specjalne (np. myślnik, cudzysłów, wielokropek), występujące na początku pola tytułu, który nie zaczyna się od rodzajnika, nie są traktowane
jako znaki pomijane.
PODPOLA:
a – tytuł (NP/O/U)
Podpole powinno kończyć się:
- kropką - jeśli jest to jedyne podpole pola 245, lub występuje po nim podpole n lub p
- średnikiem - gdy w podpolu b występuje tytuł następnej pracy współwydanej tego
samego autorstwa
- dwukropkiem – jeśli podaje się dodatek do tytułu
- kreską ukośną – jeśli podaje się oznaczenie odpowiedzialności
- odstępem – jeśli podaje się określenie typu dokumentu [podpole h]
b – ciąg dalszy tytułu (NP/D/U)
Podajemy dodatki do tytułu lub tytuły prac współwydanych tego samego autorstwa.
c – pozostałe elementy strefy tytułu i oznaczenia odpowiedzialności (NP/D/U).
Należy podać pierwsze i każde następne oznaczenie odpowiedzialności lub tytuły (wraz
z oznaczeniami odpowiedzialności) prac współwydanych odmiennego autorstwa. Jeżeli
w podpolu [c] znajduje się pseudonim, akronim autora, imię zakonne, czyli inna forma
nazwy autora niż przyjęta jako ujednolicona nazwa osobowa, należy zamieścić odpowiednią uwagę w p. 500: „W haśle pseudonim” :
n – oznaczenie części (P/D/U)
Używa się przy opisie pojedynczego tomu książki wielotomowej. Podpole kończy się :
- kropką lub
- przecinkiem, jeśli występuje po nim podpole p
- dwukropkiem, jeśli występuje po nim podpole b
- kreska ukośną, jeśli występuje podpole c
p – tytuł części (P/D/U)
Podpole poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje podpole n lub kropką, jeśli nie
występuje podpole n.
Pole 245 powinno zawsze kończyć się podpolem c, jeśli występuje odpowiedzialność
w dokumencie.
- 30 -
Kolejność podpól w polu 245: a/, b/, n/, p/, c/.
Przykłady:
1. 245 10 a/ Latarnik /
c/ Henryk Sienkiewicz.
2. 245 10 a/ Lalka.
n/ T. 1 /
c/ Bolesław Prus ; il. Anna Głaz.
3. 245 10 a/ Domek :
b/ powieść.
n/ Cz. 2 /
c/ Jan Kowalski.
4.
245 10 a/ Historia Polski.
n/ T. 1,
p/ Do 1980 roku /
c/ Jan Kot.
5. 245 14 a/ Die Blume /
c/ Johan Grott.
- 31 -
246 ODMIENNY WARIANT TYTUŁU (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - pozycja dodatkowa pod tytułem:
1 – sporządza się uwagę
3 – nie sporządza się uwagi
Drugi - rodzaj tytułu :
@ - (spacja) – brak informacji.
0 – część tytułu (jeśli w polu 246 zapisany jest drugi człon tytułu obocznego)
1 – tytuł równoległy (występuje na stronie tytułowej)
3 – inny tytuł (np. tytuł równoległy spoza strony tytułowej, tytuł ze strony przedtytułowej, tytuł z metryki wydawcy, z oprawy, itp.)
4 – tytuł okładkowy
5 – tytuł z dodatkowej (obcojęzycznej) strony tytułowej
6 – tytuł nagłówkowy
7 – tytuł z żywej paginy
8 – tytuł grzbietowy
W polu 246 podaje się formy tytułu różniące się od tytułu właściwego, podanego w polu 245. Należą do nich :
- dalsza część tytułu właściwego książki, np. tytuł oboczny
- rozszerzona lub poprawiona forma tytułu właściwego
- dodatek do tytułu
- tytuł równoległy
- tytuł spoza strony tytułowej i jej substytutu.
W polu nie podaje się rodzajników rozpoczynających tytuł, które powinny być pomijane
przy indeksowaniu.
PODPOLA:
abnpi -
tytuł (NP/O/U)
dodatki do tytułu (NP/F/U) poprzedza się odstępem i dwukropkiem
numer części (P/F/U)
nazwa części (P/F/U)
treść wyrażenia wprowadzającego (NP/D/U) np. : Tyt. oryg.:, Nadtyt.:.
Pole 246 może być powiązane z polem 500, w którym podajemy uwagę dotyczącą tytułu
tzw.: okładkowego, grzbietowego itp. Powtarzamy też tytuł oryginalny, wymieniony w polu
246, jeśli rozpoczyna się od rodzajnika (np.: der, the). Drugi wskaźnik przyjmuje wartość
@ (spacja), kiedy nie zachodzi potrzeba użycia wartości od 0 do 8.
Przy tytule oryginalnym kolejność podpól:
i - wyrażenie wprowadzające (NP/D/U):
a - tytuł oryginału (NP/0/U):
b – dodatek do tytułu (NP/F/U) – jeśli jest potrzebny do rozróżnienia tytułu.
Przykłady:
- 32 -
1. 246 1@ i/ Tyt. oryg.:
a/ Rosemary world :
b/ a novel
2. 246 3@ a/ Sto bajek, gdy w polu 245 tyt.: 100 bajek
3. 246 1 i/ Tyt. oryg.:
a/ Blume
Pole 500: a/ Tyt. oryg.: Die Blume.
- 33 -
250 STREFA WYDANIA (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką.
PODPOLA:
a – oznaczenie wydania (NP/D/U)
Podajemy oznaczenie wydania, poprzedzając cyfrę skrótem „Wyd.” Nie podajemy
wydania pierwszego, o ile nie zawiera cech bliżej go określających, np. Wyd. 1 w tej
edycji.
Podpole a kończy się odstępem i kreską, jeśli występuje podpole b, lub kropką, jeśli
podpole a jest jedynym w polu 250
b – ciąg dalszy strefy wydania (NP/F/U).
Podajemy pierwsze oznaczenie odpowiedzialności dotyczące określonego wydania
wraz z dalszymi informacjami.
Informację o wydaniu czerpiemy z całej książki, podajemy bez nawiasów.
Informacje dodatkowe o wydaniu podajemy skrótami wg Normy PN-85, N-01158 (skróty
wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym).
Przykłady:
250 a/ Wyd. 1, dodr.
250 a/ Wyd. 2.
250 a/ Wyd. 3, zm.
250 a/ Wyd. 4 uzup. I popr.
250 a/ 4. Aufl.
250 a/ 4th ed.
- 34 -
255 STREFA DANYCH MATEMATYCZNYCH (NP/D/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane.
PODPOLE :
a – skala (NP/O/U)
Stosowane przy dokumentach kartograficznych.
- 35 -
260 STREFA ADRESU WYDAWNICZEGO (NP/O/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką.
PODPOLA:
a – miejsce wydania (P/O/U)
Podpole powtarzalne dla każdego następnego miejsca wydania (do 2. miejsc)
b – nazwa wydawcy, dystrybutora (P/O/U).
Podpole powtarzalne dla każdej następnej nazwy wydawcy (do 2. wydawców). Podpole
kończy się dwukropkiem, jeśli jest następny wydawca lub przecinkiem, jeśli następuje
podpole c – data wydania. Wycofuje się stosowanie skrótów: państ., wydaw., min.
Nazwę wydawcy podaje się w mianowniku. Przejmuje się pełną nazwę z dokumentu.
Jeżeli w dokumencie występuje pełna nazwa wydawcy i skrót (PWN, MON), do pola 260
należy przejąć pełną nazwę. Jeżeli jedyna nazwa wydawcy, występująca w dokumencie,
zawiera skróty bądź występuje w formie akronimów, nie należy jej rozwijać.
c – data publikacji, dystrybucji (NP/O/U)
e – miejsce druku (NP/F/U)
f – nazwa drukarni (NP/F/U)
g – data druku (NP/F/U).
Dane podpól e, f, g ujmujemy w nawiasy okrągłe. Podpola te wypełniamy tylko wtedy,
gdy nie ma danych o miejscu wydania, wydawcy i roku wydania.
Rok wydania musi być zawsze podany. Jeśli nie można ustalić daty wydania, należy
podać datę w nawiasie kwadratowym, wypełniając wszystkie cyfry roku np. [1999?].
Gdy niemożliwe jest ustalenie miejsca wydania, nazwy wydawcy, albo miejsc wydania
jest więcej niż 2, stosujemy łacińskie skróty:
[etc.] - [i tak dalej]
[S.l.] - [miejsce nieznane]
[s.n.] - [nazwa wydawcy nieznana]
Przykłady:
1. 260 a/ Wrocław :
b/ Siedmioróg,
c/ 2000.
2. 260 a/ Wrocław [etc.] :
b/ Zakład Narodowy im. Ossolińskich,
c/ 2010.
3. 260 a/ Wrocław ;
a/ Kraków :
b/ Atut,
c/ 2009.
4. 260 a/ Poznań :
b/ Rytm ;
a/ Kraków :
b/ Nowe Horyzonty,
- 36 -
300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO (NP/O/U)
Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Kończy się kropką.
PODPOLA :
a – objętość (NP/O/U)
Podajemy określenie formy książki i objętość zgodnie z PN-82/N-01152/01 p. 3.5.1.
Podpole kończy się dwukropkiem, jeśli następuje podpole b, lub średnikiem, jeśli
następne jest podpole c
b – oznaczenie ilustracji (NP/D/U).
Dla wszystkich rodzajów ilustracji stosuje się skrót „il.”. Zaznacza się, że niektóre
lub wszystkie ilustracje są kolorowe, stosując skrót: kolor.
Oznaczenie ilustracji poprzedza się dwukropkiem.
Po materiale ilustracyjnym podaje się informacje o występującej erracie: err.
c – format (NP/O/U)
Podajemy rozmiary (format) zgodnie z PN-82/N-01152/01 p. 3.5.3.
Podaje się wysokość grzbietu książki, zaokrąglając w górę do jednego cm, a przy
nietypowych rozmiarach także jej szerokość.
Podpole kończy się kropką lub znakiem + , jeśli towarzyszy wydawnictwu dokument,
np. CD-ROM
e – oznaczenie dokumentu towarzyszącego (NP/D/U)
Podpole kończy się kropką.
- 37 -
490 STREFA SERII I DOKUMENTU WIELOCZĘŚCIOWEGO – FORMA NIE
DO WYSZUKIWANIA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole 490 jest jedynym polem serii – pole 440 zostało usunięte z Formatu MARC 21
w styczniu 2010 r. W starszych rekordach DZB należy zamienić pole 440 odpowiednio
na pole 490+800 lub 490+830.
Pola 490 używa się do podawania tytułu serii wydawniczej lub cyklu autorskiego. Zawiera
formę tytułu serii nie przeznaczoną do wyszukiwania (może różnić się od hasła z kartoteki
KHW). Jest ono powiązane z polami 800 i 830. W polach 800 i 830 obowiązuje forma
tytułu serii z Kartoteki Haseł Wzorcowych (KHW), dostępnej na stronach Biblioteki
Narodowej i NUKAT.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - strefa serii jako czynnik wyszukiwawczy, gdzie :
0 – seria nie jest czynnikiem wyszukiwania
1 – seria jest czynnikiem wyszukiwania w innej formie – stosowany w DZB
Drugi : niezdefiniowany.
PODPOLA:
a – tytuł i oznaczenie odpowiedzialności serii (NP/O/U)
Podpole kończy się odstępem - jeśli jest to jedyne podpole, średnikiem - jeśli
występuje po nim v, przecinkiem - jeśli występuje x.
x – ISSN (NP/D/U)
Pomijamy akronim. Podpole kończy się średnikiem, gdy występuje po nim v.
v – numeracja w obrębie serii (P/D/U).
Podpola podajemy w kolejności: a, n, p, x, v. Nie stosujemy okrągłych nawiasów.
W DZB dopuszcza się pominięcie ISSN.
Przykłady:
1. 490 1@ a/ Kameleon
830 @0 a/ Kameleon
2. 490 1@ a/ Omega : biblioteka wiedzy współczesnej ;
v/ 201
830 @0 a/ Omega ;
v/ 201
3. 490 1@ a/ Acta Universitatis Wratislaviensis ;
v/ no 100
830 @0 a/ Acta Universitatis Wratislaviensis ;
v/ nr 100
4. 490 1@ a/ Acta Universitatis Wratislaviensis. Bibliotekoznawstwo ;
- 38 -
v/ 20
830 @0 a/ Acta Universitatis Wratislaviensis.
p/ Bibliotekoznawstwo ;
v/ 20
W polu 500 uwaga: W serii gł.: no 340. Dodajemy drugie pole 830:
830 @0 a/ Acta Universitatis Wratislaviensis ;
v/ nr 340
5. 490 1@ a/ Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu ;
v/ 25
830 @0 a/ Zeszyty Naukowe - Akademia Ekonomiczna w Poznaniu ;
v/ 25
6. 490 1@ a/ Fantastyka
830 @0 a/ Fantastyka – Iskry
7. SERIA WYRAŻONA TYLKO ZNAKIEM GRAFICZNYM:
500 a/ Tzw "Seria z Krukiem".
830 @0 a/ Seria z Krukiem
8. 490 1@ a/ Jeżycjada / Małgorzata Musierowicz ;
v/ 10
800 1@ a/ Musierowicz, Małgorzata
d/ (1945- ).
t/ Jezycjada ;
v/ 10
- 39 -
500 UWAGI OGÓLNE (P/F/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Kończy się kropką.
PODPOLE:
a – tekst uwagi (NP/O/U)
Zawiera informacje o charakterze ogólnym, dla których nie wyznacza się uwag
szczegółowych, tj. poszczególnych pól 5XX.
Dla rozdzielenia uwag, zapisanych w jednym polu 500, a odnoszących się do różnych
stref opisu bibliograficznego stosuje się kropkę, spację, kreskę poziomą, spację. Dla
czytelności zapisu informacji można powtórzyć pole dla poszczególnych uwag.
- 40 -
501 UWAGI DOTYCZĄCE PRAC WSPÓŁWYDANYCH - DLA PRAC WSPÓŁWYDANYCH BEZ TYTUŁU WSPÓLNEGO (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Kończy się kropką.
PODPOLE:
a - tekst uwagi (NP/O/U)
W polu opisuje się prace współwydane, zawarte w dokumencie i posiadające własne
strony tytułowe. Podaje się pełny tekst uwagi wraz z wyrażeniem wprowadzającym :
Współwyd. z :
- 41 -
504 UWAGI DOTYCZĄCE BIBLIOGRAFII (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Kończy się kropką.
PODPOLE:
a – informacje o bibliografii (NP/O/U), dyskografii, filmografii lub innych informacjach
bibliograficznych.
Podajemy także informację o indeksach.
- 42 -
505 SFORMALIZOWANE UWAGI DOTYCZĄCE ZAWARTOŚCI (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Kończy się kropką.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - wyrażenie wprowadzające, gdzie :
0 – zawartość:
2 – zawartość niepełna (informacja dotycząca tylko części dokumentu)
8 – bez wyrażenia wprowadzającego
Drugi - stopień oznaczenia zawartości:
@ - podstawowy (cała uwaga o zawartości zapisana jest w podpolu a)
0 - rozszerzony
PODPOLE :
a – pełny tekst uwagi (NP/O/U)
Poprzedzony oznaczeniem : Zawiera : lub Zawiera m.in.:
Podajemy tytuł, oznaczenie części, oznaczenie odpowiedzialności.
Pole powiązane z polami 700 i 740, gdzie wymieniamy tytuły utworów w celu
indeksowania.
Przykład:
W polu 245 tyt.: Dramaty wybrane
505 0@ a/ Zawiera : Niemcy ; Pierwszy dzień wolności ; Śmierć
gubernatora.
700 12 a/ Kruczkowski, Leon
d/ (1900-1962).
t/ Niemcy
(itp. dla każdego tytułu)
- 43 -
521 UWAGI DOTYCZĄCE PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Kończy się kropką.
W polu podajemy informację o przeznaczeniu czytelniczym, przejętą z opisywanej książki.
Dotyczy to tylko książek polskich, opublikowanych po roku 1945.
Nie podajemy uwag o przeznaczeniu czytelniczym książek obcych i starych książek
polskich.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - wyrażenie wprowadzające :
8 - brak wyrażenia wprowadzającego
Drugi : niezdefiniowany
PODPOLE:
a –przeznaczenie czytelnicze (NP/O/U)
- 44 -
546 UWAGA O JĘZYKU (P/F/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Kończy się kropką.
PODPOLA:
a – uwaga o języku (NP/O/U)
b – uwaga dotycząca alfabetu (P/F/U).
Podaje się informacje o językach tekstu lub streszczeń w opisywanym dokumencie.
Nazwy języków zapisujemy w formie skróconej według PN-N-01158:1985.
Zakodowaną informację, dotyczącą języków, zapisuje się w 008/35-37 i w polu 041.
Informacje o alfabecie podaje się, gdy:
- tekst dokumentu wyrażony jest w innym alfabecie niż tytuł właściwy
- dany język posługuje się dwoma alfabetami, np.: serbskim – łaciną i cyrylicą.
- 45 -
586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY (P/F/U)
Pole powtarzalne. Pole nie kończy się kropką.
Pole 586 zawiera informacje o nagrodzie przyznanej opisywanemu dokumentowi.
Wskaźniki:
Pierwszy – wskazanie wyrażenia wprowadzającego uwagę:
@ - brak informacji
Przy wartości @ system może generować wyrażenie wprowadzające „Nagroda”
8 - brak wyrażenia wprowadzającego
Drugi – nie zdefiniowany
PODPOLA:
a – uwaga o nagrodzie (NP)
- 46 -
600 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OSOBOWA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy – rodzaj nazwy osobowej :
0 – nazwa w naturalnej kolejności składników
1 – nazwa w szyku odwróconym (nazwisko, imię)
3 – nazwa rodu, rodziny
Drugi – źródło pochodzenia nazwy :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA:
a – nazwa osobowa (NP/O/U)
b – numeracja związana z nazwą (NP/D/U)
c – dopowiedzenie związane z nazwą (P/D/U)
d – daty biograficzne (NP/D/U)
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
x – określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U).
Podpola od a do d należy wypełniać zgodnie z opisem pola 100, podpola od t do z –
zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego.
Kolejność podpól związanych z określnikami w polach 6XX, oprócz 695 :
a - Temat
x - ogólny
z - geograficzny
y - chronologiczny
Z pól 6XX usunięto określnik formalny (podpole v), zamieniając go w Temat formalny,
stosowany w Polu 655.
- 47 -
610 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - rodzaj nazwy ciała zbiorowego :
2 – nazwa w szyku naturalnym
Drugi - źródło nazwy :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA :
a – nazwa ciała zbiorowego (NP/O/U)
b – jednostka podrzędna (P/D/U)
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
x – określnik ogólny (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U).
Podpola a i b wypełniamy zgodnie z opisem pola 110, podpole t - zgodnie z opisem pola
710, od x do z – zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego.
- 48 -
611 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA IMPREZY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - typ nazwy imprezy :
2 – nazwa w szyku naturalnym (jak w polu 111)
Drugi - źródło pochodzenia nazwy :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA :
a – nazwa imprezy (NP/O/U)
c – miejsce imprezy (NP/D/U)
d – data imprezy (NP/D/U)
e – jednostka podrzędna (P/D/U)
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
x – określnik ogólny (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U)
Podpola od a do e należy wypełniać zgodnie z opisem pola 111, podpole t - zgodnie
z opisem pola 711, od x do z - zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego.
- 49 -
630 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu :
0 - 9 - liczba znaków pomijanych (jak w polu 130)
Drugi - źródło pochodzenia nazwy :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA :
a – tytuł ujednolicony (NP/O/U)
n – oznaczenie części, sekcji dzieła (P/D/U)
p – nazwa części dzieła (P/D/U)
x – określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U).
Podpola od a do p należy wypełniać zgodnie z opisem pola 130, od x do z - zgodnie
z zasadami opracowania rzeczowego.
- 50 -
650 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole zawiera temat ogólny lub jednostkowy (inny niż pozostałe opcje pól 6XX).
WSKAŹNIKI:
Pierwszy : nieużywany
Drugi - źródło pochodzenia hasła :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA :
a – nazwa ogólna lub jednostkowa - inna niż osobowa, geograficzna lub ciała
zbiorowego (NP/O/U)
x – określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U)
Kolejność podpól :
a -Temat
x – określnik rzeczowy
z – określnik geograficznych
y – określnik chronologiczny
- 51 -
651 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA GEOGRAFICZNA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole zawiera hasła przedmiotowe w postaci zgodnej z SJHP BN (Słownikiem Języka
Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej).
WSKAŹNIKI:
Pierwszy : niezdefiniowany
Drugi - źródło pochodzenia nazwy :
4 – Kartoteka BN
PODPOLA:
a – nazwa geograficzna (NP/O/U)
x – określnik rzeczowy (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (P/D/U)
z – określnik geograficzny (P/D/U)
Kolejność podpól :
a -Temat
x – określnik rzeczowy
z – określnik geograficznych
y – określnik chronologiczny
- 52 -
655 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TEMAT FORMALNY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole powstało z podpola v (określników formalnych), po decyzji Biblioteki Narodowej w
styczniu 2010 r. Wykaz Tematów na stronie BN, a także na s. .... Instrukcji. Biblioteka
Narodowa stosuje Pole 655 również dla gatunków literackich, np. Powieść. W DZB
podajemy w Polu 655 tylko Tematy powstałe z określników formalnych z podpola v.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy : niezdefiniowany
Drugi – źródło pochodzenia nazwy:
4 – Kartoteka BN
PODPOLA:
a – Temat (NP/O/U)
x – określnik rzeczowy (P/D/U)
y – określnik chronologiczny (NP/D/U)
z- określnik geograficzny (NP/D/U)
Przykłady:
1. 655 @4 a/ Podręczniki akademickie
2. 655 @4 a/ Pamiętniki polskie
y/ 1939-1945 r.
3. 655 @4 a/ Podręczniki szkolne
x/ historia
z/ Polska
- 53 -
695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH (P/F/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką.
Pole zawiera słowa kluczowe w postaci niekontrolowanej.
PODPOLA:
a – temat (NP/O/U)
b – dopowiedzenie (P/F/U)
- 54 -
700 HASŁO DODATKOWE - NAZWA OSOBOWA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką.
Interpunkcja:
Do celów interpunkcji pole 700 traktujemy tak, jakby składało się z podpól a, b, c i d ( jak
w polu 100). Znak kropki podajemy na końcu ostatniego podpola występującego w polu.
WSKAŻNIKI :
Pierwszy - typ nazwy osobowej :
0 – nazwa osobowa w naturalnej kolejności elementów
1 – nazwa w szyku odwróconym (nazwisko, imię)
Drugi - typ hasła dodatkowego :
2 – hasło pracy współwydanej
Wartość używana w haśle typu „nazwa - tytuł”, dla prac współwydanych, gdzie
pierwszym elementem hasła jest nazwa osobowa.
Przy haśle pracy współwydanej na końcu pola 700 nie stawia się kropki (hasło typu
autor/tytuł).
PODPOLA :
a – nazwa osobowa (NP/D/U)
b – numeracja związana z nazwą (NP/D/U)
c – dopowiedzenie (P/D/U)
d – daty związane z nazwą (NP/D/U)
e – określenie funkcji (NP/D/U)
zawartość jak w polu 100
zawartość jak w polu 100
zawartość jak w polu 100
zawartość jak w polu 100
zawartość jak w polu 100
Jeżeli jedna osoba spełnia różne role w powstaniu książki, podaje się określenie funkcji
uznanej za najważniejszą. Określenie to poprzedza się kropką. Nie stosuje się określenia dla współautora - Współaut.
Określenia rodzaju współpracy i ich skróty:
autor bibliografii załącznikowej
autor indeksu
autor komentarza
autor oryginału
autor posłowia
autor przedmowy
autor suplementu
autor wstępu
drukarz
fotograf
ilustrator
kaligraf
opracowujący
redaktor
tłumacz
Bibliogr.
Indeks
Koment.
Aut. oryg.
Posł.
Przedm.
Supl.
Wstęp
Druk.
Fot.
Il.
Kaligraf
Oprac.
Red.
Tł.
- 55 -
twórca adaptacji
twórca wyboru
twórca zbioru
wydawca
Adapt.
Wybór
Zebr.
Wyd.
k – określnik formalny (P/D/U)
n – oznaczenie części, sekcji dzieła (P/D/U)
p – nazwa części, sekcji dzieła (P/D/U)
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
zawartość jak w polu 240
zawartość jak w polu 240
zawartość jak w polu 240
zawartość jak w polu 240
Zawartość podpól c i d ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela odstępem
i średnikiem.
Podpola e, t, n poprzedza się kropką.
Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n lub kropką,
jeśli n nie występuje.
Przykłady:
1. 700 1@ a/ Nowak, Jan. (np. drugi autor)
2. 700 1@ a/ Kot, Jerzy.
e/ Red.
3. 700 1@ a/ Szancer, Jan Marcin
d/ (1902-1973).
e/ Il.
4. 700 1@ a/ Szczygieł, Piotr
d/ (1980- ).
e/ Oprac.
- 56 -
710 HASŁO DODATKOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Odpowiada danym z pola 110.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - typ nazwy ciała zbiorowego :
1 – nazwa geograficzna na początku (wartość stosowana w języku KABA)
2 – nazwa w szyku naturalnym
Drugi - typ hasła dodatkowego :
2 – hasło pracy współwydanej
Wartość używana w haśle typu :nazwa - tytuł”, dla prac współwydanych, gdzie pierwszym
elementem hasła jest nazwa ciała zbiorowego.
Przy haśle typu autor/tytuł (praca współwydana) nie stawia się kropki na końcu pola.
PODPOLA :
a – nazwa ciała zbiorowego lub nazwa jednostki geograficznej (NP/O/U) zawartość jak
w polu 110
b – jednostka podrzędna (P/D/U)
zawartość jak w polu 110
c – miejsce imprezy (NP/D/U)
zawartość jak w polu 110
d – data imprezy (P/D/U)
zawartość jak w polu 110
n – oznaczenie części, sekcji imprezy (P/D/U) zawartość jak w polu 240
p – nazwa części, sekcji dzieła (P/D/U)
zawartość jak w polu 240
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
zawartość jak w polu 240
Zawartość podpól b i n poprzedza się kropką.
Podpole p poprzedza się przecinkiem, gdy występuje po podpolu n lub kropką, gdy
n nie występuje.
Podpole t poprzedza się kropką.
Zawartość podpól n, d, c ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie
odstępem i średnikiem.
- 57 -
711 HASŁO DODATKOWE - NAZWA IMPREZY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Odpowiada danym z pola 111.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - typ nazwy imprezy :
2 – nazwa w naturalnej kolejności składników
Drugi - typ hasła dodatkowego :
2 – hasło pracy współwydanej
Wartość używana w haśle typu „nazwa - tytuł”, dla prac współwydanych, gdzie
pierwszym elementem hasła jest nazwa imprezy.
Przy haśle pracy współwydanej nie stawia się kropki na końcu pola.
PODPOLA :
a – nazwa imprezy (NP/O/U)
c – miejsce imprezy (NP/D/U)
d – data imprezy (NP/D/U)
e – jednostka podrzędna (P/D/U)
n – numer części, sekcji imprezy (P/D/U)
t - tytuł ujednolicony/tytuł (NP/F/U)
n - oznaczenie części (P/F/U)
p - nazwa części (P/F/U)
k - sformalizowane określenie (P/F/U)
l - język tekstu (NP/F/U)
s - wersja (NP/F/U)
f - rok wydania (NP/F/U)
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
Zawartość podpól n, d, c ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie
odstępem i średnikiem.
Podpole e poprzedza się kropką.
- 58 -
720 HASŁO DODATKOWE - NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - typ nazwy :
1 – nazwa osobowa – w DZB stosujemy tylko wartość 1
2 – inna
Drugi : niezdefiniowany.
PODPOLE :
a – nazwa (NP/O/U)
Stosujemy dopowiedzenia [Odsyłacze] lub [Zob. też] przy nazwach różnych tej samej
osoby (np. Benedykt XVI i Joseph Ratzinger).
Pole zawiera nazwę (osobową, korporatywną) w formie odmiennej od zapisanej
w haśle głównym lub haśle dodatkowym. Podajemy tu nazwy spolszczone, właściwe,
osoby z wieloczłonowym nazwiskiem (do wyszukiwania w indeksie), odmienne.
Po nazwie stosujemy dopowiedzenie [Odsyłacze] dla rozróżnienia formy haseł w indeksie
osobowym, w nawiasie kwadratowym, zaczynając wielką literą. Dotyczy to nazw
odrzuconych w kartotece osobowej KHW.
Przykłady:
1. 720 1@ a/ Dostojewski, Fiodor [Odsyłacze]
W polu 100: a/ Dostoevskij, Fedor Mihajlovič
d/ (1821-1881).
2. 720 1@ a/ Czarniawska, Elżbieta Cichla- [Odsyłacze]
W polu 100: a/ Cichla-Czarniawska, Elżbieta
d/ (1935- ).
3. 720 1@ a/ Blair, Eric Arthur [Odsyłacze]
W polu 100: a/ Orwell, George
d/ (1903-1950).
4. 720 1@ a/ Wojtyła, Karol [Zob. Też]
Pole 720 tworzymy wtedy, kiedy hasło jest nowym hasłem w DZB i wymaga podania
informacji o właściwej formie. Jeśli hasło już występuje, nie musimy tworzyć pola 720.
- 59 -
730 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Odpowiada danym z pola 130
Wskaźniki:
Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu
0 brak znaków pomijanych przy szeregowaniu
1- 9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu
Drugi - funkcji hasła dodatkowego
@ bez określenia funkcji hasła dodatkowego
2 hasło opisu dokumentu niesamoistnego wydawniczo (pracy współwydanej).
Wartość 2 oznacza, że pole zawiera tytuł ujednolicony dzieła zawartego w książce
opisanej w rekordzie.
Kody podpól:
a - tytuł ujednolicony (NP/O/U)
n - oznaczenie części (P/D/U)
p - nazwa części (P/D/U)
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
zawartość jak w polu 130
Zawartość pola
W polu 730 podaje się przede wszystkim tytuł ujednolicony Biblii, innej księgi świętej,
księgi liturgicznej, anonimu klasycznego - związanych z opisywaną książką (np. współwydanych/zawartych w niej, stanowiących ich adaptację). Może ono zawierać tytuł
ujednolicony innego dzieła opisywanego pod tytułem. Są to tytuły prac wymienionych
w polach 245 (poza pierwszą), lub 5XX (ale nie w polach 246 ani 630).
- 60 -
740 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ PRACY WSPÓŁWYDANEJ (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole stosuje się do podawania tytułów prac współwydanych bezautorskich, tytułów
fragmentów i tytułów czasopism, na łamach których umieszczona jest recenzja.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - liczba pomijanych znaków przy szeregowaniu - wartości :
0-9
Drugi - typ hasła dodatkowego :
2 – hasło pracy współwydanej.
PODPOLA :
a – tytuł (NP/O/U)
n – oznaczenie części dzieła (P/D/U)
p – tytuł części dzieła (P/D/U).
Podpole n poprzedza się kropką.
Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n, kropką - jeśli
n nie występuje.
- 61 -
800 HASŁO DODATKOWE OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ NAZWA OSOBOWA (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole zawiera hasło dodatkowe autor/tytuł, w którym część autorska jest nazwą osobową.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy - typ nazwy osobowej :
0 – nazwa w naturalnej kolejności elementów
1 – nazwa w szyku odwróconym
Drugi : niezdefiniowany.
PODPOLA :
a – nazwa osobowa (NP/O/U)
zawartość jak w polu 100
b – numeracja związana z nazwą (NP/D/U)
zawartość jak w polu 100
c – dopowiedzenie (P/D/U)
zawartość jak w polu 100
d – daty związane z nazwą (NP/D/U)
zawartość jak w polu 100
n – oznaczenie części, sekcji dzieła (P/D/U)
p – nazwa części, sekcji dzieła (P/D/U)
f - rok wydania (NP/F/U)
t – tytuł dzieła (NP/D/U)
v – oznaczenie części (NP/D/U) - numeracja w obrębie serii lub oznaczenie tomu
Zawartość podpól c, d ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie
odstępem i średnikiem.
Podpole t, n poprzedza się kropką.
Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n, kropką - jeśli
n nie występuje.
Podpole v poprzedza się odstępem i średnikiem.
- 62 -
810 HASŁO DODATKOWE OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane.
Wskaźniki:
Pierwszy - rodzaj pierwszego elementu nazwy ciała zbiorowego
1 - nazwa geograficzna na początku
2 - nazwa w naturalnej kolejności składników
Drugi – nieużywany.
Kody podpól:
a - nazwa ciała zbiorowego lub nazwa geograficzna
jako pierwszy element (NP/O/U)
b - nazwa jednostki podrzędnej (P/D/U)
n - numer imprezy / oznaczenie części (P/D/U)
d - data imprezy (P/D/U)
c - miejsce imprezy (NP./D/U)
t - tytuł ujednolicony / tytuł (NP/F/U)
p - nazwa części (P/F/U)
k -sformalizowane określenie (P/F/U)
l - język tekstu (NP/F/U)
s - wersja (NP/F/U)
f - rok wydania (NP/F/U)
v -oznaczenie tomu (NP/F/U)
zawartość jak w polu 110
zawartość jak w polu 110
zawartość jak w polu 110
zawartość jak w polu 110
zawartość jak w polu 110
Zawartość pola
Pole 810 zawiera informacje o całości książki wielotomowej, opisywanej pod hasłem
korporatywnym, przejęte w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych.
Pola 810 używa się, jeżeli w rekordzie występuje pole 490 lub uwaga w polu 500, które
zawierają informacje o tej książce, podane w formie nie nadającej się do wyszukiwania.
- 63 -
811 HASŁO DODATKOWE OPISU KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ NAZWA IMPREZY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane.
Wskaźniki:
Pierwszy - rodzaj pierwszego elementu nazwy imprezy
2 nazwa w naturalnej kolejności składników
Drugi – nieużywany.
Kody podpól:
a - nazwa imprezy (NP/O/U)
n - numer imprezy (NP/D/U)
d - data imprezy (NP/D/U)
c - miejsce imprezy (NP/D/U)
e - nazwa jednostki podrzędnej (P/D/U)
t - tytuł ujednolicony/tytuł (NP/F/U)
n - oznaczenie części (P/F/U)
p - nazwa części (P/F/U)
f - rok wydania (NP/F/U)
v - oznaczenie tomu (NP/F/U)
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
zawartość jak w polu 111
Zawartość pola
Pole 811 zawiera informacje o całości książki wielotomowej, opisywanej pod hasłem
korporatywnym - nazwą imprezy, przejęte w formie ustalonej w kartotece haseł
wzorcowych.
Pola 811 używa się, jeżeli występuje pole 490 lub uwaga w polu 500, które zawierają
informacje o tej książce, podane w formie nie nadającej się do wyszukiwania.
- 64 -
830 HASŁO DODATKOWE SERII LUB KSIĄŻKI WIELOTOMOWEJ TYTUŁ UJEDNOLICONY (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Pole zawiera tytuł ujednolicony serii lub całości książki wielotomowej. Pola 830 używa
się, jeśli występuje pole 490 lub uwaga w polu 500 zawiera informacje o serii wyrażonej
znakiem graficznym.
WSKAŹNIKI :
Pierwszy : niezdefiniowany
Drugi - liczba pomijanych znaków przy szeregowaniu - wartości :
0-9
PODPOLA :
a – tytuł ujednolicony (NP/O/U)
p – nazwa części, sekcji dzieła (P/D/U)
n – oznaczenie części, sekcji dzieła (P/D/U)
v – numeracja w obrębie serii lub dokumentu wieloczęściowego (NP/D/U).
Podpole n poprzedza się kropką.
Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n, kropką - jeśli
n nie występuje.
Podpole v poprzedza się odstępem i średnikiem.
- 65 -
856 LOKALIZACJA I SPOSÓB DOSTĘPU DO DOKUMENTU ELEKTRONICZNEGO (P/D/A)
Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką.
WSKAŹNIKI:
Pierwszy - metoda dostępu
4 - HTTP (przez stronę www)
Drugi - związek pomiędzy dokumentami
1 - wersja elektroniczna
2 - dokument elektroniczny związany.
Kody podpól:
3 - część wydawnictwa, której pole dotyczy (NP/D/U)
u - URL (P/O/U)
z - opis (P/D/U).
Zawartość pola
Pole 856 używa się w rekordzie bibliograficznym dokumentu (innego niż elektroniczny)
dla wskazania dostępu do jego elektronicznej postaci lub związku z dokumentem
elektronicznym, który jest ogólnodostępny (i z tej racji nie wchodzi do zbioru żadnej
biblioteki, nie jest więc katalogowany). W systemie ALEPH w przypadku pobierania
danych z baz zewnętrznych pole 856 zostanie wypełniane automatycznie. W podpolu
$u zostanie wpisany oryginalny adres internetowy pobieranego rekordu a w podpolu
$z stały tekst [ Rekord z katalogu on-line biblioteki ].
Znaki umowne
Na końcu pola 856 nie stawia się kropki.
_________________________________________________
Wskaźniki:
Pierwszy wskaźnik - metoda dostępu 4 http
Wartość 4 wskazuje na dostęp poprzez http (Hypertext Transfer Protocol)
Drugi wskaźnik - związek pomiędzy dokumentami
Wartość wskaźnika określa związek między dokumentem elektronicznym określonym w polu 856 a wydawnictwem opisywanym w rekordzie
1 - dokument elektroniczny jest wersją
Wartość 1 oznacza, że lokalizacja podana w polu 856 dotyczy elektronicznej wersji
opisywanego dokumentu
2 - dokument elektroniczny związany
Wartość 2 oznacza, że lokalizacja podana w polu 856 dotyczy dokumentu związanego
z dokumentem, dla którego sporządzono rekord bibliograficzny.
- 66 -
Podpola:
3 - wyszczególnienie materiału
Podpole $3 zawiera informację określającą część dokumentu, do którego odnosi się
pole 856. Podpola $3 używa się, jeżeli związek dotyczy tylko części opisywanego
dokumentu.
u - URI
Podaje się URI (Uniform Resource Identyfier) pozwalający zlokalizować dokument
elektroniczny przy użyciu istniejących protokołów internetowych. Najczęściej identyfikatorem tym jest URL (Uniform Resource Locator).
z - opis pochodzenia (NP/D/A)
Rekord w katalogu on-line biblioteki.
- 67 -
920 NUMER ISBN -- FORMA DO EDYCJI (P/D/U)
Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Nie kończy się kropką.
Podajemy ISBN z łącznikami i uzupełniającymi go informacjami, ale bez akronimu ISBN.
PODPOLA :
a - ISBN (NP/O/U)
z – błędny ISBN (P/D/U).
- 68 -
REKORD I FORMULARZ EGZEMPLARZA
System ALEPH przechowuje informacje o zasobie każdego egzemplarza opisywanej
książki w odrębnym rekordzie egzemplarza. Rekord egzemplarza odnosi się faktycznie do
określonej jednostki fizycznej, stanowiącej wolumin. Rekord egzemplarza podwiązywany
jest automatycznie przez system do rekordu bibliograficznego, w którym książka została
opisana.
REKORD EGZEMPLARZA MOŻNA UTWORZYĆ WYŁĄCZNIE WTEDY, GDY ZOSTAŁ
SPORZĄDZONY DLA KSIĄŻKI REKORD BIBLIOGRAFICZNY.
Formularz egzemplarza wydawnictw zwartych został podzielony na dwie części
Danych Ogólnych.
DANE OGÓLNE 1 - POLA :
Kod kreskowy
O/U - z prefiksem biblioteki (np. 14301-100260540)
Biblioteka
O/L
Kolekcja
O/L
Typ sygnatury
N
Sygnatura
O/U - znak miejsca książki na półce
Typ drugiej sygnatury
N
Ubytki
F/U - dokładny opis pola w zał. 1
Numer egzemplarza
N
Numeracja poz. 1
N
Numeracja poz. 2
N
Opis
F/U (Wypełniamy umownie. Podajemy tutaj dane dodatkowe, dotyczące KONKRETNEGO egzemplarza, np. format (A, D), tomy przy
egzemplarzach wieloczęściowych, dodatki (CD, kasety, itp.), uwagi o autografach, dedykacjach na danym egzemplarzu).
Typ materiału
O/L
Status egzemplarza
O/L
Status opracowania
O/L
Rodzaj literatury
Powiązanie HOL
O/L
N
DANE OGÓLNE 2 - POLA :
Numer akcesji
Uwagi
Dokument przekazania
O/U
F/U - uwagi dotyczące egzemplarza
F/U - numer dokumentu przekazania lub poprzedni numer
Inwentarzowy. Używamy wyrażenia: Poprz. Nr
inwent. 125403 (6 cyfr numeru inwentarzowego)
Numer zamówienia
Klucz faktury
Uwagi faktury
D/A – pole używane przez system w module gromadzenia
D/A – pole używane przez system w module gromadzenia
N
- 69 -
Numer inwentarza
Data inwentarza
Data skontrum
Cena
Rodzaj Literatury
Data utworzenia
Data aktualizacji
O/U (np. 100260540)
O/A - możliwość modyfikacji w razie potrzeby
D/A - możliwość modyfikacji w razie potrzeby
O/U - wypełniamy w MODULE GROMADZENIA. Wpisujemy
cenę jednostkową egzemplarza, oddzielając złote od
groszy kropką. Cenę egzemplarza przed 1995 rokiem
wpisujemy według zasad denominacji. Dotyczy to
zwłaszcza książek przeinwentaryzowywanych
O/L
D/A - możliwość modyfikacji w razie potrzeby
D/A - możliwość modyfikacji w razie potrzeby
- 70 -
ZASADY UBYTKOWANIA EGZEMPLARZY
- Ubytkowanie egzemplarzy zainwentaryzowanych
Egzemplarze, które mają już kod kreskowy i są w bazie komputerowej, ubytkujemy
w następujący sposób :
1/ wykreślamy z inwentarza tradycyjnego, nadajemy numer ubytku (6 cyfr)
2/ w bazie komputerowej w egzemplarzu :
- wykreślamy sygnaturę znaku miejsca książki na półce
- zmieniamy status egzemplarza (ubytek zagubiony lub selekcja)
- uzupełniamy pole UBYTKI i NUMER UBYTKU.
W polu UBYTKI wypełniamy:
- numer akcesji
- numer ubytku (6 cyfr)
- data wprowadzenia ubytku (rok - 4 cyfry, miesiąc - 2 cyfry, dzień - 2 cyfry) elementy daty oddzielamy kropkami.
Po potwierdzeniu wpisu system automatycznie generuje zapis ubytku w polu Ubytki, np.
$$kS-38/05$$h038484$$;2005.07.10.
- Ubytkowanie egzemplarzy niezainwentaryzowanych.
Egzemplarze, które nie mają kodów kreskowych i nie ma ich w bazie komputerowej,
można ubytkować w następujący sposób :
1/ wykreślamy z inwentarza tradycyjnego, nadajemy numer ubytku (6 cyfr)
2/ sprawdzamy w bazie komputerowej, czy jest opis bibliograficzny odpowiadający
egzemplarzowi. Jeśli jest opis bibliograficzny z innym egzemplarzem, wtedy tylko dodajemy egzemplarz ubytkowany, w następujący sposób wypełniając pola egzemplarza :
- kod kreskowy (z prefiksem biblioteki) - wypełniamy wpisując :
[prefiks-U00043499 ]
(9 cyfr) – numer wirtualny, będący symulacją kodu kreskowego (BARCODE)
niezbędną dla utworzenia egzemplarza. Numer należy zdefiniować jako samodzielny ciąg
przeznaczony tylko do obsługi nie inwentaryzowanych ubytków. Tak więc pierwszy kod
może mieć postać [prefiks-U00000001]
- biblioteka
- kolekcja
- ubytki - numer akcesji, numer ubytku (6 cyfr), data (rok - 4 cyfry, miesiąc 2 cyfry, dzień - 2 cyfry, oddzielając elementy daty kropkami). Po potwierdzeniu wpisu
system automatycznie generuje zapis w polu Ubytki.
- typ materiału
- status egzemplarza (ubytek zagubiony lub selekcja)
-
dokument przekazania - wpisujemy numer inwentarzowy z tradycyjnego
inwentarza
- 71 -
- cena - podajemy cenę jednostkową egzemplarza, oddzielając złote od groszy
kropką. Cenę egzemplarza sprzed 1995 roku wpisujemy według zasad denominacji.
3/ jeśli egzemplarz ubytkowany nie ma opisu bibliograficznego, tworzymy skrócony opis
bibliograficzny dla ubytkowanego egzemplarza. Pola wypełniamy dokładnie, w przyszłości możemy mieć nowe egzemplarze, nie będące ubytkami.
- 72 -
WYKAZ PÓL SKRÓCONEGO OPISU BIBLIOGRAFICZNEGO DLA UBYTKU
NIEINWENTARYZOWANEGO
LDR 008
040
041
100 245
250
260
BAS -
etykieta rekordu
- dane kontrolne
- źródło katalogowania
- kod języka
hasło główne – nazwa osobowa
- strefa tytułu (bez oznaczenia odpowiedzialności, pole kończy się kropką)
- strefa wydania
- strefa adresu wydawniczego (podpola a, b, c)
pole ukryte Baza Logiczna
- 73 -
WALIDACJA REKORDÓW
Od 1 stycznia 2007 roku w bazie bibliograficznej DZB wprowadza się następujące
procedury walidacji (sprawdzania poprawności) rekordów bibliograficznych:
- kontrola występowania i treści wskaźników (check_doc_line)
- kontrola występowania i powtarzalności podpól (check_doc_line)
- kontrola treści wybranych podpól : 700 / e (check_doc_line_text).
Wszystkie procedury działają w oparciu o zasady wypełniania pól i podpól, zapisane
w niniejszej Instrukcji, z następującymi wyjątkami:
1. W celu umożliwienia modyfikacji rekordów konwertowanych z innych systemów
bibliotecznych zezwala się na nieobowiązkowe istnienie dowolnych podpól
(etykiety od [a] do [z] i od [0] do [9] ) w niestandardowych polach: 001, 002, 023,
923, 993, 994, 997 i 999. Niewystępowanie, powtarzalność, niepowtarzalność oraz
treść tych podpól nie będzie kontrolowana ani komunikowana.
2. W celu zachowania pełnej informacji o własności opisów pobieranych z baz
zewnętrznych (przez protokół Z-39.50) zezwala się na występowanie jednokrotnego wystąpienia podpola c w polu 040.
Walidacja rekordów powoduje - przy próbie zapisania dokumentu - wyświetlenie
komunikatów o błędach. Błędy komunikowane zielonym kolorem można pominąć
(funkcja dopuść), błędów komunikowanych czerwonym kolorem nie można pominąć –
należy je poprawić i ponownie zapisać dokument. Komunikaty można również wyświetlić
w module katalogowania, w zakładce „komunikaty” dolnego panelu okna edycji opisu
bibliograficznego, poprzez naciśnięcie CTRL+U (walidacja całego opisu bibliograficznego)
lub CTRL+W (walidacja pojedynczego pola).
- 74 -
WYKAZ NORM OBOWIĄZUJĄCYCH PRZY TWORZENIU REKORDU
BIBLIOGRAFICZNEGO
1. PN-N-01152.00:1982
2. PN-N-01152.01:1982
3. PN-N-01152.01/A1:1997
4. PN-N-01152-02:1997
5. PN-N-01152-13:2000
6. PN-N-01227:1992
7. PN-N-01224:1989
8. PN-N-01158:1985
9. PN-N-01211:1974
10. PN-N-01212:1974
11. PN-ISO 9:2000
12. PN-ISO 843:1999
13. PN-ISO 639-2:2001
14. PN-ISO 3166:1998
15. PN-N-01158:1985
16. PN-N-01204:1990
17. PN-N-01229:1998
18. PN-N-01230:2001
19. PN-N-01231:2001
20. PN-N-01228:1994
Opis bibliograficzny. Postanowienia ogólne
Opis bibliograficzny. Książki
Opis bibliograficzny. Książki (Zmiana A1)
Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe
Opis bibliograficzny. Dokumenty elektroniczne
Typologia dokumentów. Terminologia
Bibliotekarstwo i bibliografia. Opracowywanie zbiorów
i informacji o dokumentach. Terminologia
Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym
Transliteracja alfabetu hebrajskiego
Transliteracja pisma jidysz
Informacja i dokumentacja. Transliteracja znaków
cyrylickich na znaki łacińskie. Języki słowiańskie
i niesłowiańskie
Informacja i dokumentacja. Konwersja znaków
greckich na łacińskie
Kody nazw języków. Kod trzyliterowy
Kody nazw krajów
Skróty wyrazów i wyrażeń typowych w opisie
bibliograficznym
Numeryczne zapisywanie dat i czasu dnia
Hasło opisu bibliograficznego. Hasło osobowe
Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne
Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe
Hasło opisu bibliograficznego. Forma nazw
geograficznych
- 75 -
WYKAZ MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH
Podstawowe źródło Instrukcji:
Format USMARC rekordu bibliograficznego dla książki / Maria Lenartowicz, Anna
Paluszkiewicz. Warszawa : Wydaw. SBP, 2000. (Formaty, Kartoteki ; 7) , Aneks 2004.
Dostęp na stronie: http://www.nukat.edu.pl/nukat/pl/publikacje.phtml
Opis książki w formacie MARC 21: zasady tworzenia rekordu
bibliograficznego i rekordu egzemplarza w systemie INNOPAC w
Bibliotece Narodowej / oprac. Zofia Byczkowska. - Wyd. 2 zm. Warszawa : Biblioteka Narodowa, 2002
- 76 -
WYKAZ SIGLÓW BIBLIOTEK W DZB (stan na 01. września 2011 r.):
BIELAWA
BOGATYNIA
BOLESŁAWIEC
DŁUGOŁĘKA
DZIERŻONIÓW
GŁOGÓW
GÓRA
JAWOR
JELENIA GÓRA
KAMIENNA GÓRA
KARPACZ
KŁODZKO
LEGNICA
LUBAŃ
LUBIN
LWÓWEK ŚLĄSKI
ŁAGIEWNIKI
MIĘKINIA
MILICZ
MOŚCISKO
NIEMCZA
NOWA RUDA
OLEŚNICA
OŁAWA
PIESZYCE
PIŁAWA GÓRNA
POLKOWICE
STRZELIN
ŚRODA ŚLĄSKA
ŚWIDNICA
ŚWIERADÓW ZDRÓJ
TRZEBNICA
TWARDOGÓRA
WOŁÓW
WROCŁAW
ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE
ZGORZELEC
ZŁOTORYJA
BIE
BOG
BOL
DLU
DZE
GLO
GOR
JAW
JEL
KAM
KAR
KLO
LBP
LUB
LBN
LWS
LAG
MIE
MIL
MOS
NIE
BNR
OLE
OLA
PIE
PIG
POL
STR
SRO
SWD
SWZ
TRZ
TWA
WOL
WRM
ZSL
ZGO
ZLO
- 77 -
WYKAZ TEMATÓW FORMALNYCH POLA 655 STOSOWANYCH W DZB:
(wykaz tematów formalnych, powstałych po usunięciu podpola v w polach 6XX)
Adaptacje literackie
Albumy
Antologie
Atlasy - także z podziałem na tematykę, np. Atlasy roślin, Atlasy anatomiczne
Bibliografia - także z podziałem na rodzaj, np. Bibliografia terytorialna
Ćwiczenia i zadania - także z podziałem na poziomy nauczania
Dane statystyczne - zamiast: Statystyka! Pozostaje okr. ogólny statystyka
Dokumenty audiowizualne
Dokumenty dźwiękowe - temat „Książki mówione” stosujemy w polu 650
Dokumenty elektroniczne
Druki ulotne
Encyklopedie
Ikonografia
Informatory - dotyczy źródeł o instytucjach
Instrukcje
Kalendarium
Katalogi - z rozbudową tematyczną, np. Katalogi wystaw, Katalogi księgarskie
Korespondencja dyplomatyczna
Korespondencja handlowa
Korespondencja urzędowa
Książki dla małych dzieci
Książki dla przedszkolaków
Książki do kolorowania
Książki obrazkowe
Książki zabawki
Księgi pamiątkowe
Listy - z podziałem na narodowość i określnik chronologiczny, np. Listy polskie – 20 w.
Literatura podróżnicza - zamiast relacje z podróży!
Mapy - z podziałem na rodzaj, np. Mapy drogowe, Mapy turystyczne
Materiały konferencyjne
Materiały pomocnicze dla szkół
- także z podziałem na poziomy nauczania
Melodia z tekstem podłożonym
Melodia z tekstem podłożonym i chwytami gitarowymi
Melodia z tekstem podłożonym i funkcjami harmonicznymi
Partytura
Partytura i głosy
Pamiętniki - z podziałem na narodowość i określnik chronologiczny, np. Pamiętniki
polskie – 20 w.
Pamiętniki mówione
Plany miast
Podręczniki - także z podziałem na poziomy nauczania; uwaga z BN: Jeśli przedmiot
lub dziedzina wiedzy jest nauczana wyłącznie na poziomie szkół wyższych
lub w szkołach zawodowych, nie dodajemy określnika określającego poziom
nauczania. W DZB stosujmy zasadę w każdym wypadku. Np. 1. Matematyka szkoły średnie
Podręczniki dla szkół średnich
- 78 -
Podręczniki dla cudzoziemców - Uwaga z BN: Temat formalny: Podręczniki dla
cudzoziemców stosujemy tylko w odniesieniu do podręczników do nauczania języka
polskiego.
Podręczniki szkolne - dot. opracowań historycznych
Poradniki - także z określeniem adresata, np. Poradniki dla rodziców
Programy imprez
Programy koncertów
Programy nauczania - także z podziałem na poziomy nauczania
Przewodniki turystyczne - dot. tylko haseł geograficznych, podróżniczych!; Budowa
hasła: 1. Warszawa – turystyka 2. Przewodniki turystyczne
Przewodniki dla niepełnosprawnych
Publicystyka - z podziałem na narodowość i określnik chronologiczny, np. Publicystyka
polska - 20 w.
Rejestracje filmowe
Roczniki statystyczne
Rozmyślania religijne - dokumenty dot. Biblii lub innych ksiąg św. po temacie
wyróżniającym daną księgę stos. określnik ogólny: analiza i interpretacja, np. Biblia.
ST – analiza i interpretacja 2. Rozmyślania religijne
Scenariusze imprez szkolnych
Scenariusze zajęć - także z podziałem na poziomy szkół
Słowniki - także z podziałem na rodzaj i język, np. Słowniki frazeologiczne, Słowniki
terminologiczne, Słowniki polskie
Sprawdziany i testy - także z podziałem na poziomy nauczania
Stare druki
Szkice literackie - z podziałem na narodowość i określnik chronologiczny, np.: Szkice
literackie polskie - 20 w.
Śpiewniki
Tablice i wzory
Utwory sceniczne dla dzieci
Wydawnictwa dla dzieci
Wydawnictwa popularne - zamiast: Wydawnictwa dla młodzieży!
Wydawnictwa urzędowe - także z podziałem na narodowość i określnik
chronologiczny, np. Wydawnictwa urzędowe polskie - 18 w.
Źródła historyczne - dla dokumentów zawierających źródła historyczne na dany temat
- 79 -