Proces wdra\277ania projektowania proekologicznego w przemy

Transkrypt

Proces wdrażania
projektowania
proekologicznego
w przemyśle
Prof. dr hab. inż. Kazimierz FRIEDEL
Wydział
Wydział Elektroniki Mikrosystemó
Mikrosystemów i Fotoniki
Politechnika Wrocł
Wrocławska
ul. Grabiszyńska 97, 5353-439 Wrocł
Wrocław
Centrum Doskonał
Doskonałości Recyklingu Materiał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 5050-370 Wrocł
Wrocław
Plan prezentacji
1. Wstęp
2. Istota projektowania proekologicznego
3. Strategia projektowania proekologicznego
4. Czynniki determinujące projektowanie proekologiczne
5. Wdrożenie systemu projektowania proekologicznego
6. Zarządzanie projektowaniem proekologicznym
7. Czynniki ekonomiczne a projektowanie proekologiczne
8. Kształtowanie postaw proekologicznych
9. Zakończenie
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Wstęp
Projektowanie proekologiczne polega na systematycznym uwzględnianiu
wymogów środowiska naturalnego w wytwarzaniu produktów już w
najwcześniejszym stadium ich powstawania, a więc w fazie projektowania
sprzętu elektronicznego.
Wymagania
klientów
Wpływ na
środowisko
Produkcja
Projektowanie
produktu
Parametry
techniczne
Ekonomia
Funkcja
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Istota projektowania proekologicznego
Ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie substancji niebezpiecznych.
Ograniczenie różnorodności materiałów i liczby elementów oraz
podzespołów wchodzących w skład produktu.
Użycie w jak największym stopniu recyklatów, o ile są dostępne i nie
powodują pogorszenia jakości produktu.
Nadanie produktowi pożądanych właściwości, takich jak łatwość
modernizacji i naprawy, możliwość ponownego użycia, możliwość
ponownego wykorzystania niektórych podzespołów, co przyczynia się do
wydłużenia czasu życia produktu.
Umożliwienie demontażu produktu bez użycia narzędzi lub przy użyciu
najprostszych narzędzi.
Oznakowanie materiałów umożliwiające ich bezbłędną identyfikację.
Ułatwienie recyklingu materiałów dzięki rezygnacji z powłok lakierniczych
i nalepek.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Strategia projektowania proekologicznego (1)
Koncepcja
Optymalizacja
gospodarki zużytymi
produktami
1
7
2
Ograniczenie wpływu
produktu na środowisko
w fazie użytkowania
Optymalizacja
fizyczna
6
3
5
Optymalizacja
dystrybucji
Optymalizacja
materiałów
4
Optymalizacja
technologii
produkcji
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Koncepcja Głównymi jej elementami są podstawowe zał
założeniach dotyczące funkcji
urządzenia oraz wymagania użytkownikó
ytkowników końcowych.
cowych.
- Dematerializacja,
- Promowanie wspó
współużytkowania,
- Oferowanie usł
usług.
Optymalizacja fizyczna pod względem jakościowym i ilościowym łączy aspekty formy,
estetyki i budowy urządzenia z oczekiwaniami konsumentó
konsumentów.
- Integracja funkcji produktu,
- Optymalizacja funkcji produktu,
- Zwiększenie niezawodności i trwał
trwałości,
- Ułatwienie konserwacji i naprawy,
- Modularyzacja produktu,
Optymalizacja materiałów polega na odpowiednim doborze materiał
materiałów, co w dużym
stopniu zależy od rodzaju produktu i jego cyklu życia.
ycia.
- Czyste materiał
materiały,
- Materiał
Materiały odnawialne,
- Materiał
Materiały mniej energochł
energochłonne,
- Recyklaty,
Recyklaty,
- Materiał
Materiały podatne na recykling,
- Ograniczona ilość materiał
materiałów.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Optymalizacja technologii produkcji prowadzi do „czystszej produkcji”
produkcji”, a więc
do zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń, minimalizacji wpł
wpływu na środowisko
i zagrożeń dla zdrowia ludzkiego podczas procesó
procesów produkcyjnych.
- Alternatywne technologie produkcji,
- Ograniczenie liczby operacji technologicznych,
- Mniejsze zużycie energii,
- Zmniejszenie ilości odpadó
odpadów poprodukcyjnych,
- Mniejsza ilość i czystsze materiał
materiały pomocnicze.
Optymalizacja systemów dystrybucji oznacza, że produkt będzie transportowany
od producenta do dystrybutora, detalisty i klienta w sposó
sposób jak najmniej uciążliwy dla
środowiska.
- Mniejsze i nadające się do ponownego użycia opakowania,
- Efektywny energetycznie transport,
- Efektywna energetycznie logistyka.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Ograniczenie wpływu produktu na środowisko w fazie użytkowania polega na
redukcji zapotrzebowania na energię, wodę, itp. i ograniczenie ilości odpadó
odpadów
powstających w trakcie użytkowania urządzenia
- Energooszczędność i czyste źródła energii,
- Czyste materiał
materiały eksploatacyjne i w mniejszej ilości,
- Właściwe użytkowanie.
Optymalizacja gospodarki zużytymi produktami umożliwia recykling,
recykling, ponowne
użytkowanie produktu oraz bezpieczną jego utylizację. Opró
Oprócz niewątpliwych zalet
ekologicznych,
ekologicznych, uwzględnienie przyszł
przyszłego zagospodarowania odpadó
odpadów może prowadzić
także do znacznych korzyści finansowych.
finansowych.
- Ponowne użycie,
- Projektowanie propro-demontażowe,
- Ponowne użycie elementó
elementów i podzespoł
podzespołów,
- Recykling materiał
materiałów,
- Bezpieczna utylizacja.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Czynniki determinujące projektowanie proekologiczne (1)
Czynniki wewnętrzne:
Poczucie odpowiedzialności (kierownictwo i zał
załoga muszą mieć peł
pełną świadomość tego,
tego, że
projektowanie proekologiczne przyczynia się do rozwo
rozwoju firmy)
firmy).
Poprawa wizerunku produktu i firmy (zalety
zalety proekologiczne produktu prowadzą do jego
wyższej oceny przez konsumentó
konsumentów oraz do ogó
ogólnej poprawy wizerunku firmy)
firmy).
Jakość produktu (wysoki poziom ekologicznej jakości produktu przyczynia się do ogó
ogólnej poprawy
jakości produktu,
produktu, także pod względem funkcjonalności,
ci, niezawodności i możliwości naprawy)
naprawy).
Wzrost motywacji pracownikó
pracowników (ograniczenia wpł
wpł ywu produktó
produktów i procesó
procesów na środowisko,
rodowisko,
a także wzrost bezpieczeństwa i ochrony zdrowia prowadzi do wzrostu motywacji pracownikó
racowników).
Stymulacja innowacji technologicznych (projektowanie proekologiczne prowadzi do
poszukiwania nowych technologii,
technologii, przez co wprowadza zasadnicze zmiany w procesie produkcyjnym,
produkcyjnym,
a także pomaga w zdobyciu nowych rynkó
rynków dla produktó
produktów).
Redukcja kosztó
kosztów (przedsiębiorstwa mogą łączyć system projektowania proekologicznego
z korzyściami finansowymi wynikającymi np.
np. z efektywniejszego
efektywniejszego wykorzystania
wykorzystania energii i materiał
materiałów,
czy też ponownego
ponownego uż ycie elementó
elementów skł
składowych urządzeń).
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Czynniki determinujące projektowanie proekologiczne (2)
Czynniki zewnętrzne:
Polityka rządu (konieczność przestrzegania regulacji prawnych związanych z ekologią; dyrektywy
WEEE i RoHS,
RoHS, obejmujące swoimi rozporządzeniami UE, ale także zmuszające państwa spoza UE
do respektowania tych rozporządzeń na jej terenie).
terenie).
Popyt i konkurencja na rynku (wymagania dostawcó
dostawców, dystrybutoró
dystrybutorów i klientó
klientów są silnym
bodźcem do doskonalenia produktó
produktów pod względem ekologicznym).
ekologicznym).
Ekologiczne kryteria przyznawania nagró
nagród dla projektó
projektów (w wielu poważnych
konkursach projektó
projektów pojawiają się również kryteria ekologiczne, któ
które powinien speł
spełniać nagradzany
projekt produktu).
produktu).
Organizacje handlowe i przemysł
przemysłowe (zachęcają do brania udział
udziału w ró
różnych akcjach
proekologicznych, lub wręcz wymagają tego od przedsiębiorstw w nich zrzeszonych).
zrzeszonych).
Koszty odpadó
odpadów (zasada „truciciel pł
płaci”
aci” powoduje, że procesy związane z zagospodarowaniem
odpadó
odpadów, tj. transport, spalanie, skł
składowanie lub neutralizacja generują koszty; prewencja jest
skutecznym sposobem na ograniczenie tych kosztó
kosztów).
w).
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Wdrożenie systemu projektowania proekologicznego (1)
Polityka proekologiczna firmy
Deklaracja Kierownictwa firmy
Określenie celów projektowania proekologicznego
Powołanie zespołu wdrażającego
Wyznaczenie osób odpowiedzialnych oraz określenie
zakresu odpowiedzialności
Określenie daty ukończenia wdrożenia
Przygotowanie planu szkoleń dla uczestników procesu
wdrażania.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Pięć etapów projektowania proekologicznego:
1. Sporządzenie szkicu projektu, któ
który powinien zawierać
- ocenę poró
porównawczą produktó
produktów tego samego typu, obecnych na rynku,
- wykaz celó
celów finansowych i ekologicznych,
- szczegó
szczegółowy opis strategii projektowania proekologicznego,
- sposó
sposób zarządzania projektem,
- powoł
powołanie zespoł
zespołu projektowego,
- określenie sposobu dokumentowania i oceny projektu,
- plan projektu i terminy realizacji poszczegó
poszczególnych etapó
etapów,
- budżet projektu i podział
podział funduszy na poszczegó
poszczególne etapy.
2. Analiza czynnikó
czynników wewnętrznych i zewnętrznych pozwala na uwzględnienie
- planowanego rozwoju przedsiębiorstwa,
- wymagań rynkowych,
- konkurencji,
- wymagań prawnych,
- sposobó
sposobów motywacji pracownikó
pracowników,
- cał
całkowitych kosztó
kosztów,
- przewidywanych trudności.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Pięć etapów projektowania proekologicznego:
3. Analiza profilu ekologicznego urządzenia
Analiza profilu ekologicznego urządzenia polega na szczegó
szczegółowym zbadaniu
oddział
oddziaływania produktu na środowisko na każdym etapie ż ycia.
4. Analiza możliwości udoskonalenia produktu
Należy rozważyć wszelkie możliwości zmiany i modernizacji wyrobu i procesu
produkcyjnego tak, aby poprawić profil ekologiczny urządzenia;
wykres radarowy.
5. Studium wykonalności
Studium wykonalności polega na ocenie możliwości realizacji ró
różnych opcji
rozwiązań pod względem technicznym, finansowym i ekologicznym.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Uwarunkowania:
Złożoność problemó
problemów ochrony środowiska.
Brak doświadczenia projektantó
projektantów sprzętu elektronicznego w zakresie ekologii.
Większość produktó
produktów jest modernizowana drogą ewolucyjną, w oparciu o poprzednie projekty.
Koncepcja produktu jest w dużej mierze uzależniona od podstawowych procesó
procesów
technologicznych, któ
którymi dysponuje producent.
Długoterminowe kontrakty na dostawę produktu nie pozwalają na wprowadzenie zmian
materiał
materiałowych.
Umowy z dostawcami elementó
elementów, wynikające z prowadzonej przez firmę polityki obniżki
kosztó
kosztów, determinują rodzaj stosowanych elementó
elementów.
Lista wymagań proekologicznych dla danego produktu jest zazwyczaj dł
długa i często bardzo
szczegó
szczegółowa, co może utrudniać jej opanowanie przez wszystkich tych, któ
którzy mają wpł
wpływ na
projekt produktu
Struktura organizacyjna firmy może się często zmieniać a wraz z nią mogą się zmieniać ośrodki
decyzyjne.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Zarządzanie projektowaniem proekologicznym
Wdrażanie systemy projektowania proekologicznego powinno przebiegać
bezkompromisowo.
bezkompromisowo.
Decyzje podejmowane przez wszystkich uczestnikó
uczestników procesu muszą być zorientowane na
osiągnięcie celu,
celu, jakim jest produkt speł
spełniający wymagania ochrony środowiska.
System projektowania proekologicznego musi być zintegrowany z systemem zarządzania
firmą oraz musi być widoczny i obecny w każdej formie zarządzania firmą.
W procesie wdrażania systemu projektowania proekologicznego powinni brać udział
udział
wszyscy pracownicy,
pracownicy, począwszy od Dział
Działu Zaopatrzenia a skończywszy na Dziale
Sprzedaży i Marketingu.
System projektowania proekologicznego wymaga nowej rozległ
rozległej wiedzy, co w praktyce
oznacza konieczność zaangażowania przynajmniej jednego specjalisty,
specjalisty, któ
którego zadaniem
będzie skuteczne wpł
wpływanie na proces projektowania.
Pierwszorzędne znaczenie ma zorganizowanie, już na samym początku wdrażania
projektowania proekologicznego, systemu zarządzania obiegiem informacji.
informacji.
Zaleca się opracować i udostępnić w Intranecie relacyjną bazę danych.
danych.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Czynniki ekonomiczne a projektowanie proekologiczne
Aspekt ekonomiczny projektowania proekologicznego musi być
traktowany na równi z innymi celami projektowania.
Produkty proekologiczne przynoszą firmie wymierne efekty
ekonomiczne głównie ze względu na opanowanie większego
segmentu rynku.
Projektowanie proekologiczne produktów jest często traktowane jak
zbędny luksus, tolerowany tylko wówczas, gdy przynosi firmie
korzyści ekonomiczne.
Decyzje związane z projektowaniem proekologicznym mogą
prowadzić do powstawania dodatkowych kosztów w procesie
produkcji i dystrybucji produktów.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Kształtowanie postaw proekologicznych
Wszystkie działania podejmowane w firmie w celu wytwarzania
produktów proekologicznych muszą iść w parze z codziennym
przestrzeganiem zasad szeroko rozumianej ochrony środowiska.
Projektowanie proekologiczne musi być wspierane przez pracowników,
a to wymaga propagowania tej idei i kształtowania ich postaw
proekologicznych.
Wewnętrzna informacja dotycząca wdrażania systemu projektowania
proekologicznego przynosi oczekiwane efekty, jeżeli jest poparta
danymi liczbowymi, świadczącymi o postępach tego procesu.
Bardzo istotne z punktu widzenia strategii marketingowej jest publiczne
ujawnianie faktów związanych z podejmowanymi przez firmę akcjami
proekologicznymi.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Zakończenie
Dopóki nie będziemy uznawali zagrożeń środowiskowych jako naszych
własnych zagrożeń, zasoby naturalne będą szybko malały, produkcja
przemysłowa będzie wprawdzie rosła, ale wraz z nią będzie rosło
zanieczyszczenie środowiska, co może doprowadzić do katastrofy.
Tylko świadome przeciwstawianie się każdego z nas rosnącemu
strumieniowi odpadów przemysłowych, rosnącemu zużyciu bogactw
naturalnych i energii oraz innym zagrożeniom środowiskowym może
oddalić wizję katastrofy i przywrócić równowagę ekosystemu na naszej
planecie.
Każdy z nas musi stawiać czoła wszelkim zagrożeniom środowiska
naturalnego i musi rozumieć potrzebę oraz starać się wspierać ideę
zrównoważonego rozwoju.
Zwłaszcza inżynierowie mają tu do spełnienia doniosłą misję polegającą
na uwzględnieniu problemów ochrony środowiska już we wczesnym
etapie projektowania produktów.
Wydział
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław
Centrum Doskonał
Materiałów
Politechnika Wrocł
Wrocławska
Wrocław

Proces wdra\277ania projektowania proekologicznego w przemy

Transkrypt

Podobne dokumenty

T.Sikorski PWr - Nowoczesne uczelnie

Telewizja – część 1 - Politechnika Wrocławska

Montaz w elektronice_cz.16_Techniki montazu