Agenci i ich kontrolerzy Przedmowa Rekruci Roman i "Kotka

Transkrypt

http://grzbiet.pl/ksiazki/wielkie-oszustwo
Przykładowy rozdział książki: Wielkie oszustwo
Spis treści
Agenci i ich kontrolerzy
Przedmowa
Rozdział
12
15
l
Rekruci
23
Rozdział2
Cośzenigmy
45
Rozdział
3
Roman i "Kotka"
63
Rozdział4
Zarzucanie przynęty
Rozdział 5
Klub
73
80
Rozdział6
Garbo wkracza na scenę
7
Popov idzie na zakupy
Rozdział B
WielkaGra
94
Rozdział
109
122
Rozdział9
Stado
131
Rozdział
10
Prawdziwy agent, fałszywy agent, podwójny agent
Rozdział 11
"Kokarda"
141
160
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
10
WIELKIE OSZUSTWO
Rozdział
12
Odnaleziony Skarb
Rozdział
13
Niezapowiedziany klient
Rozdział
14
Czas na Niezłomność
Rozdział 15
Wzbogacona karma dla kur
Rozdział 16
Artysta maluje obraz
Rozdział 17
Sobowtór Monty'ego
Rozdział 18
Podwójny cios
Rozdział 19
Nowy przyjaciel Jebsena
Rozdział 20
"Czy nie jestem ostrożny zawsze?"
Rozdział 21
Operacja "Dora"
Rozdział
Gość
22
Gestapo
Rozdział
23
Bronx bolą zęby
Rozdział 24
Ostrzeżenie Garbo
Rozdział
25
Druga runda
Posłowie
Przypisy
Wybrana bibliografia
Podziękowania
Indeks osób
Podziękowania
Raz jeszcze mam ogromny dług wobec dziesiątków ludzi, któ
rzy pomogli mi napisać tę książkę, wspierając mnie szczodrze
wskazówkami, gościnności4 łagodnymi kpinami, jedzeniem
i koleżeństwem, jak również dostępem do dokumentów, fo
tografii, nagranych wywiadów i wspomnień. Na moją szcze
gólną wdzięczność zasługują rodziny agentów i ich oficerów
prowadzących, zarówno niemieckich, jak i brytyjskich, któ
re dostarczyły mi wielu cennych materiałów: Fiona Agassiz,
Robert Astor, Marrus Cumberlege, Gerry Czerniawski, Prue
Evill, }eremy Harmer, nieodżałowanej pamięci Peggy Har
mer, Anita Harris, Caroline Holbrook, Alfred Lange, Karl Lu
d wig Lange, David McEvoy, Belinda McEvoy, Marco Popov,
Misha Popov i Alastair Robertson. Jestem ogromnie wdzięcz
ny za pomoc, jakiej udzieliło mi wielu wybitnych historyków
i autorów, w tym Christopher Andrew, Michael Foot, Peter
Martland, Russell Miller, Nigel West i Paul Winter. Dziękuję
Jo Carlill za wspaniały dobór zdjęć, Benowi Blackmore'owi za
długie godziny poszukiwań w Kew, Mary Teviot za poszu
kiwania genealogiczne, Manuelowi Aicherowi za zbieranie
materiałów w Niemczech, Jose António Barreirosowi w Li
zbonie i Begonie Perez za pomoc przy tłumaczeniach z portu
galskiego. Cennymi radami, pomocą i wsparciem służyli mi
również Hugh Alexander, David A. Barrett, Paul Bellsham,
Roger Boyes, Martin Davidson, Sally George, Phil Reed, Ste
phen Walker, Matthew Whiteman oraz wszyscy przyjaciele
434
WIELKIE OSZUSTWO
i koledzy z "The Timesa". Szczególne podziękowania należą
się Terry'emu Charmanowi, Robertowi Handsowi i Markowi
Seamanowi za przeczytanie rękopisu i uchronienie mnie od
rażących błędów. Za pozostałe pomyłki odpowiedzialność
spada wyłącznie na mnie. Tym, którzy nie chcieli być wymie
nieni z nazwiska, jestem głęboko wdzięczny za ich pomoc.
To przyjemność i zaszczyt współpracować z wydawnic
twem Bloomsbury; dziękuję Annie Simpson i Katie Johnson
za ich niezawodną fachowość i cierpliwość oraz Michaelowi
Fishwickowi, lojalnemu wydawcy i drogiemu przyjacielowi.
Mój agent, Ed Victor, był niezłomną opoką przez całą moją
pisarską karierę. Moje dzieci pozwoliły mi zachować poczu
cie rzeczywistości przy pisaniu kolejnej książki swoim wspar
ciem i dobrym humorem; a Kate, jak zawsze, jest całą moją
miłością.
Indeks osób
\be, admirał 358
!\.lcazar de Velasco Angel176
<\lmeida Antonio Manuel de 213,
329
\ndrew Christopher 151
,Arabel", zob. Pujol GarciaJuan
.,Armand", zob. Czerniawski Roman
Amaux Barinki d' 271
Ashley Gisela 89, 90, 99, 100, 143,
147, 148, 163, 220, 259, 313, 355,
369
Astor Hugh 89, 147, 148, 151, 152,
154-156, 211, 212, 228, 240, 258,
282, 325, 350, 355, 356, 365, 366,
372-374,377
Aubertin Rene 31
Baden-Powell Robert 51
Bailoni Ljiljana 163
"Balon" (Balloon), zob. Metcalfe
Dickie
"Barton Susan", zob. Ashley Gisela
Beaverbrook, lord 152
Benton Kenneth 171-174, 17&-181,
186,188, 189,221,22~236,294
Benton Peggie 171, 294
Bevan ).H. 144-146, 170, 196, 197
"Bibi", zob. Bleil Helmut
Bleicher Hugo 42, 43, 64-68, 72, 122125,129, 141,36~368,381
Bleil Helmut 74-77, 131-133, 148,
l 51-154, 211, 213, 257, 298, 317
BIoom Soł116
Blunt Anthony "Tony" 92, 93, 97,
150, 151, 172, 186, 193, 199, 200,
309,378,386
Bona Frano de "Dziwadło" 185, 186,
254,295,310,318,319
"Borni Armand", zob. Czerniawski
Roman
Borni Renee "Violette" 33, 63, 64,
66-68
"Bovril", zob. Pujol Garda Juan
"Bracia w Aryjskim Zakonie Świato
wym" 209, 210
Brandes Hans Joachim "Ballhom"
271-273, 277-280, 287-289, 291293, 295, 296, 299, 303, 304, 307,
308,318,319,381,382
"Bronx", zob. Chaudoir Elvira de la
Fu en te
Brooke Alan 16
"Brutus", zob. Czerniawski Roman
Burgess Guy 97, 199
Bumett, podporucznik 38
Caimcross john 199
Canaris Wilhelm 26, 27, 47, 48, 72,
104, 142, 143, 226, 236, 238, 240,
271-276,321,380
Caroli G"sta "Summer" 56, 57
Carre Mathilde "Kotka" 30-34, 6368,124,125,127,155,367,368
Cassini Igor 116
Cavendish-Bentinck Victor 100
436
WIELKIE OSZUSTWO
Chapman Eddie .. Zygzak" (Zigzag)
149, 150, 325
Chaudoir Elvira de la Fuente 21, 3438, 73-77, 131-133, 141, 146, 148,
150-154, 166--168, 201, 211-214,
228, 250, 257, 258, 281, 283, 310,
312, 315, 329-331, 349, 352, 357,
358,372-374
Chaudoir Jean 35
Chauvel Henri 73, 74
.. Chopin", fikcyjny radiotelegrafista
216, 218, 253, 325
Churchill John 383
Churchill Winston 15--17, 50, 144,
149-151, 160, 162, 183, 185, 186,
193, 196, 199, 227, 240, 241, 252,
253, 279, 287, 294, 309, 310, 319,
325,326,329,338,350,362
Clarke Dudley 243, 244
Cołlings Bart 369, 370
Costes Dieudonne 206
Cumberlege Mike 383, 384
,.Cyryl" (Cyril), zob. Chaudoir Elvi
ra de la Fuente
Czerniawski Monique (Deschamps)
365,367
Czerniawski Roman 21, 28--34,
63-72, 122-130, 141, 146, 150,
154-159, 201, 212, 214-218, 223,
249, 250, 253-255, 257, 281-283,
310, 312, 315, 316, 325, 326, 329,
338--340, 345, 348, 350, 353, 355,
356,358,363,365-368,379,381
.. Dagobert", fikcyjny agent 160
Dansey Claude Edward Marjoribanks 36, 37, 73, 154, 212, 258
Dassel Felix 43, 44
de Gaulle Charles 36
Delidaise Richard 77, 78, 379
Delidaise Yvonne 41, 44, 77, 78, 175177,192,213,260,379
Denbie, Madame 65
Deschamps Monique "Moustique"
(Komar) 31, 124, 125, 157, 159,
214,338
Deutsch Arnold .,Otto" 92
Dew John45
,.Dorette", zob. Chaudoir Elvira d4
la Fuente
.. Dziwadło" (Freak), zob. Bona Fra·
no de
Eastwood Ralph .,Rusty" 331
Eisenhower Dwight 17, 246, 257,
263,338,341,348,355,360-362
Elera Maria 46, 98
Espirito Santo Edgar 175, 213
Espirito San to Richard 213
Fidrmuc Paul 207, 208, 231, 237, 251,
272, 288, 292, 304, 340, 341, 378,
379, 387
Fleetwood-Hesketh Roger 196, 197,
252,316,336,339-341,343
Foley Frank 233, 234, 273, 294, 296
Fuchs, officer wywiadu 299
Gaby, madame 66
Gaertner Friedl .. Galaretka" 86, 87,
106,145,167,30,237
.,Galaretka" (Gelatine), zob. Gaertner Friedl
Gano Stanisław 34, 123, 125--127, 157
.,Gaol", agent 332
.. Garbo", zob. Pujol Garda Juan
.,Gerbers William", fikC)iny agent
145, 160
Gertzen, baronowa 236
Gilbey Romy 35. 36
Gillard Mollie 171
Gład Tor, zob . .,Mutt" i .,Jeff" BO
Glass Eric 107, 108
Glusevk 385
Goebbels Joseph 187, 345
Gołd, urzędnik imigraC)iny 190
Gołdschmidt Helmut ..Wie5niak""
(Peasan t) 206
Goose Kurt .. Gander"' 56
Góring Hermann 33, 187, 365
Gorski Anatolij 93
Goulder Joseph 37
Graf George .. Żyrafa" 49, 56. 61
Grass Lily 238. 241, 270, 271, 288.
290.291
INDEKS OSÓB
Greene Graham 379
Gronau Marie von 270, 277, 279, 287,
288,290,293,321,384
Gwennie, dziewczyna Popova 83,
87,99, 1ó3
Haines Charles 160, 162,341-343
Hall Virginia 173
Halsey Harry 347
.. Hans", łącznik 172, 174
Hansen Georg 238, 256, 274-276,
296,299-302,304,320,344,380
Harbottle Mabel 47, 188, 241, 295,
317,385
437
Janowsky Waldemar 149
Jebsen .. Lore", Eleonore Bothilde Pe
tersen 102, 235, 270, 383, 385, 386
Jebsen Johann .. Johnny" 23--28,
45--48, 58, 74, 83, 84, 101-105,
111, 114, 116-119, 121, 148, 163,
164, 167, 182, 183, 187-189, 200,
226-242, 245, 250, 251, 256, 257,
268-280, 286-311, 316-325, 329,
347,38(}-388
Jerzy VI. król 249
Jod! Alfred 352, 358, 360, 361
Jones Hanfield 222
Jost Heinz 103, 104
Harmer Christopher 89, 90, 127-133,
147, 153, 155--159, 197, 209, 212,
214, 215, 217, 218, 246, 252, 316,
377
Harris Tornas ..Tommy" 97,134,135,
147, 148, 161. 162, 209, 210, 229,
240, 255, 281, 309, 341. 343, 351.
364,372,378
Hart Herbert Lionel Adolphus 94, 95
Hill Elizabeth 172, 224
Himmler Heinrich 47, 138, 187, 202,
236, 251. 268, 273, 301, 319, 321,
380,382
Hitler Adolf 15, 16, 18, 27, 38, 43,
47, 50, 61. 62, 103, 142, 143, 183,
186, 187, 217, 226, 236, 246--248,
253, 268, 269, 273, 276, 300, 301,
312-316, 333--336, 345, 352, 359,
360,365,370,380,381
Hol t Thaddeus 363
Honour George 344
Hoover J. Edgar 11(}-113, 116, 204,
205
.. Hoppe", agent Abwehry 259, 260,
264
Horsfall Jock 49, 120
.. Kalesony" (Pants), informator 332
Kaltenbrunner Emst 268, 273, 320
Kammler (właśc. Otto Kurrer) 117119, 121, 141. 187, 226,276
Karsthoff Ludovico von (właśc. Kra
mer von Auenrode) 46, 48, 49,
,,Hubert", zob. Czerniawski Roman
56, 58, 82, 84-87, 98, 101, 106,
108, 109, 112, 114, 116-121, 141,
148, 163, 167, 182, 184, 231. 232,
234, 240, 241, 256, 271. 275, 278,
286, 288, 317, 381
Keiffer Hugo 64, 65
Keitel Wilhelm 320, 359
Kelmsley, lord 152, 211
Kliemann Emile 41-44, 77-79, 171,
172, 174-178, 192-194, 201, 213,
219, 222-225, 250, 259-267, 283,
284, 297, 317, 327-329, 353, 368,
369,379,380
Krummacher Friedrich-Adolf 352
Kuebart Wilhelm 275, 286, 299, 300,
301,32(}-322,380
Kiihlenthal Karl-Erich 39, 40, 136,
141, 148, 170, 171, 231, 237, 255,
280, 306, 316, 317, 342, 343, 349,
351, 363, 370, 381
.. Ivan", zob. Popov Dusan .. Dusko"
Laraudogoitia Jose .. Bromo" 205,
Jackson Frederick 346
Jakobs Josef 80
James Meyrick Clifton 244, 331, 332,
Larson Kenneth 180,223
Leanore George 107, 108
Lennox Gilbert 89
Lewis, sierżant 83
206
379
438
WIELKIE OSZUSTWO
Liddell Guy 50, 51, 55, 56, 92, 96, 129,
150, 160, 162, 201, 203, 208, 227,
245, 296, 306, 309, 310, 317, 325,
328,32~33~341,379
Lorca Federico Garda 230
"Louisa", zob. Ashley Gisela
Lovat, lord 152
Luke William "Billy" 81, 82, 84, 85,
87-89, 98, 105, 115, 147, 369, 375,
377,378
Montgomery Bernard Law 17, l
243-246, 253, 25~ 283, 315, 3
332, 337, 357, 362
Mosley Oswald 99
Mosquera Jorge Jose 204, 205, 2
258
Mountbatten, lord 152
Miiller Heinrich "Gestapo" 320-3:
324,380,381,387
Miinlzinger, major 27, 45, 50, 58
"Mutt'' i "Jeff' 81, 145, 150, 67, 2.54
McKenzie Phyllis 377
Nesbitt-Duford J. "Whippy" 34
Maclean Donald 199
Niven David 244
Mairi, dziewczyna Popova 163
Mander Miles 243, 244
Marriott John 88, 90, 113, 129, 136, "Octave", zob. Kliemann Emile
147, 163, 208, 218, 285, 292, 296, Ormsby-Gore David 330, 349, 373
O'Shagar, oficer Ml6 180, 190, 221
385
284
Marshall George 334
Oshima Hiroshi 333-336, 359
Martin Peter 337
Oster Hans 26, 276, 380
Marx Graucho 39
Masterman John 60-{,2, 80, 81, 87, "Ostro", zob. Fidrmuc Paul
88, 90, 97, 106, 108, 110, 111, 120, Owens Arthur 55
129, 131-133, 141, 143, 144, 146-149, 151, 154, 155, 160, 166, 167, Patton George 246--248, 253, 338
359,360
170, 172, 198, 200, 206, 252, 253,
274, 285, 292, 296, 304-306, 311, Pearson Norman Holmes 362
Perkins Fred 337
316,319,358,362,373,377
Petrie David sir 88, 296
Maurycy, radiotelegrafista 66
Philby Kim 97, 193, 199, 230, 272.
Meier Karl 298, 299
273,318,363,375
Meiler Alfred 205
Metcalfe Dickie "Balon" 86, 99, 106, Popov Dusan "Dusko", właśc. Po
pov Du5an 21, 23-28, 45-49, 51.
145, 167, 229, 237
56-60, 62, 81--88, 98--102, 104Michael Roger 313-316, 387
106, 108--121, 141, 145, 148, 150,
Mihailović Marilza "Żmirłacz" 191,
163-167, 170, 182-185, 187, 189,
193, 219, 221, 222
200, 203. 223, 226. 227, 229-234,
Miller Jewgienij, generał 42
237, 239-243, 250. 251, 256, 257,
Miller, profesor l 02
270, 275, 277-281, 28.."-289, 2<ll.
Mills Cyril89, 147
293-297, 302-306, 309, 310, 312,
Mitinori Yosii 106
316, 31!1, 319, 324, 338, 375, 376,
Mod rżynska Jelena 199, 200
385,386
Moe John, zob. "Mutt" i "Jeff" 80
Moldenhauer Heinz Paul 298, 299, Popov lvo "Drednought" 85, 184,
185,303,31~317,376
301,302,320,384
Molina Perez lgnacio "Kosmos" 244, Pujol Aracelli 9S, 97, 161, 371
Pujol Garda Juan 21 . ~l, 94-96,
245,331,332,357
98, 133-137, 141, 14S, 146, 148Montagu Ewen 59, 60, 82, 110, 113,
150, 160-162, 168-170, 205, 207117, 147, 221
INDEKS OSÓB
210, 218, 223, 228, 229, 237, 240,
249, 250, 255, 257, 280, 281, 303,
306, 310, 315, 316, 329, 338--343,
349-353,359-361,363,364,370372,379,387
Quitting. 55-0bergeheimrat 322,
323,385--387
.,Rapide", łącznik 32,66
Reile Oscar 69-72, 122, 125, 129, 141,
145, 156, 216--218, 253, 255, 282,
317, 325, 345, 350, 355, 366, 367,
381
Ribbentrop Joachim von 47, 334
Richardson Terry 112, 113
Rimington Stella 374
Robertson Thomas Argyll .,Tar" 15,
18--20, 49, 50, 53--{)0, 62, 81~6,
88--92, 94, 96, 99-101, 109-111,
115--117, 119-121, 127, 130, 131,
136, 137, 140-142, 144, 146, 157,
158, 162, 165, 168--170, 172, 182,
185, 191, 192, 196, 199, 201, 203,
211, 217, 219, 220, 222-224, 233,
240, 249, 259, 266, 267, 277, 282,
284, 287, 292, 296, 307-309, 327,
328, 341, 343, 353--356, 369, 375,
376,378,382,386,387
Roenne Alexis von 312-317, 332, 334,
336, 339, 344, 359, 360, 361, 380,
387
Rommel Erwin 16, 243, 344, 359
Roosevelt Franklin D. 16, 111, 199,
201
Rothschild Anthony 291, 292
.,Rothschild", lord 232,233, 274
Rothschild Victor 233
"Rud.Joff Max Fritz Emst", zob. Mos
quera Jorge Jose
Rundstedt Gerd von 313, 344, 357
Ruser Hans 309
Sahrbach Elizabeth 241
Salis Charles de "Cobb'' 210, 234,
269, 271, 272, 277, 279, 289-291,
293,294,296,307,308
Salmuth Hans von 248, 344, 345
439
Sandys Duncan 152,
Schacht Hjalmar 323
Schellenberg Walter 287, 301, 321,
322,386
Schluetter Berndt 257, 329
Schmidt Paul-Otto 269
Schmidt Wulf .,Tate" 56, 57, 81, 106-108, 145, 250, 258, 316, 325, 340,
349,363,378
Schmitz, S5-Sturmbannfiihrer 321
Schramm Percy 361
Schreiber Aloys 238, 24 L 270, 275-278, 286, 288--291, 293--296, 298-302,304,317,320,381
Sergeyev Lily 21, 42-44, 77-79,
171-181, 190-194, 201, 219-225,
228, 250, 259-267, 281, 283--285,
310, 312, 315, 326--329, 338, 347,
353--355,368--370,379
Sherer Mary Corrie 173, 190, 191,
193, 194, 219-225, 259, 266, 267,
284, 285, 326, 327, 353, 354, 368,
369,377
Sheriffe Monica 212, 373
Shirer William L. 333
Sikorski Władysław 34, 369
Simon Simone 112, 114
.,Skarb" (Treasure), zob. Sergeyev
Lily
"Skoot", zob. Popov Dusan .,Dusko"
"Solange", zob. Sergeyev Lily
Spence Basi! 249
Stalin Iosif 16, 17, 151, 158, 186, 199
Stanley Oliver 152
Staubwasser Anton 313
Stauffenberg Claus von 276, 380
Steimle Eugen 322, 324
Stephens Joe 337
Stephens Robin "Blaszane Oko" 53,
56, 58, 80, 323
Strangeways David 197, 198
Strong Kenneth 361
Stiilpnagel Otto von 68
"Tar", zob. Robertsen Thomas Ar
gyll
"Tate", zob. Schmidt Wulff
Taylor Montague 346
440
WIELKIE OSZUSTWO
Terradelias John "Szminka" (Lip
stick)149
Thomson Basi1138
Thome Andrew "Bulgy" 247, 254,
358
Timmerman Alphonse 91
"Tramp", zob. Sergeyev Lily
Trevor-Roper Hugh 36, 54
"Trycykl" (Tricycle), zob. Popov Dusan"Dusko"
Tuchel Johannes 381
Ujejski Stanisław 158
Vermehren Erich 273, 274, 277, 301
Vermehren Petra 274, 382, 384, 386
Volbrecht, funkcjonariusz SD 270
Weigand Karl 323
West Nigel 372
White Dick 55, 92
Wilson Ian David 89, 90, 115, 1H
119, 120, 147, 148, 163-167, 182
229, 230, 233-235, 237-241, 250
251, 278-28~ 288, 289, 292-297
302-304, 311, 317-320, 325, 357
376,384-387
Wilson Maitland "Jumbo" 332
Włodarczyk Maurycy 63
Wodehouse Ethel104, 269,324
Wodehouse P.G. 26, 47, 103, 104,
188,235,239,242,269
Wren Walter "Piegowaty" (Freckles)
113, 116, 164 .
Young Courtney 59
Waetjen Eduard 322
"Walenty", zob. Czerniawski Roman
Walker Richard· Melville 137-140,
168, 169, 201-203, 253, 356, 357,
377
"Żmirłacz" (Snark), zob. Mihailo\"ić
Maritza
"Żyrafa" (Giraffe), zob. Graf Georges
Rozdział
5
KLUB
W
siedzibie MIS przy St James Street John Masterman
rozmyślał jak zwykle o szpiegach i krykiecie. Zespół
Double Cross przekształcał się w przyzwoitą drużynę, a nowi
kandydaci pojawiali się przez cały czas. Niektórzy z nowo
przybyłych mieli wrodzone zdolności, byli gotowi włączyć
się do gry i wstępowali do zespołu niemal natychmiast; inni
nie przejawiali żadnych umiejętności ani chęci do współpracy
i szybko się ich pozbywano.
Josef Jakobs, czterdziestotrzyle tni niemiecki dentysta, na
początku lutego został znaleziony na polu w Cambridgeshire
ze złamaną kostką. Nie mogąc się ruszyć, wystrzelił z pistoletu,
żeby zwrócić na siebie uwagę. Po przesłuchaniu w Obozie 020
"Blaszane Oko" Stephens szybko doszedł do wniosku, że
Jakobs jest "parszywym nazistą" 1 i "zupełnie nie nadaje się
na podwójnego agenta" 2, ponieważ nie okazuje żadnej skłon
ności do współpracy. Jakobs został osądzony i skazany na
śmierć przez rozstrzelanie. "Umarł w Tower of London- na
pisał "Blaszane Oko"- dzielny człowiek. W ostatnich słowach
zwrócił się do plutonu egzekucyjnego, żeby strzelał celnie"'.
Znacznie bardziej obiecujący byli dwaj Norwegowie, John
Moe i Tor Gład, którzy wyskoczyli u wybrzeży Szkocji z..nie
mieckiego wodnosamolotu, a później dopłynęli do skalistego
brzegu Banffshire w gumowym pontonie wraz z ekwipun
kiem do sabotażu, radiostacją i dwoma rowerami. Natych
miast oddali się w ręce zdumionej szkockiej polilii. Ich wersję
81
KLUB
potwierdziły Najbardziej Tajne Źródła z Bletchley, więc zo
stali przyjęci do zespołu Double Cross pod pseudonimami
"Mutt" i "Jeff", od popularnego amerykańskiego komiksu
o dwóch niedobranych i trochę nierozgarniętych hazardzi
stach. Pseudonimy były niesprawiedliwe, ponieważ Mutt
i Jeff mieli okazać się niezbyt błyskotliwymi, ale solidnymi
graczami na średnim poziomie.
Duński faszysta Wulf Schmidt, alias agent Tate, również
dał się poznać jako użyteczny gracz, chociaż nie pozwalano
mu posługiwać się własną radiostacją z uwagi na utrzymujące
się wątpliwości, czy jego "nowo odnaleziona lojalność wobec
naszego kraju przetrwa prawdziwą próbę" 4 • Ale karma dla
kur, którą Tate wysyłał do i\iemiec, zdawała się przechodzić
gładko i z czasem miał się on stać, mówiąc słowami Master
mana, "perłą wśród agentów";, ustanawiając rekord najdłuż
szej nieprzerwanej łączności radiowej z Niemcami.
Jak dotąd najbardziej utalentowanym spośród pierwszych
rekrutów był Dusko Popov -agent Skoot- lubieżny serbski
hulaka, który nie tylko okazał się dobry w grze, ale trochę
zbyt dobry, żeby mógł być
prawdziwy. Najpierw jedna strona, a następnie druga zaufały mu, lecz potem
zaczęły się zastanawiać, czy
powinny. Pierwszym, który
A
wyraził poważne wątpliwo
ści, był
William (Billy) Luke,
przydzielony do niego ofi
cer prowadzący MIS. Luke,
przemysłowiec z Glasgow,
który posiadał własną spół
kę tekstylną, trochę przypo
minał Popova z charakteru,
zainteresowania płcią przeciwną i zamiłowania do wystawnego życia - i właśnie
dlatego Tar Robertson wy-
V
Billy Luke
82
WIELKIE OSZUSTWO
brał go do tego zadania. Potrafił dotrzymać Popovowi kroku
w piciu i w uganianiu się za dziewczynami. Ale Billy Luke
był zaniepokojony: "Nic nie mogę na to poradzić, że traktu
ję go podejrzliwie. Po prostu mam poczucie, że jest bardzo
uzdolnionym łgarzem" 6 . Czy Popov okłamywał MIS? Może
był wtyczką?
Po miesiącu w Lizbonie Popov poleciał z powrotem do
Londynu, gdzie poddano go drugiemu przesłuchaniu, jeszcze
bardziej wnikliwemu niż pierwsze. Powiedział Robertsonowi
i Luke' owi, że na lizbońskim lotnisku Portela przywitał go
serdecznie sam von Karsthoff. W willi Toki-Ana wyrecyto
wał dokładnie swoją wyuczoną wersję, opisując spotkanie
z Ewenem Montagu i strzępki informacji, które rzekomo ze
brał. Później von Karsthoff poleciał do Paryża, żeby złożyć
raport swoim przełożonym z Abwehry, i wrócił z werdyktem,
że chociaż "nie byli pod wielkim wrażeniem i uznali infor
macje za zbyt ogólnikowe" 7, uważali Popova za świetnego
agenta. Nie mieli żadnych podejrzeń. Co więcej, zdawali się
darzyć "ślepym zaufaniem" 8 swojego "agenta Ivana" i chcieli
go wysłać z powrotem do Anglii, aby możliwie jak najszyb
ciej zebrał więcej informacji. Von Karsthoff zaopatrzył Popo
va w świeży zapas atramentu sympatycznego i wręczył mu
nowy długi kwestionariusz, zawierający pytania z wielu róż
nych dziedzin, takich jak morale, sprawy wojskowe i politycz
ne. "Niedługo będziecie chcieli wiedzieć, co Churchill jadł na
kolację" 9 - zauważył Popov.
Abwehra "wiele się spodziewała po jego drugiej wizy
cie" w, zanotował von Karsthoff. Jeśli Popov będzie dobrze
pracował i poprawi jakość swoich informacji, zostanie sowicie
wynagrodzony. Napomknął o ewentualnej misji w Stanach
Zjednoczonych. Popov spędził kilka beztroskich tygodni
w Lizbonie, jedząc i pijąc na koszt von Karsthoffa, nawiązu
jąc kontakty handlowe i wdając się w romans z rozwiedzioną
francuską markizą. Nie miał wątpliwości: podróż do Lizbony
była wielkim sukcesem.
Rozrywki, jakie zapewniono Popovowi w poprzednie
Boże Narodzenie, dały mu przedsmak życia londyńskich
KLUB
83
sfer podczas wojny, był więc trochę rozczarowany,
kiedy się dowiedział, że teraz musi sam zatroszczyć się o swo
je prz)iemności ... Londyn to dosyć nudne miejsce -napisał do
Johnny'ego Jebsena niewidzialnym atramentem. -Większość
ładnych dziewcząt wyjechała na wieś, a whisky kosztuje
16 szylingów za butelkę. Byłbyś tu bardzo nieszczęśliwy" 11 •
Popov nie domagał się zapłaty- Niemcy go już hojnie wy
nagrodzili -oczekiwał jednak, jak miał niebawem odkryć
MIS, że dostarczy się mu tego, co uważał za najpotrzebniej
sze w życiu: to znaczy wina, kobiet i śpiewu. Zwłaszcza ko
biet. Tar Robertsan był człowiekiem światowym, ale nawet
on przeżył lekki wstrząs, kiedy Popov "dał do zrozumienia,
że towarzystwo kobiet z wyższych sfer byłoby bardzo mile
widziane" 12. Robertsan nigdy dotąd nie występował jako
stręczyciel, ale wiedział, gdzie znaleźć prawdziwego eksper
ta. Poprosił sierżanta Lewisa z wydziału obyczajowego sto
łecznej policji o "sugestie co do ewentualnych znajomych płci
żeńskiej, które mogłyby zostać wykorzystane do roli agent
ki"13. MIS nie szuka prostytutki, podkreślił Tar, ale "kobiety,
która po prostu zabawiałaby Skoota i uważała, żeby nie po
padł w tarapaty, a jednocześnie informowała nas o różnych
dziwnych znajomościach, jakie zawiera w naszym kraju" 14 •
Lewis odparł, że ma odpowiednią kandydatkę.
Akta Popova w MIS zawierają wiele liścików miłosnych
wysyłanych do niego przez "Gwennie", która była żoną
"Charlesa" i pracowała, w ciągu dnia, dla Czerwonego Krzy
ża. (Jeden z typowych brzmi: "Mimo wszystko nie będę
mogła zobaczyć się z tobą jutro, ponieważ Charles niespo
dziewanie przyjeżdża do Londynu!! Nie zabawi tu długo,
więc zadzwonię do ciebie, gdy tylko będę mogła. Przykro
mi, bo już się nastawiłam na spotkanie z tobą. Uściski. Gwen
nie"15). Była niemal na pewno wtyczką MIS; Popov niemal na
pewno o tym wiedział, ale na pewno mu to nie przeszkadza
ło. Prawdziwe nazwisko Gwennie zostało starannie usunięte
z dokumentów. Pozostaje ona jeszcze jedną bezimienną boha
terkAt pełniącą wartościową, choć niekonwencjonalną służbę
dla swojego kraju podczas wojny.
wyższych

Agenci i ich kontrolerzy Przedmowa Rekruci Roman i "Kotka

Transkrypt

Podobne dokumenty

Bawi się więc i szaleje legionista, gdy z dzikiej pustyni wraca na

Spis treści Wstęp Rozdział I Wokół definicji zdrowia publicznego

spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Od autora (7) - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Pobierz PDF

Spis lektur

Morderstwo w Teheranie - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl