Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii.
Transkrypt
Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii.
Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii. Keith Wade Główny ekonomista i strateg (44-20) 7658 6296 Aktualizacja prognozy: poprawy ciąg dalszy — mimo przeciwnych wiatrów (strona 2) • Azad Zangana Ekonomista ds. europejskich (44-20) 7658 2671 • Craig Botham Ekonomista ds. rynków wschodzących (44-20) 7658 2882 • Zredukowaliśmy nasze przewidywania dotyczące globalnego wzrostu gospodarczego na rok 2014 i 2015 odpowiednio do 2,6% i 2,8%, co wskazuje na mniej korzystną perspektywę w porównaniu z normami okresów poprzednich. Obniżenie prognozy na rok 2014 jest odpowiedzią na podstawowe wyniki w słabym pierwszym półroczu oraz nieznaczne obniżki w drugiej połowie zauważalne w USA i strefie euro. Naszym zdaniem przeciwności natury strukturalnej będą się nadal utrzymywać, nie tylko słabsze wyniki w podaży w Stanach Zjednoczonych wynikające z niesprzyjających trendów demograficznych oraz produkcyjnych. Zauważamy minione rozczarowania wzrostem w USA, które są głębiej zakorzenione, a nie są jedynie wynikiem niefortunnego splotu wydarzeń. Taka sytuacja oznacza, że bezrobocie w Stanach Zjednoczonych będzie dalej spadać, a inflacja wzrośnie w roku 2015 w wyniku wzrostu presji na redukcję kosztów, zmuszając Rezerwę Federalną do znormalizowania stóp procentowych począwszy od połowy roku. Bank Anglii prawdopodobnie dołączy do Rezerwy Federalnej w zacieśnianiu polityki pieniężnej, a z drugiej strony oczekujemy, że Europejski Centralny Bank oraz Bank Japonii postawi na zwiększenie ożywienia. Ryzyka wynikające z takiego scenariusza w naszej ocenie nieznacznie rosną, biorąc pod uwagę deflację w strefie euro oraz pogorszanie się konfliktu rosyjsko-ukraińskiego jako największe niewiadome. Europa: wzrasta ryzyko pogorszenia się koniunktury (strona 8) • • Problemem w strefie euro jest słaby wzrost oraz niska inflacja. Skłania to nas do obniżenia naszych przewidywań dotyczących ich dynamik. Z drugiej strony rynki wydają się być optymistycznie nastwione, licząc, że Europejski Bank Centralny przedstawi swój własny program ilościowego luzowania polityki pieniężnej (quantitive easing). Wielka Brytania w dalszym ciągu podąża w odwrotnym kierunku niż kraje Europejskie, utrzymując silną stopę wzrostu. Prawdopodobnie będziemy mogli zaobserwować nieznaczne spowolnienie pod koniec roku, jako że wzrost wynagrodzeń jest nadal niewielki, a rynek nieruchomości spowalnia. Mimo tego Bank Anglii przypuszczalnie nadal będzie przygotowywał rynki na ewentualne podniesienie stóp procentowych. Aktualizacja prognozy dla rynków wschodzących: polityka i nowe wytyczne (strona 13) • Kombinacja kwestii politycznych i nowych kierunków w polityce zmusiła nas do weryfikacji naszych prognoz dotyczących rynków wschodzących. Zarówno sankcje gospodarcze w Rosji, wybory w Brazylii, ingerencja w Chinach, jak i próby reform w Indiach — wszystkie te czynniki mają znaczenie dla sytuacji gospodarczej. Wykres: Globalny trend wzrostowy pozostaje bez zmian Udział we wzroście światowego PKB (r/r) 7 6 5,0 5,1 4,9 4,9 4,6 4,5 4,5 4,5 4,1 4,1 5 4,1 4,0 3,7 3,4 3,5 4 2,9 2,8 2,6 2,6 2,6 2,8 2,5 3 2,3 2 1 0 -1 -1,2 -2 -3 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 USA Reszta krajów rozwiniętych Europa Kraje BRIC Japonia Reszta krajów wschodzących Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Aktualizacja prognozy: poprawy ciąg dalszy — mimo przeciwnych wiatrów Wzrost Obniżenie prognozy wzrostu globalnego na rok 2014 i 2015 Obniżyliśmy nasze prognozy globalnego wzrostu gospodarczego dla roku 2014 i 2015 odpowiednio o 0,2% do 2,6% i o 0,1% do 2,8%. Przypomina to wynik 2,6%, osiągnięty w roku 2013 i maluje obraz ospałej światowej gospodarki w porównaniu do cyklów z lat 90 i 2000. Wtedy to światowy wzrost oscylował w okolicy 4% w skali roku na tym etapie ożywienia gospodarczego (zob. wykres na stronie początkowej). Obniżenie prognozy dla 2014 roku jest w dużym stopniu konsekwencją efektu bazy w słabej pierwszej połowie roku, chociaż należy zauważyć niewielkie spadki w drugiej połowie roku odnotowane w USA i strefie euro. Nasza prognoza na rok 2015 również uległa pogorszeniu i to zarówno dla krajów rozwiniętych, jak i rynków wschodzących. W tych pierwszych spowodowane jest to ciągłym oporem wobec procesu oddłużania, zarówno sektora konsumenckiego, jak i publicznego oraz słabym wzrostem produktywności po stronie podaży. W tym samym czasie niektóre rynki wschodzące stoją w obliczu presji inflacyjnej oraz potrzeby przywrócenia równowagi, co sprawia, że wzrost gospodarczy pozostanie poniżej możliwego poziomu. Stopniowo rosnący popyt w USA i Europie wesprze eksport na rynkach wschodzących. Jednak zwyżka będzie wolniejsza niż w poprzednich cyklach. Podobnie brak masywnego zwiększenia chińskiego popytu będzie doskwierał producentom surowców naturalnych, takim jak Brazylia, Indonezja czy Rosja. Ten ostatni kraj stoi również w obliczu coraz dalej idącej separacji od światowego handlu i systemu finansowego w czasie utrzymującego się konfliktu z Ukrainą. Inflacja Inflacja skorzysta na niższych cenach surowców w krótkim okresie, ale następnie wzrośnie Pomimo obniżenia naszej prognozy wzrostu gospodarczego, przewidywania dotyczące inflacji uległy niewielkiej zmianie, uwzględniając nieznaczne zwiększenia i redukcje. Globalna wartość inflacji w 2014 r. wzrosła nieznacznie do 3,1% w rezultacie zwiększenia podatku konsumpcyjnego w Japonii (który zaskakująco mocno odbił się na cenach, bardziej niż przypuszczano). Obniżyliśmy nasze prognozy inflacji, szczególnie w Wielkiej Brytanii i strefie euro. W najbliższym czasie wiadomości napływające ze świata w kwestii inflacji powinny być uspokajające, jako że ostatnie spadki cen surowców odbiły się na wskaźniku CPI (wykres 1). To z kolei przyczyni się do zwiększenia wydatków konsumenckich oraz ożywienia koniunktury w drugiej połowie roku. Wykres 1: Ceny surowców wskazują na spadek inflacji w G7 5 80 4 60 3 40 2 20 1 0 0 -20 -1 -40 -2 2004 -60 2005 2006 2007 2008 Wskaźnik główny CPI dla G7 (%, r/r), lewa strona 2009 2010 2011 2012 2013 2014 S&P GSCI Commodity Spot (%, r/r), prawa strona Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 27 Sierpnia 2014. Nieznaczny przyrost inflacji w 2015 r. do 3,2% jest napędzany przez Stany Zjednoczone, gdzie przewidujemy wzrost kosztów pracy. Nie dostrzegamy wystarczającej poprawy wzrostu produktywności, która równoważyłaby wyższe wynagrodzenia w USA, co powodowałoby przyspieszenie jednostkowego kosztu pracy (patrz analiza z ostatniego miesiąca). Nieco wyższa inflacja na rynkach wschodzących również przyczynia się do zwiększenia globalnej średniej. 2 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. W kwestii zgodności z oczekiwaniami szerokiego rynku jesteśmy poniżej jego prognoz, szczególnie w 2015 roku, gdzie konsensus utrzymuje się na poziomie 3,2% w porównaniu do naszej prognozy w wysokości 2,8%. W pewnym sensie interpretujemy to jako swoistą naukę na błędach, szczególnie w USA, gdzie prognoza wzrostu (zarówno nasza, jak i rynkowa) była cały czas zbyt optymistyczna w każdym roku na przestrzeni 4 ostatnich lat. Jest to efekt serii obniżek prognozowanego konsensusu PKB w ciągu roku, szczególnie w USA (zob. wykres 2). Wykres 2: Zmiany prognoz PKB w USA – zauważalna tendencja Ekonomiści dotychczas byli zbyt optymistyczni w kwestii wzrostu w USA Prognoza średniej rocznej (%) 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 2010 2011 2011 2012 2013 Data prognozy konsensusu 2012 2013 2014 2014 2015 Źródło: Thomson Datastream, Consensus Economics, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Jeśli nasze obecne przewidywania wzrostu w USA okażą się prawidłowe, konsensus odnotuje dalsze spadki w kolejnych miesiącach 2015 roku. Połączenie słabszego niż przewidywano wzrostu wraz z kolejnymi spadkami bezrobocia dobitnie sugeruje, że dotychczasowe tempo wzrostu w USA spowolniło. Ci, którzy oczekiwali regularnego wzrostu w Stanach Zjednoczonych na poziomie powyżej 3%, będą prawdopodobnie zawiedzeni. Naszym zdaniem, wolniejszy wzrost produktywności oraz mniej korzystne warunki demograficzne oznaczają że stabilna linia wzrostu gospodarczego w USA spadła w porównaniu do ostatnich dwóch cyklów. Zbieg nieszczęśliwych wydarzeń czy coś bardziej fundamentalnego? Po stronie popytu, wzrost kredytów prawdopodobnie pozostanie stonowany, biorąc pod uwagę niechęć do działań oddłużających wśród posiadaczy domów oraz dalszą ostrożność mocno kontrolowanego sektora bankowego. Takie wyniki pokrywają się w znacznej mierze z analizą frimy Reinhart i Rogoff, dotyczącą zachowania się rynków po kryzysie finansowym. Spowolnienie produktywności i wzrost liczby osób zatrudnionych będą dodatkowym zjawiskiem w tym cyklu, wzmacniając tendencję słabszego wzrostu. Generalnie obserwujemy tendencję wzrostu dla USA rzędu 2-2,5%, w porównaniu do około 3% w przeszłości. Proszę zwrócić uwagę na fakt, że nasza interpretacja różni się od tych, które przypisują ostatnie osłabienie się wzrostu PKB w USA jako skutek serii jednorazowych wydarzeń, takich jak zła pogoda, impas w rządzie itd. Naszym zdaniem jest to zjawisko zakorzenione dużo głębiej. Polityka: oczekiwane rozbieżności W USA przewidujemy, że Fed będzie chciał zakończyć luzowanie ilościowe do Października i zacznie podnosić stopy procentowe począwszy od Czerwca 2015 roku. Ma to nastąpić pomimo naszych prognoz poniżej rynkowego konsensusu, jako że obserwujemy dalszy spadek bezrobocia i wzrost wynagrodzeń, co zwiększa presje inflacyjną. Fed będzie musiał dokonać oceny sytuacji, ale skromny wzrost w połączeniu z zaostrzonymi warunkami na rynku pracy oraz zwiększenie inflacji powienien zaowocować rozpoczęciem procesu normalizacji polityki pieniężnej. W strefie euro przewidujemy, że przed podjęciem kolejnych kroków Europejski Bank Centralny będzie kontynuował monitorowanie niedawno wprowadzonych zmian, mających na celu zmniejszenie kosztów finansowania banków. Możliwe jest wprowadzenie luzowania ilościowego poprzez zakup papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami, jednak zgodnie z przewidywaniami gospodarka ma uniknąć deflacji, w związku z tym nie spodziewamy się scenariusza z zakupem aktywów. Trudno przewidzieć, co dałby zakup obligacji poszczególnych państw, biorąc pod uwagę ich obecny niski poziom rentowności w całym regionie. W rezultacie oczekiwano by zapewne osłabienia euro, ale to może równie dobrze dojść do skutku, jako że 3 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. zgodnie z naszą centralną analizą różnica stóp procentowych przechyla się na korzyść Stanów Zjednoczonych. Rozbieżność w polityce monetarnej pozostaje kluczowym tematem w niniejszej prognozie. Pogląd ten potwierdza zachowanie się inflacji w USA i strefie euro (wykres 3). Wykres 3: Rozbieżność inflacji w USA i strefie euro Fed i Bank Anglii zaostrzą politykę, podczas gdy Europejski Bank Centralny, Bank Japonii i Ludowy Bank Chin utrzymują łagodny kurs %, r/r 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 -0,5 -1,0 98 99 00 01 02 Różnica 03 04 05 06 07 Główny CPI dla USA 08 09 10 11 12 13 14 Główny CPI dla strefy euro Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Dla Japonii odsunęliśmy w czasie przewidywane przyspieszenie polityki ilościowego i jakościowego łagodzenia polityki pieniężnej (QQE) do Października, kiedy to spodziewane jest obniżenie oczekiwań wzrostu przez Bank Japonii. Pomimo optymizmu w kwestii wzrostu przychodów w Japonii wynikających z większego zatrudnienia oraz nieznacznych podwyżek płac, podniesienie podatku konsumpcyjnego sprowadziło rzeczywiste przychody gospodarstw domowych do poprzedniego niskiego poziomu. Wzrost płac i zatrudnienia wskazuje na wzrost zarobków w gospodarstwach domowych nieznacznie do 2% w porównaniu z obecnym wskaźnikiem CPI na poziomie 3,6% (wykres 4). Wykres 4: Wyższa inflacja równoważy zwyżkę na japońskim rynku pracy %, r/r 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 ’91 ’93 ’95 ’97 Inflacja CPI ’99 ’01 ’03 ’05 Inflacja wynagrodzeń ’07 ’09 ’11 ’13 Wzrost zarobków Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 25 Sierpnia 2014. W Wielkiej Brytanii przewidujemy pierwszy wzrost stóp w Lutym 2015 r. w odpowiedzi na ożywienia koniunktury. Chiny prawdopodobnie pozostawią stopę rezerwy obowiązkowej bez zmian, ale wprowadzą inne środki stymulowania gospodarki w wybranych sektorach. Europa oraz rynki wschodzące omówione są bardziej szczegółowo poniżej. 4 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Analiza scenariusza: utrzymuje się trend deflacji Nadal obstajemy przy naszych głównych scenariuszach (przedstawionych na stronie 21). Zamieniliśmy natomiast scenariusz „Wojny handlowej” (w oparciu o eskalację sporu terytorialnego o wyspę pomiędzy Japonią a Chinami) na nowy scenariusz „Odzyskanie produktywności”. Ten ostatni wynika z podniesienia się wskaźnika produktywności z obecnych niskich wartości, co zaowocuje silniejszym wzrostem i niższą inflacją ponad linię bazową (zob. wykres 5). Nie oznacza to, że ryzyka zlokalizowane w Azji Wschodniej zniknęły całkowicie, jednak obecnie kwestia spornej wyspy przeszła na drugi plan. Scenariusze skłaniają się ku niższemu wzrostowi i inflacji Inflacja w 2015 r. a prognoza podstawowa Wykres 5: Scenariusze ryzyka wokół linii bazowej +2,0 +1,5 Reflacyjny Stagflacyjny Ograniczenia mocy wytwórczych +1,0 +0,5 Rosyjskie zamieszki +0,0 Długotrwała stagnacja -0,5 Deflacja w strefie euro -1,0 -1,5 Deflacyjny Twarde lądowanie w Chinach -2,0 -2,0 Boom w krajach G7 Prognoza podstawowa Ożywienie produktywności Wzrost produktywności -1,5 -1,0 -0,5 +0,0 +0,5 +1,0 +1,5 Wzrost gospodarczy w 2015 r. a prognoza podstawowa +2,0 Źródło: Schroders. Prognoza z Sierpnia 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Ryzyko geopolityczne wzrasta za sprawą konfliktu rosyjskoukraińskiego Niestety ryzyka natury geopolitycznej pozostają nadal w centrum uwagi w obliczu nasilenia się kryzysu pomiędzy Ukrainą a Rosją w następstwie zestrzelenia samolotu Malezyjskich linii lotniczych nr MH17, którego prawdopodobnie dopuścili się rosyjscy separatyści. W rezultacie nastąpiła eskalacja sankcji po obu stronach, która jednak sprawiła, że rosyjska gospodarka ucierpiała bardziej. Pomimo tego istnieje ryzyko, że poczuciem bezpieczeństwa w krajach europejskich zachwieją obawy przed dalszą eskalacją konfliktu, która ostatecznie doprowadzi do utraty zasobów energetycznych. W tym samym czasie poparcie dla prezydenta Putina poszybowało do rekordowych 83% w Lipcu według danych firmy Gallup (wykres 6). Tak olbrzymie poparcie dla rosyjskiego prezydenta skłania nas do twierdzenia, że będzie on nadal wywierał presję na Ukrainę zarówno swoją retoryką, jak i wspieraniem separatystów. Nie można wykluczyć interwencji zbrojnej. Z tego powodu zwiększyliśmy prawdopodobieństwo naszego scenariusza zatytułowanego „Rosyjskie zamieszki” do 6% (zobacz wykres 7). W takim przypadku ceny energii z pewnością poszybują w górę. Będzie to naszym zdaniem szok stagflacyjny dla całej światowej gospodarki, a najbardziej, oczywiście, dla strefy euro. 5 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Wykres 6: Wzrost wskaźnika popularności Putina podczas konfliktu na Ukrainie 90% 83% 80% 83% 77% 74% 70% 65% 60% 50% 54% 54% 2012 2013 40% 2008 2009 2010 2011 2014 Wskaźnik poparcia dla Putina* *Poparcie dla Władimira Putina jako premiera przed rokiem 2012 i wcześniej jako prezydenta. Źródło: Gallup, 7 Sierpnia 2014. Wykres 7: Prawdopodobieństwo prognozy bazowej i poszczególnych scenariuszy* Deflacja w strefie euro, 6% Boom w krajach G7, 5% Ożywienie produktywności, 2% Ograniczenia mocy wytwórczych, 5% Scenariusz bazowy, 65% Twarde lądowanie w Chinach, 4% Rosyjskie zamieszki 6% Inne, 2% Długotrwała stagnacja, 5% *Możliwe scenariusze wzajemnie się wykluczają. Źródło: Schroders. Prognoza z Sierpnia 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Pozostając przy kwestiach strefy euro, zwiększyliśmy prawdopodobieństwo scenariusza „Europejskiej deflacji”, biorąc pod uwagę niedawne wydarzenia wskazujące na zachwianie wzrostu gospodarczego przy nadal niskich wskaźnikach inflacji. Z drugiej strony, większe prawdopodobieństwo takiego biegu wypadków przynosi obniżenie prawdopodobieństwa ziszczenia się scenariuszy „Ożywienia w krajach G7”, „Wyczerpania mocy produkcyjnych” i „Twardego lądowania w Chinach”. Całościowy bilans prawdopodobieństw wydaje się negatywny w kwestii wzrostu i pozostaje jednoznacznie negatywny dla inflacji, co wskazuje na skrajne ryzyka zmierzające w kierunku deflacji (wykresy 7 i 8). W tym przypadku zmniejszy się ryzyko większych stóp procentowych, jako że banki centralne zapewne utrzymają falę ożywienia w obliczu potencjalnej deflacji. 6 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Wykres 8: Wzrost gospodarczy i ryzyko inflacji Bilans prawdopodobieństw* 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 08.2012 11.2012 02.2013 05.2013 08.2013 11.2013 02.2014 05.2014 08.2014 Inflacja Wzrost *Możliwe scenariusze wzajemnie się wykluczają. Źródło: Schroders. Prognoza z Sierpnia 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 7 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Europa: wzrasta ryzyko pogorszenia się koniunktury Słaby wzrost w strefie euro i jeszcze słabsza inflacja są niepokojącymi sygnałami. Rynki są jednak optymistycznie nastawione, licząc, że Europejski Bank Centralny może w najbliższej przyszłości rozpocząć program luzowania ilościowego. Tymczasem Wielka Brytania idzie zdecydowanie na przekór trendom na innych rynkach europejskich. Na wyspach odnotowano jeszcze większy wzrost zaraz przed tym, jak Bank Anglii przestrzegł przed możliwością podniesienia stóp procentowych. Słaby wzrost w drugim kwartale Stagnacja strefy euro w drugim kwartale w wyniku zawiedzenia oczekiwań przez główne rynki Oficjalne prognozy wskazują stagnację strefy euro w drugim kwartale roku w następstwie słabych wyników odnotowanych w głównych gospodarkach Europy. Przestrzegaliśmy już wcześniej przed chwiejnością oficjalnych miesięcznych danych o produkcji przemysłowej, a najnowsze dane nadal nie spełniają oczekiwań dotyczących konsensusu. Dane dowodzą, że był to najgorszy kwartał dla krajów unii monetarnej od pierwszego kwartału 2013 roku. Budzi to pytania o kierunek dalszego rozwoju koniunktury w drugiej połowie tego roku. W strefie euro najbardziej zaskoczyły Niemcy, które odnotowały wzrost na poziomie -0,2% w każdym kwartale. Również Francja rozczarowała swoją stagnacją na przestrzeni ostatnich sześciu miesięcy. W tym samym czasie szacunkowe dane dla Włoch pokazały, że kraj ponownie osunął się nieznacznie w kierunku recesji, odnotowując spadek rzędu -0,2%. Z drugiej strony ogólny wynik całej strefy euro wsparły silne wyniki w innych krajach europejskich, na czele z Hiszpanią i Portugalią, odnotowującymi 0,6% wzrostu gospodarczego oraz Holandią, która uzyskała 0,5%. Wśród głównych europejskich rynków zdecydowanie wybija się gospodarka Wielkiej Brytanii z najsilniejszymi wskaźnikami wzrostu odnotowanymi w drugim kwartale z rzędu. Wykres 9: Najnowszy wzrost PKB strefy Euro %, kw./kw. 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 -0,20 -0,40 -0,60 -0,80 I kw. Niemcy Włochy II kw. Strefa euro Francja Belgia Finlandia Austria Szwecja Holandia Hiszpania Portugalia Wielka Brytania Źródło: Thomson Datastream, Eurostat, Schroders. 22 Sierpnia 2014 r. Okresowe czynniki są częściowym wytłumaczeniem, ale napięcia pomiędzy Ukrainą a Rosją mogą mieć pośredni wpływ 8 Chociaż całościowe wskaźniki PKB dla strefy euro rozczarowują, warto pamiętać, że pierwszy kwartał był wyjątkowo silny z powodu bardzo łagodnej zimy, która przyczyniła się do ożywienia branży budowlanej, szczególnie w Niemczech. Z tej przyczyny spowolnienie gospodarki w drugim kwartale było przez cały czas prawdopodobne, a to powinno zwiastować mocniejszy trzeci kwartał. Mimo to same czynniki pogodowe nie wyjaśniają w pełni słabości najnowszych wyników. Kolejnym czynnikiem, który mógł mieć pośredni wpływ na wzrost gospodarczy jest rosnący konflikt na Ukrainie. Rosja wprowadziła niedawno embargo handlowe, obejmujące import produktów spożywczych z krajów zachodnich. Europa, z uwagi na swoje bliskie położenie i fakt, że jest największym eksporterem żywności do Rosji, prawdopodobnie najboleśniej odczuje skutki tego embarga. Niemniej jednak rzeczywisty wpływ na Europę będzie najprawdopodobniej znikomy. 6,9% całkowitego eksportu Unii Europejskiej kierowane jest do Rosji. Przyglądając się jednak jedynie produktom pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, wartość ta spada do zaledwie 0,5% całego eksportu Unii — co stanowi zaledwie 0,1% PKB. Niezależnie od powyższego, embargo zostało ogłoszone już po zamknięciu drugiego kwartału, Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. więc żadną miarą nie mogło się jeszcze odbić na danych z eksportu strefy euro. Niemniej jednak napięcia na rosyjsko-ukraińskiej granicy mogły już negatywnie odbić się na nastrojach i skłonić firmy do wstrzymania lub opóźnienia ostatnich inwestycji kapitałowych. Scenariusz rosyjskich zamieszek coraz bardziej prawdopodobny Większym zagrożeniem dla inwestorów jest kwestia ewentualnego zaostrzenia sankcji gospodarczych oraz wprowadzenie ostatecznego embarga na handel ropą i gazem ziemnym. Rosja i Europa pozostają w dużym stopniu zależne od siebie w kwestii dostaw i sprzedaży rosyjskiej energii. Bez niej europejska produkcja i konsumpcja mogłaby bardzo ucierpieć z powodu astronomicznego wzrostu cen. Rosja natomiast doświadczyłaby załamania swojego najważniejszego źródła przychodów. Przedstawiliśmy to ryzyko w naszym scenariuszu „Rosyjskich zamieszek” w poprzednim kwartale w celu podkreślenia wagi tego zagrożenia. Jak widzimy po kolejnych trzech miesiącach, wydaje się, że prawdopodobieństwo takiego rozwoju wydarzeń wzrosło. Niska inflacja — reakcja polityczna? Europejski Bank Centralny zauważył oczekiwania rynku dotyczące niskiej inflacji... W obliczu słabego wzrostu strefy euro inflacja nadal utrzymuje się rozczarowująco nisko. Roczny wskaźnik inflacji HICP dla strefy euro zmalał do zaledwie 0,4% w Lipcu — co stanowi jego najniższy poziom od czasu kryzysu finansowego w połowie 2009 r. Deflacja dotykająca cen artykułów spożywczych i energii na przestrzeni ostatniego roku znacząco obniżyła całkowity wynik inflacji. Dodatkowo łagodna zima sprzyjająca tworzeniu nowych rezerw energetycznych i rekordowe zbiory pomogły obniżyć ceny żywności. Z wyjątkiem cen energii, artykułów spożywczych, tytoniu i alkoholu inflacja w strefie euro wzrosła do 0,8%, co pozostaje od Maja bez zmian. Połączenie niskiej inflacji i słabszego od oczekiwań wzrostu gospodarczego skłoniło inwestorów do obniżenia swoich oczekiwań inflacji do poziomu średniego. Ulubionym miernikiem tego zjawiska jest dla Europejskiego Banku Centralnego zerokuponowy pięcioletni swap inflacji, który ostatnio po raz pierwszy spadł poniżej 2% (wykres 10). Wykres 10: Oczekiwania niższej inflacji redukują zyski z obligacji % 6 5 4 3 2 1 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bezkuponowy pięcioletni swap inflacyjny UE Zysk z obligacji niemieckich (10-letnich) Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. ...budząc nadzieję na luzowanie ilościowe w najbliższej przyszłości oraz zmniejszając rentowność niemieckich obligacji. 9 Prezes Europejskiego Banku Centralnego Mario Draghi zwrócił uwagę na niski poziom oczekiwań dotyczących inflacji w swoim przemówieniu na corocznym sympozjum banku centralnego w Jackson Hole (22 Sierpnia). Poruszając kwestię bezrobocia w strefie euro, Draghi ostrzegł, że wprawdzie wiele z ostatnich czynników deflacyjnych może być przypisanych zewnętrznym czynnikom (energia, żywność, silne euro), to „...jeśli okres niskiej inflacji będzie utrzymywał się przez dłuższy czas, ryzyko stagnacji cen wzrośnie”. Draghi nadmienił, że jeśli przyjrzeć się krótkoterminowym oczekiwaniom w zakresie inflacji, można zauważyć kolejne spadki, co oznacza, że także realne stopy procentowe w strefie euro wzrosły. Zazwyczaj pociągałoby to za sobą działania regulujące ze strony Banku Centralnego i rzeczywiście kolejne stwierdzenie Prezesa Draghiego wywołało spekulacje dalszych kroków w tym kierunku: „Rada Prezesów dostrzega te wydarzenia i w ramach swoich upoważnień będzie używać wszystkich dostępnych instrumentów potrzebnych do zapewnienia stabilności w średnim okresie czasu”. Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Powyższe komentarze wydają się być interpretowane jako przygotowywanie się banku centralnego do wprowadzenia luzowania ilościowego, a w szczególności do zakupu rządowych obligacji. To oczekiwanie pchnęło rentowności obligacji na kolejne, rekordowo niskie poziomy, z niemieckimi obligacjami spadającymi poniżej 1% w ostatnich dniach (wykres 10). Chociaż wystąpienie Prezesa Draghiego było jednoznacznie „gołębie”, szczególnie biorąc pod uwagę jego twierdzenia o możliwie większym wpływie polityki fiskalnej na zwiększenie popytu (co stanowi znaczące odstępstwo od jego zwykłej opinii), nie uważamy, że Europejski Bank podejmie bardziej zdecydowane kroki niż ilościowe luzowanie w poszczególnych krajach, w chwili, gdy działania dodatkowego finansowania banków (przez operację TLTRO) mają zostać zrealizowane w przyszłym miesiącu, a zakupy są nadal rozważane. Rynki może czekać rozczarowanie na wrześniowym spotkaniu EBC. Aktualizacja prognozy dla strefy euro Zredukowaliśmy naszą prognozę dotyczącą wzrostu PKB strefy euro w nadchodzących kwartałach oraz nieznacznie na 2015 r. Łącząc korekty w górę z drugiej połowy 2013 roku oraz rozczarowujące wyniki w drugim kwartale, dochodzimy do wniosku, że prognoza wzrostu w 2014 roku plasuje się obecnie na poziomie 0,8% w porównaniu do 1% w zeszłym kwartale oraz 1% prognozowanego konsensusu. Planowany wzrost w 2015 r. został natomiast obniżony do 1,2% w porównaniu do poprzednich 1,4% oraz rynkowego konsensusu 1,5%. W tym samym czasie oczekiwana inflacja również uległa obniżeniu, odzwierciedlając jej ostatni niski poziom, ale również ostatnie redukcje ceny gazu ziemnego, które dopiero odbiją się na rachunkach energetycznych. Chociaż wcześniej przewidywaliśmy powrót wskaźnika HICP powyżej 1% do końca roku, ten scenariusz wydaje się obecnie mało prawdopodobny. Przewidywana inflacja w strefie euro w 2014 r. wynosi obecnie 0,7% przy wcześniejszym przewidywanym 0,9% i konsensusie na poziomie 0,6%. Prognoza inflacji na 2015 zmalała do 1,1% z poprzedniego założenia inflacji na poziomie 1,2% i konsensusu 1,1%. Wykres 11: Prognoza PKB strefy euro %, kw./kw. +0,6 wykres 12: Prognoza inflacji w strefie euro %, r/r +3,0 Obniżyliśmy prognozę dotyczącą wzrostu +0,4 strefy euro oraz inflacji w 2014 +0,2 i 2015... Prognoza inflacji HICP +2,5 +2,0 +1,5 +0,0 -0,2 Prognoza realnego PKB -0,4 -0,6 +1,0 +0,5 +0,0 i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2012 2013 Bieżąca prognoza 2014 2015 Poprzednia prognoza i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2012 2013 Bieżąca prognoza 2014 2015 Poprzednia prognoza Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z ostrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Nadal monitorujemy ryzyko deflacji w strefie euro oraz jak wspomnieliśmy wcześniej od pewnego czasu analizujemy scenariusz „Europejskiej deflacji”. Nie zauważyliśmy zmiany w zachowaniu indywidualnych konsumentów w odpowiedzi na niższą inflację. Gdybyśmy zaobserwowali spowolnienie konsumpcji indywidualnych konsumentów w oczekiwaniu na niższe ceny, ocenialibyśmy ryzyko deflacji jako większe i spodziewalibyśmy się, że EBC zareagowałby z o wiele większym zdecydowaniem. Na obecną chwilę gospodarstwa domowe odnotowują wyższe nadwyżki dochodu z racji niższej stopy inflacji, co napędza konsumpcję detaliczną. W obrębie strefy euro największą redukcję odnotował rynek niemiecki (tabela 1). Skurczenie się rynku w drugim kwartale, wraz z nieznacznie gorszymi głównymi wskaźnikami, zwiastują słabszą od zakładanej wcześniej prognozę na drugą połowę roku. Ponadto obniżyliśmy przewidywania dla Francji i Włoch, zarówno w tym roku jak i przyszłym. Francja nadal boryka się z kwestią wprowadzenia strukturalnych reform. Miejmy nadzieję, że ostatnie przetasowanie gabinetu pomoże przyspieszyć reformy. Chociaż uwzględniając niekorzystny klimat gospodarczy, trudno dopatrzeć się wielkich pozytywnych zmian w najbliższym czasie. 10 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Największy spadek przewidywany jest dla Niemiec, jedynie Hiszpania z całej wielkiej czwórki odnotowała wzrost Tabela 1: Prognoza PKB strefy euro 2014 Poprz. 2015 Poprz. Niemcy 1,6 2,2 1,9 2,3 Francja 0,4 0,6 0,8 0,9 Włochy -0,3 0,0 0,4 0,6 Hiszpania 1,2 1,0 1,4 1,3 Strefa euro 0,8 1,0 1,2 1,4 Źródło: Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. We Włoszech premier Renzi zdołał wygrać głosowanie w sprawie reform, które mają utrudnić mniejszym ugrupowaniom partyjnym blokowanie postępu w uchwalaniu reform gospodarczych. Jest to powszechnie interpretowane jako pierwszy krok do wprowadzenia całego szeregu reform w przyszłym roku, wywołując jednocześnie nieznaczne negatywne skutki w najbliższym okresie. Z pośród czterech największych krajów członkowskich jedynie Hiszpania doświadcza ożywienia koniunktury, które przypisujemy nader pozytywnym skutkom reform wprowadzonych w ostatnich kilku latach. Bezrobocie w Hiszpanii powoli spada, podczas gdy efektywny kurs walutowy wskazuje na znaczący wzrost konkurencyjności w Hiszpanii. Aktualizacja prognozy dla Wielkiej Brytanii Wielka Brytania nadal przyspiesza, może jednak doznać nieznacznego spowolnienia w drugiej połowie roku W Wielkiej Brytanii mocne otwarcie roku trwało również w drugim kwartale, w którym kluczowe wskaźniki utrzymały swój zdrowy poziom. Bezrobocie w dalszym ciągu spadało w zrównoważonym tempie, a stabilnemu wzrostowi wydatków w gospodarstwie domowym towarzyszył zauważalny skok w inwestycjach przedsiębiorstw. Patrząc w przyszłość, można zaobserwować symptomy wskazujące na to, że ostatnie tempo wzrostu może okazać się niemożliwe do utrzymania. Zarobki przeciętnego gospodarstwa domowego spadały w realnym ujęciu od początku finansowego kryzysu, a co jeszcze bardziej niepokojące, ostatnie oficjalne dane wskazują również na spadek płac w ujęciu nominalnym. Daje to podstawę sądzić, że ostatni wzrost wydatków przeciętnego gospodarstwa domowego finansowany jest przez uszczuplanie oszczędności. Ponadto nagły wzrost cen nieruchomości połączony z ostrzejszymi kryteriami udzielania pożyczek wprowadzonymi przez Bank Anglii najwyraźniej spowolniły popyt na rynku nieruchomości. Jest to istotna informacja, jako że część wzrostu wydatków w gospodarstwach domowych na przestrzeni kilku ostatnich lat wydaje się być połączona z odbudowaniem koniunktury na rynku mieszkaniowym. Podsumowując, wpływ z obrotu handlowego netto ze strefą euro będzie prawdopodobnie mniejszy ze względu na wspomniane wyżej pogorszenie koniunktury. Dodatkowo wybory w 2015 r. mogą skłonić firmy do odłożenia w czasie inwestycji, szczególnie w przypadku powołania nowego rządu. Prognoza wzrostu dla Wielkiej Brytanii lekko podniesiona, a inflacja uaktualniona w dół Ogólnie perspektywa wzrostu gospodarczego w Wielkiej Brytanii pozostaje w dużej mierze bez zmian — uaktualniona w górę do 3% w 2014 r., przy czym spodziewamy się spowolnienia do 2,5% w 2015 r. (wykres 13). Ryzyka układają się w kierunku spowolnienia gospodarki, jak to przedstawiliśmy w naszych scenariuszach ryzyka. Dodatkowym czynnikiem ryzyka bezpośrednio dotyczącym Wielkiej Brytanii jest głosowanie nad niepodległością Szkocji zaplanowane na 18 Września. Przewidujemy możliwy stagflacyjny scenariusz przynoszący obniżony wzrost gospodarczy wynikający z politycznej niestabilności i wyższej inflacji napędzanej niższym kursem funta wynikającym z kolei z reakcji inwestorów. Zobacz Temat Rozmowy Schroders „Niezależność Szkocji: wyzwania ekonomiczne i polityczne”, opublikowane 3 Lipca 2014 r. W temacie inflacji, podobnie jak dla strefy euro obniżyliśmy naszą krótkoterminową prognozę z racji spadku cen gazu ziemnego. To powinno obniżyć rachunki za energię w okresie zimowym po ostatniej podwyżce cen gazu i energii elektrycznej pod koniec 2013 r. Współczynnik inflacji CPI ma osiągnąć średnią wartość 1,6% w 2014 i 2,2% w 2015 r. 11 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Wykres 13: Prognoza wzrostu gospodarczego w Wielkiej Brytanii %, kw./kw. +1,0 Wykres 14: Prognoza inflacji w Wielkiej Brytanii %, r/r +4,0 +0,8 Wskaźnik CPI inflacji prognoza +3,5 +0,6 +3,0 +0,4 Realny PKB — prognoza +0,2 +2,5 +0,0 +2,0 -0,2 +1,5 -0,4 i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2012 2013 Bieżąca prognoza 2014 2015 Poprzednia prognoza +1,0 i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2012 2013 Bieżąca prognoza 2014 2015 Poprzednia prognoza Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Carney nadal wprowadza zamieszanie na rynkach — ostrzega przed podwyżkami stóp jednocześnie sygnalizując początek „gołębiej” polityki W kwestii polityki monetarnej, zrewidowaliśmy prognozę wysokości stóp procentowych Banku Anglii w Czerwcu, po tym jak Prezes Mark Carney wygłosił „jastrzębią” mowę w Mansion House. Co ciekawe, od tamtej pory sygnały dawane przez bank centralny są bardzo zróżnicowane. Ostrzeżenie Carneya, że rynek nie traktuje dostatecznie poważnie możliwości podniesienia stóp procentowych jeszcze przed końcem roku doprowadziło do podniesienia oczekiwań na wcześniejsze wprowadzenie podwyżek stóp procentowych już w Listopadzie (2014). Rzeczywiście rynek przewidywał podniesienie stóp o 20-25 punktów bazowych do Grudnia 2015 r. (wykres 15). Od tamtej pory, zarówno bardziej „gołębie” wypowiedzi, jak i brak zmiany w sposobie głosowania członków Komitetu Polityki Pieniężnej (MPC) sprowadziły oczekiwania z powrotem do niższego poziomu. Kwartalny raport banku dotyczący inflacji z Sierpnia również dostarczył bardziej „gołębich” sygnałów. Bank podwyższył swoje przewidywania wzrostu gospodarczego, mimo że w swojej ostatniej analizie niewykorzystywanych mocy produkcyjnych zasugerował większy zastój niż to pierwotnie przewidywano. Raport przywrócił poziom oczekiwania pierwszych podwyżek stóp z powrotem na rok 2015. Oczekiwania te pozostały niewzruszone nawet po ujawnieniu protokołów z sierpniowego posiedzenia Komitetu Polityki Pieniężnej, w których okazało się, że dwóch członków opowiedziało się za podniesieniem stóp procentowych. Oczekiwania rynku odnośnie do stóp procentowych na koniec 2015 roku plasują się obecnie nawet poniżej poziomu z przed znamiennej wypowiedzi Carneya w Mansion House. Wykres 15: 3-miesięczny kontrakt futures na euro-funt sterling — Grudzień 2015 % 2,1 2.1 Carney's Wypowiedź BoERaport Inflattion Mansion Mike Carney’a o inflacji Banku Report 2,0 2.0 House Speech w Mansion 1,9 1.9 Sierpniowy raport Aug MPC angielskich władz monetarnych Minutes 1,8 1.8 1,7 1.7 1,6 1.6 1,5 1.5 1,4 1.4 Maj May Czerwiec June Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 26 sierpnia 2014 r. Lipiec July Sierpień August Na tym etapie, w dalszym ciągu z satysfakcją prognozujemy pierwszą podwyżkę stóp na Luty 2015 r. oraz kolejne podwyżki stóp o 25 pb w każdym kwartale. Ryzyka związane z naszą prognozą skłaniają się w stronę powolniejszych i późniejszych wzrostów. Wynika to nie tylko z braku wzrostu płac, ale również z powodu przewidywanej przez nas inflacji pod koniec roku. 12 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Aktualizacja prognozy dla rynków wschodzących: polityka i nowe wytyczne Obniżamy prognozy w świetle rozczarowania wynikami makro i negatywnego wpływu czynników politycznych Aktualizacja naszych prognoz dla krajów BRIC w obecnym kwartale przyniosła zróżnicowane wyniki ze względu na odmienne ryzyka geopolityczne i niespodzianki w wynikach. Największe zmiany obserwujemy w gospodarkach Rosji i Brazylii. W przypadku Rosji dalsza eskalacja konfliktu na Ukrainie i wynikające z niej sankcje poważnie zniweczyły perspektywy na wzrost. Z kolei sankcje wprowadzone przez samą Rosję spowodują gwałtowną inflację cen żywności. Dane z rynku brazylijskiego okazały się być znacznie poniżej oczekiwań i trudno spodziewać się zdecydowanej poprawy w tym roku. Nasze prognozy dla tych krajów zredukowaliśmy o odpowiednio 0,4% i 1,1%. Tabela 2: Podsumowanie prognoz dotyczących krajów BRIC PKB % w skali roku 2014 Chiny Brazylia Indie Rosja 7,3 ↓ 0,6 ↑ 5,0 → 0,2 ↓ Poprz. 7,1 1,7 5,0 0,6 2015 6,8 → 1,0 ↓ 5,5 → 0,5 ↓ Poprz. 6,8 1,9 5,5 1,4 2014 2,3 ↓ 6,4 ↓ 7,7 ↑ 8,1 ↑ Inflacja 2015 Poprz. 2,7 6,6 7,1 6,3 3,0 ↓ 6,2 ↓ 6,3 ↑ 7,0 ↑ Poprz. 3,1 6,3 6,1 5,8 Źródło: Bloomberg, Thomson Datastream, Schroders. 20 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Chiny: wzrost z rozpędu Wsparcie rządu pomogło Chinom... Chiński wzrost na rok 2014 został zrewidowany w górę. Wynika to z wprowadzenia pakietów wspierających mikroożywienie oraz nieustannego dążenia rządu do osiągnięcia planowanego rocznego wzrostu na poziomie 7,5%. Działania te odniosły skutek. Wzrost w drugim kwartale przerósł oczekiwane 7,5% za sprawą wsparcia politycznego, szczególnie w dziedzinie inwestycji. Przejawiało się to w dwojaki sposób: wzrosło tempo rządowych wydatków na infrastrukturę oraz wsparcie kredytowe dla finansowania projektów inwestycyjnych zorientowanych na infrastrukturę i budownictwo socjalne. Zaowocowało to podźwignięciem się poziomu inwestycji w Maju i Czerwcu po wcześniejszych oznakach spowolnienia. Wynikało to przede wszystkim z inwestycji infrastrukturalnych (przedstawionych na wykresie 16 jako inwestycje w transport i komunikację). Wykres 16: Inwestycje (i koniunktura) w Chinach zyskały dzięki wsparciu rządu Inwestycje środki trwałe 3m- MA) Fixed assetwinvestment (%,(%, y/y,r/r, 3m-MA) 50 40 30 20 10 0 -10 2010 Łącznie Total 2011 Produkcja Manufacturing 2012 Nieruchomości Real estate 2013 2014 Transport i&komunikacja Communications Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 26 Sierpnia 2014 r. ...ale już słabnie. 13 Z drugiej strony, dane z Lipca wskazują, że biorąc pod uwagę ponownie widocznie spadający wzrost inwestycji, rządowe wysiłki ożywienia gospodarki tracą już na swojej początkowej sile. W tym samym czasie rozpędu nabiera spadek na rynku nieruchomości. Dzieje się to pomimo poluzowania ograniczeń zakupowych oraz wysiłków rządu w celu ułatwienia dostępu do kredytów hipotecznych. Przy słabym popycie sektora prywatnego efekt działań rządowych ma Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. mniejsze przełożenie niż na początku. Wydaje się, że osiągnięcie tego samego poziomu wzrostu będzie wymagało coraz większych zastrzyków kapitału. Dobrym pomysłem wydaje się obniżenie założeń wzrostu na 2015 r. i dopuszczenie pewnej dozy elastyczności. Strona rządowa prawdopodobnie dostrzegła już, że działania stymulujące mogą doprowadzić do destabilizacji rynku. W takim duchu wypowiedział się bank centralny, komentując wprowadzone przez siebie cięcia bankowych rezerw obowiązkowych (RRR) i wykluczając podejmowanie podobnych działań w przyszłości. To z pewnością bardzo uspokoi nastroje inwestorów w kwestii stabilności i ożywienia rynku chińskiego. Przyczyni się to również pozytywnie do umiędzynarodowienia juana oraz wsparcia napływu kapitału niespekulacyjnego. Z tych względów pozostawiliśmy naszą prognozę na 2015 r. bez zmian na poziomie 6,8%. Istnieje możliwość, że silne odbudowanie wyników eksportu mogłoby przyczynić się do przekroczenia prognozowanego przez nas wzrostu. Dla gospodarki korzystniejszym rozwiązaniem byłoby zastosowanie zewnętrznych sposobów stymulowania wzrostu, aby zredukować wewnętrzne ożywienie i związane z tym ryzyko niestabilnej gospodarki. Prawdopodobna jest dalsza stymulująca polityka monetarna, jak dotąd nieskrępowana inflacją W kwestii polityki monetarnej, zrewidowaliśmy nasze przewidywanie cięć RRR w bieżącym roku. Obecnie uważamy, że RRR pozostanie bez zmian. Po części z uwagi na fakt, że bardziej selektywne działania w obszarze polityki monetarnej zaowocowały już redukcją rzeczywistego RRR o ponad 50 punktów bazowych. Co więcej, bank centralny zadeklarował już gotowość do zastosowania innych dostępnych środków, w szczególności planu Gwarantowanego Finansowania Pomocniczego (PSL). Plan ten zapewnia finansowanie bankom udzielającym pożyczek „odpowiednim” sektorom gospodarki (np. dla budownictwa socjalnego). Podsumowując, sama redukcja RRR ma ograniczoną skuteczność w sytuacji, kiedy banki zaczynają już nieznacznie przekraczać graniczne wartości wskaźnika kredytów do depozytów (LDR). Kolejne poluzowanie LDR dałoby prawdopodobnie lepsze rezultaty niż cięcia RRR. Połączenie obu tych kroków jest również możliwe, choćby ze względu na samą obawę przed zwiększeniem „kruchości” finansowego sytemu. Biorąc pod uwagę niski poziom inflacji, widzimy miejsce dla dalszych działań stymulujących poprzez politykę monetarną. Poziom ogólnej inflacji pozostaje na niskim poziomie 2,3% i jak dotąd, w tym roku, nie przekroczył jeszcze 2,5%. Przyczyniła się do tego niska inflacja cen żywności i obecnie nie ma żadnych sygnałów rosnącej presji inflacyjnej. Inflacja cen produkcyjnych utrzymuje wartości ujemne. Natomiast presja deflacji wydaje się być mniejsza, co może sygnalizować powolne topnienie nadwyżki mocy produkcyjnych (wykres 17). Wykres 17: Inflacja nie stanowi obecnie ograniczenia dla polityki monetarnej r/r 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% 2009 2010 Inflacja cen konsumentów (CPI) 2011 2012 Inflacja cen żywności Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 26 Sierpnia 2014 r. 14 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority 2013 2014 Inflacja cen producentów (PPI) Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Brazylia: polityczna niestabilność w centrum uwagi Pogorszenie wyników w Brazylii Słabsze wyniki w Brazylii odnotowane w drugim kwartale skłoniły nas do obniżenia prognozy wzrostu na ten i następny rok. Do dzisiaj nie znamy jeszcze PKB za drugi kwartał, ale dane publikowane za krótsze okresy wskazują na skurczenie się gospodarki (wykres 18). Występuje to pomimo pozytywnego wpływu wynikającego z organizacji mistrzostw świata w piłce nożnej oraz wyższych wydatków przedwyborczych realizowanych przez panią prezydent Dilmę Rouseff. Wydatki budżetowe są obecnie regulowane prawnie, aby zapobiec przesadnemu politycznemu populizmowi. Z tej przyczyny możliwości dalszego stymulowania gospodarki pozostają ograniczone. Po wyborach prawdopodobieństwo prowadzenia oszczędnej polityki fiskalnej wydaje się większe, jako że zwycięzca będzie musiał stawić czoła mniejszym wpływom budżetowym oraz niższej ocenie kredytowej Brazylii. W tym samym czasie sektor prywatny okazuje się mało pomocny. Konsumenci są mocno zadłużeni (wielu z nich zasila szeregi bezrobotnych). Ceny surowców pozostają niskie. Kraje sąsiadujące z trudem starają się o wzrost (szczególnie Argentyna), a koszty kredytowe ciągle rosną. Wzrosła akcja kredytowa banków dla sektora publicznego w następstwie zabiegów rządu w celu zrównoważenia malejącego udziału sektora prywatnego. Również ta kwestia będzie musiała poczekać na wyniki wyborów, ponieważ zagraża ona również ocenie kredytowej Brazylii. Wykres 18: Brazylijskie ożywienie gospodarcze ostro spada %, r/r 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 04 05 06 07 08 09 PKB 10 11 12 13 14 Pełnomocnik banku centralnego dla PKB Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 26 Sierpnia 2014 r. Poziom stóp procentowych planowany przez bank centralny prawdopodobnie utrzyma swój dotychczasowy wysoki poziom. W ostatnim czasie inflacja drgnęła (chociaż nadal pozostaje w górnej granicy wartości docelowych). Biorąc pod uwagę nagły spadek koniunktury, oczekiwanie kolejnego podniesienia stóp jest na razie niewielkie. Na horyzoncie dostrzec można kolejne podwyżki cen regulowanych. Bank centralny ogłosił, że „inflacja powinna zbiec się z zakładanym planem w ostatnich kwartałach prognozy [2016]” oraz, że w ramach swojej strategii „bank nie zakłada zmniejszenia wprowadzonej interwencji monetarnej”. Szanse na odbicie się gospodarki w przyszłym roku pozostają nikłe. Zależy to od zmiany oczekiwań na lepszą politykę monetarną, silniejszego wychodzenia z kryzysu całej gospodarki światowej oraz od podniesienia się niskiego efektu bazowego z 2014 roku. Z pewnością wiele czynników może obniżyć ostateczny wynik. Śmierć Camposa zmieniła oblicze wyborów 15 Na płaszczyźnie politycznej tragiczna śmierć kandydata na prezydenta Eduardo Camposa wywołała kolejną falę niepewności. Campos był trzeci w sondażach opinii publicznej, a kandydatka na wiceprezydenta z ramienia tej samej partii — Marina Silva (która obecnie zajęła jego miejsce) stanowi realne zagrożenie dla obecnie rządzącej prezydent Dilmy Rousseff. Wyniki jednego badania opinii publicznej prognozują zwycięstwo Silvy nawet w pierwszej turze wyborów. Generalnie Silva jest kandydatką bardziej przychylnie nastawianą do rynku niż prezydent Rouseff, która głosi ortodoksyjne poglądy ekonomiczne. Mimo to w kwestii ochrony środowiska poglądy Silvy mogą niepokoić sektor energetyczny i rolny. Wybrańcem rynku zostałby zapewne Aecio Neves, ale na obecna chwilę pani Silva wydaje się mieć większe szanse zwycięstwa. To wciąż wydaje się korzystniejszym wyborem od obecnej prezydent Rousseff. Mimo to reakcja rynku pozostaje trudna do przewidzenia. Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Indie: zrównoważony rozwój Reformy ważne dla wzrostu, ale nie bez problemów Kluczową kwestią w obserwacji indyjskiej gospodarki są postępy rządu Modiego we wprowadzaniu reform. Reformy nie tylko generują praktyczny wzrost gospodarki przez wspieranie inwestycji i produktywności, ale również sprzyjają podniesieniu nastrojów zarówno wśród inwestorów jak i konsumentów. To ostatnie zjawisko ma w naszej ocenie dużo większy wpływ, szczególnie że rząd pracuje na kilku frontach jednocześnie z prędkością mniejszą niż oczekiwano. Opór wobec zmian pochodzi zarówno od Indyjskiej Partii Kongresowej jak również od części samego rządu. Ostatnia blokada ustaleń Światowej Organizacji Handlu w celu obrony indyjskich dopłat do żywności jest rozczarowującym sygnałem zwiastującym plany rządu do ulegania raczej niż przeciwstawiania się opozycji. Podobnie jak w przypadku Brazylii, indyjski wskaźnik PKB dla drugiego kwartału nie został jeszcze przedstawiony. Tutaj jednak dane makroekonomiczne pokazują poprawę i nawet ograniczone wysiłki rządu w kierunku wprowadzenia reform sprzyjają wzrostowi zaufania. Ostatnie dane z produkcji przemysłowej dowodzą umocnienia się zwyżkowego trendu, przy zdrowych, a może nawet znakomitych wskaźnikach eksportu. Podstawowym przewidywaniem na bieżący rok jest stopniowy wzrost z możliwością przekroczenia prognozy przy dobrych wynikach z eksportu. Scenariuszem bazowym na bieżący rok jest stopniowy wzrost z możliwością przekroczenia prognozy przy dobrych wynikach z eksportu. Z drugiej strony, polityka monetarna prawdopodobnie będzie nadal hamować krajową gospodarkę. Wykres 19: Wskaźniki makro dla Indii %, %, r/r y/y 50 Index Indeks 70 40 65 30 60 20 55 10 0 50 -10 45 2010 -20 2011 2012 Manufacturing Produkcja PMI,PMI, lewalhs strona Industrial production, rhs Produkcja przemysłowa, prawa strona 2013 2014 New orders Nowe zamówienia Car sales,samochodów, rhs Sprzedaż prawa strona Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. Utrzymanie zaostrzonej polityki monetarnej przez „jastrzębiego” Rajana 16 Wbrew nadziejom indyjskich przedsiębiorców, nie spodziewamy się obniżenia stóp procentowych w tym roku. Od 4 Września, kiedy Raghuram Rajan objął stanowisko Prezesa Banku Rezerwy Indii, polityka banku obrała zdecydowanie „jastrzębi” kierunek. Prezes zmierzając w kierunku formalnego kontrolowania inflacji, ustanowił docelowy poziom CPI na 8% do Stycznia 2015 r. a następnie 6% do Stycznia 2016 r. Na przestrzeni kadencji Rajana ruch ten, w połączeniu z rosnącymi wpływami do budżetu państwa (wspieranymi przez ograniczenia w imporcie złota), spowodował wzmocnienie kursu rupii o około 10%. Pomimo narastających głosów domagających się obniżenia stóp prezes Rajan konsekwentnie wypowiadał się w ostrym tonie przez cały okres swojej kadencji. Na ostatnim posiedzeniu Banku Rezerwy Indii (5 Sierpnia) uchwalono utrzymanie stóp na poziomie 8%, pomimo wielu komentarzy o prawdopodobnym przekroczeniu tej prognozy. Mimo to jakiekolwiek obniżenie stóp w tym roku wydaje się niezwykle mało prawdopodobne. Inflacja zdaje się utrzymywać swój spadający kurs poniżej poziomu zakładanego na 2014 r. W najbliższym czasie istnieje również ryzyko negatywnego wpływu pogody na ceny żywności. Jednak w ogólnym rozrachunku rozważenie efektu bardziej restrykcyjnej polityki monetarnej na spowolnienie wzrostu akcji kredytowej i wynagrodzeń skłania nas do prognozowania niższego poziomu inflacji. Bank centralny wykorzystuje obecnie silny kurs rupii do odbudowania swoich rezerw walutowych. Chociaż na razie ogranicza to siłę rupii, w przyszłości będzie stanowić bufor bezpieczeństwa na wypadek osłabienia się kursu w następstwie restrykcyjnej polityki Stanów Zjednoczonych. Pierwszej redukcji stóp procentowych spodziewamy się dopiero w III kwartale 2015 r. Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Rosja: dotkliwe sankcje Amerykańskie i europejskie sankcje hamują wzrost... Po publikacji każdego wydania naszego „Punktu widzenia” w tym roku następowała dalsza eskalacja sytuacji na Ukrainie oraz prognozowanego wzrostu gospodarczego Rosji. Ostatnia fala sankcji wprowadzonych przez Unię Europejską, USA i Rosję niesie poważne konsekwencje dla rosyjskiej gospodarki i skłania nas do dalszego obniżenia prognozy. Europejskie sankcje „trzeciego stopnia” uderzają w sektor wojskowy, energetyczny i finansowy. Szczególnie biorąc pod uwagę zakaz dla obywateli Unii kupowania, sprzedawania i świadczenia usług związanych z emisją nowych obligacji, papierów wartościowych i innych podobnych instrumentów finansowych z datą zapadalności powyżej 90 dni emitowanych „przez rosyjskie banki państwowe, rozwojowe, wszystkie banki od nich zależne lub przez inne reprezentujące je podmioty”. W tym samym czasie USA ogłosiły kolejne sankcje wymierzone w rosyjski sektor energetyczny, zbrojeniowy i finansowy. Spośród wszystkich kroków podjętych przez Unię Europejską sankcje finansowe mają największe ciężar ekonomiczny. Rosyjski Bank Centralny będzie wspierał rosyjskie banki dotknięte tymi sankcjami. Niewątpliwie biorąc pod uwagę jego rezerwy na poziomie 410 miliardów dolarów, ma on takie możliwości. Z drugiej strony, w tym roku mija termin spłaty około 80 miliardów dolarów zagranicznego długu Rosji, a jej bank centralny wykorzystał już swoje rezerwy do obrony kursu rubla (w Lipcu rezerwy spadły poniżej 45 miliardów dolarów w porównaniu rocznym). Oczywiście taka sytuacja nie może trwać w nieskończoność. Biorąc to pod uwagę, bank centralny podniósł już stopy procentowe o 50 bp, aby zahamować odpływ kapitału. Możemy spodziewać się kolejnych podwyżek w przypadku dalszego braku rozwiązania tej sytuacji. Koszty kredytowe w Rosji poszybują w górę, szczególnie że państwowe banki stanowią ponad połowę aktywów całego rosyjskiego systemu bankowego i już obecnie borykają się z problemami inwestycyjnymi. Zauważamy też inne negatywne czynniki. Nastroje przedsiębiorców i inwestorów mogą ulec ponownemu pogorszeniu zarówno za sprawą rozszerzenia zakresu sankcji. Jak i większej niepewności odnośnie do kierunku dalszych zmian. Co więcej, sankcje Stanów Zjednoczonych nałożone na eksport sprzętu i technologii dla sektora energetycznego źle wróżą inwestycjom w przyszłe wydobycie ropy, a co za tym idzie również rosyjskim przychodom budżetowym (ropa i gaz stanowi połowę przychodu Federacji Rosyjskiej). ...a sankcje rosyjskie wpływają na inflację W odpowiedzi Rosja nałożyła embargo na import wielu produktów żywnościowych z większości państw zachodnich. Zakaz obejmuje mięso, ryby, owoce morza, warzywa, owoce, mleko i produkty mleczne pochodzące ze Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, Australii, Kanady oraz Norwegii i zwiększany był po każdej z trzech transz zachodnich sankcji. Niezależnie od politycznych zysków i strat, zakaz ten będzie wiązał się z kosztami dla Rosji. W przypadku wielu z zakazanych produktów rosyjska konsumpcja przewyższa produkcję i dlatego Rosja nie będzie w stanie sama zapełnić takiej luki (plany zwiększenia krajowej produkcji wymagają czasu, uwzględniając naturalny cykl produkcji żywności). Z tego względu Rosja poszukiwać będzie alternatywnych dostawców. W przypadku niektórych towarów Rosja jest szczególnie uzależniona od krajów objętych sankcjami. Dla przykładu ponad 50% importu wieprzowiny, drobiu i produktów mlecznych podlega obecnie zakazowi. Dane o światowej produkcji sugerują, że reszta świata nie produkuje wystarczającej ilości, aby natychmiast sprostać rosyjskiemu zapotrzebowaniu. Kolejne ostre podwyżki cen wydają się zatem nieuniknione. Inflacja w Rosji jest już oczywiście na bardzo wysokim poziomie (wykres 20 na kolejnej stronie). Kolejna fala presji inflacyjnej spowodowana zakazem importu spotęguje presję na bank centralny do dalszego podwyższania stóp. Niepewność spowodowana sankcjami doprowadziła już do dodatkowego osłabienia waluty, potęgując inflację. W czasie gdy sankcje krajów zachodnich już zdołały zwiększyć koszty finansowania i zmusiły banki do szukania kapitału na rodzimym rynku, podwyższenie stóp procentowych będzie miało jeszcze większe konsekwencje. Odbije się to negatywnie na wzroście zarówno gospodarczym, jaki i akcji kredytowej. 17 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Wykres 20: Inflacja w Rosji R/r, % 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2010 2011 2012 Całkowita inflacja Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Sierpnia 2014 r. 18 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority 2013 Inflacja bazowa 2014 Inflacja cen żywności Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Grupa Schroder Economics: Stanowisko w skrócie Podsumowanie danych makroekonomicznych — Sierpień 2014 Główne punkty Prognoza podstawowa Gospodarka światowa jest na drodze do niewielkiego ożywienia, gdyż w 2014 roku staną się odczuwalne efekty polityki monetarnej i wygasną problemy fiskalne. Inflacja pozostanie pod kontrolą. Stany Zjednoczone odbijają od dna w II kwartale po spadku związanym z wpływem pogody w I kwartale. Bezrobocie ma spadać szybciej niż przewidywał Fed, a wzrost cen i wynagrodzeń ma odrobić straty przy zachowaniu słabych wyników produktywności. Fed ma zakończyć skup aktywów do Października 2014 r. W Czerwcu 2015 r. spodziewana jest pierwsza podwyżka stóp. Po każdym posiedzeniu Rezerwy Federalnej stopy będą rosnąć o 25 punktów bazowych aż do osiągnięcia pod koniec roku poziomu 1,5%. Odrabianie strat przez Wielką Brytanię może zostać podtrzymane dzięki silnemu popytowi konsumpcyjnemu i popytowi na rynku mieszkaniowym, podczas gdy spowolnienie gospodarcze powinno ograniczyć wzrost inflacji. Wzrost prawdopodobnie stanie się bardziej umiarkowany w następnym roku wraz z wyborami powszechnymi i powrotem polityki oszczędnościowej. W Lutym 2015 r. ma nastąpić wzrost stóp procentowych — pod koniec roku mają one być na poziomie 1,5%. Ożywienie gospodarcze w strefie euro jest coraz bardziej stabilne, ponieważ oszczędności fiskalne i warunki kredytowe ulegają w 2014 roku złagodzeniu. Po przeprowadzeniu cięć stóp i podjęciu kroków mających na celu ograniczenie kosztu kredytowania Europejski Bank Centralny wstrzymuje się od działania, a w innym razie wstrzymuje się od działań w 2015 r. Unikniemy deflacji, natomiast możliwe jest wprowadzenie złagodzenia ilościowego (zakupów papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami) w odpowiedzi na obawy związane z deflacją. „Abenomika” jak dotąd przynosi dobre wyniki, jednak przed Japonią stoją poważne wyzwania polegające na wyeliminowaniu deflacji i poprawie sytuacji fiskalnej. Bank Japonii zwiększy zakupy aktywów, gdy wzrost i inflacja osłabną w dalszej części 2014 roku. Stany Zjednoczone przed Japonią i Europą (pomijając Wielką Brytanię). Cykl zdesynchronizowany oznacza rozbieżność w polityce monetarnej w sytuacji ewentualnego zaostrzania polityki przez Rezerwę Federalną, zanim zrobi to Europejski Bank Centralny i Bank Japonii, co spowoduje umocnienie się dolara. Bardziej restrykcyjna polityka pieniężna odbija się na gospodarkach wschodzących. Region skorzysta na intensywnym krajowym cyklicznym ożywieniu, ale wzrost Chin zmaleje wraz z odwracaniem się sprzyjających warunków (silnego popytu zewnętrznego, słabego dolara amerykańskiego i spadających stóp procentowych na świecie) i podejmowaniem przez władze działań na rzecz zmniejszenia zadłużenia. Będzie to miało wpływ o charakterze deflacyjnym na gospodarkę światową, zwłaszcza na producentów towarów masowych (np. w Ameryce Łacińskiej). • • • • • • • Czynniki ryzyka Zagrożenia są w dalszym ciągu przesunięte w kierunku deflacji, ale bardziej zrównoważone niż do tej pory. Główne ryzka pogorszenia sytuacji w strefie euro to deflacjia oraz eskalacja konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Istnieje pewne niebezpieczeństwo inflacji, jeżeli moce produkcyjne okażą się mniejsze niż oczekiwano, a zagrożeniem związanym z niedoszacowaniem jest powrót „zwierzęcych instynktów” i boom w krajach z grupy G7 (więcej szczegółów można znaleźć na stronie 21). • Wykres: Prognoza światowego PKB Wkład we wzrost PKB (r/r) Contributions to światowego World GDP growth (y/y) 6 5,0 5.0 4,9 4.9 4,9 4.9 5,1 5.1 3,7 3.7 4 3,4 3.4 2,9 2.9 3 Forecast Prognoza 4,6 4.6 4,5 4.5 5 2,5 2.5 2,6 2.6 2,3 2.3 2,6 2.6 2,6 2.6 2,8 2.8 2 1 0 -1 -1,2 -1.2 -2 -3 00 01 USA US 02 03 Europa Europe 04 05 Japonia Japan 06 07 08 Pozostałe kraje Rest of advanced rozwinięte 09 10 BRICS BRICS 11 12 13 Pozostałe kraje Rest of emerging wschodzące 14 15 Świat World Źródło: Prognoza Thomson Datastream, Schroders, 27 Sierpnia 2014 r. Poprzednia prognoza z Maja 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 19 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Prognoza podstawowa spółki Schroders Realny PKB R/r, % Świat Kraje rozwinięte* USA Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Waga, % 2013 100 2,6 63,0 1,3 24,8 2,2 18,8 -0,4 5,4 0,5 3,7 1,7 7,2 1,5 37,0 4,7 22,8 5,7 13,6 7,7 2014 2,6 1,6 2,0 0,8 1,6 3,0 0,8 4,2 5,1 7,3 Waga, % 2013 100 2,7 63,0 1,3 24,8 1,5 18,8 1,3 5,4 1,6 3,7 2,6 7,2 0,4 37,0 4,9 22,8 4,6 13,6 2,6 2014 3,1 1,5 1,7 0,7 1,1 1,6 2,7 5,9 4,4 2,3 Poprz. Consensus 2015 (2,8) 2,7 2,8 (1,9) 1,8 2,0 (2,6) 2,1 2,6 (1,0) 1,0 1,2 (2,2) 1,9 2,0 (2,9) 3,1 2,5 (1,2) 1,5 0,9 (4,2) 4,3 4,1 (5,1) 5,2 4,9 7,4 6,8 (7,1) Poprz. Consensus (2,9) 3,2 (2,1) 2,3 (2,9) 3,1 (1,4) 1,5 (2,3) 2,0 (2,4) 2,6 (1,0) 1,2 (4,3) 4,7 (5,1) 5,4 (6,8) 7,2 Wskaźnik CPI (inflacja) R/r, % Świat Kraje rozwinięte* USA Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Poprz. Consensus 2015 (3,0) 3,2 3,3 (1,5) 1,6 1,7 (1,8) 1,9 2,2 (0,9) 0,6 1,1 (1,3) 1,1 1,8 (1,9) 1,7 2,2 (2,0) 2,7 1,5 (5,7) 5,8 5,9 (4,4) 4,3 4,4 (2,7) 2,4 3,0 Poprz. Consensus (3,1) 3,1 (1,6) 1,7 (1,9) 2,1 (1,2) 1,1 (2,0) 1,7 (2,2) 2,0 1,8 (1,6) 5,6 (5,6) (4,4) 4,2 (3,1) 2,9 Stopy procentowe % (Grudzień) USA Wielka Brytania Strefa euro Japonia Chiny Bieżące 0,25 0,50 0,15 0,10 6,00 2013 0,25 0,50 0,25 0,10 6,00 2014 0,25 0,50 0,15 0,10 6,00 Poprz. (0,25) (0,50) (0,10) (0,10) (6,00) Rynek 0,25 0,69 0,18 0,19 - 2015 1,50 1,50 0,15 0,10 6,00 Poprz. (0,75) (1,00) (0,10) (0,10) (6,00) Rynek 0,91 1,46 0,20 0,19 - Inne parametry polityki monetarnej (W ciągu roku lub do Grudnia) Bieżące QE w St. Zjedn. (mld dolarów) QE w Wlk. Bryt. (mld funtów) QE w Japonii (¥bln) RRR w Chinach (%) 4368 375 258 20,00 2013 4033 375 224 20,00 2014 Poprz. 4443 (4443) 375 (375) 295 (295) 20,00 19,50 Bieżące 1,67 1,34 102,4 0,80 6,15 2013 1,61 1,34 100,0 0,83 6,10 2014 Poprz. 1,68 (1,68) 1,32 (1,35) 105,0 (105) 0,79 (0,80) 6,12 (6,18) 102,0 109,0 107,1 2015 Poprz. 4443 (4443) 375 (375) 383 (383) 20,00 19,50 Kluczowe zmienne Waluty USD/GBP USD/EUR JPY/USD GBP/EUR RMB/USD Towary i surowce Ropa naftowa Brent (108) R/r, % 4,3 -1,5 5,0 -5,6 0,3 -1,7 2015 Poprz. 1,63 (1,63) 1,27 (1,30) 110,0 (110) 0,78 (0,80) 6,05 (6,10) 105,5 (104) R/r, % -3,0 -3,8 4,8 -0,8 -1,1 -1,5 Źródło: Schroders, Thomson Datastream, Consensus Economics, Sierpień 2014 r. Oczekiwane wartości inflacji dla rynków wschodzących pochodzą z końca okresu i nie są bezpośrednio porównywalne. Dane rynkowe na 15.08.2014 r. Poprzednia prognoza dotyczy Maja 2014 r. *Rynki rozwinięte: Australia, Kanada, Dania, strefa euro, Izrael, Japonia, Nowa Zelandia, Singapur, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. **Rynki wschodzące: Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru, Wenezuela, Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, RPA, Rosja, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Litwa. 20 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Spółka zatwierdzona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. Scenariusze prognoz spółki Schroders Scenariusze Scenariusz bazowy 1. Deflacja w strefie euro 2. Boom w krajach G7 3. Ożywienie produktywności 4. Ograniczenia produkcyjności są odczuwalne 5. Twarde lądowanie w Chinach 6. Rosyjskie zamieszki 7. Długotrwała stagnacja Prognoza globalna versus podstawowa na 2015 r. Podsumowanie Wpływ makroekonomiczny Obniżyliśmy nasze prognozy globalnego wzrostu gospodarczego dla roku 2014 i 2015, odpowiednio o 0,2% do 2,6% i o 0,1% do 2,8%. To wynik podobny jak ten odnotowany w 2013 roku (2,6%) i odzwierciedlający słabą kondycję światowej gospodarki w porównaniu do cykli z lat 90. oraz początkowych lat 2000. Obniżenie prognozy dla 2014 roku jest w dużym stopniu konsekwencją słabej pierwszej połowy roku, chociaż oczekujemy również drobnych korekt w dół dla drugiej połowy roku w USA i strefie euro. Nasza prognoza na rok 2015 również uległa redukcji, zarówno dla krajów rozwiniętych, jak i rynków wschodzących. W tych pierwszych odzwierciedla to przewlekłe trudności związane z procesem oddłużania zarówno sektora konsumenckiego, jak i publicznego, oraz słabym wzrostem produktywności po stronie podaży. W tym samym czasie rynki wschodzące stoją w obliczu presji inflacyjnej i potrzeby przywrócenia równowagi, co sprawia, że wzrost gospodarczy pozostanie poniżej potencjału. Podnieśliśmy prognozę dla Chin na 2014 r. do 7,3% z powodu programu stymulującego, pozostawiamy jednak bez zmian dla roku 2015 na poziomie 6,8%. Słaby wzrost gospodarczy odciska swoje piętno na cenach w strefie euro. Cały region powoli osuwa się w kierunku deflacji. Zarówno gospodarstwa domowe, jak i firmy obniżają swoje oczekiwania dotyczące inflacji i zaczynają odkładać wydatki na później, w nadziei na dalsze spadki cen. Zwiększony poziom oszczędności powoduje dalszy spadek popytu i cen, tym samym wzmacniając oczekiwania na spadek inflacji. Spadający nominalny PKB utrudnia redukcję długu, przyczyniając się do dalszego pogorszenia koniunktury gospodarczej. Wzrost gospodarczy w krajach rozwiniętych rośnie szybciej niż w scenariuszu bazowym, jako że przedsiębiorstwa zwiększają wydatki kapitałowe, a konsumenci chętniej wydają pieniądze w odpowiedzi na poprawę cen nieruchomości. Banki udzielają więcej kredytów, redukując nadmierne rezerwy, a ceny aktywów idą w górę. Rezerwa Federalna zaczyna hamować swoją interwencję monetarną: ostro zmniejszając zakupy obligacji w 2014 r. Stopy procentowe rosną, a Fed rozpoczyna redukcję swojego bilansu w roku 2015. Jednak samo zaprzestanie stymulacji monetarnej nie wystarczy, aby zapobiec jeszcze szybszemu spadkowi bezrobocia i ponownemu wzrostowi inflacji. Słaba produktywność towarzyszy ponownemu ożywieniu w USA i Wielkiej Brytanii, a wzrost w dużym stopniu napędzany jest przez rosnące zatrudnienie. W tym scenariuszu spowolnienie produktywności stopniowo wygaśnie w wyniku wdrażania przez firmy nowych, korzystniejszych technologii, które poprawiają współczynnik produkcji na godzinę. Banki centralne przeceniają ilość niewykorzystanych mocy produkcyjnych na rynku, wierząc w znaczące rozluźnienie rynku pracy i dużą lukę w produktywności. Jednak słabszy trend wzrostu oraz długotrwała utrata pewnego potencjału produktywności w gospodarce pokryzysowej oznaczają, że świat jest bliższy inflacyjnej krawędzi niż przypuszczano. W rezultacie, wraz z wzrostem popytu, inflacja zaczyna narastać, zmuszając banki centralne do rewizji polityki monetarnej oraz podwyższenia stóp procentowych. Zapaść w sektorze zarządzania aktywami inwestycyjnymi skutkuje drastycznymi cięciami w chińskim Ogólnym Funduszu Społecznym, pozbawiając chiński przemysł cennego kapitału. Doprowadza to do redukcji wydatków kapitałowych oraz negatywnie odbija się na nastrojach konsumentów, co z kolei wywołuje gwałtowne spowolnienie chińskiego wzrostu gospodarczego. Rosja dokonuje inwazji na Ukrainę, Zachód odpowiada, znacząco zaostrzając sankcje, a Rosja odcina Europie dostawy ropy i gazu. Pomimo zredukowania naszej prognozy wzrostu gospodarczego, nasze przewidywania dotyczące inflacji nie uległy większej zmianie, pomijając nieznaczne zwiększenia i redukcje. W USA przewidujemy, że Fed będzie chciał zakończyć luzowanie ilościowe do Października i zacznie podnosić stopy procentowe począwszy od Czerwca 2015 r. W tym samym czasie poziom bezrobocia będzie nadal spadał, a wynagrodzenia będą pięły się w górę. Nasza prognoza inflacyjna jest nieco wyższa, a stopa procentowa funduszy federalnych powinna sięgnąć 1,5% do końca 2015 roku. W strefie euro przewidujemy, że Europejski Bank Centralny będzie kontynuował monitorowanie niedawno ogłoszonych zmian, mających na celu zmniejszenie kosztów pożyczek bankowych. Nie przewidujemy jednak luzowania ilościowego (w postaci skupowania obligacji rządowych), w sytuacji gdy gospodarka prawdopodobnie uniknie deflacji. W Wielkiej Brytanii oczekujemy pierwszej podwyżki stóp w Lutym 2015 r. w następstwie ożywienia koniunktury. Dla Japonii przesunęliśmy prognozę przyspieszenia ilościowego jakościowego łagodzenia polityki pieniężnej (QQE) na Październik, kiedy to spodziewane jest obniżenie oczekiwań wzrostu przez Bank Japonii. Chiny prawdopodobnie pozostawią stopę rezerwy obowiązkowej bez zmian, ale wprowadzą inne środki stymulowania gospodarki w wybranych sektorach. Deflacyjny: słabszy wzrost gospodarczy oraz niska inflacja utrzymuje się w tym scenariuszu. Słabość strefy euro, która stanowi znaczną część światowej gospodarki, hamuje wzrost w innych częściach globu, chociaż deflacyjny trend w pewnym stopniu powodowany jest przez partnerów handlowych spoza Europy. Europejski Bank Centralny reaguje, rozpoczynając luzowanie ilościowe. Jednak reakcja jest zbyt ograniczona pod względem rozmiaru i tempa, aby odwrócić bieg wydarzeń. Wydatki kapitałowe nie ulegają poprawie, ponieważ firmy w dalszym ciągu pozostają ostrożne w ocenie stanu gospodarki, uważając, że rzeczywiste zyski plasują się poniżej kosztów kapitału. Dodatkowo zyski w coraz większym stopniu pozostają w rękach niewielkiej grupy zamożnych, nieskorych do wydatków konsumpcyjnych. 8. Inne Reflacyjny: większy wzrost i inflacja w stosunku do prognozy podstawowej. Większy popyt w USA wspiera światową gospodarkę. Rosną ceny surowców oraz rentowność amerykańskich obligacji, a kurs dolara dalej się umacnia. W tym samym czasie inflacja zaczyna rosnąć, a Fed kończy luzowanie ilościowe i podnosi stopy. Większy wzrost/niższa inflacja. Zwiększona produktywność obniży jednostkowe koszy pracy, trzymając w ten sposób w szachu inflację w czasie, gdy cała koniunktura gospodarcza poprawi się. Nadal przewidujemy, że Fed zaostrzy politykę monetarną, jednak brak presji inflacyjnej oznacza, że Rezerwa Federalna może wstrzymać się do późniejszych miesięcy 2015 r. Stagflacyjny: ostrzejsza polityka monetarna spowalnia wzrost, ale inflacja nadal rośnie do czasu powrotu gospodarki do normalnego trendu. W tym scenariuszu zaostrzenie polityki monetarnej występuje wcześniej. Deflacyjny: obserwuje się spowolnienie światowego wzrostu wskutek osłabienia popytu Chin, a największe straty odnotowują producenci surowców. Niemniej jednak spadek cen towarów masowych doprowadzi do obniżenia inflacji, z korzyścią dla konsumentów. Istnieje prawdopodobieństwo, że polityka monetarna będzie łagodniejsza lub utrzymana na tym samym poziomie, podczas gdy gwałtowne uderzenie deflacji da się we znaki całej gospodarce światowej. Stagflacyjny: Europa dotkliwie odczuwa przerwę w dostawie energii, co skutkuje spadkiem produkcji w okresie organizowania alternatywnych dostaw energii. Wyższe ceny ropy uderzają w światową inflację, a zerwanie relacji pomiędzy Rosją a Zachodem powoduje znaczącą niestabilność na rynkach finansowych. Deflacyjny: słabszy wzrost gospodarczy i niższa inflacja w czasie słabego popytu. Niższe ceny surowców negatywnie wpływają również na inflację. W dalszym ciągu spodziewamy się, że Fed zakończy luzowanie ilościowe zgodnie z terminem, ale w prognozowanym okresie nie podniesie stóp procentowych. Przeciwieństwo scenariusza Boom w krajach G7. Prawdopodobieństwo* Wzrost Inflacja 65% - - 6% -0,8% -0,9% 5% +1,2% +1,1% 2% +0,4% -0,3% 5% -0,4% +0,6% 4% -1,1% -1,0% 6% -0,5% +0,2% 5% -0,4% -0,4% 2% - - *Prawdopodobieństwo poszczególnych scenariuszy opiera się na wzajemnie wykluczających się sytuacjach. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 21 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Sierpnia 2014 r. I. Zaktualizowane wykresy prognoz — Consensus Economics W przypadku rynków wschodzących, rynków wschodzących z Azji oraz krajów Pacyfiku z wyłączeniem Japonii prognozy na temat wzrostu i inflacji są ważone względem PKB i obliczane przy użyciu prognoz organizacji Consensus Economics dla poszczególnych krajów. Wykres A. Prognozy organizacji Consensus Economics — PKB 2014 2015 % % 8 8 7 Rynki wschodzące w Azji 7 6 Rynki wschodzące 5 4 5 Rynki wschodzące 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 3 2 Rynki wschodzące w Azji 6 Wielka Brytania USA USA Wielka Brytania Strefa euro 2 Japonia Japonia 1 1 Strefa euro 0 0 Styczeń Styczeń Marzec Maj Lipiec Wrzesień Listopad Styczeń Marzec Maj Lipiec Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Luty Miesiąc prognozy Miesiąc prognozy Wykres B. Prognozy organizacji Consensus Economics — inflacja 2014 2015 % % 6 7 Rynki wschodzące Rynki wschodzące 6 5 5 Rynki wschodzące w Azji Rynki wschodzące w Azji 4 4 3 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Japonia USA 2 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 2 Wielka Brytania USA Japonia Wielka Brytania 1 1 Strefa euro Strefa euro 0 0 Styczeń Marzec Maj Lipiec Wrzesień Listopad Styczeń Marzec Maj Lipiec Miesiąc prognozy Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Miesiąc prognozy Źródło: Consensus Economics (Sierpień 2013 r.), Schroders Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii: Australia, Hongkong, Nowa Zelandia, Singapur Rynki wschodzące w Azji: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia Rynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Chile, Meksyk, Peru, Wenezuela, RPA, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Litwa Wszelkie prognozy zawarte w niniejszym dokumencie są aktualne wyłącznie w dniu ich wydania, nie podlegają żadnym gwarancjom i nie powinny być uważane za informacje wiążące. Nasze prognozy są oparte na naszych własnych założeniach, które mogą ulec zmianie. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy dotyczące stanu faktycznego lub opinii oraz nie zobowiązujemy się do przekazywania informacji o zmianie naszych założeń lub prognoz. Zewnętrzne czynniki ekonomiczne lub inne czynniki mogą mieć wpływ na nasze prognozy i założenia. W niniejszym dokumencie zawarto poglądy i opinie zespołu ekonomistów spółki Schroder Investments Management, które nie muszą odpowiadać poglądom wyrażonym lub opisanym w ramach innych przekazów, strategii lub funduszy spółki Schroders. Ważne informacje: Poglądy i opinie prezentowane w niniejszym dokumencie należą do Schroder Investments Management i nie muszą odzwierciedlać poglądów wyrażanych lub przedstawianych w innych komunikatach i strategiach spółki Schroders lub za pośrednictwem jej innych funduszy. Niniejszy dokument powstał wyłącznie w celu informacyjnym i w żadnym aspekcie nie ma stanowić materiału promocyjnego. Niniejszy materiał nie ma charakteru oferty ani ubiegania się o zakup lub sprzedaż jakichkolwiek instrumentów finansowych. Niniejszy materiał nie ma na celu udzielania porad księgowych, prawnych ani podatkowych czy wskazówek inwestycyjnych i w tych kwestiach nie należy polegać na zaczerpniętych zeń informacjach. Uważa się, że zawarte tu informacje są rzetelne, ale spółka Schroders nie gwarantuje ich pełności ani dokładności. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za błędy co do faktów i opinii. Nie należy opierać się na poglądach i informacjach zawartych w dokumencie, podejmując indywidualne decyzje inwestycyjne i/lub strategiczne. Wydawca: Schroder Investment Management Limited, 31 Gresham Street, London EC2V 7QA, spółka upełnomocniona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority. Dla Państwa bezpieczeństwa kontakty mogą być nagrywane lub monitorowane. 22 Wydane w Sierpniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym