Wielkość kosztów transportu w zależności od norm emisji spalin

Transkrypt

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 101
Transport
2014
Olena Sivets, Marianna Jacyna
Politechnika Warszawska, Wydzia! Transportu
WIELKO!" KOSZTÓW TRANSPORTU
W ZALE$NO!CI OD NORM EMISJI SPALIN
POJAZDU
R"kopis dostarczono, lipiec 2013
Streszczenie: W artykule przedstawiono wybrane aspekty w zakresie kszta!towania kosztów
transportu w zale$no%ci od norm emisji spalin pojazdów. Transport drogowy, mimo i$ stanowi
kluczow& rol" w gospodarczym i spo!ecznym $yciu kraju, ma najbardziej szkodliwy wp!yw na
zdrowie i %rodowisko naturalne. W Unii Europejskiej transport odpowiada za wytworzenie ok. 28%
emisji CO2 do atmosfery, przy czym a$ 84% generuje transport drogowy. W artykule wskazano na te
instrumenty polityki transportowej, które wp!ywaj& na ograniczenie negatywnych skutków
towarzysz&cych rozwojowi transportu drogowego. Analizy kosztów transportu, uwzgl"dniaj&c
pojazdy o ró$nych normach emisji spalin, w krajowym oraz mi"dzynarodowym transporcie
drogowym dokonano na przyk!adzie wybranych relacji przewozu. Wskazano równie$ na korzy%ci dla
przewo(nika wynikaj&ce ze zmiany taboru o normie emisji spalin EURO 3 na tabor spe!niaj&cy norm"
minimum EURO 5.
S%owa kluczowe: emisja spalin, koszty transportu, zrównowa$ony transport
1. WPROWADZENIE
Transport drogowy stanowi kluczow& rol" w gospodarczym i spo!ecznym $yciu kraju.
Niemniej jednak, ma on najbardziej szkodliwy wp!yw na zdrowie i %rodowisko naturalne.
W Unii Europejskiej transport odpowiada za wytworzenie ok. 28% emisji CO2 do
atmosfery, przy czym a$ 84% wytwarza transport drogowy [2]. W zwi&zku z tym, w Unii
Europejskiej podejmowane s& skoordynowane dzia!ania na rzecz ograniczenia
szkodliwego oddzia!ywania transportu poprzez integracj" polityki transportowej z polityk&
ekologiczn&. Wynikiem tych prac jest m.in.[1]:
zaostrzenie norm dotycz&cych emisji spalin,
promocja alternatywnych (róde! energii (biopaliwa, CNG, LPG),
promocja %rodków transportu o mniejszym stopniu zu$ycia paliwa na ton"
przewo$onego !adunku ( np. transport multimodalny, transport wodny %ródl&dowy).
Instrumenty, s!u$&ce wdra$aniu polityki ekologicznej UE w zakresie transportu to [9]:
138
wliczanie do kosztów transportu kosztów spo!ecznych i ekologicznych (w tym
zewn"trznych),
wdro$enie inteligentnych systemów zarz&dzania transportem wraz ze
zró$nicowanymi op!atami drogowymi,
nadanie priorytetu inwestycjom w infrastruktur" kolejow&, dróg wodnych,
morskiego transportu przybrze$nego i transportu kombinowanego,
wprowadzenie liberalizacji do transportu kolejowego i lotniczego.
Przyk!adem podejmowanych w Unii Europejskiej dzia!a+ w zakresie ograniczenia
wp!ywu transportu drogowego na %rodowisko jest tak$e Dyrektywa Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia 23 kwietnia 2010r. w sprawie promowania
ekologicznie czystych i energooszcz"dnych pojazdów transportu drogowego. Regulacje
Unii Europejskiej, dotycz&ce polityki transportowej, wprowadzaj& prawne ramy dla
zastosowania zasady „zanieczyszczaj&cy p!aci” uwzgl"dniaj&c wymagania ochrony
%rodowiska poprzez zró$nicowanie stawek op!at za korzystanie z infrastruktury drogowej
w zale$no%ci od norm emisji substancji spalin dla pojazdów.

2. NORMY EMISJI SPALIN, JAKO INSTRUMENT
INTERNALIZACJI KOSZTÓW
ZEWN&TRZNYCH TRANSPORTU
Analizuj&c dzia!alno%7 transportu, mo$na wyró$ni7 kilka rodzajów kosztów
zewn"trznych [3], w%ród których najistotniejsze to koszty wynikaj&ce z:
zanieczyszczenia %rodowiska naturalnego,
negatywnego wp!ywu na klimat i krajobraz,
zu$ycia czasu i kongestii transportu,
ha!asu,
zaj"to%ci terenu i wypadków.
Powoduj&cym najwi"ksze i najbardziej uci&$liwe negatywne skutki dla %rodowiska
elementem pojazdu jest silnik spalinowy, podczas pracy którego do atmosfery emitowane
s& szkodliwe substancje, b"d&ce pochodnymi spalanego paliwa.
Pocz&wszy od 1970 roku Europejska Wspólnota Gospodarcza prowadzi legislacyjne
dzia!ania, które maj& na celu ograniczenie emisji substancji szkodliwych przez pojazdy
silnikowe. Dyrektywa Rady z dnia 20 marca 1970 roku by!a pierwszym dokumentem,
gdzie okre%lone zosta!y maksymalne warto%ci emisji tlenku w"gla oraz w"glowodorów, w
sprawie zbli$enia ustawodawstwa pa+stw cz!onkowskich odnosz&cych si" do dzia!a+, jakie
maj& by7 podj"te w celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Ca!y program
wprowadzania norm dotycz&cych emisji spalin przez pojazdy silnikowe zacz"to
wprowadza7 od pocz&tku lat dziewi"7dziesi&tych XX wieku. W 1992 roku zacz"!a
obowi&zywa7 pierwsza Europejska Norma Emisji Spalin (EURO). Od tej pory
sukcesywnie wprowadzane s& nowe, bardziej restrykcyjne normy (tab. 1.). Mechanizm
dzia!ania Europejskich Norm Emisji Spalin polega na wdro$eniu warto%ci granicznych
Wielko%7 kosztów transportu w zale$no%ci od norm emisji spalin pojazdu
139
emisji substancji szkodliwych, które musz& spe!ni7 pojazdy, w celu otrzymania
homologacji, niezb"dnej do poruszania si" na terenie Unii Europejskiej.
Tablica 1
Klasy emisji spalin
Rok produkcji %rodka transportowego
Norma emisji spalin
od
do
1992
1994
EURO 1
1995
1999
EURO 2
2000
2004
EURO 3
2005
2007
EURO 4
2008
obecnie
EURO 5
=ród!o: opracowanie w!asne na podstawie [5]
Kolejnym krokiem w polityce transportowej Unii Europejskiej jest norma EURO 6,
zmierzaj&cym ku osi&gni"ciu celu postawionego w Bia!ej Ksi"dze – zastosowania
nowoczesnych technologii dla zmniejszania kosztów zewn"trznych transportu oraz jak
najszybsze zast"powanie starych, nieefektywnych technologii i pojazdów przez
odpowiednie instrumenty polityki transportowej [4]. Norma EURO 6 zacznie
obowi&zywa7 od pocz&tku 2014 roku. Pomimo tego, producenci pojazdów ju$ w 2011
roku zacz"li przygotowania i sprzeda$ pojazdów z EURO 6. Niestety ze wzgl"du na to, i$
norma ta nie zosta!a jeszcze wprowadzona, stawki op!at dla normy EURO 6 na dany
moment s& takie same jak EURO 5.
3. SYSTEMY OP'AT DROGOWYCH W TRANSPORCIE
TOWAROWYM UNII EUROPEJSKIEJ
Zgodnie z zasad& dyrektywy 1999/62/WE – „u$ytkownik p!aci”, od 1 lipca 2011 roku
przesta!y obowi&zywa7 winiety op!at drogowych w Polsce, natomiast dzia!anie rozpocz&!
Elektroniczny System Poboru Op!at Drogowych – viaTOLL. Wprowadzenie
elektronicznego systemu poboru op!at w Polsce, a tak$e w wi"kszo%ci krajów Unii
Europejskiej przyczyni!o si" do wzrostu kosztów w!asnych przewo(ników. Szczególnie dla
przedsi"biorstw transportowych posiadaj&cych tabor przestarza!y, spe!niaj&cy niskie normy
emisji spalin. W odró$nieniu od winietowego systemu poboru op!at, który nie limitowa!
liczby przejechanych kilometrów, e-myto odzwierciedla intensywno%7 korzystania
z infrastruktury. Oprócz tego, w przypadku systemu elektronicznego wysoko%7 stawek za
przejazd zale$y równie$ od normy emisji spalin pojazdu, zgodnie z zasad&
„zanieczyszczaj&cy p!aci”. Wed!ug tej zasady, wyra(nie korzystniejsze stawki dotycz&
pojazdów przyjaznych %rodowisku, spe!niaj&cych najwy$sze standardy emisji spalin.
W Polsce regulacje dotycz&ce dróg krajowych i ich odcinków, na których pobiera si"
op!at" elektroniczn& oraz wysoko%7 op!at zawarte zosta!y w Rozporz&dzeniu Rady
140
Ministrów z dnia 22 marca 2011 roku, tryb, sposób i termin wnoszenia op!at reguluje
Rozporz&dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2011 roku. Stawki op!aty
elektronicznej dla odcinków tras klasy A (autostrady) i S (drogi ekspresowe) oraz
odcinków tras klasy GP (drogi g!ówne o przyspieszonym ruchu) i G (drogi g!ówne),
zawarte zosta!y w tab. 2.
Tablica 2
Wysoko() op%aty elektronicznej dla dróg krajowych
Stawka op!aty elektronicznej za przejazd 1 km drogi krajowej (PLN)
Kategoria
pojazdu
Klasy pojazdów w EURO w zale$no%ci od limitów emisji spalin
max. EURO 2
Samochód
ci"$arowy
DMC >
12 t
EURO 3
EURO 4
min. EURO 5
dla dróg krajowych o klasie A i S lub ich odcinków, na których pobiera si"
op!at" elektroniczn&
0,53
0,46
0,37
0,27
dla dróg krajowych o klasie G i GP lub ich odcinków, na których pobiera si"
op!at" elektroniczn&
0,42
0,37
0,29
0,21
=ród!o: Opracowanie w!asne na podstawie [7]
W Europie myto elektroniczne pobierane jest w takich krajach, jak: Niemcy, Austria,
Czechy, S!owacja, W!ochy, Francja, Hiszpania. Nazwa systemu e-myto w Niemczech –
TOLL COLLECT, Francji – TIS-PL, Hiszpanii – Via T.
W Niemczech obowi&zuje system poboru op!at TOLL COLLECT, op!ata naliczana jest
za ka$dy przejechany kilometr autostrad. Na wysoko%7 stawki g!ówny wp!yw ma klasa
emisji spalin EURO oraz liczba osi pojazdu. Dane dotycz&ce tej kwestii zawarto w tab. 3.
Stawka op!at drogowych dla pojazdu klasy EURO 3 (kategoria C), posiadaj&cego 4
i wi"cej osi, wynosi 0,204 EUR/km, dla pojazdu klasy EURO 5 (kategoria A) natomiast –
0,155 EUR/km.
Tablica 3
Stawki op%at drogowych w Niemczech
Liczba osi
do 3 osi
od 3 osi
min EURO 2
0,274
0,288
Op!ata [EUR/km]
Klasa emisji spalin
EURO 3
EURO 4
0,190
0,169
0,204
0,183
EURO 5
0,141
0,155
=ród!o: Opracowanie w!asne na podstawie [8]
Na terenie Austrii obowi&zuje elektroniczny system poboru op!at o nazwie GO dla
pojazdów ci"$arowych i autobusów powy$ej 3,5 t, poruszaj&cych si" po autostradach
i drogach szybkiego ruchu. System ten zast"puje zarówno winiety jak i podatek drogowy.
141
Wysoko%7 stawek zale$y od klasy emisji spalin, liczby osi pojazdu, a tak$e w d!ugo%ci
odcinka drogi za który jest pobierana op!ata. Stawki op!at podzielone s& na trzy grupy:
Grupa A: pojazdy ci"$arowe o najni$szej emisji zanieczyszcze+, czyli klasa Euro 6
oraz EEV (Enhanced Environmentally Friendly Vehicle) – p!ac& 10% mniej.
Grupa B: pojazdy ci"$arowe klasy Euro 4 i 5 – p!ac& 4% mniej.
Grupa C: pojazdy ci"$arowe klasy Euro 0, 1, 2 oraz 3, o najwy$szym poziomie
emisji zanieczyszcze+ – p!ac& 10% wi"cej.
W niektórych krajach Unii Europejskiej cz"sto brakuje konsekwencji w uzale$nieniu
op!at za przejazd od norm emisji spalin. Zalicza si" do nich m.in. Francja, Hiszpania.
W krajach tych op!aty drogowe zale$& od DMC pojazdów oraz liczby osi i oczywi%cie
d!ugo%ci przejechanego odcinka.
4. ANALIZA PORÓWNAWCZA KOSZTÓW PRZEJAZDU
NA WYBRANYCH TRASACH W ZALE$NO!CI OD
NORMY EMISJI SPALIN POJAZDU
Analiz" porównawcz& op!at za przejazd po wybranych trasach przeprowadzono przy
wykorzystaniu kalkulatora op!at drogowych [10]. Analiz" dokonano dla wybranych trzech
tras krajowych, mianowicie: Warszawa – S!ubice (tab.4.), Warszawa – Zgorzelec (tab. 5.),
Warszawa – Cieszyn (tab. 6.) Trasy te wybrano ze wzgl"du na to, i$ s& one najcz"%ciej
wykorzystywanymi podczas realizacji przewozów do krajów Europy Zachodniej. Zmian"
wysoko%ci op!at drogowych na tych trasach w zale$no%ci od normy EURO przedstawiono
na rysunku 1. Natomiast dla relacji mi"dzynarodowej Warszawa – Madryt – Warszawa
przeprowadzono dodatkowo analiz" kosztów zu$ycia paliwa oraz op!at za korzystanie ze
%rodowiska.
Tablica 4
Op%aty na trasie Warszawa – S%ubice w zale-no(ci od normy EURO
Droga
S8
A2
P!atny odcinek
D!ugo%7
odcinka
[km]
Mory -- Konotopa
Stryków -- Konin Wschód
EURO 2
EURO 3
EURO 4
EURO 5
1,79
0,95
0,82
0,66
0,48
99,04
52,49
45,56
36,64
26,74
3,59
1,9
1,65
1,33
0,97
104,42
55,34
48,03
38,63
28,19
Konin Wschód -- Mod!a
Suma
Op!ata [PLN]
142
Tablica 5
Op%aty na trasie Warszawa – Zgorzelec w zale-no(ci od normy EURO
Droga
A2
S8
A8
P!atny odcinek
Stryków -- Konin Wschód
Op!ata [PLN]
EURO 2
EURO 3
EURO 4
EURO 5
52,49
45,56
36,64
26,74
Konin Wschód – Mod!a
Mory – Konotopa
3,59
1,9
1,65
1,33
0,97
1,79
0,95
0,82
0,66
0,48
G"sia Górka -- D&browa
5,1
2,7
2,35
1,89
1,38
D&browa -- Xozina
14,13
7,49
6,5
5,23
3,82
Xozina -- Paw!owice
8,48
4,49
3,9
3,14
2,29
Paw!owice -- Widawa
5,02
2,66
2,31
1,86
1,36
Widawa -- Kosmonautów
7,63
4,04
3,51
2,82
2,06
Kosmonautów -- Lotnisko
3,17
1,68
1,46
1,17
0,86
Lotnisko -- Cesarzowice
4,22
2,24
1,94
1,56
1,14
Cesarzowice -- Nowa Wie% Wroc!awska
2,48
1,31
1,14
0,92
0,67
Nowa Wie% Wroc!awska -- Pietrzykowice
3,01
1,6
1,38
1,11
0,81
Pietrzykowice -- K&ty Wroc!awskie
10,06
5,33
4,63
3,72
2,72
K&ty Wroc!awskie -- Kostom!oty
11,67
6,19
5,37
4,32
3,15
5,56
2,95
2,56
2,06
1,5
Kostom!oty -- Jaros!aw
A4
D!ugo%7
odcinka
[km]
99,04
Jaros!aw -- Udanin
4,2
2,23
1,93
1,55
1,13
Udanin -- Budziszów
3,6
1,91
1,66
1,33
0,97
Budziszów -- W&dro$e Wielkie
7,64
4,05
3,51
2,83
2,06
W&dro$e Wielkie -- Miko!ajowice
5,05
2,68
2,32
1,87
1,36
Miko!ajowice -- Legnickie Pole
2,53
1,34
1,16
0,94
0,68
Legnickie Pole -- Legnica
5,13
2,72
2,36
1,9
1,39
Legnica -- Z!otoryja
8,31
4,4
3,82
3,07
2,24
Z!otoryja -- Lubiatów
3,71
1,97
1,71
1,37
1
Lubiatów -- Chojnów
6,9
3,66
3,17
2,55
1,86
Chojnów -- Jadwisin
6,48
3,43
2,98
2,4
1,75
Jadwisin -- Krzywa
4,52
2,4
2,08
1,67
1,22
Krzywa -- Os!a
5,9
3,13
2,71
2,18
1,59
Os!a -- Nowy Punkt
4,97
2,63
2,29
1,84
1,34
Nowy Punkt -- Krzy$owa
1,34
0,71
0,62
0,5
0,36
Krzy$owa -- Boles!awiec
5,3
2,81
2,44
1,96
1,43
26,76
14,18
12,31
9,9
7,23
Boles!awiec -- Godzieszów
Godzieszów -- Zgorzelec (Granica pa+stwa)
Suma
16,19
8,58
7,45
5,99
4,37
303,48
160,85
139,6
112,28
81,93
143
Tablica 6
Op%aty na trasie Warszawa – Cieszyn w zale-no(ci od normy EURO
Droga
D!ugo%7
odcinka
[km]
1,26
EURO 2
EURO 3
EURO 4
EURO 5
0,53
0,47
0,37
0,26
Raszyn-Sportowa -- Staw Puchalski
0,53
0,22
0,2
0,15
0,11
Staw Puchalski -- Pucha!y
0,48
0,2
0,18
0,14
0,1
Pucha!y -- Falenty
0,33
0,14
0,12
0,1
0,07
Falenty -- Wyp"dy
Wyp"dy -- Droga do Mszczonowa
Radziejowice -- Mszczonów Pó!noc
0,3
0,59
3,3
0,13
0,25
1,75
0,11
0,22
1,52
0,09
0,17
1,22
0,06
0,12
0,89
Mszczonów Pó!noc -- Mszczonów Po!udnie
6,15
3,26
2,83
2,28
1,66
Mszczonów Po!udnie -- Huta Zawadzka
2,71
1,44
1,25
1
0,73
P!atny odcinek
Raszyn -- Raszyn-Sportowa
DK7
S8
A1
S1
Op!ata [PLN]
Huta Zawadzka -- Kowiesy
4,05
2,15
1,86
1,5
1,09
Kowiesy -- Babsk
6,76
3,58
3,11
2,5
1,83
Babsk -- Julianów
6,18
3,28
2,84
2,29
1,67
Julianów -- Rawa Maz. Pó!noc
3,91
2,07
1,8
1,45
1,06
Rawa Maz. Pó!noc -- Rawa Maz. Po!udnie
3,39
1,8
1,56
1,25
0,92
Rawa Maz. Po!udnie -- Podkonice
5,4
2,86
2,48
2
1,46
Podkonice -- Wólka Jagielczy+ska
3,95
2,09
1,82
1,46
1,07
Wólka Jagielczy+ska -- Czerniewice
3,33
1,76
1,53
1,23
0,9
5,3
2,81
2,44
1,96
1,43
Lubochnia -- Jakubów
5,38
2,85
2,47
1,99
1,45
Jakubów -- Tomaszów Maz. Pó!noc
Tomaszów Maz. Pó!noc -- Tomaszów Maz.
Centrum
Tomaszó Maz. Centrum -- Tomaszów Maz.
Po!udnie
Tomaszów Maz. Po!udnie -- Studzianki
3,19
1,69
1,47
1,18
0,86
3,01
1,6
1,38
1,11
0,81
4,45
2,36
2,05
1,65
1,2
3,54
1,88
1,63
1,31
0,96
Studzianki -- Wolbórz
4,58
2,43
2,11
1,69
1,24
Wolbórz -- Polichno
3,23
1,71
1,49
1,2
0,87
Polichno -- Moszczenica
6,65
3,52
3,06
2,46
1,8
Moszczenica -- Piotrków Tryb. Pó!noc
Piotrków Tryb. Pó!noc -- Piotrków Tryb. Zachód
Piotrków Tryb. Zachód -- Be!chatów
3,77
2,66
2,46
2
1,41
1,3
1,73
1,22
1,13
1,39
0,98
0,91
1,02
0,72
0,66
Komorowice -- Starobielsko
2,67
1,42
1,23
0,99
0,72
Starobielsko -- Centrum Handlowe
1,11
0,59
0,51
0,41
0,3
Centrum Handlowe -- Wapienica
1,27
0,67
0,58
0,47
0,34
Wapienica -- Jasienica
4,29
2,27
1,97
1,59
1,16
Jasienica -- Skoczów/Górecka
8,57
4,54
3,94
3,17
2,31
Skoczów/Górecka -- Droga do Mi"dzy%wieca
0,87
0,46
0,4
0,32
0,23
9,78
3,28
132,68
5,18
1,74
69,94
4,5
1,51
60,72
3,62
1,21
48,81
2,64
0,89
35,61
Czerniewice -- Lubochnia
Droga do Mi"dzy%wieca -- Krasna
Krasna -- Pastwiska
Suma
144
250
200
EURO 2
150
EURO 3
EURO 4
100
EURO 5
50
0
Warszawa - Zgorzelec
Warszawa - Cieszyn
Warszawa - S!ubice
Rys. 1. Zmiana op!at drogowych na wybranych trasach w zale$no%ci od normy EURO
=ród!o: opracowanie w!asne
Na rysunku 2 przestawiono struktur" procentow& kosztów zmiennych wybranego
przedsi"biorstwa transportowego, realizuj&cego przewozy mi"dzynarodowe (Europa
Zachodnia). Analiza struktury kosztów wykaza!a, i$ koszty, na które bezpo%rednio wp!ywa
norma emisji spalin pojazdu to koszty op!at drogowych oraz op!at za korzystanie ze
%rodowiska. Po%rednio natomiast wp!ywa na koszty zu$ycia paliwa, ze wzgl"du na to,
pojazdy spe!niaj&ce norm" EURO 5 zu$ywaj& oko!o 5% mniej paliwa.
00%
01%
14%
22%
02%
Op!aty za korzystanie ze %rodowiska
Ogumienie
Przegl&dy okresowe i naprawy
Dodatkowe wynagrodzenie kierowców
61%
Op!aty drogowe
Paliwo
Rys. 2. Struktura procentowa kosztów zmiennych wybranej firmy transportowej
145
Tablica 7
Koszty op%at drogowych dla relacji Warszawa – Madryt –Warszawa
Nazwa
systemu EMYTO
Wyszczególnienie
Polska [PLN]
Niemcy [EUR]
Francja [EUR]
\rodek transportowy
DAF FT XF 95
DAF FT XF 105
Klasa emisji spalin
EURO 3
EURO 5
Koszt realizacji jednego pe!nego kursu przez dane kraje przejazdu
viaTOLL
279,2
163,86
TOLL
320,7
1 340,6
220,5
921,7
COLLECT
TIS-PL
449,0
1 876,8
449,0
1 876,8
Hiszpania [EUR]
Via T
64,1
267,9
Razem [PLN]
Koszt roczny dla jednego pojazdu
(24 kursy w ci&gu roku)
64,1
267,9
3 764,6
3 230,3
90 349,6
77 527,4
Ró$nica [PLN]
12 822,2
Na przyk!adzie realizacji przewozów w relacji Warszawa – Madryt - Warszawa
wysoko%7 op!at drogowych dla pojazdu spe!niaj&cego norm" emisji spalin EURO 3 jest o
534,26 PLN wy$sza ni$ w przypadku pojazdu EURO 5. Zak!adaj&c, $e rocznie jeden
%rodek transportowy realizuje 24 kursy, ró$nica wynosi ju$ 12 822,2 PLN (tab.7). Dla
danej relacji przewozowej wykorzystanie pojazdów z EURO 5 oznacza corocznie ponad
9700 PLN mniej wydanych na paliwo (tab. 8).
Tablica 8
Koszty zu-ycia paliwa dla relacji Warszawa – Madryt –Warszawa
DAF FT XF 95
Wyszczególnienie
Zu$ycie paliwa
Koszt wynikaj&cy ze
zu$ycia paliwa
1 pojazd [l/100km]
1 pojazd /1 kurs [l]
1 pojazd/ rok [l]
1 pojazd /1 kurs [PLN]
1 pojazd/ rok [PLN]
Ró$nica [PLN]
DAF FT XF 105
Norma emisji spalin
EURO 3
EURO 5
31
29,5
1 820
1 732
43 673
41 560
8 389
7 983
201 332
191 590
9 742
Przedsi"biorstwo transportowe zobowi&zane jest do uiszczenia op!at z tytu!u
posiadanego taboru i jego wp!ywu na %rodowisko naturalne, tj. wprowadzania do
powietrza substancji zanieczyszczaj&cych w wyniku spalania paliw. Op!aty nale$y wnosi7
do Urz"du Marsza!kowskiego, w!a%ciwego dla siedziby firmy, w odst"pach kwartalnych.
Op!aty te oblicza si" wg szczegó!owych stawek, które obowi&zuj& od 2001 r. i s&
146
publikowane w Rozporz&dzeniu Rady Ministrów z 9 pa(dziernika 2001 r. w sprawie op!at
za korzystanie ze %rodowiska (Dz.U. nr 130/2001 poz. 1453). Wielko%7 op!aty stanowi
iloczyn ca!kowitego zu$ycia paliwa (Mg) i w!a%ciwa dla danego paliwa warto%7, wyliczona
dla analizowanego roku [6]. Op!ata za jednostkowe wprowadzane do powietrza gazów lub
p!ynów z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych spe!niaj&cych norm" EURO 3
i EURO 5 wynosi odpowiednio: 10,25 PLN/Mg i 4,01 PLN/Mg. Zu$ycie paliwa wyra$one
w jednostce obj"to%ci przelicza si" na jednostk" masy mno$&c ilo%7 spalonego paliwa w
litrach przez g"sto%7, uwzgl"dniaj&c, $e g"sto%7 oleju nap"dowego wynosi 0,84 kg/l.
Porównanie rocznych kosztów op!at za korzystanie ze %rodowiska dla pojazdów
spe!niaj&cych normy EURO 3 i EURO 5 zawarto w tab. 9.
Tablica 9
Koszty op%at za korzystanie ze (rodowiska dla relacji Warszawa – Madryt –Warszawa
DAF FT XF 95
Wyszczególnienie
1 pojazd /1 kurs [Mg]
1 pojazd/ rok [Mg]
1
pojazd
/1 kurs [PLN]
Koszt wynikaj&cy
z zu$ycia paliwa
1 pojazd/ rok [PLN]
Ró$nica [PLN]
Zu$ycie paliwa
DAF FT XF 105
Norma emisji spalin
EURO 3
EURO 5
1,53
1,45
36,69
34,91
15,67
5,83
376,02
139,99
236,03
5. WNIOSKI
Wprowadzenie instrumentów, które okre%laj& wysoko%7 op!at w zale$no%ci od klasy
emisji spalin pojazdów zgodnie z zasad& „zanieczyszczaj&cy p!aci” niew&tpliwie wp!ywa
na zwi"kszenie kosztów firm transportowych. W szczególno%ci dotyczy to przedsi"biorstw
posiadaj&cych przestarza!y tabor. Podyktowane jest to tym, $e im starszy jest pojazd tym
ni$sza klasa emisji spalin EURO, a tym samym wy$sza op!ata za przejazd.
Wprowadzenie op!at drogowych zale$nych m.in. od klasy emisji spalin powoduje to, $e
przewo(nicy drogowi cz"%ciej decyduj& si" na unowocze%nienie taboru. Najni$sze op!aty
s& pobierane od %rodków transportowych, które spe!niaj& norm" EURO 5. Koszt przejazdu
wynosi 27 groszy za kilometr. Dla porównania, przedsi"biorstwa transportowe posiadaj&ce
pojazdy z normami poni$ej EURO 3 zap!ac& prawie dwa razy wi"cej, bo 53 grosze. Ta
ró$nica jest jeszcze wi"ksza w przypadku przejazdów w niektórych krajach Europy
Zachodniej.
Przeprowadzona analiza kosztów transportu na przyk!adzie relacji mi"dzynarodowej
Warszawa – Madryt – Warszawa pozwala na stwierdzenie, i$ pojazd spe!niaj&cy norm"
emisji spalin EURO 5 w porównaniu do pojazdu z EURO 3 przynosi oszcz"dno%ci w
147
wysoko%ci ponad 22 800 PLN rocznie, w tym 12 800 PLN op!at drogowych, 9 740 PLN
kosztów zu$ycia paliwa oraz 236 PLN op!at korzystania ze %rodowiska.
Wy$sze koszty eksploatacji pojazdów klasy EURO 3 i ni$szej przyczyni& si" do tego, i$
zainteresowanie nimi przewo(ników drogowych b"dzie spada!o na korzy%7 pojazdów
bardziej przyjaznych %rodowisku, spe!niaj&cych co najmniej norm" EURO 5.
Praca naukowa zrealizowana w ramach projektu badawczego pt. „Kszta#towanie
proekologicznego systemu transportowego” (EMITRANSYS), nr PBS1/A6/2/2012 finansowanego
przez Narodowe Centrum Bada+ i Rozwoju.
Bibliografia
1. Lipi+ska-S!ota A., Polski transport w europejskiej przestrzeni gospodarczej, Katowice 2005, s.116.
2. Menes E., S!o+ski D. – Energoch!onno%7 i emisja dwutlenku w"gla generowana przez transport krajów
tworz&cych Uni" Europejsk&. Kwartalnik Naukowy ITS „Transport Samochodowy” nr 2/2010.
3. Tomanek R.: Funkcjonowanie transportu. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach,
Katowice 2004.
4. Komisja Europejska. Bia!a Ksi"ga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu –
d&$enie do osi&gni"cia konkurencyjnego i zasobooszcz"dnego systemu transportu; za!&cznik 2; Innowacje
z my%l& o przysz!o%ci: technologia i zachowanie, Bruksela 2011.
5. Zbiór
aktów
legislacyjnych:
http://europa.eu/legislation_summaries/environment/air_pollution/
index_en.htm
6. Art. 290 ustawy z 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony %rodowiska (Dz.U. nr 62 poz. 627).
7. Rozporz&dzenie Rady Ministrów z 22 marca 2011 r. w sprawie dróg krajowych lub ich odcinków, na
których pobiera si" op!at" elektroniczn& oraz wysoko%ci stawek op!aty elektronicznej, Dz.U. nr 80, poz.
433 ze zm.
8. http://viabox.pl/oplaty-drogowe-w-niemczech/
9. http://www.mos.gov.pl
10. http://www.oplatydrogowe.eu
QUANTITY OF TRANSPORT COSTS DEPENDING ON VEHICLE EMISSIONS
STANDARDS
Abstract: The paper presents selected aspects of transport costs depending on vehicle emission standards.
Road transport plays a key role in economic and social life of the country and has the most adverse impact on
health and the environment. In the EU, transport is responsible for producing about 28% of CO2 emissions
into the atmosphere, where road transport produces 84% of it. The article indicates on the transport policy
instruments that affect the reduction of negative effects accompanying the growth of road transport. Analysis
of costs arising from the different emissions standards in the domestic and international road transport was
made on example with the different transport relations. The article also points to the benefits of the carrier
resulting from a changes in fleet with the emission standards EURO 3 on fleet with the minimum standard
EURO 5.
Keywords: exhaust emissions, transport costs, sustainable transport

Wielkość kosztów transportu w zależności od norm emisji spalin

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pojedynczy wyciąg spalin Norfi

analizator gazowy codel g-cem 4000 - Pentol

Dane techniczne - kogenerator