Emilia i Adam Wiśniewscy „Pensjonat BOSS” s. c. Emilia i Adam

Warszawa, 22 marca 2016 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-P.431.4.2016.MW
Emilia i Adam Wiśniewscy
„Pensjonat BOSS”
s. c. Emilia i Adam Wiśniewscy
Nowe Grabie 47,
09-530 Gąbin
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 127, w związku z art. 22 pkt 10 i art. 126a ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą
oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru
i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. nr 61 poz. 543 z późn. zm.) inspektorzy Oddziału Polityki
Społecznej w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Płocku Wydziału Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, w dniach 16 i 23 lutego 2016 r.
przeprowadzili kontrolę doraźną w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom
niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, prowadzonej w ramach
działalności gospodarczej pn. „Pensjonat Boss” s. c. Emilia i Adam Wiśniewscy, z siedzibą
w Nowych Grabiach 47, 09-530 Gąbin, zwanej dalej placówką.
Przedmiotem kontroli był poziom usług opiekuńczych i bytowych świadczonych
w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym
lub osobom w podeszłym wieku i przestrzeganie praw osób przebywających w placówce. Kontrolą
objęto okres od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli.
Ustaleń kontroli dokonano na podstawie: oględzin obiektu, w którym usytuowana była
kontrolowana placówka; informacji i wyjaśnień uzyskanych od pani Emilii Wiśniewskiej wspólnika spółki cywilnej „Pensjonat Boss” s. c. Emilia i Adam Wiśniewscy, z głównym miejscem
wykonywania działalności – 09-400 Płock, ul. Synagogalna 2, lok. 9, kierującej placówką
„Pensjonat Boss” w Nowych Grabiach 47 oraz od pani XXX, świadczącej usługi na rzecz
„Pensjonatu Boss” w Nowych Grabiach 47; informacji uzyskanych od pani XXX, pani XXX, pani
XXX, pani XXX - pracowników „Pensjonatu Boss” w Nowych Grabiach 47 i Fundacji im. Adama
Wiśniewskiego z siedzibą przy ul. Czwartaków 18a/36 w Płocku; informacji uzyskanych od osoby
przebywającej w placówce i członków rodzin osób umieszczonych w placówce; dokumentacji
przedłożonej przez panią Emilię Wiśniewską w dniu 23 lutego 2016 r. i włączonej, na jej wniosek,
do akt kontroli.
W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli,
podpisanym bez zastrzeżeń w dniu 7 marca 2016 r., przekazuję Państwu niniejsze wystąpienie
pokontrolne.
W wyniku kontroli stwierdzono, że podmiot prowadzący placówkę nie uzyskał zezwolenia
wojewody mazowieckiego na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia
placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym
lub osobom w podeszłym wieku.
W dniach kontroli w placówce przebywały 4 osoby przewlekle chore, w podeszłym wieku,
wymagające całodobowej opieki. W dniu 23 lutego 2016 r. na parterze budynku, w którym
usytuowana była placówka przebywała też około 20–osobowa grupa młodych osób
niepełnosprawnych, które uczestniczyły w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej.
W toku kontroli, pani Emilia Wiśniewska została poinformowana o przepisach prawa,
z których wynika obowiązek posiadania zezwolenia na prowadzenie placówki zapewniającej
całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym
wieku, o przepisach regulujących sposób uzyskania takiego zezwolenia oraz o wymaganych
standardach usług, których spełnienie jest niezbędne do wydania zezwolenia. Panią Emilię
Wiśniewską poinformowano również o przewidzianej w przepisach ustawy sankcji za prowadzenie
placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym
lub osobom w podeszłym wieku, bez wymaganego zezwolenia wojewody.
W wyniku kontroli stwierdzono następujący stan faktyczny:
Placówka była usytuowana w budynku wolnostojącym, trzykondygnacyjnym, murowanym.
Budynek wyposażono w instalacje: elektryczną, wodną, kanalizacyjną, centralnego ogrzewania,
wentylacyjną, telefoniczną, przeciwpożarową (czujniki dymu), przyzywową,
Internetową,
monitoring zewnętrzny i wewnętrzny (poza pokojami osób przebywających w placówce).
Na zewnątrz budynku występowały bariery architektoniczne. Do wejścia głównego prowadziły
schody. Przy wejściu tym nie było podjazdów dla osób niepełnosprawnych. W budynku nie było
windy. Na schodach wiodących z parteru na pierwsze piętro zainstalowano platformę schodową.
Przemieszczanie się z pierwszego na drugie piętro możliwe było tylko schodami. Pokoje mieszalne
znajdowały się na pierwszym i na drugim piętrze.
Na I piętrze mieściło się siedem pokoi mieszkalnych, w tym cztery pokoje jednoosobowe
i trzy pokoje dwuosobowe. Na II piętrze znajdowały się trzy pokoje mieszkalne, w tym dwa pokoje
dwuosobowe i jeden apartament dla czterech osób. W wyposażeniu pokoi nie było szaf i szafek
nocnych. Na ubrania przeznaczone były komody i wieszaki. W kilku pokojach powierzchnia
przypadająca na jedną osobę była mniejsza od wymaganej w placówce powierzchni, wskazanej
w art. 68 ust. 4 pkt 3 lit a-b i ust. 4a ustawy. W dniach kontroli sześć pokoi mieszkalnych było
niezamieszkałych. Osoby przebywające w placówce zajmowały cztery oddzielne pokoje na I piętrze
budynku.
Placówka posiadała pokój dziennego pobytu, którego funkcję pełniła jadalnia. W budynku
nie było pomieszczenia pomocniczego do prania i suszenia, o którym mowa w art. 68 ust. 5 pkt 2
ustawy.
Kontrolowana placówka spełniała wymagania w zakresie liczby łazienek i toalet.
Pomieszczenia sanitarne nie były dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Powierzchnia
i urządzenie łazienek przy pokojach mieszkalnych nie pozwalały osobom niepełnosprawnym
poruszającym się na wózkach inwalidzkich na swobodny dostęp do umywalki, sedesu i prysznica.
W żadnej łazience nie zainstalowano udogodnień ułatwiających funkcjonowanie osobom
niepełnosprawnym.
Osoby przebywające w placówce otrzymywały pięć posiłków dziennie, z uwzględnieniem
posiłków dietetycznych: śniadanie wydawane o godzinie 8.00, II śniadanie wydawane o 11.00,
obiad wydawany o 14.00, podwieczorek wydawany o 17.00 i kolację podawaną o 19.00. Między
2
posiłkami osoby te mogły korzystać z takich produktów spożywczych jak: chleb, masło, wędlina,
sery, dżem, ciastka oraz z napoi: herbaty, kawy, wody czy soku.
W dniach kontroli pomieszczenia placówki były czyste, posprzątane i wolne
od nieprzyjemnych zapachów. Bielizna pościelowa i ręczniki były czyste. Osoby przebywające
w placówce miały dostęp do podstawowych środków higieny osobistej, środków czystości
i przyborów toaletowych.
W wyniku kontroli ustalono, że w placówce przebywały osoby w wieku od 81 do 92 lat.
Wszystkie osoby były przewlekle chore. Występujące u tych osób choroby i schorzenia to m.in.:
choroba Alzheimera, cukrzyca, otępienie starcze, stan po złamaniu kości biodrowej, znaczne
ograniczenie sprawności ruchowej. Dwie osoby były leżące, a dwie wymagały pomocy w zakresie
samoobsługi. Osoby przebywające w placówce wymagały pomocy w podstawowych czynnościach
życiowych tj. w ubieraniu się, jedzeniu, myciu i kąpaniu. Dwie osoby wymagały karmienia.
Z uzyskanych informacji wynika, że wśród pensjonariuszy nie było osób ubezwłasnowolnionych.
Zespołowi kontrolnemu nie przedstawiono wymaganej w placówkach dokumentacji osób
przebywających w placówce, o której mowa w art. 68a pkt 1 ustawy tj.: umów o świadczenie usług
w placówce; danych identyfikacyjnych osób przebywających w placówce; danych opiekuna
prawnego lub kuratora osoby przebywającej w placówce, jeżeli został ustanowiony; informacji
dotyczących stanu zdrowia osób przebywających w placówce, w szczególności; ewidencji
przypadków stosowania na terenie placówki przymusu bezpośredniego, danych kontaktowych,
takie jak: adres zamieszkania i numer telefonu najbliższej rodziny, opiekuna prawnego lub innych
osób wskazanych przez osobę przebywającą w placówce.
Z wyjaśnień złożonych przez panią Emilię Wiśniewską wynika, że tego rodzaju dokumentacja
nie jest prowadzona. Brak dokumentacji uniemożliwił m.in. ustalenie, od kiedy prowadzona była
kontrolowana placówka.
Według informacji uzyskanych od osób, które w dniach kontroli wykonywały czynności
pielęgnacyjno - higieniczne i rehabilitacyjne, usługi opiekuńcze dla osób przebywających
w placówce świadczyły pielęgniarki i opiekun medyczny, zatrudnieni w systemie 24- godzinnym.
Do ich obowiązków należało m.in. udzielanie osobom przebywającym w placówce pomocy
przy jedzeniu, ubieraniu się i toalecie ciała, karmienie osób chorych i niesprawnych ruchowo,
a także zmiana bielizny pościelowej i sprzątanie pomieszczeń zajmowanych przez osoby
przebywające w placówce. Rehabilitację świadczył rehabilitant– terapeuta, zatrudniony w Fundacji
im. Adama Wiśniewskiego. W przypadku
dwóch osób przebywających w placówce,
przy zabiegach higienicznych oraz utrzymywaniu czystości w pokojach mieszkalnych pomagali
także członkowie ich rodzin.
Pani Emilia Wiśniewska podała, że placówka nie zapewniała osobom w niej przebywającym
dostępu do opieki lekarskiej, ponieważ wszystkie kwestie z tym związane załatwiały ich rodziny.
Właścicielka pensjonatu stwierdziła, że podawaniem leków również zajmowali się członkowie
rodzin osób przebywających w placówce, przy czym jej XXX - pielęgniarka prowadziła zeszyt
z informacjami o lekach i pomagała opiekunom w przygotowywaniu porcji leków przyjmowanych
przez pensjonariuszy.
Z dokumentacji przedłożonej w dniu 23 lutego 2016 r. i włączonej na wniosek pani Emilii
Wiśniewskiej do akt kontroli wynika, że jedna z osób, która podczas kontroli podała, że jest
pielęgniarką, została zatrudniona w pensjonacie na stanowisku pracownika do obsługi pensjonatu
oraz, że na takim samym stanowisku zatrudniono osobę, która podała, że jest opiekunem
medycznym. Ponadto wynika, że XXX właścicielki pensjonatu – pielęgniarka była pracownikiem
3
Fundacji im. Adama Wiśniewskiego. Przedłożona dokumentacja potwierdza, że podmiot
prowadzący placówkę świadczył usługi osobom starszym, przewlekle chorym i niepełnosprawnym
i pobierał opłaty za ich pobyt. Opłaty uiszczali członkowie rodzin osób przebywających
w placówce.
Przeprowadzona kontrola wykazała, że osoby przebywające w placówce uzyskiwały stosowną
pomoc w zaspokajaniu potrzeb i były zadowolone ze świadczonych dla nich usług.
W wyniku kontroli stwierdzono jednak okoliczności wskazujące na nieprzestrzeganie praw
osób przebywających w placówce. Złożone przez panią Emilię Wiśniewską informacje
i wyjaśnienia wskazują, że ww. nie posiadała wystarczającej wiedzy na temat praw osób
przebywającym w placówce oraz potwierdzają, że w sposób rażący naruszono prawo
pensjonariuszy do informacji. Z osobami przebywającymi w placówce/ich opiekunami nie zawarto
bowiem umów o świadczenie usług, przez co nie poinformowano ich o warunkach pobytu
w placówce, ani o zakresie usług, z których mogą korzystać, ani też o prawach im przysługujących.
Poprzez odstąpienie od prowadzenia wymaganej dokumentacji, a w szczególności
informacji dotyczących stanu zdrowia osób przebywających w placówce, w tym informacji
o wydanych orzeczeniach, zaleceniach lekarskich, ewidencji przypadków korzystania ze świadczeń
zdrowotnych na terenie placówki, ze wskazaniem daty i zakresu tych świadczeń oraz danych
świadczeniodawcy udzielającego świadczeń zdrowotnych, jak również przez nieokreślenie
obowiązków i odpowiedzialności pracowników pracujących bezpośrednio z osobami
przebywającymi w placówce, a także poprzez jednoczesne prowadzenie w tym samym budynku,
w pomieszczeniach bezpośrednio ze sobą sąsiadujących, kilku różnych działalności przeznaczonych
dla różnych kategorii osób tj. placówki całodobowej opieki, działalności agroturystycznej,
warsztatu terapii zajęciowej - naruszono prawo osób przebywającym w placówce do poczucia
bezpieczeństwa.
Mając na uwadze ustalenia kontroli, a w szczególności fakt, że prowadzicie Państwo
działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę
osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku bez wymaganego
zezwolenia wojewody mazowieckiego oraz, że kontrolowana placówka nie spełnia standardów
określonego w art. 68 i art. 68a ustawy i nie zapewnia przestrzegania praw przysługujących osobom
w niej przebywających, proszę o realizację następujących zaleceń pokontrolnych:
1. Niezwłocznie podjąć działania mające na celu uzyskanie zezwolenia wojewody
mazowieckiego na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki
zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym
lub osobom w podeszłym wieku, o którym mowa w art. 67 ustawy;
2. Zlikwidować występujące w placówce bariery architektoniczne utrudniające
przemieszczanie się osób niepełnosprawnych, stosownie do postanowień art. 68 ust. 4 pkt 1
ustawy;
3. Zapewnić odpowiednią powierzchnię w pokojach mieszkalnych, mając na uwadze wymogi
określone w art. 68 ust. 4 pkt 3 lit. a-b i lit. d oraz w ust. 4a ustawy;
4. Doposażyć pokoje mieszkalne w brakujące sprzęty tj. szafy i szafki nocne dla każdej osoby,
stosownie do wymagań podanych w art. 68 ust. 4 pkt 3 lit. c ustawy;
5. Wyposażyć łazienki i toalety w urządzenia ułatwiające korzystanie z tych pomieszczeń
osobom mniej sprawnym, zgodnie z art. 68 ust. 5 pkt 3 ustawy;
6. Zapewnić osobom przebywającym w placówce możliwość korzystania z pomieszczenia
pomocniczego do prania i suszenia, o którym mowa w art. 68 ust. 5 pkt 2 ustawy;
4
7. Prowadzić szczegółową dokumentację osób przebywających w placówce, wymienioną
w art. 68 a pkt 1 ustawy;
8. Zapewnić odpowiednią liczbę personelu świadczącego bezpośrednią opiekę nad osobami
przebywającymi w placówce, ustalić jego zadania i zakres odpowiedzialności, mając
na uwadze przepisy art. 68 ust. 1 -3, ust. 6 ustawy;
9. Zapewnić osobom przebywającym w placówce przestrzeganie praw człowieka,
a w szczególności prawa do informacji i prawa do bezpieczeństwa osobistego oraz dostęp
do informacji o tych prawach, stosownie do wymagań wskazanych w art. 68 ust. 2 ustawy.
O sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych proszę poinformować Wydział Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w terminie 30 dni od daty otrzymania
niniejszego wystąpienia.
Stosownie do postanowień art. 130 ww. ustawy, kto bez zezwolenia prowadzi placówkę
zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom
w podeszłym wieku, w której przebywa:
1) nie więcej niż 10 osób - podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł;
2) więcej niż 10 osób – podlega karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł.
Kto po uprawomocnieniu się decyzji o nałożeniu kary pieniężnej za prowadzenie bez
zezwolenia wojewody placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku nie zaprzestał jej prowadzenia, podlega karze
pieniężnej w wysokości 40.000 zł.
Pouczenie
Zgodnie z art. 128 ustawy z
dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia
otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego
za pośrednictwem Wydziału Polityki Społecznej. Adres do korespondencji: Mazowiecki Urząd
Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa.
W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń należy
w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie a w przypadku ich uwzględnienia należy
mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek – Biegańska
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
5