powiatowe centrum zarządzania kryzysowego w

POWIATOWE CENTRUM ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO W ZWOLENIU
ul. Lubelska 6
26-700 Zwoleń
Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca
elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu
sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze
zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych,
usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.
Organy właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz ich zadania i zasady działania,
a także zasady finansowania zadań zarządzania kryzysowego określa Ustawa
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U.
z 2007 roku Nr 89, poz. 590 z poźn. zmianami).
Na szczeblu Powiatu Zwoleńskiego organem właściwym w sprawach zarządzania
kryzysowego jest Starosta Zwoleński jako Przewodniczący Zarządu Powiatu.
Jest wykonawcą zadań określonych w art. 17 ust. 2. cytowanej Ustawy o zarządzaniu
kryzysowym z dnia 26 kwietnia 2007 r. przy pomocy pracowników Wydziału Edukacji,
Spraw Społecznych i Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Zwoleniu.
Na podstawie Umowy nr 4/2010 Starosty Zwoleńskiego z Komendantem
Powiatowym Państwowej Straży
Pożarnej w Zwoleniu, zadania
Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego (PCZK) realizuje całodobowa służba
dyżurna pełniona w systemie zmianowym Powiatowego Stanowiska Kierowania Komendy
Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej. Sprawne funkcjonowanie PCZK gwarantuje, że
informacje przekazywane Staroście oraz Powiatowemu Zespołowi Zarządzania Kryzysowego
są wiarygodne i aktualne.
Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego spełnia rolę analityczną,
prognostyczną i koordynacyjną dotyczącą klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych
zagrożeń. Jest jednocześnie ośrodkiem łączności, zespalającym w codziennej działalności
służby ratownicze oraz podmioty współdziałające w realizacji bezpośrednich działań
ratowniczych na obszarze powiatu.
Koordynatorem Centrum jest inspektor Mirosław Solecki.
Do zadań Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego należy:
1. Zapewnienie całodobowego dyżuru w celu umożliwienia przepływu informacji
na potrzeby zarządzania kryzysowego Starosty, w tym powiadamianie osób
funkcyjnych Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.
2. Pozyskiwanie, opracowywanie i aktualizacja danych o potencjalnych zagrożeniach
mieszkańców powiatu zwoleńskiego, które mogą spowodować zagrożenie życia
lub zdrowia ludności, znaczne zniszczenia w infrastrukturze technicznej, w tym
uszkodzenia lub zniszczenia budynków, urządzeń i instalacji niezbędnych
dla funkcjonowania powiatu.
3. Nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu
wczesnego ostrzegania ludności.
4. Współdziałanie w zakresie analizy i wymiany informacji ze stanowiskiem kierowania
KP Policji, innymi służbami i inspekcjami, Samodzielnym Publicznym Zespołem
5.
6.
7.
8.
9.
Zakładów Opieki Zdrowotnej oraz bieżące informowanie o zdarzeniach Wojewódzkie
Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Gromadzenie, aktualizowanie baz danych i innych narzędzi dla potrzeb Centrum;
współdziałanie w tym zakresie z wydziałami Starostwa, administracją samorządową,
administracją zespoloną i niezespoloną oraz innymi służbami, inspekcjami
i organizacjami pozarządowymi.
Po otrzymaniu informacji o wystąpieniu zagrożenia, inicjowanie działań w zakresie
zarządzania kryzysowego oraz niezwłoczne przekazanie informacji o zaistniałym
zdarzeniu odpowiednim organom wyższego i niższego szczebla, przedstawiając
jednocześnie swoją ocenę sytuacji oraz informację o zamierzonych działaniach.
W przypadku otrzymania informacji, od jednostek organizacyjnych wchodzących
w skład Krajowego Systemu Wykrywania i Alarmowania, o wykryciu zagrożenia
skażeniami lub stwierdzenia wystąpienia skażeń przez podległe im systemy,
niezwłoczne powiadomienie właściwego terytorialnie dla miejsca takiego zdarzenia
organu administracji publicznej, który podejmuje decyzję o wprowadzeniu
lub ogłoszeniu sygnału lub komunikatu ostrzegawczego, a także o ich odwołaniu.
Wypracowanie i przygotowanie wstępnej analizy powstałego zdarzenia
i przedstawienie wniosków do decyzji Starosty.
Współdziałanie z organami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze
i humanitarne w zakresie koordynacji działań oraz zapewnienie wzajemnego
przepływu informacji poprzez:
1) powiadamianie zgodnie z obowiązującymi algorytmami właściwych organów
oraz powiatowych służb, inspekcji, służb komunalnych i technicznych o zaistniałych
zdarzeniach wraz z rejestracją i dokumentowaniem danych;
2) przy zdarzeniach śmiertelnych lub o dużym zagrożeniu powiadamianie Starosty
oraz przygotowanie komunikatów ostrzegawczych o zagrożeniu i sposobach
zachowania się ludności w zaistniałej sytuacji;
3) w sytuacjach nadzwyczajnych, nagłych i nie cierpiących zwłoki, podejmowanie
decyzji o uruchomieniu systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego
ostrzegania ludności w uzgodnieniu z Wojewódzkim Centrum Zarządzania
Kryzysowego;
4) zbieranie danych o przebiegu akcji, użytych siłach i ich rodzajach, poniesionych
stratach i zniszczeniach, kosztach oraz rejestrowanie tych danych.
10. Współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska.
11. Współdziałanie oraz wymiana informacji z Wojewódzkim Centrum Zarządzania
Kryzysowego, centrami zarządzania kryzysowego sąsiednich powiatów,
oraz gminnymi zespołami zarządzania kryzysowego.
Katalog zagrożeń występujących lub mogących wystąpić na terenie powiatu zwoleńskiego:
1. Katastrofy naturalne





Powodzie (opadowe, roztopowe, zatorowe), rozległe podtopienia
Anomalie pogodowe (huragany, trąby powietrzne, burze, śnieżyce, ekstremalne
temperatury, zawieje i zamiecie śnieżne, susze)
Epidemie (zbiorowe zatrucia układu pokarmowego )
Epizootie (zwiększona ilość zachorowań zwierząt na choroby zakaźne)
Epifitozy (masowe zachorowania roślin)
2. Katastrofy techniczne










Pożary
Awarie gazowe
Awarie i wypadki z użyciem środków chemicznych
Awarie i wypadki radiacyjne (elektrownie atomowe, transport, przechowywanie)
Katastrofy komunikacyjne (drogowe, kolejowe, wodne, lotnicze)
Katastrofy budowlane
Awarie urządzeń i instalacji wodno-kanalizacyjnych
Awarie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych
Awarie urządzeń i instalacji ciepłowniczych
Awarie urządzeń infrastruktury technicznej
3. Akty terroru i inne zagrożenia







Podłożenia ładunków wybuchowych
Destrukcyjne działania grup ludzi (zakłócenia porządku publicznego)
Ataki na sieci informatyczne
Wtórne skutki środków terroru
Doręczenie podejrzanej przesyłki niewiadomego pochodzenia
Niewypały, niewybuchy
Zagrożenia militarne
WAŻNE ADRESY TELEFONY
NAZWA JEDNOSTKI
EMAILE
TELEFON
FAX
ADRES
EMAIL
POWIATOWE CENTRUM
ZARZĄDZANIA
KRYZYSOWEGO
48/676-24-88
48/676-51-21
48/676 30 34
48/676 33 89 w. 16
609-446-773
48/676-25-11
112
[email protected]
ul. Lubelska 6
26-700 Zwoleń
KOMENDA POWIATOWA
PAŃSTWOWEJ STRAŻY
POŻARNEJ W ZWOLENIU
48/676-30-34
48/676-25-11
998
112
[email protected]
ul. Lubelska 6
26-700 Zwoleń
KOMENDA POWIATOWA
POLICJI
W ZWOLENIU
48/676-72-00
48/676-23-72
997
112
bip.zwolen.kpp.policja.gov.pl
Plac
J. Kochanowskiego 1
26-700 Zwoleń
POLICYJNY OGÓLNOPOLSKI
TELEFON ZAUFANIA
POGOTOWIE RATUNKOWE
REJONOWY ZAKŁAD
ENERGETYCZNY
POGOTOWIE GAZOWE
800-120-226
- połączenie bezpłatne
48/676-22-20
999
ul. Ludowa 7
26-700 Zwoleń
48/678-18-00
48/678-18-90
991
[email protected]
ul. Perzyny 82
26-700 Zwoleń
48/360-43-40 /Radom
48/612-95-17 /Pionki
601-626-859
992
ul. Słowackiego 13a
26-670 Pionki
Rejon Dystrybucji Gazu w
Pionkach
SAMODZIELNY PUBLICZNY
ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI
ZDROWOTNEJ
48/676-20-37
48/676-27-27
[email protected]
Al. Pokoju 5
26-700 Zwoleń
POWIATOWY
LEKARZ WETERYNARII
48/676-34-73
48/676-24-72
[email protected]
ul. Lubelska 6
26-700 Zwoleń
PAŃSTWOWY POWIATOWY
INSPEKTOR SANITARNY
POWIATOWY INSPEKTOR
NADZORU BUDOWLANEGO
INSPEKTORAT W ZWOLENIU
48/676-25-83
48/676-23-12
[email protected]
48/676-50-59
48/676-47-08
[email protected]
48/676-22-78
ul. Bogusza 37
26-700 Zwoleń
ul. Perzyny 86
26-700 Zwoleń
ul. Sikorskiego 15
WOJEWÓDZKIEGO
ZARZĄDU MELIORACJI
I URZĄDZEŃ WODNYCH
[email protected]
26-700 Zwoleń
POWIATOWY ZARZĄD
DRÓG
48/676-49-56
[email protected]
ul. Perzyny 86
26-700 Zwoleń
AGENCJA ATOMISTYKI
22/628-27-22
22/629-01-64
ul. Krucza 36
00-522 Warszawa
CENTRALNE LABORATORIUM
OCHRONY RADIOLOGICZNEJ
22/811-00-11
22/811-16-16
ul. Konwaliowa 7
03-194 Warszawa
WYDZIAŁ EDUKACJI, SPRAW
SPOŁECZNYCH I
ZARZĄDZANIA
KRYZYSOWEGO W ZWOLENIU
48/676-34-89 w. 37
48/676-34-89 w. 16
48/676-34-89 w. 16; 37
ul. Wł. Jagiełły 4
26-700 Zwoleń
WOJSKOWA KOMENDA
UZUPEŁNIEŃ W RADOMIU
48/360-13-36
48/651-11-34
[email protected]
ul. 1905 Roku 30
26-600 Radom
ZAKŁAD USŁUG
KOMUNALNYCH W ZWOLENIU
48/676-30-73
48/676-42-11
ul. Bogusza 19
26-700 Zwoleń
POWIATOWE CENTRUM
POMOCY RODZINIE
PORADNIA
PSYCHOLOGICZNO
-PEDAGOGICZNA
W ZWOLENIU
48/676-33-89
48/676-36-23
[email protected]
ul. Wł. Jagiełły 4
26-700 Zwoleń
48/676-26-13
ul. Żeromskiego 30
26-700 Zwoleń
WOJEWÓDZKIE CENTRUM
ZARZĄDZANIA
KRYZYSOWEGO
22/695-61-68
22-695-19-40
987
[email protected]
ul. Pl. Bankowy 3/5
00-950 Warszawa
STAROSTWO POWIATOWE
ZWOLEŃ
48/676-33-89
48/676-34-89
48/676-25-20
[email protected]
ul. Wł. Jagiełły 4
26-700 Zwoleń
URZĄD MIEJSKI
W ZWOLENIU
48/676-22-10
48/676-27-26
48/676-23-31
[email protected]
Plac
J. Kochanowskiego 1
26-700 Zwoleń
URZĄD GMINY
W TCZOWIE
48/676-80-23
48/676-80-22
[email protected]
26-706 Tczów 124
URZĄD GMINY
W KAZANOWIE
48/676-60-35
48/676-60-33
48/676-60-55
[email protected]
ul. Partyzantów 28
26-713 Kazanów
URZĄD GMINY
W POLICZNIE
48/677-00-39
48/677-05-01
48/677-00-51
[email protected]
URZĄD GMINY
W PRZYŁĘKU
48/677-30-17
48/677-30-16
ul. Prusa 11
26-720 Policzna
26-704 Przyłęk
48/677-30-01
[email protected]
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
adres: ul. Piłsudskiego 63a, 34-500 Zakopane
telefony: Alarmowy: 601-100-300
www.topr.pl
Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
adres: ul. Pytlasińskiego 17, 00-777 Warszawa
telefony: Alarmowy: 601-100-100
www.wopr.pl
Mazurska Służba Ratownicza
adres: 12-250 Orzysz
telefony: Alarmowy: 601-100-100
www.msr-okartowo.pl
Mazurskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
adres: ul. Nadbrzeżna 15, 11-500 Giżycko
telefony: Alarmowy: 601-100-100
www.mazurskiewopr.pl
Główny Inspektorat Sanitarny
adres: ul. Długa 38/40, 00-238 Warszawa
telefony: 22/536-13-00, 22/635-91-94
www.gis.gov.pl
Główny Inspektorat Weterynaryjny
adres: ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa
telefony: 22/623-20-89, 22/623-14-08
www.wetgiw.gov.pl
Główny Inspektorat Farmaceutyczny
adres: ul. Długa 38/40, 00-230 Warszawa
telefony: 22/831-42-81, 22/831-02-44
www.gif.gov.pl
Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych Polskiej
Agencji Atomistyki
adres: ul. Krucza 36, 00-522 Warszawa
telefony: 22/194-30, 22/621-02-56
fax.: 22/695-98-55 lub 22/621-02-63
www.paa.gov.pl
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
adres: ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3, 02-362 Warszawa
telefony: 22/589-81-00, 22/589-81-71
www.lasy.gov.pl
POZOSTAŁE INSTYTUCJE
LINKI
o Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
o Centrum Zarządzania Kryzysowego Mazowieckiego Urzędu
Wojewódzkiego
o Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Mazowieckim
Urzędzie Wojewódzkim
o Mazowiecka Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu
o Wojewódzki Inspektorat Weterynarii z/s w Siedlcach
o Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Warszawie
o Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Warszawie
o Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
o Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu
o Państwowa Straż Rybacka Komenda Wojewódzka Warszawa
o Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie
o Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie
o Państwowa Agencja Atomistyki
o Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej
o Obrona Cywilna Kraju - Serwis informacyjny
o Wojskowa Komenda Uzupełnień Radom
o Starostwo Powiatowe w Zwoleniu
o Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Zwoleniu
o Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Zwoleniu
o Urząd Miasta Zwoleń
o Urząd Gminy Kazanów
o Urząd Gminy Policzna
o Urząd Gminy Przyłęk
o Urząd Gminy Tczów
POSTĘPOWANIE PO OGŁOSZENIU
SYGNAŁÓW ALARMOWYCH
ALARM POWIETRZNY
Po usłyszeniu sygnału alarmu powietrznego należy działać szybko, ale rozważnie
i bez paniki.
Osoby znajdujące się w domu powinny:
 ubrać się, zabrać dokumenty osobiste, zapas żywności‚ indywidualne środki
ochrony przed skażeniami, środki opatrunkowe oraz w miarę potrzeb
i możliwości latarkę elektryczną koc, odbiornik radiowy z zakresem fal UKF
itp.,
 wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe oraz wygasić ogień
w piecu,
 zamknąć okna i zabezpieczyć mieszkanie,
 zawiadomić o alarmie sąsiadów,
 udać się do najbliższego schronu lub ukrycia.
Osoby znajdujące się miejscu publicznym powinny:
 udać się do najbliższego schronu lub ukrycia,
 pomagać słabszym, chorym i ułomnym,
 podporządkować się ściśle poleceniom organów i służb obrony cywilnej.
Prowadzący pojazdy mechaniczne po usłyszeniu sygnału alarmu powietrznego winni
zatrzymać je i zaparkować tak aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych i wejść
do ukryć. Kierowca i pasażerowie powinni udać się do najbliższego ukrycia. Osoby,
które z jakichkolwiek przyczyn nie zdążyły udać się do budowli ochronnych, ukrywają
się w zagłębieniach terenu lub za innymi trwałymi osłonami.
ALARM O SKAŻENIACH
Po usłyszeniu sygnału alarmu o skażeniach należy:
 nie zbliżać się do rejonu awarii,
 zachowywać się spokojnie, przeciwdziałać panice i lękowi, ściśle wykonywać
zarządzenia służb porządkowych,
 stosować się do zaleceń informacji przekazywanych w komunikatach, głównie
środkami nagłaśniającymi umieszczonymi na samochodach.
Przebywając na terenie otwartym należy:
 zwrócić uwagę na kierunek wiatru (obserwować unoszące się dymy, pary),
 opuścić zagrożony rejon (prostopadle do kierunku wiatru) stosując
się do poleceń zawartych w komunikatach przekazywanych przez ruchome
środki nagłaśniające,
 udać się do najbliższych budynków mieszkalnych lub publicznych.
Osoby przebywające w pomieszczeniach, które z jakichkolwiek przyczyn
przed wystąpieniem skażenia nie zdążyły wyjść z rejonu zagrożenia powinny:
 włączyć odbiornik radiowy lub telewizyjny na jedno z pasm lokalnych,
zastosować się do przekazywanych komunikatów i poleceń‚
 pozostać w pomieszczeniach, zamknąć i uszczelnić mokrym papierem
lub szmatami drzwi, okna i otwory wentylacyjne, przebywać w miarę
możliwości w pomieszczeniach środkowych,
 osoby wyposażone w maski przeciwgazowe zakładają je,
 do chwili odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji nie opuszczać
uszczelnionych pomieszczeń, nie przebywać w pobliżu okien innych otworów
wentylacyjnych,
 powstrzymać się od spożywania posiłków, palenia tytoniu oraz prac
wymagających wysiłku a więc dużego zapotrzebowania na tlen,
 wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne (oprócz radia i telewizora),
wygasić ogień w piecu,
 do ochrony dróg oddechowych stosować zwilżoną w wodzie lub w wodnym
roztworze sody oczyszczonej chusteczkę, tampon z gazy, ręcznik itp.,
 przebywając w obiektach użyteczności publicznej stosować się do poleceń
kierownictwa.
UPRZEDZENIE O ZAGROŻENIU SKAŻENIAMI I ZAKAŻENIAMI
Po usłyszeniu uprzedzenia o zagrożeniu skażeniami lub zakażeniami należy:





sprawdzić posiadane indywidualne środki ochrony,
sprawdzić zabezpieczenie posiadanych zapasów żywności, wody, paszy,
sprawdzić szczelność przygotowanych pomieszczeń dla ludzi i zwierząt,
jeśli nie ma innych zaleceń, udać się do pomieszczeń ochronnych (ukryć),
przestrzegać ogłaszanych zarządzeń oraz wykonywać polecenia organów
i służb OC.
ODWOŁANIE ALARMU
Po usłyszeniu sygnału odwołania alarmu należy:
 opuścić schron (ukrycie),
 w przypadku wystąpienia skażeń poddać się zabiegom sanitarnym,
 przeprowadzić dezaktywację (w przypadku skażeń promieniotwórczych)
lub odkażanie (w przypadku skażeń chemicznych) żywności, sprzętu, zwierząt
gospodarskich, paszy oraz pozostałego mienia,
 przewietrzyć dokładnie wszystkie pomieszczenia,
 przeprowadzić dezaktywację lub odkażanie odzieży, w której wykonywano
wymienione uprzednio zabiegi i poddać się ponownie zabiegom sanitarnym,
 stosować się ściśle do poleceń organów obrony cywilnej,
 w przypadku zakażenia biologicznego stosować się ściśle do zasad
profilaktyki przeciwepidemicznej, ustalonych przez jednostki służby zdrowia.
POSTĘPOWANIE
W
SYTUACJACH
ZAGROŻEŃ
POWÓDŹ
Woda - jeden z najgroźniejszych żywiołów, największych statystycznie niszczycieli
ludzkiego dobytku. Doświadczenia ostatnich lat dowodzą, że kataklizm powodzi może
wystąpić praktycznie wszędzie. Groźne są nie tylko duże rzeki , ale także intensywne opady
oraz niewielkie cieki wodne często na wyrost nazywane rzekami.
PRZED POWODZIĄ
1.
Zorientuj się w Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego czy mieszkasz
na terenie zagrożonym powodziami i czy twój dom położony jest powyżej czy poniżej
powodziowych poziomów wody. Centrum ma swoją siedzibę w Zwoleniu (adres i telefon
jak na wstępie).
2.
Zapoznaj się z powodziowymi sygnałami ostrzegania i alarmowania. Może to być
dźwięk syreny alarmowej lub inny zwyczajowo przyjęty na terenie gminy sygnał np. gongi,
dzwony itp. Dowiedz się na jakich częstotliwościach radiowych nadawane będą komunikaty
powodziowe.
3.
Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji. By była ona efektywna musisz zaplanować:
·
kilka alternatywnych tras ewakuacji oraz jej docelowe miejsca,
·
sposób i czas ewakuacji dobytku, mienia i członków rodziny.
4.
Miej pod ręką przygotowane rzeczy na wypadek nadejścia katastrofy:
·
latarki z zapasowymi bateriami,
·
przenośne radio tranzystorowe z zapasowymi bateriami,
·
apteczkę pierwszej pomocy,
·
niezbędny zapas żywności i wody.
5.
Opracuj plan komunikowania się na wypadek zagrożenia. Domownicy, z uwagi
na pracę i naukę, mogą być rozdzieleni. Określ punkt kontaktowy u najbliższej rodziny
lub znajomych zamieszkałych na terenach nie zagrożonych.
6.
Omów z rodziną plan zabezpieczenia się przed kataklizmem. Upewnij się, że wszyscy
członkowie twojej rodziny znają sposób postępowania na wypadek powodzi. Szczególną
uwagę zwróć na dzieci. Naucz je jak i kiedy wezwać policję, straż pożarną lub inne służby
ratownicze oraz jak dostroić radio do określonych częstotliwości.
W CZASIE POWODZI
1.
2.
3.
Włącz radio lub telewizor i nasłuchuj komunikatów radiowych na temat pogody, stanu
wód i rozwijającej się sytuacji powodziowej.
Zgromadź, w przypadku gdy woda staje się zanieczyszczona, niezbędne zapasy czystej
wody. Wykorzystaj do tego celu wanny, zlewy, dzbany i inne posiadane w domu
naczynia.
Przenieś, o ile to możliwe, bardziej wartościowe rzeczy na wyższe piętra. Zabezpiecz
parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię
lub inne materiały podręczne.
4.
5.
6.
7.
8.
Bądź w gotowości do wyłączenia wszystkich instalacji domowych (energia elektryczna
i gaz).
Zgromadź w jednym miejscu przygotowane zapasy. Jeśli zostanie nakazane
opuszczenie domów - nie zwlekaj, zrób to natychmiast. Słuchaj zaleceń służb
porządkowych przez co zdecydowanie ułatwisz im pracę.
Jeśli nie zdążyłeś ewakuować zwierząt, uwolnij je z pozamykanych pomieszczeń.
Pamiętaj, że one też posiadają instynkt samozachowawczy i będą dążyć do opuszczenia
zagrożonego rejonu.
Nie wchodź, jeżeli nie jest to konieczne, do naniesionej przez powódź wody.
Nie przekraczaj zwłaszcza nurtów wodnych. Pamiętaj, że nawet 15 centymetrowa
warstwa wody może cię przewrócić. Nie próbuj także przejeżdżać przez wodę
powodziową samochodem lub pozostawać w nim w przypadku jego unieruchomienia.
Zgłoś się ochotniczo do pomocy w walce z powodzią. Do tego celu nie są potrzebne
specjalne kwalifikacje. Twoja pomoc może się przyczynić do znacznego
zminimalizowania strat spowodowanych powodzią. Informacje o tym gdzie możesz być
potrzebny znajdziesz w lokalnym Centrum Zarządzania Kryzysowego.
PO POWODZI
1.
Słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych i nie wracaj do domu dopóki
nie będziesz miał pewności że jest to bezpiecznie.
2.
Po powrocie do domu, dokonaj jego szczegółowych oględzin. Sprawdź stan
fundamentów, ścian, podłóg, sufitów, drzwi i okien. Upewnij się, że budynek nie grozi
zawaleniem. Sprawdź także stan przewodów elektrycznych i gazowych.
3.
Wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową. Usuń także padłe
w wyniku powodzi zwierzęta.
4.
Wykonaj zdjęcia zniszczeń oraz dokonaj szacunku strat.
5.
Włącz się czynnie, jeśli nawet nie posiadasz żadnego sprzętu, w likwidację skutków
powodzi. Wystarczy tylko zgłosić chęć uczestnictwa w tej akcji. Dalszymi twoimi
poczynaniami pokieruje Centrum Zarządzania Kryzysowego.
JAK UCHRONIĆ MIESZKANIE PRZED POWODZIĄ ?
Zagrożenie powodziowe, powodowane przez naturalny żywioł może zwiększyć swoją siłę
niszczycielską na skutek nie zawsze rozsądnej działalności człowieka. Dzieje się tak,
gdy swoje siedziby budujemy na obszarach potencjalnie zagrożonych wylaniem pobliskich
zbiorników wodnych, w zagłębieniach terenu czy na gruntach podmokłych. Stopień
zagrożenia powodziowego w takich miejscach zmniejsza wykonanie infrastruktury
przeciwpowodziowej w postaci zbiorników retencyjnych, wałów przeciwpowodziowych,
urządzeń hydrotechnicznych i rowów melioracyjnych. Ich właściwości ochronne zależą
od jakości ich wykonania, właściwej eksploatacji i wykonywania niezbędnych czynności
konserwacyjnych. Nie bez znaczenia jest też postępowanie okolicznych mieszkańców,
ponieważ nie wolno przejeżdżać przez wały z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych,
uprawiać gruntu w odległości mniejszej niż 3 metry od stopy wału, rozkopywać wałów,
sadzić na nich drzew oraz uszkadzać ich umocnienia. Zabronione jest również kopanie studni
i sadzawek w odległości mniejszej niż 50 metrów od stopy wału. Dla bezpieczeństwa
domostwa istotny jest też sposób realizacji budowy – piwnice, sutereny i garaże zbudowane
w formie wykopów i położone poniżej poziomu otaczającego budowę terenu zawsze stworzą
potencjalne zagrożenie zalania w sytuacji intensywnych opadów deszczu czy też napływu
wody z innego źródła. W miejscowościach silnie zurbanizowanych podczas intensywnych
opadów atmosferycznych istnieje niebezpieczeństwo spływania wody z dużych, na ogół
wybetonowanych lub zaasfaltowanych płaszczyzn do miejsc niżej położonych, powodując
zalanie całych ulic, a w następstwie piwnic okolicznych domostw, a nawet i pomieszczeń na
parterze. Zagrożeń tych, na skutek lokalizacji budynku w niefortunnym miejscu
niejednokrotnie nie da się całkowicie wyeliminować, niemniej wskutek prowadzenia
pewnych działań zapobiegawczych możemy zagrożenie zmniejszyć i zminimalizować
materialne i finansowe skutki nieszczęścia.
Istnieje cały kompleks działań, związanych z projektowaniem zabudowy, wykonawstwem
inwestycji i prowadzeniem normalnego bytowania, które mogą wpłynąć na zmniejszenie
następstw ewentualnej powodzi oraz sposób postępowania w sytuacji zbliżania się zagrożenia
powodziowego, podczas trwania powodzi oraz po jej ustąpieniu.
Do zasadniczych należą:
PRZED POWODZIĄ
1.
Nie planuj budowy w miejscu, o którym wiadomo, że położone jest na terenie
zagrożonym zalaniem ze strony pobliskiego zbiornika lub cieku wodnego.
2.
Budowę, o ile jest to możliwe usytuuj na wzniesieniu gruntu.
3.
Wykonując projekt budynku, unikaj wgłębiania się poniżej poziomu powierzchni
terenu z planowanymi pomieszczeniami.
4.
Jeżeli mieszkasz na terenach, gdzie niewykluczone jest zalanie wodą wykonaj ciężką,
ciągłą izolację ścian fundamentów, ścian i podłóg piwnic, suteren i garaży.
5.
Na poziomie piwnic i suteren nie umieszczaj na stałe urządzeń wrażliwych na działanie
wody.
6.
Wjazd do zagłębionego garażu zabezpiecz przed napływaniem do wewnątrz wody
przy pomocy systemu „mini wałów” przeciwpowodziowych.
7.
Ubezpiecz mienie na wypadek powodzi, co pozwoli przynajmniej częściowo
zrekompensować straty nią spowodowane.
8.
Naucz domowników sposobu odłączania zasilania w energię elektryczną oraz odcinania
dopływu gazu.
9.
Zapewnij sobie możliwość zapobieżenia wypływowi ścieków z kanalizacji podczas
cofania się wody z systemu drenowego poprzez zamontowanie zaworów.
10. Zgromadź materiały i podstawowe narzędzia budowlane, przydatne do zabezpieczenia
budynku przed niewielkim zagrożeniem powodziowym (worki, piasek, sklejka, folia
plastikowa, gwoździe).
11. W narażonych na zalanie kondygnacjach nie umieszczaj umeblowania i innego dobytku
wrażliwego na działanie wody i o dużej wartości materialnej.
12.
Zaplanuj, udrożnij i przetrenuj drogę i sposób ewakuacji rodziny i zwierząt
gospodarskich w sytuacji wystąpienia zagrożenia powodziowego.
13. Przygotuj w części budynku nie narażonej na zalanie zapasy umożliwiające przetrwanie
w postaci zasobów trwałej żywności i wody pitnej, apteczki pierwszej pomocy
z podstawowymi lekami, awaryjnego oświetlenia, przenośnego radia z zapasowymi bateriami
itp.
14. Napełnij czystą wodą wanny, zlewy i inne możliwe zbiorniki i naczynia, by zwiększyć
zapas wody do celów spożywczych i sanitarnych.
15. Przenieś cenne przedmioty i wyposażenie domu na wyższe kondygnacje budynku,
by zabezpieczyć je przed zniszczeniem.
16. Pomieszczenia parterowe i piwniczne w miarę możliwości zabezpiecz przed zalaniem
workami z piaskiem i innymi dostępnymi materiałami zabezpieczającymi.
17. Jeśli jest taka potrzeba lub wydane zostało zalecenie, odetnij dopływ energii
elektrycznej i gazu do budynku.
18. Rozdzielcze urządzenia elektryczne i zawory gazowe zabezpiecz folią plastikową
lub innymi materiałami przed zanieczyszczeniem.
19.
Na wyższych kondygnacjach przygotuj warunki do bytowania domowników,
przyrządzania posiłków itp.
20.
Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji łącznie z zabraniem dokumentów
i najcenniejszej części dobytku.
PODCZAS POWODZI
1.
Obserwuj i analizuj bieżącą sytuację hydrologiczno – meteorologiczną w lokalnych
środkach masowego przekazu oraz sytuację w najbliższym otoczeniu,
2.
Stosuj się do zaleceń, przekazywanych przez lokalne władze odnośnie sposobu
postępowania,
3.
Przebywając wewnątrz budynku ulokuj się na najwyższej kondygnacji, w pobliżu
zgromadzonych zapasów i dobytku, przeznaczonego do zabrania w razie ewakuacji,
4.
Obserwuj bacznie sposób wnikania wody do budynku. Doświadczenia w ten sposób
zdobyte posłużą ci na przyszłość,
5.
Nie staraj się za wszelką cenę usuwać wody z zalanych pomieszczeń. Może to być
syzyfowa praca i nie wskazana ze względu na przyszłe skutki.
PO POWODZI
1.
Powróć do opuszczonego domu dopiero, gdy władz terenowe ogłoszą że jest to w pełni
bezpieczne,
2.
Przed wejściem do środka budynku sprawdź, czy fundamenty twojego domu nie mają
pęknięć lub innych widocznych uszkodzeń,
3.
Podczas wchodzenia do zalanych wcześniej zabudowań używaj mocnego,
nieprzemakalnego obuwia i zachowaj szczególną ostrożność,
4.
Podczas oględzin wnętrza budynku posługuj się oświetleniem z przenośnej latarki
zasilanej bateriami,
5.
Skontroluj całość i stan ścian zewnętrznych i wewnętrznych budynku, podłóg, drzwi
i okien aby upewnić się, czy budynek nie grozi zawaleniem,
6.
Dokonaj oględzin sufitów i tynków we wszystkich pomieszczeniach, by uniknąć
przypadku niespodziewanego oberwania,
7.
Dokumentuj fotograficznie istniejące uszkodzenia i zniszczenia, co może być pomocne
przy ubieganiu się o odszkodowanie,
8.
Przed włączeniem zasilania elektrycznego dokonaj oględzin stanu instalacji
elektrycznej pod względem widocznych uszkodzeń mechanicznych,
9.
Nie włączaj zasilania, jeżeli dostęp do tablicy rozdzielczej lub włącznika wiąże
się z wejściem do pozostałej w budynku wody,
10.
Jeśli po włączeniu zasilania stwierdzisz iskrzenie instalacji lub nagrzewanie
się przewodów lub elementów komutacyjnych, natychmiast wyłącz zasilanie,
11. W razie jakichkolwiek wątpliwości odnośnie bezpieczeństwa przy włączaniu zasilania
skorzystaj z pomocy fachowca,
12. Przed podłączeniem dopływu gazu do instalacji wezwij fachowców, żeby sprawdzili
jej szczelność i uczestniczyli w podłączeniu gazu,
13.
Przed korzystaniem z instalacji wodno – kanalizacyjnej sprawdź całość rur
wodociągowych i funkcjonowanie systemu odprowadzania ścieków,
14. Sprawdź stan techniczny i sprawność zbiorników sanitarnych i szamb, by uniknąć
niebezpieczeństwa zakażeń i zatruć,
15. Do odpompowania wody z piwnic przystąp, gdy poziom wody w gruncie będzie niższy
niż w zalanej piwnicy i nie ma pęknięć, osiadania lub odchyleń od pionu ścian budynku,
16. Zalane piwnice odpompuj stopniowo, nie więcej niż kilka cm na godzinę oraz 1/3
pierwotnego poziomu wody dziennie, by uniknąć uszkodzenia struktury fundamentów,
17. Jeśli odpompowana woda napływa do piwnicy ponownie, przerwij pracę i sprawdź,
co jest tego przyczyną,
18. W celu osuszenia zalanego budynku pootwieraj okna i drzwi zewnętrze i wewnętrzne
oraz okienka w piwnicach,
19. Jeżeli jest to możliwe uruchom ogrzewanie budynku lub skorzystaj z przenośnych
urządzeń grzewczych,
20. Meble w pomieszczeniach poodsuwaj co najmniej na 20 cm od ścian oraz podnieś
minimum na 5 cm od podłogi,
21. Z pomieszczeń usuń elementy wykończeniowe, które uległy uszkodzeniu lub utrzymują
wilgoć i utrudniają wysychanie pomieszczeń,
22. By uniknąć rozwoju grzybów i pleśni, ściany i sufity odkaź za pomocą mleka
wapiennego z wapna palonego oraz pomaluj farbami z wapna palonego,
23. Stropy drewniane po zdjęciu podłóg i wysuszeniu legarów zabezpiecz środkiem
impregnacyjnym do ochrony drewna (również elementy wymienione na nowe),
24. Stropy betonowe po zdjęciu podłóg i wysuszeniu odkaź mlekiem wapiennym z wapna
palonego,
25. Zalane przez powódź studnie i ujęcia wody odkaź za pomocą wapna chlorowanego
by uniknąć zakażeń zarazkami chorób zakaźnych,
26. Oczyścić miejsca ustępowe, ustępy, łazienki oraz urządzenia sanitarne, wysusz i odkaź
wapnem chlorowanym,
27. Wodę do picia, płukania owoców i warzyw spożywanych na surowo oraz do mycia
zębów gotuj przed użyciem,
28.
Zalaną przez powódź żywność, która nie była zabezpieczona hermetycznymi
opakowaniami wyrzuć,
29. Wyrzuć również artykuły żywnościowe, których opakowania hermetyczne zostały
uszkodzone, mają wydęte wieczka lub są pozbawione etykiet (by uniknąć pomyłek),
30. W warunkach po powodziowych przechowuj posiadaną żywność w szczelnych
i bezpiecznych. opakowaniach.
POŻARY
Ogień rozprzestrzenia się szybko i najczęściej nie ma czasu na zabieranie kosztownych rzeczy
czy telefonowanie. Po 2 minutach ogień może stać się groźny dla życia. W ciągu 5-ciu minut
cały dom może stanąć w płomieniach. Wysoka temperatura i dym są jednakowo
niebezpieczne jak płomienie. Zachłyśnięcie się bardzo gorącym powietrzem może
spowodować poparzenia płuc. Pożar wytwarza trujące gazy, które mogą zakłócić orientację
człowieka i spowodować osłabienie czynności ruchowych oraz ospałość.
Zapamiętaj następujące, podstawowe zasady bezpieczeństwa pożarowego:
1. W zakresie eksploatacji urządzeń elektrycznych:
o nie stosuj bezpieczników o większej mocy niż dopuszczalna, nie naprawiaj ich,
o używaj tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji
o
o
o
o
o
o
elektrycznej - nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli
i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych;
jednoczesne włączenie opiekacza, żelazka i czajnika powoduje duże obciążenie
eksploatowanej instalacji,
nie używaj urządzeń uszkodzonych,
zlecaj przeglądy techniczne urządzeń elektrycznych i gazowych wyłącznie osobom
uprawnionym do ich wykonywania,
nie ustawiaj sprzętu telewizyjnego i radiowego w nie wentylowanych regałach,
na półkach obłożonych książkami i innymi materiałami palnymi - przez powolne
i długotrwałe nagrzewanie zakurzonych przedmiotów może dojść do ich zapalenia,
nie wykonuj prowizorycznych podłączeń do instalacji elektrycznej,
używaj tylko urządzeń elektrycznych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia,
nie ustawiaj elektrycznych urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych
(mebli, firanek, itp.) - zachowaj odległość minimum 50 cm.
2. W zakresie eksploatacji urządzeń gazowych:
o w mieszkaniu przechowuj nie więcej niż 2 nie podłączone do urządzeń gazowych
butle gazowe, o ładunku nie przekraczającym 11 kg każda,
o nie przechowuj butli w pomieszczeniach usytuowanych poniżej poziomu terenu
(np. w piwnicach), ponieważ gaz propan-butan jest cięższy od powietrza, może
zalegać w pomieszczeniu grożąc wybuchem,
o nie zatykaj przewodów wentylacyjnych - w urządzeniach gazowych, w przypadku
braku wystarczającej ilości powietrza, nastąpi niezupełne spalanie gazu, którego
produktem może być trujący, niewyczuwalny tlenek węgla (CO),
o zlecaj okresowe czyszczenie kanałów kominowych i wentylacyjnych – niedrożne
mogą być przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla, szczególnie podczas
kąpieli w łazienkach wyposażonych w gazowe ogrzewacze wody,
o nie ogrzewaj pomieszczeń kuchnią gazową - takie praktyki mogą się skończyć
poważnym zatruciem organizmu,
o używaj kuchni gazowej z wyłącznikiem przeciwwypływowym,
o używaj urządzeń gazowych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia.
3. Zadbaj o warunki do ewakuacji na wypadek pożaru:
o nie stosuj krat w drzwiach i oknach, na klatkach schodowych i przejściach między
nimi oraz wyjściach na dach - krata utrudni ewakuację podczas pożaru
oraz wydłuży czas oczekiwania na pomoc strażaków; jeżeli musisz, zakładaj kraty,
które można otworzyć od wewnątrz. Klucz przechowuj w miejscu, znanym
wszystkim domownikom; pamiętaj, że podczas pożaru może to być jedyna droga
ewakuacji,
o nie zastawiaj sprzętami korytarzy i dojść do mieszkań – może to utrudnić
ewakuację oraz dojście ratowników.
4. W zakresie posługiwania się ogniem otwartym:
o dopilnuj, by dzieci nie bawiły się ogniem, materiałami pirotechnicznymi
czy urządzeniami elektrycznymi, nigdy nie pozostawiaj małoletnich dzieci
bez opieki,
o nie pal śmieci w śmietnikach i nie dopuść do zaprószenia ognia w zsypie,
o nie pal papierosów w łóżku - ludzie giną nie tylko w pożarach obejmujących całe
mieszkanie; zdarza się, że zaprószenie ognia niedopałkiem papierosa po zaśnięciu,
prowadzi do śmiertelnego zatrucia,
o nie zapalaj świec w pobliżu materiałów łatwo zapalnych,
o nie pozostawiaj włączonej kuchenki bez dozoru - odparowanie wody z garnka
o
o
o
o
o
może doprowadzić do zwęglenia pozostałości, zapalenia ich i silnego zadymienia
mieszkania, szczególnie niebezpiecznego dla śpiących osób; przypadkowe
wygaszenie kuchenki podczas gotowania może również doprowadzić do ulatniania
się gazu i jego wybuchu,
przestrzegaj zakazu używania wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach,
przestrzegaj instrukcji obsługi wyrobów pirotechnicznych,
przestrzegaj wymagań prawa lokalnego w zakresie stosowania wyrobów
pirotechnicznych,
wyposaż mieszkanie w gaśnicę proszkową, minimum 2-kilogramową; taką gaśnicą
będziesz mógł bezpiecznie gasić palące się urządzenia elektryczne pod napięciem,
wyposaż mieszkanie w autonomiczną czujkę pożarową, alarmującą o powstaniu
dymu (podczas każdego pożaru wydzielają się duże ilości dymu).
5. Gdy opuszczasz mieszkanie:
o sprawdź czy zostały wyłączone wszystkie odbiorniki prądu i gazu,
o przed opuszczeniem domu na dłuższy czas odłącz zasilanie prądem elektrycznym
oraz zakręć zawory wody i gazu,
o u sąsiadów pozostaw informację, gdzie będziesz przebywać.
6. Gdy powstanie pożar:
o zadzwoń do straży pożarnej pod numer - 998 lub z telefonu komórkowego 112,
o staraj się zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz
budynku - pamiętaj - dym unosi się do góry, nie wolno zjeżdżać windami,
nie należy otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym, gdyż dostarczenie
większej ilości tlenu może spowodować szybki rozwój pożaru i płomienie mogą
nas poparzyć,
o jeżeli nie możesz opuścić mieszkania, nie otwieraj drzwi prowadzących
na korytarz, uszczelnij je, wzywaj krzykiem pomocy, wykonuj polecenia
strażaków,
o nie gaś wodą urządzeń elektrycznych, grozi to porażeniem prądem; staraj
się wyciągnąć z gniazdka przewód zasilający (np. drewnianym kijem od szczotki),
można wykręcić bezpieczniki by odłączyć dopływ prądu do mieszkania,
o powiadom o zagrożeniu sąsiadów,
o nie wdychaj dymu - zasłoń usta mokrą tkaniną; jeżeli to możliwe - zmocz swoje
ubranie lub owiń ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów (z lnu, wełny,
bawełny itp.).
7. Gdy poczujesz gaz:
o zawiadom jak najszybciej pogotowie gazowe i administrację,
o powiadom sąsiadów,
o nie włączaj światła ani żadnych urządzeń elektrycznych,
o nie zapalaj zapałek czy zapalniczek,
o zamknij zawór gazu w mieszkaniu,
o otwórz szeroko okno,
o wyjdź na zewnątrz budynku.
WYPADKI
Z
NIEBEZPIECZNYMI
SUBSTANCJAMI
CHEMICZNYMI
Na skutek nieprzewidzianych awarii, katastrof lub klęsk żywiołowych może nastąpić
zagrożenie naturalnego środowiska człowieka, zagrożenie zdrowia lub życia mieszkańców
od obiektów stałych (zakłady chemiczne, składnice, magazyny) lub ruchomych (cysterny
samochodowe).
PRZED AWARIĄ
Zorientuj się, czy na terenie Twojego miejsca zamieszkania występują surowce, półprodukty
chemiczne charakteryzujące się własnościami toksycznymi. Jeśli w pobliżu Twojego miejsca
zamieszkania przebiegają ważne szlaki komunikacyjne (arterie samochodowe) dowiedz
się czy przewożone są niebezpieczne substancje chemiczne. Jeśli tak to zapoznaj
się ze sposobem postępowania na wypadek zagrożenia i powiadom rodzinę, szczególnie
dzieci o sposobach postępowania. Zabezpiecz się w podręczne środki ochrony dróg
oddechowych i przetrzymuj je w ogólnodostępnym miejscu.
PODCZAS AWARII
W przypadku przebywania w miejscu, w którym nastąpiła awaria połączona z uwolnieniem
się jakichkolwiek toksycznych środków należy:
1.
Zachować spokój, przeciwdziałać panice i lękowi.
2.
Opuścić rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru omijając miejsce
awarii.
3.
Ograniczyć oddychanie, przy pomocy wilgotnej chustki lub tamponu zatkać usta i nos
oraz najkrótszą drogą opuścić teren skażony.
4.
Stosować się do zaleceń i informacji przekazywanych w komunikatach.
5.
Osoby znajdujące się w domach powinny jak najszybciej zabrać dzieci i osoby
niepełnosprawne, wyłączyć urządzenia gazowe i elektryczne oraz wygasić paleniska,
zamknąć okna i mieszkanie, powiadomić sąsiadów i udać się w kierunku wskazanym
w komunikatach lub przez służbę porządkową.
6.
Osoby, które z jakichkolwiek przyczyn nie zdążyły opuścić mieszkań przystępują
niezwłocznie do uszczelniania okien, drzwi, otworów wentylacyjnych oraz innych możliwych
dróg przedostania się toksycznego środka.
7.
Wykorzystać zastępcze i podręczne środki ochrony dróg oddechowych i skóry (maski
tkaninowe, płaszcze impregnowane, okulary ochronne, tampony z waty lub gazy).
8.
Zabezpieczyć żywność w szczelnych pojemnikach.
9.
Włączyć dostępne środki masowego przekazu (np. radio, TV) na program lokalny
i zastosować się do zaleceń przekazywanych w komunikatach.
10.
W budynkach publicznych przeprowadzić ludzi do pomieszczeń w tym celu
przygotowanych.
11. Z terenów zewnętrznych zabrać do pomieszczeń zwierzęta gospodarskie, uszczelnić
pomieszczenia.
PAMIĘTAJ !
Zapach środków toksycznych jest wyczuwalny znacznie wcześniej niż stężenie środka
toksycznego stanie się groźne dla życia ludzkiego.
Jeżeli usłyszysz, ze w pobliżu wykoleiła się cysterna np. z chlorem a obłok przesuwa
się z wiatrem w Twoim kierunku powinieneś wykonać następujące czynności:
·
·
zamknąć drzwi i okna oraz uszczelnić je mokrą tkaniną,
przygotować tampon z gazy lub innej tkaniny, który posłuży Ci do oddychania.
Jeżeli jesteś na otwartej przestrzeni sprawdź jaki jest kierunek wiatru i uciekaj jak najszybciej
prostopadle do tego kierunku omijając miejsce awarii.
PO AWARII
1.
Do chwili odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji nie opuszczaj uszczelnionych
pomieszczeń.
2.
Po przejściu obłoku skażonego powietrza i odwołaniu alarmu, dokładnie przewietrz
wszystkie pomieszczenia.
3.
Unikaj spożywania żywności z twojego ogrodu oraz mleka od twoich krów dopóki
nie będą zbadane przez inspekcje sanitarną.
WYPADKI
RADIOLOGICZNE
Wypadki radiologiczne mogą zdarzyć się wszędzie tam, gdzie materiały radioaktywne
są używane, składowane lub transportowane. Ponadto takie wypadki mogą wydarzyć
się w elektrowniach jądrowych, szpitalach, uniwersytetach, laboratoriach badawczych,
w zakładach przemysłowych, na głównych drogach. Są one niebezpieczne z powodu
szkodliwego oddziaływania niektórych typów promieniowania na komórki ciała. Im dłużej
dana osoba jest narażona na promieniowanie, tym większe jest zagrożenie. Ludzie każdego
dnia pochłaniają pewną dawkę promieniowania ze słońca, radioaktywnych pierwiastków
w glebie i w skałach, urządzeń domowych takich jak telewizory, kuchenki mikrofalowe
oraz z rentgenowskich urządzeń medycznych i dentystycznych. Promieniowanie nie może
być wykrywane przez wzrok, węch ani przez żaden inny organ zmysłu. By zminimalizować
skutki promieniowania musisz wiedzieć, że istnieją trzy czynniki, które o tym decydują,
a mianowicie: Odległość - im jest większa pomiędzy tobą a źródłem promieniowania - tym
mniejszą dawkę promieniowania otrzymasz. W razie poważnych awarii jądrowych, władze
prawdopodobnie będą wzywać do ewakuacji, aby oddalić cię od źródła promieniowania.
Osłona - podobnie jak odległość - im bardziej ciężkie i gęste materiały pomiędzy tobą
a źródłem promieniowania - tym lepiej. Właśnie dlatego - w czasie wypadków
radiologicznych - władze będą zalecać pozostawanie wewnątrz pomieszczeń. W niektórych
przypadkach, ściany twojego domu będą wystarczającym zabezpieczeniem. Czas - większość
zdarzeń radioaktywności stosunkowo szybko traci natężenie promieniowania. Ograniczenie
czasu przebywania w zasięgu promieniowania, zmniejszy wielkość pochłoniętej dawki
promieniowania. Po wystąpieniu wypadków radiologicznych, lokalne władze będą
monitorować wszystkie przypadki pojawienia się promieniowania i określać kiedy minie
zagrożenie.
ZANIM NASTĄPI WYDARZENIE
1.
2.
3.
Bądź przygotowany do ewakuacji lub do schronienia się w swoim domu.
Opracuj plan komunikowania się na wypadek zagrożenia.
Gdy w czasie katastrofy członkowie rodziny są rozdzieleni, (realna możliwość w ciągu
dnia, gdy dorośli są w pracy a dzieci w szkole) miej przygotowany plan ich powrotu
do domu.
4.
Poproś krewnych lub znajomych zamieszkałych w innych rejonach aby służyli jako
miejsce kontaktu dla twojej rodziny. Po wystąpieniu katastrofy często łatwiej jest uzyskać
połączenie na większych odległościach. Upewnij się, że wszyscy członkowie twojej rodziny
znają nazwisko, adres i numer telefonu osoby kontaktowej.
PODCZAS WYDARZENIA
1.
Nasłuchuj w radiu i w telewizji oficjalnych komunikatów.
2.
Jeśli jest to zalecane - pozostań w domu.
3.
Zabezpiecz zwierzęta lub weź je do domu.
4.
Zabezpiecz i pozamykaj drzwi i okna.
5.
Wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.
6.
Zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe.
7.
Udaj się do piwnicy lub innych pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu i pozostań
w nich do czasu, aż władze ogłoszą, że jest już bezpiecznie.
8.
Jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem.
Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w swoim domu.
9.
Gdy powracasz do miejsca schronienia z zewnątrz :
·
spłucz i zmień odzież oraz obuwie,
·
włóż rzeczy noszone na zewnątrz do plastykowej torby i szczelnie ją zamknij.
10. Jeżeli zarządzono ewakuację:
·
nasłuchuj w radiu i w telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych
schronach i sposobach postępowania,
·
minimalizuj możliwości skażenia w domu,
·
zabezpiecz i pozamykaj drzwi i okna,
·
wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.,
·
zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe,
·
zabierz przygotowane na ewakuację rzeczy.
Pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych
dzieciach, starszych ludziach lub przy osobach niepełnosprawnych.
PO WYDARZENIU
Gdy bezpośrednie zagrożenie minęło, unikaj spożywania żywności z twojego ogrodu
oraz mleka od twoich krów i kóz dopóki nie będą zbadane przez lokalny urząd sanitarny.
BURZE, HURAGANOWE WIATRY I NAWAŁNICE
Wichury - wiatry wiejące z prędkością powyżej 75 km/h. W warunkach klimatu w Polsce
coraz częściej występujące. Mogą powodować uszkodzenie budynków, łamać i wyrywać
drzewa z korzeniami oraz paraliżować transport.
Huragany - wiatry wiejące z prędkością powyżej 120 km/h. Powodują rozległe spustoszenia
w strefie swojego oddziaływania.
Silne wiatry, deszcze oraz burze są naturalnymi zjawiskami pogodowymi i występują z różną
siłą na całym świecie. Są zjawiskami, które szybko się przemieszczają. Wszystkie są jednak
niebezpieczne. Powodują zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz duże straty materialne.
Czy TWOJA RODZINA jest bezpieczna?
Bądź mądry przed szkodą. Uderzenie pioruna może skończyć się pożarem, uszkodzeniem
konstrukcji budynku, przepaleniem instalacji elektrycznej, telewizora, lodówki, wszystkiego,
co jest włączone do instalacji.
Może spowodować również śmierć na miejscu.
Prawidłowe zachowanie powinno być uzależnione od miejsca naszego pobytu.
W domu:
1. Zapewnić sobie dostęp do mediów, np. poprzez przenośne radio (z bateriami)
oraz awaryjne oświetlenie np. latarkę, świeczki, a także żywność, wodę oraz niezbędne
lekarstwa.
2. Zastanów się nad ewentualnymi drogami i miejscem ewakuacji (np. piwnica).
3. Usuń z balkonów, tarasów lekkie materiały, które mogą zostać porwane przez wiatr
i stworzyć dodatkowe zagrożenie.
4. Sprawdź zamknięcie otworów okiennych i drzwiowych oraz zabezpiecz je skutecznie
przed otwarciem (np. okiennice, sztaby).
5. Nie wychodź i nie wyjeżdżaj z domu, jeśli nie musisz (przełóż odwiedziny lub zakupy).
6. Wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe (zawory, bezpieczniki).
7. Unikaj korzystania z telefonów komórkowych.
8. Nie podchodź do okien i drzwi w czasie burzy.
9. Jeżeli jesteś w centrum burzy lub huraganowego wiatru zejdź do bezpiecznego
pomieszczenia na najniższej kondygnacji domu, np. piwnic i usiądź pod ściana nośną,
z daleka od przeszklonych drzwi i okien.
Chwilowa bezpieczna pogoda i cisza – nie oznacza bezpieczeństwa. Przed wyjściem upewnij
się.
W terenie:
Wejdź jak najszybciej do najbliższego budynku i tam przeczekaj burzę.
1. Nie zatrzymuj się i nie parkuj pod drzewami, słupami energetycznymi (jeżeli linia ulegnie
zerwaniu zostaniemy porażeni prądem), niestabilnymi konstrukcjami (np. wiaty). (bardzo
często dochodzi do uderzenia pioruna, lub złamania drzewa) oraz wszystkimi wysokimi
elementami, bo one przyciągają pioruny.
2. Unikaj otwartej przestrzeni, tam gdzie będziesz najwyższym punktem jako schronienie
wykorzystać należy istniejące budowle: most, wiadukt, przepusty lub inne stałe konstrukcje.
Jeżeli nie mamy możliwości ukrycia się to należy wykorzystać zagłębienia terenu (rów,
głęboki dół).
3. Odsuń się od metalowych przedmiotów i ich nie dotykaj.
4. Wyjdź natychmiast z wody.
5. Unikaj używania telefonu komórkowego. Najlepiej go wyłącz.
Gdy jedziemy pojazdem :
- pamiętajmy o możliwym silnym podmuchu podczas wyjazdu z lasu, terenu zabudowanego.
- nie zatrzymywać się pod drzewami. Często dochodzi do przygniecenia samochodu
przez powalone wiatrem konary i drzewa.
- jeśli zaskoczy nas burza, a nie możemy wejść do bezpiecznego budynku, pozostać
w samochodzie.
Corocznie kilkadziesiąt osób ponosi śmieć w wyniku wyładowań atmosferycznych.
UPAŁY
Upał - intensywne oddziaływanie promieni słonecznych na nas i otoczenie. Zjawisku temu
towarzyszy wysoka temperatura powietrza, często przekraczająca 30 stopni Celsjusza. Zbyt
długie spędzanie czasu w słońcu lub przegrzanym miejscu może spowodować schorzenia
termiczne. Aby skutecznie chronić nasz organizm przed niekorzystnym oddziaływaniem
upałów należy zapoznać się ze sposobami postępowania w czasie ich wystąpienia.
PRZED WYSTĄPIENIEM UPAŁÓW
1.
Zainstaluj klimatyzujące okna.
2.
Wyłącz wszystkie pobliskie ogrzewacze.
3.
Izoluj przestrzenie wokół klimatyzatorów w celu lepszego uszczelnienia. Użyj
wentylatora do lepszego rozprowadzania chłodnego powietrza.
4.
Odprowadzaj ciepło na zewnątrz i utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz.
5.
Zainstaluj tymczasowe ekrany odblaskowe, takie jak płyty tekturowe pokryte folią
aluminiową w celu odbijania promieni słonecznych na zewnątrz.
6.
Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń poprzez stosowanie żaluzji
w drzwiach i oknach.
7.
Rozważ utrzymywanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne
okiennice latem nie dopuszczają ciepła do wnętrza domu i w ten sam sposób utrzymują ciepło
w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane
i szczelne.
PODCZAS UPAŁÓW
1.
Ogranicz do niezbędnego minimum przebywanie w słońcu zwłaszcza w okresie
najintensywniejszego działania jego promieni.
2.
Zawieś zacienienia, markizy, zasłony lub żaluzje na okna, które są oświetlane przez
poranne i popołudniowe słońce. Zewnętrzne markizy lub żaluzje mogą zredukować ilość
ciepła słonecznego docierającego do domu przez okna nawet o 80%.
3.
Oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów ludzie mają tendencje do znacznie
większego zużycia energii elektrycznej na potrzeby urządzeń klimatyzacyjnych, co prowadzi
do niedoboru mocy lub przerw w dopływie prądu.
4.
Przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak
klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku poza zasięgiem światła
słonecznego.
5.
Pamiętaj, że wentylatory elektryczne nie chłodzą, powodują tylko ruch powietrza.
6.
Spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki.
7.
Regularnie pij duże ilości wody. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca,
nerek lub wątroby, będące na nisko-wodnej diecie, oraz mające problemy z utrzymaniem
płynów, powinni skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów.
8.
Ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo, że piwo i napoje alkoholowe
zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.
9.
Ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą
powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach odzież, odbija ciepło i promieniowanie słońca
oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała.
10. Chroń twarz i głowę poprzez noszenie kapelusza z szerokim rondem.
11. Pozwól swojemu organizmowi przystosować się do wysokich temperatur w ciągu
pierwszych 2-ch 3-ch dni fali upałów.
12. Unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego
chłodzenia się. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim
współczynniku skuteczności ochrony.
13. Unikaj skrajnych zmian temperatur. Chłodny prysznic natychmiast po przebywaniu
w upale, może spowodować wystąpienie efektu hipotermii, zwłaszcza u starszych i bardzo
młodych ludzi. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia.
Osoby wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Zażywaj dużo
wypoczynku, aby umożliwić działanie naturalnego systemu chłodzenia twego organizmu.
Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza. Poznaj objawy
dolegliwości termicznych i dowiedz się, jak udzielać pierwszej pomocy.
14. W przypadku stwierdzenia oparzeń lub innych dolegliwości – skontaktuj się z lekarzem.
MROZY
SILNE MROZY – występują wówczas, gdy temperatura powietrza spadnie poniżej -20°C.
W aspekcie społecznym natomiast, o silnych mrozach mówimy wtedy, gdy chłód staje się
przyczyną śmierci ludzi i powoduje straty materialne.
Jednocześnie silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniżej 0° C może
mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o temperaturze poniżej - 30° C.
Po pierwsze - ubieraj się ciepło, w kilka warstw odzieży tak, by łatwo było zdjąć sweter,
gdy się spocisz w trakcie np. wysiłku. Załóż kalesony, nieprzewiewną kurtkę z kapturem,
czapkę, szalik, rękawiczki. Załóż nieprzemakalne buty.
Po drugie nie wychodź na mróz głodny. Przed wyjściem zjedz kaloryczny posiłek. Możesz
zabrać ze sobą termos z gorącą herbatą.
Po trzecie zabezpiecz skórę twarzy i rąk przed mrozem (tłustym kremem, nie należy używać
nawilżającego!)
Po czwarte powiedz komuś (rodzinie, lub obsłudze w schronisku, pensjonacie, hotelu) dokąd
idziesz. Oszacuj czas jaki ciebie nie będzie i poinformuj o tym kogoś, kto ewentualnie zgłosi
twoje zaginięcie. Zimą chodzi się znacznie wolniej! W dodatku łatwiej zabłądzić: przysypane
śniegiem ścieżki. I - co ważne - nie zapomnij odmeldować się po powrocie, że wróciłeś,
by uniknąć niepotrzebnych alarmów.
Po piąte nie należy wybierać się na zimowe wycieczki samemu. W grupie jest bezpieczniej.
Po szóste nie trzeba chodzić tam, gdzie jest niebezpiecznie.
Po siódme nie forsuj się. Idąc w głębokim śniegu należy się zmieniać na prowadzeniu.
Torowanie drogi - przecieranie szlaku - jest bardzo męczące.
Po ósme, kiedy popsuje się pogoda, poczujemy się zmęczeni, głodni, coś nam zacznie
dolegać nie wychodźmy na zewnątrz. Z zimą nie ma żartów.
Po dziewiąte odmrożone palce można włożyć pod strumień zimnej lub letniej wody.
Po dziesiąte w przypadku dużych odmrożeń należy udać się do lekarza.
ZAWSZE, w trakcie silnych mrozów, jeśli zauważysz kogoś, kto wygląda na osłabionego
zainteresuj się tą osobą, sam udzielając jej pomocy lub poinformuj odpowiednie służby
o zaistniałej sytuacji, dzwoniąc pod numer 112.
TERRORYZM
Terroryzm to szeroki termin na oznaczenie użycia siły lub przemocy w stosunku do osób
lub własności, w celu zastraszenia, przymuszenia lub okupu.
Terroryści często występują z pogróżkami, by wywołać strach w społeczeństwie i przekonać
obywateli, że Rząd nie jest w stanie zapobiec terrorowi. Skutki terroryzmu mogą obejmować
znaczną liczbę ofiar, uszkodzenia budynków, zakłócenia w dostępie do tak podstawowych
usług, jak: elektryczność, dostawy wody, komunikacja miejska, telekomunikacja i opieka
medyczna.
Możesz przygotować się na poradzenie sobie podczas ataku terrorystycznego,
korzystając z tych samych sposobów, które znajdują zastosowanie podczas innych
sytuacji kryzysowych:

bądź czujnym i zorientowanym w tym, co dzieje się w najbliższym otoczeniu.
Podstawową cechą terroryzmu jest to, iż nie ma lub pojawia się mało znaków
ostrzegawczych,

w czasie podróży należy przedsięwziąć wszelkie możliwe środki ostrożności.
Zwracaj uwagę na rzucające się w oczy lub po prostu nietypowe zachowania.
Nie przyjmuj od obcych osób żadnych pakunków. Nie pozostawiaj bagażu bez opieki,

zapamiętuj gdzie znajdują się wyjścia ewakuacyjne.
Zawczasu pomyśl, którędy można by ewakuować się w pośpiechu z budynku, metra
lub zatłoczonych miejsc. Zapamiętaj gdzie znajdują się klatki schodowe,

zapamiętuj elementy z najbliższego otoczenia.
Zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być
przesunięte,
zrzucone
lub
zniszczone
podczas
wybuchu.
ZASADY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK ZAGROŻENIA ATAKIEM
TERRORYSTYCZNYM
W supermarketach, domach towarowych, kinach, lotniskach, dworcach itp.:




nie parkuj przed wyjściami z obiektów,
pilnuj swoich dzieci,
zwracaj uwagę na podejrzane pakunki, nietypowe zapachy,
zgłoś o swoich podejrzeniach służbie ochrony bądź obsłudze obiektu,
W przypadku, gdy usłyszysz alarm:





bezwzględnie podporządkuj się poleceniom służb ochrony lub komunikatom
rozgłaszanym przez głośniki,
najkrótszą drogą opuść obiekt, pilnuj swojej rodziny!!!!
udziel pomocy osobom starszym lub niepełnosprawnym,
nie korzystaj z wind – możesz zostać uwięziony,
nie wracaj do obiektu.
W przypadku zdarzenia:





jeżeli jesteś ranny – wzywaj głosem pomocy,
jeżeli możesz, udziel pomocy poszkodowanym, wynosząc ich poza strefę
bezpośredniego zagrożenia,
oddychaj przez chusteczkę lub osłoń usta i nos kawałkiem materiału,
natychmiast opuść obiekt,
wykonuj polecenia ratowników, służby ochrony lub Policji.
Pamiętaj!!!!
W przypadku silnego zadymienia spowodowanego pożarem, najwięcej tlenu jest przy
podłodze. W przypadku zadymienia poruszaj się na kolanach lub nisko schylony, w miarę
możliwości wzdłuż ścian.
JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU OTRZYMANIA PRZESYŁKI
NIEWIADOMEGO POCHODZENIA
W przypadku otrzymania jakiejkolwiek przesyłki niewiadomego
lub budzącej podejrzenia z jakiegokolwiek innego powodu:
pochodzenia
a. brak nadawcy
b. brak adresu nadawcy
c. przesyłka pochodzi od nadawcy lub z miejsca z którego nie spodziewamy się
należy:
1. Nie otwierać tej przesyłki!
2. Umieścić tę przesyłkę w grubym worku plastikowym, szczelnie zamknąć.
3. Worek ten należy umieścić w drugim grubym plastikowym worku, szczelnie należy
zamknąć: zawiązać supeł i zakleić taśmą klejącą.
4. Paczki nie należy przemieszczać. Należy pozostawić ją na miejscu.
5. Powiadomić lokalny posterunek policji (nr policji: 997; komórka 112) lub straż
pożarną (telefon nr 998).
Służby te podejmą wszystkie niezbędne kroki w celu bezpiecznego przejęcia przesyłki.
W przypadku, gdy podejrzana przesyłka została otwarta i zawiera jakąkolwiek podejrzaną
zawartość w formie stałej (pył, kawałki, blok, galaretę, pianę lub inną) lub płynnej należy:








Możliwie nie naruszać tej zawartości: nie rozsypywać, nie przenosić, nie dotykać,
nie wąchać, nie powodować ruchu powietrza w pomieszczeniu (wyłączyć systemy
wentylacji i klimatyzacji, zamknąć okna).
Należy całą zawartość umieścić w worku plastikowym, zamknąć go i zakleić taśmą
lub plastrem.
Należy dokładnie umyć ręce.
Zaklejony worek umieścić w drugim worku, zamknąć go i zakleić.
Ponownie dokładnie umyć ręce.
W przypadku braku odpowiednich opakowań należy unikać poruszania
i przemieszczania przesyłki.
Bezzwłocznie powiadomić lokalny posterunek policji (nr policji: 997; komórka 112)
lub straż pożarną (nr 998) i stosować się do ich wskazówek.
Po przybyciu właściwych służb należy bezwzględnie stosować się do ich zaleceń.
Ścisłe przestrzeganie tych zaleceń pozwoli zwiększyć Twoje bezpieczeństwo i Twoich
bliskich.
Postępowanie w sytuacjach zagrożeń opracowano na podstawie materiałów pochodzących ze strony
internetowej KG PSP.
Opracowanie:
S. Gralec
M. Solecki