Inwestycje Zagraniczne Malezji
Transkrypt
Inwestycje Zagraniczne Malezji
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Inwestycje zagraniczne w Malezji - struktura, przyczyny, kierunki geograficzne pochodzenia i przeznaczenia, tendencje (według stanu i informacji dostępnych do dnia 30 czerwca 2013 r.) 1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Spis treści 1. Wstęp................................................................................................................................. 3 2. Malezyjskie inwestycje bezpośrednie za granicą ....................................................... 3 3. Więcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych wypływających niż wpływających ........................................................................................................................... 4 4. Zagraniczne inwestycje Malezji – kierunki lokowania kapitału ................................. 4 5. Struktura sektorowa inwestycji zagranicznych ........................................................... 6 6. Wnioski .............................................................................................................................. 7 Załącznik ................................................................................................................................... 8 2 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur 1. Wstęp Tradycyjnie, Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ) to przepływy finansowe, o które zabiegały zazwyczaj kraje o gospodarkach wschodzących i rozwijających się. Zgodnie z tym podejściem, BIZ oznaczały transfer kapitału z bogatych regionów „Północy” do uboższych w celu rozwoju możliwości produkcyjnych w gospodarkach “Południa”, przy jednoczesnym wykorzystaniu niskich kosztów produkcji. W rzeczywistości jednak jak się okazuje, większość przepływów BIZ miała miejsce między krajami gospodarki “Północy”, przy ponad połowie wartości światowych BIZ wpływających do krajów bogatszych. Ponadto, zgodnie z ostatnio obserwowanym trendem to właśnie „Południe” jest znaczącym źródłem tych przepływów, przy coraz bardziej istotnym handlu na kierunku „Południe-Południe”. Malezja nie jest wyjątkiem w globalnych przesunięciach kierunków przepływów gospodarczych. Zgodnie z danymi UNCTAD (2012), BIZ w Malezji stanowiły 0,7% światowych inwestycji zagranicznych w 1970 r., aby po osiągnięciu poziomu 3% w 1997 r., ponownie obniżyć się do 0,7% w 2010 r. Jednocześnie Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne Malezji w innych krajach, o ile w 1970 stanowiły 0%, to w 2010 r. osiągnęły poziom 1% globalnych BIZ, co stanowiło 5,6% PKB Malezji. Ponadto, BIZ Malezji w innych krajach przekroczyły BIZ napływające do tego kraju już w 2007 r. Oznacza to, że corocznie więcej inwestycji jest ukierunkowane na zewnątrz niż do wewnątrz kraju. Malezja jest istotnym źródłem BIZ w regionie Południowym, jednocześnie przy ponad 30% BIZ z Malezji ukierunkowanych do krajów rozwiniętych. 2. Malezyjskie inwestycje bezpośrednie za granicą Rozmiar bezpośrednich inwestycji zagranicznych wypływających z Malezji jest interesujący, biorąc pod uwagę, że kraj nadal ma status gospodarki rozwijającej się. Według oceny niektórych instytucji finansowych1 jest to wynikiem wzrastającej zamożności, wzrostu kosztów pracy i stopnia restrykcyjności krajowych przepisów prawnych2. Z drugiej strony należy także zauważyć, że podmioty gospodarcze z krajów gospodarek wschodzących lokują swoje inwestycje w krajach rozwiniętych, aby zdobyć technologie, markę i zdolności marketingowe. A zatem nastąpiło przesunięcie strukturalne od surowców naturalnych i przetwórstwa do usług i łatwiejszego dostępu do rynków. Stymulacja ze strony rządów zarówno Malezji, jak i krajów przyjmujących BIZ także nie była bez znaczenia. W Malezji bezpośrednie inwestycje za granicą rozpoczęte zostały przez sektor rządowy, który w ramach Nowej Polityki Gospodarczej w latach 70-tych przejął inwestycje brytyjskie w Malezji, z którymi powiązana była działalność międzynarodowa. Aktualnie, polityka gospodarcza przewiduje wsparcie podatkowe dla firm malezyjskich inwestujących za granicą w ustabilizowane firmy i rozpoznawalne marki handlowe3. Bezpośrednie inwestycje Malezji za granicą stanowią część politycznej agendy z retoryką w zakresie potrzeb Malezyjskich korporacji wielonarodowych4. Swoją rolę w tym zakresie także odegrało środowisko międzynarodowe poprzez dwustronną wymianę handlową i umowy o inwestycjach. 1 Bank Negara Malaysia, Annual Report 2010 Np. ograniczenia inwestycyjne w niektórych sektorach dla firm malezyjskich, nie należących do rdzennych Malajów, czyli osób posiadających status „Bumiputra”. 3 Np. samochody Lotus, Rejsy Norweskie, Rejsy Karaibskie itp. 4 Np. Petronas 2 3 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur W tym kontekście warto zauważyć, że inwestycje malezyjskie w Europie, czy w innych krajach rozwiniętych, to głównie akwizycja (przejęcia), a w mniejszym zakresie budowa nowych obiektów w zakresie high-end B+R, czy rozpoczynania nowych projektów . 3. Więcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych wypływających niż wpływających Bezpośrednie Inwestycje nie są jednym rodzajem inwestycji, które są zazwyczaj mierzone i porównywane w statystyce malezyjskiej. Dokonuje się porównań obejmujących kapitał własny, re-inwestycje oraz inne środki finansowe (krajowe i zagraniczne). Według nazewnictwa w malezyjskim bilansie płatniczym bezpośrednie inwestycje zagraniczne podmiotów malezyjskich to “aktywa zewnętrzne”, podczas gdy inwestycje podmiotów zagranicznych w Malezji to “zewnętrzne zobowiązania”. Łączna wartość tych obu pozycji przekłada się na Międzynarodową Pozycję Inwestycyjna Netto. W latach 2001-2010 aktywa zewnętrzne Malezji wzrosły 8,3-krotnie do poziomu 300 mld MYR (ok. 74,7 mld EUR), a inwestycje portfelowe – 16,8-krotnie do poziomu 110 mld MYR (ok. 27,4 mld EUR) . Obserwuje się, że w wypływ kapitału z Malezji w postaci inwestycji zagranicznych przewyższa napływ kapitału do kraju. 4. Zagraniczne inwestycje Malezji – kierunki lokowania kapitału Głównymi kierunkami inwestycji malezyjskich za granicą do 2010 r. były Singapur (17%), Indonezja (13%) i Australia (5,4%). W 2010 r. do ww. krajów dołączyła Wlk. Brytania (7%), z rocznym napływem inwestycji sięgającym 2,8 mld MYR (ok. 697 mln EUR)5. Generalnie, należy przyjąć że ponad 32% inwestycji zagranicznych Malezji zostało ulokowane w krajach rozwiniętych. Jednym z ostatnich przykładów takich inwestycji jest nabycie w lipcu 2012 r. londyńskiej historycznej elektrowni węglowej - Battersea Power Station za 400 mln funtów brytyjskich, przez malezyjskie konsorcjum obejmujące takie firmy jak: Sime Darby (największy właściciel plantacji palmy olejowej w Malezji), Employees Provident Fund (największy fundusz emerytalny w Malezji – firma rządowa) oraz SP Setia (największa firma malezyjska zajmująca się obrotem nieruchomościami). Malezja-ASEAN Zgodnie z danymi statystycznymi do 2010 r. 37% malezyjskich inwestycji zagranicznych łącznie zostało ulokowanych w krajach Azji Południowo-Wschodniej, przy czym w 2010 r. trafiło tam kolejne 43% kapitału malezyjskiego. Malezja aktualnie jest już inwestorem zagranicznym w krajach ASEAN, a nie krajem przyjmującym inwestycje z ASEAN - zaledwie 5,7% BIZ w Malezji pochodzi z krajów ASEAN, natomiast wśród krajów ASEAN, Malezja jest trzecim największym odbiorcą BIZ ze świata (12% inwestycji w ASEAN)6. Malezja -Europa Spośród wszystkich krajów europejskich, tylko Wielka Brytania, Holandia i Niemcy plasują się w pierwszej 20 najbardziej popularnych kierunków lokowania inwestycji malezyjskich 5 6 Głównie zakup nieruchomości ASEAN Yearbook 2012 4 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur za granicą (w 2010 r. inwestycje na poziomie 4 mld EUR, tj. 6,4% wszystkich inwestycji zagranicznych Malezji w tym roku)7. Dane Eurostat’u i malezyjskiego Departamentu Statystyki w zakresie przepływów kapitału i poziomu inwestycji zagranicznych różnią się co do wielkości (dodatnie saldo inwestycji dla krajów UE w wysokości odpowiednio 1,1 mld EUR lub 476 mln EUR w 2010 r.). Pokazują jednakże jednakowy trend – zmniejszenie europejskich inwestycji zagranicznych w Malezji. Z kolei, malezyjski kapitał jest głównie lokowany w Niemczech i Holandii (łącznie 45%). Kolejne kierunki to: Austria, Słowacja i Francja (ok. 10%), Irlandia, Dania, Włochy, Polska8 i Czechy (4-5%). Wykres 1. Malezyjskie inwestycje zagraniczne Wykres 2. Napływ malezyjskich inwestycji zagranicznych Źródło: Departament Statystyki Malezji (2012) Wykres 3. Malezyjskie inwestycje zagraniczne według krajów Źródło: Eurostat (2012) 7 8 dane Malezyjskiego Urzędu Statystycznego (www.statistics.gov.my) Dane dotyczące Polski nie są potwierdzone przez GUS czy NBP, 5 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur 5. Struktura sektorowa inwestycji zagranicznych Kapitał zagraniczny w Malezji lokowany jest głównie w sektorze przetwórczym (około 46% łącznych BIZ). Znaczącym zainteresowaniem cieszy się także sektor finansowy (ok. 23%), jednakże niższy poziom jest tutaj związany z ograniczeniami w dostępie kapitału zagranicznego do tych usług i limitem zaangażowania kapitału obcego9. W przypadku malezyjskich inwestycji za granicą ok. 30% kapitału trafia do sektora wydobywczego (w tym ropy naftowej i gazu ziemnego) i ok. 23% - do sektora finansowego, który jak się wydaje, nabiera coraz większego znaczenia (wysoki udział w rocznych przepływach kapitału inwestycyjnego). Duże znaczenie mają inwestycje w nieruchomości, zwłaszcza historyczne. Wykres 4. Malezyjskie inwestycje zagraniczne w podziale na sektory (2008-2010) Wykres 5. Napływ malezyjskich inwestycji zagranicznych w podziale na sektory (2008-2010) Źródło: Departament Statystyki Malezji (2012) Głównym inwestorem w sektorze wydobywczym za granicą jest Petronas, który ma udziały w sektorze magazynowania gazu ziemnego (Wlk. Brytania, Francja), elektrowniach 9 21 sektorów usługowych podlega ograniczeniom w różnym stopniu www.mida.gov.my 6 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur kogeneracyjnych (Wlk. Brytania), polach naftowych (Irlandia) i produkcji olejów i smarów (Włochy). 6. Wnioski W Malezji od kilku lat obserwuje się znaczący odpływ kapitału inwestycyjnego za granicę i lokowanie go głównie w sektory wydobywczy i finansowy. Może to oznaczać przyszłe przesunięcie zainteresowania kapitału z podstawowej działalności przemysłowej do sektora usług. Europa jest jednym z głównych kierunków lokowania malezyjskiego kapitału, ze szczególnym uwzględnieniem Niemiec, Holandii i Wlk. Brytanii (łącznie 4,8 mld EUR). Opracowała: K. Katzer, I Sekretarz Zaakceptował: A. Dąbkowski, Radca 7 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Załącznik Tablica 1. Napływ inwestycji malezyjskich za granicę w latach 2008-2010 (mln MYR, udział w %) 2008 -28 Udział 0,06 2009 -2.517 (1 MYR = 0,28 EUR) Udział 2010 Udział 9,01 -1.375 3,20 Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo Górnictwo i kopalnictwo (łącznie z ropą naftowa i gazem -18.918 37,90 -9.577 34,27 ziemnym) Przetwórstwo -4.517 9,05 -1.835 6,57 Budownictwo -939 1,88 -952 3,41 Handel hurtowy i detaliczny 1.102 -2,21 1.244 -4,45 IT -4.302 8,62 -4.646 16,62 Finanse i ubezpieczenia -19.081 38,22 -6.810 24,37 Inne usługi -3.328 6,67 -2.854 10,21 Razem -49.920 100,0 -27.948 100,0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji -10.441 24,32 -4.928 155 -625 -1.302 -18.931 -5.485 -42.932 11,48 -0,36 1,46 3,03 44,10 12,78 100,0 Tablica 2. Poziom inwestycji malezyjskich za granicą w latach 2008-2010 (mln MYR, udział w %) 2008 13.909 Udział 6,00 2009 32.882 (1 MYR = 0,28 EUR) Udział 2010 Udział 12,07 30.873 10,35 Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo Górnictwo i kopalnictwo 75.187 32,43 84.454 30,99 (łącznie z ropą naftowa i gazem ziemnym) Przetwórstwo 20.986 9,05 18.749 6,88 Budownictwo 2.841 1,23 4.186 1,54 Handel hurtowy i detaliczny 7.866 3,39 7.049 2,59 IT 22.156 9,56 28.147 10,33 Finanse i ubezpieczenia 55.142 23,79 60.229 22,10 Inne usługi 33.746 14,56 36.821 13,51 Razem 231.833 100,0 272.519 100,0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji 82.369 27,61 22.739 3.601 7.784 36.781 73.390 40.816 298.353 7,62 1,21 2,61 12,33 24,60 13,68 100,0 Tablica 3. Poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Malezji w latach 2008-2010 (mln MYR, udział w %) (1 MYR = 0,28 EUR) 2008 Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo Górnictwo i kopalnictwo (łącznie z ropą naftowa i gazem ziemnym) Przetwórstwo Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny IT Finanse i ubezpieczenia Inne usługi Razem Udział 2009 Udział 2010 Udział 8.791 3,45 9.211 3,41 9.342 2,99 14.670 5,75 17.156 6,35 18.049 5,78 49,13 126.533 46,83 0,44 1.052 0,39 7,38 21.268 7,87 7,73 19.237 7,12 21,02 62.315 23,06 5,11 13.404 4,96 100, 100, 254.955 270.175 0 0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji 146.299 1.361 25.689 23.561 72.061 16.118 46,82 0,44 8,22 7,54 23,06 5,16 100, 0 125.268 1.116 18.805 19.701 53.55 13.020 312.479 8 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Tablica 4. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Malezji w latach 2008-2010 (mln MYR, udział w %) 2008 265 Udział 1,11 2009 -224 Udział -4,44 Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo Górnictwo i kopalnictwo -2.296 -9,60 4.267 84,66 (łącznie z ropą naftowa i gazem ziemnym) Przetwórstwo 12.368 51,70 -2.258 -44,80 Budownictwo 114 0,48 -83 -1,65 Handel hurtowy i detaliczny 38 0,16 2.407 47,76 IT 639 2,67 -2.225 -44,15 Finanse i ubezpieczenia 11.694 48,88 4.078 80,91 Inne usługi 1.101 4,60 -992 -19,68 Razem 23.924 100,0 5.040 100,0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji (1 MYR = 0,28 EUR) 2010 Udział 83 0,28 3.138 10,70 16.107 -139 2.606 740 6.644 144 29.322 54,93 -0,47 8,89 2,52 22,66 0,49 100,0 Tablica 5. Napływ inwestycji malezyjskich za granicę w latach 2008-2010, w podziale na kraje (mln MYR, udział w %) (1 MYR = 0,28 EUR) 2010 Udział 2009 Udział 2008 Udział Singapur -12.744 29,68 -3.601 12,89 -5.319 10,65 Australia -6.028 14,04 -1.085 3,88 -7.509 15,04 Wlk. Brytania -2.862 6,67 -846 3,03 -2.576 5,16 Indonezja -2.755 6,42 -2.355 8,43 -12.931 25,90 Wyspy Dziewicze -1.973 4,60 -3.481 12,46 -69 0,14 Mauritius -1.645 3,83 -3.846 13,76 -4.236 8,49 Kajmany -1.072 2,50 -854 3,06 -976 1,96 Tajlandia -1.001 2,33 -2.757 9,87 -619 1,24 Hong Kong -959 2,23 -281 1,01 -214 0,43 Indie -759 1,77 -1.104 3,95 -2.994 6,00 Wietnam -428 1,00 -857 3,07 -1.749 3,50 Zjednoczone Emiraty Arabskie -369 0,86 -68 0,24 -496 0,99 Kambodża -354 0,82 -128 0,46 -323 0,65 Królestwo Niderlandów -329 0,77 695 -2,49 914 -1,83 Filipiny -287 0,67 -236 0,84 -214 0,43 Niemcy -162 0,38 171 -0,61 -2.654 5,32 Chiny -27 0,06 -732 2,62 -749 1,50 Taipei 49 -0,11 -138 0,49 67 -0,13 Stany Zjednoczone 97 -0,23 -76 0,27 -181 0,36 Inne kraje -9.324 21,72 -6.367 22,78 -7.093 14,21 Razem -42.932 100,0 -27.946 100,0 -49.921 100,0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji 9 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Tablica 6. Poziom inwestycji malezyjskich za granicą w latach 2008-2010, w podziale na kraje (mln MYR, udział w %) (1 MYR = 0,28 EUR) 2010 Udział 2009 Udział 2008 Udział Singapur 51.354 17,21 40.910 15,01 28.069 12,11 Indonezja 38.728 12,98 30.621 11,24 35.246 15,20 Mauritius 16.718 5,60 15.300 5,61 10.098 4,36 Australia 15.986 5,36 16.987 6,23 14.115 6,09 Wyspy Dziewicze 15.409 5,16 13.688 5,02 9.992 4,31 Kajmany 11.151 3,74 10.502 3,85 6.477 2,79 Tajlandia 10.423 3,49 10.601 3,89 2.500 1,08 Wlk. Brytania 10.165 3,41 8.381 3,08 8.211 3,54 Indie 8.871 2,97 7.161 2,63 3.283 1,42 Królestwo Niderlandów 6.712 2,25 7.981 2,93 7.446 3,21 Wietnam 5.189 1,74 5.042 1,85 5.114 2,21 Hong Kong 4.826 1,62 3.755 1,38 6.603 2,85 Chiny 4.316 1,45 4.704 1,73 4.221 1,82 Tajwan 2.526 0,85 2.826 1,04 2.580 1,11 Niemcy 2.319 0,78 2.543 0,93 2.727 1,18 Filipiny 1.848 0,62 1.654 0,61 1.208 0,52 Kambodża 1.314 0,44 1.021 0,37 992 0,43 Stany Zjednoczone 764 0,26 945 0,35 904 0,39 Zjednoczone Emiraty Arabskie 1.110 0,37 677 0,25 686 0,30 Inne kraje 88.624 29,70 87.221 32,01 81.360 35,09 Razem 298.353 100,0 272.520 100,0 231.832 100,0 Źródło: National Account Statistics, Narodowy Bank Malezji Tablica 7. Napływ malezyjskich inwestycji zagranicznych do Europy w latach 2001-2010, w podziale na kraje (mln EUR) Unia Europejska Niderlandy Niemcy Austria Słowacja Francja Irlandia Dania Włochy Polska Węgry Rumunia Słowenia Szwecja Luxemburg Belgia Czechy Finlandia Malta Wlk. Brytania Norwegia 2001 332 -6 36 0 2002 1.007 64 96 0 1 0 1 -3 2 -6 53 0 0 -1 -2 0 -1 1 39 0 -3 0 -1 5 2003 72 3 -53 0 1 -1 2 0 4 0 0 0 -4 -2 -14 0 -11 2004 13 2 -23 0 0 -4 1 1 3 4 7 0 -3 25 -18 3 0 2005 427 21 61 0 0 21 5 73 -1 12 -2 0 0 -1 4 14 1 2006 -289 8 15 9 0 4 -49 85 16 -1 1 0 0 -3 -7 -76 -13 1 2007 726 118 78 10 1 90 48 41 -13 -3 2 0 0 -2 1 -42 -4 2008 710 -26 428 -18 -2 13 18 -94 -6 1 52 : 0 -2 7 479 8 3 2009 -534 83 144 14 16 -31 -27 -19 3 20 -18 0 0 -1 -5 -773 2 74 1 2010 167 70 60 32 31 30 27 14 13 11 4 0 0 -4 -5 -28 -43 -73 -3 0 -18 4 -333 0 -15 -1 0 0 Źródło: Eurostat Uwaga: znak ujemny oznacza wycofanie kapitału przez Malezję 10 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kuala Lumpur Tablica 8. Skumulowany poziom malezyjskich inwestycji zagranicznych w Europie w latach 2001-2010, w podziale na kraje (mln EUR) Unia Europejska Niderlandy Niemcy Dania Hiszpania Francja Irlandia Austria Słowacja Węgry Czechy Włochy Finlandia Malta Litwa Luxemborg Rumunia Słowenia Belgia Polska Wlk. Brytania 2001 1.029 72 60 -45 2002 978 130 18 2003 1.309 76 48 -26 62 24 72 21 2005 1.703 156 23 86 376 32 8 0 2 34 16 3 9 1 35 38 4 6 1 33 32 4 4 2 25 20 17 5 1 0 7 0 1 0 7 0 1 0 12 0 2007 3.022 375 44 209 387 110 15 23 4 42 1 4 0 -1 0 0 8 0 8 20 318 247 Źródło: Eurostat 22 1.139 15 522 18 0 16 3 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 11 560 1 300 3 166 2004 1.527 43 18 12 2006 2.592 160 170 385 69 -31 2008 4.222 358 439 332 367 120 47 0 3 49 8 -3 5 0 0 0 23 381 0 2009 3.444 458 454 316 326 90 19 34 19 31 43 1 1 0 0 0 0 -21 37 2010 3.806 543 430 339 332 122 67 51 42 33 15 14 4 1 0 0 0 0 -38 UWAGA: Tablice 5, 6, 7 i 8 obejmują łączne inwestycje bezpośrednie i portfelowe. 11