(s ) (s ) (s ) (s ) (s )

Zad. 2.(2et0809) Obok zamieszczono fragment drzewa genealogicznego
pewnej rzymskiej rodziny.
Przyjęto następujące oznaczenia:
( ): kobieta,
[ ]: mężczyzna,
x → y: x jest rodzicem y.
Oto zapisane po łacinie związki między niektórymi
członkami tej rodziny:
s2 dla f – sororis neptis,
()
(s)
[]
(c)
[f]
[b]
(s1) [s1’] (f1)
[f1’]
(c1) [c1’] (b1) [b1’]
(s2) [s2’] (f2)
[f2’]
(c2) [c2’] (b2) [b2’]
(s3) [s3’] (f3)
[f3’]
(c3) [c3’] (b3) [b3’]
(s4) [s4’] (f4)
[f4’]
(c4) [c4’] (b4) [b4’]
(s5) [s5’] (f5)
[f5’]
(c5) [c5’] (b5) [b5’]
(s6) [s6’] (f6)
[f6’]
(c6) [c6’] (b6) [b6’]
s2’ dla c1 i dla c1’ – materterae nepos,
s3’ dla f1 i dla f1’ – amitae pronepos,
f4 dla s1 i dla s1’ – avunculi abneptis,
f5’ dla b1 i dla b1’ – patrui adnepos,
f6 dla s – fratris trineptis.
I (10 pkt.) Objaśnij użyte w zadaniu łacińskie nazewnictwo relacji pokrewieństwa.
II (5 pkt.) Zapisz po łacinie, kim są: 1) b2’ dla c, 2) b3’ dla c1, 3) c5 dla s1, 4) f2 dla b1’, 5) c4’ dla b1’, 6) c6 dla b.
III (5 pkt.) Którzy członkowie przedstawionej rodziny są w relacji:
A) amitae nepos, B) avunculi neptis, C) patrui proneptis, D) fratris abneptis, E) sororis adneptis, F) materterae trineptis?
Zad. 1 (1et0910) (18 pkt.) Oto kilka polskich wyrażeń. Dopasuj je do ich tłumaczeń na sanskryt*.
wszędzie, gdzie, każdy, kiedy, który, tak, tam, ten sam
yaḥ ................................................. yadā ................................................
tathā ................................................ tatra .................................................
sarvatra ............................................ yatra .................................................
ekaḥ ................................................ sarvaḥ ..............................................
(Kreska oznacza wydłużenie samogłoski, „th” i „ḥ” to specyficzne spółgłoski sanskryckie).
Przetłumacz na sanskryt:
zawsze ..wszelkimi sposobami ..jak ....jednocześnie ...... wtedy .....
* - Sanskryt jest jednym z najstarszych zaświadczonych języków indoeuropejskich (zabytki z ok. 1500 r. p.n.e.) i należy
do grupy indoirańskiej. Wywarł wielki wpływ na kulturę i języki Indii i tamtejszych religii. Dziś jest jednym z ponad
400 języków tam używanych i jednym z 23 urzędowych, chociaż na co dzień posługuje się nim zaledwie kilkadziesiąt
tysięcy osób, czyli ok. 0,005% Hindusów. Wciąż używany jest jednak w hinduistycznych ceremoniach i czasem w
oficjalnych sytuacjach związanych z tradycją.
Zad. 2 (2et09) Podajemy kilka liczebników w języku huli:
11 – bearia
16 – nguira ni mbira
19 – nguira ni maria
51 – ngui tebo ngui mane gonaga waragaria
60 – ngui ma
88 – ngui dau ngui waragane gonaga haleria
6 – waragaria
25 – nguira ni pira
32 – ngui ki ngui tebone gonaga kira
41 – ngui ki ngui tebone gonaga bearia
97 – ngui waraga ngui kane gonaga karia
105 – ngui ka
196 – ngui hale ngui dene gonaga mbira
I (6 pkt.) Jakie to liczby?
x = ngui tebo ngui mane gonaga kira
y = nguira ni bearia
z = ngui pi
II (8 pkt.) Zapisz w języku huli: 28, 164, 225.
III (6 pkt.) Opisz strukturę liczebnika ngui hale ngui dene gonaga mbira (196) – wskaż wszystkie
elementy go budujące i przedstaw ich funkcję lub znaczenie.
Języka huli używa ok. 70 000 osób w Papui-Nowej Gwinei. Jego dokładna przynależność językowa nie jest znana, ale
nie należy do języków australijskich ani austronezyjskich.
Zad. 1 (2et08)
Oto kilka zdań japońskich* wraz z tłumaczeniami.
1. Atarashikute yasui kutsu ga hoshii desu.
2. Gakusei wa muzukashii uta wo utaitagatte imasu.
3. Omoshirokute atarashii hon ga yomitai desu.
4. Oishii kōhii ga nomitai desu.
5. Kuruma ga hoshii desu.
6. Atarashii jisho wo kaimasu.
Chcę nowe, tanie buty.
Student chce śpiewać trudną piosenkę.
Chcę czytać interesującą, nową książkę.
Chcę pić smaczną kawę.
Chcę samochód.
Kupię nowy słownik.
7. Utsukushikute wakai onna wa omoshiroi hon wo yomimasu.
Piękna, młoda kobieta przeczyta interesującą książkę.
8. Yasashii gakusei wa oishikute atsui ocha wo hoshigatte imasu.
Miły student chce smaczną, ciepłą herbatę.
9. Onna wa kutsu wo kaitagatte imasu.
Kobieta chce kupić buty.
10. Yasashikute wakai seito wa takakute ōkii jisho wo hoshigatte imasu. Miły, młody uczeń chce drogi, duży słownik.
Zad. A. Przetłumacz na polski:
1. Seito wa utaimasu.
2. Muzukashikute takai hon ga kaitai desu.
3. Yasashii onna wa yasukute omoshiroi jisho wo yomitagatte imasu.
Zad. B. Przetłumacz na japoński:
1. Chcę dużą książkę.
2. Uczeń chce nową, interesującą piosenkę.
3. Piękna kobieta chce pić ciepłą, smaczną herbatę.
* - Japoński jest językiem o nieznanym pochodzeniu, niespokrewnionym z chińskim, być może spokrewnionym z koreańskim. W użyciu są dwa
sylabiczne alfabety japońskie, ideograficzny alfabet chiński oraz dwie wersje transkrypcji łacińskiej. W naszych zadaniach stosowana jest tzw.
transkrypcja Hepburna, dość dobrze oddająca wymowę dla czytelnika anglojęzycznego, tj.: „sh” oznacza miękką głoskę podobną do polskiego ś, „ts” to
polskie c, „z” − dz, „j” – dź, „i” i „y” po samogłosce wymawiane są jak polskie j; kreską powyżej litery oznacza się długość samogłoski.
Zad. 2 (1et08). Oto kilka zdań po wietnamsku* i ich tłumaczeń w nieznanej kolejności.
1. Cái này là cái hoa.
A. Ta waza jest ładna.
2. Mình mua ba cái hoa.
B. Niosę pięć talerzy.
3. Bác bán cái đĩap kia.
C. Kupuję trzy kwiatki.
4. Cái bình này đẹp.
D. To jest kwiatek.
5. Cái này là cái bình đẹp.9
E. Wuj sprzedaje ten talerz.
6. Mình đem năm cái đĩap.
F. To jest ładna waza.
a) (6 pkt.) Przyporządkuj tłumaczenia: 1 - .........., 2 - .........., 3 - .........., 4 - .........., 5 - .........., 6 - ...........
b) (3×3 pkt.) Przetłumacz:
To jest ładny kwiatek. − ............................................................................................................................
Sprzedaję pięć ładnych kwiatków. − .........................................................................................................
To jest talerz. − ..........................................................................................................................................
* - Wietnamski – język z rodziny austroazjatyckiej używany przez ok. 80 milionów Wietnamczyków, mimo wielu podobieństw niespokrewniony z chińskim.
Zadanie 1 (1et0607) (26 pkt.) – autor: Michał Śliwiński
W wyniku podziału geograficznego Słowian w ich wspólnym do ok. VI w. języku prasłowiańskim zachodziły zmiany powodujące
powstanie ponad 20 języków słowiańskich. Niektóre z tych zmian były bardzo regularne. Przykładem ich efektu jest zamieszczony
niżej minisłownik polsko-ukraińsko-serbski (do zapisu użyto liter polskich). Uzupełnij luki.
…………….........., ………………….
bahno, ………………..
blato
………………….., …………………
brama, ……………….
wrata
brzeg
………………………..
……………………..
…………………….
…………………………
glas
……………………..
hołowa
……………………..
głód
…………………………
……………………..
krowa
…………………………
……………………..
…………………….
korol’
kral’
…………………….
korotkyj
kratak
młody
………………………….
……………………..
…………………….
perednij
prednji
słodki
…………………………..
……………………..
……………………..
………………………….
slan
……………………..
zdorow’ja
zdrawlie
Do domu:
Zad. 3 (elim0506). Oto kilka liczebników zapisanych w języku X:
32 = hun kal yete la ka
47 = ka kal yete uuk
60 = oš kal
181 = bolon kal yete hun
56 = ka kal yete la uak
333 = la uak kal yete la oš
98 = kan kal yete la uašak
300 = la ho kal
a) Zapisz w tym języku liczby (po 2 pkt.): 43, 72, 139, 355, 100, 360.
b) Jeśli rozwiązałeś to zadanie, zdziwi Cię zapewne fakt, że w języku tym słowo „buluk” nie ma
synonimu i oznacza liczbę o 1 większą od „la hun”. Co to za liczby? Uzasadnij! (3 pkt.)
Zad 1. (1et10/11) (10 pkt) Oto kilkanaście szwedzkich wyrażeń i ich tłumaczenia.
pień brzozy
stammen på björken
etui na okulary
etuiet till glasögonen
odgłos wybuchu ljudet från explosionen
strona gazety
sidan i tidningen
głowa psa
huvudet på hunden
kotwica statku
ankaret till skeppet
dym papierosowy röken från cigarette
członek rządu
medlemmen i regeringen
bateryjka odbiornika batteriet till transistor
oparcie fotela
ryggstödet på länstolen
sznurówka od buta snören till skon
zapach kwiatu
doften från blomman
żołnierz z batalionu soldaten i bataljonen
Uzupełnij:
światło lampy skenet ......... lampan
dach budynku taket ......... byggnaden
pokrywka rondla locket ......... kastrullen
przepis prawa paragrafen ......... lagen
uczestnik spisku deltagaren ......... sammansvärjningen