MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU
Transkrypt
MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU
MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych Warszawa 2006 © Centrum Informacyjne Lasów Państwowych ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3 02-362 Warszawa tel. (0-22) 822 49 31, fax (0-22) 823 96 79 e-mail: [email protected] www.lp.gov.pl Opracowanie Krzysztof Okła Redakcja Tomasz Zygmont Redakcja techniczna Bożena Widłaszewska Korekta Maria Suda ISBN 10: 83-89744-39-2 ISBN 13: 978-83-89744-39-5 SPIS TREŚCI 1. INDEKS DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1. Część I, III, E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.2. Część II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2. ZESTAWIENIE TABEL I WZORÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2.1. Część I i III. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2.2. Część II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 3. ZESTAWIENIE AKTÓW PRAWNYCH, INSTRUKCJI, WYTYCZNYCH 75 4. SŁOWNIK TERMINÓW I POJĘĆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 4.1. Z ZAKRESU LEŚNICTWA – użytych w Instrukcji urządzania lasu . . . . . . 85 4.2. Z ZAKRESU GEOMATYKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 E. STANDARD LEŚNEJ MAPY NUMERYCZNEJ – SLMN (załącznik – płyta CD) E1. Zarządzenie nr 74 z 23 sierpnia 2001 r.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E2. Zarządzenie nr 58 z 15 lipca 2002 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E3. Zarządzenie nr 5 z 13 stycznia 2003 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E4. Zarządzenie nr 41 z 7 czerwca 2004 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E5. Zarządzenie nr 34 z 20 kwietnia 2005 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E6. Tekst jednolity załączników do zarządzenia określającego standard leśnej mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 1. Struktura bazy geometrycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 2. Wykaz materiałów źródłowych do wykonania baz danych systemu informacji przestrzennej nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 3. Format i struktura danych przekazywanych przez wykonawców mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 4. Kontrola danych geometrycznych i opisowych . . . . . . . . . 1 4 6 8 10 12 13 62 66 86 Załącznik nr 5. Legenda leśnej mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 6. Słownik obiektów geometrycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 7. Archiwizacja i ochrona danych systemu informacji przestrzennej na szczeblu nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 8. Aktualizacja systemu informacji przestrzennej na szczeblu nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 9. Eksploatacja leśnej mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . 90 112 124 127 130 1. INDEKS DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU Indeks do Instrukcji urządzania lasu Indeks do Instrukcji urządzania lasu (zwanej dalej IUL), będącej załącznikiem do zarządzenia nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 18 kwietnia 2003 r., sporządzono do wydania książkowego IUL (Centrum Informacyjne Lasów Państwowych 2003). W związku z tym, że druga część III tomu – „Standard leśnej mapy numerycznej” – jest już nieaktualna, hasła odniesiono do wersji elektronicznej standardu leśnej mapy numerycznej (zwanej dalej SLMN) obowiązującej na 31 lipca 2005 r. (dołączonej do niniejszej publikacji na płycie CD). Ze względu na odrębność tematyczną indeks do tomu II opracowano oddzielnie. I, III, E I, III – oznacza część (tom) IUL; hasła odniesiono do paragrafów (§) lub do numerów stron (bez oznaczenia), np.: I/§ 2 – szukaj w części I IUL w treści paragrafu 2, a III/11 – szukaj w części III IUL na stronie 11; E1... E5 – oznacza numer zarządzenia określającego standard leśnej mapy numerycznej (SLMN) – na płycie CD dołączonej do niniejszej publikacji; hasła odniesiono do zarządzeń Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, zmieniających SLMN (liczba po literze „E” wskazuje numer kolejnej zmiany: E1 – Zarządzenie nr 74 z 2001 r., E2 – Zarządzenie nr 58 z 2002 r., E3 – Zarządzenie nr 5 z 2003 r., E4 – Zarządzenie nr 41 z 2004 r., E5 – Zarządzenie nr 34 z 2005 r.); E6 – oznacza tekst jednolity załączników do zarządzenia określającego standard leśnej mapy numerycznej, w którym pierwsza liczba po kresce ukośnej (/) jest numerem załącznika (od 1 do 9), a kolejne liczby po następnej ukośnej kresce (/) są numerami punktów i podpunktów w określonym załączniku. II W części (tomie) II hasła odniesiono do numerów punktów (skrót „p.”) lub do numerów stron (bez oznaczenia) – gdy punkt nie występuje albo występuje w załączniku. Przykłady: p. 21.1 oznacza – szukaj w treści punktu 21 podpunkt 1; p. 61–62 oznacza – szukaj w treści punktu 61 oraz punktu 62; p. 68, 63, 66, 84 – szukaj w treści punktu 68 oraz na stronach 63, 66, 84. Nie indeksowano treści tabel i wzorów oraz treści przykładów. Ukośna kreska w tekście (/) oznacza odniesienie do hasła niższego rzędu. 6 Część I, III, E 1.1. Część I, III, E I – „Instrukcja sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa”; III – „Zarządzenie i wytyczne dotyczące urządzania lasu”; E – „Standard leśnej mapy numerycznej” A adres administracyjny I/§ 22.1, III/21, III/39, E6/1/4.2.6–11, E6/7/2, E6/9/3.1 (zob. też podział administracyjny) adres leśny (dane adresowe) I/§ 9, I/§ 21, I/§ 22.1, I/§ 44–45, III/12– 15, III/17–18, III/24, III/28–32, III/38–40, III/46–47, III/49–50, III/52, III/57, E6/1/4.2.1–5, E6/3/3.1.4, E6/7/2, E6/8/1, E6/9/3.1 (zob. też wydzielenie leśne; wyłączenia taksacyjne) aktualizacja leśnej mapy numerycznej E6/1/2, E6/7/2, E6/8, E6/9/1–2 (zob. też standard LMN/Załącznik/nr 8. Aktualizacja) dziennik aktualizacji E6/8/2 aktualizacja opisu taksacyjnego lasu zob. opis taksacyjny lasu/aktualizacja Aktualizator LMN zob. aplikacje użytkowe/Aktualizator LMN ambony myśliwskie zob. obiekty /łowieckie analiza gospodarki leśnej w minionym okresie zob. plan urządzenia lasu/analiza gospodarki leśnej w minionym okresie analiza przestrzenna I/13 analizy laboratoryjne III/161 analizy sieciowe E6/1/3, E6/1/4.2.31 aneks do planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/aneks aplikacje użytkowe E1 Aktualizator LMN/do aktualizacji LMN E 6/1/1–2, E6/8/1, E6/9/1 Kontrola LMN – do kontroli LMN E6/3/2.3, E6/4, E6/8/3, E6/9/1 (zob. też odbiór leśnej mapy numerycznej/kontrola danych geometrycznych i opisowych) przeglądarka internetowa LMN E6/9/2 przeglądarki LMN/do eksploatacji LMN E6/5, E6/9/1–2, E6/9/3.1 7 Część I, III, E TraKo/do transformacji odwzorowań i konwersji formatów GIS E6/9/1 archiwizacja SIP zob. standard LMN/Załącznik/nr 7. Archiwizacja archiwum regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych zob. regionalna dyrekcja Lasów Państwowych/archiwum archiwum wykonawcy planu urządzenia lasu zob. wykonawca planu urządzenia lasu/archiwum arkusz mapy zob. mapa/arkusz mapy atlas zob. mapa/atlas atrybuty w bazie geometrycznej E6/1/1, E6/1/4, E6/3/1, E6/3/3, E6/4/2, E6/9/3.1 (zob. też baza danych/geometryczna; obiekty bazy geometrycznej) B bagna I/§ 14.8.2. c, I/§ 107, I/§ 111 baza danych E1 geometryczna I/§ 8.7, I/§ 20, I/§ 131, E1, E6/1/1–2, E6/3/1, E6/4/2, E6/7/2, E6/8 (zob. też atrybuty w bazie geometrycznej; mapa/numeryczna; obiekty bazy geometrycznej; system informacji przestrzennej; warstwy/geometryczne, współrzędne) format E6/1/1, E6/3/1, E6/3/4, E6/4/2 (zob. też współrzędne) opisowa I/12, I/§ 131, E6/1/1, E6/5, E6/7/2, E6/8, E6/9/3.1 (zob. też program TAKSATOR/baza danych, program TAKSATOR/SILP, SILP-LAS, tabele systemu LAS) 8 baza nasienna I/§ 115 baza żerowa I/§ 106 bazy lotnicze I/§ 103 sprzętu ppoż. I/§ 103–104 bindugi I/§ 72 bioróżnorodność (różnorodność biologiczna) I/§ 31.3, I/§ 79 biotop I/§ 79 biwaki zob. obiekty/turystyczne i rekreacyjne, zob. pola biwakowe i kempingowe błąd pomiaru miąższości gruby I/§ 62 standardowy I/§ 50 bonitacja drzewostanu zob. elementy taksacyjne/bonitacja drzewostanu budowa piętrowa (pionowa) drzewostanów zob. drzewostan/budowa piętrowa (pionowa) budowa przerębowa zob. drzewostan/o budowie (strukturze) przerębowej budowle wodne I/§ 104 budynki i budowle I/§ 14.8.3.a, I/§ 16, I/§ 104.7, I/§ 108, E6/1/3, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10, E6/1/4.2.38 (zob. też ewidencja gruntów i budynków) C cechy taksacyjne drzewostanów zob. drzewostan/cechy taksacyjne drzewostanów cechy zdrowotne I/§ 38 cele gospodarki leśnej (cele gospodarowania) I/12, I/§ 1, I/§ 24, I/§ 40, I/§ 46.2, I/§ 80–82, I/§ 94, I/§ 127–129, III/155 (zob. też zadania gospodarcze dla nadleśnictwa) Część I, III, E hodowlane I/§ 1.5, I/§ 24, I/§ 80 (zob. też hodowla lasu) ochronne I/§ 94 produkcyjne I/§ 94 cele, zadania i podstawy urządzania lasu I/§ 1, I/§ 25.1, I/§ 82.1, I/§ 112, cetyna I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu/uboczne) choinki zob. plantacje/choinek choroby aparatu asymilacyjnego drzew I/§ 101 pędów I/§ 101 pni I/§ 101 systemów korzeniowych drzew I/§ 101 ciągi migracji zwierząt zob. korytarze ekologiczne ciągłość użytkowania lasu I/§ 80 cieki wodne I/§ 11.1, I/§ 16, I/§ 71–72, I/§ 107–108, E6/1/3, E6/1/4.2.34 (zob. też grunty/pod wodami; potoki; rzeki; stosunki wodne; zbiorniki wodne) cięcia I/§ 84, I/§ 94 (zob. też kierunek/cięć; mapa/przeglądowa/cięć) pielęgnacyjne I/§ 46.7, I/§ 77, I/§ 94–95 przedrębne I/§ 94–95 przygodne I/§ 94 (zob. też użytkowanie lasu/ przygodne) rębne I/§ 47, I/§ 77, I/§ 84–85, I/§ 98, I/§ 128–129 lokalizacja (rozplanowanie) I/§ 92, I/§ 98, I/§ 126 wykaz projektowanych cięć rębnych I/§ 3.5.4, I/§ 97, I/§ 98, I/§ 99, I/§ 131 sanitarno-selekcyjne I/§ 46.7, I/§ 94 uprzątające I/§ 14.8, I/§ 41, I/§ 46 wykaz cięć E6/1/4.1.1.9 cmentarze I/§ 111 część planistyczna planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/ część planistyczna czynnik zadrzewienia zob. elementy taksacyjne/zadrzewienie czynniki abiotyczne I/§ 101 antropogeniczne I/§39, I/§101–102 biotyczne I/§ 101 klimatyczne I/§ 102 szkodotwórcze III/155 czynności gospodarcze I/§ 46.2, I/§ 64, III/19, III/24, E6/1/4.1.1.9 czyszczenia (CW, CP) I/§ 46.7, I/§ 94 (zob. też pielęgnacja/upraw i młodników; pilność czynności uprawy; trzebieże; wskazania gospodarcze) D dane adresowe zob. adres leśny dane ewidencyjne zob. ewidencja gruntów/dane ewidencyjne dane geodezyjne zob. ewidencja gruntów/dane ewidencyjne dane geometryczne zob. baza danych/geometryczna dane inwentaryzacyjne (taksacyjne) zob. plan urządzenia lasu/dane inwentaryzacyjne dane LMN przekazywane zob. standard LMN/Załącznik/nr 3. Dane przekazywane dane opisowe zob. baza danych/opisowa dane rastrowe E6/3/4, E6/4/3 dane stałe globalne E6/5 dane uzupełniające do planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/dane uzupełniające 9 Część I, III, E dane wektorowe zob. baza danych/ geometryczna dane źródłowe zob. dokumenty źródłowe decyzja ministra o zatwierdzeniu planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/decyzja o zatwierdzeniu decyzja ministra w sprawie lasów ochronnych zob. lasy/ochronne/ decyzja decyzje administracyjne I/§ 82 o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu I/§ 46.12, I/§ 100 decyzje o utworzeniu rezerwatu zob. rezerwaty przyrody/rozporządzenie o utworzeniu defoliacja I/§ 39 deformacja I/§ 39 degradacja siedliska zob. siedliska leśne/degradacja desenie zob. kolory i desenie na mapie dokładność opracowań urządzeniowych zob. plan urządzenia lasu/dokładność opracowań urządzeniowych dokładność pomiaru miąższości drzewostanów I/§ 15, I/12 (zob. też miąższość/drzewostanu) wyłączeń taksacyjnych III/32 dokumentacja siedliskowa I/§ 23–24 dokumenty ewidencyjne zob. ewidencja gruntów/dokumenty ewidencyjne dokumenty (dane, materiały) źródłowe I/§ 16, I/§ 21, I/§ 25.8, I/§ 47, I/§ 54, I/§ 56–57, I/§ 62, I/§ 98, III/11, III/13, III/22, III/24, III/26, III/29–30, III/47, E1, E3, E5, E6/2, E6/4/3, E6/7/3, E6/8/2 10 (zob. też program TAKSATOR/karta dokumentu źródłowego opisu taksacyjnego, standard LMN/Załącznik/ nr 2. Źródła) dolesienia I/§ 46.10, I/§ 100, I/§ 129 domiary I/§ 18 (zob. też pomiar) domieszka zob. gatunek/domieszkowy domki myśliwskie zob. infrastruktura/łowiecka dostosowanie do siedliska zob. siedliska leśne/dostosowanie do siedliska dostrzegalnie przeciwpożarowe I/§ 72, I/§ 104 (zob. też pożary) drągowiny I/§ 32, I/§ 38, I/§ 101 (zob. też młodniki; żerdziowiny) drewno I/§ 86, I/§ 94 (zob. też pozyskanie drewna, składy drewna, transport drewna) drogi I/§ 16, I/§ 72, I/§ 84, I/§ 108, E6/1/4.1.1.5 dojazdowe I/§ 103 leśne I/§ 14.8.3. d, I/34, I/§ 45, I/§ 66, I/§ 69, I/§ 86 pożarowe I/§ 88, I/§ 103–104, E6/1/3, E6/1/4.2.32 publiczne I/§ 9, I/§ 14.8.3. d, I/§ 103 wywozowe I/§ 86, I/§ 98, I/§ 116 drzewa I/§ 28, I/§ 31, I/§ 34, I/§ 44 (zob. też warstwy/drzew) bardzo stare I/§ 31 chore I/§ 46 dziuplaste I/§ 79 obumarłe I/§ 79 osłabione I/§ 46 żywe I/§ 56 drzewostan I/§ 6, I/§ 14.8.1, I/§ 15, I/§ 21, I/34, I/§ 23–24, I/§ 26, Część I, III, E I/§ 28, I/§ 31, I/§ 34–43, I/§ 46, I/§ 48–51, I/§ 60, I/§ 70–71, I/§ 80, I/§ 83–86, I/§ 89, I/§ 91, I/§ 93, I/§ 95, I/§ 98, I/§ 101–102, I/§ 114, I/§ 129, III/24, III/34–35, III/44, III/52, III/64–65, III/161, III/167–172, E6/1/4.2.19 (zob. też mapa/przeglądowa/ drzewostanów; miąższość/ drzewostanu; przebudowa drzewostanów; skład gatunkowy/drzewostanów) bliskorębny I/§ 24, I/§ 90 budowa piętrowa (pionowa) I/§ 1.6, I/§ 15, I/§ 27.1, I/§ 49–50, III/17–18, III/20 (zob. też piętro) budowa przerębowa zob. drzewostan/o budowie przerębowej cechy taksacyjne drzewostanów I/§ 15–16, I/§ 26, I/§ 127, III/17–18, III/33, III/44, III/162 do odnowienia III/167 do pomiaru III/17, III/18–19, III/20 do przebudowy I/§ 1.4, I/§ 38, I/§ 40–41, I/§ 82–83, I/§ 98 dwugeneracyjny I/§ 31 dwupiętrowy I/§ 27.3, I/§ 31.7, I/§ 37–38, I/§ 49, I/§ 54 dynamika rozwoju drzewostanu I/§ 94 główny I/§ 37 grupy drzewostanów III/20 iglasty zob. gatunki/iglaste jednogatunkowy I/§ 49–50, I/§ 56, I/§ 62, III/169 jednopiętrowy I/§ 27.2, I/§ 30, I/§ 49–50, III/170–171 jednowiekowy I/§ 62, I/§ 85 liściaste zob. gatunki/liściaste lity I/§ 85 mieszany I/§ 33, I/§ 37, III/171 młody (młodsza klasa wieku) I/§ 38, I/§ 46, I/§ 55, I/§ 83, I/§ 116 (zob. też młode pokolenie; młodniki) nasienny I/§ 15, I/§ 71 (zob. też plan zagospodarowania drzewostanów nasiennych i zachowawczych) gospodarczy I/§ 46 wyłączony I/§ 73, I/§ 82.7, I/§ 89 odroślowy I/§ 26.3, I/§ 31 o budowie przerębowej (BP), strukturze przerębowej (SP) I/§ 15, I/§ 27.7, I/§ 32, I/§ 34, I/§ 38, I/§ 49, I/§ 82.11, I/§ 92, I/§ 118, I/§ 127 pochodzenie I/§ 15, I/§ 32, III/172 podrzędny I/§ 37 przedplonowy I/§ 27 przedrębny I/§ 95 przeszłorębny I/§ 24 rębny I/§ 16, I/§ 24, I/§ 90 stadia rozwojowe I/§ 94 stan hodowlany I/§ 91–92 starszy (starszych klas wieku) I/§ 38, I/§ 46, I/§ 83, I/§ 90, I/§ 114 (zob. też starodrzew) struktura przerębowa zob. drzewostan/o budowie przerębowej uszkodzony (uszkodzenia) I/§ 39, I/§ 98, I/§ 117, I/§ 127 stopnie uszkodzenia drzewostanów I/§ 1.11, I/§ 15, I/§ 39, I/§ 56, I/§ 83 w klasie do odnowienia (KDO) I/§ 14–16, I/§ 27.6, I/§ 37–38, I/§ 41, I/§ 46, I/§ 49, I/§ 60, I/§ 90–92, I/§ 116, I/§ 118, I/§ 127, III/19 w klasie odnowienia (KO) I/§ 14–16, I/§ 27.5, I/§ 37–38, I/§ 41, I/§ 46, I/§ 49, I/§ 60, I/§ 90–92, I/§ 116, I/§ 118, I/§ 127 (zob. też młode pokolenie; podrost) 11 Część I, III, E warstwa I/§ 30–31, I/§ 51–53 (zob. też warstwy/drzew) wartościowanie (wycena wartości) zob. wartościowanie drzewostanów i gruntów leśnych wielogatunkowy I/§ 46 wielogeneracyjny I/§ 27, I/§ 32 wielopiętrowy I/§ 27.4, I/§ 30, I/§ 32, I/§ 49 zachowawczy I/§ 82.7, I/§ 89 (zob. też plan zagospodarowania drzewostanów nasiennych i zachowawczych) źle produkujący I/§ 40 dynamika rozwoju drzewostanu zob. drzewostan/dynamika rozwoju drzewostanu Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych E1, E6/4/1, E6/8/1, E6/9/1 Dyrektor Generalny Lasów Państwowych I/§ 5, I/§ 10–11, I/§ 83, I/§ 106, I/§ 116, I/§ 133, III/152, III/159, E1, E2, E3, E4, E5, E6/4/1 dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych I/§ 3, I/§ 5, I/§ 11, I/§ 14.5, I/§ 61, I/§ 77, I/§ 108, I/§ 125–129, III/153–154, III/157, III/160–162, E6/4/1 działka ewidencyjna I/§ 8.6, I/§ 67–68, III/12–15, III/17, III/20–21, III/39, III/49, E3, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.2.6, E6/1/4.2.7, E6/1/4.2.18, E6/2/1, E6/8/2, E6/9/3.1 (zob. też ewidencja gruntów i budynków, mapa/ewidencyjna; mapa/numeryczna/ewidencyjna; program TAKSATOR/ import danych/działek ewidencyjnych) zrębowa (manipulacyjna) I/§ 40, I/§ 46.4, I/§ 98, III/36, E6/1/3, 12 E6/1/4.1.1.9, E6/1/4.2.42, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.8 (zob. też pasy/zrębowe; powierzchnia/manipulacyjna) dzielnice przyrodniczoleśne I/§ 115, III/44 (zob. też granice/krain, dzielnic i mezoregionów przyrodniczoleśnych) dziennik aktualizacji LMN zob. aktualizacja leśnej mapy numerycznej/dziennik aktualizacji E edukacja ekologiczna I/§ 110, III/156 (zob. też obiekty/edukacji leśnej; równowaga ekologiczna; użytki ekologiczne) ekosystem I/§ 14.8.2. c, I/§ 24, I/§ 79–80 ekspertyza ekonomiczna nadleśnictwa I/§ 116 eksploatacja LMN zob. standard LMN/Załącznik/nr 9. Eksploatacja elaborat zob. plan urządzenia lasu /opis ogólny elementy taksacyjne I/§ 13, I/§ 25.6, I/§ 27 (zob. też taksacja lasu) bonitacja drzewostanu (klasa bonitacji) I/§ 15, I/§ 36, I/§ 37, I/§ 49, I/§ 56, III/54, III/64 pierśnica I/§ 31.17, I/§ 35.1, I/§ 42, I/§ 45, I/§ 55–56, I/§ 62 (zob. też pomiar/na powierzchniach kołowych; powierzchnia /przekroju pierśnicowego) skład gatunkowy zob. skład gatunkowy wysokość drzewa (drzewostanu) I/§ 27, I/§ 31.13, I/§ 35.2, I/§ 36, I/§ 42, I/§ 45, I/§ 49, I/§ 56, I/§ 62 Część I, III, E (zob. też pomiar/na powierzchniach kołowych) stałe krzywe wysokości I/§ 56 zadrzewienie (czynnik zadrzewienia, stopień pokrycia powierzchni przez uprawę, wskaźnik zadrzewienia) I/§ 14, I/§ 31.13, I/§ 37, I/§ 38, I/§ 40, I/§ 44, I/§ 46.6, III/54, III/64, III/168–169, III/171 zagęszczenie I/§ 34.3 (zob. też elementy taksacyjne /zwarcie) zasobność (miąższość grubizny na 1 ha) I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48, I/§ 118, III/35, III/54, III/58 zmieszanie (forma zmieszania) I/§ 33, I/§ 38 zwarcie I/§ 14–15, I/§ 34.1–2, I/§ 46.6, III/172 (zob. też elementy taksacyjne /zagęszczenie) pionowe I/§ 27, I/§ 34 poziome I/§ 27 enklawy E6/4/2 erozja I/§ 39, I/§ 102 etat cięć użytkowania głównego I/§ 1.8, I/§ 3.5.3, I/§ 5, I/§ 78, I/§ 87–95, I/§ 96, I/§ 99, III/46 (zob. też mapa/przeglądowa /cięć; rębnia; użytki główne /rębne; użytkowanie lasu /rębne) miąższościowy I/§ 78, I/§ 88, I/§ 92–93, I/§ 96 (zob. też współczynniki redukcyjne „brutto-netto”) netto I/§ 93, I/§ 95 optymalizacja I/§ 1.9, I/§ 81 optymalny I/§ 91, I/§ 92 orientacyjny przedrębny I/§ 94–95, I/§ 129 (zob. też użytkowanie lasu /przedrębne) orientacyjny roczny I/§ 91 powierzchniowy I/§ 88.5, I/§ 90.8, I/§ 92.3 przyjęty I/§ 92 rębny I/§ 82.13–14, I/§ 88–93, I/§ 129, III/162 (zob. też rębnia, użytkowanie lasu/rębne) według dojrzałości drzewostanów I/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 92 z dwóch ostatnich klas wieku I/§ 90, I/§ 91 z ostatniej klasy wieku I/§ 90, I/§ 91 według okresów uprzątnięcia I/§ 91.4 według potrzeb przebudowy I/§ 91.3 według zrównania średniego wieku I/§ 90, I/§ 91 z potrzeb hodowlanych I/§ 89, I/§ 91–92 ewidencja gruntów i budynków (powszechna) I/§ 2, I/§ 8.1–6, I/§ 22, I/§ 67–68, E3, E6/8/2 (zob. też budynki i budowle; działka/ewidencyjna, księgi wieczyste; mapa/ewidencyjna; mapa/geodezyjna; mapa /numeryczna/ewidencyjna; obręb ewidencyjny; ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej) dane ewidencyjne (geodezyjne) I/§ 14, I/§ 126, III/40, III/162, E6/8/2 dokumenty ewidencyjne I/§ 7–9, I/§ 14 lasów I/§ 8 przepisy I/§ 8.1, I/§ 14 użytki ewidencyjne III/21, III/40 wykaz rozbieżności I/§ 8 ewidencjonowanie planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu 13 Część I, III, E /ewidencjonowanie i przechowywanie ewidencyjna mapa numeryczna zob. mapa/numeryczna/ewidencyjna F fauna I/§ 106 forma i oprawa planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/ forma i oprawa forma zmieszania zob. elementy taksacyjne/zmieszanie format wymiany danych standardu LMN zob. baza danych/geometryczna; baza danych/format formy ochrony przyrody I/§ 10, I/§ 25.7, I/§ 110–111, E6/1/3, E6/1/4.2.39 formy własności lasów zob. lasy/innych form własności fotogrametria zob. teledetekcja i fotogrametria funkcje lasu I/12, I/§ 1.4, I/§ 7, I/§ 44, I/§ 70, I/§ 73, I/§ 79, I/§ 81–82, I/§ 89, I/§ 91–92, I/§ 98, I/§ 115, I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131, III/17, III/54, III/155 (zob. też mapa/przeglądowa /funkcji lasu) ochronne I/§ 10, I/§ 25, I/§ 79 (zob. też lasy/ochronne; ochrona/przyrody; rezerwaty przyrody; walory lasu/przyrodnicze) turystyczno-rekreacyjne I/§ 46 (zob. też osobliwości/turystyczne; turystyka i rekreacja) G gatunek gleby zob. gleby/gatunek gatunki I/§ 36, I/§ 38, I/§ 42–43, I/§ 77, III/33–34 14 (zob. też skład gatunkowy; warstwy/gatunkowo-wiekowe) cienioznośne I/§ 46 docelowe I/§ 31 domieszkowe I/§ 31.4, I/§ 40, I/§ 46 drzew I/§ 15, I/§ 24, I/§ 27, I/§ 31, I/§ 33, I/§ 35, I/§ 37, I/§ 48, I/§ 56, I/§ 79, I/§ 83, I/§ 94, III/35–36, III/44, III/52, III/167 iglaste I/§ 31, I/§ 38, I/§ 51 lekkonasienne I/§ 31 liściaste I/§ 31, I/§ 38, I/§ 40, I/§ 51, I/§ 103, I/§ 106, I/§ 116 panujące (główne) I/§ 15, I/§ 24, I/§ 27–28, I/§ 31, I/§ 36, I/§ 38, I/§ 40–41, I/§ 45–46, I/§ 49, I/§ 51, I/§ 62, I/§ 71, I/§ 80, I/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 114, I/§ 129, III/18, III/20, III/38–39, III/64–66, III/167 rodzime I/§ 79 rzadkie I/§ 79 rzeczywiste I/§ 115 współpanujące I/§ 31, I/§ 38 genetyka leśna I/§ 79, I/§ 110, I/§ 115 (zob. też mapa/przeglądowa /nasiennictwa i selekcji; obiekty/leśnej genetyki stosowanej) geodezja zob. ewidencja gruntów i budynków geodezyjna mapa numeryczna zob. mapa/numeryczna/ewidencyjna geometryczna baza danych zob. baza danych/geometryczna Glebowe Powierzchnie Wzorcowe I/§ 71 gleby I/§ 1.1, I/§ 23, I/§ 115, III/161, III/169, III/171, III/173, E6/1/4.2.19 gatunek III/33, III/43 podtyp III/43 skażone I/§ 40 Część I, III, E zdewastowane I/§ 40 głazy I/§ 29 gmina I/§ 8.6, I/§ 11, I/§ 22, I/§ 72, I/§ 76, III/152, III/157, E6/1/3, E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.1.11 (zob. też: organy/administracji rządowej) gniazda I/§ 14, I/§ 16, I/§ 28 (zob. też powierzchnia/nie stanowiąca wyłączenia) gołoborza I/§ 111 gospodarczy typ drzewostanu (GTD) I/§ 23, I/§ 24, I/§ 40, I/§ 44–45, I/§ 80, I/§ 115, I/§ 117, I/§ 127, I/§ 129, III/33, III/43–45 (zob. też orientacyjny skład gatunkowy upraw; skład gatunkowy/zgodność z GTD) gospodarka leśna I/12–13, I/§ 1.5, I/§ 11, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 110, I/§ 116, I/§ 127 łowiecka I/§ 1.13, I/§ 3.5.8, I/§ 46.19, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 80, I/§ 97, I/§ 101, I/§ 105, I/§ 106, I/§ 127, I/§ 129 (zob. też łowisko; mapa /przeglądowa/gospodarki łowieckiej; obiekty/łowieckie; obwody łowieckie; pasy /zaporowe; trofea łowieckie poletka łowieckie) przestrzenna I/§ 101 przyszłego okresu I/§ 3 wodna III/156 gospodarstwo I/§ 1.4, I/§ 25, I/§ 44, I/§ 78, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91–92, I/§ 94, I/§ 98, I/§ 127, I/§ 129, III/43–44 lasów gospodarczych I/§ 25, I/§ 82, I/§ 127 przerębowe (GP) I/§ 25, I/§ 82.11, I/§ 89, I/§ 92, I/§ 127 przerębowo-zrębowe (GPZ) I/§ 25, I/§ 82.10, I/§ 83, I/§ 90, I/§ 92, I/§ 127 zrębowe (GZ) I/§ 25, I/§ 82.9, I/§ 83, I/§ 88, I/§ 90, I/§ 92, I/§ 127 lasów ochronnych (O) I/§ 25, I/§ 82.8, I/§ 83, I/§ 90, I/§ 92, I/§ 127 przebudowy (R) I/§ 25, I/§ 82.12, I/§ 91–92, I/§ 127, I/§ 129 specjalne (S) I/§ 25, I/§ 82.7, I/§ 89, I/§ 92 GPS I/§ 18, E6/8/2 (zob. też pomiar) granica transportowa I/§ 84, I/§ 86.3 granice (zob. też zasięg terytorialny nadleśnictwa) administracyjne (ewidencyjne) I/§ 14, I/§ 72, E6/2/1–2, E6/4/2 krain, dzielnic i mezoregionów przyrodniczoleśnych I/§ 72, I/§ 115 (zob. też dzielnice przyrodniczoleśne; krainy przyrodniczoleśne; mezoregiony przyrodniczoleśne) obwodów łowieckich I/§ 107 (zob. też obwody łowieckie) oddziałów I/§ 14, E6/1/4.2.15 (zob. też oddział leśny; wydzielenie leśne; wyłączenia taksacyjne) państwa I/§ 72 pododdziałów (wydzieleń) I/§ 17, I/§ 64, K/§ 84, I/§ 108, I/§ 126, III/28, III/32 (zob. też wydzielenie leśne; wyłączenia taksacyjne/pododdziały) rezerwatów przyrody zob. rezerwaty przyrody/granice graniczniki i osnowa E3, E6/1/3, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.2.18, E6/2/1 15 Część I, III, E (zob. też współrzędne/geodezyjne) grubizna zob. miąższość/grubizny grubość linii zob. linie/definicje grubości grunty I/§ 9, I/§ 21, I/§ 72, I/§ 129, III/55 (zob. też rejestr gruntów nadleśnictwa; użytki gruntowe) do odnowienia I/§ 14, I/34 leśne I/§ 14–16, I/§ 25, I/§ 118, III/63, III/65–66 niezalesione I/§ 14.8.2, I/§ 16, I/§ 21, I/34, I/§ 23, I/§ 31, I/§ 44, I/§ 71, I/§ 117, E6/1/4.2.19 zalesione I/§ 6, I/§ 14.8.1, I/§ 21, I/34, I/§ 23, I/§ 44, III/18 nieleśne I/§ 6, I/§ 14, I/§ 16, I/§ 21, I/§ 45, I/§ 84, I/§ 105, III/34–35 nieużytki I/§ 84 przeznaczone do zalesienia I/§ 2, I/§ 6, I/§ 8.1, I/§ 45, I/§ 100, I/§ 112, I/§ 126 przeznaczone na cele nierolnicze i nieleśne I/§ 16, I/§ 21, I/§ 126 wyłączone z produkcji I/§ 14, I/§ 16, I/§ 21, I/34, I/§ 88, I/§ 126 nowo przyjęte I/§ 9, I/§ 23 objęte szczególną ochroną I/§ 14.8.2. c pod liniami energetycznymi I/§ 14, I/34 (zob. też linie/energetyczne) pod wodami I/39 (zob. też cieki wodne; potoki; rzeki; stosunki wodne; zbiorniki wodne) pod zabudowę I/§ 14 porolne I/§ 23, I/§ 102 pozostałe I/34, I/§ 112 przejmowane E6/8/2 16 przewidziane do naturalnej sukcesji I/§ 14.8.2. c, I/§ 16, I/34, I/§ 45 rolne I/§ 14, I/§ 45 skarbu państwa w zarządzie nadleśnictwa I/§ 2, I/§ 8.1–6, I/§ 21 sporne I/§ 16–17, I/§ 21, I/§ 82.7, I/§ 114, I/§ 126, III/32 w produkcji ubocznej I/§ 14, I/34 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) wartość gruntów I/§ 2, III/46–47 (zob. też wartościowanie drzewostanów i gruntów leśnych) współwłasność I/§ 16–17, I/§ 21, I/§ 82.7, I/§ 114, I/§ 126 wyłączone z produkcji I/§ 14, I/§ 16.2, I/§ 21.1, I/§ 88.3, I/§ 126.2 wyłączone z zarządu I/§ 126 zabudowane I/37 zadrzewione i zakrzewione I/35 (zob. też krzewy; zadrzewienia; zakrzewienia) zrekultywowane I/§ 23 (zob. też rekultywacja terenów zdewastowanych, teren /zdewastowany) związane z gospodarką leśną I/§ 14.8.3, I/§ 16, I/§ 21, I/35, I/§ 23, I/§ 44–45, I/§ 105 grupy drzew I/§ 27, I/§ 31.5, I/§ 33, I/§ 93 grupy drzewostanów zob. drzewostan/grupy drzewostanów grupy stratyfikacyjne III/32 (zob. też warstwy/stratyfikacyjne) grupy rodzajów powierzchni zob. użytki gruntowe/grupy rodzajów powierzchni grupy wiekowe zob. wiek/grupy wiekowe Część I, III, E grzbiety górskie I/§ 86 grzyby patogeniczne I/§ 39, I/§ 46.15, I/§ 77, I/§ 101–102 (zob. też szkody/od grzybów) H halizny I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34, I/§ 38, I/§ 71 (zob. też płazowiny, uprawy /przepadłe) historia lasów nadleśnictwa I/§ 75 hodowla lasu I/§ 3, I/§ 27, I/§ 38, I/§ 46.10–14, I/§ 77, I/§ 82, I/§ 88–89, I/§ 91, I/§ 97, I/§ 100, I/§ 127, I/§ 129, III/36 (zob. też cele gospodarki leśnej/hodowlane) hydranty pożarowe I/§ 104 (zob. też urządzenia przeciwpożarowe) I imisje I/§ 102 (zob. też strefy/uszkodzenia lasu, szkody/przemysłowe) import danych do SILP zob. program TAKSATOR/import danych informacje różne III/24, III/37 infrastruktura obszarów leśnych gospodarcza III/156 łowiecka zob. obiekty/łowieckie techniczna I/§ 1.14, I/§ 3.5.9, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 79–80, I/§ 97, I/§ 108, I/§ 129 inne obiekty powierzchniowe E6/1/3, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.10, E6/4/2 punktowe E6/3/2.1.1, E6/3/3.1, E6/4/2 Inspekcja Lasów Państwowych I/§ 3, I/§ 77 instytucje społeczne zob. organy /instytucji i organizacji społecznych inwentaryzacja I/§ 3, I/§ 81, I/§ 111, III/161 lasu I/§ 1.1, I/§ 6, I/§ 63–64, I/§ 75, I/§ 113, I/§ 116, I/§ 127, I/§ 129 miąższości podrostu I/§ 127 wstępne prace inwentaryzacyjne I/§ 20 wyniki inwentaryzacji I/13, I/§ 1 zasobów drzewnych I/§ 6, I/§ 48 inwentarz zob. obiekty/inwentarzowe inżynieria leśna zob. obiekty/inżynieryjne izby leśne zob. edukacja ekologiczna, zob. obiekty/edukacji leśnej J jakość drzewostanu I/§ 38, I/§ 44–45 hodowlana I/§ 31.13, I/§ 38.3–8, I/§ 83, I/§ 117, III/169 kryteria oceny jakości hodowlanej I/§ 38.4 przydatność hodowlana upraw I/§ 38.3 techniczna I/§31.17, I/§ 38.9, I/§ 83, I/§ 117, III/169 jednostki administracyjne zob. organy/administracji rządowej jednostki kontrolne ładu przestrzennego I/§ 80, I/§ 84, I/§ 86.1–2, I/§ 91, I/§ 98 (zob. też ład czasowo-przestrzenny; ostęp) jednostki organizacyjne Lasów Państwowych zob. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe jednostki samorządowe zob. organy/samorządowe 17 Część I, III, E K karta drzewostanowa według stanu SILP zob. opis taksacyjny lasu/karta drzewostanowa według stanu SILP karta opisu taksacyjnego zob. opis taksacyjny lasu/karta opisu taksacyjnego kartowanie siedlisk zob. siedliska leśne/wyróżnianie i kartowanie kategoria gruntów zob. użytki gruntowe/kategoria użytkowania gruntów kategoria ochronności zob. lasy /ochronne/kategoria ochronności kategoria użytkowania gruntów zob. użytki gruntowe/kategoria użytkowania gruntów kategoria zagrożenia pożarowego I/§ 103–104 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony przeciwpożarowej lasu; ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary; strefy/operacyjne działań pożarowych) kąpieliska I/§ 109 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) kempingi zob. obiekty/turystyczne i rekreacyjne; pola biwakowe i kempingowe kępy I/§ 16, I/§ 27, I/§ 28.6, I/§ 31.9, I/§ 33, I/§ 44–45, III/35 (zob. też powierzchnia/nie stanowiąca wyłączenia) kierunek cięć I/§ 9, I/§ 84, I/§ 86 (zob. też cięcia; ostęp) zrywki I/§ 98 (zob. też szlaki/zrywkowe) klasa bonitacji zob. elementy taksacyjne/bonitacja drzewostanu 18 klasa do odnowienia (KDO) zob. drzewostan/w klasie do odnowienia klasa odnowienia (KO) zob. drzewostan/w klasie odnowienia klasy i podklasy wieku I/12, I/§ 6, I/§ 14, I/§ 24, I/§ 31–32, I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48–49, I/§ 51, I/§ 56, I/§ 60, I/§ 82.13, I/§ 90, I/§ 93–94, I/§ 118, III/19–20, III/38–39, III/51, III/53, III/65–66 (zob. też wiek) klasy jakości gruntów zob. użytki gruntowe/klasy jakości klasyfikacja gleb i siedlisk zob. siedliska leśne/klasyfikacja gleb i siedlisk k lęski ży wiołowe I/§ 4–5, I/§ 14, I/§ 46.8, I/§ 46.15, I/§ 96, I/§ 103, III/169 (zob. też powódź; susza; szkody/abiotyczne; śniegołomy; wiatry; wiatrołomy) klify nadmorskie I/§ 82 klimat I/§ 77, I/§ 115 (zob. też stacje meteorologiczne) kody obiektów geometrycznych zob. standard LMN/Załącznik /nr 6. Słownik koleje I/§ 72, I/§ 84, I/§ 103–104 (zob. też komunikacja) kolejki leśne I/§ 14, I/§ 72 (zob. też komunikacja) kolejki linowe I/§ 109 kolory i desenie na mapie E6/5, E6/5/1 (zob. też standard LMN/ Załącznik/nr 5. Legenda) kołowe powierzchnie próbne zob. powierzchnie próbne/ kołowe Komisja Techniczno-Gospodarcza I zob. KTG I Część I, III, E Komisja Techniczno-Gospodarcza II zob. KTG II kompleks leśny I/§ 14, I/§ 70, I/§ 72, I/§ 106, I/§ 116, E2, E6/1/4.1.1.8, E6/2/2 komunikacja I/§ 9, I/§ 101, E6/1/3, E6/1/4.2.30 konsultowanie planu urządzenia lasu I/§ 125, I/§ 130, III/151–158 (zob. też „Materiały dotyczące konsultowania…”) kontrola danych geometrycznych i opisowych (odbioru mapy numerycznej) zob. odbiór leśnej mapy numerycznej Kontrola LMN zob. aplikacje użytkowe/Kontrola LMN, zob. standard LMN/Załącznik /nr 4. Kontrola kontrola pomiaru miąższości zob. miąższość/kontrola pomiaru miąższości kontrola pomiaru na powierzchniach kołowych zob. pomiar/na powierzchniach kołowych /kontrola kontrola prac glebowo-siedliskowych III/161 kontrola prac urządzeniowych I/§ 125, I/§ 127, III/159–166 danych geometrycznych zob. standard LMN/Załącznik/nr 4. Kontrola protokół kontroli bieżącej robót urządzeniowych III/159–160, III/162, III/163–164 protokół końcowej kontroli i odbioru robót III/160, III/165–166 w programie TAKSATOR zob. program TAKSATOR/kontrola zespół zadaniowy do spraw kontroli końcowej i odbioru robót III/161 kontury użytków zob. użytki gruntowe/kontury użytków kopalnie I/§ 101 kora garbarska I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) korytarze ekologiczne (ciągi migracji zwierząt) I/§ 11.1, I/§ 107 (zob. też edukacja ekologiczna; równowaga ekologiczna) kradzieże drewna I/§ 116 krainy przyrodniczoleśne I/§ 115, III/44, III/167–168, III/170, III/172–173, E6/2/2 (zob. też granice/krain; dzielnic i mezoregionów przyrodniczoleśnych) kruszywa I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) kryteria ochronności zob. lasy /ochronne/kategoria ochronności kryteria wyodrębniania pododdziałów zob. wyłączenia taksacyjne /kryteria wyodrębniania/pododdziałów kryteria wyodrębniania wyłączeń taksacyjnych zob. wyłączenia taksacyjne/kryteria wyodrębniania/wyłączeń taksacyjnych krzewy I/§ 44 (zob. też grunty/zadrzewione i zakrzewione, zakrzewienia) księgi wieczyste I/§ 114 (zob. też ewidencja gruntów i budynków) KTG I (Komisja Techniczno-Gospodarcza I) I/12, I/§ 7, I/§ 9–10, I/§ 20, I/§ 24, I/§ 26, I/§ 31.14, I/§ 40, I/§ 46.10, I/§ 65, I/§ 70, I/§ 72, I/§ 79, I/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 98, I/§ 104, I/§ 108, I/§ 115, I/§ 125, I/§ 127, I/§ 128–131, III/152–154, III/157 19 Część I, III, E (zob. też narada wstępna; program TAKSATOR/ustalenia KTG) koreferat wykonawcy planu I/§ 127 protokół I/§ 127, I/§ 131, III/157–158 referat nadleśniczego I/§ 127 wytyczne I/§ 7, I/§ 20, I/§ 98, I/§125, I/§ 127, I/§ 128–129, I/§ 131, III/160, III/162 KTG II (Komisja Techniczno-Go spodarcza II) I/12, I/§ 40, I/§ 62, I/§ 79, I/§ 92–94, I/§ 98, I/§ 104, I/§ 106, I/§ 116, I/§ 125, I/§ 128–131, III/152–153, III/157, III/162 koreferat nadleśniczego I/§ 128 protokół I/§ 129, I/§ 131, III/157–158 referat kierownika grupy urządzeniowej I/§ 127 referat nadleśniczego I/§ 128 (zob. też plan urządzenia lasu/analiza gospodarki leśnej w minionym okresie) wytyczne I/§ 98, I/§ 106, I/§ 125, I/§ 131, III/160–162 kurhany I/§ 29, I/§ 111, I/§ 123 (zob. też miejsca/historyczne) kwatera na szkółce E6/1/3, E6/1/4.1.2.5, E6/1/4.2.37, E6/3/2.2.3, E6/3/3.2.6 (zob. też szkółki leśne i zadrzewieniowe) L lasy I/§ 21, I/34 gospodarcze I/§ 1.4, I/§ 10, I/§ 25, I/§ 82.9, I/§ 92, I/§ 127, I/§ 129 innych form własności I/§ 3, I/§ 110 nadzorowane I/§ 100, I/§ 116, I/§ 129 20 nie zarządzane przez Lasy Państwowe I/§ 11.1, E2 o charakterze zbliżonym do naturalnego I/§ 111 o szczególnym bogactwie przyrodniczym i strukturalnym I/§ 111 ochronne I/§ 10–11, I/§ 25, I/§ 73, I/§ 75, I/§ 79, I/§ 82.8, I/§ 98, I/§ 111, I/§ 127, I/§ 129 (zob. też funkcje lasu/ ochronne; mapa/przeglądowa/ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej; obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; program ochrony przyrody nadleśnictwa; walory lasu/ przyrodnicze) decyzja I/§ 11.2–3, I/§ 25, I/§ 75 kategoria ochronności I/§ 11, I/§ 25.3, III/17–18, III/33, III/43–44, III/54, I/§ 73 podział lasów ochronnych I/§ 82 wniosek o uznanie I/§ 11 przeznaczone do masowego wypoczynku i turystyki I/§ 108 (zob. też turystyka i rekreacja; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne) rezerwatowe I/§ 10, I/§ 25, I/§ 127 (zob. też funkcje lasu /ochronne; lasy/rezerwatowe; ochrona/przyrody; pomniki przyrody; przyroda rezerwaty przyrody) w strefie górnej granicy lasu I/§ 82 wielofunkcyjne I/11–13, I/§ 1.4, I/§ 3, I/§ 10, I/§ 81 uzdrowiskowe I/§ 82.7, I/§ 108 (zob. też uzdrowiska) zarządzane przez Lasy Państwowe I/§ 11.1, I/§ 116 Część I, III, E lądowiska I/§ 103–104 legenda LMN E6/9/3.1 (zob. też standard LMN/Załącznik/nr 5. Legenda; symbole obiektów mapy numerycznej) lesistość I/§ 79, I/§ 116 leśna genetyka stosowana zob. genetyka leśna leśna mapa numeryczna zob. mapa /numeryczna leśne kompleksy promocyjne (LKP) I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 76, I/§ 80 leśnictwa I/§ 22, I/§ 72, I/§ 127, I/§ 131, III/15, III/18, E6/1/3, E6/1/4.2.3 linie I/§ 9, I/§ 16, E6/1/4.1.1.5, E6/4/2 (zob. też obiekty bazy geometrycznej/liniowe; powierzchnia/linii; szczegóły/liniowe wyłączeń taksacyjnych; wyłączenia taksacyjne/liniowe wyłączenia nieliterowane) definicje grubości (w SLMN) E6/5/5 energetyczne I/§ 16, I/§ 45, I/§ 72 (zob. też grunty/pod liniami energetycznymi) gospodarcze I/§ 84 istniejące I/§ 9 nieciągłości E6/1/3, E6/1/4.1.2.1, E6/2/2, E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.1 (w SLMN – zob. też linie /szkieletowe; numeryczny model terenu; warstwice) oczyszczanie I/§ 45 oddziałowe I/§ 9, I/§ 66, I/§ 69, I/§ 86 ostępowe zob. ostęp podziału powierzchniowego I/§ 9, I/§ 14, I/34, I/§ 45, I/§ 84, I/§ 88, I/§ 108, E6/1/4.2.30–31 poszerzanie I/§ 9, I/§ 45 projektowane I/§ 9 szkieletowe E6/1/3, E6/1/4.1.2.2, E6/2/2, E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.2 (w SLMN – zob. też linie /nieciągłości; numeryczny model terenu; warstwice) wiszące (w SLMN) E6/4/2 liniowe wyłączenia nieliterowane zob. wyłączenia taksacyjne/liniowe wyłączenia nieliterowane literowanie zob. wyłączenia taksacyjne/literowanie lokalizacja cięć rębnych zob. cięcia /rębne/lokalizacja lokalne organizacje społeczne zob. społeczność lokalna lotniska I/§ 104 luki I/§ 16, I/§ 28.3, III/35 (zob. też powierzchnia/nie stanowiąca wyłączenia) Ł ład czasowo-przestrzenny I/12, I/§ 80, I/§ 84–86, I/§ 91, I/§ 98 (zob. też jednostki kontrolne ładu przestrzennego, ostęp) łąki śródleśne zob. polany i łąki śródleśne łowiectwo zob. gospodarka/łowiecka łowisko I/§ 106 (zob. też gospodarka/łowiecka) M magazyn paszy zob. obiekty/łowieckie mała retencja I/§ 80, I/§ 108, III/156 mapa I/§ 3, I/§ 6, I/§ 8–9, I/§ 18, I/§ 6 2–63, III/ 36, III/53, E6/1/4.2.13 (zob. też materiały kartograficzne) 21 Część I, III, E analogowa I/§ 65, I/§ 129, E6/5, E6/8/2 arkusz mapy I/§ 8.7, I/§ 68 atlas E6/9/3.1 ewidencyjna I/21. § 8.7.2, E6/8/2 (zob. też działka/ewidencyjna; ewidencja gruntów i budynków; mapa/numeryczna/ewidencyjna; obręb ewidencyjny) geodezyjna (zasadnicza) E6/2/1, E6/8/2 (zob. też ewidencja gruntów i budynków; mapa/numeryczna/ewidencyjna; mapa/numeryczna/podkład geodezyjny) gleb (glebowo-siedliskowa) III/161, E6/2/2 gospodarcza I/§ 3, I/§ 6, I/§ 8.7, I/§ 14, I/§ 17, I/§ 19–20, I/§ 28–29, I/§ 47, I/§ 63, I/§ 64, I/§ 65, I/§ 66, I/§ 68, I/§ 129, I/§ 131, E6/2/1, E6/9/3.2 gruntów nadleśnictwa I/§ 14 legenda zob. standard LMN/ Załącznik/nr 5. Legenda numeryczna I/13, I/§ 7–8, I/§ 20, I/§ 53, I/§ 63–64, I/§ 67, I/§ 131, III/52, III/57, E1, E6/1/4, E6/3/1, E6/4/1, E6/5, E6/7/1, E6/7/4, E6/8, E6/9.1 (zob. też baza danych/geometryczna; obiekty bazy geometrycznej; siatka/geograficzna; standard LMN; system informacji przestrzennej; warstwy /geometryczne; współrzędne) ewidencyjna E6/2/1 (zob. też działka/ewidencyjna; ewidencja gruntów i budynków; mapa/ewidencyjna; mapa/geodezyjna; obręb ewidencyjny) 22 podkład geodezyjny E3, E6/2/1 (zob. też mapa/geodezyjna) podkład topograficzny E6/2/2 podkład urządzeniowy E6/2/2 tematyczna E6/5, E6/9/3.1, E6/9/3.2 warstwy zob. warstwy/geometryczne przeglądowa (tematyczna) I/§ 3, I/§ 63–64, I/§ 68, I/§ 70–71, I/§ 127, I/§ 131, E2, E6/1/4.2.1, E6/1/4.2.3–4, E6/1/4.2.6, E6/1/4.2.9–15, E6/1/4.2.26, E6/1/4.2.30, E6/1/4.2.34, E6/1/4.2.38, E6/1/4.2.47, E6/2/2, E6/5 cięć I/§ 3, I/§ 97–99, I/§ 128–129, I/§ 131, E6/5, E6/5/2, E6/9/3.2 (zob. też cięcia; etat cięć użytkowania głównego) drzewostanów I/§ 3, I/§ 6, I/§ 71, I/§ 131, E2, E6/5, E6/5/4, E6/9/3.2 (zob. też drzewostan; skład gatunkowy/drzewostanów) funkcji lasu I/§ 3, I/§ 6, I/§ 25, I/§ 110–111 (zob. też funkcje lasu) gospodarki łowieckiej I/§ 107, I/§ 129, E6/9/3.2 (zob. też gospodarka/łowiecka; obiekty/łowieckie; obwody łowieckie) nasiennictwa i selekcji E6/2/2 (zob. też genetyka leśna; obiekty/leśnej genetyki stosowanej) obszarów chronionych I/§ 11 (zob. też obszary/chronione) ochrony lasu i środowiska leśnego I/§ 97, I/§ 101–102, I/§ 129, E6/2/2, E6/9/3.2 Część I, III, E (zob. też obiekty/ochrony lasu; ochrona/lasu; ochrona/środowiska) ochrony przeciwpożarowej lasu I/§ 97, I/§ 104, I/§ 129, E6/2/2, E6/9/3.2 (zob. też kategoria zagrożenia pożarowego; obiekty /ochrony ppoż.; ochrona /przeciwpożarowa lasu; podziałka azymutalna; pożary; strefy/operacyjne działań pożarowych) ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej I/§ 111 siedlisk I/§ 3, I/§ 6–7, I/§ 12, I/§ 71, I/§ 131, E2, E6/5, E6/5/3, E6/9/3.2 (zob. też lasy/ochronne; obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; przyroda; walory lasu /przyrodnicze; program ochrony przyrody nadleśnictwa) zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego I/§ 108, I/§ 109, I/§ 127, E6/2/2, E6/9/3.2 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne; szlaki /turystyczne; turystyka i rekreacja; walory lasu /rekreacyjne i turystyczne) skala map I/§ 8.8, I/§ 20, I/§ 23, I/§ 70, I/§ 72, I/§ 114, E6/2 sytuac yjna I/§ 3, I/§ 6, I/§ 72, I/§ 73, I/§ 114, I/§ 131, III/158, E6/1/3, E6/1/4.2.26, E6/1/4.2.47, E6/9/3.2 sytuacyjno-przeglądowa funkcji lasu I/§ 72, I/§ 73, I/§ 131, E6/9/3.2 tematyczna zob. mapa/przeglądowa topograficzna I/§ 64, I/§ 70, I/§ 72, E6/2 walorów przyrodniczo-kulturowych I/§ 3, I/§ 110, I/§ 111, E6/9/3.2 (zob. też walory lasu/kulturowe, walory lasu/przyrodnicze) zasadnicza zob. mapa/geodezyjna „Materiały dotyczące konsultowania projektu planu urządzenia lasu…” III/154, III/158 (zob. też konsultowanie planu urządzenia lasu) materiały kartograficzne I/13, I/§ 8.7–8, I/§ 132, E6/3/4 (zob. też mapa) materiały przekazywane wykonawcy taksacji przez nadleśniczego I/§ 20 materiały teledetekcyjne i fotogrametryczne zob. teledetekcja i fotogrametria materiały źródłowe zob. dokumenty źródłowe melioracje leśne I/§ 100 agrotechniczne I/§ 45–46, I/§ 129 (zob. też pielęgnacja/gleby) wodne I/§ 45–46, I/§ 129, III/156 (zob. też rowy melioracyjne; urządzenia melioracji wodnych) metoda ogniskowo-kompleksowa I/§ 102 (zob. też ochrona/lasu) metody regulacji wielkości użytkowania lasu zob. użytkowanie lasu/metody regulacji wielkości mezoregiony przyrodniczoleśne I/§ 115, III/21, III/44 (zob. też granice/krain, dzielnic i mezoregionów przyrodniczoleśnych) 23 Część I, III, E miąższość I/§ 28, I/§ 31, I/§ 45, I/§ 118, III/36 (zob. też współczynniki redukcyjne „brutto-netto”) drzewostanu I/12, I/§ 6, I/§ 48–49, I/§ 60, I/§ 90, III/58 (zob. też dokładność pomiaru /miąższości drzewostanów; drzewostan; skład gatunkowy /drzewostanów) grubizny I/§ 9, I/§ 14, I/§ 27, I/§ 31, I/§ 46.9, I/§ 93–94, I/§ 96, I/§ 118, III/54 kontrola pomiaru miąższości I/§ 61–62, III/161 test kontroli pomiaru miąższości I/§ 61, I/§ 62, I/§ 127 miąższość grubizny na 1 ha zob. elementy taksacyjne/zasobność podrostu I/§ 31 (zob. też podrost) powierzchni próbnej I/§ 58 (zob. też powierzchnie próbne /kołowe/kontrola) przeciętna roczna użytków przedrębnych I/§ 118 (zob. też użytki główne /przedrębne) przeciętna roczna użytków rębnych I/§ 118 (zob. też użytki główne/rębne) miejsca (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) historyczne I/§ 111 kultu religijnego I/§ 111 postoju pojazdów I/§ 79, I/§ 109 widokowe I/§ 14, I/§ 109, I/§ 111 wypoczynku I/§ 109 miejsca składowania drewna zob. zakłady/składy i składnice drewna miejscowości (zob. też legenda LMN) E2 24 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego I/§ 46.12, I/§ 76, I/§ 100, I/§ 130 migracje zwierząt zob. korytarze ekologiczne mikrosiedliska zob. siedliska leśne /mikrosiedliska minister właściwy do spraw środowiska I/§ 5, I/§ 11, I/§ 25, I/§ 83, I/§ 131 młode pokolenie I/§ 27, I/§ 30, I/§ 31.11–12, I/§ 37, I/§ 46.10, I/§ 127 (zob. też drzewostan/młody; drzewostan/w klasie odnowienia; podrost) młodniki I/§ 14.8.1. a, I/§ 15–16, I/§ 26, I/§ 31–32, I/§ 34, I/§ 37–38, I/§ 40, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 103, I/§ 129 (zob. też drągowiny; drzewostan/młody; pielęgnacja /upraw i młodników) model wzrostu drzew I/12, I/§ 94, I/§ 123 monitoring środowiska leśnego (SPO) I/§ 101–102 mosty I/§ 108 możliwości produkcyjne siedlisk leśnych zob. siedliska leśne /możliwości produkcyjne mszary I/§ 14 N nachylenie zob. teren/nachylenie nadleśnictwo I/§ 9, I/§ 14, I/§ 22, I/§ 25, I/§ 28, I/§ 46, I/§ 61–62, I/§ 68, I/§ 72, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 80, I/§ 82, I/§ 8 8, I/§ 94, I/§ 97, I/§ 100, I/§ 103, I/§ 106, I/§ 108, I/§ 116, I/§ 125, I/§ 129, I/§ 131, III/11, III/18, III/63, III/152–154, III/157–158, Część I, III, E III/167, E1, E6/1/2–3, E6/1/4.2.36, E6/1/4.2.44, E6/4/1, E6/4/3, E6/7/1–2, E6/8/1, E6/9/2–3 sąsiednie I/§ 11.1, E2, E6/2/2, E6/4/2 nadleśniczy I/§ 3, I/§ 7–8, I/§ 20, I/§ 47, I/§ 77, I/§ 93, I/§ 106, I/§ 126–128, E6/9/1 nalot I/§ 30–31, I/§ 77, III/167, III/170–172 (zob. też siewki) narada wstępna I/§ 17, I/§ 19–20, I/§ 125, I/§ 126, I/§ 127–128 (zob. też KTG I) nartostrady I/§ 109 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) nasiennictwo zob. genetyka leśna; mapa /przeglądowa/nasiennictwa i selekcji; nasienniki, przestoje i przedrosty; szkółki leśne i zadrzewieniowe nasienniki, przestoje i przedrosty I/§ 28, I/§ 30, I/§ 31.16–17, I/§ 32, I/§ 38, I/§ 42, I/§ 44–45, I/§ 88, III/35 naturalna sukcesja zob. grunty /przewidziane do naturalnej sukcesji nieużytki I/39, I/§ 45 numer inwentarzowy E6/1/4.1.1.1, E6/4/2.2 numeracja oddziałów leśnych zob. oddział leśny/numeracja numeryczny model terenu E6/2/2, E6/3/3.2.1–4 (zob. też linie/nieciągłości; linie/szkieletowe; warstwice) O obiekty badawcze I/§ 111 edukacji leśnej I/§ 79, I/§ 108–109, I/§ 111 (zob. też edukacja ekologiczna; izby leśne) inwentarzowe E6/2/2 inżynieryjne E6/1/3, E6/1/4.2.23 leśnej genetyki stosowanej E6/1/3, E6/1/4.2.22 (zob. też genetyka leśna; mapa/przeglądowa/nasiennictwa i selekcji) łowieckie I/§ 107, E6/1/3, E6/1/4.2.24 (zob. też gospodarka/łowiecka; mapa/przeglądowa/gospodarki łowieckiej) ochrony lasu E6/1/3, E6/1/4.2.21 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony lasu i środowiska leśnego; ochrona/lasu) ochrony ppoż. E6/1/3, E6/1/4.2.27 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony przeciwpożarowej lasu; ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary) ochrony przyrody (przyrodnicze) I/§ 29, E6/1/3, E6/1/4.2.20 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej; ochrona/przyrody; przyroda; rośliny/chronione; użytki ekologiczne; walory lasu/przyrodnicze) turystyczne i rekreacyjne I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 79, I/§ 108–109, I/§ 129, E6/1/3, E6/1/4.2.25 (zob. też mapa/przeglądowa /zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego; miejsca; nartostrady; obozowiska; ośrodki wypoczynkowe; parkingi leśne; plaże; pola biwakowe i kempingowe; 25 Część I, III, E ścieżki; szlaki/turystyczne; turystyka i rekreacja; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne; wyciągi narciarskie; zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne) obiekty bazy geometrycznej (zob. też atrybuty w bazie geometrycznej; baza danych /geometryczna; mapa/numeryczna; system informacji przestrzennej; warstwy/geometryczne) liniowe E6/1/1, E6/1/3, E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.1.1.5, E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.13, E6/1/4.2.30–35, E6/3/2.1.2, E6/3/2.2.2, E6/3/3.1.4, E6/4/2, E6/5 (zob. też linie) podstawowe E6/1/3, E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.1.2–11, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.5, E6/4/2, E6/8/1 poligonowe (powierzchniowe) E6/1/1, E6/1/3, E6/1/4.2.36–47, E6/3/2.1.3, E6/3/2.2.3, E6/4/2, E6/5/5 punktowe E6/1/1, E6/1/3, E6/1/4.1.1.1, E6/3/2.1.1, E6/3/2.2.1, E6/4/2, E6/5 (zob. też punkty) wieloczęściowe E6/4/2 wymiarowość E6/1/1, E6/1/4, E6/3/3, E6/4/2 obiekty projektowane do objęcia ochroną prawną I/§ 111.2.2 obozowiska I/§ 109 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) obrazy satelitarne zob. zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarne obrączki zob. podział powierzchniowy/znaki 26 obręb ewidencyjny I/§ 8.6, I/§ 16, I/§ 22, I/§ 72, III/17, III/20–21, E6/1/3, E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.2.8 (zob. też ewidencja gruntów i budynków; mapa/ewidencyjna; mapa/numeryczna/ewidencyjna) obręb leśny I/§ 1.7, I/§ 6, I/§ 8–9, I/§ 22, I/§ 24–25, I/§ 46, I/§ 48, I/§ 50, I/§ 58–60, I/§ 62, I/§ 65, I/§ 68, I/§ 70–71, I/§ 73, I/§ 77, I/§ 80, I/§ 82–84, I/§ 88, I/§ 94, I/§ 98–100, I/§ 118, I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131, III/12–13, III/15, III/18, III/54, III/57–58, III/61, III/64, III/167, E6/1/3, E6/1/4.2.4 obszary cenne ze względów przyrodniczych i społecznych III/155 chronione I/§ 7, I/§ 10–11, I/§ 127 (zob. też mapa/przeglądowa/obszarów chronionych; ochrona/przyrody) chronionego krajobrazu I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 111, III/21 (zob. też parki/krajobrazowe) pozaleśne III/156 wypoczynkowe I/§ 109 obwody łowieckie I/§ 72, I/§ 106–107, III/21, E6/1/3, E6/1/4.2.44 (zob. też gospodarka/łowiecka; granice/obwodów łowieckich; mapa/przeglądowa/ gospodarki łowieckiej) ocena stanu zob. stan lasu ocena upraw zob. uprawy/ocena upraw ochrona danych LMN E6/7/4, E6/9/1 gatunkowa I/§ 89, I/§ 111 i kształtowanie krajobrazu leśnego I/§ 46 Część I, III, E lasu I/§ 1.12, I/§ 3, I/§ 46.15–17, I/§ 75, I/§ 80–81, I/§ 97, I/§ 101, I/§ 106, I/§ 127, I/§ 129, E6/1/4.2.21 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony lasu i środowiska leśnego; metoda ogniskowo-kompleksowa; ogniska gradacyjne owadów; partie kontrolne do jesiennych poszukiwań szkodników sosny; pędraczyska; szkodniki; szkody; Zespół Ochrony Lasu) prawna I/§ 14 przeciwpożarowa lasu I/§ 1.12, I/§ 3, I/§ 75, I/§ 97, I/§ 101, I/§ 103, I/§ 127, I/§ 129, III/155 (zob. też kategoria zagrożenia pożarowego; mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowej lasu; obiekty/ochrony ppoż.; pasy/przeciwpożarowe; pożary; straż pożarna; strefy/operacyjne działań pożarowych; szkody/popożarowe; urządzenia przeciwpożarowe) przyrody I/13, I/§ 3, I/§ 110, I/§ 130, III/155–156, E6/1/4.2.20 (zob. też funkcje lasu/ochronne; mapa/przeglądowa/ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej; obiekty/ochrony przyrody; obszary/chronione; organy /ochrony przyrody; pomniki przyrody; program ochrony przyrody nadleśnictwa; przyroda; rezerwaty przyrody; rośliny/chronione; równowaga ekologiczna; rzadkie gatunki roślin i zwierząt; stanowiska dokumentacyjne; użytki ekologiczne; walory lasu/przyrodnicze, wojewódzki konserwator przyrody) środowiska I/§ 101, I/§ 130, III/156 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony lasu i środowiska leśnego; środowisko przyrodnicze; zanieczyszczenia lasu i środowiska przyrodniczego) zasobów wodnych III/156 oczka wodne I/§ 14, I/§ 28 oczyszczanie linii zob. linie/oczyszczanie odbiorcy drewna I/§ 116 odbiór leśnej mapy numerycznej E6/4/3 kontrola danych geometrycznych i opisowych E6/1/2, E6/3/1, E6/3/2.3, E6/4 (zob. też aplikacje użytkowe/Kontrola LMN, standard LMN/Załącznik/nr 4. Kontrola) procedury kontrolne E6/1/2, E6/3/1 odbiór prac urządzeniowych (terenowych, taksacyjnych) zob. prace/urządzeniowe/odbiór prac urządzeniowych oddział leśny I/§ 8–9, I/§ 15–17, I/§ 21–23, I/§ 46, I/§ 65–66, I/§ 70, I/§ 84–85, I/§ 98, III/15, III/18, III/21, III/40, E6/1/3, E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.2.2, E6/1/4.2.14 (zob. też granice/oddziałów) numeracja I/§ 9.3, I/§ 66, I/§ 72, I/§ 127 oznakowanie I/§ 127 powierzchnia I/§ 21, I/§ 66, I/§ 68–69 odnowienia I/§ 3, I/§ 14, I/§ 24, I/§ 27, I/§ 41, I/§ 46.10–14, 27 Część I, III, E I/§ 80, I/§ 98, I/§ 100, I/§ 129, III/44–46, III/54, III/63, III/173 (zob. też szkółki leśne i zadrzewieniowe; zalesienia) naturalne I/§ 27, I/§ 31, I/§ 40, I/§ 79, III/169–173 pod osłoną (podokapowe) I/§ 31, I/§ 46.10–14, I/§ 91 sztuczne I/§ 27, I/§ 31, I/§ 40, III/170 odrośla zob. drzewostan/odroślowy ogniska gradacyjne owadów I/§ 46.15, I/§ 101–102 (zob. też ochrona/lasu; owady szkodliwe) okiść I/§ 46.15, I/§ 101 (zob. też szkody/abiotyczne) okres gospodarczy I/§ 4 6.1, I/ § 112, I/§ 123, I/§ 128–129 odnowienia I/§ 27, I/§ 41.1, I/§ 46.5, I/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 127, III/44–45 (zob. też rębnia) przebudowy I/§ 41.3, I/§ 46.5, I/§ 83 uprzątnięcia I/§ 27, I/§ 41.2, I/§ 46.5, I/§ 83, I/§ 92 (zob. też rębnia) okres obowiązywania planu urządzania zob. plan urządzenia lasu/okres obowiązywania opady III/167, III/169 operator LMN E6/4/3, E6/9/1 opis gleby zob. gleby opis ogólny zob. plan urządzenia lasu/opis ogólny opis taksacyjny lasu (drzewostanu) I/§ 3, I/§ 6, I/§ 9, I/§ 13–14, I/§ 16–17, I/§ 20–21, I/§ 22–23, I/§ 25, I/§ 28, I/§ 30, I/§ 34, I/§ 41, I/§ 43–46, I/§ 48–49, I/§ 56, I/§ 71, I/§ 76, I/§ 83, I/§ 9 3, I/§ 98, I/§ 110, I/§ 131, III/11, 28 III/14, III/16–17, III/23–26, III/30, III/37, III/49, III/64, III/162, E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.1.1.9, E6/3/3.1.4, E6/9/3.1 (zob. też plan urządzenia lasu; wskazania gospodarcze) aktualizacja I/§ 17, III/18, E6/7/2 karta drzewostanowa według stanu SILP III/17, III/24, III/26 karta opisu taksacyjnego III/25, III/37, III/55 wydruk opisu taksacyjnego III/17 opis typu siedliskowego lasu zob. typ siedliskowy lasu opisowa baza danych zob. baza danych/opisowa oprawa planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/forma i oprawa oprogramowanie i sprzęt E6/1/2.1.2, E6/8/1, E6/9/1, E6/9/2, E6/9/3.1 optymalizacja rozplanowania cięć użytkowania rębnego zob. etat cięć użytkowania głównego organizacje społeczne zob. społeczność lokalna organy administracji rządowej I/§ 130, E6/2/1 (zob. też gmina; obręb ewidencyjny; powiat; województwo) instytucji i organizacji społecznych I/§ 130 (zob. też społeczność lokalna) ochrony przyrody I/§ 25 (zob. też ochrona/przyrody; wojewódzki konserwator przyrody) parków krajobrazowych I/§ 130 (zob. też parki/krajobrazowe) parków narodowych I/§ 130 Część I, III, E (zob. też parki/narodowe) samorządowe I/§ 108, I/§ 130, III/151–152, III/155, III/156–157, E6/2/1 (zob. też społeczność lokalna; starosta) orientacyjny etat cięć użytkowania przedrębnego zob. etat cięć użytkowania głównego/orientacyjny przedrębny orientacyjny skład gatunkowy upraw zob. skład gatunkowy /upraw ortofotomapa I/§ 47, E6/2/2 (zob. też teledetekcja i fotogrametria; zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarne) osnowa geodezyjna zob. graniczniki i osnowa osobliwości przyrodnicze i kulturowe I/§ 29, I/§ 44–45, I/§ 73, III/24, III/27, III/35, E6/1/3, E6/1/4.1.1.4, E6/1/4.1.1.11, E6/1/4.2.29, E6/1/4.2.46, E6/3/2.1.1, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.11 turystyczne I/§ 109 (zob. też funkcje lasu /turystyczno-rekreacyjne; turystyka i rekreacja; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne) ostęp I/§ 9, I/§ 78, I/§ 80, I/§ 84, I/§ 91, I/§ 98, E6/1/3, E6/1/4.2.17 (zob. też jednostki kontrolne ładu przestrzennego; kierunek/cięć; ład czasowo-przestrzenny) przejściowy I/§ 85, I/§ 98 stały I/§ 98 ostoje zwierząt I/§ 25–26, I/§ 82.7, I/§ 89.1, I/§ 107 (zob. też zwierzęta chronione) ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej E6/8/2 (zob. też ewidencja gruntów i budynków; państwowy zasób geodezyjny) ośrodki edukacji przyrodniczej zob. obiekty/edukacji leśnej ośrodki hodowli zwierzyny I/§ 72 (zob. też zwierzyna) ośrodki wypoczynkowe I/§ 26, I/§ 73 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) otuliny I/§ 26, I/§ 80, I/§ 98 parków narodowych zob. parki/otuliny parków rezerwatów przyrody zob. rezerwaty przyrody/otuliny owady szkodliwe I/§ 39, I/§ 77, I/§ 101–102 (zob. też ogniska gradacyjne owadów; szkodniki; szkody /od owadów) oznaczenia podziału powierzchniowego zob. podział powierzchniowy/oznaczanie podziału powierzchniowego oznakowanie terenów leśnych I/§ 103 P palność terenów leśnych I/§ 104 (zob. też pożary) Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe I/12, I/§ 76, I/§ 98, I/§ 116, I/§ 130, III/63, III/153, III/167–168, III/170, III/172, E1, E6/7/1, E6/7/4 (zob. też siedziby jednostek Lasów Państwowych) państwowy zasób geodezyjny I/§ 8 (zob. też ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej) 29 Część I, III, E parki krajobrazowe I/§ 10, I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 76, I/§ 111 (zob. też obszary/chronionego krajobrazu; organy/parków krajobrazowych, wojewódzki konserwator przyrody) narodowe I/§ 73 (zob. też organy/parków narodowych) otuliny parków I/§ 10, I/§ 73, I/§ 111 parkingi leśne I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 79, I/§ 103 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) partie kontrolne do jesiennych poszukiwań szkodników sosny I/§ 102 (zob. też ochrona/lasu) pasy przeciwpożarowe I/§ 16, I/§ 88, I/§ 103–104, E3 (zob. też ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary) zaporowe I/§ 106 (zob. też gospodarka /łowiecka) zrębowe E6/1/4.1.1.9 (zob. też działka/zrębowa; powierzchnia/manipulacyjna) paśniki zob. obiekty/łowieckie penetracja lasu przez ludzi I/§ 101, III/156 pędraczyska I/§ 46 (zob. też ochrona/lasu) pielęgnacja I/§ 80, I/§ 129 (zob. też wskazania gospodarcze) gleby I/§ 46 (zob. też melioracje leśne /agrotechniczne) upraw i młodników I/§ 3, I/§ 100 30 (zob. też czyszczenia; młodniki; uprawy/pielęgnowanie) pierśnica zob. elementy taksacyjne /pierśnica piętro I/§ 27, I/§ 31, I/§ 35, I/§ 37–38 (zob. też drzewostan/budowa piętrowa) dolne I/§ 27, I/§ 46 górne I/§ 27, I/§ 40 pilność czynności (zabiegu) I/§ 46.7, III/26 (zob. też czyszczenia; trzebieże; wskazania gospodarcze) plan ochrony rezerwatu zob. rezerwaty przyrody/plan ochrony plan urządzenia lasu I/11–12, I /§ 2–3, I/§ 4, I/§ 8, I/§ 14, I/§ 40–41, I/§ 43, I/§ 67–68, I/§ 74–75, I/§ 80–81, I/§ 94, I/§ 96–98, I/§ 108, I/§ 110, I/§ 116, I/§ 123, I/§ 131–132, III/153–155, III/157, III/159, III/161–162, E1, E3, E6/1/4.1.1.9 (zob. też opis taksacyjny lasu; planowanie urządzeniowe; prace/urządzeniowe) analiza gospodarki leśnej w minionym okresie I/§ 1.16, I/§ 3, I/§ 77, I/§ 106, I/§ 112, I/§ 128–129 (zob. też KTG II/referat nadleśniczego; plan urządzenia lasu/poprzedni plan; ubiegły okres gospodarczy) aneks I/§ 5, I/§ 96 część planistyczna I/§ 3, I/§ 100–101, I/§ 105, I/§ 108 dane inwentaryzacyjne (taksacyjne) I/§ 3, I/§ 74, I/§ 76, I/§ 126, I/§ 128, III/39 dane uzupełniające I/§ 6 decyzja o zatwierdzeniu I/§ 96 Część I, III, E dokładność opracowań urządzeniowych III/160 ewidencjonowanie i przechowywanie I/§ 132 forma i oprawa I/§ 20, I/§ 98, I/§ 124, I/§ 131 okres obowiązywania I/§ 4–5, I/§ 43, I/§46.1, I/§ 89, I/§ 91–95, I/§ 129, III/19, E6/9/1 (zob. też ubiegły okres gospodarczy) opis ogólny (elaborat) I/§ 1.16, I/§ 3, I/§ 6, I/§ 46.17, I/§ 62, I/§ 68, I/§ 78, I/§ 97–98, I/§ 100–101, I/§ 105, I/§ 110, I/§ 112–124, I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131 rozdz. 1. Ogólna charakterystyka lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz pozostałych gruntów i nieruchomości będących w zarządzie nadleśnictwa I/§ 112, I/§ 113, I/§ 114–117 rozdz. 2. Wyniki analizy gospodarki leśnej w minionym okresie I/§ 112, I/§ 119 rozdz. 3. Opis przyjętych zasad określania zadań gospodarczych dla nadleśnictwa I/§ 112, I/§ 120 rozdz. 4. Opisanie i zestawienie zadań wynikających z planu urządzenia lasu I/§ 112 rozdz. 5. Program ochrony przyrody I/§ 112, I/§ 122 rozdz. 6. Prognoza stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego I/§ 112, I/§ 123 rozdz. 7. Podsumowanie prac urządzeniowych I/§ 112 oprawa zob. plan urządzenia lasu/forma i oprawa poprzedni plan I/§ 8.7, I/§ 10–11, I/§ 17, I/§ 20, I/§ 23, I/§ 32, I/§ 40, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 76–77, I/§ 83–84, I/§ 118, III/28 (zob. też plan urządzenia lasu /analiza gospodarki leśnej w minionym okresie; ubiegły okres gospodarczy) projekt zob. projekt planu urządzenia lasu wytyczne III/153 zatwierdzenie planu I/§ 125, I/§ 131 wniosek o zatwierdzenie planu I/§ 131, III/154 plan zagospodarowania drzewostanów nasiennych i zachowawczych I/§ 89 (zob. też drzewostan/nasienny; drzewostan/zachowawczy) plan zalesień zob. zalesienia planowanie hodowlane zob. hodowla lasu planowanie przestrzenne zob. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego planowanie urządzeniowe I/13, I/§ 10, I/§ 25, I/§ 81, III/157 (zob. też plan urządzenia lasu) plantacje I/§ 45 drzew I/§ 14.8, I/§ 16, I/34, I/§ 40, choinek I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 44, I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) krzewów I/§ 14, I/§ 16, I/§ 44 leśnych gatunków szybko rosnących I/§ 14, I/34 nasienne I/§ 14, I/34 plantacyjne uprawy nasienne I/§ 14, I/§ 127 plany łowieckie I/§ 106 roczne I/§ 106 plaże I/§ 109 31 Część I, III, E (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) płaty roślinności I/§ 14, I/§ 29, III/35 płazowiny I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34, I/§ 38, I/§ 42, I/§ 44, I/§ 71, I/§ 88, III/54 (zob. też halizny; zadrzewienia) pochodzenie drzewostanu zob. drzewostan/pochodzenie podklasy wieku zob. klasy i podklasy wieku podkład geodezyjny leśnej mapy numerycznej zob. mapa/numeryczna/podkład geodezyjny podkład topograficzny zob. mapa /numeryczna/podkład topograficzny podkład urządzeniowy leśnej mapy numerycznej zob. mapa/numeryczna/podkład urządzeniowy pododdział zob. wyłączenia taksacyjne/pododdziały podrost I/§ 27, I/§ 30–31, I/§ 40, I/§ 77, III/172 (zob. też drzewostan/w klasie odnowienia; miąższość/podrostu; młode pokolenie) podsadzenia I/§ 30–31, I/§ 46.10, I/§ 85, I/§ 100, I/§ 129 pod okapem I/§ 46 podsiewy I/§ 31 podstawy urządzania lasu zob. cele, zadania i podstawy urządzania lasu podsystem LAS zob. SILP-LAS podszyt I/§ 27, I/§ 30, I/§ 31.15, I/§ 44, I/§ 46.10, I/§ 77, III/168 (zob. też wprowadzanie podszytów) podtyp gleby zob. gleby/podtyp podział administracyjny I/§ 16, E6/9/3.1 32 (zob. też adres administracyjny) podział gospodarczy I/12 podział powierzchniowy I/§ 9, I/§ 47, I/§ 72 oznaczanie podziału powierzchniowego I/§ 9 znaki I/§ 9, I/§ 17 podziałka azymutalna I/§ 104 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony przeciwpożarowej lasu) pokrywa runa zob. runo leśne pola biwakowe i kempingowe I/§ 104, I/§ 109 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne) polany i łąki śródleśne I/§ 14, I/§ 106 poletka łowieckie I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 28, I/§ 106–107 (zob. też gospodarka/łowiecka) poligon zob. obiekty bazy geometrycznej/poligonowe poligony wojskowe I/§ 103 polityka leśna państwa I/11–12 położenie zob. teren/położenie pomiar I/§ 28, I/§ 132, III/17, E6/8/2 (zob. też szkic pomiarowy) bezpośredni I/§ 18 geodezyjny I/§ 18, E6/8/2 miąższości zob. miąższość/kontrola pomiaru miąższości na powierzchniach kołowych I/§ 54, I/§ 61, III/37–38 (zob. też elementy taksacyjne; powierzchnie próbne /kołowe; szkic/pomiarowy) kontrola III/60–61 próby pomiarowe I/§ 48, I/§ 50–53 zespół kontroli pomiaru miąższości I/§ 61, I/§ 62 Część I, III, E uzupełniający I/§ 18, I/§ 47 zasobów drzewnych I/12, I/§ 42 pomniki przyrody I/§ 25.7, I/§ 29, I/§ 73, I/§ 111, III/35 (zob. też ochrona/przyrody; rezerwaty przyrody; rośliny /chronione; rzadkie gatunki roślin i zwierząt) poprawki i uzupełnienia I/§ 32, I/§ 46.10, I/§ 77, I/§ 100, I/§ 129 poprzedni plan zob. plan urządzenia lasu/poprzedni plan populacja zwierząt łownych zob. zwierzyna/łowna postęp prac urządzeniowych zob. prace/urządzeniowe/postęp prac posusz I/§ 34 poszerzanie linii zob. linie/poszerzanie potencjał produkcyjny drzewostanów i siedlisk III/35, III/65–66 potoki I/§ 69, I /§ 86, E6/1/4.1.1.5 (zob. też cieki wodne; grunty /pod wodami; rzeki; stosunki wodne) zabudowa potoków I/§ 45, I/§ 108 potrzeby hodowlane zob. hodowla lasu powiat I/§ 8.6, I/§ 22, I/§ 72, III/157, E6/1/3, E6/1/4.2.10 (zob. też organy/administracji rządowej; organy/samorządowe) powierzchnia III/17 geodezyjna I/§ 67 grupa rodzajów powierzchni zob. użytki gruntowe (rolne) /grupy rodzajów powierzchni leśna niezalesiona zob. grunty leśne niezalesione leśna zalesiona zob. grunty leśne zalesione linii I/§ 9 (zob. też linie) manipulacyjna I/§ 37, I/§ 46.4, I/§ 46.7, III/19 (zob. też działka/zrębowa, pasy/zrębowe) nie stanowiąca wyłączenia, nie tworząca wydzielania I/§ 28, III/24, III/35, E6/1/3, E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.43, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.7, E6/8/2 (zob. też gniazda; kępy; luki; przerzedzenia; szczegóły/ sytuacji wewnętrznej) oddziału I/§ 14 przekroju pierśnicowego I/§ 62 (zob. też elementy taksacyjne/pierśnica) użytków gruntowych zob. użytki gruntowe/powierzchnia użytków gruntowych wyłączenia taksacyjnego (wydzielenia) I/§ 14, I/§ 66, I/§ 67–68, III/18–20, E6/1/4.1.1.9 zredukowana I/§ 46.10, I/§ 77, III/26, III/36 powierzchnie badawcze i doświadczalne I/§ 16, I/§ 82.7, I/§ 89: I/§ 111 powierzchnie leśne niezalesione zob. grunty/leśne/niezalesione powierzchnie leśne zalesione zob. grunty/leśne/zalesione powierzchnie próbne kołowe I/12, I/§ 20, I/§ 54, I/§ 55, I/§ 56, I/§ 60–62, III/11–12, III/14–16, III/18, III/20, III/23, III/26, III/38, III/48, III/50–53, III/57–58, III/61 (zob. też miąższość/powierzchni próbnej; pomiar/na powierzchniach kołowych) koncentryczne III/38 kontrola III/61, III/62–63 33 Część I, III, E lokalizacja III/52, III/57 losowanie III/37, III/58, III/61 relaskopowe I/§ 42, I/§ 47–48 powódź I/§ 101–102 (zob. też klęski żywiołowe; szkody/abiotyczne) powszechna ewidencja gruntów zob. ewidencja gruntów i budynków pozyskanie drewna I/§ 116, III/156 (zob. też drewno; szlaki /zrywkowe; ścinka; tartaki; transport drewna; zakłady; zrywka) pożary I/§ 39, I/§ 46.15, I/§ 102, I/§ 116, E3, E6/9/3.1 (zob. też kategoria zagrożenia pożarowego; mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowej lasu; obiekty /ochrony ppoż.; ochrona /przeciwpożarowa lasu; palność terenów leśnych; pasy /przeciwpożarowe; straż pożarna; strefy/operacyjne działań pożarowych; szkody /popożarowe; urządzenia przeciwpożarowe) prace przygotowawcze I/§ 6–12, I/§ 126 taksacyjne zob. taksacja lasu urządzeniowe I/§ 64, I/§ 112, I/§ 125, III/159–160, E6/9/1 (zob. też plan urządzenia lasu) kontrola zob. kontrola prac urządzeniowych odbiór prac urządzeniowych I/§ 8.9, I/§ 26, I/§ 125, I/§ 127, III/159, III/162 postęp prac III/161 terenowe I/§ 127 wstępne I/§ 126 34 siedliskowe I/§ 3, I/§ 7, I/§ 12, I/§ 23, I/§ 124, III/161, E6/1/4.2.19 (zob. też kontrola prac urządzeniowych; siedliska leśne) procedury kontrolne odbioru mapy numerycznej zob. odbiór leśnej mapy numerycznej/kontrola danych geometrycznych i opisowych/procedury kontrolne program ochrony przyrody nadleśnictwa I/§ 1.16, I/§ 3.4, I/§ 20, I/§ 75–77, I/§ 79–80, I/§ 110, I/§ 112, I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131, III/154, III/156–157, III/162, E6/2/2 (zob. też lasy/ochronne; mapa/przeglądowa/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; organy/ochrony przyrody; przyroda; walory lasu/ przyrodnicze) program TAKSATOR I/§ 10, I/§ 22–23, I/§ 25.9, I/§ 28–29, I/§ 31.14, I/§ 43, I/§ 57, III/11–66 bazy danych III/12–13, III/18, III/39, III/45, III/55, III/58, III/59, III/61 (zob. też baza danych /opisowa; tabele systemu LAS) eksport danych do SILP III/22, III/59 grupy powierzchni III/21 import danych III/17, III/37, III/57 adresów leśnych III/18, III/20 działek ewidencyjnych III/20–21 grup powierzchni (SET) III/21 opisu taksacyjnego III/18, III/60 powierzchni próbnych III/21, III/60 Część I, III, E karta dokumentu źródłowego opisu taksacyjnego III/23–25, III/28, III/37, III/39–40, III/46 karta powierzchni próbnych III/38 klawisze, skróty klawiszowe III/25, III/27, III/36 kody III/24–25 komunikaty III/26 kontrola (logiczna, poprawności, zbiorowa) III/15, III/22–23, III/26, III/40, III/49–50 lista wydzieleń III/25 (zob. też wydzielenie leśne; wyłączenia taksacyjne) lokalizacja plików III/12 menu III/13, III/25 Plik III/13 Dane III/13, III/14, III/22 Operacje III/13, III/15, III/18, III/48, III/55, III/61–62 Raporty III/13, III/16, III/17–18, III/26, III/50, III/55–57, III/58, III/61, III/65 Baza danych III/13, III/16 Pomoc III/13 ODBC (ang. Open Database Conectivity) III/12, III/17 okno błędów III/23 ostrzeżenia III/21 SILP (system informatyczny Lasów Państwowych) III/11–13, III/16, III/18, III/20–22, III/24, III/50, III/57 (zob. też baza danych/opisowa, SILP-LAS) skróty klawiszowe zob. program TAKSATOR/klawisze, skróty klawiszowe słownik III/13 tabele i zestawienia III/36 (zob. też tabele systemu LAS; zestawienia zbiorcze) Opis drzewostanu III/26, III/34 Opis powierzchni próbnej III/37 Opis siedliska III/33 Opis taksacyjny III/23–37 Opis wydzielenia III/33 terminologia programu III/12 uruchamianie III/12 ustalenia KTG III/14, III/43–44, III/54–55, III/63 (zob. też KTG I) użytkownik (operator) III/12, III/21, III/34, III/40, III/59 wydruk III/25–26, III/38, III/58, III/61, III/65 prognoza stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego I/§ 112 programy symulacyjne rozwoju zasobów drzewnych (prognostyczne) I/§ 123, I/§ 129 projekt planu urządzenia lasu I/§ 130–131, III/153–154 ogłoszenie przetargu I/§ 125 przetarg I/§ 125–126 specyfikacja istotnych warunków zamówienia I/§ 126, III/160 umowa I/§ 125, I/§ 131, III/160 wykonawca zob. wykonawca planu urządzenia lasu wyłożenie zob. konsultowanie planu urządzenia lasu zamawiający zob. dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych projektowane rezerwaty przyrody zob. rezerwaty przyrody/projektowane próby pomiarowe zob. pomiar/na powierzchniach kołowych/próby pomiarowe próchnica III/171–172 (zob. też ścioła; ściółka) przebarwienia chorobliwe I/§ 39 35 Część I, III, E przebudowa drzewostanów I/12, I/§ 24, I/§ 27, I/§ 39, I/§ 40.6, I/§ 46.5, I/§ 80–81, I/§ 99, I/§ 127 (zob. też drzewostan; skład gatunkowy/drzewostanów) przedplon I/§ 31 przedrosty zob. nasienniki, przestoje i przedrosty przeglądarka internetowa LMN zob. aplikacje użytkowe/przeglądarka internetowa LMN przeglądarki LMN zob. aplikacje użytkowe/przeglądarki LMN przemysł zob. szkody/przemysłowe przepisy prawne I/§ 128–129 przepusty zob. urządzenia melioracji wodnych przerzedzenia I/§ 28 (zob. też powierzchnia/nie stanowiąca wyłączenia) przestoje zob. nasienniki, przestoje i przedrosty przesunięcie opisów zob. wektory przesunięcia opisów przetarg w sprawie wykonania projektu planu urządzenia lasu zob. projekt planu urządzenia lasu /przetarg przydatność hodowlana upraw zob. jakość drzewostanu/hodowlana /przydatność hodowlana upraw przymrozki I/§ 101, III/173 przyroda I/§ 3, I/§ 38, I/§ 82, I/§ 110 (zob. też mapa/przeglądowa /ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej; obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; organy/ochrony przyrody; program ochrony przyrody nadleśnictwa; rezerwaty przyrody; walory lasu/ przyrodnicze) 36 przyrost I/§ 95 bieżący I/§ 95, III/19, I/§ 118 spodziewany I/§ 43, I/§ 93–94, I/§ 123, I/§ 129 (zob. też współczynnik przeliczeniowy „K”) tablicowy I/§ 43, I/§ 118 uzyskany I/§ 94 zredukowany I/§ 43, I/§ 118 przyszły okres gospodarczy zob. okres/gospodarczy punkty (zob. też obiekty bazy geometrycznej/punktowe; warstwy /geometryczne/punktowe) czerpania wody I/§ 103–104 łączności alarmowej I§ 104 o znanej wysokości (w SLMN) E6/1/3.2.1, E6/1/4.2.28, E6/2/2.2, E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.3 obserwacyjne zob. dostrzegalnie przeciwpożarowe osnowy geodezyjnej zob. graniczniki i osnowa telefoniczne I/§ 104 widokowe zob. miejsca/widokowe R regiel dolny I/§ 23 region kraju I/§ 116 nasienny III/21, E6/2/2 regionalna dyrekcja Lasów Państwowych (RDLP) I/§ 22, I/§ 61, I/§ 104, I/§ 125, I/§ 131, III/18, III/159, III/162 archiwum I/§ 18, I/§ 76, I/§ 125, I/§ 131 regresja (zob. też taksator) równania regresji I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48, I/§ 60, III/32 współczynniki regresji III/16, III/54, III/58 Część I, III, E wyniki regresji III/58 regulacja użytkowania rębnego zob. użytkowanie lasu/rębne /regulacja użytkowania rębnego rejestr gruntów nadleśnictwa I/§ 8.8, I/§ 10, I/§ 14, I/§ 22 (zob. też grunty; użytki gruntowe) baza opisowa rejestru gruntów E3 wykaz gruntów Lasów Państwowych I/§ 22, I/34 wypisy I/§ 8 rejestr zabytków I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 111 rejestrator danych I/§ 21, III/11 rekomendacja dyrektora generalnego Lasów Państwowych E6/5, E6/9/1, E6/9/3.2 rekreacja zob. turystyka i rekreacja rekultywacja terenów zdewastowanych I/§ 127 (zob. też grunty/zrekultywowane; teren/zdewastowany) relaskopowe powierzchnie próbne zob. powierzchnie próbne /relaskopowe rezerwaty przyrody I/§ 10, I/§ 16, I/§ 26, I/§ 67, I/§ 79, I/§ 82.7, I/§ 89, I/§ 98, I/§ 109, I/§ 111, I/§ 129 (zob. też funkcje lasu /ochronne; lasy/rezerwatowe; ochrona/przyrody; pomniki przyrody; przyroda, rośliny /chronione; rzadkie gatunki roślin i zwierząt) granice I/§ 71, I/§ 73 otuliny I/§ 73, I/§ 82.7, I/§ 111 plan ochrony I/§ 25.4–5, I/§ 67, I/§ 76, I/§ 89, I/§ 111 projektowane I/§ 26.4, I/§ 73, I/§ 82.7, I/§ 89 rozporządzenie o utworzeniu I/§ 25.5–6, I/§ 67 wskazania ochronne I/§ 25 rębnia I/§ 41, I/§ 46, I/§ 98, I/§ 129 (zob. też etat cięć użytkowania głównego; okres/odnowienia; okres/uprzątnięcia; użytki główne/rębne; użytkowanie lasu/rębne) częściowa I/§ 46, I/§ 82 gniazdowa I/§ 14, I/§ 27, I/§ 46, I/§ 82.10, I/§ 86 przerębowa I/§ 82.10–11, I/§ 84, I/§ 86 stopniowa I/§ 27, I/§ 46, I/§ 82.10, I/§ 84, I/§ 86 złożona I/§ 27–28, I/§ 41, I/§ 46, I/§ 84, III/36 zupełna I/§ 82.9, I/§ 84–85, I/§ 98, III/36–37, III/54 (zob. też zrąb) roboty urządzeniowe zob. prace /urządzeniowe rodzaj powierzchni zob. użytki gruntowe/grupy rodzajów powierzchni rodzaj użytków gruntowych (rolnych) zob. użytki gruntowe/rodzaj użytku rośliny chronione I/§ 29, I/§ 111 (zob. też obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; pomniki przyrody; rezerwaty przyrody; rzadkie gatunki roślin i zwierząt) lecznicze I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) przemysłowe I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) rowy melioracyjne I/§ 14, I/§ 16, I/§ 66, I/§ 69, E6/1/4.1.1.5 37 Część I, III, E (zob. też melioracje leśne /wodne; urządzenia melioracji wodnych) rozmieszczenie opisów na mapie zob. wektory przesunięcia opisów rozporządzenia w sprawie utworzenia rezerwatu zob. rezerwaty przyrody/rozporządzenie o utworzeniu rozręby I/§ 84, I/§ 85, I/§ 98 (zob. też wręby) równania regresji zob. regresja /równania regresji równowaga ekologiczna I/§ 80 (zob. też edukacja ekologiczna; korytarze ekologiczne; ochrona/przyrody) różnorodność biologiczna I/§ 28, I/§ 79, I/§ 110 runo leśne I/§ 23.8, I/§ 101, I/§ 105, III/35, III/156, III/161, III/169–173, E6/1/4.2.19 rurociągi I/§ 16, I/§ 72 rys historyczny nadleśnictwa I/§ 113, I/§ 114 rzadkie gatunki roślin i zwierząt I/§ 111 (zob. też ochrona/przyrody; pomniki przyrody; rezerwaty przyrody, rośliny/chronione; zwierzęta chronione) rzeki I/§ 72, I/§ 84, E6/1/4.1.1.5 (zob. też cieki wodne; grunty /pod wodami; potoki; stosunki wodne) rzeźba terenu zob. teren/rzeźba S sadzenie zob. drzewostan/pochodzenie sadzonki I/§ 32 (zob. też siewki; szkółki leśne i zadrzewieniowe) 38 samorząd zob. organy/samorządowe samosiew zob. drzewostan/pochodzenie sąsiednie nadleśnictwo zob. nadleśnictwo/sąsiednie siatka geograficzna I/§ 104 (zob. też mapa/numeryczna; współrzędne/geograficzne) kwadratów (pomiarowa) I/§ 20.3. b, I/§ 53, III/52, III/57, E6/9/3.1 siedliska leśne I/§ 1.1, I/§ 31, I/§ 40, I/§ 44, I/§ 70, I/§ 79, I/§ 127, III/24, III/33, III/161, III/169, E6/1/3, E6/1/4.1.1.8, E6/1/4.2.16, E6/1/4.2.40, E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.9 (zob. też prace/siedliskowe; typ lasu; typ siedliskowy lasu; typologiczne powierzchnie siedliskowe) bagienne I/§ 14.8, I/§ 82.7 borowe III/170, III/173 dostosowanie składu gatunkowego do siedliska I/§ 38.4 (zob. też skład gatunkowy/ zgodność z siedliskiem) klasyfikacja gleb i siedlisk I/§ 7 lasowe zob. lasy łęgowe I/§ 82.7 mikrosiedliska I/§ 24, I/§ 80 możliwości produkcyjne I/§ 25, I/§ 80, I/§ 82.2, I/§ 117 stan siedliska I/§ 23.4, I/§ 24 stopień uwilgotnienia I/§ 23–24, III/43–44 typ siedliskowy zob. typ siedliskowy lasu wyróżnianie i kartowanie I/12, I/§ 7, I/§ 12 zdegradowane III/43–44 zniekształcone I/§ 80 Część I, III, E żyzność siedliska I/§ 83.3, III/169–170 siedziby jednostek Lasów Państwowych I/§ 72, I/§ 108, I/§ 114, III/157, E6/1/4.1.1.1, E6/7/1 (zob. też Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe) siewki III/169, III/171–172 (zob. też nalot; sadzonki; szkółki leśne i zadrzewieniowe) SILP-LAS, podsystem LAS, system LAS I/12, I/§ 9, I/§ 17, I/§ 19–22, I/§ 31.1, I/§ 49, I/§ 56, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 76, I/§ 94, I/§ 116, I/§ 123, I/§ 125, I/§ 131, I/§ 133, III/29–32, III/38, E1, E6/1/1, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.29, E6/2/2, E6/3/3.1.6, E6/4/2.2, E6/7/1–2, E6/8/1, E6/9/3.1 (zob. też baza danych /opisowa; program TAKSATOR/SILP; tabele systemu LAS) skala map zob. mapa/skala map skład gatunkowy I/§ 15, I/§ 27–28, I/§ 31–32, I/§ 40, I/§ 50, I/§ 80, I/§ 82 (zob. też elementy taksacyjne; gatunki; warstwy/gatunkowo-wiekowe) drzewostanów I/§ 24, I/§ 31, III/54, III/64 (zob. też drzewostan; mapa/przeglądowa/drzewostanów; miąższość/drzewostanu) udział powierzchniowy I/§ 31.2 upraw I/§ 24, I/§ 38, I/§ 40, I/§ 46.13, I/§ 106, I/§ 115, I/§ 127 (zob. też gospodarczy typ drzewostanu; uprawy) zgodność z GTD I/§ 24, I/§ 40 (zob. też gospodarczy typ drzewostanu) zgodność z siedliskiem I/12, I/§ 24, I/§ 40, I/§ 83, III/54 (zob. też siedliska leśne/dostosowanie składu gatunkowego do siedliska) składy i składnice drewna zob. zakłady /składy i składnice drewna składy odnowieniowe zob. odnowienia słownik obiektów geometrycznych zob. standard LMN/Załącznik /nr 6. Słownik spałowanie I/§ 38, I/§ 101, I/§ 106 (zob. też szkody/od zwierzyny; wydeptywanie upraw; zgryzanie) spodziewany przyrost zob. przyrost /spodziewany społeczność lokalna I/§ 79, I/§ 81, III/151, III/153, III/155–157 (zob. też organy/samorządowe; organy/instytucji i organizacji społecznych) sposób zagospodarowania zob. rębnia sprzęt gaśniczy zob. urządzenia przeciwpożarowe sprzęt komputerowy zob. oprogramowanie i sprzęt stacje meteorologiczne I/§ 104 (zob. też klimat) stadia rozwojowe drzewostanu zob. drzewostan/stadia rozwojowe stałe krzywe wysokości zob. elementy taksacyjne/wysokość drzewa /stałe krzywe wysokości stan hodowlany drzewostanów zob. drzewostan/stan hodowlany stan lasu I/§ 4, I/§ 6, I/§ 77, I/§ 95, I/§ 101, I/§ 113, I/§ 128 39 Część I, III, E ocena stanu I/§ 1.1, I/§ 101 zdrowotny i sanitarny I/§ 24, I/§ 77, I/§ 83, I/§ 89, I/§ 92 stan posiadania nadleśnictwa I/§ 8, I/§ 11.1, I/§ 14, I/§ 17, I/§ 20, I/§ 64, I/§ 77, I/§ 114, I/§ 125–126, I/§ 129, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10, E6/1/4.2.15, E6/8/1 stan siedliska zob. siedliska leśne/ stan siedliska standard LMN I/§ 8.5,8, I/§ 63–65, I/§ 70, I/§ 98, I/§ 102, I/§ 104, I/§ 107, I/§ 109, E1, E4, E6/1/2, E6/3/1, E6/9/1, E6/9/3.1 (zob. też mapa/numeryczna; system informacji przestrzennej) Załącznik/nr 1. Struktura E1, E3, E5, E6/1, E6/3/3.1, E6/4/2 Załącznik/nr 2. Źródła E1, E2, E3, E6/2 (zob. też dokumenty źródłowe) Załącznik/nr 3. Dane przekazywane E1, E3, E5, E6/3, E6/4/2 Załącznik/nr 4. Kontrola I/§ 131, E1, E2, E6/2/2, E6/3/1, E6/4, E6/8/3, E6/9/2 (zob. też aplikacje użytkowe/Kontrola LMN; odbiór leśnej mapy numerycznej/kontrola danych geometrycznych i opisowych) Załącznik/nr 5. Legenda I/§ 71–73, I/§ 111, E1, E3, E6/5 (zob. też kolory i desenie na mapie, legenda LMN, symbole obiektów mapy numerycznej, wektory przesunięcia opisów) Załącznik/nr 6. Słownik I/§ 66, E1, E3, E6/1/4.1.1.1, 40 E6/1/4.1.1.3, E6/1/4.2.20–27, E6/1/4.2.30, E6/1/4.2.33–35, E6/1/4.2.39, E6/1/4.2.47, E6/4/2, E6/5, E6/6 Załącznik/nr 7. Archiwizacja E1, E6/7, E6/8/1, E6/9/2 Załącznik/nr 8. Aktualizacja E1, E6/8, E6/9/2 (zob. też aktualizacja leśnej mapy numerycznej; aplikacje użytkowe/Aktualizator LMN) Załącznik/nr 9. Eksploatacja E1, E3, E6/5, E6/9 (zob. też aplikacje użytkowe) stanowiska dokumentacyjne I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 111 (zob. też ochrona/przyrody) starodrzew I/§ 27, I/§ 31, I/§ 37, I/§ 79 (zob. też drzewostan/starszy) starosta I/§ 14 (zob. też organy/samorządowe) statystyczna metoda reprezentacyjna I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48 stok zob. teren/stok stopień pokrycia powierzchni przez uprawę zob. elementy taksacyjne/zadrzewienie stopień uwilgotnienia siedlisk zob. siedliska leśne/stopień uwilgotnienia stopnie uszkodzenia drzewostanów zob. drzewostan/uszkodzony /stopnie uszkodzenia drzewostanów stosunki wodne I/§ 39, I/§ 101–102, I/§ 115, III/156 (zob. też cieki wodne; grunty /pod wodami; potoki; rzeki; ujęcia wody; zbiorniki wodne) stratyfikacja zob. grupy stratyfikacyjne; warstwy/stratyfikacyjne Część I, III, E straż pożarna I/§ 104 (zob. też ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary; urządzenia przeciwpożarowe) strefy górnej granicy lasu I/§ 14.8 operacyjne działań pożarowych (ratowniczych) I/§ 104, E6/1/3, E6/1/4.2.45 (zob. też kategoria zagrożenia pożarowego; mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowej lasu; ochrona /przeciwpożarowa lasu; pożary) ostoi zwierząt zob. ostoje zwierząt uszkodzenia lasu I/§ 1.11, I/§ 7, I/§ 10, I/§ 25.9, I/§ 39, I/§ 43–44, I/§ 74, I/§ 102, I/§ 115, III/21, III/43–44 (zob. też imisje; szkody /przemysłowe) uzdrowiskowe I/§ 108.5 walorów wypoczynkowych i rekreacyjnych I/§ 108.4, I/§ 109 (zob. też walory lasu/rekreacyjne i turystyczne) stroisz I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) strona internetowa Lasów Państwowych E1, E3, E5, E6/4/1 struktura danych SLMN zob. standard LMN/Załącznik/nr 3. Dane przekazywane struktura drzewostanów zob. drzewostan strzelnice zob. obiekty/łowieckie susza I/§ 101 (zob. też klęski żywiołowe; szkody/abiotyczne) symbole obiektów mapy numerycznej E6/5, E6/5/6–7 (zob. też legenda LMN; standard LMN/Załącznik /nr 5. Legenda) system informacji przestrzennej (SIP) E1, E6/1/2, E6/3/1, E6/8, E6/9/2 (zob. też baza danych/geometryczna; mapa/numeryczna; obiekty bazy geometrycznej; standard LMN) system LAS zob. SILP-LAS system obserwacyjno-alarmowy I/§ 103 szczegóły (zob. też wyłączenia taksacyjne) liniowe wyłączeń taksacyjnych I/§ 16, I/§ 69 (zob. też linie; wyłączenia taksacyjne/liniowe wyłączenia nieliterowane) sytuacji wewnętrznej I/§ 18, I/§ 47, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 70 (zob. też powierzchnia/nie stanowiąca wyłączenia; wyłączenia taksacyjne) szeregi ostępowe zob. ostęp szkic pomiarowy I/§ 54, I/§ 62 (zob. też pomiar/na powierzchniach kołowych) taksacyjny (terenowy) I/§ 20, I/§ 47, E6/8/2 (zob. też taksacja lasu) szkodliwe owady zob. owady szkodliwe szkodniki (zob. też ochrona/lasu; owady szkodliwe) glebowe I/§ 101 nękające I/§ 101 pierwotne I/§ 46.15, I/§ 101–102 wtórne I/§ 46.15, I/§ 101–102 szkody I/§ 4–5, I/§ 46.15, I/§ 77, I/§ 96, I/§ 101 41 Część I, III, E (zob. też ochrona/lasu) abiotyczne I/§ 77, I/§ 101 (zob. też klęski żywiołowe; okiść; powódź; susza; śniegołomy; wiatry; wiatrołomy) antropogeniczne I/§ 77, I/§ 101 biotyczne I/§ 77, I/§ 101 mechaniczne I/§ 39 od grzybów I/§ 46.15, I/§ 77 (zob. też grzyby patogeniczne) od owadów I/§ 77 (zob. też owady szkodliwe) od wiatru I/§ 84 (zob. też wiatry; wiatrołomy) od zwierzyny I/§ 38, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 106–107, I/§ 127, III/156 (zob. też spałowanie; wydeptywanie upraw; zgryzanie) popożarowe I/§ 77 (zob. też ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary) przemysłowe I/§ 39, I/§ 46.15, I/§ 101–103, III/169 (zob. też imisje; strefy /uszkodzenia lasu) szkółki leśne i zadrzewieniowe I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 28, I/§ 72, I/§ 101, III/21, E6/1/3, E6/1/4.1.2.4, E6/1/4.2.36, E6/3/2.2.3, E6/3/3.2.5 (zob. też kwatera na szkółce; odnowienia; siewki; sadzonki; zalesienia) podokapowe I/§ 14 szlaki turystyczne I/§ 79, I/§ 109, E6/1/3, E6/1/4.2.35 (zob. też mapa/przeglądowa /zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego; obiekty/turystyczne i rekreacyjne; turystyka i rekreacja; zagospodarowanie /turystyczne i rekreacyjne) 42 zrywkowe (technologiczne) I/§ 16, I/§ 86.4, I/§ 108 (zob. też kierunek/zrywki; pozyskanie drewna; transport drewna; zrywka) Ś ścieżki E6/1/4.1.1.5 (zob. też mapa/przeglądowa /zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego; obiekty /turystyczne i rekreacyjne; turystyka i rekreacja; zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne) konne I/§ 79, I/§ 109 przyrodnicze (dydaktyczne) I/§ 79, I/§ 109, I/§ 111, E6/1/4.2.35 rowerowe I/§ 79, I/§ 109 ścinka I/§ 46.10, I/§ 127 (zob. też pozyskanie drewna; transport drewna; zakłady /usług leśnych; zrywka) ścioła, ściółka I/§ 23, III/169 (zob. też próchnica) śniegołomy I/§ 102 (zob. też klęski żywiołowe; szkody/abiotyczne) środowisko przyrodnicze I/13, I/§ 77, I/§ 79, I/§ 115 (zob. też ochrona/środowiska; zanieczyszczenia lasu i środowiska przyrodniczego) T tabele systemu LAS E6/1/4, E6/9/3.1 (zob. też baza danych/opisowa; program TAKSATOR /baza danych; program TAK- Część I, III, E SATOR/tabele SILP-LAS) i zestawienia; taksacja lasu I/§ 6–8, I/§ 13–14, I/§ 20–21, I/§ 23–24, I/§ 27, I/§ 37, I/§ 39, I/§ 42, I/§ 46–47, I/§ 60, I/§ 101, I/§ 106, I/§ 126–127, III/24, III/38, III/41, III/57–58, III/63 (zob. też elementy taksacyjne; szkic/taksacyjny; wskazania gospodarcze) taksator I/§ 60, I/§ 93, III/14, III/24, III/28–29, III/31–32, III/36, III/38, III/44, III/47, III/54–55, III/58, III/61, III/167 (zob. też regresja) tartaki I/§ 72 (zob. też pozyskanie drewna; zakłady/drzewne) teledetekcja i fotogrametria I/§ 19, I/§ 64, E6/2/2, E6/8/2 (zob. też ortofotomapa; zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarne) teodolit busolowy I/§ 18 (zob. też pomiar/geodezyjny) teren I/§ 23.5, III/33 górski I/§ 9, E6/2/2 jary, wąwozy I/§ 82 nachylenie I/§ 23, I/§ 55–56, III/38 nizinny E6/2/2 podgórski I/§ 9 podmokły I/§ 106 podtapiany I/§ 102 pofałdowany E6/2/2 położenie I/§ 23 rzeźba I/§ 23, I/§ 115, E6/2/2 stok I/§ 55, I/§ 82 urwiska I/§ 86 wychodnie skalne I/§ 111 wysokość nad poziomem morza I/§ 23.6 wysokość terenu I/§ 23, III/44, E6/1/1, E6/1/4.1.2.3, E6/1/4.2.28, E6/2/2 wystawa I/§ 23, I/§ 28–29, III/44 wyżynny I/§ 9 zalewany I/§ 102 zdegradowany I/§ 103 zdewastowany I/§ 127 (zob. też grunty/zrekultywowane; rekultywacja terenów zdewastowanych) źródliskowy I/§ 111 terenowe prace urządzeniowe zob. prace/urządzeniowe /terenowe tereny pod liniami energetycznymi zob. grunty/pod liniami energetycznymi tereny różne I/40 torfowiska I/§ 14, I/§ 111 TraKo zob. aplikacje użytkowe /TraKo transparent zob. siatka/kwadratów transport drewna I/§ 116 (zob. też pozyskanie drewna; zakłady/składy i składnice drewna; szlaki/zrywkowe; ścinka; zakłady/usług leśnych; zrywka) trofea łowieckie I/§ 106 (zob. też gospodarka/łowiecka; obwody łowieckie) trwale zrównoważona gospodarka leśna I/11, I/13, I/§ 3, I/§ 78, I/§ 79, I/§ 80–81, I/§ 110, III/154–157 trzebieże (TW, TP) I/§ 46.7, I/§ 94 (zob. też czynności gospodarcze; czyszczenia; pilność czynności; wskazania gospodarcze) turystyka i rekreacja I/§ 1.14, I/§ 3, I/§ 46.18, I/§ 97, I/§ 101, I/§ 103–104, I/§ 108 43 Część I, III, E (zob. też funkcje lasu /turystyczno-rekreacyjne; lasy/przeznaczone do masowego wypoczynku i turystyki; mapa/przeglądowa/zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego; obiekty/turystyczne i rekreacyjne; osobliwości/turystyczne; szlaki /turystyczne; ścieżki; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne; zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne) typ lasu I/§ 23.2 (zob. też siedliska leśne; typ siedliskowy lasu; typologiczne powierzchnie siedliskowe) typ siedliskowy lasu (TSL) I/§ 15, I/§ 23–24, I/§ 40.6, I/§ 45, I/§ 71, I/§ 77, I/§ 82.9, I/§ 115–116, I/§ 124, I/§ 127, I/§ 129, III/18, III/43–44, III/63–64, III/66, III/167, E6/3/3.1.9 (zob. też siedliska leśne; typ lasu; typologiczne powierzchnie siedliskowe) typologiczne powierzchnie siedliskowe III/161, E6/1/3, E6/1/4.2.19 (zob. też siedliska leśne; typ lasu; typ siedliskowy lasu) U ubiegły okres gospodarczy (ubiegłe 10-lecie) I/§ 27, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 93–95, I/§ 103, I/§ 106, I/§ 118 (zob. też plan urządzenia lasu /analiza gospodarki leśnej w minionym okresie; plan urządzenia lasu/okres obowiązywania; plan urządzenia lasu/poprzedni plan) 44 uboczne użytkowanie lasu zob. użytkowanie lasu/uboczne udatność uprawy zob. uprawy /udatność udostępnianie danych E6/7/3 udostępnianie lasów I/§ 79 udział powierzchniowy zob. skład gatunkowy/udział powierzchniowy ujęcia wody I/§ 82.7, III/156 (zob. też cieki wodne; stosunki wodne) układ odniesień przestrzennych (współrzędnych) zob. baza danych/geometryczna/format umowa w sprawie wykonania projektu planu urządzenia lasu zob. projekt planu urządzenia lasu/umowa uprawy I/§ 14.8.1. a, I/§ 15–16, I/§ 26, I/§ 31, I/§ 32, I/§ 37–38, I/§ 40, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 103–104, I/§ 106, I/§ 129, III/66 (zob. też orientacyjny skład gatunkowy upraw; skład gatunkowy/upraw; wydeptywanie upraw) ocena upraw I/§ 38 pielęgnowanie I/§ 45, I/§ 129 (zob. też czyszczenia; pielęgnacja/upraw i młodników; wskazania gospodarcze) plantacyjne I/§ 40 pochodne I/§ 14 przepadłe I/§ 38 (zob. też halizny) udatność I/§ 37.4 urwiska zob. teren/urwiska urządzanie lasu zob. plan urządzenia lasu urządzenia melioracji wodnych I/§ 14, I/34, I/§ 108 (zob. też melioracje leśne /wodne; rowy melioracyjne) Część I, III, E urządzenia przeciwpożarowe I/§ 77, I/§ 104 (zob. też hydranty pożarowe; ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary; straż pożarna) urządzenia turystyczne i rekreacyjne zob. obiekty/turystyczne i rekreacyjne ustalanie wartości gruntów zob. grunty/wartość gruntów uszkodzenia zob. drzewostan /uszkodzony; szkody uwilgotnienie siedliska zob. siedliska leśne/stopień uwilgotnienia uzbrojenie terenu E6/1/4.2.33, E6/2/1 uzdrowiska I/§ 108 (zob. też lasy/uzdrowiskowe) uzupełnienia zob. poprawki i uzupełnienia użytki ekologiczne I/§ 16, I/38, I/§ 73, I/§ 111 (zob. też edukacja ekologiczna; obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; równowaga ekologiczna; wojewódzki konserwator przyrody) użytki ewidencyjne zob. ewidencja gruntów i budynków użytki główne I/§ 87, I/§ 96–97 (zob. też etat cięć użytkowania głównego; miąższość /grubizny; użytkowanie lasu /rębne) przedrębne I/§ 78, I/§ 94, I/§ 96, I/§ 118 (zob. też miąższość/przeciętna roczna użytków przedrębnych; użytkowanie lasu/przedrębne) rębne I/§ 46, I/§ 78, I/§ 88, I/§ 89, I/§ 95, I/§ 118 (zob. też miąższość/przeciętna roczna użytków rębnych, rębnia) niezaliczone na poczet etatu I/§ 88, I/§ 93, I/§ 96 zaliczone na poczet etatu I/§ 88, I/§ 93, I/§ 96 użytki gruntowe (rolne) I/36, E3, E6/1/3, E6/1/4.1.1.5–6, E6/1/4.2.6 (zob. też grunty; rejestr gruntów nadleśnictwa) grupy rodzajów powierzchni I/§ 8, I/§ 14, I/§ 16, I/§ 21, I/§ 22.2, I/34, I/§ 44–45, I/§ 129, III/17, III/42 kategoria użytkowania gruntów I/§ 8, I/§ 14, I/§ 77, I/§ 129, E6/8/2 klasy jakości I/§ 66, III/39, III/40 kontury użytków I/§ 8.9, E6/2/1 powierzchnia użytków gruntowych III/40 rodzaj użytku (powierzchni) I/§ 8, I/§ 14, I/§ 22, I/34, I/§ 66, I/§ 129, III/17–18, III/39–41, III/162, E6/1/4.2.6 użytkowanie lasu I/§ 46 (zob. też użytki główne) główne I/§ 3, I/§ 89, I/§ 99, I/§ 127 metody regulacji wielkości I/12, I/§ 1 pod osłoną I/§ 27 przedrębne I/§ 46, I/§ 94–95, I/§ 127, III/36 (zob. też etat cięć użytkowania głównego/orientacyjny przedrębny, użytki główne/przedrębne) przygodne I/§ 46, I/§ 94 (zob. też cięcia/przygodne) rębne I/§ 28, I/§ 46, I/§ 88, I/§ 91–92, I/§ 98, I/§ 127, I/§ 129, III/36 45 Część I, III, E (zob. też etat cięć użytkowania głównego; rębnia, użytki główne/rębne; zrąb) regulacja użytkowania rębnego I/§ 98 uboczne I/§ 77, I/§ 97, I/§ 105, I/§ 127, I/§ 129 (zob. też cetyna; grunty /w produkcji ubocznej; kora garbarska; kruszywa; plantacje/choinek; rośliny/lecznicze; rośliny/przemysłowe; stroisz; zioła; żywica) W walory lasu edukacyjne zob. edukacja ekologiczna historyczne I/§ 110 krajobrazowe I/§ 110 (zob. też zespoły przyrodniczo-krajobrazowe) kulturowe I/§ 110 (zob. też mapa/walorów przyrodniczo-kulturowych) przyrodnicze (waloryzacja) I/§ 1.2, I/§ 76, I/§ 110, I/§ 115 (zob. też funkcje lasu /ochronne; lasy/ochronne; mapa/przeglądowa/ochrony przyrody oraz obiektów kultury i pamięci narodowej; mapa/walorów przyrodniczo-kulturowych; obiekty /ochrony przyrody; ochrona /przyrody; program ochrony przyrody nadleśnictwa; przyroda) rekreacyjne i turystyczne I/§ 109–110 (zob. też lasy/przeznaczone do masowego wypoczynku i turystyki; mapa/przeglądowa 46 /zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego; obiekty/turystyczne i rekreacyjne; osobliwości/turystyczne; strefy/walorów wypoczynkowych i rekreacyjnych; turystyka i rekreacja; zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne) warstwa drzewostanu zob. drzewostan/warstwa warstwice I/§ 9, I/§ 66, E6/1/4.1.2.3, E6/2/2, E6/3/2.2.2, E6/3/3.2.4, E6/4/2 (zob. też linie/nieciągłości; linie/szkieletowe; numeryczny model terenu) warstwy I/§ 31 drzew I/§ 27, I/§ 30–31, III/34, III/64 (zob. też drzewa; drzewostan /warstwa) gatunkowo-wiekowe I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48, I/§ 51–53, I/§ 56, I/§ 58, I/§ 60, III/38, III/52 (zob. też gatunki; skład gatunkowy; wiek) geometryczne E2, E6/1/1–4, E6/3/1–3 (zob. też baza danych /geometryczna; mapa/numeryczna; obiekty bazy geometrycznej) liniowe E6/1/4.2.17 pochodne E6/1/1, E6/1/2, E6/1/4.2.17, E6/9/3.1 podstawowe E6/1/1, E6/1/2, E6/1/4.1.1.10, E6/9/3.1 fakultatywne E6/1/1, E6/1/2, E6/3/1, E6/3/2.2, E6/3/3.2, E6/4/1 obligatoryjne E6/1/1, E6/1/2, E6/3/1, E6/3/2.1, E6/3/3.1, E6/4/1 Część I, III, E punktowe E6/1/4.1.1.10, E6/3/3.1 (zob. też punkty) stratyfikacyjne III/15–18, III/20, III/32, III/37–39, III/51, III/54, III/57, III/58 (zob. też grupy stratyfikacyjne) użytkownika E6/9/3.1 wartościowanie (wycena wartości) drzewostanów i gruntów leśnych I/§ 116, III/46–47, III/54–55, III/63–66 (zob. też grunty/wartość gruntów) warunki ekonomiczne I/§ 1.16, I/§ 79, I/§ 113, I/§ 116, I/§ 129 glebowe III/167 produkcji leśnej I/§ 127, I/§ 129 przyrodnicze I/§ 1.16, I/§ 79, I/§ 113, I/§ 115, III/167 siedliskowe I/§ 40.4, I/§ 46.11, I/§ 79, I/§ 101.1 wilgotnościowe I/§ 23, III/167, III/171–173 wektory przesunięcia opisów E2, E6/1/3, E6/1/4.1.1.2, E6/3/3.1.6, E6/4/2 (zob. też standard LMN /Załącznik/nr 1. Struktura, standard LMN/Załącznik /nr 3. Dane przekazywane) wiatry, wiatrołomy I/§ 84, I/§ 101–102, III/169 (zob. też klęski żywiołowe; szkody/abiotyczne; szkody /od wiatru) wiek I/§ 15, I/§ 27–28, I/§ 31, I/§ 38, I/§ 45, I/§ 62, I/§ 71, III/169 (zob. też klasy i podklasy wieku; warstwy/gatunkowo-wiekowe) dokładność ustalania I/§ 32 drzewostanu I/§ 27, I/§ 32, I/§ 37, I/§ 46, I/§ 51, I/§ 56, I/§ 118, III/18–19, III/38, III/51, III/172–173 rzeczywisty III/64–65 grupy wiekowe I/§ 32 przeciętny I/§ 31–32, I/§ 83 rębności (dojrzałości rębnej, dojrzałości drzewostanu do odnowienia) I/§ 24.2, I/§ 26, I/§ 38, I/§ 40–41, I/§ 44, I/§ 78, I/§ 80, I/§ 82.13, I/§ 83, I/§ 84, I/§ 90, I/§ 118, I/§ 127, I/§ 129, III/44–46, III/54, III/63, III/66, III/167–178 kryteria III/167–178 wykaz wieku rębności głównych gatunków drzew I/§ 24, I/§ 83 wilgotność zob. warunki/wilgotnościowe wniosek o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru zob. lasy/ochronne/wniosek o uznanie wniosek o zatwierdzenie planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu/zatwierdzenie planu/wniosek o zatwierdzenie planu woda zob. grunty/pod wodami; potoki; rzeki; stosunki wodne wojewódzki konserwator przyrody I/§ 89, I/§ 110 (zob. też ochrona/przyrody; organy/ochrony przyrody; parki/krajobrazowe; użytki ekologiczne) województwo I/§ 8.6, I/§ 22, I/§ 72, E6/1/3, E6/1/4.2.11 (zob. też organy/administracji rządowej; podział administracyjny) wprowadzanie podszytów I/§ 46.10, I/§ 100, I/§ 129 47 Część I, III, E (zob. też podszyt) wręby I/§ 85, I/§ 98 (zob. też rozręby) wrzosowiska I/§ 104 wskazania gospodarcze I/§ 3, I/§ 6, I/§ 13, I/§ 28, I/§ 41, I/§ 44–45, I/§ 46, I/§ 80, I/§ 91, I/§ 98, I/§ 110, III/24, III/27, III/36, III/54, E6/1/4.1.1.9 (zob. też czynności gospodarcze; czyszczenia; opis taksacyjny lasu; pielęgnacja; pilność czynności; taksacja lasu; trzebieże) wskazania ochronne w rezerwacie przyrody zob. rezerwaty przyrody/wskazania ochronne wskaźnik zadrzewienia zob. elementy taksacyjne/zadrzewienie współczynnik przeliczeniowy „K” I/§ 43 (zob. też przyrost/spodziewany) współczynniki redukcyjne „brutto-netto” I/§ 93, I/§ 95, I/§ 129 (zob. też etat cięć użytkowania głównego/miąższościowy; miąższość) współczynniki regresji zob. regresja /współczynniki regresji współrzędne (zob. też aplikacje użytkowe/TraKo; baza danych /geometryczna; baza danych /format; mapa/numeryczna) geodezyjne (osnowy geodezyjnej) I/§ 8.7, E3, E6/1/1, E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.3, E6/1/4.2.18, E6/3/1, E6/8/2 (zob. też graniczniki i osnowa) geograficzne I/§ 104, E1, E6/4/2–3, E6/9/3.1 (zob. też siatka/geograficzna) współwłasność zob. grunty/współwłasność 48 wstępne prace urządzeniowe zob. prace/urządzeniowe/wstępne wycena wartości drzewostanów zob. wartościowanie drzewostanów i gruntów leśnych wychodnie skalne zob. teren/wychodnie skalne wyciągi narciarskie I/§ 109, E6/1/4.2.35 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne; zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne) wydeptywanie upraw I/§ 101, I/§ 106 (zob. też spałowanie; szkody /od zwierzyny; uprawy; zgryzanie) wydmy I/§ 82.7, I/§ 111 (zob. też gleby; teren) wydruk opisu taksacyjnego zob. opis taksacyjny lasu/wydruk opisu taksacyjnego wydzielenie leśne I/§ 18, I/§ 45, III/12, III/15, III/17–18, III/20–21, III/24, III/26, III/28–32, III/36, III/38–42, III/44–46, III/48–50, III/52, III/55, III/64, E6/1/3, E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.1.1.5–7, E6/1/4.1.2.4, E6/1/4.2.1, E6/1/4.2.12, E6/1/4.2.41, E6/3/3.1.4, E6/8/2, E6/9/3.1 (zob. też adres leśny; granice /oddziałów; granice/pododdziałów; program TAKSATOR /lista wydzieleń; wyłączenia taksacyjne) wydzielenie siedliskowe zob. siedliska leśne wykaz cięć zob. cięcia/wykaz cięć wykaz drzewostanów o budowie przerębowej zob. drzewostan /o budowie przerębowej Część I, III, E wykaz gruntów Lasów Państwowych zob. rejestr gruntów nadleśnictwa/wykaz gruntów Lasów Państwowych wykaz projektowanych cięć rębnych zob. cięcia/rębne/wykaz projektowanych cięć rębnych wykaz rozbieżności zob. ewidencja gruntów i budynków/wykaz rozbieżności wykaz wieku rębności głównych gatunków drzew zob. wiek/rębności/wykaz wieków rębności wykonawca planu urządzenia lasu (i mapy numerycznej) I/§ 3, I/§ 7–10, I/§ 14, I/§ 18, I/§ 20, I/§ 40, I/§ 47, I/§ 61–62, I/§ 76–77, I/§ 123, I/§ 125, I/§ 128, I/§ 130, III/161–162, E1, E6/3/4, E6/4/1 (zob. też zamawiający leśną mapę numeryczną) archiwum I/§ 47, I/§ 132 wylesienia I/§ 14 wyłączenia taksacyjne I/§ 8, I/§ 13, I/§ 14, I/§ 15–16, I/§ 18–19, I/§ 21–22, I/§ 28, I/§ 31, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 84 (zob. też adres leśny; granice/oddziałów; granice/pododdziałów; program TAKSATOR/lista wydzieleń; szczegóły/sytuacji wewnętrznej; wydzielenie leśne) kryteria wyodrębniania pododdziałów I/§ 16 wyłączeń taksacyjnych I/§ 15 liniowe wyłączenia nieliterowane I/§ 14.1, I/§ 16, I/§ 66 (zob. też linie; szczegóły/liniowe wyłączeń taksacyjnych) literowanie I/§ 16–17, I/§ 21, I/§ 66, III/29 obliczanie powierzchni I/§ 67 pododdziały I/§ 14, I/§ 16, I/§ 17, I/§ 22–23, I/§ 28–29, I/§ 31, I/§ 42, I/§ 66, I/§ 69–70, I/§ 98, I/§ 127 (zob. też granice/pododdziałów, program TAKSATOR/lista wydzieleń, wydzielenie leśne) wyłączenie gruntów z produkcji zob. grunty/wyłączone z produkcji wyłączony drzewostan nasienny zob. drzewostan/nasienny /wyłączony wyłożenie projektu planu urządzenia lasu do publicznego wglądu zob. konsultowanie planu urządzenia lasu wymiarowość zob. obiekty bazy geometrycznej/wymiarowość wyniki inwentaryzacji zob. inwentaryzacja/wyniki inwentaryzacji wyniki regresji zob. regresja/wyniki regresji wypisy z rejestru gruntów nadleśnictwa zob. rejestr gruntów nadleśnictwa/wypisy wypoczynek zob. turystyka i rekreacja wyróżnianie siedlisk zob. siedliska leśne/wyróżnianie i kartowanie wysokość drzewa (drzewostanu) zob. elementy taksacyjne/wysokość drzewa (drzewostanu) wysokość nad poziomem morza zob. teren/wysokość nad poziomem morza wysokość terenu zob. teren/wysokość terenu wystawa zob. teren/wystawa wytyczne I KTG zob. KTG I /wytyczne wytyczne II KTG zob. KTG II /wytyczne 49 Część I, III, E wytyczne do planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu /wytyczne wytyczne narady wstępnej zob. narada wstępna wzory formularzy I/§ 10 Z zabudowa potoków zob. potoki /zabudowa potoków zabytki zob. rejestr zabytków zachowanie trwałości lasu I/§ 80 zadania gospodarcze (zadania gospodarki leśnej) dla nadleśnictwa I/§ 1, I/§ 25, I/§ 46, I/§ 77–78, I/§ 81, I/§ 97, I/§ 112, I/§ 125, III/155–156 (zob. też cele gospodarki leśnej) zadania hodowlane zob. hodowla lasu zadania urządzania lasu zob. cele, zadania i podstawy urządzania lasu zadrzewienia (Lz) I/§ 16, I/§ 42, I/§ 45, I/§ 88, I/§ 106, III/34, III/54, III/156 (zob. też grunty/zadrzewione i zakrzewione; krzewy; zakrzewienia) zadrzewienie zob. elementy taksacyjne/zadrzewienie zagęszczenie zob. elementy taksacyjne/zagęszczenie zagospodarowanie łowieckie zob. gospodarka /łowiecka przestrzenne I/13, I/§ 1.3, I/§ 108, III/156 turystyczne i rekreacyjne I/§ 46.18, I/§ 75, I/§ 127, III/156 (zob. też obiekty/turystyczne i rekreacyjne; szlaki/tury50 styczne; ścieżki; turystyka i rekreacja; walory lasu/ rekreacyjne i turystyczne; wyciągi narciarskie) Zakład Ochrony Lasu (ZOL) I/§ 46 zakłady (zob. też pozyskanie drewna) drzewne I/§ 116, III/156 (zob. też tartaki) składy i składnice drewna I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 72 (zob. też transport drewna) usług leśnych I/§ 72, I/§ 116 (zob. też ścinka; transport drewna; zrywka) zakrzewienia (Lz) I/§ 16, I/§ 45, III/34 (zob. też grunty/zadrzewione i zakrzewione; krzewy) zalesienia I/§ 14, I/§ 24, I/§ 45–46, I/§ 77, I/§ 79, I/§ 100, I/§ 129 (zob. też odnowienia; szkółki leśne i zadrzewieniowe) gruntów przeznaczonych do zalesienia I/§ 3 porolne I/§ 26.5, I/§ 40, I/§ 103, I/§ 127, III/156 Załączniki do SLMN zob. standard LMN zamawiający projekt planu urządzenia lasu zob. dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych zamawiający leśną mapę numeryczną E6/2, E6/3/1, E6/3/4 (zob. też dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, wykonawca planu urządzenia lasu) zanieczyszczenia lasu i środowiska przyrodniczego I/§ 77, I/§ 101, I/§ 110, III/155 (zob. też ochrona/środowiska, środowisko przyrodnicze) Część I, III, E zapytania SQL E6/9/3.1 zasięg terytorialny nadleśnictwa I/§ 3, I/§ 70, I/§ 72, I/§ 75, I/§ 110, I/§ 113–116, E6/1/4.1.1.5–6, E6/1/4.2.3–11, E6/1/4.2.26, E6/1/4.2.47, E6/2/1–2, E6/5, E6/8/2, E6/9/3.2 (zob. też granice; standard LMN) zasobność zob. elementy taksacyjne /zasobność zasoby drzewne I/12, I/§ 1.7, I/§ 77, I/§ 95, I/§ 118, I/§ 123 przyrodnicze I/13 wodne zob. ochrona/zasobów wodnych zaśmiecanie lasów III/156 zatwierdzenie planu urządzenia lasu zob. plan urządzenia lasu /zatwierdzenie planu zbiorniki wodne I/§ 14, I/§ 71–72, I/§ 103, I/§ 107 (zob. też cieki wodne; grunty /pod wodami; stosunki wodne) zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarne I/§ 18, I/§ 19, I/§ 20, I/§ 28, I/§ 64, I/§ 126, E6/2/2 (zob. też ortofotomapa; teledetekcja i fotogrametria) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 111 (zob. też walory lasu/krajobrazowe) zespół kontroli pomiaru miąższości zob. pomiar/na powierzchniach kołowych/zespół kontroli pomiaru miąższości Zespół Ochrony Lasu I/§ 76, I/§ 101 (zob. też Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych; ochrona/lasu) zestawienia zbiorcze (tabelaryczne) I/§ 6, I/§ 32, I/§ 129, I/§ 131 (zob. też program TAKSATOR /tabele i zestawienia) Zestawienie i opisanie zadań z zakresu hodowli lasu I/§ 100 Zestawienie i opisanie zadań z zakresu użytkowania głównego I/§ 99 zgodność składu gatunkowego z GTD zob. skład gatunkowy /zgodność z GTD zgodność składu gatunkowego z siedliskiem zob. skład gatunkowy/zgodność z siedliskiem zgryzanie I/§ 101, I/§ 106 (zob. też spałowanie; szkody /od zwierzyny; wydeptywanie upraw) zioła I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) zmieszanie zob. elementy taksacyjne /zmieszanie znaki kierunkowe zob. podział powierzchniowy/znaki znaki podziału powierzchniowego zob. podział powierzchniowy /znaki zrąb I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34, I/§ 71, I/§ 85, I/§ 98, III/19 (zob. też rębnia/zupełna; użytkowanie lasu/rębne) zrywka I/§ 46.10, I/§ 86, I/§ 116, I/§ 127 (zob. też pozyskanie drewna; szlaki/zrywkowe; ścinka; transport drewna; zakłady /usług leśnych) zwarcie zob. elementy taksacyjne /zwarcie zwierzęta chronione I/§ 14, I/§ 106, I/§ 111 (zob. też ostoje zwierząt; rzadkie gatunki roślin i zwierząt) 51 Część I, III, E zwierzyna (zob. też ośrodki hodowli zwierzyny) łowna I/§ 39, I/§ 46.10, I/§ 77, I/§ 101–102, I/§ 106 płowa I/§ 106 Ź źródliska zob. teren/źródliskowy Ż żerdziowiny I/§ 77 (zob. też drągowiny; młodniki) żywica I/§ 105 (zob. też użytkowanie lasu /uboczne) żyzność siedliska zob. siedliska leśne/żyzność siedliska Część II 1.2. Część II II – „Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” A analiza gospodarki leśnej p. 21.5 analizatory zob. analizy chemiczne gleb/analizatory a n a li zy chemiczne (badania laboratoryjne) gleb p. 6, p. 15, p. 31, p. 38.5, p. 38.7, p. 52, p. 54–58, p. 59–60, p. 65, 72, 102–113 analizatory 104, 106 azot ogólny 106 gęstość objętościowa gleby 112 glin ruchomy 109–110 katalizatory 104 kationy zasadowe 108–109 kwasomierz Helliga 102, 103 kwasowość hydrolityczna 110–111 wymienna 109–110 metale ciężkie 111–112 metody analiz glebowych Kappena (kwasowość wymienna i hydrolityczna) 109–112 Kjeldahla (azot) 106–107 mokrej mineralizacji, zmodyfikowana Tiurina (węgiel organiczny) 104 Nowickiego (węglany) 107 potencjometryczna (odczyn gleby) 102–103 Scheiblera (węglany) 104, 107–108 Sokołowa (glin ruchomy) 109–110 spektrometrii (metale ciężkie) 111 suchej mineralizacji (węgiel organiczny) 104 mineralizacja gleby 111 sól Mohra 104–105 węgiel organiczny 104–105 węglany 113 woda królewska 111 analizy syntetyczne na szczeblu ponadlokalnym p. 71 Atlas barw Munsella 69 (zob. też barwa gleby) azot zob. analizy chemiczne/azot ogólny 53 Część II B badania laboratoryjne gleb zob. analizy chemiczne gleb badania terenowe p. 29, p. 32, p. 35 Bank danych o zasobach leśnych i stanie lasu p. 70, p. 72 barwa gleby p. 38.5, 69 (zob. też atlas barw Munsella) bazy danych o siedliskach geometryczna p. 59, p. 62 opisowa p. 59, p. 62 bonitacja p. 21.5, p. 38.9, p. 38.15, p. 45, p. 66 brulion mapy zob. mapa/siedlisk leśnych/brulion budowa geologiczna p. 21.1, p. 25, p. 32–33 geomorfologiczna p. 29, p. 32, 100 budowa drzewostanu p. 38.9–11 piętrowa p. 38.10, p. 38.12, p. 38.15–16 przerębowa p. 38.10 C cecha gleby zob. gleby/cecha cechy antropogeniczne gleb zob. gleby/ poziomy gleb/genetyczne /cechy antropogeniczne geogeniczne gleb zob. gleby /poziomy gleb/genetyczne /cechy geogeniczne morfologiczne profilu glebowego zob. profil glebowy pedogeniczne gleb zob. gleby / poziomy gleb/genetyczne /cechy pedogeniczne cele gospodarki leśnej (cele gospodarowania) hodowlane 9, p. 21.6, p. 67–69 54 urządzania lasu p. 3 cele prac siedliskowych p. 3, p. 65 charakterystyka gleb zob. gleby/opis i charakterystyka gleb obiektu p. 65 siedlisk p. 8, p. 31, p. 38, p. 65 charakterystyka typu siedliskowego lasu zob. typ siedliskowy lasu/charakterystyka czynniki abiotyczne i biotyczne p. 66 D deniwelacja terenu zob. teren/deniwelacja diagnoza siedliskowa (kryteria wyróżniania i kartowania) p. 25, p. 26, p. 28, p. 38.1, p. 40.1, p. 41.1, p. 54, p. 60 (zob. też typ siedliskowy lasu) dokumentacja siedliskowa p. 3, p. 8–9, p. 11, p. 13, p. 17, p. 70, 87 (zob. też wcześniejsze opracowania glebowo-siedliskowe) część opisowa (elaborat siedliskowy) p. 8, p. 64–69, p. 70, 86 dokumentacja źródłowa p. 8, p. 70 karta informacyjna o zakończeniu prac p. 70 doliny rzeczne p. 21.3 domiary p. 36, 67 (zob. też pomiary) drogi p. 34, p. 36, p. 49–50 drzewostan, drzewo p. 21.2, p. 21.5–6, p. 29–30, p. 36, p. 38.1, p. 38.9, p. 38.15, p. 40.1, p. 41.1, p. 48, p. 66, 99–100 (zob. też budowa drzewostanu, skład gatunkowy /drzewostanów) dynamika wzrostu drzew zob. gatunki drzew/dynamika wzrostu Część II Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych p. 15, p. 70–71 działka ewidencyjna p. 2 dzielnica zob. jednostki/przyrodniczoleśne E ekologia p. 21.5–6, p. 65–66 ekosystem leśny p. 21.5, 84, 95 elaborat siedliskowy zob. dokumentacja siedliskowa/część opisowa elementy siedliskowe zob. siedliska leśne/elementy siedliskowe elementy taksacyjne zob. gatunki drzew, krzewów F fitocenoza leśna 96 fitomelioracje zob. melioracje leśne /fitomelioracje fitosocjologiczne rozpoznanie zob. rozpoznanie/fitosocjologiczne fizjografia terenu zob. teren/fizjografia forma map zob. mapa/forma map forma występowania gatunku drzewa zob. gatunki drzew i krzewów/forma występowania formacja geologiczna p. 38.2, 67, 84, 86 (zob. też geologia, gleby /rodzaj) G gatunek gleby zob. gleby/gatunek gatunek drzewa ekspansywny p. 66.3 ekstensywny p. 66.3 gatunki drzew, krzewów p. 21.2, p. 38.11, p. 38.13–15, p. 39.1, p. 40.3, p. 65–67, 100 (zob. też skład gatunkowy drzewostanów) dynamika wzrostu p. 38.9, p. 38.17, p. 66.3 forma występowania p. 38.9, p. 38.17, p. 66.2 gatunki runa zob. runo/gatunki runa geologia p. 21.4, p. 22.1, 84 (zob. też formacja geologiczna, gleby/rodzaj; wiercenia /geologiczne) geomorfologia p. 22.1, p. 65, 84 gęstość objętościowa gleby zob. analizy chemiczne gleb /gęstość objętościowa gleby gleby p. 19, p. 22.1, p. 32, p. 38.8, p. 40.1, p. 41.1 (zob. też warstwa gleby) brunatne 100 cecha p. 41.1, p. 48 eutroficzne 96–97, 99 gatunek p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 48, p. 52, p. 61, p. 62, p. 65, 90–91 konkrecje (wytrącenia) p. 38.5 mezotroficzne 96–97, 99–100 mineralne 90, 96, 99 oglejenie gleby p. 21.3, p. 62, 70, p. 80–81, 99–101 opis i charakterystyka gleb p. 8, p. 19, p. 31, p. 38, p. 54, p. 65, 67 organiczne 90, 96–97, 100 porolne p. 65, 83 poziomy gleb p. 21.3, p. 21.5, p. 38.3, 69–71, 82, 95–97, 100, 113 diagnostyczne 67 genetyczne p. 38.5, 67–68, 80, 83, 112 cechy antropogeniczne 80, 82, 83 cechy geogeniczne 80, 82, 84 cechy pedogeniczne 80, 81, 84 55 Część II miąższość gleby mineralnej 82 miąższość gleby organicznej 82 oglejenie 80–81 troficzność 80 głębokość poziomu gleby 68, 72 przekształcone chemicznie 83 hydrologicznie 83 mechanicznie 83 rdzawe 100 rodzaj (utwór geologiczny, pochodzenie geologiczne) p. 6, p. 19, p. 38.2, p. 38.6, p. 38.8, p. 52, p. 61, p. 65, 67, 84–89 skład granulometryczny (uziarnienie) p. 38.5, p. 55, p. 61, 68, 70, 72, 90, 102 (zob. też gatunek) struktura p. 54, 70 torf 71, 98–99, 101 stopnie zmurszenia torfu 81 troficzność 80 typ p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 61–62, p. 65, 102 podtyp p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 44, p. 48, p. 52, p. 54–55, p. 57, p. 61–62, p. 65, 80, 102 odmiana p. 6, p. 19, p. 21.5, p. 31, p. 38.8, p. 48, p. 52, p. 54, p. 57, p. 65, 80, 81–83, 102 przekształcone (chemicznie, hydrologicznie lub mechanicznie) 83 układ gleby 70 ukorzenienie p. 38.5, 71, 96, 100–101 wilgotność (uwilgotnienie) gleb p. 21.1, p. 21.3, p. 38.4–5, 69, 96, 99–101 właściwości fizyczne i chemiczne p. 19, p. 21.5, p. 38.5, p. 54 56 glin ruchomy zob. analizy chemiczne gleb/glin ruchomy głębokość poziomu gleby zob. gleby /poziomy gleb gospodarczy typ drzewostanu p. 67, p. 69 gospodarka leśna p. 22.1, p. 27, p. 65, 83 gospodarka przyszła zob. przyrodnicze podstawy gospodarki przyszłej góry zob. rzeźba terenu/teren górski grabienie ściółki p. 27 granice wyłączeń siedliskowych zob. wydzielenie/siedliskowe /granice grunty leśne p. 2 porolne p. 2 przeznaczone do zalesienia p. 2 związane z gospodarką leśną p. 2 grzyby, grzybnia 96, 100–101 H hodowla lasu p. 3, p. 21.1, p. 66 (zob. też planowanie urzą-dzeniowo-hodowlane) I igliwie 101 (zob. też liście, ściółka) imisje p. 65 Instytut Badawczy Leśnictwa 9, p. 5 inwentaryzacja powierzchni siedliskowych p. 70 J jakość drzew p. 38.9, p. 66 jednostki fizycznogeograficzne (mezoregion) 65 Część II przyrodniczoleśne (kraina i dzielnica) p. 21.2, p. 38.2, p. 41.1, p. 65, p. 71, 65 jednostki administracyjne p. 38.2 jednostki typologiczne p. 45, p. 47 glebowe p. 18–19, p. 38, p. 40, p. 42–44, p. 49, p. 51, p. 60–61 (zob. też gleby) siedliskowe p. 18, p. 21, p. 38, p. 40, p. 42–44, p. 49, p. 51, p. 60, p. 66 (zob. też typ siedliskowy lasu) jeziora p. 65 kontrola prac glebowo-siedliskowych p. 16, p. 38.4 kopaliny p. 27 krainy przyrodniczoleśne zob. jednostki/przyrodniczoleśne kryteria diagnostyczne wyróżniania i kartowania typów siedliskowych lasu zob. diagnoza siedliskowa kwasomierz Helliga zob. analizy chemiczne gleb/kwasomierz Helliga kwasowość zob. analizy chemiczne gleb/kwasowość K L karta informacyjna o zakończeniu prac zob. dokumentacja siedliskowa/ karta informacyjna o zakończeniu prac kartowanie i wyróżnianie siedlisk leśnych p. 4, p. 26, p. 42–52, p. 66 gleb p. 6, p. 19 typów siedliskowych lasu p. 6 katalizatory zob. analizy chemiczne gleb/katalizatory kationy zasadowe zob. analizy chemiczne gleb/kationy zasadowe klasy bonitacji zob. bonitacja klasy wieku zob. wiek drzewostanu (drzew) klasyfikacja siedlisk leśnych zob. siedliska leśne/klasyfikacja siedlisk klimat zob. warunki/klimatyczne klucz (wzorzec) rozpoznawania siedlisk p. 21.5, p. 41.1, p. 46 Komisja Techniczno-Gospodarcza (KTG) p. 69 kompleks leśny p. 2, p. 21.5, p. 27, p. 65, p. 66 konkrecje zob. gleby/konkrecje lasy 99 doświadczalne p. 12 liściaste 97, 100 mieszane 97, 100 Lasy Państwowe zob. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe legenda mapy zob. mapa/legenda leśne kompleksy promocyjne (LKP) p. 12 linie podziału powierzchniowego p. 34, p. 36, p. 49–50 liście 101 (zob. też igliwie, ściółka) lokalizacja typologicznych powierzchni siedliskowych zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe/lokalizacja lokalizacja występowania gatunków drzew, krzewów zob. gatunki drzew, krzewów/forma występowania M mapa p. 63, p. 65, 65 drzewostanów p. 22.2, p. 29 57 Część II geodezyjna p. 62 geologiczna p. 22.2, p. 23, p. 29, 67, 84, 86 geomorfologiczna p. 22.2, p. 23 gleb Polski p. 22.2 gospodarcza (1:5000) p. 24, p. 38.2, p. 50, p. 52, p. 61 gospodarczo-przeglądowa (1:10 000) p. 24, p. 59 hydrogeologiczna p. 22.2 legenda 86–87 przeglądowa (1:25 000) p. 23, p. 24, p. 59 siedlisk leśnych (siedliskowa) p. 8, p. 10, p. 22.2, p. 23–24, p. 29, p. 45, p. 49, p. 59–63, p. 68, p. 70, 84 brulion p. 50–52 opis na mapie p. 62 pierworys (1:5000) p. 59, p. 61–62 skala map p. 22.2, p. 24, p. 35, p. 37, p. 59, p. 61–62, p. 68, 63, 66, 84 sozologiczna p. 22.2 topograficzna p. 22.2, p. 24, p. 29, 63, 65–66 materiał organiczny zob. resztki roślinne materiały kartograficzne 9, p. 3, p. 22, p. 27, p. 70 opisowe p. 30 terenowe p. 60 mchy zob. runo/gatunki runa /mszaki melioracje leśne fitomelioracje p. 21.5 wodne p. 27 metale ciężkie zob. analizy chemiczne gleb/metale ciężkie metody analiz chemicznych zob. analizy chemiczne gleb /metody analiz glebowych 58 metody analiz glebowych zob. analizy chemiczne gleb/metody analiz glebowych mezoregiony zob. jednostki/fizycznogeograficzne miąższość gleby zob. gleby/poziomy gleb/genetyczne/cechy pedogeniczne/miąższość gleby mineralizacja gleby zob. analizy chemiczne gleb/mineralizacja gleby morena zob. teren/morenowy morfologia gleb p. 19 mozaikowanie zob. zróżnicowanie gleb i siedlisk możliwości produkcyjne siedlisk leśnych zob. siedliska leśne mrozy i przymrozki p. 27, p. 65 mszaki zob. runo/gatunki runa/ mszaki N nachylenie zob. teren/nachylenie nadleśnictwo p. 2, p. 38.2, p. 56, p. 70 nalot p. 38.10–11, p. 38.17 nawożenie p. 21.5, 83 nieciągłości litogeniczno-pedogeniczne p. 38.5, 67 niziny zob. rzeźba terenu/teren nizinny numeracja typologicznych powierzchni siedliskowych zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe/numeracja O obręb leśny p. 2, p. 21.5, p. 37, p. 38.2, p. 56, 72 ochrona lasu p. 3 roślin p. 65 Część II odczyn gleby (pH) p. 38.5, 102–104, 112 oddział leśny p. 38.2, p. 47, p. 65–66, 72 odkrywki glebowe (zob. też próbki glebowe, wiercenia/glebowe) p. 21.3, p. 36, p. 38.3–4, p. 50, p. 54–55, p. 57, 70 odmiana gleby zob. gleby/typ/podtyp/odmiana odmiana próchnicy glebowej zob. próchnica gleb leśnych /typ /podtyp/odmiana odmiana siedliska zob. typ siedliskowy lasu/odmiany odnawianie lasu p. 27 odpady organiczne zob. resztki roślinne odsłonięcia geologiczne zob. geologia odwodnienia p. 11, 83 oglejenie gleby zob. gleby/oglejenie gleby okres gospodarczy p. 24 wegetacyjny p. 39, p. 65 okres obowiązywania opracowań siedliskowych zob. dokumentacja siedliskowa opady atmosferyczne p. 21.3 opis gleby zob. gleby/opis i charakterystyka gleb opis na mapie siedliskowej zob. mapa/siedlisk leśnych/opis na mapie opis ogólny prac siedliskowych zob. dokumentacja siedliskowa /część opisowa opis profilu glebowego zob. profil glebowy opis runa zob. runo/opis runa opis taksacyjny drzewostanu p. 38.9, p. 38.14 opracowania siedliskowe zob. dokumentacja siedliskowa P pagórki zob. rzeźba terenu Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe p. 2, p. 17, p. 65 pH zob. odczyn gleby pierworys mapy siedliskowej zob. mapa/siedlisk leśnych /pierworys piętro zob. budowa drzewostanu /piętrowa plan urządzenia lasu p. 3, p. 13, p. 17, p. 22.1, p. 65–66, 65 planowanie urządzeniowo-hodowlane p. 21.2, p. 21.4, p. 65–66, p. 68 (zob. też cele gospodarki leśnej; hodowla lasu; plan urządzenia lasu) płaty roślinności p. 39.1 pochodzenie geologiczne zob. gleby /rodzaj podkład kartograficzny p. 24, p. 37, p. 62 pododdział zob. wydzielenie/drzewostanowe podrost (zob. też skład gatunkowy /podrostu) p. 38.10–11, p. 38.17, p. 66 podstawowe typologiczne powierzchnie siedliskowe zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe/podstawowe podszyt p. 38.10, p. 38.12, p. 38.17 podtyp gleby zob. gleby/typ/podtyp podtyp próchnicy glebowej zob. próchnica gleb leśnych /typ /podtyp pokrycie (zwarcie) p. 21.5, p. 38.9, p. 38.13, p. 38.16–17, p. 39.1, p. 40.3 pokrywa runa zob. runo/typ pokrywy runa 59 Część II pokrywy materiałów przytransportowanych zob. gleby/poziomy gleb/genetyczne/cechy geogeniczne położenie topograficzne (zob. też rzeźba terenu; teren) p. 21.2, p. 48, 65 dolina górska 64 dolina rzeczna 63, 65 garb 63–64 grzbiet 64, 66 kotlina śródgórska 64, 65 obniżenie 64 pagór, pagórek 63–64 parów, wąwóz 64 płaskie (poziome) 63, 65 płaskowyż 64 płaskowzgórza 64 pradolina rzeczna 63 spłaszczenie 66 stok p. 21.3, p. 38.4, 63–64, 66, 81–82 taras nadrzeczny 63 wał 63 wierzchowina 64, 66 wydma 63 wzgórze 64 wzniesienie 64 zagłębienie 65 pomiary (zob. też domiary) drzewostanu p. 38.9 granic wydzieleń siedliskowych p. 50 wysokości drzew p. 38.15 wysokości nad poziomem morza 66 pomocnicze typologiczne powierzchnie siedliskowe zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe /pomocnicze porosty zob. runo/gatunki runa /porosty powierzchnie typologiczne zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe 60 poziomice zob. warstwice poziomy diagnostyczne gleb zob. gleby/poziomy gleb /diagnostyczne poziomy genetyczne gleb zob. gleby /poziomy gleb/genetyczne poziomy gleb zob. gleby/poziomy gleb pożary lasu p. 27 prace siedliskowe 9, p. 1–17, p. 18, p. 21.5, p. 27, p. 38.10, p. 54, p. 59, p. 64–66, p. 68, p. 71, 72, 84, 102 metodyka 9, p. 7, p. 11, p. 65 terenowe p. 9, p. 22, p. 24, p. 29–30, p. 41.1, p. 51, p. 59–60, p. 65–66, 72 profil glebowy p. 38.1, p. 38.3, p. 38.5–8, p. 60, 67, 70, 80, 82, 84, 89, 90, 95, 99–100, 112 program ochrony przyrody p. 65 próbki glebowe p. 38.5, p. 38.7, p. 54–56, 72, 103 (zob. też odkrywki glebowe) próchnica gleb leśnych 68, 72, 95–101, 113 kryteria wyróżniania p. 20, 95 stadia rozwojowe 96, 98 systematyka 98 typ p. 20, p. 21.5, p. 38.5, p. 52, 95 podtyp p. 21.5, p. 38.5, p. 52, 95 odmiana p. 38.5, 95 przemysł p. 27 przymrozki zob. mrozy i przymrozki przyrodnicze podstawy gospodarki przyszłej p. 64, p. 71 R regionalizacja fizycznogeograficzna p. 65 geobotaniczna p. 65 przyrodniczoleśna zob. jednostki przyrodniczoleśne Część II regionalna dyrekcja Lasów Państwowych (RDLP) p. 16, p. 38.2, p. 61, p. 70–71 relief 63 renaturalizacja siedlisk p. 65 resztki roślinne (materiał organiczny, odpady organiczne) 81–82, 95–97, 99–101 rębnie p. 27 rodzaj gleby zob. gleby/rodzaj rodzaj siedliska zob. typ siedliskowy lasu/rodzaj siedliska rodzaje wód glebowych zob. wody /rodzaje wód glebowych roślinność (zespoły roślinne) 9, p. 21.5–6, p. 22.1, p. 38.1, p. 39.1, p. 40.1, p. 40.3, p. 41.2, p. 48, p. 64–65, 96–98, 100 roślinność runa zob. runo/roślinność runa rośliny naczyniowe zob. runo/gatunki runa/rośliny naczyniowe rozkład substancji organicznej 95–97, 99 zasady sporządzania planu urządzenia lasu z 28.09.1998 r. p. 4, p. 14 rozpoznanie fitosocjologiczne p. 21.5 siedlisk leśnych p. 29, p. 65 terenu p. 46 (zob. też położenie topograficzne; rzeźba terenu; teren) roztopy p. 21.3 runo p. 21.5, p. 36, p. 38.1, p. 41.1, p. 48 gatunki runa p. 39.2, p. 39.4, p. 40.1, p. 41.1, p. 65 mszaki p. 39.2, 100–101 porosty p. 39.2, 100 rośliny naczyniowe p. 39.2 opis runa p. 39 (zob. też skala Braun-Blanqueta) roślinność runa p. 29–30 typ pokrywy runa p. 39.4, p. 40.1, p. 40.3 rzeki p. 21.3, p. 65 rzeźba terenu p. 25, p. 32–33, p. 38.2, p. 45, p. 48–49, 63, 65 (zob. też położenie topograficzne; teren) teren górski p. 21.1–3, p. 52, 64, 99 góry niskie 64–65 góry średnie 64–65 góry wysokie 64–65 teren nizinny p. 21.1, 63, 64, 65, 99 falisty 63–64, 65 pagórkowaty 63–64, 65 równy 63–64, 65 wzgórzowy 63–64, 65 teren wyżynny i podgórski p. 21.1–3, p. 52, 63, 64, 65, 99 falisty 63–64, 65 pagórkowaty 63–64, 65 podgórze 64 przedgórze 64 równy 63–64, 65 wzgórzowy 63–64, 65 S sezon wegetacyjny zob. okres /wegetacyjny siedliska leśne p. 28, p. 32, p. 49, p. 65, 99 (zob. też typ siedliskowy lasu) bagienne p. 65 borowe 100–101 elementy siedliskowe p. 21.5, p. 65 klasyfikacja siedlisk p. 21 lasowe 99 przekształcone 116 sztucznie zmienione p. 21.5, 114 świeże 100 ubogie (o obniżonej żyzności) p. 21.5, 100 61 Część II w stanie naturalnym p. 21.5, 114 wilgotne 100 zdegradowane 100, 118 żyzność p. 21.5, p. 49 skala Braun-Blanqueta (stopnie pokrycia warstw roślinności) p. 39.1 skala mapy zob. mapa/skala map skała 86, 101 macierzysta 82, 84 podścielająca 82 skażenie atmosfery zob. szkody w lasach/przemysłowe skład gatunkowy p. 38.13, p. 38.17 drzewostanów p. 21.5–6, p. 27, p. 29–30, p. 38.9–10, p. 40.3, p. 45, 97 (zob. też drzewostan; gatunki drzew) podrostu p. 40.3 (zob. też podrost) roślinności runa zob. runo/roślinność runa skład granulometryczny gleby zob. gleby/skład granulometryczny składnice leśne p. 27 sól Mohra zob. analizy chemiczne gleb/sól Mohra spadek zob. teren/spadek specyfikacja istotnych warunków zamówienia na wykonanie prac siedliskowych zob. umowa na wykonanie prac siedliskowych/specyfikacja istotnych warunków zamówienia sposoby zagospodarowania i użytkowania lasów p. 22.1, p. 27 stagnowanie wody zob. wody/stagnowanie stan lasu p. 33, p. 38.18 stan siedliska zob. typ siedliskowy lasu/stan siedliska standard LMN 9, p. 10, p. 59, p. 61–62 62 stok zob. położenie topograficzne /stok stopień pokrycia warstw roślinności zob. skala Braun-Blanqueta stopnie uszkodzenia drzew zob. jakość drzew stosunki wodne (zob. też wody) p. 27, p. 65 struktura gleby zob. gleby/struktura strumienie p. 21.3, p. 65 szkic sytuacyjny p. 38.1–2, 67 szkody w lasach p. 65 klimatyczne p. 65 od owadów p. 27 od wiatrów p. 65 od zwierzyny p. 27 przemysłowe p. 21.5, p. 22.3, 72 szkółki leśne 83 Ś ściółka (zob. też igliwie, liście) 99 T taksator p. 53, p. 66 teren (zob. też położenie topograficzne, rzeźba terenu) deniwelacja 63–64 fizjografia p. 32, p. 45 morenowy 63 nachylenie 63–64, 66 spadek 63, 64 ukształtowanie p. 21.1 wystawa p. 45, p. 48, 66 zbocze 64 terenowe prace siedliskowe zob. prace siedliskowe /terenowe topografia zob. położenie topograficzne torf zob. gleby/torf towarzyskość warstw roślinności zob. skala Braun-Blanqueta Część II troficzność zob. gleby/troficzność typ gleby zob. gleby/typ typ lasu zob. typ siedliskowy lasu /typ lasu typ pokrywy runa zob. runo/typ pokrywy runa typ próchnicy glebowej zob. próchnica gleb leśnych/typ typ siedliskowy lasu (typ siedliska leśnego) p. 21.1, p. 26, p. 31, p. 38.9, p. 42–45, p. 47, p. 49, p. 52, p. 54–55, p. 61–62, p. 65–68 (zob. też jednostki typologiczne/siedliskowe) charakterystyka p. 31, p. 65 odmiany p. 6, p. 21, p. 26, p. 43, p. 52, p. 68 fizjograficzno-klimatyczne p. 21.2, p. 31, p. 65 krainowe p. 21.2 rodzaj siedliska p. 6, p. 21.4, p. 43, p. 45, p. 65 stan siedliska p. 6, p. 21.5, p. 31, p. 38.1, p. 41.1, p. 43, p. 45, p. 48, p. 52, p. 57, p. 61–62, p. 65, p. 68, 102, 114 naturalny p. 21.5 zdegradowany p. 21.5 zniekształcony p. 21.5, p. 33 terenów górskich p. 21.1 nizinnych p. 21.1 wyżynnych i podgórskich p. 21.1 typ lasu 9, p. 6, p. 21.4, p. 21.6, p. 26, p. 31, p. 33, p. 38.1, p. 41.2, p. 45, p. 52, p. 62, p. 68 uwilgotnienie p. 6, p. 21.3, p. 45, p. 49, p. 52, p. 61–62, p. 65, p. 68, 95 wzorce p. 26 typologiczne powierzchnie siedliskowe p. 8, p. 19, p. 26, p. 29–41, p. 42, p. 53, p. 61, p. 66, p. 70, 72, 84, 86 lokalizacja p. 34, p. 38.2, p. 52, 65–67, 67 numeracja p. 37, p. 61 podstawowe p. 29–30, p. 36–37, p. 38, p. 39–40, p. 54, p. 61, p. 66, p. 70 pomocnicze p. 29, p. 37, p. 40, p. 61, p. 66, p. 70 wzorcowe p. 29, p. 30, p. 37, p. 38.3, p. 54, p. 56, p. 61, p. 66, p. 70, 72 U ujęcia wód pitnych zob. wody /ujęcia wód pitnych układ gleby zob. gleby/układ gleby układ przestrzenny gleb i siedlisk p. 32 ukorzenienie zob. gleby/ukorzenienie ukształtowanie terenu zob. teren /ukształtowanie umowa na wykonanie prac siedliskowych p. 65 odbiór prac p. 70 specyfikacja istotnych warunków zamówienia p. 53 wykonawca p. 28, p. 61–62, p. 65, p. 70 zleceniodawca p. 12, p. 16, p. 61, p. 63, p. 65, p. 68, p. 70 uprawy leśne 83 uroczysko p. 2, p. 27, p. 38.2, p. 66 urządzanie lasu zob. plan urządzenia lasu uszkodzenia drzew zob. jakość drzew utwory cięższe p. 21.3 geologiczno-glebowe p. 65, 86 luźne p. 38.4 macierzyste 70 63 Część II mineralne p. 61 organiczne p. 61 wapniowcowe 99 utwór geologiczny zob. gleby/rodzaj uwilgotnienie gleb zob. gleby /wilgotność gleb uwilgotnienie siedlisk zob. typ siedliskowy lasu/uwilgotnienie uziarnienie zob. gleby/skład granulometryczny W wahania lustra wody p. 21.3 (zob. też wody/rodzaje wód glebowych/gruntowa) warstwa gleby p. 21.5, p. 38.5 (zob. też gleby/poziomy gleb) nieprzepuszczalna p. 21.3 orna 83 trudno przepuszczalna p. 21.3 wodonośna p. 21.3 warstwice p. 24, 63 warstwy drzewostanu p. 21.5, p. 38.9–10, p. 38.12, p. 38.16 (zob. też drzewostan) roślinności p. 21.6, p. 38.13, p. 39.1 (zob. też roślinność) warstwy geologiczne 86 warunki aeracji 98–99 edaficzne p. 21.6 ekologiczne p. 21.3 geologiczne p. 41.2 glebowe p. 25, p. 41.1 hydrogeologiczne p. 21.5 klimatyczne p. 21.1–2, p. 22.1, p. 25, p. 45, p. 65, 98, 101 przyrodniczoleśne p. 22 siedliskowe p. 1, p. 11, p. 21.1, p. 21.6, p. 30, p. 34, p. 38, p. 48, p. 65, 95–96 64 troficzne siedliska 95 wodne p. 21.5, p. 22.1, p. 25, p. 65, 98 wcześniejsze opracowania glebowo-siedliskowe p. 11–12 (zob. też dokumentacja siedliskowa) węgiel zob. analizy chemiczne gleb /węgiel organiczny węglany zob. analizy chemiczne gleb/węglany wiatry p. 27, p. 65, 82 wiek drzewostanu (drzew) p. 30, p. 38.9–10, p. 38.14, p. 40.3 wiercenia geologiczne p. 27 (zob. też geologia) glebowe p. 38.3–4, p. 50, p. 60 (zob. też odkrywki glebowe) wilgotność gleb zob. gleby/wilgotność gleb wilgotność siedliska zob. typ siedliskowy lasu/uwilgotnienie właściwości fizyczne i chemiczne gleb zob. gleby/właściwości fizyczne i chemiczne woda królewska zob. analizy chemiczne gleb/woda królewska wododziały zob. wody/wododziały wody p. 21.3, 99 (zob. też stosunki wodne) głębokość występowania p. 21.3, p. 27 podziemne p. 65 powierzchniowe 82–83 rodzaje wód glebowych gruntowa (gruntowo-glebowa) p. 21.3, p. 38.8, p. 52, 70, 81, 83, 98, 100, 101 opadowa, stagnująca (glebowo-opadowa, grawitacyjna) p. 21.3, p. 38.8, 100 stokowa p. 21.3 zalewowa p. 21.3 Część II stagnowanie p. 21.3 ujęcia wód pitnych p. 65 wododziały p. 65 zlewnie p. 65 współrzędne geograficzne p. 38.2, p. 61, 65 wydzielenie (wyłączenie) drzewostanowe (pododdział) p. 38.2, p. 49–50, 72 glebowe p. 49 siedliskowe p. 43, p. 47, p. 49–53, p. 61–62, 86 granice p. 47, p. 49–50, p. 61–62, 84 kompleksowe p. 49 wykonawca prac siedliskowych zob. umowa na wykonanie prac siedliskowych/wykonawca wylewy p. 21.3 wyłączenie zob. wydzielenie wypas bydła p. 27 wyróżnianie siedlisk zob. kartowanie i wyróżnianie siedlisk leśnych wysokość drzewostanu (drzew) p. 38.9–10, p. 38.15 nad poziomem morza (n.p.m.) 63–64, 66 względna terenu 63–64 wystawa terenu zob. teren/wystawa wytrącenia zob. gleby/konkrecje wyżyny zob. rzeźba terenu/teren wyżynny i podgórski wzgórza zob. rzeźba terenu /teren wyżynny i podgórski /wzgórzowy wzorce typów siedliskowych lasu zob. typ siedliskowy lasu /wzorce wzorcowe typologiczne powierzchnie siedliskowe zob. typologiczne powierzchnie siedliskowe /wzorcowe Z zabiegi gospodarcze p. 21.5 zakłady przemysłowe zob. przemysł załączniki do Instrukcji wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych Załącznik nr 1. Zasady wyróżniania terenów nizinnych, wyżynnych, podgórskich i górskich oraz form rzeźby terenu p. 21.1, 63 Załącznik nr 2. Wytyczne szczegółowe do opisu typologicznych powierzchni siedliskowych p. 38.2–3, p. 38.7, p. 40.2, 65 Załącznik nr 3. Typy i podtypy gleb leśnych według Klasyfikacji gleb leśnych Polski (CILP 2000) p. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 67, 73 Załącznik nr 4. Odmiany gleb p. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 80 Załącznik nr 5. Rodzaje gleb /pochodzenie geologiczne skał macierzystych gleb p. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 67, 84 Załącznik nr 6. Gatunki gleb p. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 68, 90 Załącznik nr 7. Próchnica gleb leśnych p. 20, p. 38.3, p. 40.2, 95 Załącznik nr 8. Opis glebowych analiz laboratoryjnych oraz przykłady tabel pomocniczych p. 54, p. 58, 102 Załącznik nr 9. Rozszerzona charakterystyka stanu siedlisk 114 założenia metodyczne p. 11 zasięg terytorialny gatunków drzew p. 21.2 zbiorowiska roślinne p. 21.5, p. 39 65 Część II zbocze zob. teren/zbocze zdjęcia lotnicze p. 22.2 zdjęcie fitosocjologiczne zob. runo /opis runa, zob. skala Braun-Blanqueta zdjęcie fotograficzne profilu glebowego zob. profil glebowy zespoły roślinne zob. roślinność zleceniodawca zob. umowa na wykonanie prac siedliskowych /zleceniodawca zlewnie zob. wody/zlewnie zróżnicowanie (mozaikowanie) gleb i siedlisk p. 8, p. 21, p. 32–33, p. 35–36, p. 38, p. 49, p. 64 zwarcie (poziome i pionowe) drzewostanu p. 30, p. 38.9–10, p. 38.16 (zob. też pokrycie) Ż żyzność siedliska zob. siedliska leśne /żyzność 2. ZESTAWIENIE TABEL I WZORÓW Zestawienie tabel i wzorów 2.1. Część I i III I – „Instrukcja sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa”; III – „Zarządzenie i wytyczne dotyczące urządzania lasu” TABELE Tabela kryteriów oceny jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanów I/§ 38 Tabela wskaźników jakości technicznej drzew i drzewostanów I/§ 38, I/§ 39 Tabela 1. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów sosnowych w krainach przyrodniczoleśnych III/174 Tabela 2. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów świerkowych w krainach przyrodniczoleśnych III/175 Tabela 3. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów jodłowych w krainach przyrodniczoleśnych III/176 Tabela 4. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów bukowych w krainach przyrodniczoleśnych III/177 Tabela 5. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów dębowych w krainach przyrodniczoleśnych III/178 Tabela I. Zestawienie powierzchni gruntów nadleśnictwa według rodzajów użytków gruntowych, kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni, zgodnie z podziałem administracyjnym kraju I/§ 22, I/§ 68, I/§ 74, I/§ 114, I/137, I/139–141, III/55 Tabela II. Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu według panujących gatunków drzew oraz ich bonitacji I/§ 74, I/§ 115, I/137, I/142, III/55 Tabela III. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według głównych (dominujących) funkcji lasu i gatunków panujących I/§ 74, I/§ 123, I/137, I/143–144, III/55 69 Zestawienie tabel i wzorów Tabela IV. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według typów siedliskowych lasu i gatunków panujących I/§ 74, I/§ 115, I/137, I/145, III/55 Tabela Va. Powierzchniowa tabela klas wieku według rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu I/§ 74, I/§ 115, I/137, I/146, III/56 Tabela Vb. Miąższościowa tabela klas wieku według rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu I/§ 74, I/§ 115, I/147, III/56 Tabela VI. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według gospodarstw i grup gatunków panujących o tym samym wieku rębności I/§ 74, I/§ 88, I/137, I/148–149, III/56 Tabela VII. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według stref uszkodzenia lasu i gatunków panujących I/§ 43, I/§ 74, I/§ 115, I/137, I/150, III/56 Tabela VIIIa. Tabela klas wieku spodziewanego bieżącego rocznego przyrostu miąższości według gatunków panujących i stref uszkodzenia/przyrost tablicowy I/§ 43, I/§ 74, I/§ 94, I/§ 118, I/§ 123, I/137, I/151, III/56 Tabela VIIIb. Tabela klas wieku spodziewanego bieżącego rocznego przyrostu miąższości według gatunków panujących i stref uszkodzenia/przyrost zredukowany I/§ 43, I/§ 74, I/§ 118, I/137, I/152, III/56 Tabela IX. Zestawienie pozyskania drewna za ubiegły okres według kategorii cięć i porównanie z etatem I/§ 77, I/137, I/153, III/17, III/56 Tabela X. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za ubiegły okres oraz porównanie z planowanymi zadaniami I/§ 77, I/137, I/154, III/17, III/56 Tabela XI. Ocena upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych I/§ 77, I/138, I/155, III/56 Tabela XII. Ocena odnowień podokapowych oraz upraw i młodników po rębniach złożonych I/§ 77, I/138, I/156, III/56 Tabela XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i w prognozie I/§ 77, I/§ 118, I/138, I/157, III/56 Tabela XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego I/§ 92, I/§ 99, I/138, I/158, III/56 Tabela XV. Zestawienie powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych według rodzajów rębni w gospodarstwach I/§ 98–99, I/138, I/159, III/56 Tabela XVI. Zestawienie zbiorcze powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego według rodzajów cięć i gatunków panujących oraz klas i podklas wieku I/§ 94, I/§ 99, I/138, I/160, III/57 70 Zestawienie tabel i wzorów Tabela XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć I/§ 96, I/§ 98–99, I/138, I/161, III/57 Tabela XVIII. Zestawienie zbiorcze wskazań gospodarczych z opisów taksacyjnych w zakresie hodowli lasu I/§ 100, I/138, I/162, III/57 Tabela XIXa. Ekonomiczne wskaźniki gospodarki leśnej I/§ 116, I/138, I/163 Tabela XIXb. Ramowy biznesplan na 10 lat I/§ 116, I/138, I/164 Tabela XIXc. Zestawienie danych dotyczących rachunku rocznych przepływów pieniężnych w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu (10 lat) I/§ 116, I/138, I/165 WZORY Wzór 1. Schemat opisu taksacyjnego I/§ 74, I/138, I/166 – Przykład opisu taksacyjnego według wzoru 1. I/§ 74, I/138, I/167 Wzór 2. Wykaz obiektów bazy nasiennej I/§ 74, I/§ 100, I/§ 115, I/138, I/168, III/57 Wzór 3. Wykaz drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym 10-leciu I/§ 40, I/§ 74 I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91, I/§ 98, I/138, I/169, III/57 Wzór 4. Wykaz drzewostanów w klasie odnowienia I/§ 74, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91, I/§ 98, I/138, I/170, III/57 Wzór 5. Wykaz drzewostanów w klasie do odnowienia I/§ 74, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91, I/§ 98, I/138, I/171, III/57 Wzór 6. Wykaz projektowanych cięć rębnych I/§ 93, I/§ 98, I/138, I/172, III/57 Wzór 7. Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu nadleśnictwa – I/§ 114, I/§ 116, I/138, I/173 Wzór 8. Wniosek (formularz wniosku dyrektora RDLP o zatwierdzenie planu urządzenia lasu) I/§ 131, I/138, I/174–175 Wzór 9. Plan urządzenia lasu (formularz strony tytułowej planu, zawierający zbiór podstawowych informacji o nadleśnictwie) I/138, I/176–177 Zestawienie tabel i wzorów 2.2. Część II II – „Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” TABELE Tabela 1. Typy siedliskowe lasu terenów nizinnych p. 21.1, p. 61 Tabela 2. Typy siedliskowe lasu terenów wyżynnych i podgórskich p. 21.1, p. 61 Tabela 3. Typy siedliskowe lasu terenów górskich p. 21.1, p. 61 Tabela 4. Odmiany fizjograficzno-klimatyczne typów siedliskowych lasu na terenach wyżynnych, podgórskich i górskich p. 21.2 Tabela 5. Warianty uwilgotnienia siedlisk leśnych p. 21.3, p. 38.8, p. 61 Tabela 6. Stan siedliska leśnego p. 21.5, p. 61 Tabela 7. Wskazania dotyczące lokalizacji typologicznych powierzchni siedliskowych p. 29 Tabela 8. Stopnie zagęszczenia dla typologicznych powierzchni siedliskowych w zależności od zróżnicowania warunków siedliskowych oraz liczby i wielkości kompleksów leśnych p. 35 Tabela 9. Analizy obowiązkowe i zalecane w pracach glebowych związanych z klasyfikacją i kartowaniem siedlisk leśnych p. 54 Tabela 10. Typy siedliskowe lasu nadleśnictwa… przed i po wykonaniu prac siedliskowych p. 65 Tabela 11. Zestawienie zbiorcze gatunków runa według typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem wariantów uwilgotnienia oraz stanu siedliska – bory świeże p. 65 Tabela 12. Zestawienie zbiorcze elementów drzewostanu według typów siedliskowych lasu, wariantów uwilgotnienia, stanu siedliska – bory świeże p. 65 Tabela 13. Powierzchnia typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem stanu siedlisk typów i podtypów gleb leśnych oraz ich porolności p. 65 73 Zestawienie tabel i wzorów Tabela 14. Powierzchnia typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem wariantu uwilgotnienia siedliska oraz typu i podtypu gleby p. 65 Tabela 15. Rola lasotwórcza gatunków drzew w nadleśnictwie..., stan na... p. 65–66 Tabela 16. Ogólne cele hodowlane w nadleśnictwie... – propozycje określone na podstawie prac siedliskowych wykonanych w roku... p. 68 Tabela 17. Wytyczne do określania ukorzenienia 71 Tabela 18. Wytyczne do określania stopnia rozkładu torfu 71 Tabela 19. Podział mineralnego materiału glebowego na frakcje i podfrakcje granulometryczne 90 Tabela 20. Grupy i podgrupy granulometryczne utworów mineralnych służące do określania gatunków gleb leśnych w pracach siedliskowych 92 Tabela 21. Grupy i podgrupy utworów organicznych służące do określania gatunków gleb leśnych w pracach siedliskowych 94 Tabela 22. Systematyka próchnic leśnych 98 Tabela 23. Skala odczynu gleb leśnych p. 58, 112 Tabela 24. Szacunkowa ocena zawartości węglanów w glebie p. 58, 113 Tabela 25. Ocena zawartości próchnicy w glebach leśnych p. 58, 113 WZORY Wzór 1. Karta typologicznej powierzchni siedliskowej p. 38.2, p. 38.5, p. 38.9, p. 38.13, p. 54, p. 70, 55, 72 Wzór 2. Formularz opisu pomocniczych typologicznych powierzchni siedliskowych p. 40.1, p. 70, 59 Wzór 3. Karta informacyjna o wykonanych pracach siedliskowych 60 3. ZESTAWIENIE AKTÓW PRAWNYCH, INSTRUKCJI, WYTYCZNYCH Zestawienie aktów prawnych Odnośniki do haseł podano zgodnie z zapisem przyjętym dla INDEKSU. Dodatkowo rzymska dwójka (II) oznacza tom II IUL. UCHWAŁY Uchwała Sejmu RP z dnia 10 maja 1991 r. o Polityce ekologicznej państwa I/11 USTAWY Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 46, poz. 543 z 2000 r.) I/§ 14 Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 56, poz. 679 z 2000 r.) I/11, I/§ 2–3, I/§ 8, I/§ 11, I/§ 14, I/§ 25 I/§ 39–40, I/§ 79, I/§ 96, I/§ 126 Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. nr 133 z 1997 r. poz. 883) E6/7/3 Ustawa o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 98, poz. 1150 z 1999 r.) I/12, I/§ 25 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 78) I/11, I/§ 14 Ustawa o ochronie informacji niejawnych z dnia 22 stycznia 1999 r. (Dz. U. Nr 11 z 1999 r. poz. 95) E6/7/3 Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U. Nr 81, poz. 351) I/11 Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 99, poz. 1079 z 2001 r.) I/11, I/§ 10–11, I/§ 25 77 Zestawienie aktów prawnych Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 15, poz. 139 z 1999 r.) I/11, I/§ 11 Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r. (Dz. U. Nr 30 poz. 163) I/11 Ustawa Prawo łowieckie z dnia 18 grudnia 1995 r. (Dz. U. Nr 147, poz. 713) I/11 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 627) I/11, I/§ 11 ROZPORZĄDZENIA Rozporządzenie ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich gospodarki leśnej z dnia 25 sierpnia 1992 r. (Dz. U. Nr 67, poz. 337) I/§ 11 Rozporządzenie ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu z dnia 28 grudnia 1998 r. (Dz. U. Nr 3, poz. 16 z 1999 r.) I/11, II/p. 4, II/p. 14 Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 3 listopada 1992 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 460 z późn. zm.) I/§ 103 Rozporządzenia ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów z dnia 16 sierpnia 1999 r. (Dz. U. Nr 73, poz. 824) I/§ 103 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie podstawowych wymagań bezpieczeństwa sieci teleinformatycznych z dnia 25 lutego 1999 r. (Dz. U. Nr 18 z 1999 r. poz. 162) E6/7/3 Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie organizacji kancelarii tajnych z dnia 9 lutego 1999 r. (Dz. U. Nr 18 z 1999 r. poz. 156) E6/7/3 Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych z dnia 8 sierpnia 2000 r. (Dz. U. Nr 70 z dn. 24.08.2000 r., poz. 821) E1 ZARZĄDZENIA DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH Zarządzenie nr 5 z dnia 1 stycznia 2003 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach E3, E5 Zarządzenie nr 11A z dnia 11 maja 1999 r. zmieniające Zarządzenie nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 1995 78 Zestawienie aktów prawnych roku w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych II/p. 4 Zarządzenie nr 23 z dnia 4 sierpnia 1997 r. w sprawie konsultowania – z samorządami terytorialnymi i lokalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięć z zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikających z programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwa w planie urządzenia lasu III/151, III/151–158 Zarządzenie nr 23 z dnia 18 maja 1998 r. w sprawie wstępnych założeń technicznych dla wykonawców leśnej mapy numerycznej oraz jej ewidencjonowania E1, E2 Zarządzenie nr 28 z dnia 8 grudnia 1992 r. w sprawie sporządzenia wniosku o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru I/§ 11 Zarządzenie nr 41 z dnia 7 czerwca 2004 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach E4, E5 Zarządzenie nr 34 z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach E5 Zarządzenie nr 58 z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach E2, E5 Zarządzenie nr 60 z dnia 28 czerwca 1999 r. w sprawie procedury zakładania ewidencyjnych map numerycznych w nadleśnictwach, z poprawkami wprowadzonymi Zarządzeniem nr 10 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 lutego 2001 r. E6/2/1 Zarządzenie nr 63 z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie kontroli i odbioru robót urządzeniowych zlecanych przez regionalne dyrekcje Lasów Państwowych I/§ 125, II/p. 16 Zarządzenie nr 65 z dnia 2 lipca 1999 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 23 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 4 sierpnia 1997 r., dotyczącego konsultowania – z samorządami terytorialnymi oraz lokalnymi i regionalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięć z zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikających z programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwa w planie urządzenia lasu I/§ 130, III/151–158 Zarządzenie nr 67 z dnia 17 lipca 2001 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania lasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych I/§ 8, I/§ 22, I/34 79 Zestawienie aktów prawnych Zarządzenie nr 74 z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach I/§ 8, I/§ 63, II/p. 10, II/p. 62, E1, E2, E3, E4, E5 Zarządzenie nr 92 z dnia 17 grudnia 2001 r. w sprawie zmiany stałych globalnych w SILP-LAS I/34 INSTRUKCJE I LITERATURA SPECJALISTYCZNA „Instrukcja ochrony lasu” I/12, I/§ 101, I/§ 106–107 „Instrukcja ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych” I/§ 46, I/§ 103 „Instrukcja opracowania i wydania szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 50 000” (PIG 1996) II/84 „Instrukcja sporządzania programu ochrony przyrody w nadleśnictwie” I/§ 110 „Atlas barw Munsella” II/69 „Geografia regionalna Polski”, J. Kondracki (PWN 2001) II/p. 65, II/65 „Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” I/12, I/§ 12, I/§ 23, II/9, II/p. 11, III/159 „Klasyfikacja gleb leśnych Polski” (CILP 2000) II/9, II/p. 7, II/p. 19–20, II/p. 38.3, II/p. 61, II/67, II/80, II/84, II/95 „Mapa potencjalnej roślinności naturalnej Polski”, pod red. W. Matuszkiewicza (PPWGiK 1995) II/p. 65 „Skala Braun-Blanqueta” II/p. 39.1 „Tablice miąższości drzew stojących”, B. Szymkiewicz (Wydanie V, PWRiL, Warszawa 1986) I/§ 42 „Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów”, M. Czuraj, B. Radwański, S. Strzemeski (PWRiL, Warszawa 1960) I/§ 36–37 „Typy siedliskowe lasu w Polsce”, pod redakcją L. Mroczkiewicza i T. Tramplera (Prace IBL nr 250, PWRiL 1964) II/9, II/p. 5 „Urządzanie i zagospodarowanie lasu dla potrzeb turystyki i rekreacji”, B. Ważyński (1997 r.) I/§ 109 „Zasady hodowli lasu” I/12, I/§ 23–24, I/§ 26, I/§ 38, I/§ 46, I/§ 80, I/§ 84–85, I/§ 90, I/§ 98, I/§ 100, I/§ 108–109, II/9, III/167 „Siedliskowe podstawy hodowli lasu” I/§ 23, II/9, II/p. 5, II/p. 41.1, II/p. 46, II/p. 65, II/65 „Zasady kartowania siedlisk leśnych” II/9 „Zasady wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” E6/1/4.1.1.8 „Zespoły leśne Polski”, J. M. Matuszkiewicz (PWN 2001) II/p. 65 WYTYCZNE „Polska Norma PN-R-04033” (1998 r.) II/90, II/102 „Wytyczne w sprawie konsultowania – z samorządami terytorialnymi oraz lokalnymi i regionalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięć 80 Zestawienie aktów prawnych z zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikających z programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwa w planie urządzenia lasu” – załącznik do zarządzenia nr 23 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 4 sierpnia 1997 r. III/155 „Wytyczne w sprawie kryteriów i postępowania przy określaniu indywidualnego wieku dojrzałości do odnowienia drzewostanów” I/§ 83 „Wytyczne w sprawie łowieckiego zagospodarowania rejonów hodowlanych” I/§ 106 „Wytyczne w sprawie zasad gospodarowania populacjami zwierząt łownych” I/§ 106 „Wytyczne wdrożenia nowego etatu według potrzeb hodowlanych i nowej metody regulacji w przerębowym sposobie zagospodarowania” I/§ 82 „Wytyczne wykonywania i dokumentowania kontroli oraz odbioru robót urządzeniowych” III/159, III/160–166 4. SŁOWNIK TERMINÓW I POJĘĆ Słownik terminów i pojęć – leśnictwo 4.1. Z zakresu leśnictwa – użytych w Instrukcji urządzania lasu Odnośniki do haseł podano zgodnie z zapisem przyjętym dla INDEKSU. Dodatkowe oznaczenie – rzymska dwójka (II) oznacza tom II IUL. Adres administracyjny – kod województwa, powiatu, gminy i obrębu ewidencyjnego. I/§ 22 Adres leśny – kod RDLP, nadleśnictwa, nr obrębu leśnego, nr leśnictwa, nr oddziału, litera pododdziału, a przy wyłączeniu nieliterowanym odpowiedni symbol w miejsce litery pododdziału. I/§ 22 Analiza gospodarki leśnej w minionym okresie, omawiana na II Komisji Techniczno-Gospodarczej, obejmuje: – referat nadleśniczego, – koreferat wykonawcy projektu planu urządzenia lasu, – koreferat Inspekcji Lasów Państwowych, – końcową ocenę wykonaną przez dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych. I/§ 3 Analizę gospodarki leśnej w minionym okresie prowadzi się według obrębów leśnych oraz łącznie dla nadleśnictwa, z wyszczególnieniem: – zmian w stanie posiadania według kategorii gruntów z wyjaśnieniem przyczyn tych zmian, – porównania zaplanowanych zadań gospodarczych na ubiegłe 10-lecie z ich wykonaniem (z omówieniem istotnych różnic), – oceny wpływu wykonanych zabiegów gospodarczych na stan lasu, – rozmiaru wykonanych prac zalesieniowych, 85 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – rozmiaru szkód w lasach spowodowanych przez czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne, z uwzględnieniem ich lokalizacji i przyczyn, – podstawowych wyników z zakresu użytkowania ubocznego (stopień wykorzystania baz surowcowych z punktu widzenia ich trwałości oraz wyniki gospodarki łowieckiej), – oceny wykonania zadań wynikających z programu ochrony przyrody, – wniosków wynikających z porównania powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu (według tabeli XIII). I/§ 77 Bieżący roczny przyrost miąższości drzewostanów na 1 ha oblicza się według formuły: Z 1ha/1rok = Vk – Vp + U, gdzie: – Vk – przeciętna zasobność na 1 ha na koniec okresu, – Vp – przeciętna zasobność na 1 ha na początku okresu, – U – suma przeciętnej rocznej miąższości użytków rębnych i przedrębnych na 1 ha za okres ubiegły. I/§ 118 Bonitacja (klasa bonitacji drzewostanu) – klasę bonitacji drzewostanu, określaną zarówno dla gatunku panującego, jak i dla pozostałych gatunków wchodzących w skład drzewostanu, ustala się na podstawie porównywania wysokości przeciętnej danego gatunku z wysokością przeciętną (tego samego gatunku i dla tego samego wieku), zawartą w Tablicach zasobności i przyrostu drzewostanów, zestawionych przez B. Szymkiewicza (Wydanie V, PWRiL, Warszawa 1986). Bonitację określa się z dokładnością do jednej klasy. I/§ 36 Budowa pionowa – wyróżnia się drzewostany: jednopiętrowe, dwupiętrowe, wielopiętrowe (z reguły wielogeneracyjne), w klasie odnowienia, w klasie do odnowienia i o budowie przerębowej. I/§ 27.1 Cecha drzewostanu: – drzewostany z odnowienia (zalesienia) sztucznego, – drzewostany z odnowienia (zalesienia) naturalnego z nasion, – drzewostany obcego pochodzenia, – uprawy po rębni złożonej, – młodniki po rębni złożonej, 86 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – drzewostany wyżywicowane, – drzewostany odroślowe, – drzewostany z zalesień porolnych, – drzewostany z zalesień na gruntach zrekultywowanych, – wyłączone drzewostany nasienne, – gospodarcze drzewostany nasienne, – otuliny rezerwatów, – otuliny parków narodowych, – otuliny wyłączonych drzewostanów nasiennych, – otuliny ośrodków wypoczynkowych, – otuliny szkółek wielkoobszarowych i szkółek zespolonych, – drzewostany doświadczalne, – projektowane rezerwaty, – ostoje zwierząt chronionych, – drzewostany z nasion drzew doborowych (plantacyjne uprawy nasienne), – uprawy pochodne (z nasion wyłączonych drzewostanów nasiennych, plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych), – drzewostany z nasion, z gospodarczych drzewostanów nasiennych, – drzewostany zachowawcze, – uprawy zachowawcze in situ lub ex situ. I/§ 26.1 Cechy antropogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profilu glebowym uzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczych w sekwencjach poziomów genetycznych. Typy gleb antropogenicznych mają profil o zniekształceniach lub przekształceniach mechanicznych lub nieodwracalnie zniekształcone chemicznie układy cech, których natężenie spowodowało zmiany podtypu gleby naturalnej. Do cech antropogenicznych wyróżniających odmiany podtypów glebowych należą: gleby przekształcone mechanicznie i hydrologicznie, gleby przekształcone chemicznie. II/80, II/82 Cechy geogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profilu glebowym uzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczych w sekwencjach poziomów genetycznych. Do cech geogenicznych wyróżniających odmiany podtypów glebowych należą: pokrywy materiałów przytransportowanych, wtrącenia materiałów węglanowych, domieszki materiału piaszczystego lub pyłowego. II/82 Cechy pedogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profilu glebowym uzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczych w sekwencjach poziomów genetycznych. Do cech pedogenicznych 87 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo wyróżniających odmiany podtypów glebowych należą: troficzność, oglejenie opadowe, oglejenie gruntowe, zabagnienie gleb torfowych i mułowych, stopnie zmurszenia torfu, wody gruntowo-glebowe, wytrącenia pedogeniczne, miąższość gleby mineralnej, miąższość gleby organicznej. II/80 Cele i zadania urządzania lasu: – inwentaryzacja i ocena stanu lasu, w tym gleb, siedlisk i drzewostanów oraz określenie i kształtowanie naturalnych relacji między nimi, – rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz opracowanie programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa, – rozpoznanie funkcji lasu w powiązaniu z zagospodarowaniem przestrzennym, – podział lasów – według pełnionych funkcji i przyjętych celów gospodarowania – na gospodarstwa (w tym: specjalne, lasów ochronnych oraz lasów wielofunkcyjnych z dominującą funkcją produkcyjną – zwanych dalej lasami gospodarczymi), z wyróżnieniem drzewostanów do przebudowy, dla potrzeb regulacji użytkowania głównego, optymalizacji etatów użytkowania rębnego i przedrębnego oraz realizacji długookresowych i średniookresowych celów hodowlanych, – określenie długo- i średniookresowych hodowlanych i technicznych celów gospodarki leśnej dla urządzanego obiektu, umożliwiających formułowanie celów doraźnych w poszczególnych drzewostanach, – projektowanie pożądanej struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej lasu oraz budowy piętrowej drzewostanów, – kształtowanie wielkości i struktury zapasu produkcyjnego w urządzanej jednostce, w ramach gospodarstw, obrębów leśnych i w całym nadleśnictwie, – ustalenie etatów cięć użytkowania rębnego i przedrębnego, – ustalenie możliwości lokalizacji etatu cięć użytkowania rębnego w wielkości przyjętej za optymalną, – ustalenie zadań gospodarczych na dziesięciolecie i określenie sposobów ich realizacji, – ustalenie stref uszkodzenia lasu (po wprowadzeniu obowiązku ustalania takich stref, zob. § 10 ust. 6, I cz. IUL) oraz stopni uszkodzenia drzewostanów, – określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochrony przeciwpożarowej, – ustalenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej w lasach, – określenie potrzeb w zakresie remontów i budowy infrastruktury technicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji, 88 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – zobrazowanie przestrzenne (wizualizacja) urządzanego obiektu, funkcji lasu, wyników inwentaryzacji oraz zadań gospodarki leśnej, – sporządzenie ogólnego opisu lasów, w tym danych dotyczących: warunków przyrodniczych i ekonomicznych, analizy gospodarki leśnej w minionym okresie, celów i zasad gospodarki przyszłej, projektowanych sposobów realizacji gospodarki leśnej, zadań na najbliższe dziesięciolecie oraz programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa. I/§ 1 Część planistyczna planu urządzenia lasu obejmuje: – podstawy gospodarki przyszłego okresu zawarte w części planistycznej ogólnego opisu nadleśnictwa, w tym cele i zasady trwale zrównoważonej gospodarki leśnej w lasach wielofunkcyjnych, oraz przewidywane sposoby ich realizacji, – wskazania gospodarcze zawarte w opisie taksacyjnym lasu, – określenie etatów cięć użytkowania głównego, – wykaz projektowanych cięć rębnych wraz z mapą przeglądową cięć, – zestawienie i opisanie zadań z zakresu użytkowania głównego (rębnego i przedrębnego), – zestawienie i opisanie zadań z zakresu hodowli lasu, w tym zalesień gruntów przeznaczonych do zalesienia (określonych w art. 14 ust. 2 ustawy o lasach), odnowienia lasu oraz pielęgnowania upraw i młodników, – określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochrony przeciwpożarowej, z przedstawieniem tych zadań na mapach przeglądowych, – określenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej, z przedstawieniem tych zadań na mapie przeglądowej, – określenie potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji. I/§ 3 Dane inwentaryzacji lasu: – dokumentacja prac siedliskowych, – opis taksacyjny lasu, – mapy obrazujące wyniki inwentaryzacji lasu (w tym mapa gospodarcza oraz mapy przeglądowe: drzewostanów, siedlisk, funkcji lasu), – mapa sytuacyjna, – zestawienia zbiorcze danych inwentaryzacyjnych (raporty w formie tabel i wykazów), – pierwsza część ogólnego opisu urządzanego nadleśnictwa, zawierająca ogólną charakterystykę lasów oraz zestawienia zbiorcze danych inwentaryzacyjnych. I/§ 3 89 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Dane rejestru gruntów: – działka ewidencyjna, – grupa rodzajów powierzchni, – powierzchnia: działki, grupy rodzajów powierzchni, oddziału, arkusza, obrębu ewidencyjnego, gminy, powiatu, województwa. I/§ 8 Dokładność obliczania powierzchni wyłączeń Przy wykonywaniu obliczeń powierzchni wyłączeń obowiązuje dokładność zapisu do 0,01 ha, w ewidencji powszechnej zaś powierzchnię działek ewidencyjnych oblicza się i zapisuje z dokładnością do 1 m2. W planie urządzenia lasu obowiązuje zasada wyrównywania powierzchni wyłączeń do powierzchni działek ewidencyjnych, a następnie zaokrąglania tych wyłączeń do 0,01 ha. W ten sposób powierzchnia oddziału (będąca sumą powierzchni wyłączeń zaokrąglonych do 0,01 ha) może się różnić od sumy powierzchni działek określanej w m2. W planie urządzenia lasu sporządza się zestawienie zbiorcze (Tabela I. Zestawienie powierzchni gruntów nadleśnictwa według rodzajów użytków gruntowych, kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni, zgodnie z podziałem administracyjnym kraju) powierzchni nadleśnictwa, z uwzględnieniem obrębów leśnych – w m2, a wszelkie pozostałe zestawienia powierzchniowe agregowane są (na podstawie wydzieleń) z dokładnością do 0,01 ha. Przy opisywaniu stanu posiadania nadleśnictwa, w ogólnym opisie lasów (zwanym elaboratem), należy wyjaśnić różnice (na poziomie oddziałów, obrębów ewidencyjnych i nadleśnictwa) pomiędzy sumą działek ewidencyjnych w m2 a sumą wydzieleń w arach. Na mapie gospodarczej powierzchnie działek ewidencyjnych podaje się w m2, a powierzchnie arkuszy w arach (w hektarach do dwóch miejsc po przecinku) i w m2 (w nawiasie); podobnie na mapach przeglądowych obrębu leśnego łączną powierzchnię tego obrębu podaje się w arach i w m2 (w nawiasie). I/§ 68 Drogi leśne – drogi znajdujące się w granicach kompleksu leśnego, a nie zaliczone do dróg publicznych (w tym również kolejki leśne). I/§ 14.8.3. d Drzewostany obejmują: – uprawy (w tym plantacyjne uprawy nasienne i rejestrowane uprawy pochodne) o zadrzewieniu 0,5 i wyższym, – młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym, – drzewostany II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym, – drzewostany III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym, – drzewostany w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia. I/§ 14.8.1 90 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Drzewostany dwupiętrowe – drzewostany, w których warstwa drzew składa się z dwóch wyraźnych pięter różnej wysokości. Do piętra dolnego zalicza się drzewa, których korony nie przenikają do piętra górnego, nie są też zaliczone do warstwy podrostu lub podszytu, a jednocześnie wskaźnik ich zwarcia wynosi co najmniej 3b (zwarcie przerywane, zagęszczenie przerywane miejscami luźne). W razie wątpliwości dotyczących kwalifikacji drzewa do danego piętra należy przyjąć, że drzewo piętra górnego nie powinno wykazywać wysokości mniejszej niż 2/3 średniej wysokości gatunku panującego w piętrze górnym. Przy opisywaniu drzewostanów dwupiętrowych należy podać charakterystykę i elementy taksacyjne oddzielnie dla każdego piętra. Opis należy rozpoczynać od piętra górnego, jeżeli jednak zadrzewienie piętra dolnego wynosi 0,5 i więcej, a piętra górnego 0,2 i mniej, wówczas opis rozpoczyna się od piętra dolnego. I/§ 27.3 Drzewostany jednopiętrowe – drzewostany, w których warstwa drzew składa się zasadniczo z jednego piętra o niewielkim zróżnicowaniu wysokości, a liczba drzew występujących pod okapem drzewostanu nie spełnia warunków drugiego piętra. Elementy taksacyjne drzewostanu jednopiętrowego podaje się dla całego piętra, kolejno według gatunków drzew wchodzących w skład danego drzewostanu. I/§ 27.2 Drzewostany o budowie przerębowej – drzewostany, w których budowie biorą udział grupy i kępy drzew w różnym wieku i o różnej wysokości, przenikające się nawzajem na całej powierzchni, co daje łącznie zwarcie pionowe, a nie układ piętrowy o zwarciu poziomym. Dla optymalnej budowy przerębowej charakterystyczne jest wypełnianie przestrzeni masą asymilacyjną. Optymalną budowę przerębową cechuje również duże zróżnicowanie grubości drzew już na małej powierzchni drzewostanu. Dla drzewostanów o budowie przerębowej określa się jeden skład gatunkowy, kolejno według wagi wyróżnionych w składzie grup wiekowych, a w ramach tych grup w kolejności według występujących gatunków drzew. I/§ 27.7 Drzewostany odroślowe – drzewostany, w których udział drzew odroślowych jest większy niż 50% powierzchni. I/§ 26.3 Drzewostany w klasie do odnowienia – drzewostany, w których rozpoczęto proces odnowienia z zastosowaniem rębni złożonych (w zasadzie w ubiegłym okresie gospodarczym), lecz nie spełniające kryteriów klasy 91 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo odnowienia, tzn. wymagające uprzedniego odnowienia jako bezwzględnego warunku kontynuacji cięć rębniami złożonymi. Okres uprzątnięcia w drzewostanach w klasie do odnowienia odpowiada, w przybliżeniu, okresowi odnowienia. Przy opisywaniu drzewostanów w klasie do odnowienia, podobnie jak w klasie odnowienia opisuje się najpierw starodrzew, a następnie istniejące młode pokolenie. I/§ 27.6 Drzewostany w klasie odnowienia – drzewostany w okresie odnowienia, w zasadzie w wieku dojrzałości drzewostanu do odnowienia, które – ze względu na sposób gospodarowania rębniami złożonymi oraz formę odsłaniania młodego pokolenia – podlegają równocześnie użytkowaniu i odnowieniu pod osłoną, i w których co najmniej 50% powierzchni (a w drzewostanach użytkowanych rębniami gniazdowymi i stopniowymi – co najmniej 30%) zostało odnowione naturalnie lub sztucznie gatunkami głównymi o pełnej przydatności hodowlanej. Do drzewostanów w klasie odnowienia mogą być również zaliczone drzewostany młodsze, o niskim zadrzewieniu, przedplonowe lub silnie uszkodzone, objęte przebudową z zastosowaniem rębni złożonych, w których jednocześnie występuje młode pokolenie, dostosowane do lokalnych warunków, utrwalone i o pełnej przydatności hodowlanej, pochodzące z odnowienia sztucznego lub naturalnego, o pokryciu nie mniejszym niż 50%, a w drzewostanach użytkowanych rębniami gniazdowymi i stopniowymi – co najmniej 30%. Podczas taksacji drzewostanów w klasie odnowienia opisuje się najpierw starodrzew, a następnie młode pokolenie. I/§ 27.5 Drzewostany wielopiętrowe (przeważnie również wielogeneracyjne) – drzewostany, w których warstwa drzew rozdzielona jest na co najmniej trzy poziomy o charakterze pięter różnej wysokości, przy czym wierzchołki drzew jednego gatunku mogą występować w różnych poziomach. Drzewa wszystkich poziomów (warstw drzewostanu) wykazują w zasadzie miąższość grubizny (cieńsze zalicza się odpowiednio do podrostu lub podszytu), a także widoczne cechy zwarcia poziomego (nie pozwalającego zaliczyć drzewostanu do budowy przerębowej). Drzewostany wielopiętrowe opisuje się podobnie jak drzewostany o budowie przerębowej, tzn. określa się jeden skład gatunkowy dla całego drzewostanu z podziałem na warstwy wiekowo-gatunkowe. I/§ 27.4 Dynamika wzrostu drzewa – określana na podstawie cech jakości, klasy bonitacji oraz stopnia uszkodzenia i tendencji rozwojowych, jakie dany gatunek wykazuje w opracowywanym terenie. Przyjmuje się następujące określenia dynamiki: 92 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – bardzo dobra – gatunek w danym typie siedliskowym lasu (TSL) charakteryzuje się w starszych drzewostanach wysoką jakością i bonitacją, w młodszych dużymi rocznymi przyrostami wysokości i dobrą jakością; tylko pojedyncze drzewa wykazują uszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne, – dobra – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanach dobrą jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymi przyrostami wysokości i dobrą jakością; do 20% drzew wykazuje uszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne, – średnia – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanach średnią jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymi przyrostami wysokości i średnią jakością, do 50% drzew wykazuje uszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne, – słaba – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanach niską jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymi przyrostami wysokości i średnią jakością, ponad 50% drzew wykazuje uszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne. II/p. 66.3 Działki zrębowe (w SLMN) – warstwa obligatoryjna bazy geometrycznej. Zawiera obiekty z wykazów cięć (10-letnich planów urządzeniowych). Podstawowymi obiektami w strukturze są działki zrębowe (manipulacyjne) będące częścią wspólną pasa zrębowego i powierzchni wydzielenia. Obiekty tej warstwy łączą się z tablicą opisu taksacyjnego przechowującą informacje o planowanych czynnościach gospodarczych (wskazania gospodarcze). Warstwa działek zrębowych tworzona jest przez obiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych. Powierzchnie te nie mogą się nakładać, a na styku powinny mieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych. Pojedynczy obiekt powinien zawierać się w dokładnie jednym poligonie wydzielenia. E6/1/4.1.1.9 Elaborat zob. Opis ogólny planu urządzenia lasu nadleśnictwa Elaborat siedliskowy zob. Opis ogólny dokumentacji siedliskowej Etat cięć użytkowania przedrębnego: W wymiarze powierzchniowym ustala się na podstawie zestawienia zbiorczego powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego według rodzajów cięć i gatunków panujących oraz klas i podklas wieku (tabela XVI). Tak ustalony i przyjęty podczas II KTG etat powierzchniowy 93 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo jest wielkością obligatoryjną do wykonania w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu. I/§ 94.2 Orientacyjny etat użytkowania przedrębnego w wymiarze miąższościowym ustala się w m3 grubizny netto na dziesięciolecie, sumarycznie dla całego obrębu, bez szczegółowego rozdziału na gospodarstwa, rodzaje cięć, gatunki drzew i klasy wieku. Przy planowaniu orientacyjnego etatu cięć użytkowania rębnego należy uwzględniać przyjęte cele gospodarowania (ochronne i produkcyjne), stadia rozwojowe drzewostanów i dynamikę ich rozwoju. I/§ 95.3 Etaty cięć użytkowania rębnego: Etat dla gospodarstwa: • Przerębowego – nie oblicza się. Wielkość planowanego użytkowania rębnego wynika z potrzeb hodowlanych określanych indywidualnie dla każdego drzewostanu, z uwzględnieniem funkcji lasu i stanu drzewostanów. I/§ 89.3, I/§ 92.1 • Specjalnego – nie oblicza się. Wielkość planowanego użytkowania rębnego wynika z sumy stwierdzonych na gruncie potrzeb hodowlanych drzewostanów, realizowanych w postaci różnych form użytkowania rębnego, zapewniającego ciągłe spełnianie przez nie funkcji, dla których zostały wyłączone, z uwzględnieniem funkcji lasu i stanu drzewostanów. I/§ 89.1, I/§ 92.1 Etat miąższościowy grubizny netto – suma miąższości netto drzewostanów lub ich części, ujętych w wykazie projektowanych cięć rębnych (Wzór 6), w ramach etatu miąższościowego brutto. Miąższość netto należy obliczać jako iloczyn miąższości brutto i współczynników redukcyjnych. I/§ 93.1 Etat miąższościowy użytków głównych (rębnych i przedrębnych) jest pojęciem prawnym, zapisanym w art. 18 ust. 4 pkt 3 lit. a ustawy o lasach, oznaczającym ilość drewna przewidzianego do pozyskania w planie urządzenia lasu. W art. 23 ustawy o lasach zapisano zaś, że zwiększenie rozmiaru pozyskania drewna w nadleśnictwie ponad wielkość określoną w planie urządzenia lasu może nastąpić tylko w związku ze szkodą lub klęską żywiołową (powstaje wtedy formalna podstawa do sporządzenia stosownego aneksu). Zgodnie z wymienionymi przepisami, etatem miąższościowym użytków głównych (rębnych i przedrębnych) jest całko94 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo wita miąższość grubizny netto, zaprojektowana do pozyskania w planie urządzenia lasu, w tym: – użytki rębne zaliczone na poczet przyjętego etatu łącznie ze spodziewanym 5% przyrostem, – użytki rębne niezaliczone na poczet przyjętego etatu, – użytki przedrębne. I/§ 96 Etat optymalny – określa się w gospodarstwach: zrębowym (GZ) i przerębowo-zrębowym (GPZ). Etat ten mieści się pomiędzy etatami obliczonymi z ostatniej i dwóch ostatnich klas wieku, przy czym w zależności od wielkości etatu zrównania średniego wieku jest równy: – mniejszemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest mniejszy od mniejszego z etatów dojrzałości, – większemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest większy od większego z etatów dojrzałości, – etatowi zrównania, jeżeli mieści się on w przedziale określonym etatami według dojrzałości drzewostanów. I/§ 91.1 Jeżeli etat ten w gospodarstwie zrębowym w lasach gospodarczych (GZ) różni się znacznie od etatu z potrzeb hodowlanych (wyrażającego możliwości lokalizacji cięć rębnych), to o przyjęciu wielkości etatu (optymalnego lub z potrzeb hodowlanych) decyduje II KTG. I/§ 92.3 Etat według dojrzałości drzewostanów – oblicza się etaty roczne dla gospodarstw: lasów ochronnych (O), zrębowego (GZ), przerębowo-zrębowego (GPZ). Etaty według dojrzałości drzewostanów oblicza się w dwóch wersjach: – z miąższości drzewostanów ostatniej klasy wieku (rębnych i starszych), – z miąższości drzewostanów dwóch ostatnich klas wieku (bliskorębnych i starszych). Roczne etaty oblicza się, dzieląc miąższość drzewostanów ostatniej lub dwu ostatnich klas wieku przez odpowiednie wskaźniki, w zależności od przyjętego wieku rębności głównych gatunków drzew i okresu odnowienia. I/§ 90.1,2,4 Etat według okresów uprzątnięcia – określa się w gospodarstwach, w których występują drzewostany w KO i w KDO. Określa się go jako sumę takich etatów ustalonych dla poszczególnych drzewostanów zaliczonych do KO lub do KDO. Orientacyjne etaty roczne dla każdego drzewostanu oblicza się w wykazach drzewostanów w KO oraz drzewostanów w KDO. I/§ 91.4 95 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Etat według potrzeb przebudowy – określa się dla gospodarstwa przebudowy. Jest on sumą etatów obliczonych dla poszczególnych drzewostanów zaliczonych do gospodarstwa. Orientacyjne etaty roczne dla każdego drzewostanu oblicza się w wykazie drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym dziesięcioleciu. I/§ 91.3 Etat według zrównania średniego wieku – oblicza się łącznie dla całego gospodarstwa, bez uwzględniania gatunku i wieku rębności, według schematu przedstawionego w tabeli w § 90 pkt 7 IUL. I/§ 90.7 Etat z potrzeb hodowlanych i ochronnych – sumaryczna wielkość użytków rębnych, zaprojektowanych w gospodarstwie na okres obowiązywania planu urządzenia lasu (I/§ 89.2). Etat ten wynika z sumy miąższości drzew przewidzianych we wskazaniach gospodarczych do użytkowania rębnego, zgodnie z potrzebami wynikającymi z funkcji lasów, stanu hodowlanego drzewostanów, stopnia zaawansowania odnowień podokapowych oraz z konieczności zachowania odpowiedniego ładu przestrzennego i czasowego w ostępach lub jednostkach kontrolnych. I/§ 91.2 W gospodarstwie lasów ochronnych (O) należy przestrzegać zasady, by nie nastąpiło nadmierne nagromadzenie drzewostanów o złym stanie zdrowotnym lub sanitarnym. Etat z potrzeb hodowlanych podlega porównywaniu z wyliczonymi etatami według dojrzałości, lecz tylko w celu sformułowania odpowiednich wniosków wynikających z takiego porównania. Na okres obowiązywania planu urządzenia lasu przyjmuje się etat z potrzeb hodowlanych. Jeżeli w gospodarstwie przerębowo-zrębowym w lasach gospodarczych (GPZ) etat ten odbiega znacznie od optymalnego, weryfikuje się rozplanowanie cięć rębnych. Decyzje o wysokości przyjętego etatu podejmuje II KTG. W gospodarstwie przerębowo-zrębowym (GPZ) przyjęty etat nie może być niższy niż obliczony według okresów uprzątnięcia w KO i KDO. W gospodarstwie przebudowy (R) przyjmuje się etat z potrzeb hodowlanych, bacząc by nie odbiegał on znacznie od etatu według potrzeb przebudowy. W przypadku znacznych różnic pomiędzy etatem według potrzeb przebudowy a etatem z potrzeb hodowlanych, decyzję o wysokości przyjętego etatu podejmuje II KTG. I/§ 92 96 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Formy występowania gatunków drzew (stosowane przy pracach siedliskowych) uwzględniające typ siedliskowy lasu (TSL), dolną i górną warstwę drzew oraz podrost: – pojedynczo (zajmuje do 5% pow. TSL), – grupowo (zajmuje do 30% pow. TSL – od kilku do kilkunastu drzew), – kępowo (zajmuje do 30% pow. TSL – kilkanaście i więcej drzew), – gatunek współpanujący (zajmuje 30–50% pow. TSL), – gatunek panujący (zajmuje ponad 50% TSL). II/p. 66.2 Formy zmieszania gatunków drzew: – jednostkowe – jeżeli gatunki zmieszane są jednostkowo, bez grup i kęp, – grupowe – jeżeli gatunki zmieszane są w formie grup po kilka lub kilkanaście drzew, – drobnokępowe – jeżeli gatunki zmieszane są w formie drobnych kęp o powierzchni do 0,05 ha, – kępowe – jeżeli gatunki zmieszane są kępami o powierzchni 0,05–0,10 ha, – wielkokępowe – o powierzchni kęp przekraczającej 0,10 ha, – rzędowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje rzędami na przemian, – pasowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje na przemian pasami (pas obejmuje co najmniej 3 rzędy), – smugowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje w formie nieregularnych smug. I/§ 33 Gatunek ekspansywny – gatunek drzewa samoistnie wkraczający na coraz większy obszar nadleśnictwa, zazwyczaj na różne siedliska. II/p. 66.3 Gatunek ekstensywny – gatunek drzewa samoistnie zanikający na coraz większym obszarze nadleśnictwa, zazwyczaj na różnych siedliskach. II/p. 66.3 Gatunek gleby określa uziarnienie (skład granulometryczny) profilu glebowego gleb mineralnych oraz warstw mineralnych w niektórych glebach organicznych i organiczno-mineralnych. Podstawą określenia gatunku gleby jest podział materiału mineralnego gleby na frakcje i grupy granulometryczne. Procentowa zawartość frakcji granulometrycznych gleby jest podstawą wyróżnienia grup i podgrup granulometrycznych gleby. Podziały mineralnego materiału glebowego na frakcje i grupy granulometryczne określone są Polską Normą PN-R-04033:1998 – tabele 19–21. II/90 Gatunki domieszkowe zob. Występowanie gatunków domieszkowych 97 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Gleby przekształcone chemicznie – cecha antropogeniczna odmiany podtypu gleby obejmująca gleby: agrotroficzne, sylwitroficzne, obciążone metalami ciężkimi, zakwaszane, alkalizowane, zasolone, skażone. II/83 Gleby przekształcone mechanicznie i hydrologicznie – cecha antropogeniczna odmiany podtypu gleby obejmująca gleby: uprawne porolne, uprawne leśne, odwodnione, zanieczyszczone, zniekształcone. II/83 Gniazda – nieodnowione lub odnowione powierzchnie w drzewostanach, w których wykonano je jako pierwszy etap użytkowania rębnego odpowiednimi rębniami złożonymi. Młode pokolenie występujące na gniazdach opisuje się tak, jak w klasie odnowienia. I/§ 28 Gospodarczy typ drzewostanu (GTD) – określa hodowlany ramowy cel gospodarowania w nadleśnictwie, docelowo dla wieku dojrzałości rębnej, w formie pożądanej kolejności udziału głównych gatunków drzew zapisywanych wzrastająco; np. zapis GTD: So-Db oznacza, że w wieku dojrzałości rębnej danego drzewostanu gatunkiem panującym powinien być dąb, a współpanującym sosna. GTD mogą być modyfikowane w konkretnym drzewostanie, z uwzględnieniem występujących mikrosiedlisk, stopnia uwilgotnienia i stanu siedliska oraz rzeczywistego składu gatunkowego drzewostanu. I/§ 24 Gospodarstwa – w ramach obrębu leśnego tworzy się, do celów planowania urządzeniowego, jednostki regulacyjne nazywane gospodarstwami. Gospodarstwa tworzy się na podstawie dominujących funkcji pełnionych przez lasy (z uwzględnieniem wszystkich funkcji pozostałych), a także przyjętych celów gospodarowania (z uwzględnieniem możliwości produkcyjnych siedlisk leśnych). Dominujące funkcje lasu narzucają główny podział gospodarczy na: rezerwaty, lasy ochronne i lasy gospodarcze, z tym że drzewostany pełniące funkcje specyficzne kwalifikowane są do gospodarstwa specjalnego, niezależnie od głównego podziału gospodarczego. Podobnie kwalifikowane są do odrębnego gospodarstwa (zarówno z lasów ochronnych, jak i gospodarczych) drzewostany przeznaczone do pilnej przebudowy. Pozostałe drzewostany ujmowane są odpowiednio w gospodarstwie lasów ochronnych lub w gospodarstwie lasów gospodarczych, podzielonym odpowiednio na mniejsze gospodarstwa: zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe. Tworzy się w ten sposób następujące gospodarstwa: – gospodarstwo specjalne (S), 98 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – gospodarstwo lasów ochronnych (O), – gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ), – gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ), – gospodarstwo przerębowe w lasach gospodarczych (GP), – gospodarstwo przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R). Drzewostany grupuje się w gospodarstwa w ramach obrębów leśnych, a dla każdego gospodarstwa określa się i przyjmuje etat użytkowania rębnego na okres obowiązywania planu (w zasadzie na 10 lat). Gospodarstwa: S, O, GP i R tworzy się bez względu na ich powierzchnię, natomiast w GZ i GPZ powierzchnie mniejsze od 100 ha włącza się do większego gospodarstwa. I/§ 82 Gospodarstwo lasów ochronnych (O) – obejmuje wszystkie lasy ochronne, z wyjątkiem zaliczonych do gospodarstwa specjalnego lub do gospodarstwa przebudowy. I/§ 82.8 Gospodarstwo przebudowy (R) – obejmuje drzewostany zaliczone zarówno do lasów ochronnych, jak i lasów gospodarczych, ale bez drzewostanów przypisanych do gospodarstwa specjalnego, zgodnie z wytycznymi określonymi w § 40 ust. 6, I cz. IUL. I/§ 82.12 Gospodarstwo przerębowe (GP) – obejmuje te drzewostany w lasach gospodarczych (nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy stosuje się przerębowy sposób zagospodarowania (rębnią przerębową lub stopniową z okresem odnowienia ponad 40 lat). I/§ 82.11 Gospodarstwo przerębowo-zrębowe (GPZ) – obejmuje te drzewostany w lasach gospodarczych (nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy stosuje się przerębowo-zrębowy sposób zagospodarowania (rębniami częściowymi, gniazdowymi lub stopniowymi z okresem odnowienia do 40 lat). I/§ 82.10 Gospodarstwo specjalne (S) obejmuje: – rezerwaty przyrody wraz z otulinami, – projektowane rezerwaty przyrody, – lasy uzdrowiskowe w strefach: A i B ochrony uzdrowiskowej, określonych statutem uzdrowiska, 99 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – lasy w strefie górnej granicy lasu, – lasy glebochronne na wydmach nadmorskich i klifach w pasie nadbrzeżnym, na wydmach śródlądowych, na stokach o nachyleniu ponad 45o oraz na stromych zboczach jarów, wąwozów i wzgórz, – lasy wodochronne w strefach ochronnych ujęć wody i źródeł wody, wyodrębnionych stosownymi decyzjami administracyjnymi, – lasy na terenach ośrodków wypoczynkowych (liczących co najmniej 50 miejsc noclegowych) i w ich najbliższym otoczeniu (100–500 m), – wyłączone powierzchnie badawcze i doświadczalne, – lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody (w tym na siedliskach łęgowych i bagiennych), – wyłączone drzewostany nasienne oraz drzewostany zachowawcze, – lasy o szczególnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa państwa, – lasy stanowiące ostoje zwierząt objętych ochroną gatunkową, – lasy znajdujące się na gruntach stanowiących współwłasność oraz na gruntach spornych. I/§ 82.7 Gospodarstwo zrębowe (GZ) – obejmuje te drzewostany w lasach gospodarczych (nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy, przyjmuje się zrębowy sposób zagospodarowania (rębnią zupełną). I/§ 82.9 Granica transportowa – to najbardziej oddalona od drogi wywozowej umowna linia (naturalna lub sztuczna), począwszy od której pozyskane drewno jest zrywane do tejże drogi. Naturalne granice transportowe to: grzbiety górskie, potoki, urwiska lub inne przeszkody terenowe. W terenie nizinnym, gdy linie oddziałowe są również drogami wywozowymi, granica transportowa przebiega przez środek oddziału. I/§ 86.3 Grunty leśne niezalesione obejmują: – w produkcji ubocznej, założone na gruntach zaliczonych do lasów: plantacje choinek, plantacje krzewów, poletka łowieckie, – grunty do odnowienia, przejściowo pozbawione drzewostanu i przewidywane do odnowienia w najbliższych latach, w tym: zręby, halizny, płazowiny, – pozostałe powierzchnie leśne niezalesione, w tym: przewidziane do naturalnej sukcesji, objęte szczególną ochroną, – wylesienia na gruntach leśnych przewidywanych do wyłączenia z produkcji. I/§ 14.8.2 100 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Grunty leśne zalesione, zgodnie z zasadami ewidencji gruntów w Lasach Państwowych, obejmują drzewostany i plantacje drzew. I/§ 14.8.1 Grunty związane z gospodarką leśną obejmują: – budynki i budowle wykorzystywane na potrzeby gospodarki leśnej (zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy o lasach, co zostało potwierdzone w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – tekst jednolity Dz. U. Nr 46, poz. 543 z 2000 r.), – urządzenia melioracji wodnych, tj. znajdujące się w granicach kompleksu leśnego rowy melioracji szczegółowej oraz inne urządzenia melioracji wodnych, – linie podziału przestrzennego lasu, które są liniami podziału powierzchniowego oraz inne linie podziału przestrzennego lasu w granicach kompleksu leśnego (tak jak zostały określone w rejestrze gruntów nadleśnictwa), – drogi leśne, – tereny pod liniami energetycznymi (również telefonicznymi), z wyjątkiem linii napowietrznych nad gruntami nieleśnymi, w tym nad gruntami wyłączonymi z produkcji zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych, – szkółki leśne, z wyjątkiem szkółek podokapowych, – miejsca składowania drewna, czyli składy i składnice drewna, – parkingi leśne oraz inne urządzenia turystyczne. I/§ 14.8.3 Grupa rodzajów powierzchni – podstawowa jednostka ewidencji gruntów obowiązująca w rejestrze gruntów Lasów Państwowych (zgodnie z zarządzeniem nr 67 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 lipca 2001 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania lasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych). Do celów gospodarczych, uwzględniając potrzebę kontynuacji zaszłości w SILP-LAS, wyróżnia się dodatkowo poszczególne rodzaje powierzchni w ramach grup rodzajów powierzchni. I/§ 22.2 Halizny – powierzchnie pozbawione drzewostanu dłużej niż 2 lata, a w razie klęsk żywiołowych dłużej niż 5 lat oraz uprawy i młodniki I klasy wieku o zadrzewieniu niższym niż 0,5. I/§ 14.8.2. b Inne obiekty powierzchniowe (w SLMN) – obiekty będące powierzchniami, które nie mogą być generowane jako pochodne warstwy obiektów podstawowych. Dopuszcza się możliwość pełnienia wielu funkcji 101 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo przez jeden obiekt z tej warstwy. Dokładny opis tych obiektów może być zawarty w tabelach inwentarzowych Systemu LAS. Budynki w stanie posiadania nadleśnictwa, zamieszczone na warstwie inne obiekty powierzchniowe, nie mogą mieć swoich odpowiedników w warstwie punktowej. Warstwa innych obiektów powierzchniowych tworzona jest przez obiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych. Powierzchnie te mogą się nakładać i nie muszą dzielić na styku granicy złożonej z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych, o ile wynika to z ich specyfiki. E6/1/4.1.1.10 Inwentaryzacja zasobów drzewnych – inwentaryzację zasobów drzewnych w obrębie leśnym wykonuje się w trzech etapach: – szacując – podczas sporządzania opisu taksacyjnego – miąższość na 1 ha (zasobność) w poszczególnych drzewostanach, łącznie dla drzewostanu i według gatunków drzew, z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych, – przeprowadzając inwentaryzację zasobów miąższości obrębu leśnego statystyczną metodą reprezentacyjną, z zastosowaniem warstw gatunkowo-wiekowych oraz losowego rozdziału prób pomiarowych, – wyrównując miąższość oszacowaną w drzewostanach (z zastosowaniem równań regresji) do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości – statystyczną metodą reprezentacyjną – w warstwach gatunkowo-wiekowych. I/§ 48.1 Jakość drzewostanu Do określenia jakości drzewostanów przyjmuje się następujące przedziały wiekowe: – uprawy, w wieku 1–10 lat, – młodniki i młodsze drzewostany, w wieku od 11 lat do wieku mniejszego o 10 lat od określonego jako wiek rębności dla gatunku panującego w drzewostanie, – starsze drzewostany, w wieku starszym od określonego w poprzednim punkcie oraz drzewostany zaliczone do klasy odnowienia (KO), klasy do odnowienia (KDO), do budowy przerębowej (BP) i do przebudowy. Jakość drzewostanów określa się jako: – jakość hodowlaną upraw, – jakość hodowlaną młodników i młodszych drzewostanów, – jakość techniczną drzew określaną dla danego gatunku w starszych drzewostanach oraz drzewostanach zaliczonych do KO, KDO, BP i przebudowy, a także dla pojedynczych drzew zaliczonych do przestojów, nasienników, przedrostów lub występujących na płazowinach. 102 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Zgodnie z Zasadami hodowli lasu, jakość hodowlaną upraw określa się dwucyfrowo, na podstawie: – stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę (wskaźnika zadrzewienia) wyrażonego w procentach, – stopnia obniżenia przydatności hodowlanej uprawy (wyrażonego w procentach) w wyniku: oznak chorobowych i innych uszkodzeń wywołanych przez czynniki przyrody żywej i nieożywionej, niewłaściwego składu gatunkowego w stosunku do przyjętego orientacyjnego składu gatunkowego upraw (ewentualnie z innych przyczyn). Kryteria klasyfikacyjne jakości hodowlanej upraw przyjmuje się, zgodnie z Zasadami hodowli lasu, następująco: – stopień pokrycia uprawy (wskaźnik zadrzewienia): • 1 – powyżej 90%, • 2 – 71–90%, • 3 – 51–70%, • 4 – poniżej 50%, uprawy poniżej 50% pokrycia kwalifikuje się do upraw przepadłych i zalicza do halizn, – przydatność hodowlana (cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska, forma zmieszania, ewentualnie inne wady): • 1 – uprawy założone prawidłowo, zdrowe, o składzie gatunkowym dostosowanym do siedliska, dopuszczalne pojedyncze wady do 10%, 2 – • wady do 20%, • 3 – wady do 30%, • 4 – wady powyżej 30%. Dwucyfrowy symbol klasyfikacyjny uzyskany w wyniku oceny uprawy oznacza: • 11, 12 – uprawy bardzo dobre, • 13, 21, 22 – uprawy dobre, • 23, 31, 32, 33, 14, 24, 34 – uprawy zadowalające, • 41, 42, 43, 44 – uprawy przepadłe (halizny). Ocenę jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanów należy wykonywać według kryteriów podanych w tabeli. Tabela kryteriów oceny jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanów Cechy zdrowotności Opis cech wady poj. do 10% Uszkodzenie strzał i koron, wady poj. 11–30% występowanie grzybów i zjawi- wady poj. 31–50% ska obumierania wady poj. ponad drzew 50% Cechy wzrostu i rozwoju Wskaźnik 1 2 3 4 Wskaźnik Opis cech Dostosowanie składu gatunkowego do siedliska, stopień oczyszczenia strzał, rozwój i pokrój koron bdb 1 db 2 dst 3 zły 4 103 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Jakość hodowlana, jako wypadkowa oceny według przyjętych kryteriów zdrowotności oraz wzrostu i rozwoju, może wyrażać się różnymi kombinacjami podanych wskaźników klasyfikacyjnych. Jakość hodowlaną drzewostanu określa się jako przeciętną dla całego drzewostanu, na podstawie odpowiednich cech gatunku panującego, z uwzględnieniem gatunków współpanujących (jeśli uzasadnia to ich znaczenie gospodarcze). W drzewostanach dwupiętrowych jakość określa się oddzielnie dla pięter, najczęściej jako jakość techniczną pierwszego piętra i jakość hodowlaną piętra drugiego. Jakość techniczną drzew i drzewostanów określa się wskaźnikami (cyframi) od 1 do 4, odrębnie dla grup rodzajowych drzew (gatunków iglastych i liściastych), w starszych drzewostanach oraz drzewostanach zaliczonych do KO, KDO, BP i do przebudowy, a także dla pojedynczych drzew zaliczonych do przestojów, nasienników, przedrostów lub występujących na płazowinach, według kryteriów wyszczególnionych w tabeli: Tabela wskaźników jakości technicznej drzew i drzewostanów Grupa rodzajowa drzew iglaste Kryteria jakości1 1. Minimalna przeciętna pierśnica w korze [cm] liściaste klasy jakości 1 2 3 1 2 3 35 25 20 40 30 25 - 3 2. Najmniejszy odcinek odziomkowej części drzewa bez wad2) [m] 4 - 3. Minimalny procent liczby drzew w drzewostanie odpowiadających kryteriom wymiaru i jakości odziomka [%] 30 20 - 30 20 - 4. Dopuszczalne zahubienie drzew w drzewostanie [%] 0–5 6–20 21–40 0–5 6–20 21–40 1 Kryteria w odniesieniu do jakości 4: drzewa lub drzewostany nieodpowiadające kryteriom 1, 2 lub 3 klasy jakości, najczęściej silnie ugałęzione, zbieżyste i z dużą krzywizną, głównie opał lub poniżej normy opału. 2 Dotyczy wad widocznych, takich jak: sęki otwarte, sęki zdrowe przekraczające 2 cm średnicy, pęknięcia, krzywizny przekraczające 2 cm/1 m, oraz huby (zgnilizny). I/§ 38 Jednostki kontrolne obejmują drzewostan lub grupę drzewostanów zagospodarowanych rębnią stopniową gniazdową udoskonaloną (IVd) lub rębnią przerębową (ciągłą) i regulują w nich ład przestrzenny. Jednostki kontrolne są odgraniczone od sąsiednich jednostek ładu przestrzennego 104 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo granicami transportowymi, drogami leśnymi lub liniami oddziałowymi. Powierzchnia jednostki kontrolnej nie powinna być większa niż 35 ha. I/§ 86.1–2 Kategorie ochronności lasów ochronnych mają następujące kategorie wiodące i kody literowe: – glebochronne – OCH GLEB, – wodochronne – OCH WOD, – trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu – OCH USZK, – cenne fragmenty rodzimej przyrody – OCH CENNE, – stałe powierzchnie badawcze i doświadczalne – OCH BADAW, – nasienne – OCH NAS, – ostoje zwierząt – OCH OSTOJ, – w miastach i wokół miast – OCH MIAST, – uzdrowiskowe – OCH UZDR, – obronne – OCH OBR. Ponieważ kategorie ochronności najczęściej „nakładają się” na siebie, w opisach taksacyjnych zapisuje się kategorię ochronności uznaną za wiodącą oraz – w kolejności – pozostałe kategorie uznane za istotne dla zaleceń ochronnych. I/§ 25.3 Kępy występujące w drzewostanie mogą być ujmowane w opisie taksacyjnym w dwojaki sposób: a) jeżeli powierzchnia kęp, a zatem i ich miąższość ujęte są w składzie gatunkowym drzewostanu, należy podać dodatkowo informację o gatunku i wieku drzewa przeważającego na kępach, b) jeżeli powierzchnia kęp, a zatem i ich miąższość nie są ujęte w składzie gatunkowym drzewostanu, należy podać dodatkowo informację o miąższości kęp (tak samo jak dla przestojów). I/§ 28.6 Klasa bonitacji drzewostanu zob. Bonitacja Komisja Techniczno-Gospodarcza I (I KTG) zwoływana jest przed rozpoczęciem taksacji (w I kwartale roku, w którym planuje się wykonanie prac taksacyjnych) przez dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych. I KTG ustala wytyczne dotyczące wykonania projektu planu urządzenia lasu, rozpatrując: – stan realizacji postanowień narady wstępnej, – zmiany numeracji oddziałów oraz sposób oznakowania oddziałów i pododdziałów w terenie, – podział lasów ze względu na dominujące funkcje (rezerwaty, lasy ochronne, lasy gospodarcze) oraz akceptację wyników aktualizacji zasięgu obszarów chronionych, 105 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – ustalanie i uzgadnianie cech drzewostanów, – wyróżnianie gospodarstw: specjalne, lasów ochronnych, lasów gospodarczych (z podziałem na zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe) oraz przebudowy, z uwzględnieniem funkcji pełnionych przez lasy oraz przyjętych celów gospodarowania, – sposoby wykonywania inwentaryzacji lasu do planu urządzenia (w tym zagadnienia specyficzne z zakresu inwentaryzacji uszkodzeń drzewostanów oraz decyzja w sprawie inwentaryzacji miąższości podrostu), – przyjęcie wieku rębności dla każdego z głównych gatunków lasotwórczych w obrębach leśnych, – aktualizację programu ochrony przyrody, – projektowanie użytkowania rębnego i przedrębnego, – planowanie hodowlane z uwzględnieniem lokalnych warunków produkcji leśnej, a zwłaszcza: typy gospodarcze drzewostanów i orientacyjne składy odnowienia na poszczególnych siedliskach, – przebudowę drzewostanów, w tym hierarchię potrzeb dotyczących przebudowy, – użytkowanie uboczne i zagospodarowanie łowieckie, – rekreacyjne zagospodarowanie lasu (w tym potrzebę wykonania mapy przeglądowej zagospodarowania rekreacyjnego), – ochronę lasu, w tym ochronę przeciwpożarową, – rekultywację terenów zdewastowanych, – podział na leśnictwa, – szczegółowy zakres i wymaganą formę map przeglądowych do planu urządzenia lasu, – zakres i sposoby wykonywania prac dodatkowych, nienormowanych w Instrukcji (w tym dodatkowe wykazy lub zasady), – specyficzne zagadnienia dotyczące inwentaryzacji lasu i gospodarki leśnej w nadleśnictwie (w tym: średni okres odnowienia w gospodarstwie, przewidywany udział procentowy uszkodzeń młodego pokolenia w drzewostanach KO i KDO podczas ścinki i zrywki oraz szkód od zwierzyny, problem zalesiania gruntów porolnych, przydatność siedlisk pod plantacyjne uprawy drzew leśnych itp.), – sprawy organizacyjne warunkujące sprawny przebieg terenowych prac urządzeniowych, w tym udział przedstawicieli jednostek organizacyjnych LP w pracach urządzeniowych, – terminy i sposoby kontroli oraz odbioru prac taksacyjnych (w tym test kontroli pomiaru miąższości). Podstawą do dyskusji podczas I KTG i przyjęcia ustaleń dotyczących prac urządzeniowych jest referat nadleśniczego oraz koreferat kierownika grupy urządzeniowej. Ustalenia i wytyczne I KTG zapisywane są w protokole, podpisywanym przez przewodniczącego obrad (dyrektora RDLP lub jego zastępcę) i dołączanym następnie do ogólnego opisu lasów nadleśnictwa (elaboratu). I/§ 127 106 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Komisja Techniczno-Gospodarcza II (II KTG) zwoływana jest przez dyrektora RDLP po sporządzeniu zestawień zbiorczych danych inwentaryzacyjnych oraz po opracowaniu brulionu wykazu i mapy cięć rębnych. Kierownik grupy urządzeniowej opracowuje referat na II KTG, a nadleśniczy, na polecenie dyrektora RDLP, sporządza referat w sprawie analizy gospodarki leśnej w minionym okresie oraz koreferat do referatu kierownika grupy urządzeniowej. Po otrzymaniu kompletu referatów i koreferatów dyrektor RDLP zwołuje II KTG, w terminie możliwie bliskim terminu wnioskowanego przez wykonawcę projektu planu urządzenia lasu. Zadaniem II KTG jest: • wykonanie analizy gospodarki leśnej w minionym okresie wraz z oceną jej wpływu na obecny stan lasu i sformułowaniem wniosków na przyszły okres gospodarczy, • stwierdzenie zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi oraz obowiązującymi zasadami i wytycznymi (w tym z narady wstępnej i I KTG), akceptacja lub korekta celów, zasad i sposobów realizacji gospodarki • leśnej w przyszłym okresie gospodarczym – przedstawionych przez wykonawcę projektu planu urządzenia lasu – oraz ustalenie wytycznych niezbędnych do zakończenia prac i ostatecznego odbioru opracowania. I/§ 128 II KTG rozpatruje zagadnienia dotyczące: – stwierdzenia zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi oraz obowiązującymi zasadami i wytycznymi (w tym z wytycznymi narady wstępnej oraz I KTG), – akceptacji map gospodarczych i zestawień zbiorczych dotyczących stanu posiadania (w tym podział gruntów według rodzajów użytków gruntowych, kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni), – akceptacji wyników inwentaryzacji lasu, obrazujących aktualny stan lasu na tle przyrodniczych warunków produkcji leśnej, – zakresu charakterystyki warunków ekonomicznych, – przyjęcia proponowanych celów, zasad, zadań i sposobów realizacji gospodarki leśnej w przyszłym okresie gospodarczym, odpowiednio dla nadleśnictwa, obrębów leśnych, gospodarstw i poszczególnych drzewostanów, w tym akceptacji lub korekty: celów perspektywicznych i średniookresowych dla nadleśnictwa, obrębów leśnych i gospodarstw (w tym GTD dla typów siedliskowych lasu i wieku rębności dla każdego z gatunków drzew panujących), celów i sposobów ich realizacji określanych dla poszczególnych drzewostanów (w tym GTD i wieku dojrzałości rębnej dla drzewostanów), podziału według dominujących funkcji lasu (rezerwaty, lasy ochronne, lasy gospodarcze), n n n 107 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo podziału lasów na gospodarstwa (w tym szczegółowych wytycznych w sprawie gospodarstwa przebudowy), programu ochrony przyrody, etatu użytkowania rębnego oraz orientacyjnego etatu użytkowania przedrębnego na okres obowiązywania planu urządzenia lasu, w tym ewentualną zmianę współczynników redukcyjnych miąższości brutto na miąższość netto oraz określenie dopuszczalnego udziału procentowego użytkowania przedrębnego do spodziewanego przyrostu, sposobów użytkowania rębnego i rębni dla poszczególnych gospodarstw (w tym wykazu projektowanych cięć rębnych wraz z mapą przeglądową cięć), zadań dotyczących pielęgnowania lasu, zadań z zakresu hodowli lasu: zalesień, odnowień (w tym podsadzeń, dolesień, poprawek i uzupełnień), pielęgnowania upraw i młodników, wprowadzania podszytów oraz melioracji leśnych (agrotechnicznych i wodnych), kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu i ochrony przeciwpożarowej, wraz z mapami przeglądowymi, kierunkowych zadań z zakresu ubocznego użytkowania lasu oraz gospodarki łowieckiej (wraz z mapą przeglądową gospodarki łowieckiej), potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej (w tym dotyczących terenów i urządzeń turystyczno-rekreacyjnych), – innych zagadnień ważnych lub specyficznych dla gospodarki leśnej w nadleśnictwie, w tym: lasów nadzorowanych, wymagań dotyczących formy map i zestawień, konieczności zastosowania prognostycznego programu symulacyjnego itp. Ustalenia II KTG zapisywane są w protokole, podpisywanym przez przewodniczącego obrad (dyrektora RDLP lub jego zastępcę), dołączanym następnie do ogólnego opisu lasów nadleśnictwa (elaboratu). I/§ 129 n n n n n n n n n W I i II KTG uczestniczą (zgodnie z kompetencjami) przedstawiciele jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych i wykonawcy projektu planu urządzenia lasu, jak również zaproszeni przedstawiciele właściwych terytorialnie organów administracji rządowej i samorządowej, parków narodowych i krajobrazowych, instytucji i organizacji społecznych – zajmujących się ochroną środowiska, przyrody i krajobrazu oraz planowaniem przestrzennym. Sprawne wykonanie projektu planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa wymaga odpowiednich konsultacji i uzgodnień z organizacjami i instytucjami zajmującymi się problematyką leśnictwa, w tym z lokalnymi władzami administracji rządowej i samorządowej oraz organizacjami spo108 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo łecznymi – zajmującymi się ochroną środowiska, ochroną przyrody i krajobrazu oraz planowaniem przestrzennym. I/§ 130 Konsultowanie planu urządzenia lasu – trwały i zrównoważony rozwój lasów, pełniących wielostronne funkcje: środowiskotwórcze, społeczne, ochronne i gospodarcze, wymaga upowszechnienia w społeczeństwie obowiązujących zasad gospodarki leśnej oraz akceptacji społecznej, zarówno dla rodzaju i wielkości zadań gospodarczych, jak i sposobów ich realizacji. Dotyczy to zwłaszcza akceptacji ze strony społeczności lokalnych, których członkowie bezpośrednio korzystają z wielostronnych pożytków z lasu i dla których gospodarcze oraz społeczne funkcje lasu są równie ważne jak funkcje ochronne i środowiskotwórcze. O akceptację lokalnych społeczności dla zadań z zakresu ochrony przyrody i trwale zrównoważonej gospodarki leśnej należy więc zabiegać stale, a zwłaszcza podczas określania wieloletnich celów strategicznych oraz precyzowania zadań gospodarczych zmierzających do realizacji tych celów, czyli podczas sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa. III/155 Kryteria tworzenia pododdziałów z wyłączeń taksacyjnych: – na gruntach nieleśnych: • nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej o szerokości do 10 m; powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdego takiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla danej grupy rodzajów powierzchni w oddziale (gdy oddział występuje w dwóch obrębach ewidencyjnych, również według tych obrębów), • pozostałym wyłączeniom taksacyjnym nadaje się litery pododdziału niezależnie od powierzchni wyłączenia (od 0,01 ha); – na gruntach leśnych (w lasach): • nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej o szerokości ponad 2 m do 10 m włącznie (rowy, linie, drogi); powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdego takiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla danej grupy rodzajów powierzchni w oddziale (gdy oddział występuje w dwóch obrębach ewidencyjnych, to również według tych obrębów), • pozostałym wyłączeniom taksacyjnym nadaje się litery pododdziałów, jeżeli spełniają następujące kryteria powierzchniowe: bez względu na powierzchnię (od 0,01 ha), występujące w ramach oddziału: rezerwaty, użytki ekologiczne, powierzchnie doświadczalne, szczegóły liniowe o szerokości ponad 10 m, grunty sporne lub stanowiące współwłasność, wyłączenia taksacyjne uwarunkon 109 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo wane podziałem administracyjnym, zadrzewienia i zakrzewienia (sklasyfikowane jako Lz), budynki i budowle, grunty przeznaczone na cele nieleśne, grunty wyłączone z produkcji, nie mniej niż 0,10 ha: grunty leśne wśród gruntów nieleśnych (mniejsze powierzchnie zalicza się do zadrzewień), grunty związane z gospodarką leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne i urządzenia turystyczne), grunty leśne niezalesione objęte szczególną ochroną, poletka łowieckie, nie mniej niż 0,25 ha: plantacje choinek lub krzewów oraz istniejące na gruncie pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego, nie mniej niż 0,50 ha: odrębne typy siedliskowe lasu, plantacje drzew, grunty niezalesione przeznaczone do naturalnej sukcesji, zręby, halizny, płazowiny (zrębów, halizn i płazowin nie wyłącza się w drzewostanach zaliczonych do klasy odnowienia oraz do klasy do odnowienia) oraz wyłączenia taksacyjne o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych, np. kępa drzewostanu rębnego wśród upraw i młodników, nie mniej niż 1,00 ha, w pozostałych przypadkach, • szczegóły liniowe o szerokości 2 m i mniejszej oraz szlaki zrywkowe (niezależnie od szerokości) nanosi się na mapę gospodarczą, jeżeli mają znaczenie gospodarcze, lecz nie ustala się dla nich powierzchni; nie są to więc wyłączenia taksacyjne w znaczeniu IUL, • wyłączenia taksacyjne, które nie spełniły kryteriów powierzchniowych pozwalających ująć je w pododdziały, nanosi się na mapę gospodarczą (na podstawie pomiaru), w ramach pododdziału, nadając im numerację i przyjęte symbole (np. K – kępa, G – gniazdo, L – luka), a ustaloną powierzchnię odpowiednio zapisuje się w karcie dokumentu źródłowego Opis taksacyjny. I/§ 16 n n n n Kryteria wyodrębnienia wyłączeń taksacyjnych – w ramach gatunku panującego są nimi różnice: – wiekowe: • w zasadzie od 5 lat w uprawach i młodnikach do 20 lat, • ponad 10 lat w drzewostanach w wieku 21–60 lat, • ponad 15 lat w drzewostanach w wieku 61–100 lat, • ponad 20 lat w drzewostanach w wieku ponad 100 lat, – w budowie pionowej drzewostanów, – w sposobie powstawania drzewostanów: z samosiewu, z sadzenia bądź z odrośli, – w pochodzeniu drzewostanów: obcego pochodzenia bądź z nasion drzew lub drzewostanów nasiennych (w wypadku udokumentowanego zróżnicowania pochodzenia), 110 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – w ocenie udziału w składzie gatunkowym – o 20% i więcej dla poszczególnych gatunków drzew, z wyjątkiem drzewostanów w klasie odnowienia, w klasie do odnowienia oraz drzewostanów o budowie przerębowej, – w ocenie przeważającego rodzaju zwarcia – o jeden stopień, z wyjątkiem drzewostanów w klasie odnowienia, w klasie do odnowienia i drzewostanów o budowie przerębowej, – w ocenie stopnia uszkodzenia drzewostanu – w zasadzie o jeden stopień, – w bonitacji – w zasadzie o jedną klasę, – w typie siedliskowym lasu – o jeden typ siedliskowy. I/§ 15 Liniowe wyłączenie nieliterowane – wyłączenie taksacyjne, któremu nie nadaje się liter alfabetu łacińskiego. I/§ 14.1 Luki – powierzchnie pozbawione drzew, większe niż 0,02 ha, położone w drzewostanach II klasy wieku i starszych nieprzeznaczonych do użytkowania rębnego, nie spełniające kryteriów kwalifikujących je do ujmowania w oddzielne wyłączenia taksacyjne. I/§ 28.3 Mapa gospodarcza – jest ilustracją stanu posiadania nadleśnictwa, granic i powierzchni wyłączeń taksacyjnych oraz szczegółów sytuacyjnych; jest również kartograficznym podkładem do przestrzennego i czasowego planowania czynności gospodarczych oraz do opracowania map przeglądowych. Treść wewnętrzną mapy gospodarczej otrzymuje się przez: – bezpośrednie przeniesienie z dotychczasowej mapy gospodarczej nadleśnictwa niezmienionych szczegółów sytuacji wewnętrznej (w tym granic pododdziałów), z uwzględnieniem konturów wydzieleń ustalonych w trakcie aktualizacji opisu taksacyjnego w SILP-LAS, – wkartowanie granic wyłączeń i szczegółów sytuacyjnych, które w toku bieżących prac urządzeniowych zostały pomierzone na gruncie lub zostały uzyskane z map topograficznych, albo ze zdjęć lotniczych (w wyniku odpowiednich opracowań fotogrametrycznych). I/§ 64 Mapa sytuacyjna – mapa sytuacyjna obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa, sporządzana jest dla całego nadleśnictwa, w skali 1:50 000 lub 1:100 000, na podkładzie odpowiedniej mapy topograficznej, będąc samodzielnym załącznikiem do planu urządzenia lasu (w celu wizualizacji informacji przestrzennych istotnych dla gospodarki leśnej oraz ważnych dla zarządzania nadleśnictwem) i służąc jako podkład do 111 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo odpowiednich tematycznych map przeglądowych w małych skalach (nazywanych też mapami sytuacyjno-przeglądowymi). I/§ 72 Mapa sytuacyjno-przeglądowa funkcji lasu – sporządzana jest na bazie mapy sytuacyjnej obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa. Sporządzenie mapy sytuacyjno-przeglądowej funkcji lasu polega na odpowiednim uzupełnieniu napisów i znaków, zamieszczeniu legendy oraz zakolorowaniu (odrębnymi kolorami) granic i tła obszarów leśnych według pełnionych funkcji. I/§ 73 Mapy przeglądowe (tematyczne) – służą do wizualizacji przestrzennej zbioru informacji o siedliskach, drzewostanach, funkcjach lasu, itp., na tle oddziałów leśnych i pododdziałów, z uwzględnieniem ważniejszych szczegółów sytuacji wewnętrznej (dróg utwardzonych, cieków podstawowych itp.) w obrębie leśnym, skompilowanych w ścisłym związku z sytuacją zewnętrzną, czyli z wykorzystaniem istotnych szczegółów map topograficznych. Techniczne wymagania dotyczące sporządzania podkładu (tła) mapy przeglądowej w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa ustalane są podczas I KTG, zgodnie ze standardem LMN i z uwzględnieniem rzeczywistego usytuowania kompleksów w obrębie leśnym. Tam, gdzie to możliwe, zaleca się sporządzanie map przeglądowych w skali 1:25 000, z rzeczywistym usytuowaniem kompleksów leśnych w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa. I/§ 70 Materiały przekazywane wykonawcy taksacji przez nadleśniczego – w zależności od stanu zaawansowania prac nad bazą danych geometrycznych oraz nad aktualizacją opisu taksacyjnego w SILP-LAS nadleśnictwa – jest to wariantowo: – kopia opisów taksacyjnych oraz kopia mapy gospodarczej, zaktualizowanych w SILP-LAS na 31 grudnia roku poprzedniego; mogą to być dane w formacie elektronicznym lub w formie odpowiednich wydruków (wydruki map w skali 1:5000), – kopia opisów taksacyjnych, zaktualizowanych w SILP-LAS na 31 grudnia roku poprzedniego oraz podkład mapowy w postaci kopii mapy gospodarczej w skali 1:5000, wykonanej podczas poprzednich prac urządzeniowych i zaktualizowanej przez wprowadzenie zmian w stanie posiadania, – kopia opisów taksacyjnych z poprzedniego planu urządzenia lasu (nieaktualizowanych w SILP-LAS) oraz podkład mapowy w postaci kopii mapy gospodarczej w skali 1:5000, wykonanej podczas poprzednich prac urządzeniowych i zaktualizowanej przez wprowadzenie zmian w stanie posiadania. 112 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Zakres i sposób przekazywania przez nadleśniczego wstępnych danych taksacyjnych ustalany jest podczas narady wstępnej. I/§ 20 Miąższość gleby mineralnej – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako głębokość (miąższość) wykształcenia gleby do stropu skały macierzystej (czarnoziemy, czarne ziemie). Wyróżnia się odmiany: płytką, średnio głęboką, głęboką, bardzo głęboką. II/82 Miąższość gleby organicznej – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako głębokość poziomów organicznych do stropu mineralnej skały podścielającej. Dzieli się ją na: płytką, średnio głęboką, głęboką. II/82 Młode pokolenie – nalot, podrost, podsadzenia, podsiewy, jeżeli składają się z gatunków odpowiednich dla danego siedliska, o pełnej przydatności hodowlanej, rokujących nadzieję na utworzenie przyszłego drzewostanu lub drzewostanu dwugeneracyjnego. W przypadku braku takiej przydatności, młode pokolenie należy zaliczyć do podszytu. Najmłodsze pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego pod osłoną, nieprzekraczające 0,5 m wysokości, zalicza się do nalotu, natomiast z odnowienia sztucznego – do podsadzeń. Młode pokolenie pochodzące z odnowienia naturalnego lub sztucznego, wysokości ponad 0,5 m, należy zaliczyć do podrostu. I/§ 31.11–12 Młodniki – drzewostany oraz odnowienia na gniazdach po cięciu uprzątającym rębnią gniazdową zupełną (IIIa) o zadrzewieniu 0,3 lub 0,4, w okresie od osiągnięcia zwarcia do osiągnięcia przez gatunek panujący wymiarów grubizny. I/§ 14.8.1. a Narada wstępna – określa zadania w sprawie dokumentacji z zakresu stanu posiadania oraz w sprawie wstępnych prac urządzeniowych. Zwołuje się ją w roku poprzedzającym rozpoczęcie taksacji leśnej (w zasadzie w pierwszym półroczu dziewiątego roku obowiązywania poprzedniego planu urządzenia lasu). Podczas narady wstępnej ustala się wytyczne w sprawach dotyczących: – stanu prac przygotowawczych do planu urządzenia lasu oraz ewentualnych potrzeb uzupełnienia tych prac, – wstępnej specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargu w sprawie wykonania projektu planu urządzenia lasu, – wykorzystania zdjęć lotniczych i satelitarnych, 113 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – gruntów: spornych, stanowiących współwłasność, przeznaczonych do zalesienia, wyłączonych z zarządu na podstawie art. 40 ustawy o lasach, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, wyłączonych z produkcji, a pozostających w stanie posiadania nadleśnictwa itp., z określeniem zasad ich ujmowania w planie urządzenia lasu, – innych zagadnień dotyczących wykonawstwa urządzeniowego (w tym: oznaczania granic pododdziałów, przekazania danych taksacyjnych i ewidencyjnych przez nadleśniczego, lokalizacji cięć rębnych w roku taksacji, przewidywanego terminu przetargu, itp.). I/§ 126 Obiekty bazy geometrycznej (w SLMN) – obiekty składające się na warstwy bazy geometrycznej. Obiekty liniowe – obiekty liniowe, które mają znaczenie dla gospodarki leśnej: drogi różnych kategorii, wizury, ścieżki, rzeki, kanały, potoki, strumienie, rowy melioracyjne (leśne i inne) oraz pozostałe obiekty liniowe (linie energetyczne, telefoniczne, linie kolejowe, rowy graniczne, tory saneczkowe, nartostrady, istniejące i projektowane linie podziału powierzchniowego, rurociągi, wały ochronne, elementy uzbrojenia terenu i inne). Dokładny opis tych obiektów może być zawarty w tabelach inwentarzowych Systemu LAS. Obiekty liniowe zapisane są jako pojedyncze linie wyznaczające oś obiektu. Muszą być one podzielone na odcinki ze względu na zmianę szerokości, kodu, numeru inwentarza lub własności. Obiekty liniowe znajdujące się w stanie posiadania LP oraz pozostałe obiekty liniowe z zasięgu terytorialnego działania nadleśnictwa jednorodne tematycznie łączą się osiami, tworząc jedną warstwę (np. drogi leśne i publiczne). Obiekty liniowe o szerokości ponad 2 m, będące w stanie posiadania nadleśnictwa, uwzględniane są w rozliczeniach powierzchniowych. Podobnie jak obiekty podstawowe przyporządkowane są do konturu użytku oraz do wydzielenia. E6/1/ 4.1.1.5 Obiekt podstawowy – to jednolity przestrzennie obszar, jednorodny pod względem przynależności ewidencyjnej oraz administracyjno-leśnej. Warstwa obiektów podstawowych pokrywa cały zasięg terytorialny nadleśnictwa. Na terenie będącym w stanie posiadania nadleśnictwa, pojedynczy obiekt podstawowy wynika z przecięcia konturu użytku w działce ewidencyjnej i wydzielenia leśnego. Na pozostałym obszarze jest wyodrębniany jako część wspólna zasięgu terytorialnego leśnictwa i obrębu ewidencyjnego lub gminy, jednak w uzasadnionych przypadkach możliwe jest również na tym obszarze uszczegółowienie danych do poziomu użytku w działce i wydzielenia. Warstwa obiektów podstawowych tworzona jest przez powierzchnie złożone z pojedynczej obwodnicy zewnętrznej. Powierzchnie te 114 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo nie mogą się nakładać, a na styku powinny mieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych. Warstwa pokrywa cały zasięg terytorialny nadleśnictwa. E6/1/4.1.1.6 Obiekty punktowe – obiekty tworzące osnowę matematyczną leśnej mapy numerycznej określone przez ich współrzędne E i N. Są to punkty osnowy geodezyjnej i punkty załamań granic działek ewidencyjnych. Jeżeli punkt jest jednocześnie punktem osnowy i punktem załamania granicy działki ewidencyjnej, to powinien mieć zarówno numer punktu, jak i numer osnowy. Warstwa obejmuje również punkty niestabilizowane, pochodzące z digitalizacji, a także wszelkie inne obiekty punktowe wyszczególnione w słowniku obiektów geometrycznych. Obiekty punktowe, które nie wchodzą w skład osnowy matematycznej, mają przyporządkowany kod (lub kody) ze słownika obiektów geometrycznych, mogą też mieć określony numer inwentarzowy. Dokładny opis tych obiektów może być zawarty w tabelach inwentarzowych Systemu LAS. E6/1/4.1.1.1 Obiekty projektowane do objęcia ochroną prawną – obiekty, dla których została przygotowana dokumentacja projektowa. I/§ 111.2.2 Obliczanie powierzchni szczegółów liniowych – powierzchnię poszczególnych dróg, rowów, linii oddziałowych, potoków itp., których przeciętna szerokość jest większa niż 2 m, określa się metodą analityczno-graficzną (z mapy), odejmując ją od powierzchni pododdziałów i podając w ramach oddziału dla poszczególnych dróg, rowów, linii itp. Powierzchni dróg, linii itp., których szerokość przeciętna nie przekracza 2 m, nie oblicza się. Szerokość tych szczegółów należy podawać w pełnych metrach. I/§ 69 Obliczanie powierzchni wyłączeń taksacyjnych – powierzchnię wyłączeń i innych szczegółów sytuacji wewnętrznej oblicza się z istniejącej mapy numerycznej – przyjmując za podstawę powierzchnię geodezyjną działki ewidencyjnej – lub określa się zgodnie z zasadami jej wykonania, uwzględniając, gdzie to możliwe, ciągłość danych z kolejnych planów urządzenia lasu oraz aktualizacji wykonanych w SILP-LAS (należy dążyć do zachowania stabilności powierzchni wyłączeń). I/§ 67 Odmiana podtypu gleby – niższa jednostka w podtypie gleby, określająca ilościowe i jakościowe modyfikacje w profilu glebowym uzależnione od zmian w układach czynników glebotwórczych, w tym również z udziałem 115 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo człowieka. W sekwencjach poziomów genetycznych podtypu gleby znajdują się dodatkowe cechy pedogeniczne, geogeniczne lub antropogeniczne niższej rangi od podtypu i typu gleby. Cechy pedogeniczne oraz geogeniczne należą zazwyczaj do naturalnych i mogą wystąpić w różnych częściach; antropogeniczne są zniekształceniami lub przekształceniami układów cech w profilu glebowym – przeważnie od powierzchni gleby. Wyróżnione odmiany podtypów gleb mają swoje odzwierciedlenie w charakterystyce uwarunkowań siedliskowych lasu. II/80 Odmiana typu siedliskowego lasu zob. Typ siedliskowy lasu/Odmiana typu siedliskowego lasu. Oglejenie gruntowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako plamy opadowego oglejenia powyżej 80 cm lub poziom opadowoglejowy poniżej głębokości 80 cm od powierzchni gleby. Wyróżnia się odmiany: gruntowoglejową i głęboko gruntowoglejową. II/81 Oglejenie opadowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako występowanie poziomu gruntowoglejowego od 80 cm w głąb gleby. Wyróżnia się odmiany: opadowoglejową i głęboko opadowoglejową. II/80 Okres odnowienia – przewidywany czas od zainicjowania odnowienia drzewostanu do cięcia uprzątającego. Określa się go dla drzewostanów ujętych w planie urządzenia lasu (we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego) do cięć rębnych rębniami złożonymi, a które nie są zaliczone do klasy odnowienia, klasy do odnowienia lub do przebudowy. Okres odnowienia – przyjęty dla projektowanej rębni – podaje się w zaokrągleniu do pięciu lat. I/§ 41.1 Okres przebudowy – przewidywany czas od zainicjowania odnowienia do cięcia uprzątającego. Określa się go dla drzewostanów ujętych w gospodarstwie przebudowy. Okres przebudowy podaje się dla całego drzewostanu, w zaokrągleniu do pięciu lat (okres przebudowy drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunku panującego). I/§ 41.3 Okres uprzątnięcia – przewidywany czas od początku obowiązywania planu urządzenia lasu, do cięcia uprzątającego. Dotyczy wyłącznie drzewostanów zaliczonych do klasy odnowienia lub do klasy do odnowienia. Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do pięciu lat (okres 116 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo uprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresu odnowienia, przyjętego dla zastosowanej rębni). I/§ 41.2 Opis ogólny dokumentacji siedliskowej (elaborat siedliskowy) – zawiera opis przebiegu prac siedliskowych oraz ich wyniki, a także ogólne wytyczne do planowania urządzeniowo-hodowlanego. Wykonywany jest po zakończeniu prac terenowych i laboratoryjnych. Powinien zawierać następujące rozdziały: – Wstęp; – Zakres i metodyka prac; – Ogólna charakterystyka obiektu; – Charakterystyka gleb; – Typy siedliskowe lasu; – Rola lasotwórcza gatunków drzew i krzewów; – Ogólne wytyczne do planowania urządzeniowo-hodowlanego; – Literatura oraz protokoły i inne załączniki. II/p. 65 Opis ogólny planu urządzenia lasu nadleśnictwa (elaborat) – zawiera następujące rozdziały: – Ogólna charakterystyka lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz pozostałych gruntów i nieruchomości będących w zarządzie nadleśnictwa; – Wyniki analizy gospodarki leśnej w minionym okresie; – Opis przyjętych zasad określania zadań gospodarczych dla nadleśnictwa; – Opisanie i zestawienie zadań wynikających z planu urządzenia lasu; – Program ochrony przyrody; – Prognoza stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego; – Podsumowanie prac urządzeniowych. I/§ 112 Opis taksacyjny – zapisywany jest bezpośrednio podczas taksacji na formularzach dokumentu źródłowego Opis taksacyjny lub w odpowiednich rejestratorach danych. Dla każdego wyłączenia wykazuje się oddzielnie powierzchnię w ramach oddziału (suma powierzchni wyłączeń taksacyjnych stanowi powierzchnię oddziału leśnego) oraz zamieszcza się jednoznaczny adres wyłączenia, powierzchnię (w hektarach z zaokrągleniem do 1 ara) oraz grupę rodzajów powierzchni (rodzaj powierzchni). Sporządza się go dla wszystkich gruntów będących w zarządzie nadleśnictwa, tj. lasów (gruntów zalesionych, gruntów niezalesionych, gruntów związanych z gospodarką leśną) oraz gruntów nieleśnych, w tym: gruntów przeznaczonych do zalesienia, gruntów przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, gruntów wyłączonych z produkcji (lecz pozostawionych w zarządzie 117 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo nadleśnictwa), a także gruntów spornych i będących współwłasnością Skarbu Państwa i osób fizycznych (lub osób prawnych). I/§ 21.1 Osobliwości przyrodnicze – do osobliwości przyrodniczych zalicza się zarówno obiekty punktowe (np. pomniki przyrody, kurhany, głazy lub jednostkowe stanowiska szczególnie cennych roślin chronionych), jak i obiekty powierzchniowe (np. płaty, kępy, smugi cennych lub niezwykle rzadkich gatunków roślin chronionych). Określa się dla nich: rodzaj obiektu (np. pomnik przyrody, głaz, kurhan itp.), ewentualną nazwę gatunku będącego osobliwością, numery osobliwości w ramach pododdziału (jeżeli oznaczone są numerami na mapie gospodarczej), łączną powierzchnię danej osobliwości w pododdziale. Istnieje również możliwość zapisu orientacyjnej lokalizacji (z określeniem stron świata, tak jak przy opisie wystawy oraz możliwością zapisu „w części centralnej”). I/§ 29 Ostępy – w celu utrzymania ładu przestrzennego w lesie, obręb leśny powinien być podzielony na ostępy lub jednostki kontrolne. Ostępy regulują ład przestrzenny drzewostanów zagospodarowanych rębniami zupełnymi i złożonymi, z wyjątkiem rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej (IV d) oraz rębni przerębowej (ciągłej), w których stosuje się jednostki kontrolne. Granicami ostępów są linie gospodarcze, wyznaczające w terenie szeregi ostępowe. Szeregi te powinny być z kolei podzielone na ostępy; należy je tak ustalić, aby stwarzały możliwość, przy należytym przestrzeganiu ładu przestrzennego i wytycznych zawartych w Zasadach hodowli lasu, przeprowadzenia kolejno po sobie następujących cięć w całym ostępie, w czasie odpowiadającym w przybliżeniu połowie wieku rębności. W sąsiednich szeregach ostępowych ostępy – z reguły – powinny się mijać. Podział szeregów ostępowych na poszczególne ostępy powinien się opierać na liniach podziału powierzchniowego i istniejących rozgraniczeniach terenowych. Jeżeli to możliwe, podział lasu na ostępy powinien być przyjęty tak, jak w poprzednim planie urządzenia lasu. I/§ 84 Oznaczanie podziału powierzchniowego – podział powierzchniowy powinien być oznaczony na gruncie przez odpowiednie umieszczenie słupów kamiennych lub betonowych (wyjątkowo tablic i słupów dębowych), przy skrzyżowaniach linii, ich wylotach na granice i na przecięciach z głównymi drogami publicznymi. Słupy oddziałowe powinny być tak wkopane (jeżeli na przecięciu linii oddziałowych, to w oddziale położonym od strony północno-wschodniej lub północnej skrzyżowania), aby swymi licami wskazywały oddziały, których numery są na nich wymalowane. Numery oddziałów na słupach należy wymalować czarnym kolorem na białym tle. Prace z za118 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo kresu uzupełniania i konserwacji znaków oddziałowych, podobnie jak zapewnienie odpowiedniej widoczności linii podziału powierzchniowego, należą do obowiązków nadleśnictwa. I/§ 9.4–6 Plantacje drzew – obejmują plantacje nasienne i plantacje leśnych gatunków szybko rosnących. I/§ 14.8.1. b Płazowiny – powierzchnie porośnięte drzewami II klasy wieku o zadrzewieniu do 0,3 włącznie, albo drzewami III i starszych klas wieku o zadrzewieniu do 0,2 włącznie. I/§ 14.8.2. b Pododdział – wyłączenie taksacyjne, któremu nadaje się małe litery alfabetu łacińskiego (I/§ 14). Granice pododdziałów powinny być wyraźne i łatwe do identyfikacji w terenie. W razie potrzeby należy je oznaczać na wylotach i skrzyżowaniach „obrączkami”, wykonywanymi na korze (na wysokości około 1,5 m) oraz znakami kierunkowymi. Ewentualny sposób dodatkowego oznaczania niewyraźnych granic pododdziałów ustala się podczas narady wstępnej. Pododdziały oznacza się małymi literami alfabetu łacińskiego, z pominięciem liter: ą, ć, e, ę, ł, ń, ó, ś, u, ż, ź. W przypadku gdy w ramach oddziału występuje taka liczba pododdziałów, że zachodzi potrzeba oznaczenia ich ponownie od początku alfabetu, wówczas oznaczenie pododdziału przyjmuje postać: ax, bx, cx,... itd., a następnie ay, by, cy,... itd. W miarę możliwości oznaczenie (adres) pododdziału należy przyjmować jak w poprzednim planie urządzenia lasu, z uwzględnieniem aktualizacji opisów taksacyjnych wykonanych w SILP-LAS. Pododdziały gruntów spornych lub będących współwłasnością, należy oznaczać kolejnymi dalszymi literami w oddziale, po oznaczeniu pododdziałów o uregulowanym stanie posiadania. I/§ 17 Podszyt – są to, zarówno w uprawach i młodnikach, jak i starszych drzewostanach, krzewy i gatunki drzew nie wchodzące w skład upraw, podrostów, nalotów i podsadzeń. Warstwę podszytu należy opisywać, jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni, podając nazwy gatunków (w kolejności występowania – do pięciu gatunków) oraz procent pokrycia powierzchni wyłączenia – wyrażony ułamkiem dziesiętnym (tak jak zadrzewienie). I/§ 31.15 Pokrywa runa – typy: – naga – brak ścioły i runa, – ścioła – tylko ścioła, brak runa, 119 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – zielna – płaty roślin zielnych, – mszysta – kobierce mchów zajmują całą bądź przeważającą część powierzchni, – mszysto-czernicowa – kobierce mchów na przemian z płatami borówek, – zadarniona – przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łany borówek, – silnie zadarniona – przeważa roślinność trawiasta występująca zwarcie i tworząca silnie przeplatający się system korzeni; odnowienie lub zalesienie wymaga stosowania zabiegów agrotechnicznych, – silnie zachwaszczona – roślinność runa występuje zwarcie, składa się z roślin silnie i głęboko ukorzeniających się, albo tworzących kłącza lub rozłogi, co uniemożliwia odnowienie lasu lub zalesienie bez zabiegów agrotechnicznych. I/§ 23.8 Pokrywy materiałów przytransportowanych – cecha geogeniczna odmiany podtypu gleby określana dla materiałów przytransportowanych o miąższości do 40 cm. Są to odmiany: deluwialne, koluwialne, eoliczne, nasypy, fluwioeoliczne. II/82 Powierzchnie nie stanowiące wydzieleń – obiekty poligonowe występujące wewnątrz wydzieleń – obejmują: luki, gniazda (odnowione lub nieodnowione), kępy, szkółki, poletka łowieckie, oczka wodne, itp. Definicja ma charakter otwarty, tak by w razie potrzeby można było w danym nadleśnictwie ujmować również inne powierzchnie nie stanowiące wyłączeń. Dla powierzchni nie stanowiącej wyłączenia podaje się: kategorię (nazwę, symbol), numery w ramach pododdziału według przyjętych na mapie gospodarczej oraz łączną powierzchnię danej kategorii w pododdziale. Istnieje również, oprócz numeru, możliwość zapisu orientacyjnej lokalizacji takich powierzchni (z określeniem stron świata, jak przy opisie wystawy oraz możliwością zapisu „w części centralnej”). I/§ 28.1–2 Opis tych powierzchni różni się od charakteru całego wydzielenia, jednak ze względu na ich wielkość nie są one traktowane jako oddzielne wydzielenia. W opisie taksacyjnym oddzielna sekcja przeznaczona jest do przechowania informacji o tych obiektach. Połączenie danych opisowych z obiektem geometrycznym odbywa się przez numer powierzchni nie stanowiącej wydzielenia, nadawany kolejnym obiektom w ramach wydzielenia. Pełny opis tych obiektów (kod, wielkość powierzchni, skład gatunkowy) znajduje się w tablicach Systemu LAS. Warstwa powierzchni nie stanowiących wydzielenia tworzona jest przez obiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych. Powierzchnie te nie mogą się nakładać, a na styku powinny 120 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo mieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych. Pojedynczy obiekt powinien przypadać w dokładnie jednym poligonie wydzielenia. W przypadku stykania się obiektów z tej warstwy z elementami liniowymi należy granicę stykającą się z obiektem liniowym poprowadzić w odległości równej połowie szerokości tego obiektu. E6/1/4.1.1.7 Powierzchnie objęte szczególną ochroną: – śródleśne „oczka wodne”, – torfowiska, – mszary, – naturalne zbiorniki wodne, – bagna, – płaty roślinności chronionej (np. w strefie górnej granicy lasu), – fragmenty gruntów leśnych niezalesionych, których odnowienie może wpłynąć bardzo niekorzystnie na warunki bytowania występujących tam zwierząt chronionych. Ważna jest faktyczna funkcja i rola w ekosystemie tych powierzchni, a nie formalne objęcie ochroną prawną. I/§ 14.8.2. c Powierzchnie przewidziane do naturalnej sukcesji – dotychczasowe wieloletnie halizny na terenach szczególnie trudnych do odnowienia (np. na siedliskach bagiennych) oraz niewielkie odkryte powierzchnie o charakterze miejsc widokowych lub polan śródleśnych. I/§ 14.8.2. c Powierzchnie rezerwatów przyrody – pozostających w zarządzie Lasów Państwowych, zapisane są w odpowiednich decyzjach o utworzeniu rezerwatów oraz w powszechnej ewidencji gruntów, w związku z czym poleca się następujący tryb postępowania: – w przypadku braku planu ochrony rezerwatu oblicza się powierzchnię wyłączeń i wyrównuje się ją do powierzchni ogólnej rezerwatu, – w przypadku gdy rezerwat posiada plan ochrony rezerwatu lub plan ten jest nowelizowany równolegle z planem urządzenia lasu, należy powierzchnię pododdziałów, szczegółów i ogólną powierzchnię rezerwatu przyjąć bezpośrednio z tego planu ochrony rezerwatu. I/§ 67.2 Prace siedliskowe w gospodarstwie leśnym Przedmiotem prac siedliskowych są warunki siedliskowe, determinujące przebieg wzrostu i rozwoju lasu, stanowiące przyrodnicze podstawy urządzania lasu i główny czynnik produkcji podstawowej (produkcji na pniu). II/p. 1 121 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Obiektem prac siedliskowych jest: – w przypadku lasów własności Skarbu Państwa, zarządzanych przez Lasy Państwowe – obszar całego lub części nadleśnictwa (obręb, kompleks, uroczysko), obejmujący grunty leśne (zalesione, niezalesione i związane z gospodarką leśną) oraz grunty nieleśne przeznaczone do zalesienia, – w przypadku przejmowanych do zalesienia gruntów porolnych bądź innych – pojedyncza działka. II/p. 2 Celem prac siedliskowych jest rozpoznanie, skartowanie siedlisk leśnych oraz opracowanie wyników tych prac w formie dokumentacji kartograficznej i tekstowej na potrzeby urządzania, hodowli i ochrony lasu. II/p. 3 Zakres prac siedliskowych obejmuje: – określenie i skartowanie gleb z uwzględnieniem typu, podtypu i odmiany podtypu oraz rodzaju i gatunku gleby, – określenie i skartowanie typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem ich odmian, wariantów uwilgotnienia, rodzajów oraz stanu, a także określenie typu lasu, – badania laboratoryjne gleb, – opracowanie dokumentacji końcowej. II/p. 6 Efektem prac siedliskowych jest dokumentacja siedliskowa, w skład której wchodzą: – część opisowa, zawierająca: opis warunków przyrodniczych obiektu, charakterystykę gleb i typów siedliskowych lasu, wytyczne do planowania hodowlano-urządzeniowego, – mapy siedliskowe, przedstawiające naturalne zróżnicowanie gleb i siedlisk, – dokumentacja źródłowa – dane z typologicznych powierzchni siedliskowych. II/p. 8 n n n Profil glebowy – opis profilu glebowego na podstawowej typologicznej powierzchni siedliskowej należy sporządzać w odkrywkach o dokładnie oczyszczonej i wyrównanej ścianie czołowej. Należy stosować skróty i symbole zgodne z Klasyfikacją gleb leśnych Polski (CILP 2000). Należy zaznaczyć cechy szczególne, do których zalicza się takie właściwości poziomów glebowych, jak np.: wytrącenia węglanu wapnia, związków żelaza, ślady węgla drzewnego. Opis profilu glebowego na podstawowej po122 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo wierzchni typologicznej wykonuje się na podstawie obserwacji cech morfologicznych oraz badań właściwości fizycznych i chemicznych, w kolejno następujących od góry poziomach genetycznych i warstwach gleby. Przy określaniu glebotwórczego utworu geologicznego (rodzaju gleby) należy zwracać uwagę na charakter pionowej budowy profilu glebowego. W opisie profilu glebowego należy uwzględnić: – nieciągłości litogeniczno-pedogeniczne, – typ, podtyp próchnicy oraz w uzasadnionych przypadkach odmianę, – poziomy genetyczne, – poziomy diagnostyczne, – głębokość wyróżnionych poziomów i warstw gleby (podając ich dolną granicę w centymetrach), przejście do niższych poziomów, skład granulometryczny (uziarnienie), barwę, uwilgotnienie, oglejenie, pH, występowanie CaCO3 oraz innych cech (konkrecji, ukorzenienia itp.), – informację o pobranych próbkach gleby do analiz. II/p. 38.3–5 Program ochrony przyrody nadleśnictwa obejmuje: – kompleksowy opis stanu przyrody w nadleśnictwie, z uwzględnieniem lasów innych form własności w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa, – podstawowe zadania z zakresu ochrony przyrody i sposoby ich realizacji, – mapę walorów przyrodniczo-kulturowych. I/§ 3.4 Program Taksator – służy do obsługi danych opisu taksacyjnego od momentu ich pobrania z SILP, przez wprowadzanie informacji z dokumentów źródłowych i ich przetwarzanie, aż do ich powrotu do struktur SILP. Program pracuje w środowisku Windows 9x, NT, 2000, XP. Komunikuje się w dwóch kierunkach z bazą SILP przez połączenie sieciowe z serwerem. Po pobraniu danych możliwa jest praca poza siedzibą nadleśnictwa. Program umożliwia pracę w trybie wielodostępu. Możliwe jest też wyeksportowanie fragmentu bazy (opisów taksacyjnych lub powierzchni próbnych) w celu dalszej pracy na komputerze niewłączonym do sieci (np. na odpowiednim rejestratorze). III/11 Próchnica gleb leśnych – próchnice gleb leśnych wyróżniane są zgodnie z kryteriami podanymi w Klasyfikacji gleb leśnych Polski (CILP 2000). Typ próchnicy jest podstawową jednostką taksonomiczną w klasyfikacji próchnic leśnych określającą układ warunków troficznych siedliska, w których następuje akumulacja i przetwarzanie opadu roślinnego w próchnicę. W terenie wyróżniany jest na podstawie cech morfogenetycznych ujawniających się w postaci odpowiedniej sekwencji podpoziomów organicznych i poziomów organiczno-mineralnych 123 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo w profilu glebowym. W zbliżonych do naturalnych warunkach siedliskowych typ próchnicy odzwierciedla naturalny obieg składników odżywczych i naturalną produktywność ekosystemu. Podtyp próchnicy jest niższą jednostką taksonomiczną, wyróżnianą w ramach typu próchnicy leśnej, określającą układ warunków wilgotnościowych siedliska. Nazwę podtypu tworzy się przez dodanie do nazwy typu określeń: suchy, świeży, wilgotny, mokry. Odmiana próchnicy jest najniższą jednostką taksonomiczną, wyróżnianą w ramach podtypu próchnic leśnych, dla określenia stanu rozkładu substancji organicznej. Nazwę odmiany tworzy się przez dodanie do nazwy podtypu określeń: rozdrobniony, włóknisty, właściwy, mazisty, murszowaty, torfiasty itp. Systematyka próchnic leśnych – w systematyce próchnic leśnych wyróżnia się trzy typy: mull, moder i mor oraz dwa typy przejściowe moder-mull i moder-mor. Charakteryzują one zarówno naturalny, jak i zmieniony działalnością człowieka stan warunków siedliskowych. Wyróżniane są na podstawie budowy poziomu organicznego w nadkładzie organicznym gleby i cech poziomu próchnicznego A w mineralnej części gleby. – Próchnica typu mull wykształca się w glebach eutroficznych o dużej aktywności biologicznej, w wielogatunkowych lasach liściastych. Nagromadzony na powierzchni mineralnej gleby opad roślinny występuje okresowo, tworząc poziom surowinowy, którego składniki ulegają szybkiemu rozkładowi, zazwyczaj w ciągu roku. Duża aktywność biologiczna uniemożliwia powstanie względnie trwałego poziomu organicznego. Próchnica z szybko rozkładającego się opadu roślinnego zostaje wbudowana w poziom próchniczny A, który jest dość zasobny w zhumifikowaną substancję organiczną, w trwałych połączeniach organiczno-mineralnych, często o strukturze gruzełkowatej. Zawiera 2–3% próchnicy, charakteryzuje się wąskim zakresem C/N, wynoszącym 10–15:1, odczynem słabo kwaśnym (pHKCl 4,0–5,0) oraz dość wysokim wysyceniem kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi (V > 40%). Korzenie zazwyczaj rozmieszczone są równomiernie. – Próchnica typu moder wykształca się w glebach mezotroficznych, w jedno- lub wielogatunkowych lasach liściastych i liściasto-iglastych oraz w glebach eutroficznych z drzewostanami o zmienionym niekorzystnie składzie gatunkowym. Ten typ próchnicy leśnej cechuje spowolnione tempo rozkładu opadu roślinnego, co uwidacznia się w postaci zróżnicowania poziomu organicznego na dwa podpoziomy – surowinowy i detrytusowy o luźnym, niekiedy grudkowym złożeniu rozdrobnionego materiału organicznego. Charakteryzują się one odczynem kwaśnym (pHKCl 3,5–5,0) i dość szerokim zakresem C/N 15–30:1. Z poziomem organicznym niekiedy silnie, do bardzo silnie, przerośniętym korzeniami ściśle powiązane są właściwości poziomu 124 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo próchnicznego A, który wykształca się w materiale mineralnym ubogim we frakcje ilaste. Wskutek zahamowanego tempa rozkładu i mniejszej aktywności biologicznej ten poziom zawiera mniej substancji organicznej (1–2%), w której stosunek C/N wynosi około 15–20:1, a odczyn jest kwaśny (pHKCl 4,0–5,0). Wysycenie kompleksu sorpcyjnego zasadami wynosi 10–40%. Przejście między poziomami Ofh i A jest nieostre. – Próchnica typu mor związana jest głównie z glebami oligotroficznymi i z glebami mezotroficznymi zniekształconymi przez gospodarkę leśną. Wykształca się pod wpływem roślinności borowej, w warunkach ograniczonej aktywności organizmów glebowych. Poziom organiczny z w pełni ukształtowaną próchnicą typu mor, zbudowany jest z trzech podpoziomów – surowinowego, butwinowego i epihumusowego mającego cechę łamliwości na ostrokrawędziste bryłki i płytki. Miąższość podpoziomu butwinowego obejmuje około 60% całego poziomu organicznego. Wykształcone podpoziomy organiczne mają odczyn kwaśny i silnie kwaśny (pHH2O 3–4) i szeroki zakres C/N 30–40:1. W związku z zahamowanym tempem rozkładu substancji organicznej, leżący niżej poziom eluwialny lub eluwialno-próchniczny jest wyraźnie zubożony w próchnicę, najczęściej wmytą z poziomu organicznego. Zawartość próchnicy w tym poziomie wynosi 0,1–0,5%, przy czym cechuje ją szeroki zakres C/N 30–40:1. Z silnie kwaśnym odczynem (pHKCl – 2,5–3,5) związane jest wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi nie przekraczające 10%. – W warunkach górskich, gdzie chłodny klimat alpejski jest czynnikiem spowalniającym rozkład materii organicznej, wyróżnia się próchnicę psychromor. Systematyka próchnic leśnych Typ mull moder-mull Podtyp Symbol mull suchy ml-s mull świeży ml-św mull wilgotny ml-w mull mokry ml-m moder-mull suchy mdml-s moder-mull świeży mdml-św moder-mull wilgotny mdml-w moder mull mokry mdml-m Stadia rozwojowe nie wyróżnia się nie wyróżnia się 125 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Typ moder moder-mor mor Podtyp Symbol moder suchy md-s moder świeży md-św moder wilgotny md-w moder mokry md-m moder-mor suchy mdmr-s moder-mor świeży mdmr-św moder-mor wilgotny mdmr-w moder-mor mokry mdmr-m mor suchy mr-s mor świeży mr-św mor wilgotny mr-w mor mokry mr-m Stadia rozwojowe inicjalny; właściwy nie wyróżnia się inicjalny; słabo wykształcony; właściwy II/95–98 Przeciętna pierśnica drzewostanu – przeciętną pierśnicę drzewostanu należy określać dla poszczególnych gatunków drzew wchodzących w skład drzewostanu oddzielnie dla każdego piętra, od 5 cm wzwyż, w zaokrągleniu do pełnych centymetrów, na podstawie pomiarów 5–10 drzew, wykonanych w miejscach reprezentatywnych dla danego drzewostanu. I/§ 35.1 Przebudowa drzewostanu – do przebudowy kwalifikują się drzewostany, które nie zapewniają osiągnięcia celów gospodarki leśnej zawartych w planie urządzenia lasu, zgodnie z obowiązkiem prawnym zapisanym w art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy o lasach. Podczas I KTG ustala się hierarchię potrzeb dotyczących przebudowy drzewostanów w danym nadleśnictwie, kierując się następującymi przesłankami: – do przebudowy powinny być jako pierwsze przeznaczone drzewostany o składzie gatunkowym niezgodnym z GTD. Przy znacznej liczbie takich drzewostanów istnieje konieczność ustalenia wytycznych dotyczących najpilniejszych potrzeb z zakresu przebudowy, tak by na ich podstawie wykonawca projektu planu urządzenia lasu mógł sporządzić do akceptacji podczas II KTG „Wykaz drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym dziesięcioleciu”, – drzewostany uszkodzone w stopniu 3 (a w kolejności w stopniu 2) powinny być kwalifikowane do pilnej przebudowy, z wyjątkiem tych, które stanowią pożądane zbiorowiska zastępcze w skrajnych warunkach rozwoju lasu, zwłaszcza na glebach skażonych lub zdewastowanych, 126 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – drzewostany o niskim zadrzewieniu i miernej jakości technicznej, nazywane niegdyś drzewostanami źle produkującymi. Drzewostany zakwalifikowane do przebudowy zalicza się do gospodarstwa przebudowy, projektując w nich rozpoczęcie procesu odnowienia odpowiednimi rębniami (w zależności od typu siedliskowego lasu i pilności przebudowy). Okres przebudowy – ustalany indywidualnie dla drzewostanu (dla całego drzewostanu, a nie tylko dla jednej działki zrębowej) – z reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunku panującego w przebudowywanym drzewostanie. I/§ 40.6 Przedmiot planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa: – lasy w rozumieniu art. 3 ustawy o lasach, – grunty przeznaczone do zalesienia, – inne grunty i nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie nadleśnictwa – zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o lasach. I/§ 2 Przeliczniki „brutto-netto” – do użytkowania przedrębnego miąższość grubizny brutto uzyskuje się po przemnożeniu miąższości netto przez współczynnik 1,25. Do przeliczenia miąższości brutto na netto, stosuje się odpowiednio współczynnik 0,8. I/§ 95.3 Współczynniki redukcyjne służące do przeliczenia miąższości brutto na miąższość netto dla etatu miąższościowego użytkowania rębnego stosuje się według tabeli: Klasy wieku II III IV V i wyż., KO, KDO, BP, przestoje Sosna, modrzew 0,72 0,75 0,77 0,79 Świerk, jodła, daglezja 0,78 0,80 0,82 0,82 Dąb, jesion, klon, jawor, wiąz i inne twarde liściaste 0,70 0,72 0,73 0,75 Buk, grab 0,81 0,84 0,86 0,87 Brzoza, olsza 0,73 0,75 0,77 0,79 Osika, topola, wierzba, lipa 0,74 0,77 0,79 0,80 Grupa gatunków drzew I/§ 93.1 127 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Przestoje, nasienniki i przedrosty obejmują: – drzewa w zasadzie od II klasy wzwyż (wykazujące miąższość grubizny) występujące na gruntach leśnych niezalesionych lub w uprawach i młodnikach (jeżeli nie zostały zaliczone do składu gatunkowego tych upraw i młodników), – drzewa w wieku ponad 40 lat, rozmieszczone pojedynczo lub grupami w młodszych drzewostanach (jeżeli nie zostały zaliczone do składu gatunkowego tych drzewostanów) lub – wyjątkowo – w drzewostanach III i IV klasy wieku, co głównie dotyczy bardzo starych drzew wymagających odrębnego traktowania. Opis przestojów, nasienników i przedrostów powinien zawierać: gatunek drzewa (kolejno według malejącej miąższości – do pięciu gatunków), orientacyjny przeciętny wiek, przeciętną pierśnicę i wysokość oraz jakość techniczną gatunków w warstwie, a także ich miąższość grubizny na całej powierzchni wyłączenia. I/§ 31.16–17 Rezerwaty projektowane – powierzchnie leśne ujęte do ochrony w aktualnych wykazach wojewódzkiego konserwatora przyrody, dla których wymagana dokumentacja została przekazana do organów zatwierdzających. W celu zachowania charakteru danego drzewostanu należy podać, że jest on projektowanym rezerwatem i jednocześnie ograniczyć przewidywane czynności gospodarcze do niezbędnych zabiegów, zgodnie z celem ochrony projektowanego rezerwatu. I/§ 25.4 Rodzaj siedliska leśnego zob. Typ siedliskowy lasu/Rodzaj siedliska leśnego Rozmiar użytkowania przedrębnego – planowany rozmiar miąższości użytkowania przedrębnego ogółem (traktowany jako maksymalny etat użytkowania przedrębnego na okres obowiązywania planu urządzenia lasu), nie może przekroczyć 50% przyrostu bieżącego, spodziewanego w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu z wszystkich drzewostanów przedrębnych, to jest z wszystkich drzewostanów, w których nie planuje się użytkowania rębnego. I/§ 95.2 Rozręb – pas zrębu zupełnego szerokości około 15 m, który wykonuje się w celu wytworzenia ściany ochronnej (strefy ochronnej), głównie przeciwwietrznej, w drzewostanach IIb lub III klasy wieku. Po wykonaniu rozrębu, ścianę ochronną kształtuje się w strefach przebiegających równolegle do jego granic, przez częste i dość intensywne (rozluźniające) zabiegi trzebieżowe, preferujące silnie rozwinięte i mocno ukorzenione po128 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo jedyncze drzewa, tzw. naturalne punkty oporu. Ścianę ochronną wzmacnia się przez podsadzenia drzew i krzewów. Rozręby stosuje się zazwyczaj w wypadku występowania litych, jednowiekowych drzewostanów na dużych łącznych obszarach. Rozręby są wtedy rozmieszczane tak, aby umożliwiły zastosowanie ostępów przejściowych w ramach jednego oddziału, w celu umożliwienia wykonania cięć rębnych we właściwym czasie i z zachowaniem ładu przestrzennego. I/§ 85 Samorząd terytorialny – wspólnota samorządowa, tworzona przez mieszkańców gminy z mocy ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 z późniejszymi zmianami), a lokalne lub regionalne organizacje społeczne, to organizacje zarejestrowane zgodnie z ustawą z 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 20, poz. 29) dla celów związanych z ochroną przyrody na obszarze gmin wchodzących w skład terytorialnego zasięgu nadleśnictwa. III/155 Siedliska (w SLMN) – warstwa obligatoryjna bazy geometrycznej. Zawiera obiekty powierzchniowe wydzieleń siedliskowych. Warstwa siedlisk tworzona jest przez powierzchnie złożone z pojedynczej obwodnicy zewnętrznej. Powierzchnie te nie mogą się nakładać, a na styku powinny mieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych. Warstwa swoim zasięgiem zawiera się w kompleksach leśnych, dla których wykonano opracowanie siedliskowe. E6/1/4.1.1.8 Skład gatunkowy drzewostanu – kolejność zapisu przyjęto według zmniejszającego się udziału poszczególnych gatunków, tak, że na pierwszym miejscu figurować będzie gatunek panujący (przeważający ilościowo lub powierzchniowo). Przy jednakowym udziale dwóch lub więcej gatunków, na pierwszym miejscu powinien być podany ten gatunek, którego udział w składzie jest gospodarczo bardziej pożądany na danym siedlisku. W składzie drzewostanów I i II klasy wieku nie należy uwzględniać nasienników, przestojów i przedrostów, a także kęp pozostawionego starodrzewu, które powinno się umieszczać odrębnie (na końcu opisu drzewostanu). I/§ 31.8–9 Skład granulometryczny (uziarnienie) profilu glebowego zob. Gatunek gleby Składniki planu urządzenia lasu: – dane inwentaryzacji lasu (część inwentaryzacyjna), 129 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – analiza gospodarki leśnej w minionym okresie, – program ochrony przyrody nadleśnictwa, – część planistyczna. I/§ 3.1 Spodziewany przyrost bieżący roczny – jest szacowany i zapisywany dla całego drzewostanu (w rozbiciu na poszczególne gatunki) i w przeliczeniu na 1 ha (łącznie, bez podziału na gatunki), sposobem B. Zabielskiego, za pomocą współczynników przeliczeniowych „K”. Obliczenie spodziewanego przyrostu bieżącego rocznego następuje w opisach taksacyjnych automatycznie, a wyniki obliczeń – nieredukowane z tytułu obniżonego przyrostu w strefach uszkodzeń – nazywane są „przyrostem tablicowym” i zestawiane są dla obrębów leśnych w Tabeli VIIIa. Do czasu wprowadzenia obowiązku ustalania stref uszkodzenia lasu nie będzie stosowana redukcja spodziewanego przyrostu bieżącego w poszczególnych strefach. Roczne wielkości spodziewanego przyrostu bieżącego, przemnożone przez liczbę lat obowiązywania planu urządzenia lasu, odnoszone są – w celach prognostycznych – do całego okresu planistycznego. I/§ 43 Stan siedliska: – naturalny (N1), – zbliżony do naturalnego (N2), – zniekształcony (Z1), – silnie zniekształcony (Z2), – przekształcony (Z3), – zdegradowany (D1), – silnie zdegradowany (D2), – zdewastowany (D3). I/§ 23.4 Stopień uszkodzenia drzewostanu – ocenia się szacunkowo podczas taksacji, indywidualnie dla każdego drzewostanu, od 21 lat wzwyż, według następującego podziału: – 0 – do 10% uszkodzeń, – 1 – 11–25% uszkodzeń, – 2 – 26–60% uszkodzeń, – 3 – ponad 60% uszkodzeń. Zaliczenie drzewostanu do odpowiedniego przedziału uszkodzeń następuje według szacunku taksatora, z odniesieniem do drzewostanów uznanych za nieuszkodzone (jako wzorca) oraz przy wykorzystaniu opublikowanych wytycznych i atlasów. Szacując uszkodzenie drzewostanu, taksator ocenia stan ulistnienia drzew (do trwałych uszkodzeń zalicza się objawy defoliacji, deformacji oraz chorobliwe przebarwienia), stan pędów wierzchołkowych 130 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo i pędów bocznych (do trwałych uszkodzeń zalicza się odpowiednio ich zanik lub deformację), a także stan pni i korzeni, biorąc pod uwagę widoczne objawy działalności grzybów lub owadów, oraz istotne uszkodzenia mechaniczne. Dla stopni od 1 do 3 określa się główną przyczynę uszkodzeń, orientacyjnie spośród następujących przyczyn: owady, grzyby, zwierzyna, pożary, imisje przemysłowe, czynniki klimatyczne, zakłócenia stosunków wodnych, erozja, inne antropogeniczne, inne bez określenia. I/§ 39.3–6 Stopnie zmurszenia torfu – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby w glebach murszowych z trwale obniżonym lustrem wód gruntowych określana jako: słabo zmurszałe, średnio zmurszałe, silnie zmurszałe. II/81 Szkic taksacyjny – jednocześnie z wykonaniem taksacji należy, na uprzednio przygotowanych wycinkach kopii mapy gospodarczej (lub ortofotomapy z naniesioną warstwą podziału powierzchniowego), oznaczyć powierzchnie próbne oraz wszystkie zmiany szczegółów sytuacji wewnętrznej, kwalifikujące się do pomiaru uzupełniającego i przeniesienia na arkusze mapy gospodarczej. Szkic taksacyjny wraz z kartami dokumentu źródłowego Opis taksacyjny są niezbędną pomocą w szczegółowych uzgodnieniach pomiędzy nadleśniczym a wykonawcą taksacji. I/§ 47 Szkółki leśne – powierzchnie (otwarte lub pod okapem drzewostanu) przeznaczone do produkcji sadzonek drzew i krzewów. I/§ 14.8.3. f Szlaki technologiczne (dawniej nazywane zrywkowymi) – nieodłączny element ładu przestrzennego w jednostce kontrolnej. Przebiegają od granicy transportowej do drogi wywozowej, czyli zgodnie z kierunkiem cięć w jednostce kontrolnej. I/§ 86.4 Teren – podział: – rzeźba: nizinny równy, nizinny falisty, nizinny pagórkowaty, nizinny wzgórzowy, wyżynny równy, wyżynny falisty, wyżynny pagórkowaty, wyżynny wzgórzowy, górski: góry niskie, góry średnie, góry wysokie, – położenie: płaskie, dolina rzeki, zagłębienie, zagłębienie bez odpływu, kotlina, stok, stok dolny, stok środkowy, stok górny, podnóże stoku, spłaszczenie, wierzchowina, grzbiet, – nachylenie: stok łagodny (do 7°), stok pochyły (8–12°), stok spadzisty (13–17°), stok stromy (18–30°), stok bardzo stromy (31–45°), stok urwisty (ponad 45°), 131 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – wystawa: północna N, północno-wschodnia N-E, wschodnia E, południowo-wschodnia S-E, południowa S, południowo-zachodnia S-W, zachodnia W, północno-zachodnia N-W. I/§ 23.5 Tereny górskie – obejmują wysoko wzniesione formy terenu powyżej 300 m ponad swoje podnóże i na stromych stokach, utworzone w wyniku ruchów górotwórczych lub działalności wulkanicznej. Cechą charakterystyczną rzeźby górskiej są wzniesienia, zwane grzbietami, ciągnące się między bardzo głęboko wciętymi dolinami. Zdenudowane fragmenty gór, mające postać płaskich wzniesień i płaskowyżów o deniwelacji nieprzekraczającej 100–200 m, noszą nazwę pogórzy. Ze względu na wysokość wyróżnia się: – góry niskie, do 500 m n.p.m.; – góry średnie, 500–1500 m n.p.m.; – góry wysokie, ponad 1500 m n.p.m., o licznych formach polodowcowych, urwistych ścianach skalnych. II/64 Tereny nizinne – obszary, głównie akumulacyjnego typu rzeźby, rozpościerające się na wysokości do 200–250 m n.p.m. (sporadycznie do 300 m n.p.m.) Na terenach nizinnych wyróżnia się następujące formy terenu: – równy – prawie zupełnie poziomy, deniwelacje przy kilkustopniowych spadkach nie przekraczają 5 m. Ten typ rzeźby dominuje na obszarach staroglacjalnych oraz na równinach sandrowych w pradolinach i dolinach rzecznych, poza tym występuje na morenie dennej ostatniego zlodowacenia, równinach nadmorskich i pojeziernych; – falisty – deniwelacje nie przekraczają 12–15 m i tworzą nabrzmienia i obniżenia o małych nachyleniach do 5o; – pagórkowaty – wyniosłości tworzą pagórki, wały i garby o wysokości względnej do 20–25 m i znacznym nachyleniu stoków od ok. 6o do ok. 30o oraz niewielkich odstępach między kulminacjami. Jest charakterystyczny dla rzeźby młodoglacjalnej pojeziernej, jak również może być efektem akumulacji eolicznej na starszych tarasach nadrzecznych i sandrach; – wzgórzowy – charakterystycznymi formami są wzgórza o wysokości względnej od 20–25 m do kilkudziesięciu metrów i spadkach od 9o do 30o; związane ze strefami moren czołowych głównie ostatniego zlodowacenia – powstałe w wyniku nagromadzenia lub spiętrzenia materiału lodowcowego przez czoło posuwającego się lądolodu. II/63 Tereny wyżynne i podgórskie – obejmują obszary zbudowane ze skał starszego podłoża geologicznego, przykrytych nieciągłymi pokrywami osadów 132 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo lodowcowych, wodnych i eolicznych, wyniesione głównie w wyniku ruchów epejrogenicznych (lądotwórczych) na wysokość 200–300 m, sporadycznie ponad 400 m n.p.m. i co najmniej kilkadziesiąt metrów względem otaczających terenów, rozpościerające się ponad nizinami lub stanowiące podnóża gór i noszące wtedy nazwę podgórzy lub przedgórzy – jeżeli występują w sąsiedztwie gór zrębowych jako ich część oddzielona uskokiem, ale nie mające charakteru gór. Wyżyna o płaskiej lub falistej wierzchowinie nosi nazwę płaskowyżu. Na wyżynach wyróżnia się następujące formy terenu: – równy – płaskowyż o płaskiej wierzchowinie z niskimi nabrzmieniami o bardzo łagodnych stokach ze spadkiem do 3o; – falisty – płaskowyż o pofałdowanej, słabo rozczłonkowanej wierzchowinie o deniwelacjach do 15 m – falistość na ogół tworzą naprzemianlegle występujące wzniesienia i obniżenia, a nachylenia stoków nie są większe od 5o; – pagórkowaty – jest najczęściej formą silnego i głębokiego rozczłonkowania wierzchowiny o pokrywie przeważnie lessowej przez gęstą sieć parowów i wąwozów o stromych zboczach od 9o do 20o, przy tym może mieć charakter rzeźby denudacyjno-ostańcowej lub glacjalnej z deniwelacjami do 25 m i z bardzo zróżnicowanymi nachyleniami stoków; – wzgórzowy – tworzą izolowane garby, wzgórza i pagóry lub całe zespoły wzniesień o znacznych wysokościach względnych od kilkudziesięciu do ponad 100 m, pozostałe z tektonicznego lub erozyjnego rozczłonkowania wyżyny. Wzgórza o płaskim wierzchołku i stosunkowo stromych stokach noszą nazwę płaskowzgórzy. II/64 Transparent – kalka milimetrowa w formacie A1 z narysowaną siatką kwadratów o boku 2 cm, służąca do wkreślania siatki węzłów powierzchni próbnych losowych na kopię mapy gospodarczej. I/§ 20.3. b Troficzność – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana na podstawie wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym do głębokości 100 cm od powierzchni gleby oraz występowania gatunków roślin o zróżnicowanych wymaganiach pokarmowych. II/80 Trwale zrównoważona gospodarka leśna – według art. 6 ust. 1 pkt 1a ustawy o lasach, oznacza: działalność zmierzającą do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji 133 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów. Do celów planowania urządzeniowego przyjęto (według odpowiednich wytycznych paneuropejskich odnoszących się do poziomu operacyjnego) sześć kryteriów trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz orientacyjne wskaźniki odpowiadające tym kryteriom: – kryterium zachowania i odpowiedniego wzmacniania zasobów leśnych i ich udziału w globalnym bilansie węgla, – kryterium utrzymania zdrowia i witalności ekosystemów leśnych, – kryterium utrzymania i wzmacniania produkcyjnych funkcji lasu, – kryterium zachowania, ochrony i odpowiedniego wzmocnienia biologicznej różnorodności w ekosystemach leśnych, – kryterium zachowania i odpowiedniego wzmocnienia funkcji ochronnych w zagospodarowaniu lasów, – kryterium utrzymania innych funkcji i uwarunkowań społeczno-ekonomicznych. I/§ 79 Typ lasu – nowa jednostka siedliskowo-drzewostanowa, usytuowana – w ramach typu siedliskowego lasu – pomiędzy naturalnym zbiorowiskiem roślinnym a gospodarczym typem drzewostanu (GTD). I/§ 23.2 Typ siedliskowy lasu (typ siedliska leśnego) – jest podstawową jednostką w systemie klasyfikacji siedlisk leśnych, obejmującą powierzchnie leśne o zbliżonych warunkach siedliskowych, wynikających z żyzności i wilgotności gleb, podobieństwa cech klimatu oraz ukształtowania terenu i jego budowy geologicznej. Obszary należące do tego samego typu siedliskowego lasu wykazują podobne zdolności produkcyjne i przydatność dla hodowli lasu. Typy siedliskowe lasu określa się oddzielnie dla terenów nizinnych, wyżynnych i górskich. Na obszarach tych wyróżniane mogą być typy siedliskowe lasu wymienione w tabelach. Typy siedliskowe lasu terenów nizinnych Grupy wilgotnościowe siedlisk Grupy żyznościowe (troficzne) siedlisk bory bory mieszane lasy mieszane lasy lasy łęgowe suche Bs – – – – świeże Bśw BMśw LMśw Lśw – wilgotne Bw BMw LMw Lw Lł bagienne Bb BMb LMb Ol OlJ 134 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Typy siedliskowe lasu terenów wyżynnych i podgórskich Grupy wilgotnościowe siedlisk Grupy żyznościowe (troficzne) siedlisk bory mieszane lasy mieszane lasy lasy łęgowe świeże BMwyżśw LMwyżśw Lwyżśw – wilgotne BMwyżw LMwyżw Lwyżw Lłwyż bagienne – – – OlJwyż Typy siedliskowe lasu terenów górskich Grupy Grupy żyznościowe (troficzne) siedlisk Piętra klimatyczno- wilgotnoślasy bory lasy ciowe lasy bory -roślinne łęgowe mieszane mieszane siedlisk Regiel górny (strefa siedlisk wysokogórskich) Regiel dolny (strefa siedlisk górskich)* BWG – – – – świeże BGśw BMGśw LMGśw LGśw – wilgotne BGw BMGw LMGw LGw LłG bagienne BGb BMGb – – OlJG * w krainie Karpackiej typy siedlisk BMG, BMGw, BMGb, LMG, LMGw mogą być wyróżniane z uwzględnieniem podziału regla dolnego na wysoki oraz niski. II/p. 21.1 Odmiana typu siedliskowego lasu – cechą charakterystyczną odmian typu siedliskowego lasu i kryterium różnicującym jest naturalna rola lasotwórcza ważniejszych gatunków drzew leśnych, uwarunkowana ich zasięgiem terytorialnym (poziomym i pionowym) oraz naturalnym składem gatunkowym drzewostanów. Wyróżnia się: – odmiany krainowe typu siedliskowego lasu wynikające z położenia w określonej krainie przyrodniczoleśnej; tj. głównie ze zróżnicowania warunków klimatycznych; np. LMśw w krainie II oraz LMśw w krainie V. – odmiany fizjograficzno-klimatyczne siedliskowego typu lasu wyróżniane na terenach wyżynnych i podgórskich oraz górskich ze względu na lokalne położenie (stok, ekspozycja, dolina, wierzchowina), wskazujących na potrzeby odmiennego planowania hodowlanego. II/p. 21.2 Rodzaj siedliska leśnego – jednostka wyróżniana w ramach typu siedliska leśnego, odzwierciedlająca zróżnicowanie geologiczno-glebowe; 135 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo wykorzystywana w planowaniu hodowlanym (przy określaniu typu lasu). II/p. 21.4 Stan siedliska leśnego – wyraża zgodność lub charakter niezgodności siedliska z jego naturalną postacią w lasach pozostających w stanie ekologicznej równowagi elementów siedliskowych i zbiorowisk roślinnych, niepodlegających presji szkodliwych działań człowieka i przemysłu. Siedliska nie będące w stanie naturalnym (z wyjątkiem nawożonych) to siedliska zazwyczaj niekorzystnie, sztucznie zmienione o zmniejszonej naturalnej żyzności. Przejawia się to w pogorszeniu właściwości wierzchnich warstw gleby i zmianach w zbiorowiskach roślinnych. Stan siedliska jest jego postacią czasową i może ulegać zmianie powodowanej czynnikami zewnętrznymi. Siedlisko nie będące w stanie naturalnym, przez samoregulację ekosystemu leśnego, może stopniowo wrócić do stanu normalnego, jeżeli ustanie oddziaływanie czynnika sprawczego. Proces ten można przyspieszyć głównie przez odpowiednie zabiegi gospodarcze i fitomelioracyjne. Przyjmuje się przy tym ogólną zasadę, że im żyźniejsze jest siedlisko, tym bardziej celowe jest podejmowanie takich działań: – stan siedliska leśnego określany jest głównie na podstawie łatwo zmiennych składników ekosystemu leśnego, tj. drzewostanu (składu gatunkowego, budowy warstwowej, klasy bonitacji gatunków panujących), runa (składu gatunkowego, pokrycia), właściwości wierzchnich poziomów gleby (typu i podtypu próchnicy, właściwości fizycznych i chemicznych gleby, odmiany podtypu gleby) oraz warunków wodnych w glebie. Ustala się go przez porównanie wymienionych elementów ocenionych na badanej powierzchni z elementami uznanymi za typowe w danym obiekcie; elementy typowe mogą być ustalone także na podstawie lokalnego klucza rozpoznawania typów siedliskowych lasu, – ogólne kryteria określania stanu siedliska leśnego podane są w tabeli na s. 137. Kryteria te należy uszczegółowić indywidualnie w ramach poszczególnych obrębów (dużych kompleksów leśnych) także na podstawie analizy gospodarki leśnej, lokalnego stanu skażenia atmosfery oraz warunków hydrogeologicznych i rozpoznania fitosocjologicznego. 136 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Stan siedliska leśnego. Dla danego siedliska określa się tylko jeden stan, najważniejszy ze względów gospodarczych Grupa stanów siedlisk Stan siedliska Naturalny Siedliska w stanie naturalnym i zbliżonym do naturalnego Zbliżony do naturalnego Zniekształcony Siedliska Silnie zniekształcone zniekształcony lub przekształcone Przekształcony Zdegradowany Silnie Siedliska zdegradowane zdegradowany Zdewastowany Symbol Charakterystyka i cechy rozpoznawcze N1 Biocenoza i biotop – zgodne; właściwości wierzchnich warstw gleby, typ próchnicy, drzewostan i runo niezmienione – zgodne z warunkami siedliska w stanie naturalnym. Skład gatunkowy i struktura warstwowa drzewostanów zgodna z gospodarczym typem drzewostanu N2 Biocenoza i biotop – częściowo zgodne; właściwości wierzchnich warstw gleby, typ próchnicy i runo niezmienione – zgodne z warunkami siedliska w stanie naturalnym. Skład gatunkowy i struktura warstwowa drzewostanów niezgodna z gospodarczym typem drzewostanu Z1 Na skutek źle prowadzonej gospodarki leśnej aktualna produkcyjność siedliska jest obniżona nie więcej niż o jeden typ siedliskowy (w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej) Z2 Na skutek źle prowadzonej gospodarki leśnej aktualna produkcyjność siedliska jest obniżona o dwa typy siedliskowe (w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej) Z3 Siedliska: nadmiernie nawodnione, zawodnione, odwodnione lub silnie nawożone; w których dokonały się daleko idące zmiany jakościowe prowadzące do nowego układu ekologicznego i ukształtowania innego typu siedliska leśnego D1 Siedliska na obszarach średnich imisji (II stopień), gdzie z reguły powstaje konieczność przebudowy istniejących drzewostanów. Aktualna produkcyjność siedliska jest obniżona o jeden – dwa typy siedliskowe (w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej) D2 Siedliska na obszarach silnych imisji (III stopień) oraz uszkodzenia gleby w stopniu umożliwiającym jeszcze rewitalizację siedliska (melioracje i zalesienie bez konieczności rekultywacji terenu). Aktualna produkcyjność siedliska jest obniżona o dwa – trzy typy siedliskowe (w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej) D3 Siedliska na obszarach trwale zatrutych (wysokiego skażenia gleby) i dużego stałego zanieczyszczenia atmosfery, gdzie istnieje konieczność rekultywacji terenu, a w skrajnych przypadkach przekwalifikowania gruntu do nieużytku trwałego 137 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – w trakcie prac siedliskowych wykonywanych na potrzeby praktyki leśnej mogą być wyróżniane następujące stany siedliska leśnego: stan naturalny i zbliżony do naturalnego, zniekształcony lub przekształcony, zdegradowany. II/p. 21.5 n n n Typ lasu – jednostka wyróżniana w obrębie typu siedliskowego lasu, obejmująca płaty lasu o podobnych warunkach siedliskowych z właściwym dla nich względnie trwałym składem i strukturą drzewostanu oraz innych warstw roślinności. Wskazuje on ogólny cel hodowlany, wynikający z roli lasotwórczej gatunków drzew na danym siedlisku. Podstawą wydzielania i nazewnictwa typu lasu jest skład gatunkowy drzewostanu, potencjalny dla warunków edaficznych danego typu siedliskowego lasu. W przypadku gdy typ lasu został wyróżniony także na podstawie innego kryterium ekologicznego, w jego nazwie należy uwzględnić to kryterium. II/p. 21.6 Wariant uwilgotnienia siedliska – jednostka niższego rzędu, wyróżniana w ramach typu siedliska leśnego w celu uściślenia stosunków wilgotnościowych siedliska, kształtujących i różnicujących warunki ekologiczne życia lasu. Warianty uwilgotnienia wyróżniane są w zależności od rodzaju wody glebowej (gruntowa, opadowa, stokowa, zalewowa) oraz głębokości jej występowania w glebie w okresie wiosennym i długości okresu stagnowania w ciągu roku: – woda gruntowa – (glebowo-gruntowa) tworzy w odkrywkach glebowych lustro w zasięgu warstwy wodonośnej, wykazuje z reguły sezonowe wahania poziomu o rozmaitej amplitudzie, okresowo może pojawiać się na powierzchni gleby. Głębokość zwierciadła wody gruntowej waha się w szerokich granicach i jest w dużym stopniu uwarunkowana głębokością zalegania warstw nieprzepuszczalnych, – woda opadowa, stagnująca (glebowo-opadowa) – woda grawitacyjna podparta stagnująca, spotykana głównie na utworach cięższych; zatrzymująca się okresowo po roztopach wiosennych oraz obfitych opadach atmosferycznych latem na trudno przepuszczalnych warstwach lub poziomach gleb. Występuje okresowo, rzadziej przez cały rok; powoduje opadowe (odgórne) uwilgotnienie i oglejenie gleby, – woda stokowa – woda spływająca po warstwach nieprzepuszczalnych na stokach w terenach wyżynnych i górskich, – woda zalewowa – woda przepływowa rzek i strumieni, która wskutek ich sezonowego wylewu pojawia się okresowo na powierzchni gleby w dolinach rzecznych. II/p. 21.3 138 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Typologiczne powierzchnie siedliskowe – tworzą sieć punktów badań i dzielą się na: wzorcowe, podstawowe oraz pomocnicze. Miejsca badań terenowych należy lokalizować kierując się budową geomorfologiczną terenu, dotychczasowym rozpoznaniem siedlisk leśnych, składem gatunkowym i budową drzewostanów oraz składem gatunkowym roślinności runa. Do tego celu należy wykorzystać dostępne mapy: topograficzne, geologiczne, drzewostanów i siedlisk. Wskazania dotyczące lokalizacji podstawowych i pomocniczych typologicznych powierzchni siedliskowych i ich opisu podane są w tabeli: Wskazania dotyczące lokalizacji typologicznych powierzchni siedliskowych Rodzaj powierzchni podstawowa pomocnicza Zakres opisu Drzewostany starszych klas wieku Drzewostany wszystkich klas wieku, oraz zręby itp. Głęboka odkrywka glebowa – do 2,0 m Płytka odkrywka glebowa – do 0,5 m, w utworach luźnych, a w utworach zwięzłych pogłębiona wierceniem do 2,0 m w utworach do 1,5 m pogłębiona wierceniem do 2,0 m luźnych, a w utworach zwięzłych do 1,5 m Obejmująca charakterystyką wszystkie typy siedlisk leśnych i podtypy gleb występujące w badanym obiekcie Jedna w wydzieleniu glebowym obejmującym gatunek gleby Pełne zdjęcie fitosocjologiczne w drzewostaOkreślenie typu pokrywy runa oraz nach od III klasy wieku, wyjątkowo 3–5 gatunków różnicujących od II klasy wieku w siedliskach lasowych Opis i pomiary drzewostanu Opis drzewostanu II/p. 29 Wzorcowe typologiczne powierzchnie siedliskowe – typowane są podczas zakładania powierzchni podstawowych. Za wzorcowe mogą być uznane podstawowe powierzchnie zlokalizowane w drzewostanach starszych klas wieku, o składzie gatunkowym drzewostanu i runa odpowiadającym warunkom siedliska (zgodnym z typem siedliskowym lasu), o zwarciu umiarkowanym lub pełnym. Ostatecznego ich wyboru dokonuje się spośród powierzchni podstawowych po zakończeniu prac terenowych i analizie zebranych materiałów opisowych. Wyniki z tych powierzchni wykorzystuje się do ustalenia lokalnej charakterystyki typów siedliskowych lasu i ich odmian fizjograficzno-klimatycznych oraz typów lasu, a także do określenia stanu siedliska. Wyniki analiz chemicznych gleb należy wykorzystać do lokalnej ich charakterystyki w ramach typów siedliskowych lasu, w tym określania odmian podtypów glebowych oraz do określenia stanu siedliska. II/p. 30–31 139 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Podstawowe typologiczne powierzchnie siedliskowe – wykonuje się w celu zebrania możliwie pełnych informacji o zróżnicowaniu warunków siedliskowych obiektu – charakterystyki jednostek glebowych i siedliskowych. Opis podstawowej typologicznej powierzchni siedliskowej obejmuje: – opis położenia powierzchni i szkic sytuacyjny, – opis profilu glebowego, – opis roślinności (drzewostanu i runa), – diagnozę siedliskową, w tym określenie stanu siedliska, określenie typu lasu. II/p. 38 Pomocnicze typologiczne powierzchnie siedliskowe, na których zakres wykonywanych prac jest ograniczony (nie dostarczają pełnego zakresu informacji jak powierzchnie podstawowe), wykonuje się głównie w celu ustalenia przebiegu granic jednostek glebowych i siedliskowych. Opis pomocniczej typologicznej powierzchni siedliskowej powinien zawierać dane dotyczące: położenia, roślinności (drzewostanu, typu pokrywy runa, gatunków różnicujących) i gleby wraz z diagnozę siedliskową. II/p. 40 Uboczne użytkowanie lasu uwzględnia: – możliwości pozyskania żywicy, kory garbarskiej (dębu i świerka), choinek, stroiszu, cetyny, ziół, kruszyw mineralnych itp., – bazy roślin runa leśnego, możliwości ich użytkowania oraz potrzeby w zakresie odnawiania i ochrony, – możliwości użytkowania gruntów związanych z gospodarką leśną (oraz orientacyjne na gruntach nieleśnych). I/§ 105.2 Udatność – procent pokrycia powierzchni uprawy wyrażony w ułamku dziesiętnym. I/§ 37.4 Udział powierzchniowy – powierzchnia zajmowana przez dany gatunek w stosunku do całej powierzchni pododdziału. I/§ 31.2 Uprawy – odnowienia i zalesienia oraz odnowienia na gniazdach o zadrzewieniu 0,3 lub 0,4 po cięciu uprzątającym rębnią gniazdową zupełną (IIIa), od chwili ich powstania do osiągnięcia zwarcia. I/§ 14.8.1. a 140 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Uziarnienie (skład granulometryczny) profilu glebowego zob. Gatunek gleby Użytki przedrębne – drewno projektowane do pozyskania w ramach czyszczeń późnych i trzebieży (CP, TW, TP). I/§ 94.1 Użytki rębne dzielą się na: – zaliczone na poczet przyjętego etatu – obliczane i przyjmowane dla poszczególnych gospodarstw w obrębie leśnym; suma etatów przyjętych dla gospodarstw stanowi etat przyjęty dla obrębu leśnego, zaś suma etatów obrębów leśnych – etat przyjęty dla nadleśnictwa, – niezaliczone na poczet przyjętego etatu – obejmują: uprzątnięcie płazowin, nasienników, przestojów i przedrostów (niezaliczonych do wartościowych dla hodowli lasu), usunięcie drzew z innych przyczyn (w tym w wyniku: poszerzenia linii podziału powierzchniowego, pasów przeciwpożarowych lub dróg pożarowych, wyłączenia gruntów leśnych z produkcji po orzeczeniu zmiany uprawy leśnej na inny rodzaj użytkowania, pozyskiwania drzew z zadrzewień). I/§ 88 Wariant uwilgotnienia siedliska zob. Typ siedliskowy lasu/Wariant uwilgotnienia siedliska Warstwy bazy geometrycznej (w SLMN) – w bazie geometrycznej wyróżnia się warstwy podstawowe i pochodne. Warstwy podstawowe dzielą się na obligatoryjne i fakultatywne. Warstwy fakultatywne dzielą się na warstwy o określonej strukturze oraz warstwy o niestandardowej strukturze. Warstwy pochodne generowane są z warstw podstawowych. Dla warstw podstawowych lista atrybutów zredukowana jest do niezbędnych identyfikatorów. Obiekty poligonowe i liniowe przechowywane są w prostym formacie wektorowym ESRI Shape File, natomiast dane o obiektach punktowych znajdują się w całości w bazie opisowej systemu LAS. E6/1/1 Warstwy podstawowe obligatoryjne – warstwy konieczne do funkcjonowania systemu informacji przestrzennej w nadleśnictwie. Struktura tych warstw, zakres informacyjny, procedury tworzenia, kontroli i aktualizacji są określone Standardem LMN. Warstwy podstawowe fakultatywne o określonej strukturze – warstwy, których struktura, zakres informacyjny, procedury tworzenia, kontroli i aktualizacji są określone standardem LMN, ale decyzję o ich 141 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo powstaniu podejmuje nadleśniczy. Warstwy te nie są konieczne do funkcjonowania systemu informacji przestrzennej nadleśnictwa. Warstwy podstawowe fakultatywne o niestandardowej strukturze – dowolne warstwy mapy numerycznej. Decyzja o strukturze, zakresie informacyjnym należy do nadleśniczego. Warstwy pochodne – warstwy generowane z warstw obligatoryjnych i warstw fakultatywnych o określonej strukturze, przez aplikację do aktualizacji mapy numerycznej Aktualizator LMN. Zadaniem tych warstw jest udostępnienie informacji zawartych w geometrycznej bazie danych dla oprogramowania użytkowego w nadleśnictwie. Struktura i zakres informacyjny tych warstw jest określony standardem LMN. Aktualizacja warstw pochodnych ogranicza się do ich ponownego utworzenia. Procedury kontrolne nie są dla tych warstw definiowane, a ich poprawność wynika z poprawności warstw podstawowych E6/1/2 Wiek drzewostanu – ustala się przez dodanie liczby lat, jakie upłynęły od czasu inwentaryzacji dla poprzedniego planu urządzenia lasu. W przypadku dostrzeżenia błędów wiek należy sprawdzić i skorygować. Wiek ustala się z dokładnością: – 1–2 lat w uprawach i młodnikach Ia klasy wieku, – 4 lat w młodnikach Ib klasy wieku, – 6 lat w drągowinach II klasy wieku, – 10 lat w drzewostanach III i IV klasy wieku, – 10–20 lat w drzewostanach starszych. W przypadku znacznej rozpiętości wieku drzew danego gatunku drzewa należy podzielić na dwie lub więcej grup wiekowych i w zależności od udziału każdej z tych grup – podać skład gatunkowy i przeciętny wiek. Jeżeli w drzewostanie wszystkie gatunki wykazują różnowiekowość, to wiek określa się dla każdego gatunku. Przy określaniu przeciętnego wieku nie należy brać pod uwagę wieku pojedynczych drzew młodszych lub starszych. W uprawach i młodnikach sztucznego pochodzenia, założonych w minionym okresie gospodarczym, wiek należy określać z dokładnością do 1 roku; wieku pojedynczych drzew starszych (przedrostów) oraz młodszych (pochodzących z poprawek i uzupełnień) nie należy brać pod uwagę. Wiek upraw trzeba określać według faktycznego wieku sadzonek; nie należy się kierować tylko rokiem założenia uprawy. I/§ 32 Wiek rębności – wyznacza czas osiągania celu gospodarowania i określa się jako: 142 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – przeciętny wiek rębności dla głównych gatunków drzew w obrębach leśnych (odnoszony do gatunków panujących w drzewostanach), a przyjmowany dla: sosny, świerka, jodły, dębu i buka na podstawie wykazu, uzgodnionego w ministerstwie właściwym do spraw środowiska, dla pozostałych zaś gatunków ustalany podczas KTG, z zaleceniem, aby przyjmować go według poprzedniego planu urządzenia lasu, z uwzględnieniem żyzności siedliska i stanu zdrowotnego, w następujących orientacyjnych wysokościach: modrzew, klon, jawor, jesion – około 100 lat, grab, lipa, brzoza, olsza – około 80 lat, osika, olsza odroślowa – około 60 lat, topola i olsza szara – około 40 lat, – wiek rębności drzewostanów, nazywany wiekiem dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekiem dojrzałości drzewostanu do odnowienia, określany dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji. Określenie indywidualnego wieku dojrzałości rębnej drzewostanu pozwala na zdecydowane odejście od schematycznego podziału drzewostanów na: bliskorębne, rębne i przeszłorębne, w kierunku elastycznego projektowania terminu rozpoczęcia procesu odnowienia w drzewostanie: znacznie wcześniejszego – niż przeciętny wiek rębności gatunku panującego – np. w wypadku przebudowy, ale też znacznie późniejszego, np. w wypadku drzewostanu o dobrym stanie zdrowotnym, pełniącego niezastąpioną rolę w ekosystemie. n n n n Przeciętny wiek rębności służy przede wszystkim do obliczenia etatów według dojrzałości w gospodarstwach: O, GZ, GPZ. Przeciętny wiek rębności gatunku panującego w drzewostanie może, lecz nie musi, być zgodny z wiekiem rębności (wiekiem dojrzałości rębnej) tego drzewostanu. Dla drzewostanów młodszych (dla których określa się dwucyfrową jakość hodowlaną) wiek rębności drzewostanu utożsamia się z przeciętnym wiekiem rębności określonym dla głównego (panującego) gatunku drzewa w obrębie leśnym, natomiast dla drzewostanów starszych lub zakwalifikowanych do przebudowy (dla których określa się jednocyfrową jakość techniczną) wiek rębności drzewostanu (nazywany też wiekiem dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekiem dojrzałości do odnowienia drzewostanu) określa się dla każdego drzewostanu oddzielnie. I/§ 24.2, § 83 Ustalając gotowość drzewostanu do odnowienia, powinno się wziąć pod uwagę: – kryteria przeciętne dla kraju oraz dla krain przyrodniczoleśnych (podane w części V tomu 3 IUL, w tabelach 1–5); w przypadku braku danych dla danej krainy należy wziąć pod uwagę kryteria dla kraju lub 143 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo krainy najbardziej zbliżonej pod względem warunków przyrodniczych (zgodnie z zaleceniami podanymi pod każdą z tabel), – lokalne warunki przyrodnicze (ilość opadów, mikroklimat, położenie itp.), – stan konkretnego drzewostanu, zwłaszcza warunki glebowe, warunki wilgotnościowe oraz rodzaj i ilość światła dochodzącego do dna lasu. III/167 Wniosek o zatwierdzenie planu urządzenia lasu zawiera następujące składniki: – ogólny opis lasów nadleśnictwa zawierający wszystkie zestawienia i tabele dotyczące całego nadleśnictwa wraz z programem ochrony przyrody, – wykazy projektowanych cięć użytkowania rębnego, według poszczególnych obrębów leśnych, – mapy przeglądowe według obrębów leśnych (drzewostanów, siedlisk, cięć rębnych) oraz mapę sytuacyjną obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa i mapę sytuacyjno-przeglądową funkcji lasu. Co najmniej taki sam zbiór składników planu urządzenia lasu, jaki został przedłożony do zatwierdzenia, podlega przechowywaniu w archiwum RDLP (w odpowiedniej składnicy dokumentacji urządzeniowej). Do nadleśnictw przekazuje się dodatkowo opisy taksacyjne (w formie bazy danych opisowych, przenoszonej bezpośrednio do SILP-LAS) oraz mapy numeryczne (w formie bazy danych geometrycznych, która – po przeprowadzeniu kontroli przewidzianej w standardzie LMN – przenoszona jest do SILP). Decyzję o ewentualnym wydruku i oprawie opisów taksacyjnych dla nadleśnictwa, RDLP i leśnictw (według stanu na pierwszy dzień obowiązywania planu urządzenia lasu), oraz odpowiadających tym opisom map gospodarczych i przeglądowych, podejmuje przewodniczący KTG (odpowiednio podczas I lub II KTG). Projekt planu urządzenia lasu staje się planem urządzenia lasu po jego zatwierdzeniu – decyzją ministra środowiska. I/§ 131 Wody gruntowo-glebowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określająca wody stokowe i źródliskowe, wpływające na rozwój i właściwości gleb na całej głębokości profilu. Są to odmiany: stokowe i źródliskowe. II/81 Wskazania gospodarcze – są syntetycznym zakończeniem wykonanego na gruncie opisu taksacyjnego i tworzą podstawę do zestawienia zadań gospodarczych na najbliższy (w zasadzie dziesięcioletni) okres obowiązywania planu urządzenia lasu. Wszelkie wskazania gospodarcze doty144 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo czące użytkowania, hodowli i ochrony lasu oraz innych czynności gospodarczych powinny uwzględniać perspektywiczne, średniookresowe i doraźne cele gospodarki leśnej oraz odpowiadać bieżącym potrzebom lasu. Przy określaniu sposobów postępowania gospodarczego należy stosować obowiązujące zasady i wytyczne, z uwzględnieniem lokalnych warunków gospodarowania. I/§ 46.1–3 Wtrącenia materiałów węglanowych – cecha geogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako bryły materiału węglanowego lub odłamki skał węglanowych w przestrzeni poziomu glebowego (nie dotyczy rędzin i pararędzin). II/82 Wydzielenie siedliskowe – podstawowa jednostka kartograficzna siedlisk leśnych. Wydzielenie to w swym zasięgu jest jednolite pod względem typu, odmiany, wariantu, rodzaju i stanu siedliska. II/p. 43 Wykaz projektowanych cięć rębnych – jest składnikiem planu urządzenia lasu, ilustrującym, wraz z mapą przeglądową cięć, możliwości lokalizacji – zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego i czasowego – wstępnych wskazań gospodarczych zapisanych na gruncie w kartach dokumentu źródłowego opisu taksacyjnego lasu, jak również możliwości lokalizacji etatów obliczonych. Sporządza się go dla obrębu leśnego (z podaniem symbolu gospodarstwa przy każdej pozycji wykazu), w kolejności oddziałów i pododdziałów, w tym oddzielnie dla poszczególnych działek manipulacyjnych (działek zrębowych, pasów, smug itp.). Jeżeli działka manipulacyjna przebiega przez kilka pododdziałów, to otrzymuje taki sam numer (kolejny w ramach ostępu), a łączna powierzchnia tej działki powinna być w wykazie podsumowana. Działek manipulacyjnych nie przydziela się na poszczególne lata dziesięciolecia. I/§ 98.1–5 Wyłączenie taksacyjne – każdy opisywany w oddziale szczegół, dla którego na mapie gospodarczej i w opisie taksacyjnym ustala się powierzchnię (wchodzącą w skład sumy powierzchni oddziału). Wyłączenia taksacyjne, którym nadaje się małe litery alfabetu łacińskiego, nazywają się pododdziałami, pozostałe natomiast – liniowymi wyłączeniami nieliterowanymi. I/§ 14.1 Wysokość drzewostanu – przeciętną wysokość drzewostanu należy określać dla poszczególnych gatunków drzew wchodzących w skład drzewostanu, 145 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo oddzielnie dla każdego piętra, od 1 m wzwyż, w zaokrągleniu do pełnych metrów, na podstawie pomiarów 5–10 drzew, wykonanych w miejscach reprezentatywnych dla danego drzewostanu (w zasadzie na tych samych drzewach, na których wykonano pomiar pierśnicy). I/§ 35.2 Wysokość nad poziomem morza – określa się na podstawie odpowiednich map topograficznych (o skali nie mniejszej niż 1:25 000), z numerycznego modelu terenu (o cięciu warstwicowym nie większym niż 10 m) lub ze wskazań GPS (o precyzji określania wysokości około 10 m). I/§ 23.6 Występowanie gatunków domieszkowych: – pojedynczo – jeżeli domieszka występuje dość licznie i równomiernie w całym drzewostanie, – miejscami – jeżeli domieszka występuje nierównomiernie, tylko w pewnych częściach drzewostanu. I/§ 31.4 Wytrącenia pedogeniczne – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana jako wytrącenia w profilu glebowym na różnych głębokościach. Są to odmiany: scementowane, węglanowe, żelaziste, próchniczno-żelaziste, orsztynowe, zaciekowe. II/81 Wytyczne do zmian granic i numerów oddziałów: – utrzymanie, w możliwie największym stopniu, dotychczasowego podziału powierzchniowego i dotychczasowej numeracji oddziałów, – powierzchnie oddziałów oraz przebieg linii i ich szerokość dla nowo przyjętych gruntów powinny być dostosowane do podziału powierzchniowego całego obiektu, – zmiany granic oddziałów dla terenów górskich, podgórskich i wyżynnych, należy przedstawiać na mapach z warstwicami, – nowe oddziały, utworzone w wyniku przyjęcia gruntów, oznacza się numerami oddziałów przyległych z dodaniem dużych liter alfabetu łacińskiego lub kolejnymi numerami następującymi po najwyższym numerze w obrębie; można również przyjmować numery z istniejących przerw w numeracji, – w opisach taksacyjnych należy odróżnić linie projektowane od linii istniejących, podając dla projektowanych – powierzchnię oraz miąższość grubizny brutto, przewidzianą do pozyskania w ramach poszerzenia tych linii. I/§ 9.3 146 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo Zabagnienie gleb torfowych i mułowych – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określona na podstawie stopni rozkładu torfu i mułu oraz aktualnej struktury agregatowej materiału organicznego. Wyróżnia się odmiany: silnie zabagnioną, średnio zabagnioną, słabo zabagnioną. II/81 Zadrzewienie (wskaźnik zadrzewienia) – do określenia wskaźnika zadrzewienia stosuje się Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów, zestawione przez B. Szymkiewicza (Wydanie V, PWRiL, Warszawa 1986). Dla sosny należy stosować tablice A – silniejsze zabiegi pielęgnacyjne, natomiast dla dębu i buka – tablice B – słabsze zabiegi pielęgnacyjne. Dla gatunków nie objętych Tablicami zasobności i przyrostu drzewostanów należy stosować tablice gatunków drzew o zbliżonej dynamice rozwoju: – dla topoli i wierzby – według osiki, – dla klonu, jaworu i lipy – według buka, – dla wiązu i grabu – według dębu, – dla pozostałych gatunków nie objętych tablicami – według brzozy. Wskaźnik zadrzewienia drzewostanu należy ustalać na podstawie stosunku oszacowanej miąższości grubizny drzewostanu na 1 ha (zasobności) do zasobności grubizny tabelarycznej – dla tego samego gatunku drzewa, o tej samej klasie bonitacji drzewostanu i w tym samym wieku – określonej w tablicach jako łączna zasobność grubizny drzewostanu głównego i podrzędnego. Ten sposób określania wskaźnika zadrzewienia obowiązuje w drzewostanach, w których wszystkie gatunki wchodzące w jego skład wykazują miąższość grubizny. • W drzewostanach mieszanych, z powodu braku odpowiednich tablic, wskaźnik zadrzewienia należy obliczać dla całego drzewostanu (jako sumę zadrzewień gatunków wchodzących w skład tego drzewostanu). • Dla upraw i młodników niewykazujących miąższości grubizny, wskaźnik zadrzewienia przyjmuje się jako równy udatności (procentowi pokrycia powierzchni, wyrażonemu w ułamku dziesiętnym). • W młodnikach mieszanych, w których tylko część gatunków wykazuje miąższość grubizny, obowiązuje również sposób określania wskaźnika zadrzewienia według procentu pokrycia powierzchni. • W drzewostanach dwupiętrowych wskaźnik zadrzewienia określa się oddzielnie dla każdego piętra. • W klasie odnowienia i klasie do odnowienia, wskaźnik zadrzewienia podaje się oddzielnie dla starodrzewu i dla młodego pokolenia, w każdym przypadku – w odniesieniu do powierzchni manipulacyjnej drzewostanu. Wskaźnik zadrzewienia określony podczas taksacji podlega – podobnie jak oszacowana w drzewostanie miąższość grubizny – korekcie, w wyniku odpowiedniego wyrównania (z zastosowaniem równań regresji) miąższości oszacowanej w drzewostanach do miąższości całych klas lub 147 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo podklas wieku, ustalonej w wyniku pomiaru miąższości w warstwach gatunkowo-wiekowych, zgodnie z zasadami przyjętej statystycznej metody reprezentacyjnej. I/§ 37 Zagęszczenie drzew – określają wskaźniki zagęszczenia przyjęte na podstawie odpowiednich tablic liczby drzew w drzewostanach. Do czasu wprowadzenia takich tablic do praktyki, pojęcie „zagęszczenie” wykorzystuje się do oceny wskaźnika zagęszczenia w warstwach drzewostanu o zwarciu pełnym, umiarkowanym i przerywanym: – zwarcie pełne: zagęszczenie nadmierne (przegęszczone młodniki, np. w wyniku naturalnego odnowienia świerkiem), zagęszczenie bardzo duże (drzewa stosunkowo cienkie, często występują znaczne ilości posuszu), zagęszczenie duże; – zwarcie umiarkowane: zagęszczenie umiarkowane oraz umiarkowane miejscami duże, zagęszczenie umiarkowane miejscami przerywane, – zwarcie przerywane: zagęszczenie przerywane oraz przerywane miejscami umiarkowane, zagęszczenie przerywane miejscami luźne. I/§ 34.3 n n n n n n n Zalesienia porolne – drzewostany rosnące na gruntach porolnych w pierwszym pokoleniu, a także w drugim pokoleniu, jeżeli w pierwszym, z powodu chorób grzybowych, nie dotrwały one do wieku dojrzałości rębnej. I/§ 26.5 Zasobność miąższości grubizny drzewostanów na 1 ha – określana jest szacunkowo w ramach taksacji, z wykorzystaniem relaskopowych powierzchni próbnych, dla gatunków wchodzących w skład drzewostanu, przy czym wyniki szacunku należy zaokrąglać do 5 m3. Miąższość grubizny drzew opisanych jako przestoje, nasienniki i przedrosty oraz miąższość drzew określonych jako zadrzewienia należy szacować dla całej powierzchni pododdziału podczas taksacji (według gatunków drzew z dokładnością do 1 m3). Dopuszcza się przy tym uproszczony sposób określania miąższości na podstawie przeciętnych elementów pierśnicy i wysokości oraz liczby drzew. Sposób ten może być również stosowany przy określaniu zasobności płazowin. Oszacowana podczas taksacji drzewostanu zasobność grubizny podlega korekcie, polegającej na jej odpowiednim wyrównaniu (z zastosowaniem równań regresji), do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości 148 Słownik terminów i pojęć – leśnictwo – statystyczną metodą reprezentacyjną – w warstwach gatunkowo-wiekowych. Po korekcie następuje ostateczne określenie miąższości w drzewostanie, tj. miąższości na całej powierzchni (w zaokrągleniu do 5 m3) oraz zasobności na 1 ha (w zaokrągleniu do 1 m3), wraz z obliczeniem zadrzewienia. I/§ 42 Zgodność składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem – w ocenie stopnia zgodności składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem wyróżnia się dwie grupy drzewostanów: – uprawy i młodniki, które porównuje się z orientacyjnym składem gatunkowym upraw, przyjętym w poprzednim planie urządzenia lasu, – pozostałe drzewostany, które porównuje się z gospodarczym typem drzewostanu (GTD) – jako wzorcem – ustalonym podczas I KTG dla poszczególnych siedlisk, z uwzględnieniem GTD określanego dla każdego drzewostanu. I/§ 40.1 Zręby – powierzchnie pozbawione drzewostanu w ciągu ostatnich 2 lat, a w razie klęsk żywiołowych w ciągu ostatnich 5 lat. I/§ 14.8.2. b Zwarcie – wynika ze stopnia konkurowania koron drzew i określane jest w czterostopniowej skali: – pełne (korony drzew stykają się brzegami lub częściowo zachodzą na siebie), – umiarkowane (między koronami występują wąskie przerwy, w tym przerwy, w które zmieścić się może jedno drzewo), – przerywane (między koronami występują szerokie przerwy, w które łatwo zmieści się jedno, a nawet dwa drzewa), – luźne (w drzewostanie brak konkurencji między drzewami). W drzewostanach o budowie przerębowej określa się zwarcie pionowe, w skali czterostopniowej – jak wyżej. I/§ 34.1–2 Słownik terminów i pojęć – geomatyka 4.2. Z zakresu geomatyki Większość określeń została zdefiniowana na podstawie opracowania System informacji przestrzennej w Lasach Państwowych – podręcznik użytkownika leśnej mapy numerycznej, wydanego staraniem Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych (Bogucki, Wydawnictwo Naukowe s.c., Warszawa 2000). Autorzy haseł (w porządku alfabetycznym): T. Bartoszewski, K. Będkowski, M. Czuba, J. Gaździcki, W. Karaszkiewicz, A. Konieczny, D. Korpetta, S. Kosiński, J. Mozgawa, K. Okła, H. Olenderek, T. Olenderek, A. Pajda, E. Piekarski, W. Plutecki, R. Smoliński, R. Wójcik. Wykorzystano także hasła z Encyklopedii multimedialnej (FOGRA 1999) oraz Encyklopedii powszechnej (PWN 1996). W sytuacji, gdy występuje więcej niż jedna definicja hasła, w nawiasach podano nazwiska autorów bądź źródła poszczególnych wersji. Agregacja zob. Generalizacja. Aktualizacja mapy numerycznej – proces przystosowywania bazy geometrycznej do zmian, jakie zaistniały w czasie użytkowania systemu informacji przestrzennej, powiązany ściśle z procesem poprawiania bazy opisowej. Analizy przestrzenne – badanie relacji pomiędzy lokalizacją obiektów względem siebie. (W. PLUTECKI) – operacja, której celem jest takie zbadanie i interpretacja danych, prowadząca do wydobycia lub stworzenia nowych informacji, spełniających określone warunki przestrzenne. Obejmuje ona także takie funkcje 151 Słownik terminów i pojęć – geomatyka jak nakładanie się określonych informacji w granicach obiektu, tworzenie buforów oraz takie pojęcia, jak: zawieranie się, przecinanie, stykanie. Do analiz przestrzennych należy zaliczyć również badanie dynamiki zjawisk przyrodniczych, czyli ocenę zmian w czasie. Analizy dotyczą przede wszystkim danych wektorowych, ale wykonywane są również z użyciem modelu rastrowego. (K. OKŁA) Analizy sieciowe – zestaw funkcji działających na obiektach liniowych, będących elementami komunikacyjnymi mapy (drogi, linie oddziałowe, ścieżki). Umożliwiają one określenie np. najkrótszej drogi dojazdu pomiędzy dwoma punktami mapy po drogach spełniających określone kryterium (np. szerokość > 3 m). Inne przykłady analiz sieciowych to: optymalizacja trasy przejazdu pomiędzy wieloma punktami, pokazanie buforów odległości od określonych punktów (biorąc pod uwagę odległość dojazdu po istniejących drogach) itp. Aplikacje użytkowe leśnej mapy numerycznej – moduły leśnej mapy numerycznej bazujące na jej standardzie, ułatwiające generowanie najczęściej używanych map tematycznych i raportów oraz innych czynności związanych z eksploatacją mapy numerycznej. Aplikacje użytkowe musi wyróżniać przyjazny interfejs użytkownika, czyli powinny się one charakteryzować łatwością i prostotą obsługi, nawet przez personel, który nie został dostatecznie przeszkolony z zakresu SIP. Powinny one być wyposażone w zestaw funkcji potrzebnych na danym stanowisku pracy (wykonywanie określonych map tematycznych, zestawień, wykresów oraz specjalistycznych analiz). Aplikacje te mogą być uzupełnieniem nakładki lub przeglądarki. Atrybut – informacja tabelaryczna – dana opisowa lub numeryczna znajdująca się w tabeli atrybutów, stanowiącej część bazy danych (opisowych lub geometrycznych). Autonumer zob. Klucz w bazie danych. Baza danych – zbiór bądź zbiory danych mające określoną strukturę wewnętrzną, odzwierciedlającą w pewien sposób znaczenie i sens zawartych informacji, przechowywany na stałych nośnikach pamięci. Dostęp do żądanej informacji odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych programów. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – zbiór uporządkowanej w określony sposób informacji. Mówiąc o bazach danych w SIP, mamy na myśli cyfrowy zapis informacji. Rozróżniamy w nim: relacyjny model danych (najpowszechniej obecnie stosowany), hierarchiczny model danych, sieciowy model danych oraz obiektowe bazy danych. (A. KONIECZNY, K. OKŁA) 152 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Baza geometryczna, baza geograficzna, graficzna baza danych – cyfrowe odzwierciedlenie mapy, tzn. każdy obiekt na mapie jest zakodowany w postaci zbioru znaków i cyfr. Cechą charakterystyczną geograficznej bazy danych jest to, że reprezentuje ona różne kategorie cech zjawisk. Każdemu z obiektów towarzyszy identyfikator. (A. KONIECZNY) – uporządkowany zbiór współrzędnych punktów, w określonym odwzorowaniu kartograficznym. (K. OKŁA) Baza opisowa, dane opisowe – uporządkowany zbiór informacji, najczęściej w formie tabelarycznej, opisującej zinwentaryzowany stan rzeczy lub zjawisk. Baza opisowa, w rozumieniu SIP, często bywa podstawą do generowania map tematycznych. Bitmapa zob. Model rastrowy; Raster. Buforowanie – wyznaczanie obszaru w zadanej odległości od buforowanego obiektu. Jest to funkcja analizy przestrzennej, tworząca nowe obiekty, zapisywane jako poligony. CAD (ang. Computer Aided Design) – projektowanie wspomagane komputerowo. Dziedzina i typ oprogramowania służącego do projektowania maszyn, urządzeń lub ich fragmentów. Zadaniem komputera jest wykonanie wszystkich obliczeń inżynierskich, rysunków konstrukcyjnych, a często także symulacja działania projektowanego urządzenia. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – system grafiki komputerowej przeznaczony do tworzenia i modyfikowania rysunków technicznych. Były podejmowane próby zaadaptowania tego systemu do budowania kartografii cyfrowej (której jest pierwowzorem), ale ze względu m.in. na ograniczone możliwości przypisywania danych atrybutowych ma obecnie mniejsze znaczenie praktyczne w tym zakresie. (K. OKŁA) CASE (komputerowo wspomagana inżynieria oprogramowania/systemów – ang. Computer Aided Software/System Engineering) – narzędzia (programy komputerowe), które wspomagają ogólnie rozumiane wytwarzanie oprogramowania, koncentrują się na fazach analizy i projektowania oraz bezpośrednim wykorzystaniu wyników tych faz podczas implementacji. Centroid – punkt określający geometryczny środek obiektu lub zbioru obiektów. Położenie centroidu ma znaczenie głównie przy tworzeniu etykiet, a w niektórych przypadkach jest elementem wiążącym obiekt z informacją opisową. 153 Słownik terminów i pojęć – geomatyka CMYK (ang. Cyjan, Magenta, Yellow, Black) – sposób opisu barwy za pomocą czterech parametrów (niebiesko-zielony, purpura, żółć, czerń – oznaczona literą K dla odróżnienia Black – czarnego od Blue – niebieskiego), z których pierwsze trzy są odpowiednio dopełnieniami barw, używanych do opisu RGB (czerwonej, zielonej i niebieskiej), do światła białego. Dzięki tej właściwości CMYK lepiej nadaje się do opisu barwy w druku, gdzie rolę gra pochłanianie światła przez farbę drukarską, natomiast RGB – do wyświetlania koloru na monitorze, gdzie światło jest emitowane. Cyfrowy obraz teledetekcyjny – typ danych przestrzennych, bazujących na formie rastra. Każdy piksel zawiera informację o odbitym lub emitowanym od obiektów terenowych promieniowaniu elektromagnetycznym. Informacja przestrzenna w obrazie jest zawarta w pikselach. Cyfrową reprezentacją obrazu jest plik o określonym formacie. Cyfrowe obrazy teledetekcyjne informują zwykle o własnościach odbiciowych lub emisyjnych obiektów w różnych zakresach promieniowania elektromagnetycznego. Czas – czwarty (obok współrzędnych x, y, z) element systemu informacji przestrzennej umożliwiający analizę porównawczą danych przestrzennych w zadanym przedziale czasowym. Dane – dowolne informacje zapisane cyfrowo i przetwarzane przez komputer; w rozumieniu GIS-u – zgrupowane i uporządkowane w sposób pozwalający na przypisanie ich do bazy danych opisowych lub geometrycznych. Dane obrazowe – cyfrowo przedstawiony obraz terenu poddający się obróbce komputerowej i analizom przestrzennym. Dane opisowe zob. Baza opisowa. Dane przestrzenne, geometryczne, graficzne – wszelkie informacje mające odniesienie do dowolnego terenu, mogące zostać zlokalizowane współrzędnymi X, Y i opcjonalnie Z. Deseń zob. Szrafura. Diagram – forma graficznej prezentacji wartości danych ilościowych. Digimetr zob. Digitizer. Digitalizacja – proces zamiany analogowej postaci mapy do postaci numerycznej, odbywający się najczęściej za pomocą digitizera lub metodą 154 Słownik terminów i pojęć – geomatyka wektoryzacji na ekranie komputera. Wyróżnia się digitalizację manualną, półautomatyczną i automatyczną. Digitalizowane powinny być oryginały map. Odbitki ksero, ozalidy itp. nie są materiałami kartometrycznymi i powinny być wykluczone jako podstawowy materiał źródłowy do pozyskiwania danych geometrycznych. Digitalizacja automatyczna – rodzaj digitalizacji, w którym proces zmiany obrazu rastrowego na obiekty wektorowe działa nieprzerwanie bez udziału operatora. Digitalizacja manualna – rodzaj digitalizacji, w którym proces zmiany obrazu rastrowego na obiekty wektorowe dokonuje się przy ciągłym udziale operatora. Digitalizacja półautomatyczna – rodzaj digitalizacji, w którym proces zmiany obrazu rastrowego na obiekty wektorowe dokonuje się przy kontrolowanym udziale operatora. Digitizer, digimetr, stół digitizerski – narzędzie do manualnej digitalizacji w postaci specjalnego stołu z aktywnym elektronicznym blatem, na którym umieszczona jest mapa analogowa lub inny rysunek rastrowy (np. zdjęcie lotnicze) oraz wyposażone w charakterystyczną mysz (kursor) z celownikiem. Urządzenie odczytuje i zapisuje współrzędne punktów wskazywanych przez celownik. Digitalizacja może być prowadzona na przyrządach wyposażonych w stół wytwarzający pole elektromagnetyczne lub też za pomocą digimetrów ze sztywnymi ramionami, po których poruszają się przetworniki analogowo-cyfrowe. Pierwszy rodzaj digimetrów umożliwia zazwyczaj digitalizację tylko takich materiałów, które nie powodują zakłóceń pola elektromagnetycznego, tj. np.: podkładów papierowych, kalki, folii z tworzywa sztucznego itp. Na ogół nie można za pomocą tych digimetrów digitalizować map wykonanych na płytach aluminiowych. Długość geodezyjna – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną zawierającą południk zerowy elipsoidy a płaszczyzną zawierającą południk wyznaczanego punktu elipsoidy. Długość geograficzna – kąt dwuścienny między płaszczyznami południków, z których jedna przechodzi przez obserwatorium astronomiczne w Greenwich pod Londynem, a druga przez dany punkt na Ziemi, oznaczana symbolem λ. dpi (ang. dots per inch) – rozdzielczość obrazów rastrowych przyjmowana jako liczba pikseli na cal. 155 Słownik terminów i pojęć – geomatyka DTM zob. Numeryczny Model Terenu. DtP (ang. Desktop Publishing) – technika skomputeryzowanego składu drukarskiego. DtP jest często stosowana przy komputerowym składzie książek i czasopism, w tym także w poligrafii kartograficznej. Edycja warstw – dodawanie, usuwanie lub zmiana geometrii obiektów oraz położenia i treści informacji opisowych. Eksploatacja leśnej mapy numerycznej – proces użytkowania leśnej mapy numerycznej o różnym stopniu szczegółowości, polegający na generowaniu map i raportów oraz prowadzeniu analiz i symulacji przestrzennych użytecznych w zarządzaniu Lasami Państwowymi. Ekspozycja zob. Wystawa terenu. Ekwidystanty – linie łączące na mapie punkty jednakowo odległe od danego punktu lub linii. Elementy graficzne zob. Obiekty mapy numerycznej. Elipsoida obrotowa, sferoida ziemska – powierzchnia powstała w wyniku obrócenia elipsy wokół jednej z osi. Wprowadzona w miejsce geoidy, jako powierzchnia zastępcza, gdyż ze względu na różnorodność mas otaczających geoidę oraz ich wpływ na jej przebieg w danym obszarze, określenie matematyczne powierzchni geoidy (wyznaczenie jej równania matematycznego) jest rzeczą niemożliwą, a jest to wymaganym warunkiem w zagadnieniach odwzorowań kartograficznych. W celu zminimalizowania zniekształceń obrazu rzeczywistego, wymiary i kształt elipsoidy są tak dobierane, aby na danym obszarze powierzchnia elipsoidy najlepiej przylegała do powierzchni geoidy. Encja – używane w teorii baz danych pojęcie – wytrych oznaczające wszystko to, co realnie istnieje lub można sobie pomyśleć (D. C. TSICHRITZIS, F. H. LOCHOVSKY). Encje tego samego typu tworzą zbiory encji i te mogą stanowić zawartość bazy danych. Encja może oznaczać zarówno wydzielenie, jak i piętro drzewostanu, czy gatunek w piętrze. Każdą encję charakteryzuje zestaw atrybutów. ESRI (ang. Environmental Systems Research Institute) – Instytut Badań Systemów Środowiskowych, utworzony w 1969 roku w Redlands, w Kalifornii, pionierski pod względem tworzenia użytkowego oprogramowania GIS. 156 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Etykiety – napisy przypisane do obiektów graficznych tworzone na podstawie tabeli atrybutów. Ewidencja gruntów i budynków – jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach i budynkach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych i prawnych władających tymi gruntami i budynkami. Filtracje obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne wielopikselowego przetwarzania obrazów cyfrowych. Działają w kierunku uczytelnienia szczegółów, wzmocnienia lub osłabienia wyrazistości elementów liniowych w obrazie oraz często w kierunku osłabienia zakłóceń radiometrycznych. Format – ściśle ustalony sposób zapisu na dysku komputera konkretnego typu informacji, a przy plikach mapowych – dodatkowo – w określonym odwzorowaniu. Każdy program zapisuje pliki we własnym formacie. Plik może zostać odczytany w programie innym niż został utworzony po poddaniu go konwersji. Formy prezentacji kartograficznej zob. Prezentacje kartograficzne. Fotografia lotnicza zob. Zdjęcie lotnicze. Fotogrametria – nauka zajmująca się odtwarzaniem – na podstawie zdjęć lotniczych – wymiarów obiektów terenowych. (J. MOZGAWA) – pomiar zeskanowanego zdjęcia lotniczego na specjalnych komputerach umożliwiających obserwację stereoskopową obrazu z wykorzystaniem zjawiska polaryzacji światła lub na zwykłych komputerach – dzięki programom pozwalającym na oglądanie modelu przestrzennego utworzonego z pary zeskanowanych zdjęć lotniczych z użyciem stereoskopu lustrzanego (np.: VSD – Video Stereo Digitizer). (D. KORPETTA) Fotointerpretacja – proces uzyskiwania ze zdjęć informacji, uzupełnionych informacjami uzyskanymi na gruncie, ułatwiającymi i zwiększającymi dokładność opracowań. Jest to złożony proces psychologiczno-fizjologiczny, w którym dużą rolę odgrywa posiadana przez fotointerpretatora wiedza z dziedziny, na użytek której prowadzona jest fotointerpretacja. Generalizacja – w procesie edycji warstw mapy wektorowej – eliminacja niektórych węzłów z zastosowaniem zdefiniowanej selekcji. 157 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Generalizacja, agregacja – w procesie pozyskiwania danych źródłowych – uogólnianie szeregu danych rozproszonych, polegające na ich pogrupowaniu i przypisaniu do mniejszej liczby reprezentujących je obiektów. Dochodzenie od szczegółu do ogółu. Zwykle w procesie generalizacji następuje koncentracja cech właściwych wszystkim generalizowanym obiektom, a pomija się cechy różniące je. W praktyce LP generalizacja stosowana jest do analizy danych na wyższych niż podstawowy szczeblach ich powstawania. Generowanie map – wyświetlenie – skomponowanej z istniejących warstw – mapy na ekranie komputera, wydrukowanie jej lub wyplotowanie. Geodezja – nauka, której przedmiotem jest wykonywanie pomiarów zmierzających do określenia kształtów i rozmiarów Ziemi oraz do wyznaczenia wzajemnego położenia punktów na jej powierzchni. Geografia – nauka badająca przestrzenne zróżnicowania komponentów powłoki ziemskiej pod względem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym oraz związki między nimi. Geoida – abstrakcyjna powierzchnia stałego potancjału siły przyspieszenia ziemskiego. W interpretacji geometrycznej: powierzchnia, którą utworzyłyby spokojne wody oceanów, gdyby nie istniały lądy. Geokod zob. Klucz w bazie danych. Geokodowanie – przypisywanie rekordom bazy danych Współrzędnych geograficznych, często utożsamiane z umiejscawianiem obiektów na mapie adresowej. Geomatyka – nauka na gruncie informatyki, integrująca wszelkie działania ukierunkowane na pozyskanie, przetwarzanie i udostępnianie informacji przestrzennych. W ramach geomatyki zwykle wyróżnia się jej działy merytoryczne, zwane również technologiami informacji przestrzennej lub technologiami geomatyki: systemy globalnego wyznaczania pozycji (GPS), istotnie przetransformowaną, stosownie do używanych środków technicznych geodezję i kartografię, teledetekcję z fotogrametrią, numeryczny model rzeźby terenu, systemy informacji przestrzennej. Efektywność technologii geomatyki jest niewspółmiernie wyższa od tradycyjnych metod inwentaryzacji i przetwarzania danych przestrzennych. Geometryczna baza danych zob. Baza geometryczna. 158 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Geoprzedstawienia w internecie – mapy zamieszczane w internecie, mające postać: obrazów skanowanych, zdjęć cyfrowych, modeli trójwymiarowych, interaktywnych (opracowanych zgodnie z potrzebami użytkowników), multimedialnych oraz pełnych systemów informacji geograficznej. GIS – pakiet oprogramowania profesjonalnego do budowy systemu informacji przestrzennej oraz do późniejszej jego eksploatacji. (J. GAŹDZICKI) – profesjonalny, komercyjny pakiet oprogramowania – narzędzie, którym można zbudować SIP. (D. KORPETTA) GPS zob. System globalnego wyznaczania pozycji. Graficzna baza danych zob. Baza geometryczna. Grafika komputerowa – dział informatyki zajmujący się zagadnieniami przetwarzania i prezentacji informacji graficznych. Hierarchiczny model danych – model bazy danych mający strukturę bezpośredniej zależności, w której poszczególne tabele z hierarchii poziomów ważności są ze sobą powiązane w bezpośrednim porządku „poziom wyższy ⇔ poziom niższy”, nie łącząc się z innymi tabelami tego samego poziomu. Zaletą takiej bazy danych jest dość duża szybkość działania, wadą zaś – powstawanie nadmiarowych danych. Hipsometria – przedstawianie wyników pomiarów wysokości punktów terenu nad poziomem morza oraz ich interpretacja. ID zob. Klucz w bazie danych. Identyfikator zob. Klucz w bazie danych. Indeks zob. Klucz w bazie danych. Informacje zob. Dane. Informacje opisowe zob. Baza opisowa. Informacje przestrzenne – informacje o rozmieszczeniu geograficznym i cechach obiektów. (J. MOZGAWA) – informacje o położeniu, geometrycznych właściwościach i przestrzennych relacjach obiektów, które mogą być identyfikowane w odniesieniu do Ziemi. (D. KORPETTA) 159 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Instrukcja K-1 „Podstawowa mapa kraju” – instrukcja ustalająca zasady wykonywania mapy zasadniczej w systemie numerycznym i w postaci klasycznej, wprowadzona do stosowania 16.05.1995 r. przez Głównego Geodetę Kraju. Interfejs – punkt styku między komputerem a urządzeniem peryferyjnym, jak również pomiędzy dwoma programami, bądź też między komputerem a użytkownikiem (tzw. interfejs użytkownika). Interpolacja warstwic – zagęszczanie warstwic przez matematyczne wyliczanie punktów pośrednich pomiędzy sąsiadującymi warstwicami już istniejącymi, przez które wkreśla się dodatkowe linie obrazujące warstwice pośrednie (interpolowane). Interpretacja danych teledetekcyjnych – proces wnioskowania, wykorzystujący skojarzenia wiadomości merytorycznych interpretatora z informacją uzyskaną z cyfrowych obrazów teledetekcyjnych. Izohipsa zob. Warstwica Izolinie – linie łączące na mapie jednakowe wartości liczbowe. Wyznaczane są zwykle na podstawie interpolacji między punktami, dla których dane zjawisko przyjmuje znane wartości. Opisujące określone zjawiska izolinie mają swoje indywidualne nazwy. I tak np.: – izohipsy, to linie równych wysokości nad poziomem morza, zwane również poziomicami lub warstwicami; – izotermy, to linie jednakowych temperatur; – izohaliny, to linie jednakowego zasolenia wód; – izochory, to linie jednakowych odległości od linii kolejowych; – izofeny, to linie jednakowego początku kwitnienia roślin; – izodaty, to linie jednakowego rozprzestrzeniania (lub cofania) się zjawisk w określonych okresach czasu. Kalibracja rastra, rejestracja – transformacja rastra do przyjętego w systemie informacji przestrzennej układu współrzędnych. Kartodiagram – sposób przedstawienia dowolnego zjawiska za pomocą statystycznych diagramów (strukturalnych lub zmienności), rozmieszczonych na mapie konturowej, wewnątrz jednostek przestrzennych. Diagramy te określają stan lub dynamikę zmian zjawisk fizyczno-geograficznych albo społeczno-gospodarczych. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – mapa, na której ilościowa charakterystyka zjawisk i obiektów przedstawiona jest za pomocą diagramów, których jeden z parametrów (np. 160 Słownik terminów i pojęć – geomatyka długość boku kwadratu lub promień koła) określa wartość liczbową zjawisk lub obiektów. Podstawowe typy kartodiagramów, to: – punktowy – za pomocą diagramów przedstawione są ilościowe charakterystyki punktów; – liniowy – określa ilościową charakterystykę obiektów liniowych; podstawowym parametrem jest szerokość linii-diagramu; – powierzchniowy – określa ilościową charakterystykę powierzchniowych jednostek odniesienia. (T. OLENDEREK, W. KARASZKIEWICZ) Kartodiagram ciągły – odmiana kartodiagramu, w której każdy diagram znajdujący się na danej mapie będzie miał indywidualny wymiar, zgodny z rzeczywistym natężeniem reprezentowanego przezeń zjawiska (lub z wielkością obiektu). W efekcie, teoretycznie na mapie może nie być diagramów tej samej wielkości. Kartodiagram skokowy – odmiana kartodiagramu polegająca na zgrupowaniu zbioru wartości, jakie przyjmuje dane zjawisko w przedziały klasowe. Dla każdej klasy buduje się jeden rodzaj diagramu o stałych wymiarach. W ten sposób na mapie znajdzie się tyle rodzajów różniących się wielkością diagramów, na ile klas podzielony został badany zbiór wartości. Kartografia – nauka o metodach sporządzania, powielania i o zastosowaniu map. Definicja Brytyjskiego Towarzystwa Kartograficznego z 1964 r. podaje, że jest to nie tylko nauka i technologia, ale też sztuka sporządzania map oraz ich badanie jako dokumentów naukowych, a także dzieł sztuki. Kartogram – mapa tematyczna przedstawiająca zmiany natężenia danego zjawiska w poszczególnych wydzielonych na mapie jednostkach za pomocą zmiany natężenia barwy lub szarości. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – mapa tematyczna, na której prezentacja danych ilościowych, odniesionych do powierzchni i podzielonych na klasy, jest przedstawiana za pomocą logicznie uporządkowanych barw, deseni lub stopni szarości. (T. OLENDEREK) – ilościowa metoda prezentacji kartograficznej zjawisk polegająca na pokryciu określonych jednostek przestrzennych barwą lub deseniem zależnym od intensywności natężenia w tych jednostkach badanego zjawiska. (W. KARASZKIEWICZ) Kartogram dazymetryczny – odmiana kartogramu, w którym układ podstawowych jednostek zależy od zmienności natężenia badanego zjawiska. Często jest on wykonywany na bazie mapy kropkowej. 161 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Kartometria – dział kartografii, a także miernictwa, zajmujący się metodami wykonywania i analizą dokładności pomiarów różnych obiektów geograficznych na mapach, z uwzględnieniem wpływu zniekształceń odwzorowawczych na wyniki pomiarów takich wielkości, jak: kąty, pola, długości. Kartometryczność – cecha mapy oznaczająca, że obraz mapy może być wykorzystywany do wykonywania pomiarów, w celu określenia cech ilościowych prezentowanych zjawisk i obiektów (liczebność, rozmiar, odległość, powierzchnia). Kartometryczność mapy uzyskuje się przez zastosowanie ścisłych formuł matematycznych odzwierciedlających nieregularną bryłę Ziemi na płaszczyźnie mapy. Odróżnia to mapę od planów, które ogólnie nie mają tej właściwości. Kartowanie – metoda badań geograficznych, polegająca na zapisie jakiegoś zjawiska w postaci mapy na podstawie studium terenowego, zdjęcia kartograficznego, ankiety, spisu. Kataster – urzędowy spis gruntów i budynków, będący m.in. podstawą do zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych. Częścią katastru jest wielkoskalowa mapa katastralna. Klasyfikacja systemów informacji przestrzennej – systemy informacji przestrzennej mogą być klasyfikowane według różnych kryteriów: obszaru (systemy obiektowe, lokalne, regionalne, krajowe), źródłowości informacji (informacja pierwotna, wtórna – zagregowana, przetworzona), zakresu użytkowania (jeden konkretny użytkownik, wielu użytkowników), struktury funkcjonalnej (scentralizowane, rozproszone), przeznaczenia i innych. Klasyfikacja nadzorowana – metoda rozpoznawania obrazów ze scen satelitarnych, w której analityk bezpośrednio uczestniczy w procesie. Klasyfikacja nienadzorowana – w pełni zautomatyzowana metoda rozpoznawania obrazów ze scen satelitarnych, w której analityk tylko definiuje na wstępie parametry systematyki klasyfikacyjnej. Klasyfikacje obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne zastępowania wizualnych analiz obrazu technikami automatycznej identyfikacji klas obiektów w obrazie. Procedury klasyfikacji wykorzystują algorytmy klasyfikacyjne, bazujące na cechach spektralnych obrazów. Do klasyfikacji nadzorowanej i klasyfikacji nienadzorowanej można wykorzystywać zarówno kanały z oryginalnego obrazu teledetekcyjnego, jak również sztucznie utworzone kanały, dla których wartości poszczególnych pikseli są wyliczane przez operacje międzykanałowe. 162 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Klucz fotointerpretacyjny – algorytm matematyczno-logiczny ułatwiający automatyczną lub półautomatyczną interpretację zdjęcia lotniczego lub zobrazowania satelitarnego. Klucz w bazie danych, indeks, geokod, klucz podstawowy – jedno lub kilka pól unikalnych (niepowtarzalnych) w obrębie tabeli relacyjnego modelu bazy danych. Przy tabelach relacyjnych – klucz tabeli nadrzędnej. Klucz obcy – jedno lub kilka pól w tabeli podrzędnej relacyjnych baz danych, zawierający identyczne dane, co klucz podstawowy tabeli nadrzędnej. Klucz sztuczny (identyfikator, ID, autonumer) – jedno dodatkowe pole w tabeli, często nadawane automatycznie przez program, jednoznacznie identyfikujące rekordy; stosowane najczęściej, gdy brakuje naturalnego klucza podstawowego. Identyfikator musi być unikalny dla każdego rekordu. Identyfikatorem może być numer lub unikalny zbiór znaków. Towarzyszą mu zwykle pozostałe cechy tworzące tabelę atrybutów. Identyfikator obiektu wiąże atrybuty z lokalizacją przestrzenną opisywaną zwykle współrzędnymi układu odniesienia. Kodowanie – zapisywanie w programie komputerowym informacji o strukturze działania tego programu, aplikacji lub bazy danych. Kolumna tabeli zob. Pole. Konforemność – prawidłowe przedstawienie kształtu dowolnego obszaru geograficznego w zadanym odwzorowaniu kartograficznym, z wykorzystaniem procesu transformacji. Konwersja – zmiana formatu danych lub odwzorowania geograficznego umożliwiająca dalsze jej przetwarzanie. Krajowy system informacji przestrzennej – koncepcja zasad zakładania, aktualizacji i eksploatacji SIP w Polsce, traktowana jako konfiguracja informacji przestrzennej o różnej szczegółowości, różnym zasięgu terytorialnym i różnym przeznaczeniu, prowadzona przez różne podmioty. Kreskowanie zob. Szrafura. Legenda mapy – tekst dołączony do mapy, zawierający jej tytuł, objaśnienia skali oraz użytych znaków i kolorów, nazwisko autora lub nazwę wydawcy, a także informacje o zastosowanym odwzorowaniu, roku i miejscu sporządzenia mapy. Leśna mapa numeryczna – mapa numeryczna wykonana zgodnie ze standardami przyjętymi w Lasach Państwowych. 163 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Linie, polilinie – obiekty geometryczne jednowymiarowe, charakteryzujące się długością. LIS zob. System informacji terenowej. Mapa – graficzne przedstawienie na płaszczyźnie wybranych cech powierzchni Ziemi oraz zjawisk przyrodniczych i społecznych. Mapa charakteryzuje się: matematycznie określoną konstrukcją, zastosowaniem symboli kartograficznych, wybiórczym przedstawieniem cech i zjawisk. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – opracowanie kartograficzne w postaci analogowej lub cyfrowej, odznaczające się kartometrycznością. (K. OKŁA) Mapa analityczna zob. Numeryczna mapa analityczna. Mapa analogowa – opracowanie kartograficzne w postaci kreskowej, wykonane na planszy aluminiowej (pierworys), folii przezroczystej (matryca) lub na papierze (kopia). Mapa arkuszy zob. Mapa indeksowa. Mapa bazowa zob. Podkład kartograficzny. Mapa drobnoskalowa – mapa, najczęściej o cechach mapy ogólnogeograficznej, zwykle w skalach od 1:10 000 i mniejszych, używana najczęściej w SIP. Także większość leśnych map tematycznych i przeglądowych. Mapa ewidencyjna – mapa powszechnej ewidencji gruntów dla gruntów bez prawnej dokumentacji oraz pozostających we współwłasności. (A. PAJDA) – mapa powszechnej ewidencji gruntów i budynków, na którą składają się • granice: państwa, jednostek ewidencyjnych, obrębów i działek, • kontury: użytków gruntowych i klas oraz ich opisy, • usytuowanie budynków, • stabilizowane punkty graniczne, • numery: działek, porządkowe budynków, ewidencyjne budynków, • numery punktów załamania linii granicznych, • nazwy ulic i oznaczenie dróg publicznych. (T. BARTOSZEWSKI) Mapa gospodarcza (leśna) – mapa zasadnicza powszechnej ewidencji gruntów dla gruntów posiadających pełną dokumentację lub mapa ewidencyjna, wzbogacona o treść leśną. 164 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Mapa hybrydowa – mapa wykorzystująca model wektorowy na podkładzie modelu rastrowego. Mapa indeksowa, mapa arkuszy – orientacyjna mapa określonego obszaru, dla którego wykonane są arkusze map (najczęściej map analogowych), zdjęcia lotnicze lub zobrazowania satelitarne. Treścią mapy indeksowej są linie obrysu tego obszaru oraz identyfikatory map składowych. Mapa katastralna – mapa wielkoskalowa zawierająca granice własności i formy użytkowania gruntów, stanowiąca część katastru. Mapa komputerowa – mapa wykonana komputerowo, przeznaczona przede wszystkim do wyplotów, niekoniecznie zachowująca cechy mapy numerycznej, aczkolwiek często kojarzona z nią na zasadzie podobieństw powierzchownych. Mapa numeryczna – zbiór danych, który po zastosowaniu ściśle określonych algorytmów i odpowiednich środków technicznych – umożliwi wykonanie różnorodnych (pod względem skali i treści) opracowań graficznych, a także będzie mógł być poddawany wielu operacjom wyszukiwania, sortowania i dobierania informacji oraz obliczania określonych wielkości. Mapa numeryczna nadleśnictwa – graficzno-opisowa baza danych, zaopatrzona w oprogramowanie umożliwiające jej aktualizację, tworzenie map tematycznych, raportów i analiz. Mapa obrazowa – mapa rastrowa będąca jedynie niezarejestrowanym zdjęciem lotniczym lub obrazem satelitarnym, nadającym się do dalszej obróbki. Mapa perswazyjna – mapa przekazująca czytelnikowi określoną ideę bądź przesłanie. Poszczególne obiekty i zjawiska znajdą się na takiej mapie tylko wtedy, gdy ich obecność będzie świadczyć na korzyść nadrzędnej myśli komunikowanej przez autora mapy. Mapy takie w znacznie większym stopniu niż typowe mapy informacyjne oddziałują na uczucia, na podświadomość jej odbiorców. Mapy perswazyjne charakteryzują się daleko idącym uproszczeniem treści i nieskomplikowanymi metodami prezentacji oraz prezentują zawsze tylko jeden punkt widzenia. Mapa podstawowa zob. Podkład kartograficzny. Mapa rastrowa zob. Model rastrowy; Obraz rastrowy; Raster. 165 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Mapa stanu posiadania nadleśnictwa – mapa powszechnej ewidencji gruntów wykonywana przez uprawnione jednostki wykonawstwa geodezyjnego na podstawie danych znajdujących się w państwowym zasobie geodezyjno-kartograficznym i zawierająca dane dotyczące punktów osnowy geodezyjnej, elementów ewidencji gruntów i budynków oraz elementów sieci uzbrojenia terenu. Mapa tematyczna – mapa przedstawiająca wybrane zagadnienie na tle podkładu kartograficznego. Główny temat (np.: siedliska leśne – mapa siedliskowa, czy rozmieszczenie powierzchni związanych z leśną genetyką stosowaną – mapa nasiennictwa) dominuje, a pozostałe elementy (topograficzne, administracyjne lub inne) są przedstawione jedynie jako tło mające pełnić funkcję orientacyjną. Mapa topograficzna – mapa ogólnogeograficzna (nie tematyczna), wykonana na podstawie bezpośrednich pomiarów topograficznych w terenie lub za pomocą metod fotogrametrycznych (pomiary na zdjęciach lotniczych). Mapa topograficzna przedstawia szczegółowy obraz terenu: rzeźbę, hydrografię, zabudowę itp., za pomocą ujednoliconych, standardowych oznaczeń. Mapa topograficzna różni się od innych map ogólnogeograficznych skalą, od 1:5000 do 1:200 000. Mapa wektorowa zob. Model wektorowy. Mapa wielkoskalowa – bardzo dokładna mapa „geodezyjna”, zwykle w skalach 1:5000 i większych, używana najczęściej w SIT. Także leśna mapa gospodarcza. Mapa wynikowa – mapa powstała jako wynik procesu analiz przestrzennych. Mapa zasadnicza – wielkoskalowe opracowanie kartograficzne zawierające aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz o elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych. (USTAWA PRAWO GEODEZYJNE I KARTOGRAFICZNE, ART. 2, P. 7) – mapa powszechnej ewidencji gruntów dla gruntów posiadających pełną dokumentację, w skalach 1:5000 (dla terenów wiejskich i lasów) oraz większych (dla terenów miejskich), posiadająca wszystkie elementy przewidziane instrukcją K-1, wykonywana w systemie analogowym na planszach kreślarskich z wkładką aluminiową, na folii lub w formie numerycznej. (K. OKŁA) Merging zob. Nakładanie obrazów cyfrowych. 166 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Merkator, Mercator, właściwie Gerhard Kremer (1512–1594) – flamandzki kartograf, twórca nowoczesnej kartografii. W 1569 r. wydał mapę świata w opracowanym przez siebie rzucie, zwanym rzutem Merkatora (wszystkie południki i równoleżniki odwzorowują się jako linie proste). Wprowadził pojęcie atlasu – nazwał tak zbiór map, który wydał w latach 1585–1595. Metoda chorochromatyczna – jakościowa metoda prezentacji kartograficznej polegająca na wyróżnieniu określonej cechy dla całego prezentowanego na mapie obszaru i wyróżnieniu, na podstawie tej cechy, odmiennych pod względem jakościowym jednostek przestrzennych. Metoda kropkowa – ilościowa metoda prezentacji kartograficznej polegająca na oznaczeniu obszaru na mapie kropkami, przy czym każdej kropce przypisana jest określona liczba obiektów, możliwie dokładnie sugerujących ich rzeczywiste położenie. Prawidłowe określenie liczby obiektów przypadających na jedną „kropkę” (tzw. wagi kropki) jest kluczową czynnością przy stosowaniu tej metody. Metoda sygnaturowa – jakościowa metoda prezentacji kartograficznej polegająca na oznaczeniu na mapie pozycji obiektów obserwowanych w rzeczywistości za pomocą sygnatur (znaków punktowych lub liniowych) w sposób odpowiedni do charakterystyki cech jakościowych tych obiektów. Położenie znaków na mapie określa jednoznacznie i precyzyjnie rozmieszczenie obiektów w rzeczywistości. Metoda zasięgów – jakościowa metoda prezentacji kartograficznej polegająca na oznaczeniu na mapie obszaru występowania danego zjawiska jednym z czterech sposobów: – zasięgu liniowego – oznaczenie granicy obszaru występowania zjawiska linią; – zasięgu plamowego – wypełnienie obszaru występowania zjawiska barwą lub deseniem; – zasięgu sygnaturowego – oznaczenie obszaru występowania zjawiska regularnie rozmieszczonymi znakami punktowymi przypominającymi sygnatury; – zasięgu opisowego – wypełnienie obszaru występowania zjawiska odpowiednio sformatowanym tekstem. Metody prezentacji kartograficznej zob. Prezentacje kartograficzne. Model – algorytm definiujący strukturę, kryteria i sposób działania modelowanego obiektu bądź zjawiska. 167 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Model rastrowy – położenie i kształt obiektów są w nim określane przez regularne pola podstawowe. Model wektorowy (mapa wektorowa) – każdy punkt mapy określają współrzędne oraz sposoby ich połączeń w obiekty liniowe i powierzchniowe – jest to prosty model wektorowy; po zdefiniowaniu związków międzyobiektowych – otrzymuje się topologiczny model danych wektorowych. Istnieje możliwość konwersji jednego modelu danych na drugi. W systemie wektorowym zapis punktów, linii i wieloboków (poligonów) może być wykonany z pełną dokładnością wyrażoną w określonym układzie współrzędnych. Przy zapisie wektorowym istnieje możliwość dokładnego przedstawienia granic elementarnych jednostek przestrzennych, którym przyporządkowane są określone atrybuty tematyczne. Moduły (rozszerzenia) pakietu GIS – dodatkowe części programu GIS, uzupełniające i poszerzające jego podstawowe funkcje. Monoploting – fotogrametryczne opracowanie pojedynczego zdjęcia lotniczego. W stosowaniu tej metody wymagana jest znajomość numerycznego modelu terenu i elementów orientacji zewnętrznej zdjęć lotniczych. Mozaikowanie obrazów cyfrowych – procedura przetwarzania teledetekcyjnych obrazów cyfrowych, zmierzająca do utworzenia jednego obrazu ze zbioru kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu obrazów składowych. Jest wykorzystywane w sporządzaniu map obrazowych obejmujących obszar większy niż pojedyncze zdjęcie lotnicze, czy obraz satelitarny. Charakterystyczną cechą mozaikowania jest nałożenie cyfrowe zachodzących częściowo na siebie obrazów, które mogą pochodzić z różnych systemów teledetekcyjnych. W mozaikowaniu obraz górny pokrywa obraz dolny w sposób, który w obrazie wynikowym umożliwia obserwację tylko obrazu górnego. Procedury mozaikowania będą wykorzystywane przed integracją danych teledetekcyjnych z SIP wtedy, kiedy założony system informacji przestrzennej swoim zasięgiem przekracza zasięg jednego obrazu teledetekcyjnego. Nachylenie stoku, spadek – kąt płaski zawarty pomiędzy powierzchnią terenu a poziomem. Nachylenie stoku określane jest najczęściej w stopniach, od 0° (obszar całkowicie płaski, równinny) do 90° (pionowa ściana skalna). Niekiedy określa się nachylenie stoku przez stosunek różnicy wysokości do odległości w poziomie, wyrażony w procentach lub promilach (np. 4,5% oznacza, że na odległości 100 m różnica wysokości wynosi 4,5 m). Wartość kąta nachylenia stoku (miejscową lub średnią) można określić na podstawie mapy poziomicowej lub też zmierzyć za pomocą prostych przyrządów topograficznych (np. klizymetru) bezpo168 Słownik terminów i pojęć – geomatyka średnio w terenie. Wielkość nachylenia stoku wpływa, niekiedy w sposób decydujący, na rodzaj i intensywność procesów fizycznogeograficznych, przede wszystkim morfologicznych, a także na gospodarkę człowieka, zwłaszcza na budownictwo, rolnictwo, leśnictwo i komunikację. Nakładanie – tworzenie nowych warstw mapy z elementów pobranych z innych warstw. Nakładanie obrazów cyfrowych, merging – procedury teledetekcyjne powodujące nałożenie dwóch różnych obrazów cyfrowych na siebie. Efekt nałożenia, odmiennie niż w przypadku mozaikowania, jest widoczny w postaci obrazu wynikowego, który zachowuje informację z obydwu nakładanych obrazów. Procedury mergingu są powszechnie wykorzystywane w celu połączenia obrazów teledetekcyjnych o różnej rozdzielczości terenowej. Nakładka – rodzaj przeglądarki; aplikacja działająca na podstawie standardowego programu GIS, umożliwiająca aktualizację geometrycznej bazy danych oraz wykonująca wiele specjalistycznych funkcji wykraczających poza możliwości przeglądarek. Aplikacja powinna rozszerzać możliwości standardowego pakietu GIS, umożliwiać kontrolę i bezpieczeństwo na etapie dokonywania zmian w graficznej bazie danych. Napisy – geometryczne obiekty tekstowe powstałe w wyniku przekształcenia etykiet lub wprowadzenia odrębnego tekstu. Narzędzia GIS – rodzaj oprogramowania przeznaczonego do budowy i eksploatacji map numerycznych. NMT zob. Numeryczny model terenu. Numeryczna mapa analityczna – rodzaj numerycznej mapy tematycznej pozwalający na przeprowadzanie różnorodnych analiz przestrzennych i symulacji przestrzennych, często posiłkujący się dodatkowymi aplikacjami lub programami eksperckimi (także poza GIS-owskimi). Numeryczna mapa tematyczna – mapa numeryczna zbudowana z dowolnie wybranych elementów występujących w zintegrowanych tabelach relacyjnych baz danych. W numerycznej mapie tematycznej, na podkład kartograficzny składają się zwykle podstawowe warstwy informacyjne, a warstwy tematyczne najczęściej generowane są z bazy opisowej na podstawie jednej lub większej liczby informacji. Numeryczny model powierzchni drzewostanów – rodzaj numerycznego modelu terenu odtwarzający kształt powierzchni koron drzewostanów. 169 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Numeryczny model powierzchni terenowej zob. Numeryczny model terenu. Numeryczny model terenu – NMT, numeryczny model powierzchni terenowej (DTM – ang. Digital Terrain Model) – zbiór odpowiednio wybranych punktów powierzchni o znanych współrzędnych x, y, z oraz algorytmów interpolacyjnych umożliwiających odtworzenie jej kształtu dla określonego obszaru. Metody zapisu modeli to: nieregularna siatka trójkątów, sieć regularna (zwykle sieć kwadratów) i model hybrydowy (rozwiązanie najlepsze). Podstawowe zadanie NMT polega na określeniu trzeciej współrzędnej wysokościowej (Z) punktu, którego współrzędne płaskie (X, Y) są znane. (D. KORPETTA) – prezentacja powierzchni terenu oparta na współrzędnych płaskich x, y oraz uwzględniająca wysokość punktów terenowych z. (K. OKŁA) Obiektowa baza danych – model bazy danych, którego zasadniczym składnikiem jest „obiekt”, będący podstawową jednostką reprezentującą informację. Obiekty mają właściwości (odpowiednik pól). Pola obiektu mogą się zmieniać. W skład obiektu wchodzą także możliwe do wykonania na polach funkcje. Noszą one nazwę metod. Projektem obiektu jest klasa. Każdy pojedynczy obiekt jest tzw. instancją (wystąpieniem) swojej klasy. Systemy obiektowe dysponują mechanizmem dziedziczenia. Polega on na możliwości wyodrębnienia podklas z dowolnej klasy. Podklasy przejmują (dziedziczą) właściwości i metody klasy macierzystej. Mogą też otrzymać nowe właściwości i metody. Każda z podklas będzie posiadać zestaw właściwości i metod z klasy macierzystej oraz dodatkowo charakterystyczny dla danej podklasy. Bazy obiektowe to systemy sterowane za pomocą zdarzeń. Zapytania do bazy są żądaniem wykonania określonej metody. Wykonanie przygotowanego zestawu metod spowoduje wyekstrahowanie określonej informacji ze zbiorów danych. Obiekty mapy numerycznej, elementy graficzne – elementy punktowe, liniowe, powierzchniowe i tekstowe narysowane na mapie numerycznej, mające oprócz określonych współrzędnych definiujących ich lokalizację, cechy opisowe, jakościowe i ilościowe. Identyfikacja pojedynczych obiektów możliwa jest przez zdefiniowane związki przestrzenne i atrybutowe. Obiekty przestrzenne – obiekty naturalne i sztuczne związane z powierzchnią Ziemi oraz różne zjawiska (przyrodnicze, społeczne, ekonomiczne), które mogą być rozpatrywane w odniesieniu do Ziemi. Obiekty wektorowe zob. Wektory. Obiekty złożone zob. Systemy obiektowe. 170 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Obraz rastrowy, mapa rastrowa, bitmapa, raster – obraz zeskanowanej mapy, zdjęcia lotniczego, zobrazowania satelitarnego lub zeskanowanego obrazu przedstawiony w postaci regularnej siatki pikseli. Obraz satelitarny zob. Zobrazowanie satelitarne. Obraz teledetekcyjny zob. Cyfrowy obraz teledetekcyjny. Oczko rastra zob. Piksel. ODBC (ang. Open Database Conectivity) – standard pozwalający na łączenie danych pochodzących z różnych baz danych i pracujących pod kontrolą różnych systemów operacyjnych. Odwzorowanie kartograficzne – sposoby przedstawienia globu ziemskiego w taki sposób, aby każdemu punktowi na kuli ziemskiej odpowiadał określony punkt na płaszczyźnie (mapie). Konstrukcja rzutów opiera się na równaniach matematycznych określających zależności między współrzędnymi geograficznymi punktów na powierzchni Ziemi (traktowanej jako obrotowa elipsoida) a współrzędnymi płaskimi x, y obrazu tego punktu w przyjętym odwzorowaniu (czyli na mapie). Każde odwzorowanie cechuje się zniekształceniem długości bądź kątów lub powierzchni, przy czym nie ma odwzorowania, w którym jednocześnie byłyby wyeliminowane wszystkie zniekształcenia. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – zestaw formuł matematycznych opisujących kartometryczność oraz wiążący układy współrzędnych geodezyjnych elipsoidalnych i płaskich. Postać odwzorowania jest uzależniona od wielkości, kształtu, położenia na powierzchni Ziemi oraz skali opracowania kartograficznego fragmentu rzeczywistości geograficznej. Przekształcenie powierzchni elipsoidy na płaszczyznę mapy powoduje zmianę relacji geometrycznych odwzorowywanego obrazu. Zmianom mogą ulegać: kąty, kierunki, odległości, powierzchnie. Różne rodzaje odwzorowań kartograficznych zachowują w niezmienionej postaci wymienione wielkości. (W. KARASZKIEWICZ) Operacje międzykanałowe obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne wykorzystujące informację o jasnościach radiometrycznych pikseli pochodzących z różnych kanałów wielospektralnego cyfrowego obrazu teledetekcyjnego. Oprogramowanie, software – program lub zbiór programów, umożliwiający korzystanie z komputera oraz ewentualnie ze sprzętu peryferyjnego (modemu, skanera itp.) bądź pozwalający rozwiązywać konkretne problemy użytkownika. 171 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Oprogramowanie do budowy mapy numerycznej – pakiet profesjonalnego oprogramowania GIS, które powinno się charakteryzować funkcjami mającymi możliwość m.in.: wykonywania obliczeń geodezyjnych i geometrycznych, wykonywania kalibracji rastra i analiz rastrowych, przetwarzania i obróbki danych skanowanych, wykonywania wektoryzacji topologicznej, konwersji „do” i „z” wielu popularnych formatów danych przestrzennych i opisowych, zarządzania relacyjną bazą danych, tworzenia własnych aplikacji (albo przynajmniej makropoleceń), budowania numerycznego modelu terenu. Oprogramowanie eksploatacyjne mapy numerycznej – pakiet profesjonalnego oprogramowania GIS, które powinno charakteryzować się funkcjami mającymi możliwość m.in.: zarządzania relacyjną bazą danych, szerokiej prezentacji danych kartograficznych i graficznych, wykonywania analiz przestrzennych, wektoryzacji materiału skanowanego, konwersji danych z innymi formatami, tworzenia własnych aplikacji, edycji bazy graficznej i opisowej. Oprogramowanie podstawowe – oprogramowanie, na bazie którego eksploatowana jest mapa numeryczna. Często do oprogramowania podstawowego dołączane są nakładki ułatwiające pracę z systemem informacji przestrzennej. Orientacja mapy – określenie stron świata na mapie. W dzisiejszej kartografii przyjmuje się, że górna część ramki mapy znajduje się od strony północnej (dawniej był to wschód, a u Arabów południe). Kierunek północy może wskazywać na mapie specjalna strzałka, siatka kartograficzna lub domyślnie ramka mapy. Ortofotomapa – cyfrowy obraz teledetekcyjny, skorygowany geometrycznie, z usuniętymi zniekształceniami geometrycznymi, powstającymi z powodu istnienia zróżnicowanej rzeźby terenu. (J. MOZGAWA) – rastrowo zapisany obraz powierzchni terenu przetworzony do postaci kartometrycznej z obrazów źródłowych. (E. PIEKARSKI) – mapa w postaci obrazu powstała przez przekształcenie zdjęcia lotniczego. (D. KORPETTA) – mapa utworzona ze zdjęć lotniczych lub zobrazowań satelitarnych, przetworzona kartometrycznie (transformowana za pomocą rzutu prostokątnego), pozbawiona zniekształceń geometrycznych, z dołączonymi elementami typowymi dla map wektorowych (siatką kartograficzną, podziałką i innymi elementami legendy mapy) oraz uwzględniająca hipsometrię. (K. OKŁA) 172 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Osnowa geodezyjna – pozioma i wysokościowa – usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych (ustabilizowanych w terenie, fizycznie utrwalonych, „zmaterializowanych”), których wzajemne położenie jest matematycznie określone. (H. OLENDEREK) – zespół odpowiednio wybranych i utrwalonych w terenie punktów, tworzący układ odniesienia dla pomiarów geodezyjnych. (D. KORPETTA) – punkty w terenie o precyzyjnie wyznaczonym położeniu (długość i szerokość geograficzna, wysokość n.p.m.), trwale oznaczone (najczęściej za pomocą guza metalowego wmurowanego w betonowy słupek), będące podstawą do wykonania mapy topograficznej danego obszaru. Punkty te jako pierwsze są nanoszone na powstający plan i według nich prowadzi się dalsze pomiary. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) Piksel, oczko rastra – najmniejszy rozróżnialny element rastra. Jest to pole podstawowe w formie regularnych figur geometrycznych (najczęściej kwadratów lub trójkątów równobocznych), które tworzą elementy obiektów mapy rastrowej lub zeskanowanego obrazu. Plan – rysunek na płaszczyźnie poziomej w bardzo dużej skali (nie mniejszej niż 1:10 000), obrazujący niewielki obszar (np. od planu pomieszczenia po plan miasta) i nie uwzględniający kartometryczności, tzn. pomijający deformację obrazu wynikającą z kulistości Ziemi, gdyż niewielki fragment przedstawianego terenu jest praktycznie powierzchnią płaską (to różni go od mapy). Ploter – rodzaj drukarki wielkoformatowej do drukowania (plotowania) arkuszy (map) w dużych formatach (najczęściej A1 i A0) o wysokiej jakości. Podkład kartograficzny, mapa podstawowa, mapa bazowa – mapa ilustrująca ogólny zarys topografii danego terenu, przedstawiająca pierwotną (bazową) informację, na którą nałożona jest treść mapy tematycznej. Podziałka mapy – graficzny obraz skali mapy. Jest to odcinek podzielony na mniejsze części i opisany zgodnie ze skalą mapy. Podziałka mapy umożliwia bezpośrednie odczytanie z mapy rzeczywistych odległości (np. za pomocą kroczka), bez konieczności przeliczania. Czasami pojęcie podziałki mapy używane jest jako synonim skali mapy. Podziałka transwersalna – odmiana podziałki mapy zbudowana na bazie prostokąta i wykorzystująca efekt noniusza – umożliwia odczytanie dziesiętnych części wartości odcinka elementarnego. Używana bywa na mapach gospodarczych i w planach. 173 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Pole, kolumna tabeli – osobny zapis informacji w bazie danych w postaci kolumny tabeli, mający przypisany format danych (np. tekst, liczba, data), wielkość (np. znak, liczba, bajt, %) i unikalną wśród pól tabeli nazwę. Poligony, wieloboki, powierzchnie – obiekty geometryczne dwuwymiarowe, charakteryzujące się powierzchnią i obwodem. Polilinie zob. Linie. Położenie geograficzne – usytuowanie dowolnego obiektu geograficznego, określone współrzędnymi geograficznymi, wysokością n.p.m., lokalizacją na tle jednostek fizycznogeograficznych. Położenie topograficzne – położenie dowolnego obiektu geograficznego względem form terenu i wód, np. stokowe, przylądkowe, nadrzeczne. Południe – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczana w kartografii jako S (ang. South). Południk geograficzny – linia łącząca punkty na powierzchni Ziemi, dla których w tym samym czasie występuje południe (górowanie Słońca). Wszystkie południki geograficzne zbiegają się w biegunach i razem z równoleżnikami tworzą siatkę geograficzną. Południki geograficzne oznacza się w stopniach, minutach i sekundach długości geograficznej wschodniej lub zachodniej. Południk zerowy – południk geograficzny umownie przyjęty za zerowy, tzn. taki, od którego mierzy się długość geograficzną wschodnią (na wschód od południka zerowego) i zachodnią (na zachód od południka zerowego). Od XVI w. był to południk wyspy Ferro na Atlantyku, od 1911 r. zaś uchwałą Międzynarodowej Unii Geograficznej za południk zerowy przyjęto południk obserwatorium astronomicznego Greenwich Observatory pod Londynem. Powierzchnie zob. Poligony. Poziom morza – powierzchnia prostopadła do siły ciężkości, wyznaczona przez średnie położenie wód morskich między przypływem i odpływem, przyjmowana w kartografii za poziom odniesienia dla wysokości obiektów na lądzie. Linia brzegowa wyznacza poziomicę 0 m n.p.m. Wahania poziomu morza rejestruje się za pomocą mareografu, działającego na zasadzie naczyń połączonych. Wysokość poziomu morza jest nieco zróżnicowana, w przeszłości za poziom zerowy przyjmowano wskazania 174 Słownik terminów i pojęć – geomatyka mareografu w Trieście lub Amsterdamie, obecnie poziom morza oznaczany jest według wskazań w Kronsztadzie. Poziomica zob. Warstwica. Północ – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczana w kartografii jako N (ang. North). Prezentacje kartograficzne – zastosowanie na mapie odpowiednio dobranych znaków kartograficznych, których cechy graficzne są ściśle skorelowane z cechami prezentowanych danych. Pozwala to przypisać znakom kartograficznym znaczenie nominalne i ilościowe, wzajemne zaś ich rozmieszczenie na arkuszu mapy oddaje relacje przestrzenne zachodzące pomiędzy prezentowanymi obiektami i zjawiskami. Rozróżniamy metody jakościowe (najpopularniejsze to: metoda zasięgów, metoda chorochromatyczna, metoda sygnaturowa) i ilościowe (metoda kropkowa, kartogram, kartodiagram, metoda izolinii). Procedury teledetekcyjne – typy przetworzeń cyfrowych obrazów teledetekcyjnych. Najczęściej wykorzystywane z punktu widzenia potencjalnych zastosowań teledetekcji w leśnictwie wielofunkcyjnym to: rektyfikacje obrazów, mozaikowanie, wzmocnienia, zmiany jasności i kontrastu, filtracje cyfrowe, nakładanie obrazów, operacje międzykanałowe, klasyfikacje obrazów cyfrowych. Program – lista instrukcji zapisana w jednym z języków programowania, określająca kolejne operacje, które musi wykonać komputer, aby zrealizować postawione przed nim zadanie. Prosty model wektorowy – zbiór niepowiązanych ze sobą obiektów punktowych, liniowych i powierzchniowych. Przecinanie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jeden obiekt częściowo pokrywa się (przecina) z obszarem zajmowanym przez obiekt drugi. Przedziały klasowe – efekt grupowania danych statystycznych w celu ich prezentacji kartograficznej metodami kartogramu, kartodiagramu, izolinii. Przeglądarka – prosty program typu GIS bez możliwości edycji (aktualizacji) geometrycznej bazy danych. Przeglądarka powinna umożliwiać typowe operacje na warstwach bazy geometrycznej (dodanie nowej, usunięcie, sortowanie), połączenie się z dowolną bazą opisową, wykonywanie 175 Słownik terminów i pojęć – geomatyka podstawowych operacji analitycznych (zapytania, mapy tematyczne) oraz wydruk map. Przetwarzanie danych – wszelkie operacje wykonywane na danych wejściowych powodujące wygenerowanie nowych danych, niosących ze sobą żądaną, nową informację, lub powodujące zmianę sposobu ich prezentacji. Przetwarzanie informacji obrazowej – zastosowanie środków technicznych w celu uzyskania najlepszego przygotowania obrazów teledetekcyjnych do interpretacji tematycznej lub bezpośrednio na potrzeby kartograficzne. Do etapu przetwarzania mogą być zaliczane wszelkie działania przygotowujące teledetekcyjne obrazy analogowe lub cyfrowe do interpretacji na modelu stereoskopowym (3D) lub na płaskim obrazie (2D), jak i działania zmierzające do wydrukowania różnego rodzaju map obrazowych, przy założeniu, że interpretacja tematyczna może odbywać się na tych mapach. (J. MOZGAWA) – etap metody teledetekcji, w którym zarejestrowane obrazy teledetekcyjne z pułapu satelitarnego lub samolotowego są w różny sposób zmieniane, co do formy i treści. (J. MOZGAWA) Punkt – obiekt geometryczny zerowymiarowy, który nie ma długości ani powierzchni, ma tylko jedną parę współrzędnych x, y. Punktami są również wierzchołki (węzły) elementów graficznych (punkty pośrednie). Punkt pośredni zob. Węzeł. Raport – wyciąg z danych, odpowiednio zaprojektowany i sformatowany, służący do prezentowania wybranych z bazy danych informacji w najdogodniejszej formie. Raster, rysunek rastrowy – popularne określenie zeskanowanego obrazu mapy, zdjęcia lotniczego lub jakiegokolwiek innego materiału analogowego. Rejestracja zob. Kalibracja rastra. Rekord – osobny zapis informacji w bazie danych w postaci wiersza tabeli, który można odczytywać i przetwarzać. Rekord składa się z pełnego zestawu pól tabeli, niezależnie od tego, czy pola te zawierają jakieś wartości, czy nie. Rektyfikacja obrazu cyfrowego – procedura teledetekcyjna przetwarzania geometrycznie i radiometrycznie zniekształconych obrazów oryginalnych, 176 Słownik terminów i pojęć – geomatyka w kierunku uzyskania najbardziej wiarygodnej geometrycznie i spektralnie sytuacji terenowej. Dotyczy to przede wszystkim problemów usunięcia zniekształceń geometrycznych, ważących na kartometryczności obrazów teledetekcyjnych, niezmiernie istotnej przy procesach integracyjnych w systemach informacji przestrzennej. Relacja – powiązanie pomiędzy parą tabel. Relacja istnieje wtedy, gdy dwie tabele są połączone przez klucz podstawowy i klucz obcy. Relacyjny model danych – model bazy danych, w którym dane przechowuje się w tabelach, składających się z rekordów i pól. Fizyczna kolejność pól i rekordów w tabeli jest całkowicie bez znaczenia. Każdy rekord jest wyróżniany przez pole zawierające unikatową wartość. Ta cecha umożliwia utrzymanie danych niezależnie od sposobu, w jaki przechowuje je komputer. Tabela w relacyjnej bazie danych ma strukturę stałą, tzn. każdy wiersz tabeli (rekord) ma taki sam zestaw pól. Reprodukcja kartograficzna – dział kartografii zajmujący się technikami służącymi do masowego powielania map w procesach wydawniczych. Obejmuje m.in. fotoreprodukcję i fotoskład. RGB (ang. Red, Green, Blue) – sposób opisu barwy obrazów cyfrowych wyświetlanych na ekranie komputera, polegający na podaniu liczbowego natężenia, czystej barwy czerwonej (R – Red), zielonej (G – Green) i niebieskiej (B – Blue), zgodnie z zasadą przyporządkowania liczbowej wartości piksela do jasności jednego z tych trzech kolorów podstawowych. Wartości poszczególnych składowych są znormalizowane i przypisywane do odcieni danej barwy na zasadzie kombinacji. Rodzaje odwzorowań kartograficznych – do zachowania w niezmienionej postaci przekształceń powierzchni elipsoidy na płaszczyznę mapy bez zmiany relacji geometrycznych odwzorowywanego obrazu stosuje się m.in. następujące rodzaje odwzorowań kartograficznych: konforemne, równopolowe, równoodległościowe, azymutalne. Rozdzielczość – określenie poziomu dokładności danych. W informatyce – maksymalna liczba optycznie rozpoznawalnych punktów przedstawionych na wydruku lub ekranie monitora. Rozdzielczość czasowa – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych, określający, jak często w systemach teledetekcyjnych czujnik systemu teledetekcyjnego może otrzymać energię z tego samego fragmentu terenu. 177 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Rozdzielczość przestrzenna – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych, charakteryzujący terenowy wymiar piksela w obrazie teledetekcyjnym. (J. MOZGAWA) – powierzchnia terenu lub zeskanowanego obrazu reprezentowana przez każdy piksel. (K. OKŁA) Rozdzielczość radiometryczna – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych, precyzujący liczbę poziomów, na które jest podzielony zakres sygnału odbieranego przez czujnik. Rozdzielczość radiometryczna podawana jest w liczbie bitów (np. rozdzielczość 8-bitowa sygnalizuje możliwość zapisania przez czujnik 256 poziomów sygnału). Rozdzielczość spektralna – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych, podający specyficzny zakres długości fali promieniowania elektromagnetycznego, które może zapisać czujnik promieniowania. Rozdzielczość spektralna podawana jest dla konkretnego systemu teledetekcyjnego przez wyszczególnienie, często specyficznych dla danego systemu, nazw kanałów i zakresów rejestrowanego w nich promieniowania. Równik ziemski – linia powstała wskutek przecięcia powierzchni Ziemi przez płaszczyznę prostopadłą do jej osi i przechodzącą przez środek Ziemi. Najdłuższy równoleżnik ziemski, dzielący Ziemię na półkulę północną i południową. Od równika ziemskiego liczy się szerokość geograficzną; on sam ma szerokość geograficzną 0°. Równoleżniki ziemskie – linie na powierzchni Ziemi powstałe wskutek przecięcia jej przez płaszczyzny prostopadłe do osi Ziemi. Służą do określania szerokości geograficznej i przyjmują wartości od 0° (równik) do 90° (biegun). Równoleżniki o szczególnym znaczeniu mają własne nazwy, a są to zwrotniki i koła podbiegunowe. Rysunek rastrowy zob. Raster. Satelita (sztuczny) – urządzenie poruszające się ruchem bezwładnym po orbicie wokół Ziemi. Satelity służą m.in. do wykonywania cyfrowych obrazów teledetekcyjnych oraz do zapewnienia łączności dla systemu GPS. Scena satelitarna zob. Zobrazowanie satelitarne. Sferoida ziemska zob. Elipsoida obrotowa. 178 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Siatka geograficzna – układ rzeczywistych południków i równoleżników na kuli ziemskiej lub ich model na globusie, niezmodyfikowany przez żadne odwzorowanie. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA) – linie stałych wartości B i L na elipsoidzie obrotowej. (W. KARASZKIEWICZ) Siatka kartograficzna – obraz siatki geograficznej na płaszczyźnie mapy, przedstawiony z reguły liniami krzywymi. Siatka topograficzna (kilometrowa) – linie stałych współrzędnych X i Y umiejscowione na arkuszu mapy obok siatki kartograficznej w celu ułatwienia posługiwania się mapami. Sieciowe funkcje – funkcje analizy przestrzennej operujące na obiektach liniowych, pozwalające monitorować, prognozować i optymalizować obciążenie sieci. W leśnictwie najczęściej będą używane do modelowania spływu surowca drzewnego i w akcjach gaśniczych. Sieciowy model danych – model bazy danych, mający rozwiniętą strukturę hierarchicznego modelu danych. Relacje w modelu sieciowym są realizowane przez kolekcje (konstrukcje), które łączą dwie tabele przez przypisanie jednej z nich roli właściciela, a drugiej członka. Zaletą tego modelu jest możliwość zdefiniowania dowolnej liczby powiązań między dwoma tabelami, a każda tabela może uczestniczyć w wielu różnych kolekcjach. Wadą jest to, że baza danych nie może funkcjonować bez obsługujących ją programów, gdyż wspomniane kolekcje są strukturami niejawnymi – definiowanymi wewnątrz aplikacji. Sieć triangulacyjna – w geodezji sieć trójkątów w terenie (o bokach 20–40 km), których wierzchołkami są punkty triangulacyjne (z każdego powinny być widoczne sąsiednie punkty, aby umożliwić pomiar kątów między nimi). Sieć triangulacyjną konstruuje się w celu wykonania triangulacji terenu. SILP zob. System informatyczny Lasów Państwowych. SIP zob. System informacji przestrzennej. SIT zob. System informacji terenowej. Skala mapy – stosunek liczbowy przedstawiający wielkość zmniejszenia odległości na mapie względem rzeczywistych odległości w terenie. Skalę mapy zapisuje się w postaci ułamka, np. 1:10 000 oznacza, że odle179 Słownik terminów i pojęć – geomatyka głość pomierzona na mapie jest w terenie 10 000 razy większa (skala mapy jest tym większa, im mianownik ułamka jest mniejszy). Skalę mapy można przedstawić za pomocą podziałki mapy lub w postaci skali mianowanej, np. 1 cm na mapie – 10 km w terenie. Skaner – urządzenie służące do zamiany postaci analogowej materiału źródłowego (najczęściej dokumentu na papierze, zdjęcia bądź slajdu) do postaci cyfrowej, a następnie wprowadzenia go do komputera jako zbioru danych rastrowych. Informacja graficzna jest odczytywana przez optyczny układ światłoczuły, a następnie jest zamieniana na postać cyfrową. Podstawowe typy skanerów to: ręczny, stołowy (tablicowy) i bębnowy (rolkowy). Parametrem decydującym o jakości skanera jest jego rozdzielczość (w skanerach stołowych 600–1200 dpi). Skanowanie map na potrzeby budowy geometrycznej bazy danych nadleśnictwa powinno być wykonane na skanerach tablicowych. W innych typach skanerów możliwe są jałowe poślizgi rolek prowadzących dochodzące do 1–2 mm, czyli wielkości wielokrotnie przekraczających dokładność kreślenia map. Skanowanie – przekształcenie obrazu mapy analogowej, zdjęcia lotniczego lub zobrazowania satelitarnego do postaci rastra, czyli zamianie linii mapy na uporządkowany zbiór pikseli, który może zostać zapisany w pamięci komputera. Snapowanie – dociąganie elementów jednego obiektu do charakterystycznych cech (najczęściej punktów załamań lub linii) innych obiektów. Software zob. Oprogramowanie. Spadek zob. Nachylenie stoku. SQL (ang. Structured Query Language) – standardowy język używany do wprowadzania, modyfikowania oraz odczytywania informacji z bazy danych. Standard – własności wyrobu odpowiadające ustalonym cechom: jakości, miary, wagi, składu itp., czyli opracowywanie i wprowadzanie jednolitych norm, które upraszczają produkcję i zapewniają wymienność części. Standard leśnej mapy numerycznej – ujednolicenie struktury leśnej mapy numerycznej oraz narzędzi do eksploatacji tej mapy na wszystkich szczeblach zarządzania Lasów Państwowych, wynikające z utrzymania jednolitości wymiany informacji (zwłaszcza przy generalizacji danych z różnych nadleśnictw do wyższych poziomów zarządzania), kompatybil180 Słownik terminów i pojęć – geomatyka ności programowej, zapewnienia możliwości analitycznych, konieczności zachowania jednolitości działania aplikacji użytkowych oraz z korzyści ekonomicznych i edukacyjnych. Standard ten jest spójny wewnętrznie, otwarty na możliwość współpracy z innymi systemami oraz na modernizację wewnętrzną. Stereopara – zestaw dwóch zdjęć lotniczych lub scen satelitarnych pokrywających w części ten sam teren. Oglądane w stereoskopie dają wrażenie plastycznego modelu terenu. Stereoskop – przyrząd fotogrametryczny do obserwacji stereoskopowego modelu. Składa się z dwu soczewek wklęsło-wypukłych (soczewki optyczne) umieszczonych w oprawie w odległości tzw. bazy ocznej (przeciętna odległość między źrenicami oczu). Z boku zamocowane są dwie pary luster, które dwukrotnie załamują promienie biegnące od zdjęć do oczu. Po odpowiednim ustawieniu odległości między zdjęciami stereopary i ustawieniu ostrości można obserwować stereoskopowy model terenu. Stereoskopowy model, stereomodel – model terenu widziany w stereoskopie na podstawie stereopary. Obraz daje złudzenie plastyczności terenu i pozwala na uzyskanie lepszych informacji niż samo zdjęcie lotnicze. Stół digitizerski zob. Digitizer. Struktura bazy geometrycznej – zdefiniowane pod względem kartograficznym, geograficznym, bazodanowym i informatycznym szczegóły składające się na bazę geometryczną. Struktura danych – forma organizacji informacji, zwykle uwypuklająca jakiś jej aspekt i ułatwiająca lub przyspieszająca jej przetwarzanie. Stykanie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jeden obiekt sąsiaduje bezpośrednio (styka się) z obszarem zajmowanym przez obiekt drugi. SWING (Standard Wymiany Informacji Geodezyjnej) – określony instrukcją K-1 format danych, który pozwala na reprezentację w pliku tekstowym obiektów przestrzennych i opisowych. Umożliwia przekazanie opisu modelu danych użytego do transferu oraz informacji o utworzeniu i przeznaczeniu danych zawartych w pliku, co pozwala na korzystanie z tych samych danych przez różnych użytkowników, dysponujących odmiennymi aplikacjami. 181 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Sygnatury – znaki kartograficzne stosowane do przedstawiania na mapach tematycznych obiektów i zjawisk w miejscu ich występowania, np. skrzyżowane kilofy oznaczają kopalnię. Sygnatury dzieli się na: geometryczne, literowe, symboliczne i obrazowe. Symulacje przestrzenne – takie analizy przestrzenne informacji, na podstawie których można odpowiedzieć na pytanie, co będzie za jakiś czas lub w jakim kierunku mogą zmierzać określone procesy. System globalnego wyznaczania pozycji GPS – nowa technika pomiaru współrzędnych. Na podstawie 24 sztucznych satelitów Ziemi, dysponując odpowiednim odbiornikiem określa się pozycję (3 współrzędne) miejsca pomiaru. Ze względu na sposób pomiaru, zniekształcenie sygnału przekazywanego przez satelity (zniekształcenie jest celowo wprowadzane przez właściciela satelitów – Departament Obrony USA), dokładność takiego wyznaczenia jest niewielka – ok. ±100 m. Zastosowanie 2 odbiorników oraz odpowiednich metod pomiarowych zapewnia uzyskanie dokładności wyznaczenia położenia punktu względem osnowy od ±5 mm (dla tzw. odbiorników geodezyjnych) do ±20 cm – ±5 m (dla odbiorników popularnych). Odbiorniki GPS umożliwiają kodowanie informacji opisowych dotyczących mierzonych obiektów. Odpowiednie oprogramowanie zapewnia transfer danych pomiarowych do postaci bazy SIP. System informacji geograficznej – GIS (z ang. Geographic Information System) – system informacji przestrzennej, który funkcjonuje w środowisku geografów i odnosi się w zasadzie do skal małych. System informacji o terenie zob. System informacji terenowej. System informacji przestrzennej – SIP (ang. Spatial Information System) – system pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych, w których zawarte są informacje przestrzenne oraz towarzyszące im informacje opisowe o obiektach wyróżnionych w części przestrzeni objętej działaniem systemu. (J. GAŹDZICKI) Obiekty zarejestrowane i analizowane w systemach mają określone położenie (w przestrzeni dwulub trójwymiarowej) oraz zdefiniowany rodzaj i zakres informacji opisowych. Dodatkowym wymiarem, niezbędnym do oceny zmienności obiektów, jest czas. (D. KORPETTA) – forma manipulowania danymi zorientowanymi w trójwymiarowej przestrzeni (współrzędne x, y, z) z uwzględnieniem czwartego elementu, jakim jest czas. Kiedy dokładność danych źródłowych odpowiada małym skalom map, mówimy o GIS – systemie informacji geograficznej, natomiast wśród geodetów funkcjonuje pojęcie system in182 Słownik terminów i pojęć – geomatyka formacji terenowej SIT i odnosi się do przetwarzania danych odpowiadających dokładności map wielkoskalowych. (H. OLENDEREK, D. KORPETTA) – komputerowe systemy gromadzenia, analizowania i prezentowania danych o położeniu i relacjach pomiędzy obiektami i zjawiskami zlokalizowanymi przestrzennie. (J. MOZGAWA) – operowanie na obiektach mających lokalizację w przestrzeni i usytuowanych w czasie. (K. OKŁA) System informacji terenowej, System informacji o terenie – SIT (ang. LIS – Land Information System) – środek do podejmowania decyzji o charakterze prawnym, administracyjnym i gospodarczym oraz pomoc w planowaniu i rozwoju. Składa się on z bazy danych przestrzennych utworzonej dla określonego obszaru oraz z metod i technik systematycznego zbierania, aktualizowania i dostarczania danych. (MIĘDZYNARODOWA FEDERACJA GEODETÓW) – jest w skali państwa formą organizacyjną kontrolowanego przepływu, lokalizowanej przestrzennie, standaryzowanej informacji o właściwościach terenu, jego podziałach, sposobie wykorzystania oraz uprawnieniach osób władających składnikami jego zagospodarowania. (GŁÓWNY GEODETA KRAJU – ZA PIOTROWSKIM, 1992) – system informacji przestrzennej funkcjonujący wśród geodetów i odnoszący się do skal dużych. (J. GAŹDZICKI) – prowadzenie SIT jest przypisane prawnie administracji rządowej. W ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne (1983) zapisano, że „dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym stanowią podstawę do założenia krajowego systemu informacji o terenie”. (H. OLENDEREK) System informatyczny Lasów Państwowych (SILP) – opisowa baza danych, obejmująca całą działalność nadleśnictwa, w tym działalność gospodarczą w pododdziałach i wydzieleniach (podstawowych jednostkach adresowych) – mających pełny opis elementów taksacyjnych oraz planowanych i wykonanych zadań gospodarczych. Zadaniem systemu jest zagwarantowanie jednolitego uporządkowanego zbioru aktualnych informacji przyrodniczoleśnych i techniczno-ekonomicznych, niezbędnych do prawidłowego prowadzenia i zarządzania gospodarką leśną na szczeblu nadleśnictwa, regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych i Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Systemy obiektowe – programy GIS, które nie wymagają tworzenia warstw, ale posiadają możliwość wyświetlania poszczególnego rodzaju 183 Słownik terminów i pojęć – geomatyka obiektów. Umożliwiają one prezentację na ekranie wszystkich obiektów, bez ich warstwowania, z jednoczesną możliwością manipulowania każdym obiektem z osobna lub grupą dowolnie wybranych obiektów, nazywanych obiektami złożonymi. Szerokość geodezyjna – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika elipsoidy a normalną (prostopadłą) do powierzchni elipsoidy. Szerokość geograficzna – kąt między kierunkiem pionu w danym punkcie na Ziemi a płaszczyzną równika, oznaczany symbolem ϕ. Szrafura, deseń, kreskowanie – kreski równoległe lub przecinające się, albo dowolny inny deseń, stosowane w kartografii do wyróżnienia elementów powierzchniowych na mapach tematycznych. Tabela – element większości baz opisowych, przedstawiony w formie arkusza, zawierający – w określonym porządku: w pola i rekordy – opis poszczególnych danych liczbowych. Tabela atrybutów – element bazy geometrycznej zawierający – uporządkowany w pola i rekordy – opis poszczególnych obiektów geometrycznych. Tekst – napisy przypisane do obiektów graficznych lub będące osobnymi obiektami, o treści niezależnej od atrybutowej informacji opisowej. Teledetekcja – jedna z technologii geomatyki, zajmująca się pozyskaniem, przetwarzaniem i interpretowaniem danych przestrzennych w postaci informacji obrazowej, otrzymywanej w rezultacie rejestracji promieniowania elektromagnetycznego odbitego lub emitowanego przez różnego rodzaju obiekty środowiskowe. Topografia – dział geodezji zajmujący się pomiarami rzeźby terenu i rozmieszczeniem różnych obiektów na powierzchni Ziemi w celu sporządzania map topograficznych i ich uaktualniania. Obejmuje podstawowe wiadomości o terenie, mapie, zdjęciach lotniczych i fotointerpretacji, opisy przyrządów i sposoby ich stosowania przy pomiarach terenowych, metody wykonywania i unowocześniania map topograficznych. Topografia korzysta z metod takich jak triangulacja czy niwelacja. Efektem końcowym jest mapa topograficzna, wykorzystywana w różnych działach gospodarki (m.in. jako podkład kartograficzny leśnych map numerycznych). Topologia – informacja o obiektach wektorowych i ich sąsiedztwie, wynikająca z matematycznego zdefiniowania właściwości obiektów przestrzennych i zależności między nimi. 184 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Topologiczny model danych wektorowych – oprócz położenia obiektu definiowany jest jego związek z innymi obiektami. Do opisu przestrzeni trzeba więc: podać położenie punktów węzłowych (współrzędne); określić przebieg linii między węzłami; opisać powierzchnie znajdujące się po obu stronach linii; dla linii, które pomiędzy węzłami mają dodatkowe punkty załamania, należy podać położenie tych punktów. W modelu topologicznym definiowany jest zwrot linii, zmiana zwrotu powoduje konieczność zmiany definicji obszarów położonych po jej lewej i prawej stronie. Transformacja – operacja przekształcania danych przestrzennych do żądanego odwzorowania kartograficznego lub formatu GIS. Rozróżniamy trzy warianty transformacji: Helmerta, afiniczną i wielomianową. Układ współrzędnych – zespół obiektów geometrycznych, względem których określa się jednoznacznie położenie punktu lub zbioru punktów. Układ współrzędnych „GUGiK 1965”; (układ 1965, układ 65) – układ współrzędnych geodezyjnych wprowadzony w Polsce w latach siedemdziesiątych na potrzeby cywilne (mapy układu współrzędnych „Pułkowo 1942” były tajne) w celu udostępnienia map topograficznych użytkownikom gospodarki narodowej, w tym na potrzeby geodezji powszechnej. Za powierzchnię odniesienia obliczeń geodezyjnych przyjęto elipsoidę Krasowskiego. W celu zminimalizowania zniekształceń odwzorowawczych terytorium Polski zostało podzielone na pięć niezależnych stref. Układ współrzędnych „Pułkowo 1942”; (układ 1942, układ 42) – układ współrzędnych geodezyjnych wprowadzony w 1952 r. we wszystkich krajach socjalistycznych jako podstawa do wszystkich prac geodezyjnych i kartograficznych. Za matematyczną powierzchnię odniesienia przyjęto elipsoidę obrotową Krasowskiego z punktem przyłożenia do geoidy w obserwatorium astronomicznym w Pułkowie (dzielnica Leningradu). W celu odwzorowania powierzchni elipsoidy na płaszczyznę mapy przyjęto metodę Gaussa-Krügera. Na obszarze Polski mieszczą się dwie strefy o południkach osiowych 15° i 21° oraz mały fragment wschodnich krańców państwa w strefie o południku osiowym 27°. Układ współrzędnych „PUWG 1992”; (układ 1992, układ 92) – układ współrzędnych geodezyjnych wprowadzany do użytku cywilnego w 1992 r. Powierzchnią odniesienia jest geocentryczna, globalna elipsoida GRS’80, przyjęta przez podkomisję EUREF (IAG) w 1992 roku na sympozjum w Bernie, do stosowania w pracach geodezyjnych i kartograficznych. Parametry elipsoidy zostały wyznaczone za pomocą technik satelitarnych (pomiary dopplerowskie i GPS). Nowy układ ma dwa wa185 Słownik terminów i pojęć – geomatyka rianty: 1) dla map wielkoskalowych (skale od 1:500 do 1:5000) – cztery strefy odwzorowawcze, 2) dla map drobnoskalowych (skale 1:10 000 i mniejsze) jedna strefa odwzorowawcza. Video Stereo Digitizer (VSD) – narzędzie służące do fotointerpretacji zdjęć lotniczych. Wyświetlane na ekranie jednocześnie dwa obrazy, uzyskane przez skanowanie odpowiednich fragmentów zdjęć lotniczych, obserwuje się przez stereoskop lustrzany. W polu widzenia modelu stereoskopowego umieszczony jest znaczek pomiarowy, który jest sterowany za pomocą myszy lub klawiatury. Po zorientowaniu modelu położenie znaczka pomiarowego może być zarejestrowane w układzie trzech współrzędnych terenowych (x, y, z). Wyniki opracowania są zapisywane w pliku zawierającym elementy punktowe i liniowe. Wyniki fotointerpretacji w postaci warstwy wektorowej mogą być wczytane na odpowiednią warstwę leśnej mapy numerycznej. Zebrane dane mogą być wymieniane z innymi systemami. Warstwa mapy numerycznej – zdigitalizowany lub – stosowany jako podkład – rastrowy obraz jednego rodzaju informacji, ułatwiający orientację i poruszanie się w strukturze mapy. Rozróżnia się warstwy informacyjne – będące warstwami bazy geometrycznej i warstwy tematyczne – powstałe przez wygenerowanie wyselekcjonowanych informacji z bazy opisowej. Istotną cechą warstw jest możliwość ich edycji. Warstwica, poziomica, izohipsa – linia krzywa na mapie, łącząca sąsiadujące punkty o jednakowej wysokości względem przyjętego poziomu odniesienia, najczęściej względem poziomu morza. Wektory, obiekty wektorowe – popularne określenie obiektów mapy numerycznej, nie będących obrazem rastrowym i mających określone współrzędne definiujące ich lokalizację. Wektoryzacja – zamiana danych rastrowych na obiekty wektorowe. Wektoryzacja automatyczna – realizowana jest w jednym procesie obliczeniowym, w którym wszystkie elementy rastra zamieniane są automatycznie na obiekty wektorowe. Automatyczna wektoryzacja nie zapewnia jeszcze zadowalających rezultatów. Dotyczy to zwłaszcza leśnej mapy gospodarczej, której ręczny opis w praktyce uniemożliwia automatyczną filtrację tekstu. Wektoryzacja manualna, ręczna, digitalizacja ekranowa – odmiana digitalizacji wykonywana interaktywnie (myszką) na ekranie komputera z wyświetlonym w tle zeskanowanym obrazem rastrowym mapy analogowej. (R. SMOLIŃSKI, K. OKŁA) 186 Słownik terminów i pojęć – geomatyka – digitalizacja na ekranie komputera podkładu rastrowego w sposób analogiczny do digitalizacji realizowanej za pomocą klasycznego digimetru. (D. KORPETTA) Wektoryzacja półautomatyczna – wspomaganie manualnej digitalizacji przez proponowanie przebiegu linii. Węzeł, werteks, punkt pośredni – graficzne zobrazowanie wartości współrzędnych tworzących kolejne załamania obiektów jedno- i dwuwymiarowych. Kolejność węzłów decyduje o kierunku linii i kierunku obwodnicy poligonu. Wideografia lotnicza – technika teledetekcji, wykorzystująca magnetyczny zapis obrazu. Wideografia lotnicza jest stosowana w wielu różnych wariantach, wykorzystujących zarówno zakresy widzialne, jak i zakres podczerwieni. Najpopularniejsza w zastosowaniach praktycznych jest wersja techniki wideo w barwach naturalnych, traktowana jako substytut filmów barwnych w barwach naturalnych. Wadą techniki wideo jest niestabilność kolorystyczna zapisu magnetycznego oraz brak możliwości pogodzenia ze sobą sprzecznych postulatów pokrycia pełnym zobrazowaniem dużego obszaru, przy konieczności zachowania odpowiedniej geometrycznej rozdzielczości obrazu. Wideografia lotnicza jest powszechnie wykorzystywana w teledetekcji lasów w Stanach Zjednoczonych. Wieloboki zob. Poligony. Wiersz tabeli zob. Rekord. Wschód – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczanego w kartografii jako E (ang. East). Współrzędne geodezyjne – miary kątowe na elipsoidzie obrotowej (B, L): L (długość geodezyjna) – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną zawierającą południk zerowy L0 a płaszczyzną zawierającą południk wyznaczanego punktu P – LP, B (szerokość geodezyjna) – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika elipsoidy, normalną (prostopadłą) do powierzchni elipsoidy w punkcie P. Ponieważ posługiwanie się współrzędnymi elipsoidalnymi jest niewygodne ze względu na skomplikowane algorytmy obliczeniowe miar charakteryzujących kształt i rozmieszczenie prezentowanych zjawisk i obiektów, w praktyce używa się współrzędnych płaskich X, Y rzutowanych na płaszczyznę arkusza mapy. Współrzędne geograficzne – sferyczne współrzędne punktów na Ziemi, opisane długością i szerokością geograficzną. 187 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Wybór SQL zob. Zapytanie SQL. Wykres – forma graficznej prezentacji wzajemnych zależności danych ilościowych. Wyplot (wyrażenie potoczne) – wydruk zawartości pliku komputerowego (w rozumieniu SIP – mapy numerycznej lub mapy komputerowej) na ploterze. Wysokość bezwzględna – wysokość danego punktu w terenie mierzona w metrach od średniego poziomu morza. Wysokość lotu fotogrametrycznego – wysokość, z jakiej wykonywane są zdjęcia lotnicze, mająca istotny wpływ na wielkość różnicy paralaks podłużnych, a w związku z tym i na plastyczność modelu stereoskopowego. Dla celów taksacji leśnej zdjęcia nie powinny być wykonywane z wysokości większej niż 2000 m. Wysokość względna – wysokość danego punktu w terenie mierzona w metrach od przyjętego poziomu odniesienia, najczęściej od dna doliny. Wystawa terenu, ekspozycja – kierunek nachylenia zbocza, określony stronami świata. Wzmocnienia obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne zmierzające do optymalnego przygotowania obrazów do interpretacji tematycznych lub uzyskania danych liczbowych istotnych dla użytkownika. Ten typ przetworzeń jest często utożsamiany z całym procesem cyfrowego przetwarzania obrazów teledetekcyjnych. Wyróżnia się tu następujące grupy przetworzeń: zmiany jasności i kontrastu, filtracje cyfrowe, nakładanie obrazów (tzw. merging), operacje międzykanałowe. Zachód – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczana w kartografii jako W (ang. West). Zapytanie SQL, wybór SQL – najczęściej używana instrukcja języka SQL. Proste zapytanie składa się z trzech podstawowych składników: wyrażenia SELECT... FROM, klauzuli WHERE oraz klauzuli ORDER BY. Nazwy pól, jakie zapytanie ma zwracać, są wpisane po słowie kluczowym SELECT, a tabele, do których pola te należą – po słowie FROM. Następnie, do jednego lub większej liczby pól, możemy zastosować kryteria wyboru wpisane w klauzuli WHERE, a wyniki posortować według zawartości dowolnego pola (lub pól) stosując klauzulę ORDER BY. 188 Słownik terminów i pojęć – geomatyka Zasadnicza mapa numeryczna nadleśnictwa (mapa gruntów i budynków nadleśnictwa) – mapa, która gwarantuje zapisanie informacji geometrycznych z dokładnością wynikającą z zasad budowy systemów informacji terenowej na potrzeby numerycznej mapy zasadniczej kraju, z uwzględnieniem aspektu ewidencyjno-prawnego. Zawieranie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jeden obiekt w całości znajduje się (zawiera) w obszarze zajmowanym przez obiekt drugi. Zbiór – uporządkowane nagromadzenie danych jednorodnych pod względem reprezentowanej struktury bazodanowej. Zdjęcia barwne w barwach naturalnych zob. Zdjęcia panchromatyczne. Zdjęcia barwne z zakresem podczerwieni zob. Zdjęcia spektrostrefowe. Zdjęcia czarno-białe zob. Zdjęcia panchromatyczne. Zdjęcia lotnicze, fotografia lotnicza – obraz fragmentu powierzchni Ziemi, zarejestrowany z pokładu statku powietrznego na emulsji fotograficznej. Zdjęcia lotnicze w leśnictwie wykorzystywane są głównie w trzech podstawowych kierunkach: w kartografii leśnej, taksacji wraz z inwentaryzacją zapasu i w ocenie stanu sanitarnego lasu. Uzyskane ze zdjęć informacje, uzupełnione informacjami uzyskanymi na gruncie, ułatwiają i zwiększają dokładność opracowań. Informacje ze zdjęć lotniczych uzyskujemy w procesie fotointerpretacji. Zdjęcia spektrostrefowe do celów taksacji leśnej należy wykonywać w przybliżonej skali ok. 1:8000 w pełni sezonu wegetacyjnego. Do zdjęć wykonanych w tym terminie najłatwiej jest opracować klucz fotointerpretacyjny. Zdjęcia panchromatyczne – zdjęcia lotnicze czarno-białe lub barwne, powszechnie obecnie stosowane we wszelkich pracach fotogrametrycznych. Do początku lat dziewięćdziesiątych XX w. zdjęcia czarno-białe były główną techniką fotograficzną, stosowaną do celów topograficznych. Czarno-białe zdjęcia panchromatyczne są obecnie wyjątkowo rzadko stosowane do rejestracji stanu środowiska. Zostały zastąpione filmami barwnymi w barwach naturalnych i barwach umownych, ale stanowią cenny materiał archiwalny, możliwy do wykorzystania w analizach retrospektywnych. Zdjęcia barwne w barwach naturalnych są obecnie najczęściej wykonywanymi zdjęciami lotniczymi, wykorzystującymi do rejestracji odbitego od obiektów terenowych promieniowania elektromagnetycznego wielowarstwowe materiały filmowe negatywowe lub diapozytywowe. Warstwy emulsji filmów barwnych rejestrują zakresy promieniowania 189 Słownik terminów i pojęć – geomatyka w przybliżeniu odpowiadające zakresom, na które uczulony jest wzrok człowieka. Istotną wadą filmów barwnych jest rejestracja promieniowania z zakresu niebieskiego, które jest silnie rozpraszane przez atmosferę. Zjawisko to powoduje, że przy fotografowaniu obiektów z dużej wysokości, na filmach barwnych występuje efekt niebieskawego zabarwienia obiektów. Zdjęcia spektrostrefowe, zdjęcia barwne z zakresem podczerwieni – zdjęcia barwne w barwach umownych – nienaturalnych, często stosowane na potrzeby inwentaryzacji obiektów o dużej przestrzennej zmienności przyrodniczej. Rejestrują z reguły dwa lub jeden z zakresów widzialnych promieniowania i zawsze rejestrują zakres promieniowania podczerwonego, do długości fal rzędu 0,8–0,9 mikrometra. Zielone części roślin na filmach spektrostrefowych są odwzorowywane w barwach czerwonych na silne odbicie promieniowania podczerwonego od organów asymilacyjnych. Zmiany jasności i kontrastu obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne cyfrowego przetwarzania obrazów w poszczególnych kanałach rejestrowanego promieniowania. Stosowane są wtedy, kiedy w oryginalnych obrazach, po ich wizualizacji, stwierdza się niewielki zakres radiometrycznej jasności pikseli. Zmiany jasności i kontrastu przetransformowują zakres jasności pikseli obrazu oryginalnego na inne zakresy jasności w wizualizowanym obrazie na ekranie komputera. Znaki kartograficzne – umowne graficzne oznaczenia stosowane na mapach w celu przedstawienia rzeźby terenu (warstwice, szrafury itp.), tzw. szczegółów sytuacyjnych (sygnatury) i innych. Wyróżnia się znaki kartograficzne: punktowe (np. punkty wysokościowe), liniowe (np. rzeki, drogi), powierzchniowe (np. lasy). Zobrazowanie satelitarne, scena satelitarna – cyfrowy obraz teledetekcyjny powstały w wyniku pozyskania fotografii fragmentu powierzchni Ziemi przez wykonanie satelitarnych zdjęć spektrostrefowych lub zdjęć panchromatycznych. Do książki dołączona jest płyta CD „Materiały uzupełniające do instrukcji urządzania lasu” oraz „Standard leśnej mapy numerycznej” Skład i łamanie C&C Poligrafia DTP Druk ul. Marka Hłaski 10a 01-689 Warszawa tel.: (+48 22) 832 40 22, 832 40 33 fax (+48 22) 832 20 00 e-mail: [email protected] www.pracowniacc.pl Druk