Wykorzystanie rysunku i muzyki w procesie uczenia się dzieci i

Wykorzystanie rysunku i muzyki
w procesie uczenia się dzieci i młodzieży
na wybranych przykładach
Ewa Frołow
„Edukacja: jest w niej ukryty skarb”
Raport J. Delorsa opracowany dla UNESCO
Filary edukacji XXI w:
1. Uczyć się, aby wiedzieć – ustawiczna edukacja przez
całe życie (LLL)
2. Uczyć się, aby działać - nabywanie kompetencji
do pracy zespołowej
3. Uczyć się, aby żyć wspólnie - współżycie z innymi,
przygotowanie do pokojowego rozwiązywania
konfliktów z poszanowaniem wartości
4. Uczyć się, aby być – osiąganie pełnego rozwoju
osobowości z troską o jej potencjał (pamięć,
rozumowanie, poczucie estetyki, zdolności fizyczne,
umiejętności porozumiewania się)
Nauczyciel XXI w
Czy sztuka sprzyja uczeniu się?
Tak. Jest w niej piękno i przyjemność.
„Natężenie afektu pozytywnego jest czymś pożądanym,
niezależnie od tego czy jego źródło stanowi bodziec
słuchowy, wzrokowy czy inne doświadczenie
sensoryczne. Dobry nastrój zwiększa elastyczność
poznawczą i ułatwia twórcze rozwiązywanie
problemów” prof. M.S. Gazzaniga
Uczenie przez sztukę
The Leonard Bernstein Centre for Learninig at Gettysburg College
•Centrum Bernsteina założone w 1992r przez
spadkobierców sławnego dyrygenta i kompozytora
• Metoda Artful Learning polegająca na wspomaganiu
procesu edukacyjnego przez sztukę.
•Model nauki to niewielkie, przesiąknięte sztuką jednostki
dydaktyczne mające zaangażować i pobudzić uczniów
•Efekt- podniesienie poziomu edukacji ogólnej poprzez
uczenie sztuki
•Pozytywne wyniki szczególnie w okolicach zaniedbanych
np. Moffett Elementary School w Los Angeles
Postrzeganie sztuki
Zajęcia ze sztuki w polskiej szkole
„Olbrzymim defektem polskiego systemu
edukacji jest to, że zajęć związanych ze sztuką
jest bardzo mało”
prof. Vetulani
Sztuka to….
Sztuka to działania artystyczne w zakresie:
•literatury,
•muzyki,
•plastyki,
•teatru,
•baletu,
• filmu,
• tańca
•i inne
Muzyka – podstawa programowa
„Rolą nauczyciela jest przede wszystkim otworzenie ucznia na piękno
muzyki, na potrzebę obcowania z muzyką, na przyjemność, jaką ona
niesie oraz na uświadomienie obecności muzyki w życiu człowieka
każdej kultury, każdej grupy społecznej i każdego czasu historycznego.
Szczególnie ważne jest, by uczeń doświadczał radości z muzykowania,
a nie doznawał wstydu za niedoskonałość wykonania.”
Realizacja zajęć powinna umożliwiać rozwijanie aktywności twórczej
oraz rozwijanie kompetencji społecznych takich jak współdziałanie,
współodpowiedzialność, umiejętność prezentacji osiągnięć
intelektualnych i osiągnięć grupy, pełnienie różnorodnych funkcji w
grupie, umiejętność oceny i wyboru, tolerancja dla gustów i
upodobań oraz tolerancji kulturowych odmiennych od własnych”
Komentarz do podstawy programowej Muzyka II etap edukacyjny klasy IV-VI
Plastyka-podstawa programowa
„Podstawa programowa przedmiotu plastyka opiera się na
założeniu, iż kształcenie w tej dziedzinie edukacji to proces
nauczania – uczenia się, podczas którego kształtują się
postawy twórcze nastawione do nabywania wiedzy i
umiejętności, które powinny prowadzić do wychowania
człowieka innowacyjnego, uczestniczącego w kulturze i w jej
upowszechnianiu, W procesie tym wzorcem osobowym jest
„sprawca” rozwiązujący problemy w toku myślenia
twórczego, a najwyższą rangę przypisuje się wiedzy i
umiejętnościom proceduralnym, typu „wiem jak”.”
Komentarz do podstawy programowej Plastyka III etap edukacyjny: gimnazjum
Dobre praktyki
Lekcje muzyki
•„Uczę muzyki w taki sposób, żeby uczeń miał szansę na
szybki sukces”
•Dziecko, które z innych przedmiotów ma małe szanse na
dobre oceny, tutaj dostaje 5-6
•Efekt – wzrost motywacji do działania
„Mniej ważne jest ile mazurków stworzył Chopin – to
można łatwo sprawdzić.
Ale to, że mazurek składa się z trzech różnych polskich
tańców, to już może być ciekawe i warte zapamiętania.”
Rok Chopinowski w szkole
• przerwy
śródlekcyjne w jeden dzień tygodnia
pod znakiem muzyki Chopina.
•Tabliczki z nazwami utworów .
•Początki – obawy przed wzięciem tabliczki,
przejawy wstydu, zakłopotania.
•Z upływem czasu – aktywność, wspólna zabawa.
•Efekt – 90% uczniów bezbłędnie rozpoznawało
utwory Chopina.
Projekt edukacyjny z zakresu sztuki
•Planowanie pracy na lekcjach muzyki w taki sposób,
że każda klasa przygotowuje się przez cały rok do
wystawienia innej bajki.
•Scenografia, tekst, oprawa muzyczna (gra na fletach).
• Finał – przegląd spektakli bajkowych (poziom
ogólnoszkolny oraz prezentacje „na zewnątrz”.
Kultura Kurpiowska – Edukacja regionalna
.
•Tematyka kurpiowska na zajęciach plastycznych i
muzycznych (wycinanki, gwara, tańce, pieśni,
przygotowywanie albumów, zapraszanie gości)
• Zwieńczenie działania – festyn ze stoiskami klas – jadło
regionalne, święty kąt, krasomówstwo
•Efekt – na lekcjach wychowania fizycznego dzieci grały
w piłkę śpiewając przy tym piosenki kurpiowskie
Rozwijanie kompetencji społecznych
na lekcjach muzyki
• Wspólne tworzenie muzyki - „klasowe orkiestry”
•Improwizowanie jako dzianie służące stymulowaniu
rozwoju, autoprezentacji, wyrażeniu ekspresji
Abstrakcja geometryczna
kl. V
Myśli, uczucia, emocje przedstawione
za pomocą figur geometrycznych
Zabawa na urodzinach
Szalone figury
Lekcja matematyki
Ukryte
marzenie
Radość
Zielono-biały obraz
Ptak
w przestworzach
Wężowy taniec
przy fortepianie
Dziwny sen Da Vinci
Walka Polaków o złoto
Rozsypane pasy
Wiktor
•Uczeń klasy VI szkoły podstawowej
•Udział w konkursach przedmiotowych: j. angielski i historia –etap
rejonowy, j. polski - laureat
•Indywidualista, samotnik
•Pasje – rysowanie, literatura fantasy,
•Ucieka od świata rzeczywistego w świat książek („czyta non stop”)
•Zainteresowania- historia (głównie średniowiecze, kosmos,
zagadnienia związane z przyrodą
•Nie przywiązuje uwagi do swojego wygładu zewnętrznego
•Bliżej mu do świata dorosłych niż rówieśników
•Szanowany przez rówieśników za wiedzę i wytrwałość w tym, co robi
•Chce być pisarzem, kontynuatorem tego, co lubi czytać
Kartki z zeszytu do j. polskiego
Prace Wiktora
Prace Wiktora
Karol
•Uczeń drugoroczny
•Piętnowanie od strony nazwiska.
•Ma dobry słuch i „chuligańską odwagę w sobie”
•Punkt zwrotny w życiu chłopca - jasełka ogólnoszkolne
Małgosia
•W szkole podstawowej uczestniczka w zajęciach
zespołu muzycznego.
•Podjęła studia na turystyce i rekreacji.
•Zaliczenie z elementów folkloru , kultury ludowej.
Zosia
•Dziewczyna z dużymi wahaniami emocji
•Trudna sytuacja rodzinna.
•Włączona do zespołu muzycznego.
•Bunt okresu adolescencji i jego konsekwencje
Dorota
•Uczestnicząca w zajęciach pozalekcyjnych z muzyki.
• Po maturze marzy o Akademii Muzycznej wydział
Wokalno - Aktorski
•Po konsultacji z opiekunką dawnego zespołu ze szkoły
podstawowej do programu przesłuchania dołącza
muzykę ludową, pieśń pogrzebową.
•Zostaje przyjęta jako jedna z kilku osób z komentarzem,
że ta pieśń była znacząca w jej prezentacji.
•Uwierzyła w siebie na tyle, że założyła własny zespół
Marysia
•Przedszkolak
•Badanie językowe – historyjka obrazkowa
Piotr
•Problemy zdrowotne
•Trudności w uczeniu się i zapamiętywaniu
•Obniżone funkcje poznawcze na tle zaburzeń
organicznych
•Wysoka motywacja i duża ambicja
•Pasje – woda (ratownik WOPR, nurkuje)
•„Oswajajcie go państwo z myślą, że matura jest
poza zasięgiem jego możliwości”
Jak rozwijaliśmy pamięć Piotrka…
• Języki obce – „obwieszony pokój”
•Mapy myśli – uczenie się przedmiotów przyrodniczych
•Ortogramy
•Schematy, symbole, skojarzenia
•Nauka wierszy na pamięć wspomagana rysunkiem
•Relaksacja (Enya, Simon & Garfunkel)
•Budowle z klocków
Praca Piotrka
Zacznij tam, gdzie jesteś;
użyj tego, co masz;
zrób to, co możesz.
Arthur Asie