Materiały konferencyjne
Transkrypt
Materiały konferencyjne
11 października 2016 r., Poznań PROGRAM KONFERENCJI „Niska emisja – poważny problem” 11 października 2016 r., Poznań 9:30-10:00 10:00-10:15 Rejestracja uczestników Otwarcie konferencji, powitanie uczestników Blok I 10.15-10.30 10.30-10.45 10.45-11.00 11.00-11.15 11.15-11.30 Jakość powietrza w Polsce na tle Europy i świata dr hab. inż. Artur Badyda, Politechnika Warszawska, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Wpływ niskiej emisji na zdrowie społeczeństwa prof. nadzw. dr hab. med. Aleksander Barinow-Wojewódzki,, Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii Krajowy Program Ochrony Powietrza Kinga Majewska, Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Powietrza, Ministerstwo Środowiska Niska emisja w polskim i unijnym prawie środowiskowym Daniel Chojnacki, kancelaria Domański Zakrzewski Palinka Finansowanie ochrony powietrza Urszula Zając, Dyrektor Departamentu Energii i Innowacji, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 11.30-11.45 Paleniska pod kontrolą – interwencje straży miejskiej w zakresie niskiej emisji Wojciech Swinarski, Straż Miejska Toruń 11.45-12.00 Przerwa kawowa Blok II 12.00-12.15 Efektywność energetyczna i OZE - perspektywy ograniczania niskiej emisji Kinga Świtalska, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 12.15-12.30 Rola zrównoważonego transportu w ograniczaniu niskiej emisji Łukasz Bandosz, Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu 12.30-12.45 Inicjatywy lokalne na rzecz ograniczania niskiej emisji – korzyści dla samorządów Andrzej Guła, Polski Alarm Smogowy 12.45-13.00 13.00-13.15 Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji Barbara Lampart, Wydział Kształtowania Środowiska Urząd Miasta Katowice Edukacja ekologiczna na rzecz czystego powietrza – dobre praktyki Małgorzata Masłowska-Bandosz, Dział Edukacji Ekologicznej, ABRYS 13.15-13.30 Inwestycje w system ciepłowniczy Poznania i ich wpływ na jakość powietrza w mieście Katarzyna Borowczyk, Kierownik Wydziału Ochrony Środowiska, Veolia Energia Poznań ZEC, Veolia Energia Poznań 13.30-13.45 Podsumowanie i zakończenie konferencji ORGANIZATOR: PARTNER: PATRONI MEDIALNI: Więcej na www.misja-emisja.pl w zakładce „Misja: Wielkopolska” Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. MIĘDZYNARODOWY KONGRES OCHRONY ŚRODOWISKA ENVICON JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE NA TLE EUROPY I ŚWIATA Artur Jerzy BADYDA Poznań, 11 października 2016 r. Wprowadzenie 2 PRESJA CZŁOWIEKA NA JAKOŚĆ POWIETRZA Główne źródło emisji SOx (56,1% w UE; 52,0% w PL) Główne źródło emisji Hg (42,0% w UE; 57,2% w PL) Istotne źródło emisji NOx (21,0% w UE; 33,5% w PL) 3 PRESJA CZŁOWIEKA NA JAKOŚĆ POWIETRZA Główne źródło emisji NMLZO (49,8% w UE; 40,5% w PL) Istotne źródło emisji Hg (20,1% w UE; 8,4% w PL) Zauważalne źródło emisji pyłów 4 PRESJA CZŁOWIEKA NA JAKOŚĆ POWIETRZA Główne źródło emisji NOx (39,4% w UE; 31,7% w PL) Istotne źródło emisji CO (22,4% w UE; 20,2 w PL) Istotne źródło emisji pyłów PM10 (11,7% w UE; 8,7% w PL) PM2,5 (12,9% w UE; 12,9% w PL) 5 PRESJA CZŁOWIEKA NA JAKOŚĆ POWIETRZA Główne źródło emisji pyłów PM10 (42,9% w UE; 53,5% w PL) PM2,5 (58,0% w UE; 56,8% w PL) Główne źródło emisji WWA (63,2% w UE; 87,4% !!! w PL) W tym BaP (73,4% w UE; 78,9% w PL) Główne źródło emisji CO (46,9% w UE; 66,7% w PL) Główne źródło emisji PCDD/PCDF (65,6% w PL) 6 Jakość powietrza 7 PROBLEMY JAKOŚCI POWIETRZA o W Polsce jakość powietrza kształtują przede wszystkim źródła komunalno-bytowe i transport drogowy o Skutkiem relatywnie dużej emisji zanieczyszczeń do powietrza są regularne przekroczenia stężeń dopuszczalnych Powszechnie pyłów (PM10 i PM2,5) i BaP Lokalnie NOx i O3 o Problemy odpowiedniej jakości powietrza są szczególnie istotne na terenach miejskich, ze względu na Koncentrację licznych źródeł emisji na stosunkowo niewielkich obszarach (zarówno w dużych aglomeracjach miejskich, jak i w miastach małej i średniej wielkości) Narastający udział ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności 8 DLACZEGO ZAJMUJEMY SIĘ JAKOŚCIĄ POWIETRZA? o Według Światowej Organizacji Zdrowia1, w skali globalnej z zanieczyszczeniem powietrza zewnętrznego w 2012 roku związanych było 3,7 miliona zgonów (z czego 88% dotyczyło krajów o niskim i średnim poziomie dochodów) o Przy uwzględnieniu dodatkowo zanieczyszczeń pochodzących z gospodarstw domowych (wewnętrznych), liczba ta osiągnęła poziom 7 milionów zgonów 1 ”Burden of disease from the joint effects of Household and Ambient Air Pollution for 2012”. http://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf World Health Organization, 2014 9 ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA A UMIERALNOŚĆ W EUROPIE I W POLSCE „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 10 SMOG o Problem zanieczyszczenia powietrza często utożsamiany jest z terminem SMOG o Czym zatem jest ów SMOG? o Nazwa SMOG pochodzi od złożenia dwóch angielskich słów „smoke” i „fog”) o Jest to zjawisko współwystępowania mieszaniny różnych zanieczyszczeń powietrza i specyficznych warunków meteorologicznych o Warunkiem sprzyjającym powstawaniu smogu jest również topografia terenu utrudniająca mieszanie mas powietrza 11 SMOG o Pyły (PM) o Inwersja termiczna o Tlenek węgla (CO) o Słaby wiatr lub brak wiatru o Tlenki siarki (SOx) o Pogoda wyżowa o Tlenki azotu (NOx) o Niekorzystna topografia o Związki organiczne Smog czarny (zimowy) nad Zakopanem Smog czarny (zimowy) nad Londynem ziemianarozdrozu.pl britishcouncil.org 12 SMOG o Ozon (O3) o Wysoka temperatura o Tlenki azotu (NOx) o Znaczne nasłonecznienie o Tlenek węgla (CO) o Słaby wiatr lub brak wiatru o Lotne związki organiczne o Pogoda wyżowa o Drobne pyły o Inwersja termiczna o Niekorzystna topografia Smog fotochemiczny (letni) nad Los Angeles Smog fotochemiczny (letni) nad Los Angeles ocenaworld.tamu.edu engin.umich.edu 13 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 14 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 15 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 16 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 17 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 18 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 19 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 20 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE 21 „Air quality in Europe – 2015 report”. EEA report, No 5/2015. ISSN: 1977-8449, doi: 10.2800/62459. European Environment Agency, Copenhagen 2015 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Na podstawie: „Ochrona środowiska 2015”. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015 22 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Na podstawie: „Ochrona środowiska 2015”. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015 23 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Na podstawie: „Ochrona środowiska 2015”. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015 24 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Na podstawie: „Ochrona środowiska 2015”. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015 25 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Ogólna liczba stref w województwie Liczba stref zaliczonych do klasy C o Najczęstsze Razemprzekroczenia SO NO O dopuszczalnych PM PM As Województwo dolnośląskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie 2 3 10 2.5 stężeń zanieczyszczeń powietrza dotyczą kujawsko-pomorskie lubelskie 2 4 4 4 4 1 3 3 3 2 2 podkarpackie 2 2 podlaskie 2 2 pomorskie 2 2 śląskie 5 5 świętokrzyskie 2 2 warmińsko-mazurskie 3 3 wielkopolskie 3 3 zachodniopomorskie 26 3 3 SUMA: 46 46 2 2 Pyłów PM2,5 4 4 opolskie 2 4 3 2 Pyłów PM10 2 2 3 2 4 2 2 Benzo(a)pirenu 3 4 B(a)P 3 2 2 2 1 3 3 2 1 4 4 3 2 1 4 2 2 2 1 2 1 1 1 5 5 2 2 2 5 2 1 1 2 3 1 3 3 0 4 6 36 24 4 42 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE o Według informacji EEA Miasto z 2011 roku aż 6 polskich Pernik – BG miast znajduje się, w grupie Plovdiv – BG 10 miast UE, cechujących się Kraków – PL największą liczbą Pleven – BG przekroczeń dopuszczalnego Dobrich – BG średniodobowego stężenia Nowy Sącz – PL pyłów PM10 27 Liczba dni 180 161 151 150 145 126 Gliwice – PL 125 Zabrze – PL 125 Sosnowiec – PL 124 Katowice – PL 123 JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE o Z kolei informacje WHO z maja 2016 roku wskazują, że wśród 10 miast cechujących się najwyższymi stężeniami pyłów PM2,5 w UE, figuruje aż 7 polskich miast 28 Miasto PM2,5 [g/m3] Żywiec – PL 43 Pszczyna – PL 43 Dimitrovgad – BG 42 Rybnik – PL 40 Wodzisław Śląski – PL 39 Opoczno – PL 39 Sucha Beskidzka – PL 39 Godów – PL 38 Dolny Voden – BG 38 Montana – BG 37 Kraków – PL 37 JAKOŚĆ POWIETRZA NA ŚWIECIE o Według Światowej Organizacji Zdrowia (Ambient Air Pollution Database) wśród 10 najbardziej zanieczyszczonych miast Świata Pod względem PM10 (ze średniorocznymi stężeniami w zakresie 329-594 g/m3) 3 znajdują się Nigerii Po 2 znajdują się w Pakistanie i Arabii Saudyjskiej Po 1 znajduje się w Iranie, Afganistanie i Indiach Pod względem PM2,5 (ze średniorocznymi stężeniami w zakresie 126-217 g/m3) 4 znajdują się w Indiach Po 2 znajdują się w Arabii Saudyjskiej i Chinach Po 1 znajduje się w Iranie i Kamerunie Pierwsze polskie miasta (Żywiec, Pszczyna i Rybnik) pojawiają się tam W przypadku PM10 na pozycjach 445, 449 i 492 ze stężeniami w zakresie 53-58 g/m3 W przypadku PM2,5 na pozycjach 336, 343 i 381 ze stężeniami w zakresie 40-43 g/m3 29 Podsumowanie 30 PODSUMOWANIE o W warunkach miejskich kluczowymi źródłami kształtującymi jakość powietrza są źródła komunalnobytowe oraz transport drogowy o W wielu ośrodkach miejskich rejestruje się przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza (regulowanych na mocy dyrektywy CAFE), a tym bardziej poziomów rekomendowanych przez WHO o W miastach UE (według raportu EEA Air quality in Europe 2015) 9-30% populacji żyje w warunkach niedotrzymania stężeń dopuszczalnych w zakresie pyłów PM10i PM2,5 o Szacuje się również, że powietrzem niespełniającym rekomendacji WHO w zakresie zanieczyszczeń pyłowych oddycha obecnie 61-93% populacji miast UE 31 PODSUMOWANIE o Pomimo relatywnie dobrej sytuacji, jaka pod względem jakości powietrza panuje w Europie, są kraje, w których problem ten jest szczególnie silnie widoczny o Skutkuje to zwiększoną zachorowalnością z powodu chorób obturacyjnych, innych chorób układu oddechowego, alergii, czy chorób układu sercowonaczyniowego, jak również chorób nowotworowych o Efektem tego są również przedwczesne zgony, których w Europie ponad 400 tysięcy przypisuje się tylko zanieczyszczeniom pyłowym obecnym w powietrzu atmosferycznym, których substancjami składowymi są m.in. metale ciężkie i WWA 32 MIĘDZYNARODOWY KONGRES OCHRONY ŚRODOWISKA ENVICON JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE NA TLE EUROPY I ŚWIATA Artur Jerzy BADYDA, [email protected] Poznań, 11 października 2016 r. Krajowy Program Ochrony Powietrza Kinga Majewska Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza i Klimatu Ministerstwo Środowiska Warszawa, dnia 11 października 2016 r. Przyczyny przekroczeń – PM10 (24h) S1 - oddziaływanie emisji związanej z intensywnym ruchem pojazdów w centrum miasta S2 - oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów na głównej drodze leżącej w pobliżu stacji S3 - oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobliżu stacji pomiarowej S5 - oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków S16 - emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk S18 - emisja zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni pylących, np. pól, nieutwardzonych dróg i placów S22 - zanieczyszczeń spoza strefy przeważa emisja z indywidualnego ogrzewania domów i mieszkań 2 Podstawa prawna do podjęcia działań na szczeblu krajowym Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672, z późn. zm.) Art. 91c. 1: „W przypadku gdy przekroczenie poziomów dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu występuje na znacznym obszarze kraju, a środki podjęte przez organy samorządu terytorialnego nie wpływają na ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, minister właściwy do spraw środowiska może opracować krajowy program ochrony powietrza, który jest dokumentem o charakterze strategicznym wyznaczającym cele i kierunki działań, jakie powinny zostać uwzględnione w programach ochrony powietrza. 2. Minister właściwy do spraw środowiska, w przypadku opracowania krajowego programu ochrony powietrza, ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski” komunikat o adresie strony internetowej, na której zamieszczono ten program oraz o terminie, od którego ma być on stosowany.” 3 Cel Krajowego Programu Ochrony Powietrza Osiągnięcie maksymalnej redukcji negatywnych skutków zanieczyszczenia powietrza na zdrowie ludzi w kraju, a w szczególności wyeliminowanie przekroczeń poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu w Polsce. Program na lata 2015-2020, z perspektywą do 2030 r. 4 Podniesienie rangi zagadnienia poprawy jakości powietrza w Polsce Partnerstwo na rzecz poprawy jakości powietrza: • • • stworzenie szerokiej platformy dla współpracy i współodpowiedzialności właściwych resortów za sprawy jakości powietrza w Polsce, uwzględnienie działań i zaleceń KPOP podczas aktualizacji innych polityk, strategii czy programów priorytetowych, nadanie odpowiedniego priorytetu poprawie jakości powietrza – w działaniach NFOŚiGW oraz WFOŚiGW. 5 Podniesienie rangi zagadnienia poprawy jakości powietrza w Polsce c.d. • w dniu 12 września br. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie Komitetu Sterującego do spraw Krajowego Programu Ochrony Powietrza, • Przewiduje się publikację zarządzenia w Dzienniku Urzędowym w październiku 2016 r. 6 Stworzenie ram prawnych sprzyjających realizacji efektywnych działań naprawczych Wprowadzenie zmian w prawnym, m.in. poprzez: obowiązującym porządku • zmianę ustawy - Prawo ochrony środowiska, w tym przede wszystkim poprzez wprowadzenie: możliwości określenia na danym obszarze dopuszczalnych rodzajów i jakości paliw - doprecyzowanie art. 96, możliwości przeprowadzenia kompensacji emisji poprzez ograniczenie niskiej emisji, sezonowej efektywności energetycznej oraz dopuszczalnej emisji substancji z instalacji spalania paliw o mocy cieplnej do 0,5 MW – rozpoczęcie prac przez Ministerstwo Rozwoju we współpracy z Ministerstwem Środowiska nad projektem rozporządzenia Ministra Rozwoju – planowane przekazanie projektu do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych – październik 2016 r. • zmianę ustawy o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, zmianę projektu rozporządzenia Ministra Energii w sprawie 7 wymagań jakościowych dla paliw stałych. Włączenie społeczeństwa Bez szerokiego udziału i zrozumienia zdrowotnych konsekwencji własnych działań skuteczność i efektywność programu będzie ograniczona • „TworzyMY Atmosferę” – w 2015 r. przeprowadzona została ogólnopolska kampania informacyjna, której celem jest podniesienie świadomości społecznej nt. wpływu nieodpowiedniej jakości powietrza na zdrowie ludzkie oraz środowisko: • edukacja dot. technik spalania paliw stałych • edukacja dot. ekojazdy • kształtowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu energii. 8 Rozwój i upowszechnienie technologii sprzyjających poprawie jakości powietrza • wymiana wysokoemisyjnych kotłów na paliwa stałe, • wymagania jakościowe dla paliw stałych, wykorzystywanych w sektorze bytowo-komunalnym, • standardy dla kotłów < 1MW, • niskoemisyjne oze, • niskoemisyjny transport, • efektywność energetyczna budynków, • współpraca ze środowiskiem naukowym. 9 Rozwój mechanizmów kontrolowania źródeł niskiej emisji sprzyjających poprawie jakości powietrza • przygotowanie ujednoliconych Wytycznych dotyczących metodyki detekcji spalania odpadów w małych źródłach ciepła - planowane do realizacji w 2017 r. 10 Upowszechnianie mechanizmów finansowych sprzyjających poprawie jakości powietrza Przygotowanie i promocja nowych programów priorytetowych NFOŚiGW ze środków krajowych: • „Poprawa jakości powietrza Część 1) Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych” • „Poprawa jakości powietrza Część 2) Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie”, • „Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki Część 3) Efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze”. 11 Upowszechnianie mechanizmów finansowych sprzyjających poprawie jakości powietrza c.d. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020: Do przedsiębiorców, jednostek samorządu terytorialnego spółdzielni mieszkaniowych adresowane są: •Działanie 1.5 „Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu”, • Poddziałanie 1.6.2 „Sieci ciepłownicze i chłodnicze”. i Ponadto do końca października 2016 r. można składać wnioski o dofinansowanie w ramach Poddziałania 1.3.2 „Wspieranie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym”. 12 Upowszechnianie mechanizmów finansowych sprzyjających poprawie jakości powietrza c.d. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020: Na podstawie umowy Ministra Energii z NFOŚiGW w POIŚ 20142020 realizowany jest również ogólnopolski projekt pod nazwą „Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE”. Projekt dedykowany bezpośrednio poprawie jakości powietrza pt. „Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko–dąbrowskiej” 13 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Kinga Majewska Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Ministerstwo Środowiska Warszawa, dnia 11 października 2016 r. XX Międzynarodowy Kongres Ochrony Środowiska ENVICON Niska emisja w polskim i unijnym prawie środowiskowym Daniel Chojnacki Counsel 11 października 2016, Poznań Agenda Pojęcie niskiej emisji Perspektywa prawa Unii Europejskiej Perspektywa prawa polskiego: implementacja dyrektywy CAFE mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE instrumenty prawa odpadowego i prawa wykroczeń Perspektywa prawa Unii Europejskiej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE) Każda substancja znajdująca się w powietrzu, która wywołuje prawdopodobieństwo szkodliwego oddziaływania na zdrowie ludzkie i/lub środowisko jako całość Ocena jakości powietrza i zarządzanie jakością powietrza w strefach lub aglomeracjach – problematyka uzdrowisk? Dwutlenek siarki, pył zawieszony PM10, ołów i tlenek węgla: wartości dopuszczalne (załącznik XI) Pył zawieszony PM2,5 : krajowy cel redukcji narażenia (załącznik XIV sekcja B) wartość docelowa (załącznik XIV sekcja D) wartości dopuszczalne (załącznik XIV sekcja E) Perspektywa prawa Unii Europejskiej Plany ochrony powietrza dla stref lub aglomeracji – przekroczenie wartości dopuszczalnych lub docelowych (powiększonych o marginesy tolerancji – załącznik XI) Ocena polskiego procesu implementacji przez Komisję Europejską: 26.02.2015 – uzasadniona opinia: przekroczenie maksymalnych dziennych limitów cząstek pyłu zawieszonego PM10 w 36 strefach, a rocznych limitów w 12 strefach 10.12.2015 – skierowanie sprawy do TSUE: przekroczenie maksymalnych dziennych limitów cząstek pyłu zawieszonego PM10 w 35 strefach, a rocznych limitów w 9 strefach „spowodowane głównie tzw. niską emisją (tj. emisją ze źródeł o wysokości nieprzekraczającej 40 m) z ogrzewania gospodarstw domowych” Perspektywa prawa Unii Europejskiej Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe Nie stosuje się do kotłów: − − − − wytwarzających ciepło wyłącznie na potrzeby zapewnienia ciepłej wody użytkowej przeznaczonych do ogrzewania i rozprowadzania gazowych nośników ciepła kogeneracyjnych na paliwo stałe o maksymalnej mocy elektrycznej 50kW lub większej na biomasę niedrzewną Określa wymogi w zakresie: − − − − parametrów (projektu) kotłów sezonowej efektywności energetycznej ogrzewania pomieszczeń dostarczanych przez producenta informacji o kotłach pomiarów i obliczeń do celów weryfikacji 1.01.2020 – wejście w życie wymogów: − możliwość i zakres wcześniejszego podjęcia działań przez państwa członkowskie? Perspektywa prawa polskiego – implementacja dyrektywy CAFE 11.06.2010 – termin na implementowanie dyrektywy CAFE Ustawa z dnia 13 kwietnia 2012 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw: słowniczek ustawowy dział Ochrona powietrza (art. 86-96a p.o.ś.) odpowiedzialność administracyjna (art. 315a-315c p.o.ś.) odpowiedzialność karna (art. 332, art. 334 p.o.ś.) Perspektywa prawa polskiego – implementacja dyrektywy CAFE W przypadku gdy przekroczenie poziomów (…) substancji w powietrzu występuje na znacznym obszarze kraju, a środki podjęte przez organy samorządu terytorialnego nie wpływają na ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, minister właściwy do spraw środowiska może opracować krajowy program ochrony powietrza (art. 91c ust. 1 p.o.ś.) 3.09.2015 – Ministerstwo Środowiska, Krajowy Program Ochrony Powietrza do 2020 (z perspektywą do 2030) Cele: − osiągnięcie oraz utrzymanie w możliwie krótkim czasie poziomów dopuszczalnych i docelowych niektórych substancji − osiągnięcie w perspektywie 2030 roku stężeń substancji na poziomach wskazanych w prawie międzynarodowym (WHO) oraz projektowanym prawie Unii Europejskiej Kierunki działań: − wprowadzenie wymagań jakościowych dla paliw dopuszczonych do sprzedaży dla gospodarstw domowych oraz dla kotłów grzewczych dopuszczonych do obrotu − rozwój mechanizmów kontrolowania źródeł niskiej emisji − upowszechnienie mechanizmów finansowych sprzyjających poprawie jakości powietrza Perspektywa prawa polskiego – mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE Przepis art. 96 p.o.ś. (do 12.11.2015): Sejmik województwa może, w drodze uchwały, w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na środowisko lub na zabytki określić dla terenu województwa bądź jego części rodzaje lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania, a także sposób realizacji i kontroli tego obowiązku. Wątpliwości z punktu widzenia zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) Losy uchwały nr XLIV/703/13 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 listopada 2013 roku w sprawie określenia rodzajów paliw dopuszczonych do stosowania na obszarze Gminy Miejskiej Kraków: 22.08.2014 – wyrok WSA w Krakowie (sygn. akt II SA/Kr 490/14) 25.09.2015 – wyrok NSA (sygn. akt II OSK 255/15) Odpowiedź ustawodawcy? Perspektywa prawa polskiego – mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE Ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska Wyeliminowanie dotychczasowych wątpliwości prawnych (orzecznictwo): obligatoryjne elementy uchwał (ust. 6): − rodzaje podmiotów lub instalacji, dla których wprowadza się ograniczenia lub zakazy − rodzaje lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania lub których stosowanie jest zakazane − parametry techniczne lub rozwiązania techniczne lub parametry emisji instalacji, w których następuje spalanie paliw, dopuszczonych do stosowania fakultatywne elementy uchwał (ust. 7): − sposób lub cel wykorzystania paliw, który jest objęty ograniczeniami − okres obowiązywania ograniczeń lub zakazów w ciągu roku − obowiązki podmiotów objętych uchwałą w zakresie niezbędnym do kontroli realizacji uchwały Perspektywa prawa polskiego – mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE Ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska: udział społeczeństwa w ochronie środowiska oraz opiniowanie przez organy wykonawcze gmin i powiatów (ust. 2-5) wyłączenie stosowania względem instalacji wymagających pozwoleń na korzystanie ze środowiska albo dokonania zgłoszenia (ust. 8) Dalsze losy uchwały nr XVIII/243/16 Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw lub podobnych instrumentów? 27.09.2016 – wyrok WSA w Krakowie (sygn. akt II SA/Kr 521/16) skarga kasacyjna? Perspektywa prawa polskiego – mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE Ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska Nowelizacja w zakresie postępowania kompensacyjnego (art. 225-229 p.o.ś.): w ramach postępowania o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów instalacje nowo budowane lub zmieniane w sposób istotny redukcja ilości danej substancji wprowadzanej z instalacji spalania paliw stałych eksploatowanych na obszarze gminy (lub gminy sąsiadującej) w ramach zwykłego korzystania ze środowiska przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami zgoda osoby fizycznej na sfinansowanie trwałej likwidacji instalacji uczestnictwo w postępowaniu organów wykonawczych gmin zamiast osób fizycznych: − konsekwencje dla pozycji poszczególnych podmiotów? relacje pomiędzy nimi? łączna redukcja ilości substancji powinna być o co najmniej 30% większa niż ilość substancji dopuszczona do wprowadzania do powietrza: − metody weryfikacji? forma potwierdzenia? Perspektywa prawa polskiego – mechanizmy niezależne od dyrektywy CAFE Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe o mocy nie większej niż 500 kW (z dnia 23 września 2016 roku): Spełnianie granicznych wartości emisji zanieczyszczeń: − potwierdzone na podstawie przepisów o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku Przeniesienie części przepisów rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe w zakresie: − granicznych wartości zanieczyszczeń (CO, cząstki stałe, organiczne związki gazowe) − wyłączeń z zakresu stosowania Okres obowiązywania od 1.01.2018 do 31.12.2019: − wcześniejsze wprowadzenie regulacji prawa Unii Europejskiej − w ocenie projektodawcy, przygotowanie rynku kotłów na paliwo stałe do nowych standardów Wpływ na producentów/importerów kotłów – perspektywa prawa Unii Europejskiej Przepisy przejściowe? Doniosłość dla użytkowników kotłów? Perspektywa prawa polskiego – instrumenty prawa odpadowego i prawa wykroczeń Odzysk (energetyczny) odpadów na potrzeby własne – ograniczony katalog odpadów (art. 27 ust. 8 i 10 ustawy o odpadach) Gospodarka odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz środowiska (art. 16 ustawy o odpadach): zakaz powodowania zagrożeń dla powietrza zakaz powodowania uciążliwości zapachowych Prowadzenie gospodarki odpadami w sposób zgodny z przepisami o ochronie środowiska lub przepisami art. 16-31 ustawy o odpadach (art. 33 ust. 1 ustawy o odpadach) Kto prowadzi gospodarkę odpadami niezgodnie z nakazem określonym w art. 16, podlega karze aresztu albo grzywny (art. 171 ustawy o odpadach) Kto wbrew przepisowi art. 33 ust. 1 prowadzi procesy przetwarzania odpadów w sposób niezapewniający, aby procesy te nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi albo środowiska podlega karze aresztu albo grzywny (art. 176 ust. 1 ustawy o odpadach) Perspektywa prawa polskiego – instrumenty prawa odpadowego i prawa wykroczeń Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany (art. 106 Kodeksu wykroczeń) Kto zanieczyszcza lub zaśmieca miejsca dostępne dla publiczności, a w szczególności drogę, ulicę, plac, ogród, trawnik lub zieleniec, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany (art. 145 Kodeksu wykroczeń) Podsumowanie Niewyodrębnienie problematyki niskiej emisji w ramach unijnego i polskiego prawa ochrony środowiska Ogólny charakter dyrektywy CAFE – pozostawienie swobody wyboru formy i środków realizacji celów Postępy w implementacji dyrektywy CAFE Dotychczasowa realizacja instrumentów niezależnych od dyrektywy CAFE – wpływ orzecznictwa sądów administracyjnych oraz korekt ze strony ustawodawcy Instrumenty w zakresie wymagań dla kotłów na paliwo stałe Ogólny charakter instrumentów prawa odpadowego oraz prawa wykroczeń Skuteczność regulacji dotyczących ochrony powietrza względem niskiej emisji? Kontakt Daniel Chojnacki Counsel T: +48 22 557 76 43 M: +48 660 440 308 E: [email protected] Domański Zakrzewski Palinka sp. k. Warszawa Rondo ONZ 1 | 00-124 Warszawa T: +48 22 557 76 00 | F: +48 22 557 76 01 Poznań ul. Paderewskiego 8 | 61-770 Poznań T: +48 61 642 49 00 | F: +48 61 642 49 50 Wrocław ul. Gwiaździsta 66 | 53-413 Wrocław T: +48 71 712 47 00 | F: +48 71 712 47 50 www.dzp.pl www.linkedin.com/company/dzp Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Finansowanie gospodarki niskoemisyjnej Urszula Zając – Dyrektor Departament Energii i Innowacji 11.10.2016 r. Agenda Nowa strategia NFOŚiGW Środki UE Środki krajowe Gmina Samodzielna Energetycznie Zainwestujmy razem w środowisko Agenda MR Zainwestujmy razem w środowisko ME Nowa strategia NFOŚiGW wspieranie lokalnego potencjału OZE i wykorzystanie lokalnych uwarunkowań pełne wykorzystanie dostępnej alokacji środków UE dostarczenie niezbędnego finansowania uzupełniającego i komplementarnego wsparcie polskich przedsiębiorców celem dostosowywania się do narzuconych norm środowiskowych wsparcie rozwoju polskiej myśli innowacyjnej PGN jako podstawa zidentyfikowania najbardziej efektywnego miksu energetycznego samowystarczalność energetyczna gmin Zainwestujmy razem w środowisko POIiŚ 2014-2020 I OŚ – Zmniejszenie emisyjności gospodarki Poddziałanie 1.1.1 Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej Działanie 1.2 Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach Poddziałanie 1.3.1 Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach publicznych Poddziałanie 1.3.2 Wspieranie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym Działanie 1.5 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu Działanie 1.6 Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe Zainwestujmy razem w środowisko Działanie 1.3, poddziałanie 1.3.3 Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE POIiŚ 2014-2020 I OŚ – Zmniejszenie emisyjności gospodarki NFOŚiGW jako Instytucja Wdrażająca w dniu 31.05.2016 r. ogłosił 5 konkursów i uruchomił 2 nabory ciągłe Działanie 1.2 Efektywność energetyczna dla przedsiębiorstwa 500 mln zł Pomoc zwrotna Poddział. 1.3.2 Efektywność energetyczna w sektorze mieszkaniowym 821 mln zł Pomoc zwrotna + dotacja Działanie 1.5 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu Konkurs: 66,8 mln zł Nabór ciągły poza konkursem: 1 200 mln zł dotacja 300 mln zł dotacja Konkurs: 65 mln zł dotacja Poddział. 1.6.1 Źródła wysokosprawnej kogeneracji Poddział. 1.6.2 Sieci ciepłownicze i chłodnicze dla źródeł wysokosprawnej kogeneracji Nabór ciągły poza konkursem: 641,6 mln zł Zainwestujmy razem w środowisko dotacja dotacja POIiŚ 2014-2020 I OŚ – Zmniejszenie emisyjności gospodarki Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej Poddziałanie 1.3.1 Podsumowanie I konkursu Złożone zostały 204 wnioski o dofinansowanie przez 154 Beneficjentów. 1 092 561 000,00 zł • Koszty całkowite: • Koszty kwalifikowane: 963 848 000,00 zł • Wydatki kwalifikowane: 840 301 000,00 zł • Wnioskowane dofinansowanie: 714 916 000,00 zł (nadkontraktacja) Zainwestujmy razem w środowisko Programy priorytetowe NFOŚiGW Wsparcie dla Innowacji sprzyjających zasobooszczędnej i niskoemisyjnej gospodarce • Część 1) Sokół – wdrożenie innowacyjnych technologii środowiskowych Poprawa jakości powietrza • Część 1) Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych • Część 2) Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki • Część 1) E-KUMULATOR – Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu • Cześć 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach I osi priorytetowej PO IiŚ 2014-2020 – Zmniejszenie emisyjności gospodarki • Część 3) Efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze Zainwestujmy razem w środowisko Wsparcie dla Innowacji sprzyjających zasobooszczędnej i niskoemisyjnej gospodarce • Część 1) SOKÓŁ – wdrożenie innowacyjnych technologii środowiskowych Alokacja Beneficjenci Forma finansowania 1 000 mln zł, w tym: 50 mln zł bezzwrotne (faza B+R) 950 mln zł zwrotne (faza W) Przedsiębiorcy Dotacja (faza B+R) Pożyczka (B+R oraz W) Inwestycja kapitałowa (faza W) Zainwestujmy razem w środowisko Poprawa jakości powietrza Część 1) Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych Alokacja 500 mln zł zwrotne Przedsiębiorcy Beneficjenci Pożyczka/ Inwestycja kapitałowa Forma finansowania Część 2) Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie 200 mln zł zwrotne + 300 mln zł bezzwrotne Alokacja Beneficjenci Forma finansowania Zainwestujmy razem w środowisko Sektor niekomercyjny (np. zabytki, opieka zdrowotna) • • dotacja do 85% kosztów kwalifikowanych pożyczka do 50% kosztów kwalifikowanych Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki Cel Alokacja łącznie Celem programu jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsięwzięćna środowisko poprzez działania inwestycyjne 2 500 mln zł Beneficjenci Przedsiębiorcy Część 1) E-KUMULATOR – Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu Alokacja/ Finansowanie 1 000 mln zł zwrotne Pożyczka Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach I osi priorytetowej PO IiŚ 2014-2020 – Zmniejszenie emisyjności gospodarki Alokacja/ Finansowanie 500 mln zł zwrotne Pożyczka Część 3) Efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze Alokacja/ Finansowanie Zainwestujmy razem w środowisko 1 000 mln zł zwrotne Pożyczka Planowany Program NFOŚiGW: Gmina samodzielna energetycznie wsparcie infrastruktury produkcji energii zgodnie z lokalnym potencjałem (np. źródła geotermalne, MEW, biogazownie rolnicze) wsparcia dla inwestycji w lokalną infrastrukturę dystrybucji energii wykorzystanie wytworzonej energii na potrzeby własne lokalnych społeczności integracja systemów z krajowym systemem elektroenergetycznym planowany miernik: liczba gmin posiadających/tworzących systemy energetyczne zapewniające samowystarczalność energetyczną do rozstrzygnięcia: kwestia minimalnego poziomu samodzielności bilans energetyczny Zainwestujmy razem w środowisko Dziękuję za uwagę! Urszula Zając www.nfosigw.gov.pl Dyrektor Departament Energii i Innowacji [email protected] Kontrola Straży Gminnych (Miejskich) dotycząca spalania odpadów Poznań 11.10.2016r. Problemy przy przeprowadzaniu kontroli Interpretacja przypisów prawnych Niewpuszczenie strażników na teren nieruchomości Ustalenie sprawcy spalania odpadów w budynkach wielorodzinnych Ujęcie sprawcy na „gorącym uczynku” Trudność w udowodnieniu czynu zabronionego Brak możliwości pobierania próbek przez strażników Podstawa prawna kontroli Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony Środowiska art. 379 ust. 3 pkt. 1 3. Kontrolujący, wykonując kontrolę, jest uprawniony do: 1) wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 – na pozostały teren; Podstawa prawna kontroli Podstawa prawna kontroli Podstawa prawna kontroli Art. 79a. Podjęcie czynności kontrolnych 2. Podjęcie czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie przepisów szczególnych, może dotyczyć jedynie przypadków, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Sankcje karne • Art. 155. Termiczne przekształcanie odpadów prowadzi się wyłącznie w spalarniach odpadów lub we współspalarniach odpadów, z zastrzeżeniem art. 31 • Art. 191. Kto, wbrew przepisowi art. 155 termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny. • Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Pobieranie próbek Wykonywanie zadań kontrolnych przez Inspekcję Ochrony Środowiska • Art. 9. 1. Kontrolę wykonują Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska oraz upoważnieni przez nich pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska, zwani dalej „inspektorami”. • 2. Przy wykonywaniu kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska inspektor uprawniony jest do: • 2) przeprowadzania niezbędnych pomiarów lub badań, w tym pobierania próbek, lub wykonywania innych czynności kontrolnych w celu ustalenia na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części, stanu środowiska oraz oceny tego stanu w świetle przepisów o ochronie środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach administracyjnych warunków wykonywania działalności wpływającej na środowisko; Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska Sankcje karne Kodeks Karny art. 225. § 1 Kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Memorandum dla Fundacji Ekologicznej „Arka” listopad 2008 określenie ram prawnych mających zastosowanie do spalania odpadów w piecach domowych, wskazanie sankcji związanych obowiązującymi przepisami, z zagospodarowaniem odpadów niezgodnie z obowiązującymi przepisami, wskazanie sposobu kontroli przestrzegania przepisów o odpadach. Interpelacja nr 22303 z dnia 11 kwietnia 2011 r. 1. Jakimi instrumentami prawnymi dysponują policja, straże gminne, straż pożarna czy też Państwowa Inspekcja Sanitarna w walce z procederem spalania odpadów gospodarstw domowych w piecach grzewczych? 2. Jak problem walki z nielegalnym spalaniem śmieci jest uregulowany w innych krajach UE, a zwłaszcza w Niemczech? 3. Jakimi możliwościami w walce z tym procederem dysponują samorządy gminne? 4. Czy ministerstwo zamierza podjąć działania legislacyjne w tym zakresie? Departament Prawny Ministerstwa Środowiska lipiec 2012r. Syg. DP-024-102/24348/12/EN cyt.: „ … czy możliwe jest wykonywanie czynności kontrolnych samodzielnie przez kontrolującego, należy udzielić odpowiedzi twierdzącej.” Departament Nadzoru Ministerstwa Spraw Wewnętrznych grudzień 2012r. Syg. DN-NKSPP-026-212/2012r. cyt.: „ … użyty przez ustawodawcę zwrot „prawo do wstępu z rzeczoznawcą” oznacza, iż wstęp na teren posesji możliwy jest wyłącznie z rzeczoznawcą.” Departament Prawny Ministerstwa Środowiska maj 2015r. Syg.DP-022-57/17279/15/EN cyt. „ obecność rzeczoznawcy jest uzasadniona wtedy, gdy dla organu jego wiedza na określony temat , będący przedmiotem kontroli jest niezbędna.” Departament Prawny Ministerstwa Środowiska lipiec 2016r. Syg. DP-I.022.26/2016/EN cyt.: ” podtrzymuje dotychczasową opinie w kwestii przeprowadzenia kontroli i braku konieczności udziału w niej rzeczoznawcy, czy określonego sprzętu”. braku konieczności udziału w niej rzeczoznawcy, czy określonego sprzętu”. Trybunał Konstytucyjny czerwiec 2015r. Skarga Konstytucyjna nr 26/15 o zbadanie zgodności z Konstytucją RP art. 379 ust.3 pkt.1-4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, na mocy którego podmioty uzyskują uprawnienia kontrolne. Trybunał Konstytucyjny Postanowienie z dnia 29 czerwca 2016r. Sygn. akt SK 26/15 na podstawie art. 39 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997r. O Trybunale Konstytucyjnym w związku z art. 134 pkt.3 ustawy z dnia 25 czerwca 2015r. o Trybunale Konstytucyjnym umorzyć postępowanie Zagadnienia budzące wątpliwości interpretacyjne Czy do przeprowadzenia kontroli wymagana jest obecność strażnika łącznie z rzeczoznawcami? Czy dla przeprowadzania kontroli wymagana jest obecność strażnika nie tylko łącznie z rzeczoznawcami ale i z niezbędnym sprzętem? Jaki rzeczoznawca miałby uczestniczyć w kontroli wraz ze strażnikiem, ponieważ pojęcie to nie zostało bliżej sprecyzowane w ustawie? Dziękuję za uwagę mgr Wojciech Swinarski Naczelnik Wydziału Dzielnicowych Straż Miejska Toruń Efektywność energetyczna i OZE perspektywy ograniczenia niskiej emisji Kinga Świtalska Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Towaroznawstwa Katedra Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych Jakość powietrza w Polsce Prognoza wielkości wskaźnika pyłu PM 2,5 dla roku 2020 (na podstawie danych GIOŚ) www.ure.gov.pl (na podstawie World Energy Outlook, IEA) Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Towaroznawstwa Katedra Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych Problemy związane z gospodarowaniem energią i środowiskiem w Polsce Niska efektywność energetyczna zasobów gmin, budżetu Państwa, osób prywatnych oraz przedsiębiorców, Wzrost cen nośników energii, Uzależnienie od importu energii oraz wzrost cen paliw prowadzi do wzrostu deficytu płatniczego, Niskie bezpieczeństwo energetyczne, Niezadowalający stan środowiska naturalnego, Brak efektywnych narzędzi do zarządzania energią związanych z realizacją celów strategicznych rozwoju lokalnego, Problemy finansowe samorządów napotykających trudności w zapewnieniu funduszy dla długoterminowych inwestycji. Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Cele szczegółowe zostały określone jako: • rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, • poprawa efektywności energetycznej, • poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, • rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, • zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami, • promocja nowych wzorców konsumpcji. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii – czy pomogą rozwiązać problem? Czyste technologie energetyczne Odnawialne źródła energii Efektywność energetyczna Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii – czy pomogą rozwiązać problem? Prognoza zapotrzebowania i wykorzystania różnych nośników energii dla Europy do roku 2050 wg Eurostatu www.borocert.pl Zapobieganie niskiej emisji – sektor budownictwa Zapobieganie niskiej emisji – sektor transportowy Zapobieganie niskiej emisji – zastosowanie OZE Planowanie energetyczne w gminie Efektem planowania energetycznego powinno być: • • • • • • zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną w JST, redukcja emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, zwiększenie wykorzystania lokalnych zasobów energetycznych, poprawa bezpieczeństwa energetycznego, utworzenie lokalnych miejsc pracy i wzmocnienie lokalnej gospodarki, stosowanie innowacyjnych rozwiązań na szczeblu lokalnym. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) PGN to dokument strategiczny, którego celem jest określenie wizji rozwoju gminy (lub kilku gmin) w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Jego kluczowym elementem jest wyznaczenie celów strategicznych i szczegółowych, realizujących określoną wizję gminy. Powinny one być: konkretnie określone, mierzalne, ambitne, realne i określone w czasie. Plany gospodarki niskoemisyjnej mają przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej, a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK). Możliwości pozyskania funduszy na inwestycje ograniczające niską emisję Najważniejsze obecnie instrumenty i mechanizmy finansowania inwestycji w zakresie OZE i EE to m.in.: fundusze strukturalne Unii Europejskiej (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Regionalne Programy Operacyjne), Fundusz Spójności i inne środki zagraniczne (Norweski Mechanizm Finansowy, Europejski Obszar Gospodarczy), środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, preferencyjne kredyty bankowe. Jakie plany w zakresie gospodarki niskoemisyjnej dla Gmin? W samorządach gminnych drzemie potencjał w zakresie poprawy efektywności energetycznej i wykorzystania zasobów lokalnych źródeł energii. Gminy stanowią podstawową jednostkę w realizacji polityki energetycznej kraju, zapisów pakietu energetycznoklimatycznego oraz celów Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Działania te pozwolą na ograniczenie niskiej emisji, a także pozwolą zapoczątkować konkurencyjną, innowacyjną i niskoemisyjną gospodarkę, wspierając rozwój ekonomiczny Polski na arenie międzynarodowej przy jednoczesnym zachowaniu walorów środowiska przyrodniczego. Dziękuję za uwagę mgr inż. Kinga Świtalska Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Towaroznawstwa Katedra Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych [email protected] Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Towaroznawstwa Katedra Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych Inicjatywy lokalne na rzecz ograniczania niskiej emisji Andrzej Guła Polski Alarm Smogowy Krakowski Alarm Smogowy Poznań, 11 października 2016 r. Warszawa Łódź Postulaty alarmów smogowych – niska emisja OKREŚLIĆ NORMY JAKOŚCI WĘGLA OKREŚLIĆ PARAMETRY EMISYJNE KOTŁÓW UCHWAŁY ANTYSMOGOWE Art. 96 POŚ WSPIERAĆ TERMOMODERNIZACJĘ I WYMIANĘ KOTŁÓW 25 kW 15 kW Dziękują za uwagę SmogLab.pl Rola zrównoważonego transportu w ograniczaniu niskiej emisji Poznań, 11 października 2016 r. O co chodzi? W jaki sposób transport zbiorowy może walczyć z niską emisją? Przyciągając pasażerów i ograniczając indywidualny transport samochodowy. A co jest ważne dla pasażera? Czas Cena Komfort Dostępność Pewność 2 Jak pozyskujemy pasażera? 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury tramwajowej i autobusowej 2. Nowoczesny system biletowy i atrakcyjna taryfa opłat dla pasażerów 3. Integracja transportu zbiorowego 4. Poprawa standardów informacji pasażerskiej 5. Promocja transportu zbiorowego i systemu PEKA 6. Inne działania na rzecz rozwoju transportu miejskiego 3 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury tramwajowej i autobusowej Zaległości, dokonania, priorytety Planowane nowe inwestycje w infrastrukturę tramwajową: budowa trasy tramwajowej na Naramowice, modernizacja trasy tramwajowej na Górnym Tarasie Rataj wraz z budową trasy w ul. Unii Lubelskiej, Trasa tramwajowa Os. Lecha – Franowo przebudowa torowisk w centrum wraz z rewitalizacją, modernizacja trasy tramwajowej na ul. Dąbrowskiego, budowa trasy tramwajowej na os. Kopernika. Przedłużenie trasy PST do Dworca Zachodniego 4 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury tramwajowej i autobusowej - remonty, zmiany, utrudnienia + bezpieczeństwo, komfort, czas podróży, niezawodność, dostępność 5 2. Nowoczesny system biletowy i atrakcyjna taryfa opłat dla pasażerów Taryfa PEKA od 1 lipca 2014 Taryfa podstawowa – opłaty z tPortmonetki za rzeczywistą trasę wg liczby przejechanych przystanków, z możliwością przesiadania się (czas na przesiadkę: do 20min, max 3 przesiadki na 1 podróż). Od momentu osiągnięcia przez opłaty z tPortmonetki ceny biletu 24h dalsze opłaty przestają być naliczane (do godziny 24:00 tego samego dnia) Elastyczne bilety na dowolny okres wybrany przez klienta (bilet na sieć 14 – 366 dni, bilet trasowany 14 – 90 dni) Ulga 50% oraz bilety specjalne dopasowane do konkretnych grup klientów Odrębna, korzystniejsza oferta dla osób płacących podatki w Poznaniu lub w podpoznańskich gminach 6 3. Integracja transportu zbiorowego Poznań w ramach porozumień międzygminnych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego oraz oferty wspólnego biletu Bus-Tramwaj-Kolej realizuje działania zachęcające do korzystania z transportu zbiorowego mieszkańców aglomeracji poznańskiej. ZTM Poznań przede wszystkim pracuje nad: integracją gminnych linii autobusowych z systemem komunikacji zbiorowej na terenie Miasta Poznania, rozwojem sieci połączeń autobusowych oraz wzrostem funkcjonalności połączeń autobusowych na terenie aglomeracji, wspólnym biletem na przejazdy koleją i komunikacją miejską. 7 4. Poprawa standardów informacji pasażerskiej 8 5. Promocja transportu zbiorowego i systemu PEKA Wykorzystując różnorodne kanały przekazywana jest informacja o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, a także promowane jest korzystanie z niego. 9 6. Inne działania na rzecz rozwoju transportu zbiorowego Inne działania na rzecz rozwoju transportu zbiorowego i ochrony środowiska podejmowane przez Miasto Poznań, sąsiednie samorządy i przewoźników: sukcesywna wymiana taboru autobusowego na nowy, spełniający najbardziej surowe normy emisji spalin – nie tylko MPK, ale także inni operatorzy gminni, wymiana taboru tramwajowego na niskopodłogowy, z częściowym odzyskiem energii (rekuperacją), projekt stworzenia Poznańskiej Kolei Metropolitalnej, rozwój sieci Poznańskiego Roweru Miejskiego – w planach także poza Poznaniem, organizacja ruchu (buspasy, wydzielone torowiska, pasy tramwajowoautobusowe, priorytet na skrzyżowaniach), rozwój sieci sprzedaży biletów. 10 6. Poznański Rower Miejski System PRM to 443 rowery rozlokowane w 37 stacjach rowerowych Rozbudowa PRM w latach 2016-18 powiększy system do 1083 rowerów i 101 stacji rowerowych 11 Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu 60-770 Poznań, ul. Matejki 59 tel. +48 61 834 61 53 www.ztm.poznan.pl [email protected] 12 Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji „Niska emisja – poważny problem” - Poznań, 11.10.2016 r. Plan prezentacji: 1. Trochę o powietrzu (i energii)….. 2. Straż Miejska i spalanie odpadów. 3. Możliwość dofinansowania zmiany systemu ogrzewania. 4. Edukacja mieszkańców. 5. Wymiana doświadczeń. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 1. Trochę o powietrzu (i energii)… Oszacowana ilość energii końcowej: 24 443 [TJ] 6 790 [GWh] Struktura zużycia nośników energii w bilansie energetycznym Udział poszczególnych grup odbiorców Źródło: „Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Katowice”; FEWE; Katowice 2014 r. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 1. Trochę o powietrzu (i energii)… Oszacowana ilość energii końcowej: 10 840 [TJ] 3 011 [GWh] Źródło: „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Katowice”; Energoprojekt Katowice; Katowice 2014 r. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 1. Trochę o powietrzu (i energii)… Źródło: „Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Katowice”; FEWE; Katowice 2014 r. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 1. Trochę o powietrzu (i energii)… Norma dobowa PM 10: 50 [μg/m3] Źródło: WIOŚ Katowice Źródło: www.google.pl/maps; opracowanie własne Źródło: „Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mającego na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji”; Atmoterm; Opole 2014 r. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 1. Trochę o powietrzu (i energii)… Podział powierzchni miasta Katowice Emisja zanieczyszczeń pyłowych w latach 1998 – 2014 (GUS) Średnioroczne stężenie pyłu PM10 Źródło: http://powietrze.katowice.wios.gov.pl/ „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 2. Straż Miejska a spalanie odpadów „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 2. Straż Miejska a spalanie odpadów Ilość przeprowadzonych kontroli nieruchomość w zakresie gospodarowania odpadami z podaniem ilości sankcji zastosowanych tylko za spalanie odpadów. Ilość Rok Potwierdzone Niepotwierdzone Próbka popiołu Zastosowane sankcje Mandat Pouczenie Skierowanie do sądu 2011 27 1 26 0 0 1 0 2012 360 165 195 142 22 1 6 2013 671 171 500 159 10 2 2 2014 699 172 527 163 9 0 1 2015 1549 242 1307 221 21 0 13 Razem 3306 751 2555 685 62 4 21 Rok 2016 – ponad 2 100 kontroli. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 2. Straż Miejska a spalanie odpadów 22 września na auli Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego odbyło się I Sympozjum naukowo - szkoleniowe „Zadania straży gminnych i miejskich w zakresie ochrony środowiska”. Sympozjum zostało zorganizowane przez Straż Miejską w Katowicach oraz Fundację "Facultas Iuridica" pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Katowice. Głównym inicjatorem spotkania był zastępca ds. Komunalnych Komendanta Straży Miejskiej w Katowicach, który w swojej codziennej pracy nadzoruje funkcjonariuszy zajmujących się tematyką kontroli gospodarowania odpadami. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 3. Możliwość dofinansowania zmiany systemu ogrzewania „MODEL KATOWICKI” Podział powierzchni miasta Katowice wymiana indywidualnych źródeł ogrzewania i instalacja OZE na podstawie uchwały Rady Miasta - dotacje dla mieszkańców ...realizowane od 1995 r. ...od 2009 r. 50 % kwota 6 000 zł ...od 2016 r. 80 % kwota 10 000 zł „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 3. Możliwość dofinansowania zmiany systemu ogrzewania W latach 2011 - 2015 wymieniono 1 524 źródła ciepła przy dofinansowaniu w wysokości ponad 8,01 mln zł. ROK 2011 2012 2013 2014 2015 sieć cieplna szt. 0 82 80 18 65 ogrzewanie elektryczne szt. 20 11 9 10 19 ogrzewanie gazowe szt. 141 90 140 174 158 ogrzewanie olejowe szt. 1 0 0 0 1 ogrzewanie retortowe - węglowe szt. 118 53 100 114 110 ogrzewanie kominkowe szt. 2 1 3 2 2 Ilość źródeł ciepła szt. 282 237 332 318 355 Kwota dofinansowania wymian źródeł ciepła zł 1 501 576,00 1 261 573,00 1 664 293,00 1 736 729,00 1 847 650,00 2016 r. – 513 wniosków „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 3. Możliwość dofinansowania zmiany systemu ogrzewania W latach 2011 - 2015 zamontowano 543 instalacji wykorzystujących OZE przy dofinansowaniu wynoszącym ponad 2,85 mln zł. ROK 2011 2012 2013 2014 2015 układ kolektorów słonecznych szt. 38 75 101 154 63 pompa ciepła szt. 0 4 12 18 40 rekuperator szt. 3 0 0 1 3 ogrzewanie na pelet szt. 2 1 3 2 1 ogniwa fotowoltaiczne szt. 0 0 0 3 19 ilość instalacji OZE szt. 43 80 116 178 126 Kwota dofinansowania instalacji OZE zł 244 448,00 267 882,00 670 362,00 981 885,00 689 248,00 2016 r. – 121 wniosków „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców W grudniu 2009 r. uruchomiony został portal informacyjno-edukacyjny „Energia i Środowisko w Katowicach” http://www.katowice.energiaisrodowisko.pl „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców W ramach aktualizacji strony internetowej, planowane jest udostępnienie tematycznego profilu FB, jako pierwszego elementu tworzonego w mieście Katowice „Centrum Informacji o Efektywności Energetycznej” „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców IV Leśny Piknik Rodzinny „EKOODPOWIEDZIALNI” 22.05.2016 r. Park Leśny Katowice „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców II Dni Energii Miasta Katowice 23-24.09.2015 r. PNT Euro Centrum Plac Kwiatowy – Rynek Katowice „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców Jak hajcować żeby nie smrodzić? - … do czasu zmiany ogrzewania. Źródło: www.czysteogrzewanie.pl „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 4. Edukacja mieszkańców Partnerzy: Spotkania informacyjno – szkoleniowe dla mieszkańców Katowic w zakresie możliwości dofinansowania wymiany źródeł ciepła i innych działań ograniczających emisję zanieczyszczeń. „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. 5. Wymiana doświadczeń Aktywnie uczestniczymy w posiedzeniach Komisji ds. Ekologii oraz Lokalnej Polityki Energetycznej, powołanych przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów, w Zespole ds. ochrony powietrza i adaptacji do zmian klimatu, powołanym przy Górnośląskim Związku Metropolitalnym oraz Komisji ds. Ochrony Krajobrazu i Środowiska przy Unii Metropolii Polskich. Ponadto przedstawiciel Katowic uczestniczy w pracach Zespołu roboczego ds. ograniczania niskiej emisji, powołanego przy Marszałku Województwa Śląskiego, na potrzeby przygotowania tzw. uchwały antysmogowej (3 grupy zadaniowe – techniczna, edukacyjna i samorządowa). Dnia 20.03.2014 r. Pan Petr Kajmar, Prezydent Miasta Statutowego Ostrawy oraz Pan Piotr Uszok, Prezydent Miasta Katowice podpisali ”Memorandum Miasta Statutowego Ostrawa i Miasta Katowice dotyczące wspólnego interesu poprawy czystości powietrza na polsko-czeskim pograniczu” . „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. Podsumowanie „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. Dziękuję za uwagę Barbara LAMPART Naczelnik Wydział Kształtowania Środowiska Urząd Miasta Katowice Rynek 1 40-003 Katowice Tel. (32) 25 93 870 email: [email protected] „Doświadczenia Katowic w zakresie likwidacji niskiej emisji” – Poznań, 11.10.2016 r. EDUKACJA EKOLOGICZNA NA RZECZ CZYSTEGO POWIETRZA DOBRE PRAKTYKI Ogólnopolska kampania na rzecz likwidacji niskiej emisji „Misja- emisja” ELEMENTY KAMPANII • portal internetowy: www.misja-emisja.pl dostarczający informacje na temat zagrożeń, wynikających z niskiej emisji, ekologicznych źródeł energii, prezentacja dobrych praktyk w zakresie walki z niską emisją, a także proekologicznych urządzeń, służących do spalania paliw w sektorze komunalno-bytowym. ELEMENTY KAMPANII • konferencja dla gmin „Niska emisja – poważny problem”, podczas której uczestnicy dowiedzieli się m.in. jak pozyskiwać fundusze na przedsięwzięcia proekologiczne oraz przygotowywać „Plany gospodarki niskoemisyjnej dla gmin”. • gra miejska „Porwanie Dymskiego” (Poznań, 25 maja 2014 r.), w trakcie której uczestnicy, poszukując Dymskiego, edukowali mieszkańców Poznania czym jest niska emisja i jakie są sposoby jej likwidacji. ELEMENTY KAMPANII • komiks „Dymski kontra dymony” – przeznaczony dla dzieci i młodzieży, które biorą udział w programie edukacyjnym, realizowanym w ramach projektu „Misjaemisja” (np. w ramach Dni Otwartych Ciepłowni, czy też konkursu dla gmin). Bohaterem komiksu jest Dymski, który walczy z niską emisją i uświadamia czytelnikom, jakie zagrożenia się z nią wiążą. ELEMENTY KAMPANII • dodatki tematyczne do „Przeglądu Komunalnego” (luty i grudzień), stanowiące materiał informacyjno-edukacyjny na temat problemu niskiej emisji, a także zbiór dobrych praktyk w zakresie walki z tym problemem. • spoty filmowe, które promują kampanię, a tym samym prezentują zagrożenia zdrowotne i środowiskowe wynikające m.in. z palenia odpadów w piecach domowych. ELEMENTY KAMPANII • konkurs dla gmin „Gmina z misją” – promujący inicjatywy podejmowane przez gminy mające na celu likwidację niskiej emisji. Konkurs odbył się w trzech kategoriach: • miasta pow. 100 tys. mieszkańców, • miasta od 50 do 100 tys. mieszkańców, • gminy i miasta do 50 tys. mieszkańców. Konkurs wygrały gminy Bielsko-Biała, Piaseczno i Koszęcin. Laureaci zostali uhonorowani podczas uroczystej Gali Międzynarodowego Kongresu Ochrony Środowiska ENVICON. ELEMENTY KAMPANII • konkurs dla szkół i studentów pedagogiki „Lekcja o niskiej emisji” na scenariusz lekcji, rozwijający wśród uczniów postawy proekologiczne Jego celem jest popularyzacja w szkołach zagadnień związanych z niską emisją. Przedmiotem konkursu były autorskie, niezgłaszane do żadnych konkursów scenariusze lekcji, poświęcone zagadnieniu niskiej emisji. Na konkurs wpłynęło blisko 100 scenariuszy lekcji. Wyboru dokonała kapituła konkursowa. ELEMENTY KAMPANII • w ramach której ciepłownie inicjatywa „Ciepło, cieplej… ciepłownia”, są zachęcane do organizacji Dni Otwartych Ciepłowni, których tematem przewodnim jest likwidacja niskiej emisji. Celem imprezy było zwrócenie uwagi mieszkańców miast na problemy niskiej emisji, a jednoczesne zachęcenie ich do skorzystania z bardziej przyjaznego środowisku źródła ciepła w porównaniu z ogrzewaniem indywidualnym z wykorzystaniem przestarzałych pieców. Każda ciepłownia była odpowiedzialna za przygotowanie Dni Otwartych Ciepłowni i ich program. Zrealizowano już ponad 40 inicjatyw, w których wzięło udział ok. 10 000 osób. ELEMENTY KAMPANII - Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gliwicach, Przedsiębiorstwo Therma w Bielsku- Białej, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Przemyślu, Przedsiębiorstwie KOS-EKO Kościerzyna, Dalkia Poznań, Dalkia Łódź, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Łomży, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Żyrardowie, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej we Włocławku, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dobrym Mieście ELEMENTY KAMPANII ELEMENTY KAMPANII • symulator niskiej emisji – aplikacja, mająca na celu oszacowanie ilości emitowanych substancji na skutek spalania w piecu odpadów, takich jak pieluchy, gazety, kapcie, butelek czy mebli. Kampania edukacyjno-informacyjna „Policzmy się z niską emisją”, realizowana na zlecenie UM Bydgoszczy Zakres działań: opracowanie materiałów informacyjnych i ich dystrybucja (ekspozycja) – ulotki, plakaty, citylighty, billboardy, opracowanie spotów filmowych i radiowych oraz ich emisja w lokalnym radio i telewizji, realizacja gry miejskiej, przygotowanie artykułów prasowych i ich emisja w lokalnej prasie, prowadzenie działań komunikacyjnych – organizacji konferencji prasowej, promocja projektu w mediach własnych, Materiały informacyjno-edukacyjne Gra miejska – maj 2015 r. plakaty, billboardy, citylighty ulotka informacyjna artykuły w prasie regionalnej Gra miejska „Policzmy się z niską emisją” Gra miejska – maj 2015 r. Spoty filmowe Filmy promocyjne https://www.youtube.com/watch?v=REQKuCLQ-jA https://www.youtube.com/watch?v=U_ySiw3mlcE https://www.youtube.com/watch?v=RXrrsHGb71I Kampania edukacyjno-informacyjna „Niska emisja – wielka sprawa”, realizowana na zlecenie Veolia Energia Łódź Zakres działań: opracowanie materiałów informacyjnych – ulotki, plakaty, prowadzenie działań komunikacyjnych – przygotowywanie informacji prasowych, newsletterów, aktualności, zamieszczanie informacji na temat wydarzeń związanych z kampanią na portalach misja-emisja.pl oraz zielonalekcja.pl organizacja konkursu fotograficznego „Niska emisja – wielka sprawa”, organizacja warsztatów kreatywnych podczas Ciepłej Soboty Materiały informacyjno-edukacyjne plakat kampanii Materiały informacyjno-edukacyjne ulotka kampanii Warsztaty i konkursy podczas Ciepłej Soboty Ciepła Sobota z Veolią Kampania edukacyjno-informacyjna „Odpowiedzialne ogrzewanie = czyste powietrze”, realizowana na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Nakło nad Notecią Zakres działań: opracowanie materiałów informacyjnych – ulotki, plakaty, realizacja prelekcji w szkołach na temat niskiej emisji (30 zajęć), prowadzenie działań komunikacyjnych – przygotowywanie informacji prasowych, newsletterów, aktualności, opracowanie artykułu na temat projektu i niskiej emisji i jego emisja w lokalnej prasie, zamieszczanie informacji na temat wydarzeń związanych z kampanią na portalach misja-emisja.pl oraz zielonalekcja.pl, zamówienie gadżetów promujących projekt, ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY KONTAKT: Małgorzata Masłowska-Bandosz [email protected] tel. 61 655 81 62, 784 001 823 Inwestycje w system ciepłowniczy Poznania i ich wpływ na jakość powietrza w mieście Katarzyna Borowczyk Poznajmy się …. Veolia – partner miast i przemysłu 7 200 obiektów, w których Veolia świadczy usługi 74 miasta, w których jest obecna Veolia Energia Woda 5,66 mln m2 zarządzanej powierzchni Poznajmy się …. Veolia w liczbach 3,67 mld PLN obrotu 4 500 pracowników w Polsce ENERGIA 40 miast, w których Veolia zarządza sieciami ciepłowniczymi 3,12 mln mieszkańców objętych usługami 51,1 TJ sprzedanego ciepła 3 500 km sieci ciepłowniczych WODA 13 obsługiwanych ujęć wody 49 obsługiwanych przepompowni 362 km eksploatowanej sieci kanalizacyjnej 683 km eksploatowanej sieci wodociągowej Poznajmy się …. Veolia w Poznaniu BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE udział w sprzedaży 65% DYSTRYBUCJA CIEPŁA I ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEMYSŁ I USŁUGI udział w sprzedaży 20% USŁUGI ZARZĄDZANIA ENERGIĄ W BUDYNKACH PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ udział w sprzedaży 15% Veolia: pokrycie 60% zapotrzebowania na ciepło w Poznaniu, 14 mln m2 ogrzewanej powierzchni budynków. PRODUKCJA CIEPŁA 480 km sieci 6 TJ sprzedanego ciepła Dbamy o środowisko czyli : obniżamy niską emisję w mieście… Emisja 40 kominów budynków wyposażonych w piece węglowe • Niska emisja, w tym pył PM 10, PM 2,5 • Niskie kominy (do 30m) = wysokie stężenia substancji • Niska jakość paliwa • Niska sprawność kotłowni • Utrudniona kontrola spalania odpadów Elektrociepłownia • Komin >200m • Kontrola jakości paliwa i emisji • Wysoka sprawność kotłów • Brak możliwości spalania odpadów • Wysokosprawne instalacje oczyszczania spalin • Produkcja ciepła w połączeniu z energią elektryczną - skojarzenie …poprzez przyłączanie do sieci ciepłowniczej.. 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Veolia w programie Kawka (2015): 42 zlikwidowane piece węglowe Łączny efekt ekologiczny programu: 3,6 tony redukcji pyłu PM10 462 tony redukcji opału Emisja uniknięta [tys. ton CO2] wskutek realizacji włączeń źródeł obcych do msc w latach 2002-2015 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Dzięki podłączeniom istniejących budynków do sieci ciepłowniczej w latach 2002 – 2015 lokalna niska emisja CO2 zmniejszyła się o 142 tysiące ton … a także kogenerację oraz zieloną energię. • Kogeneracja w Elektrociepłowni Karolin: • jednoczesna produkcja ciepła i energii elektrycznej • 20% ogólnej produkcji ciepła – ze spalania biomasy • energia elektryczna sprzedawana do krajowego systemu elektroenergetycznego 7 Skąd pewność że jest dobrze? Monitorujemy środowisko, podnosimy świadomość ekologiczną Monitorujemy substancje wprowadzane do środowiska, w tym prowadzimy ciągły monitoring do powietrza z każdego kotła Na bieżąco analizujemy trendy zmian emisji do powietrza Szkolimy Pracowników w zakresie wskaźników środowiskowych Podnosimy świadomość ekologiczną pracowników firm zewnętrznych świadczących usługi Posiadamy Zintegrowany System Zarządzania w tym ISO 14001 (zarządzanie środowiskiem) 8 Inwestujemy w ekologiczne rozwiązania ZAKOŃCZONA 2012 PRZEBUDOWA KOTŁA WĘGLOWEGO NA BIOMASOWY ZAKOŃCZONA 2015 ZABUDOWA INSTALACJI ODSIARCZANIA SPALIN i MODERNIZACJA ISTNIEJĄCEJ Inwestycja: 125 mln PLN Inwestycja: 121 mln PLN Dofinansowanie: 20 mln PLN NFOŚiGW Dofinansowanie: 20 mln PLN NFOŚiGW 13 mln PLN Norway Grants W TRAKCIE REALIZACJI 2016 ZABUDOWA INSTALACJI ODAZOTOWANIA SPALIN Inwestycja: 81 mln PLN Inwestujemy w zieloną energię … przebudowaliśmy kocioł węglowy KOCIOŁ ZE ZŁOŻEM FLUIDALNYM BFB Energia ze źródeł odnawialnych Paliwo o niskiej zawartości siarki, pyłu Zero emisyjne paliwo (176 tys. ton unikniętego CO2) 10 Walczymy z siarką i pyłami … Instalacje odsiarczania spalin PÓŁSUCHA INSTALACJA ODSIARCZANIA SPALIN TECHNOLOGIA NID™ Wysoka efektywność odsiarczania (>95%) Wysoka skuteczność odpylania (>99%) Wysoka skuteczność wykorzystania reagentu 11 Liczy się efekt ekologiczny – stężenia siarki i pyłu przed i po inwestycji [mg/nm3] Emisja siarki 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Pozwolenie Dyrektywa IED BAT Rzeczywiste BAT Rzeczywiste Emisja pyłu 100 80 60 40 20 0 Pozwolenie Dyrektywa IED IED – Industrial Emissions Directive ; BAT – Best Available Technology Inwestycji ekologicznej ciąg dalszy … Pora na tlenki azotu I etap – metody pierwotne TECHNOLOGIA ODAZOTOWANIA SPALIN RROFA i RRMIX SNCR Redukcja CO, części palnych w popiele i pyle Wzrost sprawności spalania II etap – metody wtórne Redukcja NOX>30% a w połączeniu z RROFA >80% Niski poziom ulotu NH3 w spalinach Wtrysk reagenta w osłonie powietrza RRMIX pozwala na użycie mniejszej ilości chemikaliów niż w tradycyjnym systemie SNCR 13 Liczy się efekt ekologiczny … stężenia NOx przed i po inwestycji [mg/nm3] Emisja NOx 600 500 400 300 200 100 0 Pozwolenie Dyrektywa IED Parametry gwarantowane IED – Industrial Emissions Directive ; BAT – Best Available Technology I to nie koniec pozytywnych efektów Inwestycje modernizacyjne w Elektrociepłowni Karolin (327mln PLN) • dostosowanie instalacji do wymogów Unii Europejskiej • trzykrotne zmniejszenie emisji dwutlenku siarki, dwu- i półkrotne tlenków azotu; dwukrotne zmniejszenie emisji pyłu • po modernizacji emisja zanieczyszczeń z komina elektrociepłowni będzie mniejsza od emisji z kominów 40 budynków z ogrzewaniem piecowym Akcja miejska na rzecz poprawy jakości powietrza Niska emisja – wielka sprawa Cele edukacyjne Zwiększanie świadomości mieszkańców • nt. skali problemu niskiej emisji, jej przyczyn i możliwości zapobiegania (oraz finansowania rozwiązań zapobiegawczych, np. KAWKA) Wywołanie dyskusji nt. problemu niskiej emisji • wśród różnych grup interesariuszy (władze miasta, mieszkańcy, właściciele nieruchomości, media) Skierowanie uwagi na problem paliwa niskiej jakości • stosowanego w indywidualnych piecach grzewczych (dot. zarówno zanieczyszczonego węgla, jak również palenia odpadów komunalnych) 1 7 Przykłady VEOLIA ENERGIA W POZNANIU – INWESTUJE NA RZECZ ŚRODOWISKA Zapraszamy do Elektrociepłowni