Streszczenie Raportu z ewaluacji skuteczności działań informacyjno
Transkrypt
Streszczenie Raportu z ewaluacji skuteczności działań informacyjno
Streszczenie Raportu z ewaluacji skuteczności działań informacyjno-promocyjnych prowadzonych przez beneficjentów poprzez strony internetowe projektów współfinansowanych w ramach Programu Operacyjnego Rozwoju Polski Wschodniej – podsumowanie, wnioski i rekomendacje Warszawa, sierpień 2012 Opracowanie jest streszczeniem raportu przygotowanego przez Agencję Marketingu Internetowego THEY.PL na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. WSTĘP W ramach przeprowadzonego badania trzech niezależnych specjalistów odwiedziło 50 stron (lub podstron, jeśli beneficjent nie tworzył osobnego serwisu internetowego) projektów realizowanych przez beneficjentów w ramach PO RPW z trzech najpopularniejszych przeglądarek w Polsce (wg ranking.pl Google Chrome 18, FireFox 11, Internet Explorer 8). Audytorzy dokonali analizy stron internetowych, a następnie ocenili je zgodnie z przyjętymi kryteriami oraz przyznali punkty zgodnie z określoną w badaniu metodologią. Raport z badania 50 stron projektów realizowanych przez beneficjentów PO RPW wykazał znaczące braki w serwisach beneficjentów. Ze względu na fakt, iż analizowane projekty są realizowane w ramach różnych działań i osi PO RPW, rekomendacje ujęte zostały zarówno w sposób ogólny (jako uniwersalne zalecenie dot. wszystkich projektów), jak i w podziale na działania i osie. Okazało się bowiem, że podobne typy projektów generują podobne typy błędów. Autorzy raportu na wszystkich stronach internetowych beneficjentów PO RPW analizowali i oceniali następujące elementy składowe: CEL UŻYTECZNOŚĆ OZNAKOWANIE ESTETYKA 1. CEL Kryterium rozumiane jako idea realizowanego projektu oraz właściwe zidentyfikowanie grupy docelowej serwisu oraz odpowiedź na potrzeby tejże grupy. Spośród beneficjentów PO RPW zdecydowana większość należała do sektora publicznego. W przeciwieństwie do sektora prywatnego (wyłączywszy organizacje pożytku publicznego), gdzie nadrzędnym celem jest zawsze maksymalizacja zysku, przedstawiciele sektora publicznego mają zróżnicowane cele. Uczelnie pragną pozyskać większą ilość studentów i zapewnić im należyte kształcenie na wysokim poziomie, urzędy gmin i miast dążą do poprawienia warunków życia mieszkańców, zarządy dróg dążą do usprawnienia komunikacji i transportu, parki technologiczne chcą zachęcić przedsiębiorców i inwestorów do wzajemnej współpracy. Należy więc postawić pytanie: w jaki sposób strona internetowa projektu ma pomóc w realizacji wyżej wymienionych celów? Jakich rezultatów oczekują beneficjenci PO RPW po stronach internetowych projektów? 2 Kryterium celu oceniane było bezwzględnie, co oznacza, że ocena strony internetowej jednego projektu nie miała wpływu na ocenę strony innego projektu. Serwis internetowy projektu realizowanego w ramach PO RPW mógł zdobyć od 0 do 5 punktów. Pod uwagę brane były następujące elementy: Czy właściwie dobrana została grupa docelowa (odbiorcy) strony w zależności od charakteru realizowanego projektu? Czy strona przedstawia bezpośrednie korzyści dla grupy docelowej? Czy strona eksponuje najważniejsze informacje o projekcie z punktu widzenia grupy docelowej? Wysoka waga kryterium celu wynika z faktu, że jego brak świadczy o ignorancji potrzeb użytkowników serwisu, a sama strona zdaje się być stroną bezużyteczną, wręcz wyrwaną z kontekstu. 2. UŻYTECZNOŚĆ Podczas badania użyteczności stron autorzy opierali się na: 10 heurystykach Nielsena i Molicha: o Widoczność stanu systemu (Po każdej akcji użytkownik powinien otrzymać informację zwrotną od serwisu. Gdy dodajemy produkt do koszyka w sklepie internetowym, powinniśmy zobaczyć komunikat, który potwierdza dokonanie akcji. Gdy przelewamy pieniądze przez Internet, powinniśmy otrzymać komunikat, że transakcja została wykonana. Gdy wypełniliśmy formularz kontaktowy, powinniśmy być poinformowani, że został on wysłany. Gdy wysyłamy maila, powinniśmy widzieć, że wiadomość została wysłana.), o Dostosowanie do świata rzeczywistego (Komunikaty na stronie internetowej powinny być jasne i zrozumiałe, najlepiej w „ludzkim” języku i bez technicznego żargonu), o Kontrola i wolność wyboru (Internauta chce mieć swobodę podczas spędzania czasu na stronie ani nie chce się obawiać, że wykonanie pewnej akcji ograniczy tą swobodę. Należy pozwalać mu zmieniać zdanie (zmieniać koszyk w sklepie internetowym czy przerywać proces zakupowy – oczywiście nie należy do tego zachęcać, ale nie wolno tego uniemożliwiać) czy cofać wcześniejsze decyzje. Chodzi o poczucie kontroli użytkownika, dlatego udostępnienia zbyt dużej liczby możliwości (mnogość wyboru) również może być traktowane jako utrata kontroli.), o Zachowanie standardów (Czasem oryginalność szkodzi. Np. logo w lewym górnym rogu to standard. Jeśli chce się postawić na unikalność, to nie należy tego robić kosztem użyteczności.), o Zapobieganie błędom (To lepsze rozwiązanie niż komunikowanie o nich po fakcie. Ma to szczególne znaczenie przy wypełnianiu formularzy. Jeśli twórca strony oczekuje określonej formy kodu pocztowego, to powinien poinformować o tym w trakcie wypełniania formularza, a nie po fakcie.), o Rozpoznawanie a nie przypominanie (Użytkownik jest przeładowany informacjami, więc nie będzie pamiętać, co oznaczają poszczególne pozycje menu lub jaką opcję wybrał przed chwilą. Dlatego strona powinna być zaprojektowana tak, by pierwszy rzut oka wszystko wyjaśniał.), o Elastyczność i efektywność (Na pierwszym planie powinny być widoczne funkcje elementarne. Opcje zaawansowane dla doświadczonego użytkownika też powinny być łatwo dostępne, ale ich ekspozycja nie może odbywać się kosztem funkcji podstawowych. Dobrym przykładem jest Google. Prosta wyszukiwarka jest dostępna od razu, lecz dostęp do funkcji zaawansowanych jest widoczny, lecz nie przyćmiewa głównej funkcjonalności.), 3 o Estetyka i umiar (Należy usunąć ze strony funkcje, które nie są używane lub używane bardzo rzadko. Widoczne powinno być to, co jest potrzebne. Estetyka oznacza także odpowiedni dobór kolorów oraz czcionek, by tekst był czytelny.), o Skuteczna obsługa błędów (Użytkownikowi zdarzają się błędy. Powinien być wówczas poinformowany co się stało, dlaczego i co powinien zrobić. Najczęstszym błędem jest tzw. „404”, czyli wejście na stronę w danej domenie, która nie istnieje.), o Pomoc i dokumentacja. Teście Kruga: o Co to za witryna? (Co identyfikuje witrynę? Gdzie jest logo? Jaka jest nazwa witryny?) o Jaka się nazywa dana podstrona, na której znajduje się użytkownik? (Tytuł podstrony) o Jakie są główne kategorie serwisu? (Najczęściej chodzi o pozycje menu) o Jakie są opcje do wyboru na poziomie struktury? (Co może zrobić użytkownik na tej podstronie? Tylko przeczytać tekst, czy może coś więcej np. wysłać wiadomość poprzez formularz kontaktowy lub zapisać się na wizytę w urzędzie) o Gdzie użytkownik znajduje się względem całej struktury? (Ile kliknięć należało wykonać, by trafić na daną podstronę ze strony głównej serwisu internetowego?) o Jak można wyszukiwać informacji? (Czy i gdzie się znajduje wyszukiwarka?) Wytycznych Web Content Accessibility Guidelines 2.0.: o Widoczność treści (Czy stosowaną są opisy i alternatywy tekstowe dla treści w grafice, pliku audio lub wideo? W przypadku grafik chodzi o atrybut „alt”), o Klarowność treści (Czy tekst jest czytelny? Czy jest napisany zrozumiałym językiem?), o Operacyjność interfejsu (Czy wszystkie funkcjonalności na stronie są dostępne z poziomu klawiatury?), o Kompatybilność z bieżącym i przyszłym oprogramowaniem (Czy strona wygląda i zachowuje się tak samo w różnych przeglądarkach? Czy istnieje ryzyko, że strona została wykonana w technologii, która nie będzie wspierana w przeglądarkach, stosowanych w przyszłości?). Szybkości ładowania strony (Jeśli strona ładuje się dłużej niż 3 sekundy dla ludzkiego oka, wówczas należy to uznać za błąd krytyczny). 3. OZNAKOWANIE Kryterium rozumiane jako właściwe stosowanie zasad wizualizacji projektu Badanie identyfikacji wizualnej i zasad promocji PO RPW na stronach odbywało się na podstawie wytycznych przedstawionych w opracowaniu „Zasady promocji projektów dla Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”. Kryterium oceniane było bezwzględnie (ocena jednej strony internetowej projektu nie ma wpływu na ocenę innej strony względem tego kryterium) i można było uzyskać w nim, podobnie jak w pozostałych kryteriach, maksymalnie 5 punktów. Mimo niskiej wagi (20%) brak występowania oznakowania wizualnego projektu było karane punktami ujemnymi. Strona, która nie posiadała obowiązkowego oznakowania otrzymywała -10 punktów. Strona, która wykonała minimum otrzymywała od 0 (w przypadku rażących błędów dotyczących 4 proporcji, jakości, czy kolorów) do 5 punktów (gdy minimum został wykonane bezbłędnie, a na stronie znalazły się informacje przekraczające minimum). Autorzy przypominają najważniejsze wytyczne dotyczące stron internetowych: prowadzenie strony projektu nie jest obowiązkowe, lecz rekomendowane, dla projektu może powstać osobny serwis lub podstrona/sekcja w ramach działającej strony beneficjenta, w przypadku powstania strony projektu musi ona zawierać: o logo PO RPW, o emblemat Unii Europejskiej, o odwołanie słowne do Unii Europejskiej, o odwołanie słowne do Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (pełna nazwa), o link/odniesienie do portalu głównego PO RPW www.PolskaWschodnia.gov.pl. 4. ESTETYKA Wrażenia estetyczne dla strony internetowej są każdorazowo kwestią gustu, dlatego podobnie jak w przypadku kryterium użyteczności ustalono miarę względną. Oznacza to, że liczba przyznanych punktów nie wskazuje, czy dana strona jest dobra lub zła względem estetyki, lecz pokazuje hierarchię w porównaniu do pozostałych badanych stron internetowych projektów realizowanych w ramach PO RPW. Strona oceniona za najbardziej estetyczną na tle pozostałych otrzymała 5 punktów, kolejna 4,5 punktu, następna 4 punktu, i tak dalej, aż do strony internetowej o najmniejszych walorów estetycznych, która uzyskała 0,5 punktu. W ramach ewaluacji estetyki, autorzy raportu zwracali szczególną uwagę: Kolorystykę (Ilość głównych kolorów tworzących motyw graficzny powinna oscylować wokół 3-5), Kontrast (Czy użyte kolory w motywie graficznym do siebie pasują?), Proporcje (Wielkość elementów oraz ich stosunki względem siebie), Czytelność logotypu. 5 PODSUMOWANIE BADANIA Kryterium celu Jedynie 13 serwisów uzyskało więcej niż zero punktów w kryterium celu. Przy czym żaden z nich nie zdobył maksymalnej liczby punktów. Oznacza to, że aż 74% badanych stron nie odpowiedziało w żaden sposób na potrzeby pożądanej grupy docelowej. Wśród istotnych i najczęściej pojawiających się błędów w tej kategorii należy wymienić: Brak identyfikacji właściwej grupy docelowej, Brak pokazywania materiałów wizualnych (zdjęć, grafik, wideo) dotyczących projektu lub pokazywanie materiałów wizualnych, które nie interesują grupy docelowej (zdjęcia z obrad), Używanie języka urzędowego, oficjalnego, który jest niezrozumiały dla przeciętnego internauty, Brak przedstawienia korzyści z realizacji projektu dla grup docelowych oraz otoczenia, Ekspozycja mało ważnych elementów zamiast tych naprawdę istotnych (np. informacji o wielkości dofinansowania, zamiast informacji o korzyściach dla grup docelowych). Kryterium użyteczności Strony internetowe projektów realizowanych przez beneficjentów wypadły również słabo w badaniu użyteczności, czego dowodzą liczne błędy przedstawione w raporcie. Autorzy raportu odnotowali, że twórcom serwisów dla projektów największe problemy towarzyszyły w zakresie: Zagospodarowania nagłówka strony. Często jego dominującym elementem był zbyt duży element graficzny, który nie niósł wartości informacyjnej, ale zmuszał do scrollowania (przewijania) ekranu każdorazowo po wejściu na dowolną podstronę lub po odświeżeniu strony. Nagłówek to bardzo ważny element serwisu, ponieważ właśnie od niego użytkownik zaczyna przeglądanie strony internetowej. Dlatego na górze strony powinny się znajdować najważniejsze elementy (w tym logo, czytelna i przejrzysta nawigacja, wyszukiwarka), Nawigacji. W wielu przypadkach nawigacja nie udzielała odpowiedzi na pytanie, gdzie użytkownik się teraz znajduje. Łatwo można byłoby to poprawić, poprzez: o Zaznaczanie graficzne sekcji/kategorii, w której znajduje się użytkownik, o Spójne zachowanie nawigacji (np. pokazywanie menu sekcji w tym samym miejscu dla każdej sekcji), o Dodanie ścieżki okruszków (ścieżka okruszków to poziomo przedstawiona lista linków powrotnych do stron, które użytkownik poprzednio przemierzył, aby dotrzeć do bieżącej strony). Na niską użyteczność duży wpływ miał brak zdefiniowanego celu dla strony projektu. Serwisy, które zdobyły więcej niż zero punktów w ramach kryterium celu znaczenie lepiej wypadły podczas badania użyteczności, niż pozostałe strony internetowe beneficjentów. 6 Kryterium oznakowania Stan promocji PO RPW za sprawą właściwego oznakowania stron projektów również nie napawa optymizmem. Tylko 8 z 50 badanych stron posiadało oznakowanie w pełni zgodne z wytycznymi z publikacji „Zasady promocji projektów dla Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”. Co piąty serwis zupełnie zignorował obowiązek oznakowania stron projektów stosowanych dla PO RPW. W przypadku 23 stron błędy były na tyle rażące, że nie otrzymały one żadnych punktów względem tego kryterium. Do najczęściej powtarzających się błędów należało: Nieprzykładanie wagi do wyglądu ciągu znaków w oznakowaniu, co oznaczało niską jakość znaków graficznych (rozmazane elementy, nieczytelny tekst itp.), Stosowanie błędnych proporcji (za duże logo beneficjenta ), Użycie wariantu uzupełniającego emblematu PO RPW zamiast wariantu podstawowego. Kryterium estetyki Estetyka jest kwestią gustu, ale badane serwisy w zdecydowanej większości charakteryzowały się w powszechnym odczuciu raczej niskimi wartościami estetycznymi. Błędy w odniesieniu do estetyki najczęściej dotyczyły: Nadmiaru niespójnych wizualnie elementów graficznych na stronie, Za dużej liczby barw w gamie kolorystycznej. Rekomendowanym rozwiązaniem jest minimalistyczne podejście do projektowania serwisów internetowych. Myślą przewodnią audytu i raportu była poprawa merytoryczna i wizualna stron beneficjentów. Autorzy przede wszystkim zalecają myślenie o potrzebach użytkownika i zidentyfikowania grupy docelowej. Dzięki prawidłowo skonstruowanym stronom internetowym projektów mieszkańcy Polski Wschodniej będą mogli poznać i docenić korzyści z realizacji projektów PO RPW współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. 7 NAJCZĘSTSZE BŁĘDY POJAWIAJĄCE SIĘ NA BADANYCH STRONACH INTERNETOWYCH I REKOMENDACJE - WEDŁUG DZIAŁAŃ PO RPW (W PODZIALE NA KRYTERIA) Strony internetowe uporządkowane zostały w grupy wg działań PO RPW, zgodnie z celami realizowanych przedsięwzięć oraz doborem grup docelowych. Działanie I.1 – Infrastruktura uczelni KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Kandydaci na studia (potencjalni studenci), Obecni studenci. Pożądane informacje i treści: Jak rozbudowa infrastruktury uczelni wpłynie na jakość kształcenia? W jaki sposób wysoka jakość kształcenia pomoże w znalezieniu pracy po studiach? Wizualizacje nowych obiektów infrastrukturalnych, ich wyposażenia (jeśli w trakcie budowy). Zdjęcia z przebiegu realizowanych etapów prac (jeśli w trakcie budowy). Termin oddania obiektów do użytku (jeśli w trakcie budowy). Zdjęcia obiektu infrastrukturalnego (jeśli już działa). Oferta dydaktyczna ośrodka uczelni odzwierciedlająca przeprowadzone zmiany infrastrukturalne. Dodatkowe uwagi: Strona internetowa projektów dotyczących budowy i rozbudowy infrastruktury uczelni powinna być tak zaprojektowana, by służyć przyszłym i obecnym studentom także po zakończeniu projektu i oddania obiektu do użytku. Pojawiające się błędy: Analiza kryterium celu dla stron projektów działania I.1 wykazała, że strony w większości nie wywiązały się właściwie z zadania. Oto podsumowanie: Strony projektów nie określały w sposób bezpośredni korzyści dla grupy docelowej, które miałyby skłonić studentów do podjęcia nauki w uczelniach, w których zainwestowano środki unijne na poprawę i rozbudowę infrastruktury - strony ignorują aspekt korzyści dla studentów, Wszystkie serwisy lub podstrony w ramach stron uczelni napisane są językiem oficjalnym (urzędowym), Strony zawierają zbyt dużą ilość tekstu, który jest mało zrozumiały dla potencjalnych odbiorców, Zdjęcia i wizualizacje obiektów nie są wystarczająco eksponowane, a także brakuje przy nich opisu, czego dokładnie dotyczą. 8 Rekomendacje: Informowanie odbiorców o korzyściach dla studentów i kandydatów na studia. Informacje powinny być opisywane zwięźle i konkretnie. Warto zamieszczać treści wizualne - pokazywać zdjęcia i wizualizacje wraz z opisem, co przedstawiają. Należy konstruować strony projektu tak, by służyły również po ukończeniu projektu oraz z myślą o potencjalnych odbiorcach. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Nieintuicyjna nawigacja, Brak identyfikatora witryny, Zbędne elementy graficzne, Słaba czytelność tekstu. Rekomendacje: Aby serwis internetowy był użyteczny należy posiadać zdefiniowany pomysł na stronę. Strony projektów w ramach istniejących serwisów uczelni lepiej rozbić na podstrony bez uszczerbku dla nawigacji, pod warunkiem, że faktycznie istnieje dużo godnych uwagi treści. Menu powinno wspierać nawigację poprzez wyróżnienie graficzne miejsca, w którym się znajduje użytkownik strony. W dużych serwisach ścieżka okruszków może się okazać wręcz niezbędna. Również wyszukiwarka może okazać się pomocna w odnajdywaniu pożądanych treści. KRYTERIUM OZNAKOWANIE Pojawiające się błędy: Nieczytelne oznakowanie (rozmyte znaki, za małe znaki), Błędne proporcje (np. za duże logo beneficjenta w stosunku do pozostałych znaków, za mała odległość między znakami), Niewłaściwe zastosowanie logotypów, Niewłaściwy dobór wariantów znaku, Błędy w kolorystyce. 9 Działanie I.3 – Wspieranie innowacji KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Przedsiębiorcy, Inwestorzy, Klienci biznesowi (w przypadku firm). Pożądane informacje i treści (przedsiębiorcy i inwestorzy): Czego dotyczy treść oferty? Do kogo jest kierowana? Jakie są korzyści wynikające z oferty? Mapy i zdjęcia okolic obiektów, terenów inwestycyjnych itp. Jakie firmy działają w otoczeniu projektu beneficjenta? Pożądane informacje i treści (klienci biznesowi): Jak wpłynie to na jakość oferowanych produktów? Jakie korzyści zyska klient? Pojawiające się błędy: Beneficjenci działania I.3 charakteryzują się dużym zróżnicowaniem w zakresie poziomu wykonania serwisu. Odnotowano dobre i przemyślane serwisy internetowe, a także strony skrajnie nieprzyjazne. Strony projektów nie zawierały treści zachęcających potencjalnych inwestorów lub przedsiębiorców do współpracy. Rekomendacje: Strony projektów powinny informować o korzyściach dla inwestora lub przedsiębiorcy, dlaczego przedsiębiorca ma zakładać firmę w ramach oferty parku. W jaki sposób korzystać z jej infrastruktury, jakie ma walory i w czym jest ona lepsza od oferowanej przez inne podmioty? Ponadto warto byłoby informować inwestora o korzyściach np. takich jak: o Wykwalifikowana i tania siła robocza, o Ulgi podatkowe, o Bliskość kluczowych podwykonawców (w zależności od branży), o Bliskość wschodniej granicy, co może mieć duże znaczenie dla logistyki w przypadku eksportu produktów na Ukrainę lub do Rosji. Należy pomyśleć o utworzeniu angielskich wersji stron z myślą inwestorach zagranicznych. 10 Powyższe sugestie kierowane były do stron, które uzyskały powyżej jednego punktu wg kryterium celu. Strony projektów, na których zignorowano potrzeby grupy docelowej, powinny zostać gruntownie przebudowane z myślą o przedstawieniu oferty i korzyści dla odbiorców. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Problemy z nawigacją (np. niespójność nawigacji, pojawiające się puste miejsca, w których brak treści), Problemy z nagłówkiem (nagłówek zabierał zbyt dużo miejsca, co może uniemożliwiać odczytanie treści lub zawierał elementy zupełnie zbędne), Pojawianie się zbędnych elementów, co skutkuje wprowadzeniem zbędnego szumu informacyjnego, Brak wyszukiwarki (w przypadku, gdy strona zawiera dużą ilość treści), słaba widoczność wyszukiwarki, Niedokładność w wykonaniu stron, Pojawianie się komercyjnych reklam, Zamieszczanie treści nie odnoszących się do potrzeb grupy docelowej. Rekomendacje: Ze stron dla projektów należy usunąć wszelkie zbędne elementy (kalendarze, sondy, itp.). Na stronach powinny być eksponowane jedynie ważne informacje. KRYTERIUM OZNAKOWANIE Pojawiające się błędy: Rozmyte znaki, Niewłaściwe użycie oznakowania, Niewłaściwe proporcje znaków. Oś priorytetowa II – Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Mieszkańcy słabiej rozwiniętych obszarów pięciu województw Polski Wschodniej, którym grozi „wykluczenie cyfrowe”. Pożądane informacje i treści (mieszkańcy): Jakie miejscowości i tereny będą objęte programem? 11 Forma i koszty dostępu do Internetu. Przebieg i harmonogram prac. Do kogo się zwrócić, aby zakupić dostęp do Internetu (lista operatorów lokalnych)? Dodatkowe uwagi: Ze strony opisującej Oś priorytetową II można wnioskować, że zostanie utworzona infrastruktura należąca do Samorządów, lecz ceny i warunki dostępu do Internetu w gospodarstwach domowych zostaną ustalone drogą rynkową między klientem detalicznym a lokalnym operatorem. Odbiorcy chcieliby usłyszeć odpowiedź na pytanie: „Czy będzie Internet w mojej miejscowości, a jeśli tak to kiedy, za ile i do jakiej firmy się zgłosić w tej sprawie?”. Autorzy raportu zdają sobie sprawę, że cena usług telekomunikacyjnych leży poza gestią władz samorządowych, niemniej można podać szacunkowe ceny operatorów, tym bardziej, że zgodnie z tym, co można przeczytać na stronie Samorządu Województwa Podkarpackiego, zawarto już trójstronne porozumienie, w którym jedną ze stron była grupa operatorów telekomunikacyjnych w składzie: Telekomunikacja Polska S.A., Netia S.A., Exatel, Telekomunikacja Kolejowa, GTS Energis, Multimedia Polska S.A., Nordisk Polska, Telekomunikacja Dialog, Spółdzielnia Telekomunikacyjna WIST, MNI Telecom Spółka z o.o., czyli wiadomo już jakie podmioty świadczyć będą usługi klientom końcowym. Pojawiające się błędy: Strony projektów nie zostały skierowane do mieszkańców regionu 1 . Rekomendacja: Należy komunikować korzyści projektu osobom, które faktycznie mają na nim skorzystać. Strony projektów powinny zostać przebudowane w taki sposób, by zawierały korzyści, cele, harmonogram, opis postępu prac oraz listę operatorów, którzy będą dostarczać Internet. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Problemy z nawigacją. Rekomendacja: Nawigacja powinna być intuicyjna i dawać możliwość przechodzenia nie tylko pomiędzy stronami tego samego poziomu, lecz również wyższych poziomów, czyli menu nawigacyjne powinno zawierać więcej pozycji dostępnych niezależnie od tego na jakiej podstronie znajduje się użytkownik. 1 Ocena stron internetowych osi priorytetowej II miała miejsce na etapie wyłaniania wykonawców sieci, więc były skierowane do tej grupy odbiorców (przyp. red.) 12 KRYTERIUM OZNAKOWANIE Brak obligatoryjnego oznakowania, Słaba czytelność hasła PO RPW. Działanie III.1 – Systemy miejskiego transportu zbiorowego KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Mieszkańcy miasta. Pożądane informacje i treści: Na co zostały wydane środki uzyskane w ramach PO RPW (nowe autobusy, tramwaje, nowe linie, przebudowa dróg)? Zdjęcia nowych pojazdów – grafiki, prezentacje. Nowe rozkłady jazdy (lub przekierowanie do rozkładów nowych linii). Korzyści dla mieszkańców. Pojawiające się błędy: Trzech z pięciu beneficjentów działania III.1 zdecydowało się na opisanie projektów w ramach działających stron serwisów miejskich. Mimo ogromnej ilości treści zdecydowano się na umieszczenie wszystkich informacji i zdjęć na jednej podstronie. We wszystkich przypadkach strona zaczyna się od danych formalnych projektu – oznakowania graficznego, oficjalnej nazwy projektów, wysokości dofinansowania. Strony projektów nie zidentyfikowały właściwie grupy docelowej i dlatego też nie jest jasne do kogo są kierowane informacje. Zamiast do mieszkańców przekaz kierowany jest do bliżej niesprecyzowanej grupy docelowej. Korzyści działania nie są wprost wyszczególnione. Po zapoznaniu się ze stroną projektu, mieszkańcy miasta nie mają możliwości połączenia dofinansowanych projektów z realnymi korzyściami, które pozytywnie wpłyną na jakość ich życia. Wrażenie braku znaczenia i rezultatów podkreślają np. zdjęcia z posiedzeń na temat projektu. Wydawać by się mogło, że beneficjenci, którzy zdecydowali się na osobne serwisy dedykowane projektom, mają gotowy pomysł na przedstawienie informacji. W praktyce okazuje się jednak, że niekoniecznie. Rekomendacje: Należy pokazywać zdjęcia taboru, zdjęcia z budowy, zamiast zdjęć ze spotkań. Mieszkańcy chcą się dowiedzieć nie tylko o korzyściach, które bezpośrednio ich dotyczą, ale pragną rozwiać także wątpliwości związane z estetyką czy utrudnieniami w ruchu. Dlatego dobrym rozwiązaniem może okazać się wstawienie działu „Pytania i Odpowiedzi”. 13 KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Zbyt duże nagłówki, Przekierowania poza serwis, Nieintuicyjna nawigacja, Zbytnia ekspozycja bannerów autopromocyjnych, co zakłóca nawigację na stronie i budzi negatywne skojarzenia z komercyjnymi portalami, zarabiającymi na sprzedaży powierzchni reklamowej. Rekomendacje: Dużą ilość treści należy uporządkować w podstrony. Nazwy podstron i pozycji w menu powinny od razu wskazywać, czego strona dotyczy. Najważniejsze informacje powinny być przedstawiane na początku, na stronie głównej. Tytuły podstron powinny być krótkie, by mogły się zmieścić w ścieżce okruszków. KRYTERIUM OZNAKOWANIE Pojawiające się błędy: Wszyscy beneficjenci działania III.1 wstawili obowiązkowe oznakowanie, lecz żadne z nich nie jest poprawne. Niska rozdzielczość logotypów, Błędne proporcje. Działanie III.2 – Infrastruktura turystyki kongresowej i targowej KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Organizatorzy targów i kongresów, Wystawcy, Uczestnicy targów i kongresów. Pożądane informacje i treści (mieszkańcy): Lokalizacja centrum targowego, Oferta dla organizatorów targów (hale i zaplecze), 14 Oferta dla organizatorów kongresów (sale), Udogodnienia dla wystawców (np. możliwość wynajęcia sprzętu), Zdjęcia z targów, które się odbyły (na zasadzie success story), Informacje o odbywających się targach lub kongresach (kalendarz dla uczestników). Pojawiające się błędy: Wszyscy beneficjenci działania III.2 bezbłędnie zidentyfikowały swoje grupy docelowe. Strony mają jednak błędy w zakresie użyteczności. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Nieintuicyjna nawigacja, Przeładowanie strony zbyt dużą liczbą elementów, Obecność licznych, niespójnych elementów powodujących chaos: niejasne wyróżnienia, logotypy poszczególnych targów, reklamy autopromocyjne oraz zewnętrzne. Rekomendacja: Architektura informacji oraz same treści są poprawne, dlatego poprawiając omawiane strony należy skupić się przede wszystkim na nawigacji oraz lepszym opisaniu oferty. Na pierwszym planie należy eksponować najważniejsze punkty oferty oraz podawać coraz więcej szczegółów na dalszym podstronach. Wideo warto zastępować tekstem, którego przekaz byłby wzmocniony elementem graficznym. KRYTERIUM OZNAKOWANIE Pojawiające się błędy: Wszyscy beneficjenci działania III.2 zastosowali obowiązkowe oznakowanie, lecz najczęściej nie ustrzegli się błędów, np.: Słaba jakość i mały rozmiar oznakowania, Niska rozdzielczość logotypów, Zamieszczenie hasła programu i informacji o współfinansowaniu w jednej linii. 15 Oś priorytetowa IV – Infrastruktura transportowa KRYTERIUM CEL Pożądane grupy docelowe: Kierowcy uczęszczający przebudowanymi trasami, Mieszkańcy okolic, których dotyczyć mogą utrudnienia związane z przebudową lub budową dróg. Pożądane informacje i treści: Mapa przebudowanych tras, nowych dróg Kiedy skończą się prace? Terminy, harmonogramy. Z jakimi utrudnieniami będą związane? Jakie są obecne alternatywy (objazdy)? Mapy objazdów. Zdjęcia z przebiegu prac. Pojawiające się błędy: Strony projektów są napisane językiem oficjalnym, formalnym, wykorzystującym nomenklaturę znaną tylko osobom znającym się na środkach unijnych. Żaden z serwisów opisujących projekty nie był kierowany do pożądanej grupy docelowej. Brakuje w nich informacji o utrudnieniach i alternatywnych trasach, ciężko znaleźć termin zakończenia prac budowlanych. Prezentowane mapy niestety często miały złą jakość, zbyt niską rozdzielczość, były niezrozumiałe lub nieprzejrzyste. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Budowa i remonty dróg mają duży wpływ na życie okolicznych mieszkańców i kierowców uczęszczających daną trasą. Oznacza to duże zapotrzebowanie na informacje po stronie grupy docelowej. Dlatego ograniczanie się do jednej podstrony opisującej projekt, może budzić niedosyt informacji. Częstym błędem jest także używanie trudnych i zawiłych pojęć, które nie były zrozumiałe dla odbiorców. Pojawiały się również błędy polegające na braku wyszukiwarki, dzięki której ułatwione byłoby odnajdywanie pożądanych informacji, a także na niezrozumiałym formułowaniu nazw w menu odstraszającym odbiorców. KRYTERIUM OZNAKOWANIE Pojawiające się błędy: Brak obowiązkowego oznakowania, 16 Rozmyte logotypy, niska rozdzielczość znaków i ich niewłaściwe proporcje, Naprzemienne stosowanie tła kolorowego i białego co powodowało niespójność, Niewłaściwe użycie hasła PO RPW. Działanie V.1 – Promowanie zrównoważonego rozwoju turystyki KRYTERIUM CEL Pożądana grupa docelowa: Turyści. Pożądane informacje i treści: Opisy atrakcji turystycznych na danym obszarze (zabytki, ścieżki rowerowe, piękne krajobrazy), Informacje o obiektach i noclegach, Mapy i zdjęcia polecanych produktów turystycznych, w tym miejscowości i konkretnych miejsc. Pojawiające się błędy: Brak wyeksponowanych korzyści dla grupy docelowej, Brak odwołania do działania. KRYTERIUM UŻYTECZNOŚĆ Pojawiające się błędy: Na badanych stronach znajduje się wiele wartościowych treści dla potencjalnych turystów. Problemy natury użyteczności utrudniają jednak jej odkrycie: Umieszczanie bannerów, które nie wnoszą żadnych treści, Umieszczanie pola wyszukiwarki w mało widocznym miejscu, Brak opisów przy zamieszczanych plikach video, fotografiach. Tytuł oraz krótki opis powinien być umieszczony przy każdym promowanym filmie, ulotce, publikacji. Walory estetyczne stron KRYTERIUM ESTETYKA Walory estetyczne stron projektów były przedmiotem osobnej analizy. Należy podkreślić, że odczucia estetyczne się różnią. Ta sama strona internetowa może się podobać jednej osobie, a drugiej już nie. Dlatego podczas ewaluacji kryterium estetyki badanie przeprowadzało trzech niezależnych specjalistów, a samo kryterium estetyki otrzymało najniższą wagę (10%) spośród czterech podstawowych kryteriów oceny. 17 Estetyka rozumiana jako wrażenie estetyczne nie może być mylona z jedną z heurystyk Nielsena – „estetyką i umiarem”. Estetyka w użyteczności oznacza bowiem czytelność w rozmieszczeniu elementów oraz ekspozycję jedynie najważniejszych treści. TERMIN PRZEPROWADZENIA AUDYTÓW STRON INTERNETOWYCH PROJEKTÓW PO RPW: 30.04.2012 – 11.05.2012 18