Prawo a przemoc – zadania służb

Prawo a przemoc – zadania służb
1. Jakie przepisy regulują kwestię przemocy domowej?
Przestępstwo określane potocznie przemocą w rodzinie czy przemocą domową jest
regulowane w kodeksie karnym w art. 207, który brzmi:
Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą
pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim
lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze
pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa,
sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na
własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Krąg osób najbliższych określony przez art. 115 § 11 kodeksu karnego to: małżonek,
wstępny (np. rodzice, dziadkowie), zstępny (np. dzieci, wnuki), rodzeństwo, powinowaty w
tej samej linii lub stopniu (np. zięć, teść), osoba pozostająca w stosunku przysposobienia
(adoptowana lub adoptująca) oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym
pożyciu (konkubent). Inna osoba pozostająca w stałym lub przemijającym stosunku
zależności od sprawcy to np. osoba, którą sprawca faktycznie się opiekuje (np. daleka
krewna), albo, którą sprawca utrzymuje. Ważne jest tutaj, aby osoba ta, ofiara przemocy,
była zależna od sprawcy: formalnie (na podstawie stosunku prawnego) lub faktycznie.
Wreszcie ostatni krąg podmiotów to małoletni, oraz osoby nieporadne, np. niepełnosprawne
ruchowo, upośledzone umysłowo, obłożnie, przewlekle chore.
Psychiczne znęcanie się to działanie, które charakteryzuje się poniżaniem ofiary,
wzbudzaniem w niej poczucia zagrożenia, niebezpieczeństwa, ale także niezaspokajaniem
potrzeb materialnych (przemoc ekonomiczna). Typowymi przykładami będą: wyśmiewanie,
krytykowanie, kontrola i ograniczanie wolności ofiary np. poprzez zakaz kontaktów z innymi
osobami (rodziną, przyjaciółmi), grożenie, obrzucanie wyzwiskami, stosowanie zakazów i
nakazów (zakaz podjęcia pracy, wyjścia na zakupy), obarczanie ofiary wyłączną
odpowiedzialnością za utrzymanie rodziny, nie przyczynianie się do wspólnych wydatków,
odbieranie ofierze jej środków finansowych (wynagrodzenia za pracę, renty).
Znęcanie się nad rodziną należy do przestępstw ściganych z urzędu, czyli organy ścigania są
zobowiązane do wszczęcia postępowania, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że doszło do
przestępstwa. Do wszczęcia postępowania nie jest wymagana skarga osoby pokrzywdzonej.
Często jednak zdarza się, że to sama ofiara decyduje się złożyć skargę na swojego męża czy
partnera. Jeżeli akty przemocy powtarzają się, ale nie masz na to dowodów, lub sprawca
uderzył Cię po raz pierwszy, wówczas pomocny będzie art. 156 i 157 Kodeksu Karnego
(opisane są przestępstwa polegające na ciężkim uszkodzeniu ciała). Czyn ten może być
zakwalifikowany jako uszczerbek na zdrowiu lub rozstrój zdrowia. W tym wypadku osoba
pokrzywdzona musi zgłosić wniosek o ściganie (jest to przestępstwo ścigane na wniosek),
inaczej policja nie musi się sprawą zajmować.
Również zachowania sprawcy o charakterze przemocy seksualnej (wymuszanie współżycia
seksualnego, zmuszanie do nieakceptowanych przez ofiarę form współżycia lub praktyk
seksualnych) są formą fizycznego znęcania się. Wymuszanie współżycia seksualnego, a tym
bardziej gwałt - także w małżeństwie - jest przestępstwem. Sprawca może odpowiadać także z
art. 197 kodeksu karnego:
Art. 197. § 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do
obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej
czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności
od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia określonego w § 1 lub 2, działając ze
szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą, podlega karze pozbawienia wolności
od lat 2 do 12.
W Polsce większość przestępstw ściganych jest z oskarżenia publicznego, co oznacza, że
organy ścigania (policja, prokuratura, sądy) wszczynają i prowadzą postępowanie karne
niezależnie od złożenia przez zainteresowane osoby (np. pokrzywdzonego) odpowiedniej
skargi, czy wniosku o ściganie. Organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach o przestępstwa
ścigane z urzędu wszczynają postępowanie, jeśli tylko powezmą informację o popełnieniu
przestępstwa. Przestępstwo określone w art. 207 kk. zalicza się do tej grupy przestępstw.
W sprawach o niektóre przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego postępowanie toczy
się dopiero po złożeniu przez uprawniony podmiot wniosku o ściganie (np. przestępstwo
zgwałcenia art. 197 kk). Część przestępstw określonych w kodeksie karnym ściganych jest z
oskarżenia prywatnego.
2.Inne rodzaje przestępstw, które mogą składać się na przemoc domową
Przestępstwo znęcania się określone w art. 207, będzie zachodzić wówczas, gdy sprawca
działa w sposób powtarzalny, a więc jego czyn ma charakter ciągły. Jeśli jednak sprawca
dokona jednorazowego aktu przemocy lub nie można udowodnić mu znęcania na przestrzeni
czasu, nie oznacza to, że nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za inne
przestępstwa. Przykładowe przepisy kodeksu karnego, które mogą mieć zastosowanie do
czynów sprawców przemocy domowej:
Art. 208. Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego
spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 209. § 1. Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub
orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub
innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb
życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat
2.
§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu opieki społecznej lub właściwej
instytucji.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano świadczenie z funduszu alimentacyjnego, ściganie
odbywa się z urzędu.
Ustawa wymaga, aby uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego miało charakter
uporczywy, co oznacza, że jednorazowe niezapłacenie alimentów nie będzie wystarczające
do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej za ten czyn.
Art. 210. § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o
osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze
pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art. 211. Kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub
zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan
psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
3. Zadania służb.
Ośrodki Pomocy Społecznej
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
Art. 2.1 Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu
umożliwić osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są
one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Art. 3.1 Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do
zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających
godności człowieka.
2. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1,
przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin
oraz ich integracji ze środowiskiem.
Art. 4. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania i
rozwiązywania ich trudnej sytuacji życiowej.
Art. 7. Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ...7)
przemocy w rodzinie, ....13) alkoholizmu i narkomanii, 14) zdarzenia losowego i sytuacji
kryzysowej.
Art.36. Świadczeniami z pomocy społecznej są:
- świadczenia pieniężne (...)
- świadczenia niepieniężne: (...)
- poradnictwo specjalistyczne,
- interwencja kryzysowa,
- schronienie (...)
Celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych
sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, jak również zapobieganie
powstawaniu tych sytuacji. Zjawisko przemocy domowej do nich się zalicza.
Ośrodek Pomocy Społecznej może dostać informację o przemocy domowej z różnych źródeł:
przeprowadzając własny wywiad (gdy osoby będące w trudnej sytuacji zwrócą się o pomoc),
od innych osób, od policji. Rozpoczyna wtedy Procedurę "Niebieskiej Karty". Pracownik
socjalny, po zbadaniu potrzeb danej rodziny (nie tylko materialnych) proponuje pomoc w
zaspokojeniu tych potrzeb. Pomoc materialna (obowiązuje kryterium dochodowe) to różnego
rodzaju świadczenia i zasiłki, np. okresowy, celowy. Jednocześnie, pracownik socjalny
udziela szczegółowych informacji dotyczących możliwości uzyskania pomocy niematerialnej
(niezależnej od dochodu), kieruje w konkretne miejsca lub do specjalistów. W praktyce
pomoc może dotyczyć np.: udzielenia schronienia (np. przyznanie miejsca noclegowego w
hostelu), pomocy psychologicznej (indywidualnej i grupowej), pedagogicznej (zajęcia
socjoterapeutyczne), prawnej (porady).
POLICJA
Podstawa prawna: Ustawa o Policji – art.1 ust.1 „„policja (...) przeznaczona jest do ochrony
bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku”,
Zarządzenie Nr 1313 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 grudnia 2011 r. uchylające
zarządzenie w sprawie metod i form wykonywania przez Policję zadań w związku z przemocą
w rodzinie w ramach procedury "Niebieskie Karty",
Wytyczne nr 2 Komendanta Głównego Policji dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu
postępowania policjantów podczas realizacji procedury "Niebieskie Karty",
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 125, poz.
842).
Zgodnie z obowiązującym prawem, do działań Policji, chroniących ofiary przemocy w
rodzinie należą, m.in.:
1. interwencja,
2. sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa),
3. zatrzymanie sprawców przemocy w rodzinie stwarzających zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzkiego, a także mienia,
4. zatrzymanie osoby podejrzanej, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że
popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie
zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem
przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi,
5. wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko sprawcy przemocy w
przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia popełnienia przestępstwa,
6. zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,
7. podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy,
8. udzielenie informacji ofiarom przemocy o możliwości uzyskania pomocy.
Osoby wzywające Policję mają prawo do:
1. uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa,
2. uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie - numer identyfikacyjny
policjantów, nazwa i siedziba jednostki,
3. wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnej, jako dowodów w sprawie karnej
przeciw sprawcy przemocy,
4. zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.
Jak powinna przebiegać interwencja Policji w ramach procedury „Niebieskie Karty”?
Na wezwanie Policji w przypadku ostrej sytuacji kryzysowej w rodzinie (awantura, krzyki,
zagrożone zdrowie i życie) przyjeżdża patrol interwencyjny, który przeprowadza interwencję
w domu osób poszkodowanych. Celem takiego działania jest zatrzymanie przemocy „tu i
teraz” i zapewnienie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym. Policja może zatrzymać
sprawcę – do wyjaśnienia lub przewieźć go do izby wytrzeźwień.
Art. 40. 1. USTAWA z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi. „Osoby w stanie nietrzeźwości, które swoim zachowaniem
dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy, znajdują się w
okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych
osób, mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, zakładu opieki zdrowotnej lub innej
właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego albo
do miejsca zamieszkania lub pobytu”.
Policjanci na miejscu zdarzenia powinni wypełnić część A „Niebieskiej Karty”, którą
niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu siedmiu dni powinien otrzymać przewodniczący
zespołu interdyscyplinarnego zajmującego się przemocą w rodzinie. Część B „Niebieskiej
Karty” powinna zostać u osoby poszkodowanej: zawarte są w niej informacje dotyczące
przemocy domowej, ważne i pomocne dla osoby krzywdzonej. Sprawca powinien otrzymać
informację jaka jest jego sytuacja prawna, co nastąpi ze strony policji, jeżeli będzie
kontynuował zachowania przemocowe. Dzielnicowy ma obowiązek kontaktować się z
rodziną do momentu ustania przemocy. Może wywierać wpływ na sprawcę, aby podjął kroki
w kierunku rezygnowania z przemocy (m.in. podjęcie terapii). Jeżeli sprawca nie zdecyduje
się na to, policja powinna wszcząć postępowanie przygotowawcze, ponieważ znęcanie się nad
rodziną jest ścigane z urzędu.
Osoba poszkodowana w trakcie wizyty dzielnicowego i pracownika Ośrodka Pomocy
Społecznej powinna dostać informację, w jaki sposób może być chroniona: jakie kroki może
podjąć sama, aby przerwać sytuację przemocy, w jakie miejsca i do kogo może zwrócić się,
aby uzyskać pomoc (grupy wsparcia, pomoc psychologiczna). Pracownik OPS ma obowiązek
zbadać jakie potrzeby osób poszkodowanych są nie zaspokojone i pomóc w ich zaspokojeniu
– w ramach kompetencji OPS.
Procedura Niebieskich Kart została opracowana i wprowadzona po to, aby uruchamiać proces
trwałej zmiany w kierunku przerwania przemocy, z włączeniem służb o różnych
kompetencjach. Informacje o interwencjach policji stanowią ważny dowód w sprawie karnej.
Dlatego warto zapisać datę i godzinę przyjazdu policji
PROKURATURA
Działa w oparciu o Ustawę o Prokuraturze, Kodeks Postępowania Karnego i in. akty Prawne.
W przypadku podejrzenia o popełnieniu przestępstwa prokuratura ma obowiązek wszcząć
postępowanie przygotowawcze mające na celu sprawdzenie czy popełniono przestępstwo,
zlecić zebranie i zabezpieczenie dowodów, zlecić ujęcie sprawcy. Może też zastosować
środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci np. dozoru policyjnego lub
wystąpić do sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. W zależności od
oceny materiału dowodowego postępowanie może zakończyć się skierowaniem do sądu aktu
oskarżenia lub umorzeniem postępowania. Świadkowie przemocy lub osoby poszkodowane
mogą złożyć w prokuraturze (lub na Policji) zawiadomienie o przestępstwie ściganym z
urzędu.
Przestępstwa ścigane z urzędu, to przestępstwa, w których obowiązkiem państwa jest
większość przestępstw, ponieważ naruszają porządek w państwie, jest w tym trybie ścigane,
chyba że przepisy przewidują inny tryb. Zawiadomienie organów ścigania o podejrzeniu lub
popełnieniu przestępstwa jest obowiązkiem każdej instytucji, organizacji lub osoby, która się
o tym dowiedziała.
Art.304. Kodeksu Postępowania Karnego
§ 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny
obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.
§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały
się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić
o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia
organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ
stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Przestępstwa wobec osoby najbliższej, które można zgłosić na Policji lub w prokuraturze to:
• znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w
stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą
nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - art. 207 k.k.,
• pozbawienie człowieka wolności – art. 189 k.k.,
• grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej,
jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona – art. 190 k.k.
(ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
• stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do określonego
działania, zaniechania, lub znoszenia określonego stanu – art. 191 k.k.,
• doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub
podstępem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się
innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności - art. 197 k.k. (ścigane na wniosek
pokrzywdzonego), (UWAGA! Przestępstwo to popełnia również mąż, gwałcąc własną żonę!),
• powodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku,
słuchu, mowy, zdolności płodzenia bądź innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby
nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby
psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego,
istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała– art. 156 k.k.,
• powodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia na okres dłuższy niż
7 dni, w wyniku którego pokrzywdzonym jest osoba najbliższa (ścigane na wniosek
pokrzywdzonego), jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał
dłużej niż 7 dni (ściganie przestępstwa odbywa się z oskarżenia prywatnego) – art.157 k.k.,
• uporczywe uchylanie się od wykonania ciążącego z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego
obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to
narażanie jej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (uchylanie się
od obowiązku alimentacyjnego) – art. 209 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu
opieki społecznej lub innego właściwego organu),
• kradzież lub kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej – art. 278 k.k. i art. 279 k.k.
(ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
• niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatną do użytku – art. 288 k.k.
(ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
• porzucenie wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę
nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny – art. 210 k.k.,
• uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze
względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub
nadzoru – art. 211 k.k.,
• obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenie się wobec takiej osoby
innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do
ich wykonania – art. 200 k.k.,
• rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie,
lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju – art. 208 k.k.
Dowodami w sprawach dotyczących przemocy w rodzinie są:
1. Obdukcja lub zaświadczenie o stanie zdrowia.
2. Zeznania świadków - bezpośrednich - czyli osób, które widziały/ słyszały dane zajście lub
pośrednich, czyli takich, które bezpośrednio nie uczestniczyły w zajściu ale dowiedziały się o
nim np. od osoby pokrzywdzonej.
3. Niebieska Karta.
4. Interwencje Policji.
5. Pobyty sprawcy w placówkach tj. izba wytrzeźwień.
6. Jeżeli sprawca jest agresywny i niszczy sprzęt domowy można złożyć wniosek o oględziny
mieszkania (na podstawie art.167 k.p.k. mogą zostać przeprowadzone również z urzędu).
Ważne!!! - Prokurator może na wniosek Policji lub z urzędu (np. po otrzymaniu informacji
od osoby pokrzywdzonej, że dalsze wspólne zamieszkiwanie ze sprawcą zagraża zdrowiu i
życiu) wystąpić z wnioskiem do Sądu o dozór Policji z obowiązkiem opuszczenia przez
sprawcę lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (maksymalnie 6 miesięcy, ze
wskazaniem - na wniosek oskarżonego - miejsca pobytu w placówkach zapewniających
miejsca noclegowe), a jeżeli sprawca tego nie uczyni stosowany jest środek izolacyjny w
postaci tymczasowego aresztowania (art.275a k.p.k.). W stosunku do podejrzanego w/w
przepisy stosuje się odpowiednio na podstawie art. 71. 3 k.p.k
Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich
Można tu składać następujące wnioski i pozwy:
• Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej
• Wniosek o zawieszenie władzy rodzicielskiej
• Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej
• Pozew o zasądzenie alimentów na dziecko (bezpłatny)
• Wniosek o uregulowanie sposobu kontaktowania się z dziećmi
• Sprawy przeciwko nieletniemu zdemoralizowanemu albo takiemu, który popełnił czyn
karalny
• Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
• Wniosek o zakaz osobistej styczności z dziećmi
• Wniosek o przysposobienie
• Wniosek o wydanie dziecka
• Wniosek o rozstrzygnięcie istotnych spraw dotyczących dziecka
• Pozew o przyczynianie się do zaspokojenia potrzeb rodziny (bezpłatny)
• Wniosek o nakazanie wypłacania małżonkowi wynagrodzenia za pracę drugiego małżonka
Sąd Rejonowy Wydział Cywilny
Do tego Sądu można składać następujące wnioski i pozwy:
• Pozew o zniesienie małżeńskiej wspólności majątkowej
• Wniosek o podział majątku wspólnego
• Pozew o eksmisję
Sąd Okręgowy Wydział Cywilny
Do tego Sądu można składać następujące wnioski i pozwy:
• Wniosek o unieważnienie małżeństwa
• Pozew o rozwód
Wzory wniosków można znaleźć na stronie www.codziennikprawny.pl
Ochrona zdrowia
Do zadań ochrony zdrowia należy: udzielenie podstawowej pomocy medycznej oraz
umiejętne przeprowadzenie rozmowy umożliwiającej rozpoznanie przemocy i pokierowanie
osoby krzywdzonej do miejsc, gdzie może uzyskać pomoc.
Do obowiązków pracownika ochrony zdrowia należy też wydanie zaświadczenia lekarskiego
o doznanych obrażeniach i poinformowanie osoby krzywdzonej o miejscach i warunkach
wystawienia obdukcji. Obdukcja jest wystawiana tylko przez uprawnionego lekarza
sądowego. Jeżeli jest wystawiana na życzenie pacjenta jest płatna, bezpłatnie - jeśli zleci jej
przeprowadzenie Policja lub prokuratura. Obdukcja jest dowodem w sądzie.
Do obowiązków pracowników ochrony zdrowia należy także powiadomienie organów
ścigania, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa (np. ślady ciężkiego uszkodzenia
ciała, ślady wykorzystania seksualnego, itp.), poinformowanie pacjenta o możliwościach
uzyskania pomocy w związku z przemocą w rodzinie, a w przypadku bezpośredniego
zagrożenia życia, zdrowia, bezpieczeństwa osoby doznającej przemocy w rodzinie - wezwać
Policję.
Zgodnie z art. 40 ust 2 ustawy o zawodzie lekarza, jest on zwolniony z zachowania tajemnicy
gdy:
1) tak stanowią ustawy,
2) badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie
odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o
stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje,
3) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta
lub innych osób,
4) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po
uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujawnienia,
5) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu,
6) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z
udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawionym osobom
uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń.
Ujawnienie lub powzięcie podejrzenia o przemocy w rodzinie może mieć miejsce podczas:
•badania ambulatoryjnego w przychodni
•badania szpitalnego
•wizyty lekarskiej w domu pacjenta
•wizyty patronażowej położnej, pielęgniarki
•zabiegów pielęgniarskich w domu pacjenta.