Ceremoniał strzelecki ZS

CEREMONIAŁ STRZELECKI
ZWIĄZKU STRZELECKIEGO
Regulamin przyjęty Uchwałą Nr 16/10 Komendy Głównej Związku Strzeleckiego
z dnia 10 kwietnia 2010 roku
1. MUSZTRA Z SZABLĄ
1. Prawo do noszenia szabli przysługuje oficerom ZS występującym w mundurze
wyjściowym. Jej budowę, wygląd i przepisy szczegółowe dotyczące sposobu noszenia
ustalają instrukcje ZS.
2. Chwyty szablą wykonuje się w postawie zasadniczej.
3. Pochwę z szablą oficer ZS (dalej takŜe: strzelec) przypina do pasa głównego munduru
wyjściowego przy lewym boku, przy czym brzusiec szabli jest skierowany do przodu.
Ostroga pochwy powinna się znajdować na wysokości kostki nogi.
4. Wydobycie szabli przez dowódcę pododdziału (komendantów wszystkich szczebli)
jest komendą dla podległych mu dowódców.
5. Aby wydobyć szablę, strzelec w postawie zasadniczej zmienia połoŜenie lewej ręki,
trzymającej pochwę, w ten sposób, Ŝe ujmuje ją w tym samym miejscu, lecz kciukiem
od tyłu, a pozostałymi palcami – od przodu. Jednocześnie pochyla pochwę górną
częścią do przodu, a prawą ręką chwyta rękojeść szabli kciukiem – od wewnątrz,
a pozostałymi palcami – od zewnątrz, energicznie wydobywa szablę, unosi ją do góry,
brzuścem w przód. Następnie opuszcza prawą rękę z szablą najkrótszą drogą
i jednocześnie chwyta pochwę lewą ręką jak w postawie zasadniczej.
6. Aby włoŜyć szablę do pochwy, strzelec unosi szablę prawą ręką do góry, brzuścem
skierowanym w przód, jednocześnie ujmuje pochwę lewą ręką w taki sam sposób jak
1
podczas wydobywania szabli. Następnie opuszcza szablę w dół ku pochwie, zginając
prawą rękę w stawie łokciowym tak, aby pióro szabli moŜna było wsunąć w okienko
pochwy. Zwraca głowę w lewo w dół, patrząc w stronę okienka, i energicznie wsuwa
szablę.
7. W postawie zasadniczej z szablą u nogi (Rys. 1) strzelec obejmuje całą dłonią
prawej ręki rękojeść szabli, kciukiem od strony uda. Szabla jest opuszczona w dół
w połoŜeniu prostopadłym do linii frontu, brzusiec skierowany w prawo. Prawa ręka
naturalnie opuszczona. Jelec szabli znajduje się przy szwie spodni, a koniec głowni
jest oddalony od ziemi o około 20 cm.
a)
b)
Rys. 1 Postawa zasadnicza z szablą u nogi. Widok: a) z przodu; b) z boku.
Lewa ręka przytrzymuje pochwę kciukiem od przodu, pozostałymi palcami
zwartymi - od tyłu, oprócz wskazującego, który jest wyprostowany i ułoŜony wzdłuŜ
pochwy.
8. W ten sam sposób strzelec w postawie zasadniczej trzyma pochwę z szablą (Rys. 2).
2
Rys. 2 Postawa zasadnicza z szablą w pochwie.
9. W postawie swobodnej strzelec trzyma wydobytą szablę w sposób dowolny.
10. W postawie z szablą na ramieniu (Rys. 3), strzelec trzyma szablę prawą ręką, przy
czym palce: wskazujący i średni – wyprostowane obejmują rękojeść od przodu, kciuk
– od tyłu z lewej strony, a pozostałe są złączone i wyprostowane. Ręka trzymająca
szablę jest wyprostowana, kciuk przy szwie spodni. Grzbiet głowni jest oparty o szew
wszycia rękawa. PołoŜenie lewej ręki – jak w postawie zasadniczej z szablą u nogi.
a)
b)
Rys. 3 Postawa z szablą na ramieniu w miejscu. Widok: a) z przodu; b) z boku.
11. W postawie z szablą na ramieniu w marszu (Rys. 4), strzelec na komendę
„BACZNOŚĆ” utrzymuje prawą rękę nieruchomo z kciukiem przy szwie spodni.
Grzbiet głowni jest oparty o szew wszycia rękawa.
a)
b)
3
Rys. 4 Postawa z szablą na ramieniu w marszu. Widok: a) z przodu; b) z boku.
Na komendę „SPOCZNIJ” prawa ręka porusza się w takt marszu.
Trzymanie pochwy w czasie marszu zarówno z szablą na ramieniu, jak i z szablą
w pochwie jest identyczne z trzymaniem w postawie zasadniczej.
12. W czasie dłuŜszego marszu z szablą na ramieniu moŜna ją opierać kapturkiem
i kabłąkiem jelca na zgiętej dłoni (z kciukiem wewnątrz kabłąka, Rys. 5).
a)
b)
Rys. 5 Sposób trzymania szabli w czasie dłuŜszego marszu.
Widok: a) z przodu; b) z boku (od wewnętrznej strony).
13. Chwyt szablą „na ramię” z postawy u nogi oraz chwyt „do nogi” z postawy „na
ramię” wykonuje się jednym ruchem najkrótszą drogą.
14. Salutowanie szablą w miejscu (Rys. 6) wykonuje się z postawy „na ramię” na trzy
tempa.
T e m p o p i e r w s z e : Strzelec przenosi szybkim ruchem szablę z ramienia
przed środek twarzy tak wysoko, by jelec znalazł się na poziomie brody, przy czym
głownię szabli trzyma pionowo, brzuścem w lewo, w odległości od twarzy, równej
szerokości dłoni. W czasie wykonywania ruchu szablą chwyta rękojeść całą dłonią.
T e m p o d r u g i e : Strzelec u trzymuje szablę przed twarzą przez sekundę.
T e m p o t r z e c i e : Strzelec s zybkim ruchem opuszcza szablę najkrótszą
drogą do postawy zasadniczej z szablą u nogi.
a)
b)
4
Rys. 6 Salutowanie szablą w miejscu. Widok: a) z przodu; b) z boku.
15. Powrót do postawy „na ramię” po salutowaniu odbywa się równieŜ na trzy tempa.
T e m p o p i e r w s z e : Strzelec najkrótszą droga podnosi szablę przed środek
twarzy w połoŜeniu jak w tempie pierwszym salutowania.
T e m p o d r u g i e : Strzelec utrzymuje szablę przed twarzą przez sekundę.
T e m p o t r z e c i e : Strzelec opuszcza szablę najkrótszą drogą do postawy
„na ramię”
16. Salutowanie szablą w marszu odbywa się na trzy tempa tak jak salutowanie
w miejscu, ale jest wykonywane w takt marszu i rozpoczyna się na dziesięć kroków
przed przełoŜonym. Pierwsze tempo strzelec wykonuje stawiając lewą nogę, drugie
(przetrzymanie) – w czasie kroku prawą nogą, trzecie zaś – znów na lewą nogę
z jednoczesnym zwrotem głowy w kierunku przełoŜonego.
Do postawy „na ramię” powraca w odległości jednego kroku za przełoŜonym,
równieŜ na trzy tempa.
17. Salutowanie szablą w marszu wykonują tylko oficerowie ZS występujący przed
frontem szyku i podający komendy. Stojący z szablami w szyku oddają honory
w miejscu przez prezentowanie i zwrot głowy, wykonywane jednocześnie
z pododdziałem.
18. Chwyt „prezentuj” szablą wykonuje się na komendę „Na prawo – PATRZ”
podaną pododdziałowi. Na tę komendę strzelec wykonuje pierwsze tempo salutowania
szablą w miejscu z równoczesnym zwrotem głowy w prawo i utrzymuje szablę w tym,
połoŜeniu dotąd, aŜ nie zostanie podana komenda „BACZNOŚĆ”, po której przenosi
szablę do połoŜenia przed prezentowaniem i zwraca głowę na wprost.
a)
b)
5
Rys. 7 Szabla wz. 1976 WP; a) szabla; b) pochwa.
Rys. 8 Rękojeść szabli wz. 1976 WP.
2. PROMOCJA OFICERSKA I PODOFICERSKA
19. Strzelcy przystępujący do promocji oficerskiej lub podoficerskiej stoją podczas
uroczystości osobnym pododdziałem, poczynając od oficerów, przez podoficerów
i strzelców.
20. Zalecane jest, aby kadeci występowali w mundurze wyjściowym ZS. Elewi
występują w mundurze polowym ZS.
6
21. Promocja oficerska odbywa się raz w roku, w przeddzień święta strzeleckiego –
rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej z Oleandrów 6 sierpnia 1914 roku –
podczas uroczystości w Krakowie 5 sierpnia kaŜdego roku. Mianowania dokonuje
wyłącznie Komendant Główny ZS.
22. Promocja podoficerska moŜe odbywać się kilka razy w roku podczas świąt
państwowych i strzeleckich. Mianowania dokonuje Komendant Główny ZS, członek
Komendy Głównej ZS lub Komendant Okręgu ZS.
23. W czasie uroczystości, jeśli kadeci i elewi ustawiają się w dwuszeregu, to w szeregu
pierwszym znajdują się kadeci, natomiast w szeregu drugim elewi. JeŜeli jest to
szereg, to kadeci stają od prawego skrzydła.
24. Oficerów i podoficerów powinno promować się w asyście pocztu sztandarowego.
25. Rozpoczynając uroczystość promowania nowej kadry oficerskiej i podoficerskiej ZS
Komendant Główny podaje komendę „POCZET SZTANDAROWY, DO
PROMOCJI OFICERSKIEJ (PODOFICERSKIEJ) – WYSTĄP”. Poczet
sztandarowy występuje i zachodzi w lewo zajmując miejsce prostopadle do
pododdziału promowanych strzelców. Następnie Komendant Główny podaje
komendę do wystąpienia promowanych kadetów (elewów): „STRZELCY DO
PROMOCJI OFICERSKIEJ (PODOFICERSKIEJ) – WYSTĄP”. Podczas
występowania nie jest to regulaminowa odległość.
26. JeŜeli kadeci i elewi stoją w dwuszeregu, to elewi będący w drugim szeregu
zatrzymują się trzy kroki za kadetami. JeŜeli stoją w jednym szeregu to zatrzymują
się w tym samym miejscu.
27. Po wystąpieniu kadetów (elewów) Komendant Główny podaje komendę: „DO
PROMOCJI OFICERSKIEJ (PODOFICERSKIEJ)”. Na tę komendę salutuje się
sztandarem.
28. Kadeci klękają na prawe kolano, lewą dłoń kładą na lewym udzie, tak, aby złączone
palce znajdowały się na równi z kolanem, ramię wzdłuŜ linii tułowia. Ręka prawa
spoczywa jak przy postawie zasadniczej wzdłuŜ linii ciała.
29. Komendant Główny przechodzi przed front pocztu sztandarowego, oddaje mu honor
poprzez salutowanie szablą, po czym przechodzi i staje przed frontem kadetów.
Poczynając od prawoskrzydłowego, oddaje mu honor poprzez salutowanie szablą,
a następnie kładzie szablę na jego lewym naramienniku i wypowiada słowa:
„MIANUJĘ CIĘ OFICEREM ZWIĄZKU STRZELECKIEGO”. Następnie
oddaje honor szablą, po czym przekłada ją do lewej dłoni do chwytu „na ramię”.
W tym czasie promowany oficer wstaje. Komendant Główny podaje prawą dłoń
promowanemu oficerowi, mówiąc: „Gratuluję, panie podchorąŜy”. Promowany
oficer odpowiada: „Ku chwale Ojczyzny”.
30. Promowany oficer pozostając w postawie zasadniczej przyjmuje od asystującego
w uroczystości członka Komendy Głównej ZS obszycia oficerskie oraz Patent
7
Oficerski ZS. Komendant Główny przekłada szablę do prawej ręki i przechodzi do
następnego kadeta.
31. Po mianowaniu wszystkich oficerów Komendant Główny mianuje podoficerów
zaczynając od prawoskrzydłowego elewa poprzez oddanie mu honoru
i wypowiedzenie słów: „MIANUJĘ CIĘ PODOFICEREM ZWIĄZKU
STRZELECKIEGO”. Następnie oddaje honor i podaje prawą dłoń mówiąc:
„Gratuluję, panie sekcyjny”. Promowany podoficer odpowiada: „Ku chwale
Ojczyzny”.
32. Promowany podoficer pozostając w postawie zasadniczej przyjmuje od asystującego
obszycia podoficerskie oraz Certyfikat Podoficera ZS. Komendant Główny
przechodzi do następnego elewa.
33. Po mianowaniu nowej kadry oficerskiej i podoficerskiej ZS Komendant Główny
przechodzi przed front pododdziału salutując (wszyscy promowani oddają mu honor)
i podaje komendy „PO PROMOCJI” oraz „DO SZYKU – WSTĄP”.
3. APEL
34. Dowódca plutonu (Komendant Oddziału, oboźny, lub wyznaczona do tego osoba)
wydaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „Pluton, na moją komendę, druŜynami,
w dwuszeregu (szeregu, trójszeregu) na placu apelowym (boisku, placu przed
budynkiem, itp.), pierwsza druŜyna na wysokości masztu (wejścia, podestu, itp.),
frontem do budynku (hangaru masztu, itp.) – ZBIÓRKA”. Jako kolejna pada
komenda „SPOCZNIJ”, po której następuje pokrycie i wyrównanie w szyku.
35. JeŜeli w apelu uczestniczy sztandar (sztandary) to naleŜy go wprowadzić na początku
apelu po komendach: „BACZNOŚĆ”, „Na prawo (lewo) – PATRZ”, „Sztandar –
WPROWADZIĆ”. Poczet wprowadza sztandar przechodząc wzdłuŜ całego frontu
zebranych na zbiórce pododdziałów. Poczet ustawia się na prawym skrzydle plutonu.
36. Następnie dowódca plutonu podaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „Dowódcy druŜyn
przygotują – RAPORT”, „SPOCZNIJ”. Dowódcy druŜyn wykonują wykrok prawą
nogą z jednoczesnym zwrotem w lewo lub wychodzą przed front druŜyny i podają
komendy: „BACZNOŚĆ”, „SPOCZNIJ”, „Kolejno – ODLICZ”. Po odliczeniu
dowódca druŜyny wraca do poprzedniej pozycji.
37. Dowódca plutonu podaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „DruŜynami –
MELDOWAĆ”, „SPOCZNIJ”. Dowódcy druŜyn najkrótszą drogą zmierzają do
przyjmującego raport, stają w kolejności (od prawego skrzydła), na jednej linii
8
38.
39.
40.
41.
z pozostałymi raportującymi, trzy kroki od przyjmującego raport, w postawie
zasadniczej. Przyjmujący raport staje na środku na przeciwko raportujących. Salutuje
całości, dowódcy druŜyn jednocześnie oddają honory. Przyjmujący raport robi zwrot
w lewo, zmierza ku pierwszemu z szeregu i frontuje. Oddają sobie honory, po czym
dowódca druŜyny składa meldunek: „Panie sierŜancie, dowódca pierwszej druŜyny
(Komendant Oddziału Szydłowiec), sekcyjny Adam Królak, melduje pierwszą
druŜynę (Oddział Szydłowiec) na apelu. Na stan dziewięciu, obecnych – sześciu,
jeden – słuŜba, dwóch – warta (wszyscy obecni)”. Po odebraniu meldunku
przyjmujący raport robi krok w bok, stając naprzeciwko następnego raportującego.
Oddają sobie honory. W tym samym czasie salutuje dowódca druŜyny, który przed
chwilą zakończył meldować.
Po odebraniu wszystkich meldunków przyjmujący raport staje na swej
pierwotnej pozycji (front – środek szeregu), salutuje raportującym (dowódcy druŜyn
jednocześnie oddają honory) i podaje komendę „Dowódcy druŜyn, do szyku –
WSTĄP”. Dowódcy druŜyn robią zwroty w kierunku swoich pododdziałów
i najkrótszą drogą wracają do nich.
Wszelkie czynności sprawdzające stan plutonu powinny zakończyć się przed
przybyciem najwyŜszego przełoŜonego, któremu składany będzie raport przez
dowódcę plutonu.
W momencie pojawienia się w zasięgu wzroku przełoŜonego przyjmującego raport,
dowódca plutonu podaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „Na prawo – PATRZ”.
Strzelcy zwracają energicznie głowy w nakazanym kierunku, patrzą na przełoŜonego
i prowadzą go wzrokiem. Dowódcy druŜyn, oficerowie i inni strzelcy funkcyjni
znajdujący się na prawym skrzydle pododdziałów salutują (Rys. 9).
Dowódca plutonu podchodzi krokiem zwykłym do zwierzchnika. Zatrzymuje
się trzy kroki przed nim, salutuje i składa raport całości: „Panie Komendancie,
dowódca drugiego plutonu Oddziału Kraków sierŜant Zabłocki melduje pluton
na apelu. Na stan dwudziestu pięciu, obecnych – dziewiętnastu, dwóch – słuŜba,
czterech – warta”.
PrzełoŜony po przyjęciu meldunku wita się z meldującym. W wypadku, gdy
meldujący występuje w rękawiczkach, w czasie witania się z przełoŜonym nie
zdejmuje ich.
JeŜeli przełoŜony podejdzie z prawej (lewej) strony, dowódca po złoŜeniu meldunku
salutuje, robi lewą (prawą) nogą krok w bok z jednoczesnym zwrotem w prawo
(w lewo), przepuszcza przełoŜonego i idzie po jego zewnętrznej stronie (w stosunku
do pododdziału) krokiem zwykłym, pół kroku za nim.
9
Rys. 9 Schemat czynności dowódcy podczas składania meldunku i witania się z pododdziałem
42. PrzełoŜony idzie w kierunku prawego skrzydła (jeŜeli w ugrupowaniu jest sztandar –
do sztandaru), zatrzymuje się trzy kroki przed prawoskrzydłowym Ŝołnierzem
(sztandarem), salutuje, robi w miejscu w prawo zwrot, następnie - cały czas salutując
- przechodzi przed pododdziałem (oddziałem).
43. Po dojściu do lewego skrzydła zatrzymuje się, wykonuje w lewo zwrot i przestaje
salutować. Następnie najkrótszą drogą wychodzi na środek szyku, zatrzymuje się,
staje frontem do pododdziału, przyjmuje postawę zasadniczą, salutuje, opuszcza rękę,
po czym wita się z pododdziałem słowami, np.: „Czołem, strzelcy".
44. Dowódca składający meldunek - po dojściu przełoŜonego do prawego skrzydła zatrzymuje się z jego lewej strony, rozpoczyna salutowanie równocześnie z nim oraz
wykonuje w miejscu w prawo zwrot. Po czym idzie obok przełoŜonego pół kroku za
nim z jego prawej strony, a po dojściu do lewego skrzydła zatrzymuje się, wykonuje
w lewo zwrot i przestaje salutować. Następnie przepuszcza przełoŜonego i idąc z jego
lewej strony, pól kroku za nim - zatrzymuje się i staje frontem do pododdziału, pół
kroku z tyłu, z lewej strony przełoŜonego. Po zezwoleniu przełoŜonego podaje
komendy: „BACZNOŚĆ" i „SPOCZNIJ".
42. Osoby towarzyszące przełoŜonemu zatrzymują się w postawie zasadniczej na
wysokości prawego (lewego) skrzydła pododdziału (oddziału) lub w miejscu
10
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
wskazanym przez przełoŜonego. Po przejściu przełoŜonego przed frontem
pododdziału, przywitaniu się ze strzelcami i podaniu komendy „SPOCZNIJ"
wychodzą na środek przed szyk i zatrzymują się trzy kroki za przełoŜonym.
Na komendę „BACZNOŚĆ" strzelcy zwracają głowy na wprost (salutujący
oficerowie i inne osoby funkcyjne stojące na prawych skrzydłach pododdziałów
przestają salutować), następnie na komendę „SPOCZNIJ" przyjmują postawę
swobodną.
Podany sposób przechodzenia przełoŜonego przed frontem pododdziału (oddziału)
obowiązuje podczas uroczystych apeli i zbiórek.
W czasie codziennych zbiórek przełoŜony po przyjęciu meldunku wychodzi na
środek szyku, salutuje i po opuszczeniu ręki wita się z pododdziałem (oddziałem).
Kolejnym punktem apelu jest odczytanie rozkazu. Czyta go prowadzący apel lub
wyznaczona do tego osoba. JeŜeli osoba ta stoi w szyku, prowadzący apel podaje
komendy: „BACZNOŚĆ”, „Starszy strzelec Kosecki do odczytania rozkazu –
WYSTĄP”. Odczytujący rozkaz występuje z szyku trzy kroki na wprost krokiem
defiladowym, po czym najkrótszą drogą, juŜ krokiem zwykłym, wychodzi przed front
strzelców, po czym prowadzący wydaje komendę „BACZNOŚĆ”. Po odczytaniu
nagłówka (nazwy oddziału, pododdziału), miejsca i daty oraz numeru rozkazu
prowadzący wydaje komendę „SPOCZNIJ” i następuje odczytanie treści rozkazu.
Przy mianowaniach, imiennie wymienieni w rozkazie przyjmują postawę zasadniczą,
i mówią głośno „SłuŜba”, przy zwolnieniach „Rozkaz”, przy słuŜbach i wartach –
analogicznie – „SłuŜba”, „Warta”, przy pochwałach „Ku chwale Ojczyzny”, przy
karach – „Kara”. Jeśli sprawa dotyczy strzelca nieobecnego na apelu, jego
bezpośredni przełoŜony mówi: „Zostanie powiadomiony”.
Po odczytaniu treści rozkazu pada komenda: „BACZNOŚĆ”, wydana przez
prowadzącego apel. Odczytujący rozkaz czyta: „Podpisał sierŜ. ZS Jan Zabłocki”.
Prowadzący apel podaje komendę „SPOCZNIJ”.
Śpiew pieśni „Marsz Pierwszej Brygady” następuje na komendę: „BACZNOŚĆ –
DO PIERWSZEJ BRYGADY”. W trakcie śpiewania pieśni „Marsz Pierwszej
Brygady” dowódcy druŜyn i osoby funkcyjne (w tym przypadku: dowódcy druŜyn,
dowódca plutonu, komendant Obwodu) salutują. Po odśpiewaniu pada komenda
„SPOCZNIJ”.
Jeśli jest to apel poranny lub wieczorny jest na nim zwyczajowo odmawiana
modlitwa, poprzedzająca śpiew pieśni „Marsz Pierwszej Brygady”. Prowadzący apel
podaje wówczas komendy: „Beret – ZDEJMIJ”, „Do MODLITWY PORANNEJ
(WIECZORNEJ)”. Po zakończonej modlitwie pada komenda: „Beret – WŁÓś”.
Jeśli w apelu uczestniczą sztandary to w trakcie podnoszenia i opuszczania flagi
państwowej, grania hymnu państwowego i pieśni „Marsz Pierwszej Brygady”
salutują.
11
52. Na zakończenie apelu prowadzący apel wydaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „Na
prawo – PATRZ”, „Sztandar Związku Strzeleckiego (Okręgu, Obwodu, itp.) –
WYPROWADZIĆ”. Poczet postępuje analogicznie jak przy wprowadzaniu
sztandaru. Po wyprowadzeniu sztandaru prowadzący apel podaje komendy:
„BACZNOŚĆ”, „DruŜynami – ROZEJŚĆ SIĘ”, „SPOCZNIJ”. Bezpośrednią
komendę do rozejścia się podają dowódcy druŜyn, mając jeszcze czas na ewentualne
uwagi do swojego pododdziału.
4. UROCZYSTOŚCI W KOŚCIOŁACH RZYMSKO-KATOLICKICH
4.1. Pododdział honorowy ZS
53. W określonym czasie przed rozpoczęciem Mszy świętej (zwyczajowo 15 min.)
dowódca wprowadza pododdział honorowy ZS do kościoła, ustawiając go na wprost
ołtarza.
54. Strzelcy pododdziału honorowego ZS nie zdejmują nakryć głowy podczas Mszy
świętej.
55. Dowódca pododdziału honorowego ZS kaŜdą komendę poprzedza słowem
„kompania” lub, jeśli stan osobowy jest mniejszy niŜ kompania, słowem
„pododdział” np. „Kompania – BACZNOŚĆ”, „Pododdział – BACZNOŚĆ”.
56. Pododdział honorowy uczestnicząc w Mszy świętej przyjmuje postawę zasadniczą
w czasie:
a) od usłyszenia dzwonka poprzedzającego wejście celebransa (celebransów) do
chwili ucałowania ołtarza przez celebransa (celebransów),
b) czytania ewangelii,
c) „podniesienia”, kiedy kapłan wyciąga ręce nad darami do usłyszenia dzwonka
lub kiedy kapłan przyklęka,
d) komunii świętej, od momentu usłyszenia trzeciego powtórzenia słów „Baranku
BoŜy” do słów „Panie, nie jestem godzien”,
e) błogosławieństwa,
f) grania bądź śpiewania hymnu państwowego, pieśni „Marsz Pierwszej Brygady”
lub „BoŜe coś Polskę”.
g) sygnału „cisza”, „capstrzyk” lub „śpij kolego” (uroczystość pogrzebowa)
57. Strzelcy występujący jako pododdział honorowy ZS niezaleŜnie od komendy
„BACZNOŚĆ” lub „SPOCZNIJ” stoją zawsze w postawie zasadniczej. Na
komendę „SPOCZNIJ” przybijają tylko lewą stopą o podłoŜe i powracają do
postawy zasadniczej.
12
58. Po zakończeniu uroczystości dowodzący pododdziałem honorowym ZS wyprowadza
kompanię z kościoła bezpośrednio za pocztami sztandarowymi.
4.2. Strzelcy niepełniący funkcji pododdziału honorowego ZS
59. Przed uroczystością Mszy świętej dowódca pododdziału sprawdza stan
umundurowania podkomendnych.
60. Przed wejściem do świątyni dowódca wprowadzanego pododdziału podaje komendę
„Beret (czapkę) – ZDEJMIJ”. Na hasło komendy strzelcy składają beret
i umieszczają go w przedniej kieszeni udowej lewej nogawki spodni. Orzełek zwrócony
jest ku górze i na zewnątrz. Podczas wystąpień w mundurze wyjściowym bez nakrycia
głowy beret nosi się pod lewym naramiennikiem (dalej: Regulamin Mundurowy ZS).
61. W przypadku wystąpień indywidualnych strzelcy samoczynnie przed wejściem do
kościoła zdejmują beret.
62. W czasie uroczystości Mszy świętej strzelcy zachowują się w sposób ogólnie przyjęty
przez ludność cywilną, np. w czasie „podniesienia” przyklękają itp., ręce naleŜy
trzymać przed sobą.
63. Strzelcy przyjmują postawę zasadniczą w czasie grania (odtwarzania) bądź śpiewania
hymnu państwowego, pieśni „Marsz Pierwszej Brygady” i „BoŜe coś Polskę”.
64. Po zakończeniu uroczystości dowódca pododdziału wyprowadza strzelców. Po
wyjściu z kościoła podaje komendę „Beret (czapkę) – WŁÓś”.
4.3. Poczet sztandarowy
65. Udział pocztu sztandarowego (pocztów sztandarowych) we Mszy świętej oraz jego
miejsce ustawienia w kościele jest wcześniej uzgadniane z gospodarzem świątyni.
Obowiązek ten spoczywa na głównym organizatorze uroczystości.
66. W określonym czasie przed rozpoczęciem Mszy świętej (zwyczajowo 15 min.)
dowódca pocztu wprowadza poczet do kościoła w kolumnie lub rzędem
(w zaleŜności od miejsca w świątyni), przechodząc nawą główną przed ołtarz. Tu
w ustalonej kolejności poczty zatrzymują się frontalnie do ołtarza. KaŜdy poczet
podchodzi kolejno przed ołtarz, zatrzymuje się i salutuje sztandarem (dowódca
pocztu salutuje). Następnie wykonując zwrot przez ramię, odmaszerowuje
w kierunku wyznaczonego miejsca, gdzie się zatrzymuje ustawiając się w pozycji
bocznej do ołtarza. Przy większej ilości pocztów i braku miejsca, sztandarowy staje
ze sztandarem na froncie, a przyboczni z tyłu, za sztandarem. Jeśli w uroczystości
uczestniczy pojedynczy poczet sztandarowy wówczas po salutowaniu sztandarem
przed ołtarzem, poczet ustawia się po prawej stronie prezbiterium i w zaleŜności od
okoliczności, frontem lub w pozycji bocznej do ołtarza.
13
67. Poczet sztandarowy, podobnie jak pododdział honorowy, niezaleŜnie od komendy
„BACZNOŚĆ” lub „SPOCZNIJ” stoi zawsze w postawie zasadniczej. Na
komendę „SPOCZNIJ” nie przybija się lewą stopą o podłoŜe, ale stoi się nadal
w postawie zasadniczej.
68. Jeśli poczet poprzedza celebransa (np. w sytuacji, gdy po defiladzie korowód
wchodzi od razu do kościoła), to po zajęciu wyznaczonego miejsca, staje w pozycji
„prezentuj” do chwili ucałowania ołtarza przez celebransa.
69. W przypadku, gdy poczet zajmie miejsce przed wejściem celebransa, to po usłyszeniu
„dzwonka na wejście” celebransa (celebransów), sztandarowy wykonuje chwyt
„prezentuj”, (dowódca salutuje) do chwili ucałowania ołtarza przez celebransów. Po
tym dowódca daje komendę „BACZNOŚĆ”, a następnie „SPOCZNIJ”.
JeŜeli Mszę świętą odprawia prymas, przewodniczący episkopatu Polski, kardynał
lub biskup to dowódca pocztów po usłyszeniu „dzwonka na wejście” nakazuje
oddanie honorów przez salutowanie sztandarem. Rozkaz ten wykonuje sztandarowy,
a asysta przyjmuje postawę zasadniczą. Dowódca pocztu salutuje.
70. Jeśli na początku uroczystości celebrans lub organizator wymienia poszczególne
poczty, lub dziękuje za ich udział, wówczas sztandarowy ma obowiązek oddać krótki
salut sztandarem, asysta przyjąć postawę zasadniczą, a dowódca zasalutować.
71. Podczas czytania ewangelii, sztandarowy przyjmuje pozycję „prezentuj”, a asysta
postawę zasadniczą.
72. Przed „podniesieniem”, kiedy kapłan wyciąga ręce nad darami, sztandarowy salutuje
sztandarem, asysta staje w postawie zasadniczej, a dowódca salutuje. Po usłyszeniu
dzwonka lub kiedy kapłan przyklęka, poczet przyjmuje postawę „prezentuj”
i bezpośrednio po niej „do nogi”.
73. Przed Komunią świętą, po trzecim powtórzeniu słów „Baranku BoŜy”, sztandarowy
salutuje sztandarem, asysta stoi w postawie zasadniczej, a dowódca salutuje. Po
słowach „Panie nie jestem godzien” wszyscy przyjmują postawę zasadniczą,
a następnie swobodną.
74. Podczas błogosławieństwa sztandarowy przyjmuje pozycję „prezentuj”, a asysta
postawę zasadniczą. Po błogosławieństwie wszyscy przyjmują postawę swobodną.
75. JeŜeli na zakończenie Mszy świętej śpiewany jest hymn „BoŜe coś Polskę”
sztandarowy salutuje sztandarem, asysta przyjmuje postawę zasadniczą, a dowódca
pocztu salutuje. Taką samą pozycję przyjmuje poczet przy kaŜdorazowym
odtwarzaniu hymnu państwowego i pieśni „Marsz Pierwszej Brygady”. Podczas
odgrywania sygnału Wojska Polskiego, sygnału „cisza”, „capstrzyk” lub „śpij
kolego” poczet sztandarowy oddaje honory sztandarem
76. Po ostatecznym zakończeniu Mszy świętej, jeŜeli celebrans wychodzi do zakrystii, to
poczty sztandarowe odchodzą dopiero po udaniu się celebransa do zakrystii.
W ustalonej kolejności salutują sztandarem przed ołtarzem (asysta przyjmuje postawę
zasadniczą, a dowódca pocztu salutuje) i wychodzą ze świątyni. W innych
14
przypadkach (np., gdy bezpośrednio po Mszy świętej następuje defilada) poczty
sztandarowe wychodzą poprzedzając celebransów.
77. JeŜeli poczty odprowadzają celebransów do zakrystii, to w niej lub przed nią
ustawiają się frontem i salutują sztandarem, asysta stoi w postawie zasadniczej,
a dowódca salutuje przed celebransami przenoszącymi naczynia liturgiczne. Miłym
gestem jest złoŜenie podziękowania celebransowi (celebransom) przez dowódcę
pocztów.
78. Po zakończeniu uroczystości dowódcy poszczególnych pocztów winni zgłosić
głównemu dowódcy swoje odejście oraz ewentualnie zgłosić uwagi z przebiegu
uroczystości.
5. SZYKI POCZTÓW SZTANDAROWYCH
79. Szyk pocztów sztandarowych w szeregu
Odstęp między pocztami – 50 cm, w przypadku barku miejsca – odległość łokcia.
80. Szyk pocztów sztandarowych w kolumnie marszowej
Rzędy pokryte i wyrównane – odstępy między asystą 50 cm, odległość między pocztami trzy
kroki.
82. Szyk pocztów sztandarowych w kolumnie marszowej rzędem
---------------- kierunek marszu
X – dowódca pocztów
15
83. W przypadku uczestnictwa w uroczystości pocztów sztandarowych róŜnych szczebli,
poczty ustawiają się od jednostki nadrzędnej do jednostek niŜszych (poczet Związku
Strzeleckiego na czele, za nim poczty Okręgów, Obwodów, Oddziałów).
84. Prawo do powoływania pocztów sztandarowych i druŜyn sztandarowych przysługuje
Komendantom Oddziałów, Obwodów (podobwodów), Okręgów (podokręgów),
Komendantowi Głównemu ZS.
85. Prawo do uczestnictwa w poczcie sztandarowym przysługuje kaŜdemu strzelcowi
niezawieszonemu w prawach członkowskich.
6. UROCZYSTA ZMIANA WART
86. Uroczyste zmiany wart organizuje się dla uczczenia waŜnych rocznic historycznych,
przy pomnikach i miejscach pamięci narodowej.
87. Prowadzący uroczystości lub osoba przez niego wyznaczona podaje komendy:
„BACZNOŚĆ”, „Na prawo – PATRZ”, „Dowódca warty – DOKONAĆ
ZMIANY WARTOWNIKÓW NA POSTERUNKU HONOROWYM”.
88. Na tę komendę dowódca warty podaje rozkaz „Zmiana za mną – MARSZ”
i prowadzi wartowników do pomnika. Przed pomnikiem zatrzymuje się i oddaje
honory. Wartownicy natomiast zatrzymują się na wysokości zmienianych
wartowników, po wewnętrznej stronie, wykonują w tył zwrot i po odejściu
zmienianych wartowników wstępują na ich miejsce.
89. Dowódca warty moŜe prowadzić więcej niŜ dwóch wartowników. Czynności w takim
przypadku są analogiczne a wartownicy zajmują miejsca z obu stron pomnika
(tablicy) w odstępie ok. 50 cm od siebie.
90. Dowódca warty oddaje honory, wykonuje w tył zwrot i podaje komendę „Za mną –
MARSZ”, po czym rozpoczyna marsz, a za nim zmienieni wartownicy.
91. Po odejściu dowódcy warty wraz z byłymi wartownikami, prowadzący uroczystości
podaje komendy: „BACZNOŚĆ”, „SPOCZNIJ”.
7. APEL PAMIĘCI
92. Apel Pamięci przeprowadza się na cmentarzach, przed pomnikami (tablicami),
w miejscach pamięci narodowej lub w miejscach bitew, w celu oddania czci
poległym i pomordowanym w walkach o niepodległość Ojczyzny.
16
93. W zaleŜności od warunków pododdziały ustawiają się w szyku rozwiniętym przed
pomnikiem (tablicą) lub prostopadle do jego frontu w następującej kolejności:
orkiestra, kompania honorowa, pozostałe pododdziały.
94. Apel odczytuje się powoli i wyraźnie.
95. Po kaŜdym zwrocie: „WZYWAM WAS DO APELU” („STAŃCIE DO APELU”
itp.) strzelcy odpowiadają chóralnie „POLEGLI NA POLU CHWAŁY”
(„CHWAŁA BOHATEROM” itp.).
96. Po słowach kończących apel strzelcy odpowiadają trzykrotnie „CZEŚĆ ICH
PAMIĘCI”.
97. Pododdziały biorące udział w Apelu Pamięci niezaleŜnie od komendy
„BACZNOŚĆ” lub „SPOCZNIJ” stoją zawsze w postawie zasadniczej. Na
komendę „SPOCZNIJ” przybijają tylko lewą stopą o podłoŜe i powracają do
postawy zasadniczej.
98. Podczas odgrywania sygnału Wojska Polskiego poczet sztandarowy oddaje honory
sztandarem.
8. OSOBISTE UROCZYSTOŚCI OKOLICZNOŚCIOWE
99. Aby wzbogacić osobiste uroczystości strzelca takie jak np. ślub, chrzest dziecka,
waŜne rocznice, koledzy strzelcy mogą zorganizować asystę honorową.
100. MoŜe nią być asysta honorowa ubrana w mundury wyjściowe ZS i moŜe ona np. przy
wyjściu z kościoła stworzyć szpaler reprezentacyjny złoŜony ze strzelców,
ustawionych w dwóch szeregach zwróconych frontem do siebie po obu stronach
wyjścia.
101. Wskazane jest takŜe oddanie honorów przez salutowanie, zrobienie daszka z szabel
lub
w inny sposób.
9. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
102. Opis zachowania się strzeleckich pocztów sztandarowych, pododdziału honorowego
ZS i strzelców podczas uroczystości w świątyniach innych wyznań regulują osobne
instrukcje.
103. Wszelkie kwestie sporne rozstrzyga Komenda Główna ZS.
17