tematy na ustną

LITERATURA
1. Gotycyzm w literaturze. Omów zjawisko na przykładzie wybranych utworów.
2. Zanalizuj i oceń seguel lub preguel dzieła literackiego w kontekście utworu, do którego treści nawiązuje (np.
„Castrop” Huellego a „Czarodziejska góra” Manna; „W ręku Boga” Dostojewskiego a „Trylogia’ Sienkiewicza).
3. Sklep jako miejsce akcji w różnych odmianach gatunkowych powieści. Porównaj jego przedstawienia w wybranych
utworach.
4. Typy postaw wobec Polski i Polaków. Porównaj przykłady literackie będące wyrazem różnego stosunku do
polskości.
5. Literacki wyraz egotyzmu. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury co najmniej dwu epok.
6. Kobieta w podróży. Porównaj kobiece relacje zawarte w tekstach literackich z dwu wybranych epok.
7. Topos theatrum mundi w literaturze różnych epok. Porównaj sposób jego wykorzystania i funkcje w wybranych
utworach.
8. Biografia jako tworzywo literackie w prozie XX i/lub XXI wieku. Porównaj dwa utwory, w których motywy
autobiograficzne odgrywają znaczącą rolę.
9. „Swój” i „obcy”. Porównaj przedstawienie opozycyjnych wobec siebie typów bohatera.
10. Wpływ kultury popularnej na dzieła literatury wysokiej. Przedstaw rożne sposoby wykorzystania popkultury w
dziełach literackich.
11. Wykorzystanie konwencji kryminału w utworach synkretycznie łączących różne odmiany gatunkowe powieści.
Przedstaw celowo dobrane przykłady.
12. Funkcja motywu lalki w tekstach literackich przynależnych zarówno do kultury wysokiej, jak i popularnej. Porównaj
wybrane przykłady.
13. Lęki zbiorowości i niepokoje bohaterów literackich w wybranych powieściach XIX lub XX wieku. Porównaj wybrane
przedstawienia.
14. Przedstaw koncepcje człowieka i świata w twórczości wybranego poety XX lub XXI wieku.
15. Wizerunki artysty w utworach literackich. Zestaw i porównaj przykłady z jednej epoki literackiej.
16. Dosłowne i metaforyczne przedstawienia motywu wybranej pory roku. Porównaj, zestawiając utwory z dwu
różnych epok.
17. Nawiązania do Starego Testamentu w utworach literackich. Omów funkcje motywów biblijnych w przywołanych
dziełach.
18. Zaprezentuj, analizując wybrane przykłady dzieł, różne sposoby literackiego ukazywania prawdy o rzeczywistości.
19. Wrocław (lub Warszawa, lub Krakóa)w) jako przestrzeń zdarzeń powieściowych. Porównaj sposób przedstawienia
tego miejsca akcji w różnych utworach.
20. Porównaj na różnych poziomach struktury dwie wybrane powieści fantasy.
21. Fascynacje, obsesje bohaterów literackich. Omów, posługując się celowo dobranymi przykładami z literatury XIX
wieku (lub XX wieku).
22. Różne sposoby przedstawiania historii alternatywnej w utworach literackich. Omów na wybranych przykładach
(np. Mistrza i Małgorzaty, Innego życia Kleopatry, Kodu Leonarda da Vinci).
23. Różne sposoby ukazywania epoki napoleońskiej w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
24. Literackie portrety niani i/lub guwernantki. Porównaj wybrane przykłady bohaterek z dwu różnych epok..
25. Sceny seansu spirytystycznego w literaturze. Porównaj sposób ich przedstawienia i funkcje w powieściach z dwu
różnych epok
26. Obrazy miłości w literaturze XIX wieku. Omów różne sposoby i cele jej ukazania w tekstach literackich.
27. Nawiązania do klasycznego i średniowiecznego eposu we współczesnej prozie fantasy. Dokonaj ukierunkowanej
analizy wybranych przykładów.
28. Konstrukcja czasu i przestrzeni w wybranych powieściach współczesnych. Przedstaw różne sposoby kreacji tych
elementów świata przedstawionego.
29. Literackie portrety dzieci. Porównaj przedstawienia zawarte w utworach napisanych w różnych epokach
literackich.
30. Świat wartości bohatera literackiego wybranej epoki. Przedstaw, przywołując celowo dobrane utwory.
31. Przedstawienia motywu zdrady małżeńskiej w literaturze. Omów w kontekście obyczajowości i etyki epok, z
których pochodzą wybrane przez ciebie utwory.
32. Bohater literacki skonfliktowany z rodziną. Porównaj wybrane kreacje postaci w tekstach reprezentujących
zarówno epikę, jak i dramat .
33. Podróże współczesnych poetów. Omów wykorzystanie tego motywu w liryce dwu twórców przełomu XX i XXI
wieku.
34. Zwierzę jako bohater literacki. Porównaj wybrane kreacje w utworach reprezentujących zarówno epikę, jak i lirykę
35. Postaci kobiecej tożsamości w utworach literackich. Porównaj wybrane przedstawienia.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Adaptacja, która mogłaby powstać. Wykorzystując wiedzę na temat struktury dzieła filmowego i przykłady
rozwiązań z cenionych przez ciebie realizacji, przedstaw zamysł przeniesienia na ekran wybranej powieści XXI wieku.
2. Kreacje mordercy i ofiary w literaturze i filmie. Przedstaw wybrane przykłady.
3. Symboliczne znaczenie stroju w literaturze i dziełach sztuki. Zinterpretuj i porównaj wybrane przykłady.
4. Wpływ poetyki filmu na konstrukcję dzieł literackich. Omów celowo wybrane przykłady.
5. Motyw maski w literaturze i malarstwie. Zestawiając różne przykłady, omów sposoby jego przedstawienia w
wybranych tekstach kultury.
6. Wpływ systemów filozoficznych starożytnego Wschodu na literaturę wybranej epoki w Europie. Zestaw efekty
analizy utworów reprezentujących różne rodzaje literackie.
7. Osiągnięcia starożytnych cywilizacji jako źródło motywów literackich i filmowych. Zanalizuj wybrane teksty kultury.
8. Mowa ciała jako jeden ze sposobów prezentowania postaci w literaturze i filmie (lub teatrze). Przedstaw na
wybranych przykładach.
9. Porównaj wybrane literackie i malarskie obrazy pożegnania.
10. Pejzaż prowincji w kulturze dawnej i współczesnej. Zanalizuj wybrane teksty kultury (literackie i z innych dziedzin
sztuki).
11. Wpływ muzyki na literaturę. Omów zagadnienie, analizując odpowiednio dobrane przykłady.
12. Polacy widziani oczami obcokrajowców. Zanalizuj wybrane przykłady literackie i filmowe.
13. Człowiek a animalistyczni bohaterowie dzieł literackich i filmowych (albo malarskich). Posługując się celowo
dobranymi przykładami, przedstaw typy relacji między nimi.
14. Postaci demoniczne, szatańskie… Omów ich funkcje w wybranych tekstach kultury, w tym literackich.
15. Różne sposoby wykorzystania motywu poszukiwania cennego przedmiotu w literaturze i innych tekstach kultury.
Zestaw i porównaj, przywołując różnorodne przykłady.
16. Porównaj literackie obrazy apokalipsy pochodzące z jednej epoki. Omów je w różnych kontekstach (np.
filozoficznym, obyczajowym, malarskim).
17. Małżonkowie jako bohaterowie sztuki. Porównaj funkcję tej grupy postaci w wybranych tekstach kultury
(literackich i z innych dziedzin sztuki).
18. Portrety i karykatury sarmaty. Przedstaw, dokonując analizy wybranych tekstów kultury, w tym literackich.
19. Motyw człowieka na bezludnej wyspie w literaturze i innych tekstach kultury. Zestaw różnorodne przykłady jego
wykorzystania.
20. Zinterpretuj i oceń funkcjonalność ilustracji do dwu wybranych utworów literackich. Opisz kryteria, którymi się
posłużyłeś.
21. Różne możliwości inscenizacji lub filmowej adaptacji sztuk Szekspira. Przedstaw na przykładzie obejrzanych
realizacji jednego utworu (np. Romea i Julii lub Hamleta, lub Snu nocy letniej) i własnych przemyśleń.
22. Porównaj sposób wykorzystania tematu sztuki walki w literaturze i innych tekstach kultury (np. filmach, grach
komputerowych, reklamie).
23. Miasta włoskie lub francuskie, lub hiszpańskie jako przestrzeń kultury. Porównaj wybrane przykłady literackie i
malarskie.
24. Związki kultury polskiej i niemieckiej. Omów na wybranych przykładach z literatury i innej dziedziny sztuki.
25. Przedstawienia groteskowe są wyrazem kryzysu wartości. Rozważ tezę, analizując wybrane przykłady z literatury i
sztuki.
26. Czołówka filmu, prolog dramatu, inwokacja w eposie… Porównaj sposoby wprowadzania widza i czytelnika w
fabułę dzieła.
27. Przedstaw różne sposoby wykorzystania motywów baśniowych w tekstach kultury współczesnej, w tym literackich
(np. powieściach fantasy, filmach, grach komputerowych).
28. Jak literatura i sztuka przedstawiają konwenanse obyczajowe? Porównaj sposób ich przedstawienia i ocenę w
wybranych tekstach literackich i malarskich.
29. Analizując wybrane przykłady, porównaj filmowe i literackie obrazy starożytnego miasta.
30. Obraz Japonii przedstawiany przez swoich i obcych. Zanalizuj wybrane przez siebie przykłady tekstów kultury, w
tym literackich.
31. Japońska sztuka parzenia herbaty lub uprawiania ogrodów, lub władania mieczem w poezji i malarstwie (lub
filmie). Porównaj sposób ukazania wybranego zjawiska kulturowego w tekstach z różnych dziedzin sztuki.
32. Dlaczego bohaterowie dzieł literackich i filmowych zakładają maski? Odpowiedz na to pytanie na podstawie
analizy wybranych przykładów.
33. Na podstawie analizy wybranych przykładów literackich i malarskich (albo filmowych) porównaj sposób
przedstawienia sceny gier karcianych (lub wróżenia z kart).
34. Różne przedstawienia wróżki w literaturze i filmie. Zestaw i porównaj wybrane teksty kultury.
35. Różne przedstawienia fantastycznych przedmiotów (np. lampa Alladyna, zaczarowane kalosze, Święty Graal) w
literaturze i filmie. Omów funkcję tego motywu w wybranych tekstach kultury.
36. Literackie i malarskie ukazanie scen gry na instrumencie. Porównaj różne sposoby ich obrazowania i wymowę w
świetle konwencji, w której są przedstawiane.
37. Problem dyskryminacji przedstawicieli innych kultur (lub wyznań). Zanalizuj sposób jego przedstawienia i funkcję
w wybranych tekstach kultury, w tym literackich.
38. Różnorodne inspiracje literackie w pantomimie lub balecie. Omów na wybranych przykładach.
39. Porównaj wybraną powieść drogi z jej filmową adaptacją.
40. Funkcja motywu poranku (świtu) w literaturze i filmie. Zestaw wybrane teksty kultury.
41. Literatura i malarstwo realistyczne źródłem wiedzy o obyczajach swoich czasów. Omów wybrane przykłady.
42. Różne typy postaci pozytywnej. Porównaj wybrane przykłady z literatury i filmu.
43. Przemiana bohatera pod wpływem literatury (lub innych dziedzin sztuki, np. muzyki, malarstwa, filmu). Przedstaw
różne realizacje tego motywu w utworach literackich i filmowych.
44. Różne możliwości inscenizacji sztuk Witkacego (lub Mrożka, lub Różewicza). Porównaj wybrane realizacje
teatralne z wizją zawartą w tekście wybranego dramatu.
45. Woda (morza, rzeki, jeziora) bohaterem i tłem tekstów kultury różnych epok. Przedstaw wybrane przykłady
literackie i malarskie wykorzystujące ten temat.
46. Motyw przyjęcia oświadczyn. Porównaj sposób jego przedstawienia i funkcję w wybranych tekstach kultury, w tym
literackich.
47. Pałac jako miejsce akcji w powieści i filmie. Na podstawie wybranych fragmentów różnych tekstów kultury
porównaj sposoby kreowania jego przestrzeni.
48. Motyw czytania listu w literaturze i w filmie. Porównaj wybrane sceny w kontekście dzieł, z których pochodzą.
JĘZYK
1. Język uczniowski jako jedna z odmian gwary środowiskowej. Omów na podstawie materiału zgromadzonego w
twojej szkole.
2. Przedstaw współczesny językowy obraz mężczyzny, biorąc pod uwagę słownictwo i frazeologię z różnych tekstów
mówionych i pisanych.
3. Nie trać czasu! Czas to pieniądz! Czy tylko? Przedstaw językowy obraz czasu utrwalony w literaturze.
4. Język trzech pokoleń. Na podstawie zebranego materiału z wypowiedzi ustnych i pisemnych przedstaw różnice
między twoim językiem a sposobem mówienia rodziców i dziadków.
5. Wpływ mody językowej na sposób mówienia współczesnych Polaków. Przedstaw, posługując się przykładami
tekstów mówionych i pisanych.
6. Analizując celowo zgromadzone przykłady wypowiedzi, omów przejawy snobizmu w komunikacji językowej.
7. Konwencjonalne i niekonwencjonalne zachowania językowe Polaków (np. powitanie, pożegnanie, gratulacje,
zaproszenia, kondolencje i inne). Zanalizuj na podstawie celowo zgromadzonego materiału.
8. Etymologia, sposoby tworzenia i odmiana polskich nazwisk kobiet. Omów na podstawie zebranego materiału
językowego.
9. Wpływ gier komputerowych na język mówiony i pisany. Przedstaw, posługując się zebranym materiałem
badawczym.
10. Językowy sposób wyrażania szacunku, dezaprobaty, sympatii i antypatii. Zanalizuj temat na podstawie
wypowiedzi osób publicznych.
11. Język oświadczyn dawniej i dziś. Porównaj na podstawie wybranych przykładów literackich i/lub filmowych.
12. Analizując celowo zgromadzony materiał językowy, omów wpływ popkultury na polszczyznę współczesnej
młodzieży.
13. Język SMS-ów. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał na poziomie leksyki, frazeologii, składni i zapisu.
14. Frazeologia dawna a dzisiejsza. Dokonaj analizy porównawczej frazeologizmów występujących w tekstach
staropolskich i współczesnych.
15. Stałe związki frazeologiczne i ich funkcjonowanie w obiegu publicznym. Omów temat, analizując wybrane
przykłady z języka mówionego i pisanego.
16. Literackie inspiracje w języku reklamy. Przedstaw różne sposoby wykorzystywania tekstów literackich w
wybranych reklamach.
17. Porównaj język internautów odwiedzających różne fora internetowe (lub czaty internetowe).
18. Neologizmy – zasady ich tworzenia i funkcje w różnych tekstach pisanych. Przedstaw, posługując się zebranym
materiałem badawczym.
19. Posługując się przykładami przemówień z dzieł literackich, przedstaw funkcje różnych językowych środków
retorycznych.
20. Porównaj język i konstrukcję horoskopów zamieszczanych w różnego typu czasopismach.
21. Dialog w liryce. Porównaj sposób wykorzystania i funkcję tej formy wypowiedzi w wybranych wierszach.
22. Porównaj stylizację archaiczną w dwu wybranych powieściach historycznych prezentujących różne epoki.
23. Zanalizuj, posługując się przykładami tekstów mówionych i pisanych, wpływ nowych mediów i sposobów
komunikacji na leksykę, frazeologię i składnię współczesnego języka polskiego.
24. Frazeologizmy w kulturze masowej i języku potocznym. Omów zjawisko, uwzględniając różne aspekty
funkcjonowania związków wyrazowych w języku (znajomość, rozumienie, poprawność).
25. Moda językowa, jej przejawy i wpływ na język współczesnej młodzieży. Omów na wybranych przykładach.
26. Posługując się celowo zgromadzonym materiałem, porównaj indywidualizację języka bohaterów wybranych
filmów.
27. Zapożyczenia z języka angielskiego. Analizując zgromadzony materiał badawczy, omów sposoby adaptacji
anglicyzmów i oceń zasadność ich wprowadzania do polszczyzny.
28. Nazwy i nazwiska znaczące w dziełach literackich. Zanalizuj ich funkcję w utworze, etymologię i budowę
słowotwórczą.
29. Językowe odmiany współczesnego reportażu. Porównaj język kilku przedstawicieli młodego pokolenia reporterów.
30. Różne funkcje eufemizmów. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów literackich i pozaliterackich.
31. Gatunki wypowiedzi internetowej. Przedstaw ich cechy gatunkowe, posługując się celowo dobranymi przykładami
tekstów zamieszczonych w Internecie.
32. Co różni blog internetowy od tradycyjnego dziennika, a co go z nim łączy? Odpowiedz na pytanie, analizując
celowo dobrane przykłady.