komisja do spraw życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia

komisja do spraw życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia

KOMISJA DO SPRAW ŻYCIA KONSEKROWANEGO
I STOWARZYSZEŃ ŻYCIA APOSTOLSKIEGO
DOKUMENT SPRAWOZDAWCZY
Komisja ds. Życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego podjęła pracę zgodnie z
regulaminem I Synodu Diecezji Legnickiej. Utworzenie takiej Komisji przez biskupa diecezjalnego
wskazuje na potrzebę odnowy charyzmatu wspólnot i głębszego włączenia się ich w apostolstwo w diecezji. Na początku należało więc dobrze poznać naukę Kościoła, zwłaszcza dokumenty Soboru, które
mówią o życiu konsekrowanym i o stowarzyszeniach życia apostolskiego. Wnioski, jakie nasuwały się podczas prac Komisji i napływały do Komisji z zewnątrz, również wskazują na potrzebę ożywienia wspólnot
w Kościele. Są one podpowiedzią, jak poprzez zakony i stowarzyszenia praktycznie rozszerzać idee, które
głosi Kościół. Synod postrzegamy jako potrzebę duszpasterskiego odczytania znaków czasu i nowych
zadań, jakie pojawiają się w diecezji.
I. PROBLEMATYKA ZAWARTA W MATERIAŁACH ROBOCZYCH
Pierwszym zadaniem Komisji było poznanie nauki Kościoła o życiu konsekrowanym i o stowarzyszeniach życia apostolskiego. Nauka Kościoła to wspaniałe źródło, ogromne duchowe bogactwo, które
wyrosło z Ewangelii, doświadczenia dziejów Kościoła, zwłaszcza jego świętych członków. Z dokumentów
Kościoła wskazaliśmy na najważniejsze, wybierając z nich idee i istotne prawdy. Do nich należy ukazanie
biblijnego fundamentu życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego: wezwanie Jezusa do
życia w ubóstwie, posłuszeństwie i czystości. Istotne są również teksty Pisma św. mówiące o charyzmatach, o szczególnym powołaniu do różnych zadań w jednym Kościele, o wezwaniu do rozwoju Bożych
duchowych darów, talentów. Także wezwanie do pokuty, nieustannej modlitwy i dzieł miłosierdzia było
i nadal jest inspiracją do podjęcia życia konsekrowanego i włączenia się do pracy w stowarzyszeniach życia
apostolskiego.
Przypomnienie i przybliżenie nauki Kościoła, przywołanie dokumentów, zwłaszcza Soboru Watykańskiego II, poświęconych życiu konsekrowanemu, analiza sytuacji w diecezji oraz pewna prognoza stanowiły zawartość Materiałów roboczych, pierwszego dokumentu Komisji.
We wspomnianym dokumencie ukazaliśmy pokrótce wspólnoty życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego istniejące i działające w diecezji, ich założycieli, historię i służbę. Opracowany
materiał może posłużyć budzeniu powołań. Jest także pomocą dla tych, którzy poszukują czy potrzebują
posługi osób życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego.
II. ILOŚĆ I CHARAKTER WNIOSKÓW, KTÓRE WPŁYNĘŁY DO KOMISJI
Pisemne wnioski skierowane do Komisji przekazane zostały za pośrednictwem Sekretariatu Synodu
(5 wniosków) bądź też dotarały do Komisji w postaci listów. Były też i ustne, przekazywane w trakcie
rozmów, zwłaszcza z księżmi i młodzieżą. Wszystkie wnioski zostały rozważone. Po ich analizie, Komisja odpowiedziała wnioskodawcom pisemnie. Przebijała w nich troska o powołania, o szerzenie w Kościele wiedzy na temat ewangelicznych ideałów życia konsekrowanego oraz o możliwości włączenia się w
stowarzyszenia życia apostolskiego w parafiach. Dotyczyły również wykazu miejsc, domów rekolekcyj-
2
I SYNOD DIECEZJI LEGNICKIEJ 2007-2012
nych, klasztorów i przybliżania wiernym prawdy o życiu zakonów. Wnioski z parafialnych zespołów synodalnych zasługują na uznanie.
III. ILOŚĆ I CHARAKTER WNIOSKÓW WŁASNYCH
Nasz pierwszy postulat dotyczył dokładnego poznania nauki Kościoła, teologii życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. Nie powtarzaliśmy w pisanych tekstach tego, co już zostało
powiedziane, ale podaliśmy główne idee i wskazaliśmy najważniejsze dokumenty.
Kolejny, powtarzający się często wniosek dotyczył powołania i powołanych. Naszym rozważaniem
na ten temat już w pierwszym roku trwania Synodu podzieliliśmy się na jednym z posiedzeń Diecezjalnej
Rady ds. Powołań.
Powracającym tematem rozważań były też problemy duszpasterskie. Wiele razy w czasie zebrań
Komisji dzieliliśmy się własnymi spostrzeżeniami i doświadczeniami. Usiłowaliśmy rozeznać znaki czasu i Boże wezwanie do podjęcia nowych zadań.
Rozważaliśmy, jak dotrzeć z Ewangelią do młodzieży, jako że ona jest przyszłością Kościoła, w
tym także zakonów i stowarzyszeń. Wiadomo, że łaska powołania jak Boże ziarno wzrasta na glebie dobrej
rodziny, chociaż zdarzają się cudowne wyjątki, kiedy w rodzinach niekatolickich, niepełnych, a nawet patologicznych rodzą się powołania. Takie osoby wymagają szczególnego wsparcia, dłuższego czasu (postulatu) na uleczenie ran, na takie uformowanie, które pozwoli rzeczywiście dobrze pełnić misję Kościoła.
Kolejnym tematem rozważań były dzieła miłosierdzia, zwłaszcza wobec ludzi starszych, bezradnych, chorych, których jest coraz więcej. Potrzebne są prężne stowarzyszenia oraz liczne zakony służące
tym ludziom z miłością. Rozważaliśmy możliwości udostępnienia domów zakonnych dla wiernych poszukujących Boga lub pragnących pogłębić swą wiarę, odprawić rekolekcje czy przeżyć dzień skupienia.
Głównym tematem spotkań Komisji były zadania, jakie czekają wspólnoty zakonne i stowarzyszenia życia apostolskiego w diecezji. Podkreślaliśmy, że mają one realizować program duszpasterski diecezji, starannie poznawać wolę biskupa i wypełniać ją, zachowując jednocześnie swój charyzmat. To było
centralnym punktem naszych rozważań. Wspólnoty zakonne winny podejmować więcej zadań, wykonywać je zawsze najlepiej i niezawodnie wobec biskupa – głowy diecezji. Chodzi także o harmonijną współpracę z duchowieństwem diecezjalnym (na ten temat powstał osobny dokument).
Wiele czasu zajęły nam rozważania o zadaniach stowarzyszeń życia apostolskiego. Jest to niełatwy
temat, ponieważ nie ma jeszcze „wypracowanej tradycji”, tak gdy chodzi o dokumenty synodów innych
diecezji, jak też o praktykę. Tych stowarzyszeń jest mało, a są jednocześnie bardzo potrzebne, oczekiwane w parafiach. Kościół usilnie zachęca świeckich wiernych do życia apostolskiego, co ma swój wyraz w
wielu dokumentach na ten temat. Idąc za głosem nauczającego Kościoła, podjęliśmy także sprawę formacji
osób życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, gdyż nie można zapominać o konieczności stałej formacji. Bez dbałości o wysoki poziom życia duchowego, o tożsamość zakonną, o głęboką
jedność z Chrystusem i Kościołem, nie tylko nie wypełnimy powołania, ale będziemy zawadą i zgorszeniem. Świadectwo dawane Chrystusowi wymaga ciągłej formacji w duchu danego charyzmatu. Modlitwa, pokuta, dzieła miłosierdzia, służba w diecezji, życie w ubóstwie, czystości i posłuszeństwie, wszystko z miłości do Jezusa – to stałe tematy formacji.
IV. PRAKTYCZNE ROZWIĄZANIA ORAZ WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH DYSKUSJI
Osoba konsekrowana przychodząca z innej diecezji musi szybko zapoznać się z programem duszpasterskim i zadaniami diecezji legnickiej, włączyć się w rozwiązywanie miejscowych problemów. Ważne
jest również zachowanie jedności, ducha wspólnoty z duchowieństwem diecezjalnym i między poszczególnymi wspólnotami życia konsekrowanego. Stowarzyszenia życia apostolskiego muszą zachowywać ścisłą
łączność z przełożonymi w Kościele, okazywać im posłuszeństwo. Wspólnoty zakonne i stowarzyszenia
mogą inspirować i wprowadzać nowe inicjatywy duszpasterskie, ale zawsze w jedności i w duchu posłu-
Komisja ds. Życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego
3
szeństwa biskupowi. Jak zapisano w początkach Kościoła: „Niczego nie wykonywać w Kościele bez biskupa” (św. Cyprian).
W diecezji potrzebna jest szersza informacja o zakonach i troska o powołania zakonne. W parafiach
należy częściej modlić się o powołania – nie tylko w czwartki, ale także w niedziele, by dzięki tej modlitwie więcej ludzi mogło włączyć się w dzieło powołań. Również promocja zakonów, stowarzyszeń czy
seminariów powinna mieć miejsce nie tylko w niedzielę Dobrego Pasterza, ale częściej. Należy ukazywać
życie i działalność świętych założycieli zakonów i zgromadzeń, ich charyzmaty, zwłaszcza z okazji patronalnego wspomnienia czy świąt. Trzeba też mówić o wybitnych postaciach, które są związane z diecezją
legnicką, np. michalita beatyfikowany przez Ojca Świętego Jana Pawła II w 1999 r. ks. Władysław Błądziński (1908-1944), który zginął jako męczennik na terenie naszej diecezji w niemieckim obozie Gross
Rosen, wspomnienie w kalendarzu liturgicznym 12 VI; słudzy Boży: o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek, franciszkanie, męczennicy, którzy za wiarę ponieśli śmierć z rąk komunistycznej partyzantki 9 VIII 1991 r. w Pariacoto (Peru); św. o. Maksymilian M. Kolbe, który był przetrzymywany w Legnicy w drodze do obozu koncentracyjnego. Wspomniani ojcowie misjonarze, których proces beatyfikacyjny trwa w Stolicy Apostolskiej, po święceniach pracowali w diecezji legnickiej, stąd udali się na misje. Doświadczenie wskazuje, jak bardzo dzieci i młodzież poszukują i potrzebują takich wzorców.
W diecezji jest jeden klasztor kontemplacyjny: sióstr benedyktynek w Krzeszowie. Budzenie świadomości o wartości takich wspólnot, także życia konsekrowanego dziewic, wdów i wdowców oraz życia
pustelniczego jest bardzo ważne. Bardzo mała jest wiedza na ten temat, dlatego potrzebne są centra i ośrodki duchowości, które mogłyby mieścić się w klasztorach. Te, które już są, cieszą się wielkim zainteresowaniem.
Zaleca się również wspólną modlitwę wspólnot życia konsekrowanego oraz wiernych w parafiach
Liturgią godzin, zwłaszcza nieszpory, także modlitwę za zmarłe osoby życia konsekrowanego i ze stowarzyszeń życia apostolskiego pracujące na terenie diecezji. Zalecane jest tworzenie w każdej parafii stowarzyszeń życia apostolskiego, popieranie ich i formowanie przez proboszcza. Konkretne propozycje zawarte są w dokumencie opracowywanym przez Komisję o współpracy wspólnot życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. Znajomość nauki Kościoła o życiu konsekrowanym i stowarzyszeniach
życia apostolskiego przyczyni się do lepszego zrozumienia i jedności między księżmi inkardynowanymi
w diecezji a wspólnotami życia konsekrowanego. Stąd propozycja, by w seminariach były wykłady pozwalające zrozumieć istotę życia konsekrowanego i stowarzyszeń, które w parafii i w świecie mogą
wprowadzać ducha Ewangelii, przybliżać świeckim Chrystusa.
V. UZASADNIENIE POTRZEBY I PROBLEMATYKA DOKUMENTÓW OPRACOWANYCH
Dla duchowego dobra wiernych potrzebna jest lepsza wiedza o życiu konsekrowanym i o stowarzyszeniach życia apostolskiego. Czerpana tylko z laickich mediów, dalekich od Kościoła, jest zafałszowana,
krzywdząca i niszcząca powołania. Dobrze więc, żeby Synod zachęcił do poznawania prawdy historycznej i aktualnej o życiu konsekrowanym. Diecezja legnicka, miasto Legnica, ma niezwykle bogatą historię
zakonów i ich dzieł. Ta historia będzie również nauczycielką życia. Problematyka dokumentu została już
podana w p. 4 niniejszego opracowania.
Propozycja dokumentu o współpracy osób życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego w diecezji jest krótka, chyba najkrótsza ze wszystkich dokumentów I Synodu Diecezji Legnickiej,
ponieważ nie ma problemów, które wymagałyby specjalnych rozstrzygnięć. Dokument nawołuje do poznawania nauki Kościoła, do wypracowanych form współpracy, do troski o ducha wspólnoty, do ożywienia modlitwy i pracy na rzecz powołań. Maleje bowiem ilość powołań do zakonów żeńskich. Mało jest
również braci zakonnych. Nieznajomość zakonów skutkuje brakiem powołań. Do konkretnych wskazań
należy zapraszanie osób zakonnych, w tym misjonarzy, do kościołów parafialnych. Należy w święta założycieli zakonów prezentować ich osoby, charyzmat; ukazywać służbę zakonów; zapraszać zakonników
do szkół w czasie rekolekcji; z okazji ślubów zakonnych osób pochodzących z parafii przedstawiać je,
wyjaśnić, czym jest życie konsekrowane. Dbałość proboszczów o stowarzyszenia życia apostolskiego
pozwoli ożywić religijność parafii, ewangelizować ją. Uchroni też przed kuszącą działalnością sekt. Ludzie,
4
I SYNOD DIECEZJI LEGNICKIEJ 2007-2012
którzy pragną znaleźć miejsce we wspólnocie i swoje zadanie w Kościele, będą mieli radość służby Chrystusowi w Jego siostrach i braciach. Takich wartościowych ludzi, którzy pragną znaleźć się we wspólnocie jest wielu. Poszukują możliwości spełnienia powołania do życia apostolskiego i konsekrowanego, żyjąc
w świecie. Dokument ukazuje szczegółowe propozycje także w tej sprawie.
VI. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA FORMALNA KOMISJI
Do Komisji ds. Życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego powołano osoby reprezentujące wszystkie większe wspólnoty życia konsekrowanego i stowarzyszenia życia apostolskiego. Są
więc siostry benedyktynki, elżbietanki, franciszkanki, karmelitanki, salezjanie, bonifratrzy, franciszkanie
oraz świeccy reprezentujący III Zakon św. Franciszka, Rycerstwo Niepokalanej, referentka i referent diecezjalny ds. życia konsekrowanego. Sekretarzem Komisji został ks. Dariusz Kułan SDB, protokolantką s.
Edyta Wójcik OSB.
Każde z 28 spotkań rozpoczynała modlitwa w intencjach Synodu. Spotykaliśmy się w różnych
miejscach, klasztorach, by poznawać ducha wspólnoty, charyzmat, historię i aktualną służbę. Korzystaliśmy z sondaży przeprowadzanych wśród młodzieży. Jak się okazało, młodzież w szkole zawodowej ma
bardzo słabą, niekiedy żadną, znajomość życia zakonów i stowarzyszeń życia apostolskiego. Słyszała
jedynie coś o działalności charytatywnej, nie zna jednak żadnych wspólnot w parafii, do których mogłaby
się włączyć. Inaczej wypadł sondaż wśród młodzieży szkół katolickich – bardzo dobrze zorientowanej
i oczekującej na możliwość włączenia się w życie wspólnoty kościelnej. Grupa młodzieży z Katolickiego
LO i Gimnazjum im. św. Franciszka również spotykała się w związku z Synodem i w swoich wnioskach
prosiła o organizowanie odpowiednich spotkań w parafiach, o większe zaufanie do niej (np. jest przeciwna
biurokracji i kontroli uczestnictwa w sakramentach, lecz nie uważa, że należy ją znieść całkowicie), zajęcie
się nią, o większe zrozumienie i przyjaźń. Stowarzyszenia mogłyby pomóc proboszczowi zorganizować
wspólnoty młodzieży, która dzięki nim odnalazłaby drogę do Chrystusa. Ankieta była przeprowadzona także wśród alumnów, którzy oczywiście wykazali się najlepszą znajomością tematu.
Zakończenie
Godna podkreślenia jest niezwykła atmosfera wspólnoty w Komisji. Okazało się jak wspaniałą mozaikę w Kościele tworzą charyzmaty. Ufamy, że ofiara cierpienia, choroby, jaką przypadło składać niektórym członkom naszej Komisji, przyczyni się do owocności Synodu. Wdzięczni jesteśmy biskupowi legnickiemu Stefanowi Cichemu za włączenie nas w wielkie dzieło I Synodu Diecezji Legnickiej. Synod
przyczynił się do naszej formacji, przynaglił nas do większej gorliwości w życiu zakonnym i w służbie
Kościołowi lokalnemu.
O. mgr-lic. Józef Szańca OFMConv.
Przewodniczący Komisji