TEMATY NA MATURALNY EGZAMIN USTNY Z JĘZYKA

TEMATY NA MATURALNY EGZAMIN USTNY
Z JĘZYKA POLSKIEGO
dla technikum
2015
LITERATURA
1. Uniwersalne treści mitów greckich. Omów problem na wybranych przykładach
literackich z różnych epok.
2. Bohaterowie literaccy w poszukiwaniu swojego miejsca w społeczeństwie. Omów
problem na wybranych przykładach z różnych epok.
3. Topos pielgrzyma w literaturze polskiej. Rozważ temat odwołując się do wybranych
utworów.
4. Motyw Arkadii w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
5. Człowiek wobec zagrożeń cywilizacji. Przedstaw postawy wybranych bohaterów
literackich z różnych epok.
6. Moralność człowieka w konfrontacji z losem . Przeanalizuj problem na podstawie
literatury wybranych epok.
7. Tradycja biblijna we współczesnej poezji. Określ funkcje odniesień biblijnych na
wybranych przykładach.
8. Motyw szaleństwa w wybranych utworach literackich – omów różne sposoby jego
funkcjonowania.
9. Bunt i ofiara – szaleństwo czy świadectwo wrażliwości? Rozważ problem postaw
bohaterów romantycznych i ich spadkobierców w odniesieniu do wybranych przykładów.
10.Biesiady, bale, wesela… Przedstaw rolę tego motywu w wybranych przykładach z
literatury polskiej.
11.Ludowość i ludomania – omów różne sposoby nawiązywania do folkloru w twórczości
literackiej wybranych epok.
12.Od św. Aleksego do Ziembiewiczów – sposoby kreowania małżeństw literackich.
Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach.
13.Postawy młodych wobec wyzwań historii. Rozważ problem na podstawie wybranych
utworów literackich.
14.Władza jako powołanie, zaszczyt, pokusa… Przedstaw literackie obrazy tego zjawiska.
15.Sens cierpienia… Rozważ ten temat na podstawie wybranych przykładów z literatury
polskiej i/lub obcej.
16.Stosunek do zła sprawdzianem człowieczeństwa. Rozwiń temat posługując się
wybranymi przykładami literackimi z różnych epok.
17.Człowiek współczesny wobec zagrożeń totalitarnych. Rozważ problem na przykładzie
postaw wybranych bohaterów literackich.
18.Rodzina i dom. Omów funkcjonowanie tego motywu, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
19.Przedstaw funkcje i sposoby wykorzystania motywu tańca w literaturze polskiej. Odwołaj
się do wybranych przykładów z różnych epok.
20.Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Przeanalizuj problem w świetle
wybranych przykładów.
21.Literatura uczy, bawi, wychowuje – omów różne jej funkcje na przykładach wybranych
tekstów od średniowiecza do oświecenia.
22.Literatura faktu. Przeanalizuj i zinterpretuj zjawisko na wybranych przykładach tekstów
XX wieku.
23.Motywy maryjne w polskiej literaturze. Przedstaw sposoby obrazowania tego motywu na
wybranych przykładach.
24.Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Rozważ
problem na wybranych przykładach.
25.Echa polskich powstań narodowych w literaturze. Omów sposoby przedstawienia tego
zjawiska na wybranych przykładach.
26.Podstawą postępu są konflikty pokoleń. Rozważ prawdziwość tego twierdzenia
odwołując się do wybranych przykładów literackich.
27.Dokument i parabola jako dwa sposoby pisania o współczesności. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
28.Przyroda ojczysta jako temat, motyw, źródło inspiracji. Rozwiń temat odwołując się do
literatury wybranych epok.
29.Etos pracy w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane
przykłady.
30.Galeria portretów kobiecych w literaturze XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
31.Aby istnieć człowiek musi się buntować. (A. Camus) Zastanów się nad źródłami i sensem
buntu wybranych bohaterów literackich, oceń ich postawy.
32.Powinowactwa literatury i filozofii. Przedstaw te związki na wybranych przykładach.
33.Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem w odniesieniu do wybranych
przykładów dzieł literackich.
34.Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Przedstaw
sposoby kreowania takiej postaci na wybranych przykładach.
35.Kulinaria w literaturze, ich funkcje i sposoby opisywania. Omów temat wykorzystując
utwory z różnych epok.
36.Miłość w życiu twórców i w kreacjach literackich polskiego i europejskiego romantyzmu.
Przedstaw zjawisko na wybranych przykładach.
37.Przedstaw rozwój liryki miłosnej od Kochanowskiego do czasów współczesnych.
Odwołaj się do wybranych przykładów.
38.Galeria postaci szlacheckich w literaturze polskiej różnych epok. Omów sposoby
kreowania tych bohaterów w oparciu o wybrane przykłady.
39.Tworzenie i burzenie mitów narodowych w utworach literackich. Przedstaw zjawisko w
świetle wybranych przykładów.
40.Rola parodii i groteski w literaturze. Scharakteryzuj funkcjonowanie tych kategorii na
wybranych przykładach.
41.Od fascynacji do przerażenia. Przedstaw różnorodność postaw bohaterów literackich
wobec rewolucji.
42.Pokolenie Kolumbów w poezji i prozie. Przedstaw zjawisko na wybranych przykładach.
43.Drzewo w poezji różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach sposoby
funkcjonowania i symbolikę tego motywu.
44.Wizje przyszłości świata – fantastyczne utopie czy diagnoza współczesności? Rozważ
problem odwołując się do wybranych przykładów literackich z różnych epok.
45.List jako forma literacka – wyjaśnij zagadnienie na wybranych przykładach z różnych
epok.
46.Motyw świata jako teatru. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach
literackich.
47.Literackie obrazy bitew. Określ ich rolę w wybranych utworach.
48.Bohaterowie literaccy jako czytelnicy. Omów wpływ lektur na postawy wybranych
postaci z tekstów różnych epok.
49.Metamorfoza bohatera literackiego i jej sens. Przeanalizuj problem odwołując się do
wybranych utworów.
50.Motyw snu w literaturze europejskiej i polskiej. Omów jego funkcjonowanie na
wybranych przykładach.
51.Samotność jako temat literacki. Przeanalizuj zagadnienie odwołując się do wybranych
przykładów.
52.Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów problem, uwzględniając cechy
gatunku i przyczyny jego popularności.
53.Szekspirowskie motywy i inspiracje. Przedstaw ich realizacje, odwołując się do
przykładów literackich z różnych epok.
54.Kreacja bohatera negatywnego w literaturze. Przedstaw różne typy „czarnych
charakterów”, odwołując się do kontekstów kulturowych i historycznych.
55.Od Achillesa do Kolumbów - ideał rycerza w kulturze różnych epok. Przedstaw i
przeanalizuj wybrane przykłady literackie.
56.Powieść sensacyjna i detektywistyczna. Przedstaw rozwój gatunku na wybranych
przykładach.
57.Podróż jako motyw literacki. Ukaż sposoby wykorzystywania go w literaturze różnych
epok.
58.Różne sposoby podejmowania problematyki żydowskiej w literaturze polskiej. Rozwiń
temat, odwołując się do przykładów z różnych epok.
59.Bohaterowie w habitach – przedstaw sposoby ich kreowania w wybranych utworach
literackich.
60.Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Przeanalizuj sposoby funkcjonowania tego
motywu.
61.Duchy, zjawy, upiory… Omów funkcje świata nadprzyrodzonego w wybranych utworach
literackich z różnych epok.
62.Różne rodzaje literackie, różne gatunki służą temu samemu – ukazaniu rzeczywistości.
Zobrazuj to na przykładzie literatury wybranej epoki.
63.Rosja w oczach Polaków. Omów problem, przywołując stosowne utwory z różnych epok.
64.Omów sposoby wykorzystywania bajki jako gatunku literackiego w różnych epokach.
Oceń wartość poznawczą i artystyczną przywołanych przykładów.
65.Od Juliusza Verne`a do Stanisława Lema – przedstaw ewolucję literatury
fantastycznonaukowej w oparciu o analizę wybranych przykładów.
KORESPONDENCJA SZTUK
1. Krajobraz jako motyw w literaturze i sztuce. Omów jego funkcjonowanie w świetle
wybranych przykładów.
2. Cierpienie w literaturze i sztuce. Rozważ temat na wybranych przykładach.
3. Rola inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i w filmie. Omów
funkcjonowanie tego zjawiska na wybranych przykładach.
4. Widzenie śmierci w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw sposoby obrazowania
tego zjawiska na podstawie wybranych przykładów.
5. Dziecko w literaturze i sztuce. Rozwiń temat odwołując się do wybranych
przykładów.
6. Wizje Boga w literaturze i sztuce. Przedstaw ich różnorodność na wybranych
przykładach.
7. Wizerunek diabła w literaturze i sztuce. Przedstaw sposoby kreacji i funkcje tego
motywu na wybranych przykładach.
8. Dzieło literackie i jego adaptacja. Omów udane i chybione przykłady realizacji
filmowych.
9. Rola karykatury w literaturze i sztuce. Rozważ problem na przykładach wybranych
tekstów kultury.
10.Różne sposoby wykorzystywania motywów muzycznych w literaturze XX wieku.
Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
11.Ukaż na przykładzie dzieł wybranej epoki związki między literaturą a innymi
dziedzinami sztuki.
12.Wizje sądu ostatecznego w literaturze i sztuce – omów na wybranych przykładach.
13.Świat fantastyczny i jego rola w literaturze i sztuce. Omów temat na podstawie
wybranych dzieł.
14.Różne znaczenia motywu ogrodu w literaturze i sztuce – omów na wybranych
przykładach.
15.Strój jako element znaczący w różnych tekstach kultury. Omów zagadnienie, odwołując
się do wybranych przykładów.
16.Warszawa w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z
różnych epok.
17.Różne ujęcia motywów tatrzańskich. Omów temat, odwołując się do wybranych
przykładów.
18.Wizerunki Matki Boskiej w literaturze i sztuce – przedstaw na przykładach z wybranych
epok.
19.Wychowawca, nauczyciel, autorytet – przedstaw jego rolę w życiu młodego człowieka na
wybranych przykładach literackich i filmowych.
20.Impresjonizm w sztuce przełomu XIX i XX wieku – przedstaw charakterystyczne dla
tego nurtu środki literackie i malarskie.
21.Alegoria i symbol jako sposoby komunikowania się twórcy z odbiorcą. Omów ich
funkcjonowanie na wybranych przykładach różnych tekstów kultury.
22.Motyw wampira w literaturze i sztuce – przedstaw jego kreacje w dziełach różnych epok.
23.Literackie i filmowe obrazy PRL-u. Omów zagadnienie, przywołując przykłady
wybranych utworów.
24.Socrealizm – sztuka czy narzędzie propagandy? Przedstaw swoje stanowisko, odwołując
się do różnych tekstów kultury.
25.Uniwersalne motywy w literaturze i współczesnych filmach animowanych. Rozwiń
temat, omawiając treści wybranych dzieł (na przykład „Katedra” T Bagińskiego, „Arka”
G. Jonkajtysa, „Zbrodnia i kara” P. Dumały).
26.Dramaty Szekspira jako źródło inspiracji dla filmu i teatru. Omów temat na wybranych
przykładach.
27.Zwierzęta jako bohaterowie literaccy i filmowi. Opisz sposoby kreowania takich
bohaterów i omów ich funkcje w wybranych utworach.
28.Czy dzieła science fiction są ponadczasowe? Odpowiadając na to pytanie, posłuż się
przykładami literackimi i filmowymi.
29.Literatura, sztuka, filozofia wobec holokaustu. Rozważ problem na wybranych
przykładach.
30.Czy romantyzm jest jeszcze aktualny? Rozważ temat, odwołując się do przykładów z
literatury romantycznej i sztuki współczesnej.
JĘZYK
1. Metaforyka i frazeologia zwierzęca we współczesnej polszczyźnie. Określ funkcje
tego zjawiska na wybranych przykładach.
2. Opisz mechanizmy powstawania błędów językowych na podstawie analizy
przykładów radiowych, telewizyjnych i prasowych.
3. Język współczesnej publicystyki – nowomowa czy poprawna polszczyzna? Zbadaj
problem, odwołując się do wybranych tekstów prasowych.
4. Indywidualizacja języka bohatera literackiego jako element charakterystyki postaci.
Rozważ temat w odniesieniu do wybranych przykładów.
5. Rola neologizmów w kształtowaniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na
przykładzie wybranych utworów.
6. Analizując wybrane przykłady literackie omów funkcje języka w tworzeniu
groteskowych obrazów świata.
7. Gry językowe w tekstach kabaretowych. Rozważ zagadnienie na wybranych
przykładach.
8. Związki frazeologiczne w reklamie – omów ich rolę w oparciu o wybrane przykłady.
9. Język uczniowski jako jedna z odmian gwary środowiskowej. Omów temat na
podstawie materiału zebranego wśród rówieśników.
10.Ukaż różne funkcje archaizacji na przykładzie wybranych utworów literackich.
11.Zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Omów problem i oceń wybrane
przykłady.
12.Język prasy sportowej. Omów cechy stylu charakterystycznego dla tej odmiany
publicystyki.
13.Język w tekstach piosenek – omów styl, słownictwo, frazeologię tekstów wybranego
twórcy lub gatunku muzyki.
14.Język internautów. Zbadaj jego funkcjonalność oraz przedstaw sposoby tworzenia
specyficznego słownictwa i frazeologii.